Katholiek Nederland
achter de regeering
Hetlersche scheidingsvraag-
stuk moet opgelost worden
DE WERELD
„Onze economische
politiek is tweeslachtig"
4 in weinig
f woorden
Recht van vereeniging
en vergadering
Tc veel beschermde vogels
De boer in den greep
der schu'deischers
De commissie „Hulp
aan Spanje"
Postvlucbten op Indië
Onze Oost
Vrachtauto stort in ravijn
Eerste Kamer
Tweede Kamer
Nieuwe Jachtwet gevraagd
Schokker gezonken
Drie Nederlanders naar de
wereldkampioenschappen
Geen uitheemsche ordening
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
De Eerste Kamer is gistermiddag aange
vangen met de beschouwingen over de rijks-
Begrooting 1939. De sociaal-democraten
openden het vuur bij monde van den heer
de Zeeuw, die bet plan-Westhof becritiseer-
de als studiemateriaal voor sommige staats
lieden, en in het algemeen zeide geen groote
daden van onze positief Christelijke regee
ring te verwachten. De heer de Savornin
Lohman (c.h.j is van meening, dat de saam
horigheid onder ons volk toeneemt en geeft
te kennen, dat het Christendom het eenige
element is, dat alle goedwillenden kan bin
den.
Spr. bestrijdt dat het plan Westhof, waar
voor hij groote bewondering heeft, een copie
is van het socialistische plan van den ar
beid. Het staatscrediet is onaangetast geble
ven, dank zij de ministers de Geer, Oud en
de Wilde, belastingverhooging acht spr. on
mogelijk, maar naar bezuiniging dient te
worden gestreefd.
Waarom de vredesbewegingen ver
boden?
De heer van Emden (V.D.) keurt af, dat
de vereeniging „Kerk en Vrede" en twee
vrouwenvredesvereenigingen op de lijst van
verboden lidmaatschap voor ambtenaren
zijn geplaatst. Spr. hoopt, dat te dezen aan
zien de regeering op haar besluit zal terug
komen.
Spr. dringt aan op betere volkshuisves
ting door krotopruiming, loonhijslagen in
het belang der werkverruiming, verlaging
der leerlingenschaal en verbetering der po
sitie van ouden van dagen.
Hij verwijst naar het voorbeeld
van Engeland, waar het ouderdoms
pensioen 10 shilling per week be
draagt.
Op de vraag of er geldmiddelen
voor verlaging van de leerlingen-
schaal en voor de ouden van dagen
beschikbaar zijn ,zou spreker willen
antwoorden, dat voor de groote ge
zinnen elf millioen is toegedacht,
De ouden van dagen behooren even
wel voor te gaan bij de overheids
zorg. Verder kan op defensie een
aantal millioenen worden bezuinigd.
Na minister Colijn verweten te hebben
een al te plotselinge ommezwaai naar pro
tectie, eindigt de heer van Emden met aan
te dringen op meer samenwerking in demo-
era tischen geest.
De heer van Lanschot (R.K.) ontkent, dat
de Roomsch Katholieken geen werkelijk
heidszin hebben. De Katholieken staan tus-
schen de „negen" en de „veertien" mannen
In.
De regeering, aldus de heer van
Lanschot, kan rekenen op volledige
medewerking der Katholieken.
De heer Diepenhorst (a.r.) houdt een be
schouwing over de handelspolitiek en
noemt zich voor alles realist. Nederland be-
scherme het gezin, er zijn tegenwoordig te
veel rolstoelen en te weinig kinderwagens!
De heer Gelderman (lib.) liet zich vrij
somber over den financieelen toestand uit
en waarschuwde tegen opvoering van het
aantal beschutte bedrijven. Zijn fractie kan
zich over het algemeen wel met het regee-
ringsibeleid vereenigen.
Ten slotte heeft de heer van Vessem (n.s.
b.) critiek op het parlementair-democrati
sche systeem en het parlement een ster
vende instelling genoemd, waarvoor naar
zijn meening het nationaal-socialistische re
ferendum-stelsel in de plaats dient te tre
den.
Vrees voor toekenning van te
groote bevoegdheid aan de poli
tie.
Aan de behandeling van de kwestie van
het recht van vereeniging en vergadering
ging in de Tweede Kamer een stemming
vooraf welke een merkwaardigen uitslag gaf
Buiten de voordracht om, waren er vier
stemmen uitgebracht op den heer Mr. A.
J. van Vessem, voor de N.S.B., lid der Eer
ste Kamer in een vacature in den Hoogen
Baad. Het valt te raden waar deze stemmen
vandaan kwamen. Als eerste candidaat werd
benoemd de heer Dr. Hyink, raadsheer in
het Gerechtshof, te 's Gravenhage.
Het recht van vergadering en
vereeniging.
Het wetsontwerp gaf den heer Marchant
et d'Ansembourg (n.s.h.) aanleiding op te
merken dat de democratie hier beteekent
willekeur. De dag der N.S.B. zal echter ko
men, uitstel is geen afstel!
De heer de Visser trekt zijn interpella
tie-aanvrage over de buitenlandsche poli
tiek in, gezien de uitvoerige Memorie van
Antwoord van minister Patijn.
Rech tvan Vereeniging en verga
dering.
De rest van den middag wordt besteed
aan het wetsontwerp tot wijziging van de
wet van 1855 op de uitoefening van het
recht van vereeniging en vergadering. De
eerste spreker was de hr. de Marchant et d'
Ansembourg, die in het ontwerp een pogintr
ziet om in het bijzonder de N.S.B. te tref
fen. De heer de Visser vraagt wat er. als dit
ontwerp wet wordt, overblijft van de leuze:
„Arbeiders van alle landen, vereenigt U!"
De heer Joekes (V.D.) ontwikkelt vooral
bezwaren tegen de voorgesteld" bepalingen,
welke de politieke werkzaamheid van vreem
delingen aan banden leggen en de activi
teit van Nederlandsche partijen in het bui
tenland verbieden. Toch ziet deze spreker
goede zijden aan het ontwerp. Niet, aldus
de heer Albarda (s,d.) die het ontwerp een
uiting van geestelijke autarkie noemt.
De heer Posthuma (chr. dein.) is huiverig
voor het ontwerp, maar niet onvoorwaar
delijk tegen.
De heer Wendelaar (üh.) wil het ontwerp
als een soort crisisproduct wel aanvaarden.
De heeren Alge ra (a.r.) en van Maarse-
veen (r.k.) zijn pro.
Bevoegdheid van de politie.
Een enkel punt ondervindt, óók van
de voorstanders, kritiek: namelijk de
toekenning aan de politie van de be
voegdheid vergaderingen, waar
vreemdelingen aanwezig zijn of ver
moed worden te zijn, bij te wonen al
thans te betreden. Dat gaat naar de
meening van de sprekers, die tot nu
toe aan het woord waren, te ver.
De heeren Van Maarseveen en Joekes vin
den elkaar in den wensch, dat de wetgever in
de strafwet het begrip „goede zeden" als
norm voor de toelaatbaarheid van een ver
eeniging nader zal uitwerken, al denkt ieder
van hen daarbij aan iets anders.
De heer Van Maarseveen heeft het oog
op bepaalde vereenigingen, die geboortebe
perking propageeren, de heer Joekes op
anti-semitische uitingen.
Heden worden de besprekingen voortge
zet.
Een nadeel voor den boer.
Is Nederland met de bescherming
der vogels niet te ver gegaan? Zoo
wordt o.m. in een heden verschenen
rapport uit de Eerste Kamer over
Economische Zaken gevraagd. De
vragenstellers meenen namelijk te
weten, dat in sommige streken in
ons land zelfs van een teveel aan
beschermde vogels kan worden ge-
sproken, zeer ten nadeele van land
en tuinbouw.
Een economisch belang.
Enkele Eerste Kamerleden hebben in een
nota wederom spoedige indiening van een
nieuwe Jachtwet bepleit, zulks naar wij
schrijven, niet alleen in het belang van de
jagers en leveranciers van jachtbenoodigd-
heden, doch vooral in dat van de eigenaars
gebruikers der gronden, voor wie het bestaan
van goed verzorgde en tegen behoorlijken
prijs te verhuren jachtcomplexen een niet
te onderschatten economisch" belang verte
genwoordigt.
VARKENSHANDELAREN ADRESSEEREN.
De Nederlandsche Bond van Varkenshan
delaren heeft in een telegram aan den nii-
nister van Economische Zaken, bepleit liet
aankoopen van. zware varkens (tot, onder
steuning der varkensprijzen). door de re
geering op de markten, waardoor zonder
onderscheid iedere bezitter van varkens in
de gelegenheid wordt gesteld te leveren, zon
der schadeberoKkening aan de algemeene
handelsbelangen en zonder verdere vernie
ling van het koopmansbedrijf.
FRANK VAN DER GOES TACHTIG JAAR
Maandag 13 Fbruarl a.s. zal te Laren
Frank van der Goes, eenig overlevende op
richter van „De Nieuwe Gids" en mede
stichter van de S.D.A.P. zijn tachtigsten
verjaardag vieren.
Van der Goes heeft een belangrijk aandeel
gehad aan de vernieuwing van het geeste
lijke politieke leven in ons land in den
tachtiger jare.
Vier dooden.
Uit Donggala wordt gemeld, dat Dinsdag
middag een vrachtauto, waarmede dertig
personen werden vervoerd, in liet bergter-
rein in een ravijn is gestort. Vier menschen
werden, volgens de N.R.Crt., gedood, de ove
rigen werden allen zwaar of licht gewond.
Zal hij er uit los raken?
De vaste lasten in den land- en tuinbouw
vormen een der vele onderwerpen, welke
het zoo juist verschenen rapport uit de
commissie der Eerste Kamer inzake de
begrooting van Economische Zaken aan
snijdt.
Eenige leden verwijzen naar *s ministers
verklaring, dat eventueele moeilijkheden,
die het probleem van de vaste lasten den
land- en tuinbouw baart, moeten worden
beschouwd los van het monetaire vraagstuk
In het algemeen zijn deze leden het met
die uitspraak eens.
Nochtans meenen zij zich de opmerking
te mogen veroorloven, dat, indien door „pri-
ming of the pump", hetgeen wij ten onzent,
door het geven van voorschotten en stibsi-
dies en het uitvoeren van groote werken be
vorderen, de koopkracht van de massa ver
meerdert, zij de hoop kosteren, dat, door
stijging van de waarde van den bodem, de
landbouwers, wier grond de hypotheek niet
meer dekt, binnen niet te langen tijd uit
den greep der schuldeischers zullen worden
verlost
Opvarenden gered.
Gistermorgen is de motor-kuilschokker, M.
A. 14, die op den waterweg visschende was
tusschen Maassluis en Poortershaven, door
een motorschuit, welke een vlot met palen
achter zich had aangevaren en gekapseisd.
De twee opvarenden, de gebroeders Bakker
uit Maassluis, behielden hun tegenwoordig
heid van geest en wisten zich te redden door
op het vlot te springen. Voor hen beteekent
dit ongeval een lcclijkc schadepost, daar zij
niet verzekerd zijn. Bij laag water is alleen
de kiel van den schokker zichtbaar.
De commissie „Hulp aan Spanje", afdee-
ling voor Nederland van het Comité de
coördination et d' information pour 1'aide a
1' Espagne republlcaine, belegde gistermid
dag een persconferentie, welke onder lei
ding stond van prof. dr. J. B. Tielrooy, een
conferentie,, waarin de ellende, van dq Spaan.-
sche vluchtelingen in een fel licht werd ge
steld.
Dr. B. H. Sajet, die enkele dagen geleden
uit Noord-Spanje is teruggekomen, beschreef
de toestanden in Spanje. Ontzettend is het
leed, dat er geleden wordt.
Kinderen sterven aan den weg, uitgehon
gerd, bevangen door koude of aangetast
door een besmettelijke ziekte.
Prof. Tielrooy schetste eveneens den nood
in Spanje en vertelde het een en ander
over de hulpverleening.
Alleen de voedselvoorziening vanuit de
hulppost Perpignan kost per dag f 10.000.
De commissie „Hulp in Spanje" heeft be
sloten:
1. Een steunactie te voeren voor een aan
tal zendingen van voedsel voor Spanje van
in totaal minstens 500.000 kg., bijeen te bren
gen in de maanden Februari en Maart.
2. Het aanvragen van collectes ten bate
van de zuigelingen in Spanje, ten einde in
staat te zijn groote zendingen melkpoeder
op korten termijn te sturen.
3. 50 openbare bijeenkomsten te organi-
seeren in het geheele land.
4. Stappen te doen bij de regeering ten
einde het binnenlaten en de verzorging van
oen zoo groot mogelijk aantal Spaansche
kinderen in Nederland te bewerkstelligen.
5. Onmiddellijk een zending melkpoeder
te sturen van 40.000 kg., ter waarde van
ongeveer f 13.000.
6. Voor de vluchtelingen van Noord-
Spanje beschikbaar te stellen een som van
f6000'.—.
Ten slotte hield mevr. L. Heynen, die juist
gistermiddag uit Spanje is teruggekeerd,
een hartstochtelijk betoog, waarin zij haar er
varingen beschreef en met de meeste klem
aandrong op hulp aan de Spaansclie vluch
telingen.
Be Valera neemt maatregelen
tegen de terroristen.
De Valera heeft de Britsche re
geering doen weten, haar bij het on
derdrukken van liet terroristisch op
treden van het Iersche Republikein-
sche Leger (I.R.A.) zooveel mogelijk
steun te verleenen. De mogelijkheid
is zelfs niet uitgesloten dat de I.R.A,
onwettig zal worden verklaard.
De Iersche minister van Justitie, zal zeer
spoedig wetsvoorstellen indienen om den
terreur den kop in te drukken.
Bijzonderheden omtrent deze voorstellen
heeft de Valera nog niet medegedeeld, doch
waarschijnlijk zal de bevoegdheid der po
litie er zeer door uitgebreid worden, en
haar o.a. volmacht verstrekken huiszoeking
naar wapens, munten enz. te doen, die ver
moedelijk ook in groote hoeveelheden in
Ierland zijn opgeslagen. De Valera heeft
de noodzakelijkheid dezer wetsvoorstellen in
den Senaat gemotiveerd en hesprak vervol
gens de verhouding tot Engeland.
Het vraagstuk der scheiding tusschen
Noord- en Zuid-Ierland, dat een ton hemel
schreiend onrecht is, moet opgelost worden
zeide de Valera cn zoodra dat geschied is
zal ook de wrok tegen Engeland verdwij
nen. Engeland is verantwoordelijk voor deze
scheiding en het moet hieraan een einde
maken. De Valera verwierp echter geweld
als de methode om deze brandende kwestie
op te lossen.
Miaaiieri
JAN LANGENBIJK, KOOPS EN
BUYEN OP WEG NAAR HEL
SINKI.
Na de Europeesche kampioenschap
pen in het hardrijden, welke tijdens
het afgeloopen weekeinde te Riga
plaats vonden, zijn, naar wij verne
men, de Nederlandsche rijders Jan
Langeudijk (Oudkarspel), Koops
Zuidlaren) en H. Buyen (Amster
dam) van de Letlandsche hoofdstad
naar Helsinski vertrokken, waar zij
op 18 en 19 Februari a.s. zullen
deelnemen aan de wedstrijden om
het wereldkampioenschap.
Oorspronkelijk heeft het in de bedoeling
gelegen, dat alleen Langendijk en Koops
aan deze wereldkampioenschappen zouden
deelnemen, doch Buyen hoeft te Davos zoo
verdienstelijk gereden, dat uitzending naar
de wedstrijden te Helsinski gerechtvaardigd
mag worden genoemd. De beide andere Ne
derlandsche rijders, S. Heiden en P. J
Zwanenburg, zijn inmiddels In ons land
teruggekeerd.
De president v. d. I.E.V., de heer G. W. A. v.
Laer, die de Europeesche kampioenschap
pen te Riga heeft bijgewoond, deelde ons
nog enkele bijzonderheden over het verloop
dezer wedstrijden, waarhij zulke slechte tij
den waren genoteerd, mede.
Over de ontvangst en de organisatie te
Riga, aldus de heer van Laer, heb ik slechts
woorden van lof. Maar de weersomstandig
heden waren hijzonder slecht cn dienten
gevolge leek de conditie van het ijs naar
niets. Op den eersten dag der kampioen-
schappen regende het. On den volgenden
dag scheen de zon, het ijs was toen pappe
rig door den dool.
Grieperig.
Geen wonder, dat er slechte tijden
door alle rijders werden gemaakt.
Daar kwam evenwel nog hij, dat
verscheidene hunner zich verre van
fit voelden. Vooral de Noren en de
Nederlanders hadden er last van.
Op weg van Davos naar Riga hadden
Langedijk en Koopè al met een griepje te
kampen en in de Letlandsche hoofdstad
kreeg Heiden het te pakken, terwijl Buyen
en Zwanenburg er ook niet heelemaal vrij
van waren. Heiden kon niet starten, cn
Koops op den tweeden dag niet. De ande
ren voelden zich Zaterdag en Zondag niet
volkomen in conditie, hetgeen begrijpelijk
was. Ook daaruit ziin de slechte tilden van
onze rijders te verklaren. Allen hebben hun
best gedaan, maar het ging nu eenmaal
niet beter. En daarom mag men de rijders
on hun prestaties van Riga niet be- of ver-
oordeelen.
De Noren ziin ook de dupe geworden van
de griep, zon vertelde de heer van Laer ons
nog. Hun beste rijders waren van St. Mo-
ritz onderweg naar Riga en bleven te
Berlijn achter.
Ziek, koorts, grieperig. Zoo moesten Bal
tan ggrud en Engnestangen, alsmede enkele
andere rijders, voor Riga verstek laten
gaan. Zij reisden eenige dagen later direct
naar Oslo door en nu valt het slechts te
hopen, dat zij aan de wereldkampioenschap
pen te Helsinki kunnen deelnemen.
Vertrek van Aankomst te
Srels) lMcdan 8 Febr' lBand- 8 F«*r.
Reiger
(heenreis)
Jodihp. 8 Febr.
Rang.
Febr.
Zilverreiger
(terugreis)
Basra 8 Febr.
Athene
8 Febr.
Uil
(heenreis)
Napels 8 Febr.
Alex. 8
Febr.
Buizerd
(terugreis)
Singap. 8 Feibr.
Rang. 8
F ebr.
Uitvoer van Duitsche verbrandingsmotoren,
De uitvoer van verbrandingsmotoren be
droeg in 1938 73.3 millioen rijksmark, of
500.000 rijksmark meer dan in 1937. 50
van dezen uitvoer bestond uit Dieselmoto
ren. De uitvoer van sclicepsdieselmotoren
is vooral sterk gestegen en was 40 pet. hoo-
ger dan in 1937.
Expresdienst ItaliëZuid-Alrika. „Lloyif
Triestine" zal zijn expressdiensten tusschen)
Italië en Zuid-Afrika na April stopzetten,
aldus de „Daily Telegraph". De Zuid-Afri-
kaansche regeeringssubsidie aan deze
maatschappij loopt aan het einde van die
maand af. I j a
Zuid-Amerika spreekt een woordje mee!
Volgens de Duitsche pers 'wijzen alle tee
kenen er op, dat. Zuid-Amerika in 1939 een
hijzonder belangrijke rol in den wereldhan
del zal spelen als gevolg van de inkrim
ping van het wereldhandelsgebied door de
gebeurtenissen in Oost-Aziö. Er zou zich
een verscherpte' neiging afteekenen, die
reeds gcruimen tijd bemerkbaar is, om Z.
Amerika in toenemende mate het tooneel
te maken, waarop de groote uitvoerlanden
zooals Duitschland, Engeland on de Ver-
eenigde Staten en op eenigen afstand Ita
lië cn Japan, hun krachten zullen nieten.1
Xa 22 jaar. Een Schotsch soldaat vond in
1910 op liet slagveld van Yperen een Duit-
schen bijbel, waarin stond: „Voor Karl,
Fritz, reserve-in fanterie-divisie, van zijn
moeder." De Schot, die vermoedde dat de
betreffende gesneuveld was, liet den bij
bel thuis, doch onlangs besloot hij onder
den indruk van Chamberlain's vredespo
gingen om er toch eens werk van te ma
ken en smaakte het genoegen, dat de con
sulaire beambten den eigenaar in de huurt
van Frankfort ontdekten, die zeer blijde
was den bijbel welke zijn moeder hem
mee in den oorlog gaf, na 22 jaar weer te
rug te krijgen.
Scheepsbotsing in de mist. Gistermiddag
is op vijf mijl bezuiden Humber-lichtschip
het Grieksche schip „Katina Bulgaris" in
aanvaring geweest met een onbekend schip
De hotsing geschiedde in zwaren mist
Het (Irieksché schip bekwam zulke era-',
stige schade, dat het later is gezonken.
Meer Italiaansche troepen naar Noord-Afrika.
Naar verluidt, heeft Italië gedurende de
laatste weken meer troepen naar Tripolis
en Lihye gezonden. Dit wordt in officicele
kringen niet tegengesproken. Binnenkort
zal de Britsche regeering hiervan mededee-
ling worden gedaan bij de uitwisseling van
militaire informaties krachtens het Britsch-
Italiaansche verdrag.
Onder de wapenen. De in 1906. en 1907 ge*
boren mannen, die dus tot dusverre vrij
van militaire verplichtingen zijn gebleven,
zijn in Duitschland opgeroepen voor eeni'
oefentijd, die zal duren van 28 Maart tot
31 Mei. Deze maatregel geldt ook voor
Oostenrijk.
Vliegtuigongeluk ln Italië. Een driemoto*
rig vliegtuig is gisteren neergestort op
oen loods van een fabriek te San Giovanni.
Twee leden der bemanning en twee ar
beiders, die in de loods werkten, werden
gedood.
Breekt Schacht met het nationaal-socialis-
me? Naar verluidt heeft Dr. Schacht
oud-president van de Duitsche Rijksbank
geweigerd de hein aangeboden functie
van commissaris voor den uitvoer te aan
vaarden. Volgens de Daily Telegraph wil
hij niet langer geïdentificeerd worden
met het financieel cn economische regime
van liet nationaal socialisme.
Tegen het extremisme in Ierland. Giste*
ren zijn hij den ïerschen Dail twee wets
ontwerpen ingediend( die maatregelen te
gen het. extremisme bcoogen. De ontwer
pen houden o.a. in controle op vereeni-
gUigen en instelling van speciale recht
banken. De Labourparty zal dc regeerings-
maatrcgelen bestrijden.
Beperking der bewapening in Amerika?
De democratische senator King uit Utah
heeft meegedeeld, dat hij Donderdag een
motie zal indienen, waarin president
Roosevelt wordt gemachtigd een interna- J
tionale conferentie te beleggen voor de
beperking dor bewapening.
Handgranaat in een tram. Een tramcott* i
ductcur te Londen heeft, gisteravond een
handgranaat ontdekt, die op zijn zitplaats
in het rijtuig was achtergelaten. De poll-
tie stelt een onderzoek ^n.
Welwillende onpositie ln Joegoslavië. 1
Vertegenwoordigers van alle oppositiepar
tijen hebben gisteren besprekingen ge-
voerd, waarbij, naar verluidt, besloten
werd, tegenover de regeering-Tswet.ko-
witsj voorloonig een houding van „welwil-
lende neutraliteit" aan te nemen.
Nog 'n arrestatie in de zaak Roos. Tn de
zaak Roos is, naar vernomen wordt, nog
oen voormalige, .gendarme gearresteerd,
een zekere Schmitt, die met een Duitsche
is gehuwd. Hij is gistermiddag naar Nan-
cy overgebracht.
Britsch schip zinkende. Het, 4988 ton me
lende Britsche s.s. Maria de Larringa ver-
koert in zinkenden toestand op 200 mijl
U»n oosten van New York. De Aurania
van de White Star lino, die in de nabij
heid voor, is ter assistentie derwaarts op-
gestoomd.
Ook de „Voendam", welke 200 mijl ver-,
wijderd is, •stoomt naar den Engclsch-
ïuan op.
STEMMEN UIT DE EERSTE KA
MER TEGEN MACHTSCONCEN
TRATIE DER OVERHEID, EN TE
GEN STAATSSOCIALISME.
De economische politiek van Ne
derland is tweeslachtig. Wat de re
geering in haar maatregelen tot ex
portbevordering najaagt, doet zij
met haar protectionisme (tariefsver-
hooging) weer te niet. Hiervan heb
ben vooral de werkloozen te lijden,
want nu wordt de werkgelegenheid
steeds meer afhankelijk van* de bin-
nenlandsche markt, aldus betoogen
verscheidene leden van de Commis
sie van rapporteurs uit de Eerste
Kamer in hun voorloopig verslag
over de begrooting van Economische
Zaken 1939.
Deze leden dringen aan op innerlijke
versterking van het bedrijfsleven.
Daartoe dient voor elk bedrijf van bet ee
kenis een orgaan fe worden geschapen, dal
kan onderzoeken, welke voorzieningen zoo
wel in het bedrijfsbelang, als in het alge
meen belang noodig zijn. Hiertoe zouden de
bedrijfsraden moeten worden uitgebreid met
vertegenwoordigers van het algemeen be
lang, terwijl deze lichamen bovendien met
verordenende bevoegdheid dienen te worden
bekleed.
Boven de bedrijfsraden ware een centrale
economische raad te vormen, bestaande uit
vertegenwoordigers van werkgevers- en
werknemersorganisaties en van het alge
meen belang:, welke centrale raad dan in de
plaats zou kunnen treden van den tegen-
woordigen Economischert Raad.
Onvermijdelijk.
Andere leden zijn van meening, dat een
zekere tweeslachtigheid niet te vermijden is.
Weer andere meenen hun waarschuwende
stem te moeten laten hooren tegenover den
aandrang tot uitbreiding der overheidsbe
moeiing met het bedrijfsleven en tegen uit
breiding van het aantal raden.
Vele leden verklaren zich met het beleid
des ministers zeer wel te kunnen vereeni-
gen.
Ordening.
Door eenige leden wordt een vast orde
ningsplan aanbevolen, dat onder verant
woordelijke leiding moet worden uitgevoerd.
Leidende beginselen bij deze ordening ach
ten zij o.m.: de in het program der N.S.B.
onder punt 8 omschreven doelstelling van de
volkshuishouding; aanvaarding van het lei
dersbeginsel in het bedrijfsleven en zoo ver
mogelijk toegepast zelfbestuur onder toe-
zich van de overheid.
Deze beschouwingen ondervinden van ver
schillende zijden tegenspraak.
O.m. acht men het betoog een pleidooi
voor do invoering ten onzent van een uit-
heemsch stelsel ten opzichte van de volks
huishouding en don daarmede nauw ver-
honden staatsbouw, welke invoering hier te
lande slechts mogelijk zou zijn, indien alle
politieke partijen op één uitzondering na
werden verboden en onderdrukt.
Tegenover de meening van enkele rap
porteurs, dat de staat bij de bedrijfsordening
een primaire taak heeft, verklaren anderen
zich tegen machtsconcentratie in handen
van de overheid; overheid en bedrijf moe
ten samenwerken.
„Staatssocialisme".
Ettelijke leden achten het raadzaam, dat
de weg naar het staatssocialisme worde af
gesneden.
Met name in een land als liet onze,
waar zeggen zij, nu eenmaal het
meerendeel van de arbeidersorgani
saties nog immer socialisme en klas
senstrijd aanvaardt, zal hij een alge
meene, principieele uitbreiding van
de staatsinterventie door middel van
dc bedrijfsschappen, indien niet de
uiterste waakzaamheid wordt be
tracht, dc socialistische richting het
winnen van de christelijke Er zal in
Nederland meer eenheid, georiën
teerd in christclijken zin, moeten ko
men.
