Agitatie in Polen krijgt politieke beteekenis DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Balans van Ciano's bezoek Engeland in een moeilijk parket Tuinbouwexporfeurs eischen recht Engeland en Frankrijk erkennen Franco KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 28 FEBRUARI 1939 67e JAARG. No. 8554 Nieuwe incidenten in Polen en Dantzig Amerika steunt de Joodsche eischen Alles gereed voor den intocht te Madrid Steun door de tuinders misbruikt? Dit nummer bevat 8 pagina's WEERBERICHT DE BILT SEINTi Van Klaveren boksf te Berlijn heldersche courant Uitgave der Ullg.-Ml). Holland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder DINSDAG HET BEZOEK VAN CIANO VERHINDERT DUITSCHLAND ZICH UIT TE SPREKEN. HET NEEMT EEN EN ANDER „GELATEN" OP. Polen staat thans in het brandpunt van de algemeene belangstelling. De studentendemonstraties tegen Duitschland wegens onvriendelijke behandeling van Pcolsche studenten in Dantzig krijgen een politiek ka rakter. Waar echter de betoogingen samen vallen met het bezoek van den Italiaanschen minister Ciano aan Polen, is het voor Duitschland zeer moeilijk zich over de agitatie uit te laten, daar de Poolsch-Italiaan- sche betrekkingen immer zeer harte lijk zijn. Het heelt tot dusverre dan ook officieel gezwegen en ondertus- schen neemt het verzet in Polen steeds scherper vormen aan. ter wijl de Duitsche contra-actie in Dantzig eveneens onverminderd voortduurt. Betoogingen tegen Beek. De studenten der universiteit in Krakau hebben een stoet georganiseerd, die een pop mededroeg, welke Beek voorstelde, die een kleinen Hitier op zijn schouder droeg, wel ke hem iets in het oor fluisterde. De stoet wilde naar het Duitsche consulaat trekken, doch werd door de politie tegengehouden. Vijandige kreten tegen den minister van buitenlandsche zaken werden gedurende ongeveer twee uur uitgeschreeuwd. In Posen zijn opnieuw ruiten ingeslagen en Duitsche zaken vernield. De Poolsche politie heeft maatregelen genomen om ieder nieuw incident te voorkomen. Het deel der straat, waar de Duitsche ambassade staat, is afgezet; door agenten, die geen enkele vreemde auto de straat laten passeeren. Te Dantzig nieuwe incidenten. Te Warschau is verklaard dat Poolsche studenten te Dantzig zijn aangevallen door geüniformeerde Duitschers. Wanneer de Dantzigsche autoriteiten niet tusschenbeide komen tot horstel van de orde, zal Polen verplicht zijn tot een pas sende tegenactie over te gaan. De Poolsche regeering heeft tevens verzocht de colleges aan de Polytechnische school te onderbre ken, later heeft zij zelfs sluiting van de school geëischt. De vice-president van den Dantziger se naat Huth heeft, een vertegenwoordiger van het commissariaat-generaal van Polen een verbale nota overtuigd, waarin de regeermg van Dantzig er hij de Poolsche regeeiing op aandringt haar afkeuring uit te spreken over de door leden der Poolsche studenten organisatie Bratnia Pomoc te Dantzig aan genomen resolutie, welke in de Poolsche pers is gepubliceerd, ten einde daardoor de in de betrekking van goede buurschap tus- schen beide staten ingetreden spanning weg te nemen. Havas verneemt uit Duitsche bron Warschau, dat den vier Poolschen studen ten in Dantzig een boete is opgelegd 120 Dantzigsche guldens wegens verzet aan de autoriteiten. -„„„a„nia Het kaartje geeft Polen weer, ingedeeld in provincies, de plaatsen alwaar massa bijeenkomsten gehouden werden, zu een zwart blokje aangegeven. Ter vergemakkelijking geven wu - mige plaatsen de Poolsche benamingen, om dat deze wel eens gebezigd worden. Gelm gen (Gdynia, Posen (Poznan) Torn Krakau (Krakow) T.emiberg (Lwow) berg (Bydgoszoz) Wilna (Wilno) n Verder overziet men D°'en 9 K even eens Oost Pruizen dat als ee tusschen de Poolsche corridor en ae vin staat Danzig gelegen is. perscommentaren. Op vorzichtige wijze begint de Pers thans over de demonstraties te senr ven. Duitschland heeft er „gelaten" kennis van genomen zegt men. Met voldoening neemt men kennis van de verontschuldi gingen der Poolsche regeering. Duitschland en Polen, d.w.z. niet slechts een van beide naties, hebben er in ieder geval een welgemotiveerd belang bij, dat hun politiek, die door vooruitziende staats lieden ten bate van hun landen werd inge leid, niet wordt doorkruist door onverant woordelijke of onrijpe vredeverstoorders, doch wordt voortgezet, niet om te misluk ken door moeilijkheden, welke zeer zeker bestaan, doch om deze te overwinnen en op te lossen. Besprekingen begonnen. Van semi-officieele zijde wordt medegedeeld: de heden begonnen besprekingen tusschen vertegenwoordigers der Duitsche en Pool sche regeeringen over problemen der behan deling van de wederzijdsche volksgroepen worden gevoerd op den grondslag van de Duitsch-Poolsche minderhedenx erklaring van 5 Novermber 1937, die, zooals men weet, ten doel had op het gebied der nationaliteiten- kwesties een ontspanning tot stand te brengen en daarmede de Duitsch-Poolsche overeenstemimingspolitiek te dienen. Polens vriendschap met Frank rijk geen instrument tegen de as. In de Giornale dltalia maakt Gayda de balans op van het Italiaansche bezoek aan Polen. Hij legt er in een brief uit Warschau allereerst den nadruk op, dat de besprekin gen, welke gevoerd zijn zonder dat er voor af een program voor was opgemaakt, ten volle haar doel hebben bereikt, n.L klaar heid te brengen in de betrekkingen tusschen de Poolsche politiek en de as-mogendheden met het oog vooral op de snelle en onzekere evolutie van den Europeeschen toestand met haar groote problemen van de Italiaansche en de Duitsche eischen en op de nieuwe po litieke en economische regeling van het Do- naugebied na de gebeurtenissen van verle den jaar. De besprekingen hebben de vriendschap pelijke houding en het begrip van Polen bevestigd ten aanzien van wezen, doel en middelen van de politiek van de as Rome —Berlijn. Dit beteekent dat deeregeering van Warschau, hoewel trouw blijvend aan haar verbond met Frankrijk, weigert er een instrument van te maken, gericht tegen de rechtmati ge belangen van Duitschland en Italië. De waarde van de resultaten van de be sprekingen te Warschau, zal, aldus Gayda, ten slótte, beter kunnen worden gewaar deerd in den loop van de aanstaande ont- wik,-~':ng van de Europeesche gebeurtenis sen JODEN WEIGEREN DE BRIT SCHE VOORSTELLEN INZAKE PALESTINA TE AANVAAR DEN. Engeland staat, ten aanzien van de Palestijnsche kwestie thans tus schen twee vuren. De brief van Ibn Saoed, heeft de balans ten gunste van de Arabieren doen overslaan, zoodat wij gisteren 'konden berichten dat Engeland een onafhankelijk Palestina wilde met gewaarborgde rechten voor de Joodsche minder heid. Amerika schijnt het hier lang niet mee eens te zijn en dringt aan op eerbiediging van 't beginsel van het Joodsche Nationaal Tehuis. Wat zal Engeland thans doen? De Joden hehben medegedeeld, dat de Britsche voorstellen geen grond slag vormen voor verdere onderhan delingen. Hoewel het Britsch-Amerikaansche ver drag van December 1934 uitsluitend ten doel heeft de- rechten der Amerikaansche burgers in Palestina te waarborgen, is het duidelijk, 'zoo doet men uitkomen, in poli tieke kringen, dat de Britsche regeering noodzakelijk rekening moet houden met de opinie in de Vereenigde Staten bij de gehee- Binnenkort benoeming van am bassadeurs. LINKSCHE REGEERING IN SPAN JE VRAAGT LONDEN HULP UIT VREES VOOR WRAAK. De Fransche ministerraad heelt met algemeene stemmen besloten, de re geering van Franco de jure te er kennen. Inmiddels heelt, naar Reuter seint, in het Engelsche lagerhuis de En- gelsche premier medegedeeld, dat ook de Britsche regeering besloten heeft het bewind van Franco de jure te erkennen. Gejuich en gejoel! 'In dc motiveering van het Britsche besluit verklaarde Chamberlain o.m, het volgende:. Zelfs wanneer de republikeinsche strijd krachten in den zuidelijken sector eenig ver toon van tegenstand zouden blijven bieden, is het aan geen twijfel onderhevig, dat het hier een laatste faze van den strijd zou be- ti effen, waarvan slechts verder verlies aan mensche'nlcvens het gevolg zou kunnen zijn. Franco triumphator. De Britsche regeering, aldus Chamberlain heeft met voldoening kennis genomen van Franco's openlijke verklaringen, volgens welke hij en zijn regeering vastbesloten zijn de traditioneële onafhankelijkheid van Span je te verzekeren en slechts maatregelen te nemen tegen degenen, die van crimineele delicten beschuldigd worden. De verklaring van Chamberlain werd door de meerderheid met gejuich dor de opposi tie met gejoel, en kreten als „schande" ont vangen. Totdat een vaste ambassadeur bij de re- geering van Franco benoemd is zat Hodgson als zaakgelastigde ontreden. Voor de Fransche Ministerraad begon, hadden Bérard en Bonnet een langdurig onderhoud. Bérard heeft na de zitting ont kend de nieuwe ambassadeur te Burgos te zijn. Hij verklaarde alleen, dat het. te Bur gos zeer koud was, doch dat hij den indruk heeft, dat de betrekkingen tusschen Frank rijk en Spanje in ed toekomst warm kunnen zijn, waartoe zonder twijfel de stemming in de Kamer veel heeft bijgedragen. En nu Amerika nog Washington bestudeert thans de moge lijkheid Franco te erkennen. Naar in welingelichte kringen vernomen wordt, zijn er twee redenen waarom de Ver eenigde Staten waarschijnlijk niet al te veel haast zullen maken met het erkennen van Franco. De eerste is, dat Washington met belangstelling afwacht, welke politiek Franco zal volgen ten aanzien van de lan den, die door cultureele banden met Spanje verbonden zijn. Iedere poging van het nieuwe Spanje, in Zuid-Amerika fascistische propaganda te gaan voeren, zou op verzet van de zijde der Vereenigde Staten stuiten. De tweede reden is, dat de regeering der Vereenigde Statten met belangstelling af wacht, hoe Franco zijn overwonnen landslie den behandelt. Men hoopt, dat Spanje aan een tijdperk van gewelddadigen wederop bouw zal ontsnappen, doch als het mocht komen tot bloedige wraaknemingen tegen de republikeinsche leiders en partijgangers, zou er hier een krachtige strooming zijn voor het achterwege laten van de erkenning. Linksche regeering vraagt Lon den hulp. De Spaansche republikeinsche autoriteiten hebben zich, naar Reuter verneemt, tot de Britsche regeering gewend met het oog op de mogelijkheid van vergeldingsmaatregelen van de zijde van Franco in geval van een overgave aan de nationalisten. Union radio deelt mede, dat het comité van het volksfront, dat vertegenwoordigers omvat van de republikeinsche linkerzijde, de communistische partij, de C.N.T., de an archistische federatie en de U.G.T., bijeen is gekomen om den toestand te bestudeeren. Besloten werd een delegatie naar Negrin te zenden. Men weet niet welke besluiten ge nomen zijn. Naar in militaire kringen te Burgos ver luidt, heeft de rechtsche legerleiding den in tocht in Madrid tot in alle détails voorbe reid. Colonnes met levensmiddelen zijn tot dicht bij Madrid aangekomen. Voorts wer den in het land achter het front groote col lectes gehouden voor de verzorging van de bevolking van Madrid, wanneer de recht- schen de macht zullen hebben overgenomen. „Eén man beslist over de levens belangen van den exporthandel." Gistermiddag kwam de Alg. Ned. Bond van Fruit-, Groenten- en Aardappelen-expor teurs in jaarvergadering te 's Gravenhage bijeen. Na het huishoudelijk gedeelte, sprak de secretaris, tnr. Luc Schenderling, over „Onze taak voor 1939". Spr. herinnert aan de verjaarde verplich tingen, waaraan de exporthandel is onder worpen door de maatregelen, ten behoeve van land- en tuinbouw genomen. Den ex porteurs is de verplichting opgelegd aan gesloten te zijn bij de Ned. Groenten- en Fruitcentrale. Daar wij als bedrijfsgenooten zijn ingeschakeld, aldus spr., wenschen wij ook als bedrijfsgenooten volledige mede zeggenschap. Er zijn weinig takken van handel, die reeds aan zoo vergaande orde ning zijn onderworpen. Al deze lasten zijn door ons gedragen ten behoeve van de pro ducenten, wij erkennen de noodzakelijkheid ~HET ONRUSIIGt: PAI FSTIMA le oplossing van het Palestijnsche- probleem. Het Engelsch-Joodsche onderhoud in klein comité van heden zal in staat stellen tot een discrete bespreking van dé mogelijke wijzigingen in de Engelsche voorstellen. De Amorikaatwhe ambassadeur Kenne dy moet in een en ander thans een leidende rol hebben gespeeld. 11ij heeft IJalifax be zocht. Officieele mededeelingen zijn even wel niet verstrekt. Ernstige incidenten in Palestina. Als gevolg van de aangekondigde Brit sche voorstellen heeft Mac Donald in het Lagerhuis verzocht geen verdere gevolg trekkingen te maken en het oordeel op te schorten. Macdonald gaf de verzekering, dat de Palestijnsche politiek niet kan worden ge wijzigd, voor het Lagerhuis zijn goedkeuring daaraaij had gehecht. Wat nu de incidenten betreft, wordt uit Jeruzalem meegedeeld, dat deze door de pu blieke opinie algemeen aan extremistische joodsche kringen worden toegeschreven. Acht zionisten zijn gearresteerd. Onder de Joden heerseht algemeene ontstemming. De diepe geschillen, die de rechtsche re visionisten van Jabotinski, de arbeidersor ganisaties van Katznelson en de gematigde richting van Weizmann gescheiden houden, verdwijnen om plaats te maken voor een gemeenschappelijke strijdorganisatie tegen ieder plan, dat het beginsel van het Jood sche nationale tehuis cn de voorwaarden waaronder het Engelsche mandaat wordt uitgeoefend, aantast. Bomaanslagen te Haifa en Je ruzalem. Tc Haifa en Jeruzalem zijn bomaanslagen gepleegd, waarbij talrijke dooden zijn ge vallen. Na het ontploffen van de bom op de markt van Jeruzalem, bood deze plaats een afgrij selijk aanzien. De groote hoeveelheid groen ten, waaronder de bom verborgen lag. was oorzaak, dat niet veel meer dooden zijn te betreuren. Bij de ontploffing werden groente en menschelijke lichaamsdeelen naar alle kanten in het rond geslingerd. Politie en militairen hebben de markt afgesloten en stellen thans een onderzoek in. Uit het kaartje blijkt, hoe de Engelsche regeering het land Palestina met drasti sche maatregelen in toom moet houden. Men overziet de onrust gebieden, alwaar nog steeds botsingen tusschen Arabieren en Joden plaats vinden. Tn cle onderlijnde plaat sen vonden de meeste overvallen plaats. Verwachting; Zwaar bewolkt tot betrokken met eenigen re gen, matige tot krachtiger) Z.' tot W. wind, iets kouder. en billijkheid van vele maatregelen. Wij hebben dan ook echter recht op een behoor lijk gewaarborgde rechtspositie. De verhouding tot den Centrale. Hoewel de exporthandel vertegenwoordigd is, in het bestuur der Ned. Groenten- en Fruitcentrale, ligt het zwaartepunt nu een maal bij het dagelijksch bestuur. Het be stuur' heeft op liet nemen van besluiten geen invloed. Zelfs is de ontwikkeling nog ver der gegaan, doordat bij enkele be stuursbesluiten het dagelijksch be stuur der Ned. Groenten- en Fruit centrale zijn bevoegdheid aan den voorzitter heeft gedelegeerd,, zoodat over de levensbelangen van den ex porthandel wordt beslist door één man. Deze ontwikeling is, gezien uit het gezichtspunt van de rechts positie van onzen exporthandel, zeer onbevredigend en uiterst bedenke lijk. Tenslotte behandelde spr. de moeilijkheden waarmede de tuinbouw nog altijd worstelt. Spr. wekte zijn hoorders op tot een ruim. begrip voor de nooden van den tuinbouw. Wij zijn, aldus mr. Schenderling, onzer zijds gaarne bereid met den tuinbouw sa men te overwegen, wat gedaan kan worden. Exporteur draagt volle risico. Men kan de positie van den handel niet vergelijken snet den toestand van hen, die ervan verzekerd zijn, dat de regeering bijspringt.. De exporteur draagt het volle risico, dat niemand van hem overneemt In dit verhand wees spr. op de circulaire van het Cpntraal Bureau voor de Veilingen, welke ongerustheid onder de tuinders heeft gewekt. De voorstelling, als zou het Centraal Bu reau met de campagne voor tomatensoep zooveel succes hebben gehad, is eenigszins onjuist, daar de regeering er achter stond. Spr. heeft de overtuiging, dat dit inzicht door de verantwoordelijke leiders van den tuinbouw gedeeld wordt. „Dat nemen wii niet!" Er Schijnen echter sommigen te zijn, die van de gelegenheid, dat de tuinbouw ieder jaar met ettelijke millioenen door de regee ring gesteund wordt en de handel aan handen en voeten gebonden is gebruik willen maken om den handel van zijn plaats te verdringen door den export ge deeltelijk zelf ter hand te nemen. Spr. zou hen daar groot gelijk in geven als de handel in zijn taak te kort schoot. Maar waar dit geenszins het geval is, zegt spr.: ,Rat nemen wij niet." Tenslotte hield spr. een krachtig pleidooi voor samenwerking op basis van gelijkheid met den tuinbouw. Debat. Bij de op deze rede volgende bespreking, ging er een stem op voor verruiming van den export naar Duitschland. Deze zou van groot belang zijn voor de Nederlandsche exporteurs. Enkele aanwezigen waren van meening, dat men van samenwerking met het. Centraal Bureau voor de Veilingen niet veel verwachten kan. Men moest zich met man en macht verzetten tegen de eischen van dat bureau. Mr. Luc Schenderling was het hiermede eens, wanneer er mee bedoeld werd, dat de veilingorganisaties zich hebben begeven op een terrein, waar zij niet. thuis behooren. Doch in zekeren zin hebben de exporteurs dit zelf in de hand gewerkt, daar zij zich alvorens zich te organiseeren, geregeld tot dat bureau wenden. Een strijdhouding acht te spr. niet noodig, zelfs schadelijk. In de oogen van regeering en in de pu blieke opinie zou de hond dan bij voorbaat het pleit verloren hehben. Men moet niet te hard van stapel loopen en alles doen, om den bond sterk te maken. Tegen Josef Besselmann.. Naar wij vernemen, zijn de contracten ge teek end voor een match tusschen Josef esselman, den middcngewichtkampioen van Duitschland. en Bob van Klaveren welke ontmoeting op Donderdag 9 Maart ste'ld iiD in h6t SportpaIeis is vastge- De wedstrijd is bepalad op 1? ronden van 3 minuten. Het initiatief voor deze match is van Duitsche zijde uitgegaan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1