Wilt gij den vrede.
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
bereidt u ten oorlog
Diesel snelt
brandend voort
Belgisch kabinet op
wankelen bodem
Militaire besprekingen
tusschen Nederland
en bet buitenland
Bérard ruimt slechts
misverstanden weg
Italië kleineert de
Britsche defensieplannen
Vente midvoor in het
Nederlandsch elftal
Japan gaat
Shanghai zuiveren
Officieele rouw om
den Paus ten einde
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
WO E N S D A G
22 FEBRUARI 1939
67e JAARG. No. 8549
Slechts afschrikwekkende
middelen kunnen den
oorlog voorkomen
Nog geen internationale
conferentie
Minister de Wi'de
brak een rib
toestand van beide gewonden
gunstig.
Seinwachter alarmeerde
brandweer
Uaet&al
Dit nummer bevat 8 pagina's
WEERBERICHT
DE BILT SEINTi
Monnik redt
OX. Vrouwebeeld
heldersche courant
Uitgave der Ultg.-Ml|. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
CHAMBERLAIN VRAAGT ONDERLING
VERTROUWEN.
Minister-President Chamberlain
heeft gisteren de debatten in het La
gerhuis ingeleid met de opmer
king, dat er wel zeer groot verschil
is tusschen de huidige en de vroe
gere defensiebesprekingen. Alle par
tijen worden thans doordrongen
door iets als een algemeene overeen
stemming. Waar men voorts ook bij
de oppositie tot de conclusie schijnt
te komen, dat de Volkenbond in ge
breke blijft, is onderling vertrouwen
voor alles noodig. De premier deed
voorts een zeer merkwaardige uit
spraak: Indien, zeide hij, het waar
is, dat niemand wil aanvallen, dan
moet daaruit worden opgemaakt,
dat allen deze ruïneuze bewapenin
gen uit wanbegrip uitbreiden.
Chamberlain schetste nog eens de groote
opofferingen van het Rritsche volk en wees
op de spanningen van het oogenblik.
Het zou misdadig zijn, aldus Chamberlain,
toe te staan, dat een toestand zich ontwik
kelt, zonder een vastberaden poging te doen
er een einde aan te maken.
„Indien ik zou kunnen gelooven,
dat een conferentie van leiders der
naties effectieve resultaten zou op
leveren, zou ik niet aarzelen deze
thans bijeen te roepen."
Ik voel niet, dat thans voldoende
vertrouwen gevestigd is om het
voorstel een conferentie te houden
uitvoerbaar is. Misschien zou het
geen slecht ding zijn, indien wij zelf
een weinig meer vertrouwen zouden
betoonen en onszelf niet z.ouden ver
oorloven ieder verhaaltje te gelooven
over agressieve bedoelingen van an
deren.
Onze uitgebreide wapening dient al
leen voor defensie-doeleinden.
Chamberlain besloot met te zeggen, dat
hoewel wij er niet in kunnen toestemmen
onze bewapening te verminderen, totdat
zulks kan gebeuren op grond van een alge
meene overeenkomst, beschouw ik het on
zen plicht iedere gelegenheid waar te ne
men om andere regeeringen te probeeren
overtuigen van de dwaasheid der richting,
welke wij allen volgen en een einde te ma
ken aan een toestand, welke, indien voort
gezet, ieder land van Europa tot bankroet
moet brengen.
Churchill en Attlee spreken.
Chnrchill betuigde zijn instemming met
de wijze waarop het ontzaglijke bewape-
ningsprobleem is behandeld en zeide voorts:
„Ik geloof, dat het overweldigende ge
wicht der Britsche meening en der Ameri-
kaansche meening, die thans zoo'n machti
gen factor vormt voor het afwenden van een
oorlog, de positie aanvaarden, dat de beste
kans op behoud van den vrede gelegen is
in de ophooping van afschrikwekkende
middelen tegen een agressie. Het besluit om
trent geld. dat wij thans bespreken, is zoo'n
afschrikwekkend middel. Wat dagelijks aan
den anderen kant van den Atlantischen
Oceaan geschiedt is eveneens zoo'n middel
In liet grootste gedeelte van onzen oplaag
konden wij gisteren nog melding maken
van het ongeval dat minister de Wilde
overkomen is. De departementsauto, waar
in behalve Zijne Excellentie, het hoofd van
don Rijksgebouwendienst, I. C. E. Baron
van Lynden, was gezeten, kwam tusschen
Montfoort en de Meern in hotsing met een
andere auto, waarbij beide autoriteiten ge
wond werden.
Nader vernemen wij, dat minister de
Wilde een rib gebroken heeft, doch de dok
toren bij den heer van Lynden, die ovei
inwendige pijnen klaagde, geen kneuzin
gen constateerden, slechts enkele snijwon-
d'On aan het hoofd.
De toestand van beide gewonden is, naar
wij heden, vernemen, gunstig.
en wat in Frankrijk en Oostelijk Europa ge
schiedt niet minder. Het doel moet zijn, om,
wanneer dat mogelijk is, een overweldigen
de hoeveelheid afschrikwekkende middelen
bijeen te brengen en aldus den grondslag te
leggen voor de kracht, niet de zwakheid,
tot een poging voor een algemeene regeling,
gevolgd door algemeene ontwapening. Het
verwerven van kracht moet. voorafgaan
aan een regeling".
Attiee (Labour) zeide, dat Chamberlain
volkomen abuis is indien hij denkt, dat er
algemeene tevredenheid over de regeering
bestaat ten aanzien van haar politiek van
financieele en verdedigingsvoorstellen Attlee
beweerde dat de regeering de collectiev vei
ligheid heeft om hals gebracht dat Cham
berlain zijn enthousiasme voor pacificatie
en ontwapening zeven jaar geleden had
moeten betoonen. Do pacificatie kwam alleen
toen Chamberlain bevreesd begon te gera
ken. Van collectieve veiligheid zijn wij bij
na afgedaald tot. een isolatie, met slechts
één werkelijken bondgenoot.
Slechts over technische kwesties.
Onze zelistandighciclspolitiek niet
in gevaar.
Het Eerste Kamerlid, de heer Van Vcssem
heeft, zooals bekend, aan de ministers van
Algemeene Zaken, van Buitenlandsche Za
ken en van Defensie, een serie vragen ge
steld inzake besprekingen over defensie-
aangelegenheden in het Verre Oosten, welke
tusschen Nederland en Engeland zouden
hebben plaats gehad. De heer Van Vessem
informeerde daarbij of dergelijke onderhan
delingen eventueel ook met andere landen
zijn geschied en vreesde, dat het buitenland
hierin een aanwijzing zou gaan vinden, dat
de Nederlandsche regeering het voornemen
zou hebben aan een eventueel toekomstig
gewapend conflict deel te nomen aan de zij
de der mogendheid, waarmede zij gewoon is
inlichtingen omtrent defensie-aangelegenhe
den uit te wisselen.
De ministers hebben de vragenstellers
thans geantwoord. Zij bevestigen in dit ant
woord in de eerste plaats, dat er schijn noch
schaduw van eenig militair verbond tus
schen Nederland en Engeland bestaat en
merken verder op, dat er, afgezien van de
normale uitwisseling van inlichtingen op
technische punten, verband houdende met
Defensie-zaken, welke uitwisseling tusschen
verscheidene regeeringen, met inbegrip van
die der Nederlandsche plaats heeft, er geen
speciale besprekingen zijn gevoerd.
Met „de normale uitwisseling van inlich
tingen" wordt, zoo gaan Hunne Excellentiën
voort, alleen gedoeld op inlichtingen, wel
ke door tusschenkomst van militaire en ma
rine-attachés worden verkregen en betrek
king hebben op technische gegevens, die
volgens internationale gewoonte wederzijds
worden verstrekt, voor zoover de defensie-
belangen zich daartegen niet verzetten.
Wat steeds algemeen, en dus ook voor Ne
derland, als normaal is beschouwd, behoeft
geen nadere bevestiging, van welke regee
ring ook, als zijnde niet in strijd met de
zelfstandigheidspolitiek van Nederland.
Men moet de beteekenis van zijn
missie niet overschatten.
Azana blijft te Parijs. - Franco
houdt wapenschouw in Barce-
lona.
MISPLAATSTE GRAP GEEN
BEMIDDELING DER MONAR
CHISTEN!
Bérard. de Fransche zaakgelas
tigde in Burgos, heeft in een inter
view nogmaals ontkend, dat zijn
zending tot doel zou hebben te on
derhandelen over een erkenning de
jure van Franco's regecring. Dit toch
is een kwestie van vrije wilsbeschik
king door Frankrijk. Het doel van
mijn missie, aldus Bérard, is slechts
bestaande misverstanden uit den
weg te ruimen.
Havas teekent hierbij aan, dat de bespre
kingen tot dusverre betrekking hebben ge
had op het probleem der repatrieering der
vluchtelingen en de rechtsche vluchtelingen,
de Fransche belangen in Spanie, de Spaan-
sche activa in Frankrijk, het goud van de
Spaansche bank, dat in Frankrijk in depot
is gegeven etc. De besprekingen, die geken
merkt worden door een geest van vertrou
wen en wederzijdseh begrip, hebben bevre
digende resultaten opgeleverd.
De kwestie der erkenning de jure van de
regeering te Burgos door Frankrijk is recht
streeks tusschen Jordana en Bérard bespro
ken, buiten de deskundigen om.
Geen enkele voorwaarde is door Frankrijk
gesteld. De besprekingen hadden dus niet
het karakter van onderhandelingen, maar
slechts van gedachtenwisselingen over de
verschillende kanten van het probleem.
Azana blijft te Parijs.
Azana ontving gisteren een telegram van
Negrin, waarin hij wordt uitgenoocligd naar
Madrid te komen. Het telegram is met de
oud-minister-presidenten besproken en ten
slotte heeft men, na ecnige tegenwerpingen
van Barrio, ingestemd met het besluit van
Azana, om voor het oogenblik tot geen en
kelen prijs Parijs te verlaten.
Een misplaatste grap.
Er lijkt wel geen twijfel aan te bestaan
of de twee brieven, die door het z.g. „Spaan
sche Monarchistische Verbond" aan de twee
vijandelijke regeeringen in Spanje zouden
zijn verzonden en waarin op vrede werd
aangedrongen, zijn het werk van een handi-
gen bedrieger geweest en de socialistische
„Populaire", die den inhoud in extenso pu
bliceerde, zal morgen wel moeten bekennen,
bij den neus te zijn genomen.
Volgens de tegenspraken, zoowel door den
grootmeester van het Koninklijke Huis van
Alfonso XIII als door een rechtsch officieel
persbureau gepubliceerd, bestaat er in het
geheel geen markies van Canada-Hermosa,
door wien de brieven onderteekend heetten
te zijn en is ook de vereeniging die, waar
van hij voorzitter zou zijn, onbekend, zegt
het Hdbld.
Met vliegende vaandels en slaande
trom.
Met slaande trommels en volle muziek
zijn de troepen van Franco gisterochtend
Barcelona binnengetrokken, op den 25sten
dag dus na de bezetting.
Van het balkon van het bestuursgebouw,
heeft Franco later de troepen, 50.000 man
sterk, geschouwd, die zeven legercorpsen
van het Catalaansche front vertegenwoor
digden. Flet weer was zeer fraai. Het voor
bijtrekken der troepen heeft meer dan drie
kwartier geduurd. Driekwart millioen per
sonen hebben er naar gekeken. 250 vlieg
tuigen vlogen boven de stad.
Met modder kun je de vlammen
niet blusschen
Gisteravond omstreeks kwart over elf be
merkte de wachter van Blokpost 2 bij Ab
coude dat uit het achterste niet in gebruik
zijnde stel van trein 548, welke om 22.56 uur
uit Utrecht was vertrokken, vlammen sloe
gen.
Hij waarschuwde den stationchef
te Abcoude, die door het onveilig zet
ten van een sein den trein ophield
om een nader onderzoek in te stel
len. Het bleek dat er brand woedde
in het laatste, derde klas rijtuig
van het naar Amsterdam
voerde reservestel.
mee ge-
De chef waarschuwde de brandweer van
Abcoude en deed onderwijl het brandende
gedeelte op het tusschenspoor rangecren en
daar afkoppelen. Het voorste gedeelte, waar
in de reizigers zaten kon daarop met 'n ver
traging van een kwartier de reis naar Am
sterdam vervolgen.
Spuitgasten pompten slechts
modder.
Inmiddels waren de spuitgasten versche
nen en deze maakten zich gereed om onder
leiding van den burgemeester het blus-
schingswerk aan te vangen. Uit de nabijge
legen slooten kon evenwel slechts modder
gepompt worden, zoodat men genoodzaakt
was de slangen naar het 300 meter verder
gelegen Gein te leggen. In den tijd, welke
verloren ging, tastten de vlammen het
voorlaatste tweede-klas-rijtuig aan. Toen
de brandweer te ruim middernacht water
gaf, was het derde klas rijtuig uitgebrand,
in het tweedeklasrijtuig kon men na hard
werken het vuur meester worden.
Nog meer stagnatie.
In verband met het water geven eischte
de voorzichtigheid, dat het electrische bo
vennet stroomloos werd gemaakt. Dit ver-
oorzakte stagntie in den treinenloop aan
beide zijden van Abcoude stonden stoptrei-
en te wachten, totdat de stroom weer zou
worden ingeschakeld. Persoonlijke ongeluk
ken hebben zich bij dezen treinbrand niet
voorgedaan.
„Veel geld ivordt uitgegeven
maar vrijwilligers melden zich
niet aan."
Het is betreurenswaardig te moe
ten constateeren, dat de Italiaan-
sche pers, sedert minister-president
Chamberlain duidelijk maakte, dat
Engeland bij bedreiging van Frank-
rijks levensbelangen aan de zijde
van zijn bondgenoot zou staan, de
gewoonte aanneemt Engeland als
zijn Vijand te beschouwen.
Over Groot-Brittannië's wil voor den vre
de te werken wordt niet meer gesproken. In
plaats daarvan wordt Engeland in één adem
met Frankrijk en de Vereenigde Staten een
bedreiging genoemd, terwijl elke gelegen
heid wordt gebruik om de beteekenis van
de Engelsche herbewapening te kleineeren.
De Italiaansche regeering doet niets om
deze houding tegen te gaan.
De „Corriere de la Sera" brengt b.v. in
vette letters het volgende opschrift: Londen
geeft millioenen uit, maar kan geen vrijwil
ligers vinden voor de nationale defensie.
Het blad wijst voorts met kennelijke bedoe
lingen op het tempo dor recruteering in
Engeland en het verschil tusschen deze situ-
atie en die bij die volken, die, hoewel zon
der eenige hulpbronnen en materieele yoor-
deelen, de moeilijkheden weten te overwin
nen door hun moed en enthousiasme.
Vee! aandacht wordt te Rome geschon
ken aan het bezoek van Sir Edmond Iron-
de, den militairen gouverneur van Gibral
tar, aan Fransch Alarokko, aldus Het Ilsb.
Het is in dit verband vermeldenswaard, dat
de „Corriere de la Sera" uit de „indiscretiën
en voorspellingen" der Londensche bladen
opmaakt dat „ingeval van oorlog een ge
combineerde Fransch-Engelsche legermacht
onmiddellijk Tanger en Spaansch-Marokko
zou bezetten, ook al was Spanje neutraal."
Onderwijl is Italië, zooals eerder gemeld
druk bezig zijn weermacht in Libye te ver
sterken. Ons kaartje geeft dit gebied weer.
Er staan thans 62000 man Italiaansche
troepen;
DE REGEERING PIERLOT GEEFT
MEN GEEN LANG LEVEN!
Hoe moeilijk de taak van den Belgischen
kabinetsformateur is geweest blijkt wel, nu
de lijst van nieuwe ministers officieel is
bekend gemaakt. Er zijn nog zes andere
ministers dan gisteren met zekerheid werd
aangenomen. Over het algemeen voorspelt
men het kabinet een korte levensduur,
daar het, zoo men zegt, in doodzonde ge
boren is. Waarschijnlijk zullen de Katho
lieken zich niet en b'loc achter de nieuwe
regeering scharen. Pierlot's voorwaarden
wijzen er mede op, dat hij voelt op wan
kelen bodem te staan, immers hij heeft te
genover de pers verklaard:
De regeering wil steunen op een zoo ruim
mogelijke parlementaire meerderheid dit
spreekt van zelf doch in ieder geval op
de Katholieke rechterzijde in haar geheel
en op de socialistische linkerzijde eveneens
in haar geheel, indien deze voorwaarde niet
verwezenlijkt wordt, zou de regeering van
oordeel zijn dat de vereischte omstandig
heden niet aanwezig zijn, om voort te gaan
met het uitoefenen van het gezag."
Bas Paauwe en van Heel vervan
gen resp. door Stam en Schubert.
Het Nederlandsch elftal, dat Zondag 26
Februari as. te Rotterdam tegen Hongarije
zal uitkomen, is door de Keuze-commissie
van den Kon. Ned. Voetbalbond als volgt
samengesteld:
Doel: Van Male (Feijenoord);
Achter: Blomvliet (Ajax) en Cal-
denhove (D.W.S.).
Midden: Stam (V.U.C), Anderiessen,
(Ajax), aanv., en SchuberS, (Ajax).
Voor: Draeger (D.W.S.), v. der Veen
(Heracles), Vente (Feijenoord),
Smit (Haarlem) en J. B. de Harder
(V.U.C.)
Tot reserves zijn aangewezen: Dijkstra.
(Z.F.C.), van Icriandt (Willem il), Bonse-
ma (G.V.A.V.), en C. J. de Harder (V.U.C.)
—8
Verwachting: Meest zwaar be
wolkt tot betrokken, later
ecnige regen, matige, tijde
lijk krachtige, Z.O. tot Z.W.
wind, zachter dan gisteren.
Alg. vooruitz.: Weer toenemen
de depressie-activiteit.
De Internationale Nederzetting
desnoods met geweld aangepakt.
LUCHTGEVECHTEN BOVEN
DE DORPEN.
De Asahi Sjimboen bericht, dat de Japan-
sche legerconferentie te Sjanghai besloten
heeft de internationale nederzetting te zui
veren van anti-Japansche terroristen, des
noods met geweld.
Domei meldt, dat de Japansche dag
bladen aandringen op drastische
maatregelen ter onderdrukking van
vijandige elementen in de onder in
ternationaal en Fransch toezicht
staande wijken van Sjanghai, waar
deze elementen thans straffeloos kun
nen ageeren tegen Japan. De buiten
landsche autoriteiten in Sjanghai
plegen verontschuldigingen aan te
bieden, doch zij nemen geen practi-
sche maatregelen. Zij zijn even on
verschillig voor de veiligheid der Ja
panners en Chineezen als bezorgd
voor die der buitenlandsche onder
danen.
Japansche luchtmacht treedt op.
De Japansche luchtmacht heeft verschillen
de dorpen gebombardeerd.
Verder wordt gemeld, dat Japansche vlieg
tuigen ook een trein op de lijn FanlingLo-
woe aan de Britsche zijde van de grens
hebben gebombardeerd. Ëen bom vernielde
de ruiten van 'een wagon. Toen de passa
giers van den trein vluchtten, werd uit de
vliegtuigen met mitrailleurs op hen ge
schoten.
De autoriteiten van Kanton hebben de
zaak met den Japanschen consul-generaal
besproken.
De Chineezen hebben verschillende Ja
pansche machines omlaag geschoten.
Te Honkong zijn op Britsch gebied ver
scheidene bommen neergekomen, waardoor
elf menschen zijn omgekomen. De Britsche
ambassadeur te Tokio heeft officieel gepro
testeerd.
De Japansche regeering zal in den land
dag een wetsontwerp indienen tot waarbor
ging der geheimen op militaire aangelegen
heden. De bedoeling van de wet is de mi
litaire bronnen geheim te houden, zoowel
wat het materiaal als het effectief aangaat.
Luidspreker of zwarte rookwol
ken?
De pauselijke vlaggen, die sedert den sterf
dag vn Pius XI van alle Vaticaangebouwen
halfstok gewapperd hebben, zijn ingehaald.
De officieele rouw is geëindigd met de laat
ste der novendiaies, die gisteren werd opge
dragen. Ook de Osservatore Romano, die da
gelijks met een rouwrand verscheen, heeft
zijn normale uiterlijk herkregen.
Moderner tijden, moderner zeden!
Zoodra de Paus gekozen is, zal dit aan
de op het St. Pietersplein wachtende me
nigte niet gelijk tot dusver het geval was,
door opstijgende witte rookwolken, doch
door luidsprekers bekend worden gemaakt
Hot negatieve resultaat eener verkiezing
zal evenwel door de traditioneele zwarte
rookwolken uit de schoorsteen van het Va-
ticaan worden aangegeven.
In Tsjoenking, de Chineesche hoofdstad
van het Tsjang Kai Sjek-bewind, hebben de
Chineesche Katholieken op treffende en
plechtige wijze den Paus herdacht.
Soldaten sleepten imitaties mee...
Het beroemde beeld van Onze Lieve
Vrouwe van Montserrat, dat in het gelijk
namige klooster in Cataionië werd be
waard, is gespaard gebleven dank zij de
tegenwoordigheid van geest van een der
monniken van het klooster, pater Juan, die
zich heeft aangesloten bij de Miliciano's
om de schatten van het klooster te kunnen
oewaken. Even voor het ineenstorten van
het front -in- Cataionië kwamen Miliciano's
het. beeld, dat reeds eerder uit de nis was
genomen en in een kist geborgen, tezamen
met andere schatten van kerkelijke kunst,
weghalen. Zij bemerkten evenwel niet, dat
zij slechts de copie meenamen, pater Juau
had reeds lang tevoren het echte beeld
verborgen en vervangen door een copie.
