talië de domper
opgezet
Japanners en Cliineezen
beiden in den aanval
1
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Mussolini gereed voor den sprong?
België nog steeds
stuurloos
Wie Franco thans voor vol aanzien
W armte-record
Ook Soudan niet geslaagd
Aankoop van varkens
Engeland deed den
Arabieren een gelofte
Grensautoriteiten bedrogen
KONINGSTRAAT 79, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
4 MAART 1939
67e JAARG. No. 8558
Max blijft liever
burgemeester van Brussel
Dit nummer bevat 16 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Filmproducenten
leeren raspolitiek
heldersche courant
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollandi Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Frankrijk doorloopend
in staat van alarm
DE NIEUWE PAUS IS EEN
GROOT VRIEND VAN FRANK
RIJK.
Ongetwijfeld is Frankrijks verzet
tegen Italië's verlangens door de
Pauskeuze versterkt. Paus Pius XII
immers wordt als vriend van
Frankrijk beschouwd. Gaarne herin
nert men zich zijn woorden uitge
sproken bij de twee officieele bezoe
ken, als vertegenwoordiger van Paus
Pius XI, te Parijs afgelegd. De Paus,
toen nog Kardinaal Pacelli, zeide
o.m. dat Frankrijk in de omgeving
van het Vaticaan, niet langer als
„oudste" dochter, maar als „eenige"
dochter wordt beschouwd, Fransch-
gezinder kan het al niet.
Men is in diplomatieke kringen te Parijs
algemeen van oordeel, dat aan de agres
sieve plannen van Italië door deze keuze
een flinke domper is opgezet.
Tegen den wil van de volken een oorlog
beginnen zou al een hachelijke .onderne
ming zijn, zoo oordeelt men, maar met nog
bovendien den Paus tegen zich ware het
een complete dwaasheid
Men ziet dus in de verkiezing van den
nieuwen Paus een forsche uiting van onaf
hankelijkheid van de Kerk tegenover de
pogingen tot bevoogding van de zijde der
autoritaire regeeringen, maar wacht zich
voor een al te openlijken triomf, waardoor
Pius XII in zijn bewegingen belemmerd
zou kunnen worden en in diverse bladen
worden beschouwingen gewijd aan het ver
dere verloop der internationale gebeurtenis
sen, die thans spoedig te verwachten zou
den zijn.
Italië voor den sprong gereed?
Echter, dat niettegenstaande dit
alles, weldra iets belangrijks zal ge
beuren, is zeer waarschijnlijk.
Het is duidelijk, dat Musolinl met het
formuleercn van zijn eischen heeft willen
wachten tot de nieuwe Paus gekozen zou
zijn en de nieuwe gedeeltelijke mobilisatie
ln Italië, welke sussende verklaringen daar
aan in Italië ook gegeven mogen worden,
wijst op aanstaande belangrijke gebeurte
nissen. Een van de hypothesen, die hier
uitgesproken worden, is dat Mussolini zijn
stem verheffen zal wanneer Madrid in de
macht van Franco gekomen is en een wa
penstilstand in Spanje is gesloten. Op den
eisch van Frankrijk en Engeland, dat de
Italiaansche troepen nu Spanje moeten ont
ruimen, zou de Duce dan wellicht ant
woorden dat daarvan geen sprake kan zijn,
voordat Frankrijk zijn extra-troepen heeft
teruggeroepen uit Tunis en Dzjiboeti, omdat
hij het nu eenmaal laat voorkomen alsof
die troepenzendingen een bedreigng zijn
voor het Italiaansche grondgebied, terwijl
ze toch slechts een antwoord zijn op de
Italiaansche bedreigingen. Misschien zou
ook de demilitarisatie van Corsica worden
gevraagd. Het is mogelijk, dat Hitier dan
te hulp komt door een Fransch-Duitsche on
derhandeling voor te stellen, in over
eenstemming met de afspraak, die von Rib-
bentrop begin December te Parijs is ko
men teekenen. De Italiaansche troepencon
centraties in de koloniën en langs de Fran-
sche grens moeten daarbij dienen om aan
de eischen meer kracht bij te zetten.
Het Ilsb. meent, dat maarschalk Goering,
die voor eenige weken vacantie naar Italië
is vertrokken, een kalmeerende werking op
Mussolini zal trachten te oefenen, cimaat
Hitier zeer goed moet inzien hoe gevaariijK
het op het oogenblik zou zijn voorde lan
den van de „as" nieuwe dreigende stap
pen te gaan doen.
Hoe het zij, de toestand is er voor Frank
rijk niet ongunstiger op geworden en zeker
is dit land weer in zijn voornemen gesterkt
oniu iet voor bedreiging te wijken, doch zich
te houden aan het accoord van 1935 en in
derdaad geen duimbreed grond af te staan.
Wellicht, zal Italië thans trachten terug te
krabbelen zonder dat dit naar buiten al te
veel blijkt.
Frankrijk doorloopend in staat
van alarm.
Voor de commissie van koloniën heeft de
minister van koloniën een uitvoerige uiteen
zetting gegeven van het werk van Pi'
Partemcnt, in het bijzonder ten aanzien va
het in staat van verdediging brengeni va
het Fransc.he koloniale rijk. De
duidde o.m. aan, dat door liet oprichten van
wapenfabrieken, fabrieken voor .viregtu g
bouw en de oprichting van een corps In-
landsche technici Indichina in zekere mate
een militaire autonome organisatie heeft ge
kregen. Voorts wees hij er op, dat de recru-
teering van koloniale troepen sedert het
laatste jaar verdubbeld is.
Ten slotte verklaarde minister Mandel
met klem, dat het geheele rijk in staat van
alarm verkeert en gereed is het hoofd te
bieden aan alle eventualiteiten.
De parlementaire missie, die zich op de
hoogte zal stellen van de verdedigingsmid
delen te Dzjiboeti, is aan boord van de „Ma-
rechal Joffre" vertrokken.
Naar aanleiding van het bericht, volgens
hetwelk onlangs Duitsche troepen in kolo
niale uniform naar Libye zouden zijn ver
trokken, deelt de diplomatieke redacteur
van Stefani mede, dat dit bericht van allen
grond ontbloot is.
Gisteren is minister Bonnet gehoord door
de Senaatscommissie van buitenlandsche
zaken. Naar de meening van de leden der
commissie kwamen de verklaringen van
Bonnet in groote trekken overeen met die,
welke hij Woensdag in de kamercommissie
heeft afgelegd.
Blijkens het officieele communiqué heeft
Bonnet o.m. de Fransch-Italiaansche betrek
kingen ter sprake gebracht.
Koning Leopold heeft den socialist Soudan
ontheven van zijn opdracht een nieuw mi
nisterie te vormen, nadat Soudan had mede
gedeeld daartoe niet in staat te zijn. Oor
zaak was de weigering der liberalen mede
te werken, zoodat Soudan de volgens hem
eenige oplossing, een regeering gebaseerd
op een coalitie der drie groote partijen, niet
kon vinden.
Koning Leopold heeft daarna Adolf
Max, den burgemeester van Brussel,
aangezocht. Deze heeft terstond voor
de eer bedankt.
Men tast weer door een en ander vol
komen in het duister omtrent de ver
dere ontwikkeling van den politie-
ken toestand. Het meest waarschijn
lijk acht men nog, dat Kamerontbin
ding zal volgen en daardoor nieuwe
verkiezingen zullen plaats vinden.
Men grondt dit op een mededeeling
van Pierlot, den demissionairen mi
nister. Op den achtergrond van de
huidige moeilijkheden staat natuur
lijk de steeds meer dringende Vlaam-
sche kwestie.
ROL VAN MAX.
Adolf Max, de bij zeer velen populaire
Burgemeester van Brussel, die in den we
reldoorlog ais zoodanig reeds een belangrijke
rol speelde, wordt algemeen beschouwd als
een der meest heftige aanstokers van het li
berale verzet tegen Dr. Mariens. Hij is daar
bij evenwel nimmer op den voorgrond ge
treden. Nu de liberalen tot driemaal loe de
vorming van een nieuw kabinet hadden be
let, was het ongetwijfeld een goede zet van
Koning Leopold, een der grootste opposan
ten Ie verzoeken nu zelf de volgens hen be
staande politieke Augiasstal maar eens te
reinigen. Het argument van Max te moeten
weigeren, omdat hij anders de belangen van
Brussel als burgemeester niet meer voldoen
de kon dienen, beschouwen ingewijden als
gezocht. Veeleer zou hij hebben bedankt, om
dat hij als kabinetsformateur gevaar loopt
zijn populariteit te verliezen en zich bij de
Vlamingen gehaat te maken.
Ruim 12.500 zware varkens uit
de markt genomen.
Zooals einde Januari werd aangekondigd,
heetf de Nederlandsche Veehouderijcentrale
inmiddels een aanvang gemaakt met het af
nemen van zware varkens. Ruim 12.500 var
kens werden reeds uit de markt genomen.
Met het verlecnen van dezen steun aan de
markt wordt nog voortgegaan en wel in die
mate, dat de centrale per week ongeveer
4000 zware varkens aankoopt voor slachting
en invriezing.
Bovendien worden oolc verleens in liet
bacongewichtnog gergeld in groote hoeveel
heden door de Centrale aangekocht, boven
het aantal, dat voor uitvoer als bacon be
stemd is Van deze soort varkens zijn thans
totaal ongeveer 80.000 stuks opgekocht.
Een onthulling uit 1915. De
Joden tot verzet aangespoord.
De briefwisseling tusschen Sjerif Hoes
sein van Mecca en Sir Henry McMahon,
die in 1915 Britsch commissaris te Cairo
is geweest, welke correspondentie leidde
tot den opstand der Arabieren tegen het
Ottomaansche rijk, is gepubliceerd in den
vorm van een witboek.
Op deze correspondentie hebben de Palcs-
tijnsche Arabieren steeds hun aanspraken
op onafhankelijkheid gebaseerd.
Het desbetreffende schrijven van McMa
hon aan Hoessein is gedateerd 24 October
1915. Er wordt in verklaard, dat Groot-Brit-
tannië bereid is de onafhankelijkheid vaa
Arabië te erkennen, doch dat verschillende
districten en dcelen waarvan niet gezegd
kon worden, dat zij zuiver Arabisch wa
ren, zouden worden uitgesloten.
De officieele Britsche opvatting is ge
weest, dat geheel Palestina ten Westen
van den Jordaan was buitengesloten, doch
de Arabische opvatting is geweest, dat de
toezegging het Zuidelijke deel van het oude
Vilayet van Beiroet en de toenmaals on
afhankelijke Sandjaks van Akko, Baloa en
Jeruzalem niet uitsluit.
Over deze tegenstrijdige opvattingen geeft
de briefwisseling geen opheldering.
ïnformeele bespreking tusschen
Joodsche en Britsche delegaties.
Gistermiddag is een informeele bijeen
komst gehouden tusschen Britsche gedele
geerden en eenige leden van de Joodsche
delegatie.
De bespreking duurde anderhalf uur. Zij
werd verdaagd tot Maandagavond. Het
Joodsche standpunt, dat, naar Reuter ver
neemt, ongewijzigd blijft, werd door de Jood
sche vertegenwoordigers verder uiteenge
zet.
Joden worden door de radio tot
verzet opgehitst.
Door middel van kortegolfzcnders is de
Joodsche bevolking aangespoord tot verzet
tegen het Britsche plan inzake een mindcr-
hedenstatuut voor de Joden in Palestina.
In de uitzending van gisteren heeft men de
mogelijkheid van rechtstreeksche actie aan
gekondigd en de Joodsche politie verzocht
niet tusschenbeidc te komen.
Intusschen duurt de teleur in Palestina
voort. Zoo is gisteren eoii goederentrein tot
ontsporing gebracht. Te' Jafaatli werden
twee Joden vermoord, terwijl Britsche troe
pen de lijken van een twaalftal vermoorde
Arabieren hebben gevonden,
TE KWEYANG VIELEN
DUIZEND SLACHTOFFERS.
De Japansche troepen hebben uit
verschillende richtingen een aanval
op Noord Kiangsoe ingezet, gesteund
door luchtmacht en vloot. De aan
val is gericht op de Chineesche troe
pen, die zich na den grooten slag
in April 1938 hebben teruggetrokken
naar Hsoetsjaufoe en daar een ge
bied van 15000 vierkanten kilomeiier
bezet hebben.
Deze Chineesche troepen zijn naar schat
ting 60.000 man sterk.
De Japansche autoriteiten hebben de neu
trale scheepvaart gewaarschuwd, dat het
bevaren van kustwateren in Noord Kiang
soe gevaarlijk is.
Ook de Chineezen in het offensief
De Chineesche troepen hebben het
offensief aan het front in Midden
Hoepei (Centraal China) hervat en
de Japanneezen reeds teruggedron
gen. De troepen bewegen zich langs
den grooten weg van Hankau naar
Itsjang in westelijke richting.
Intusschen hebben ongeregelde troepen
het Japansche garnizoen uit Yingtsjen, ten'
westen van Hankau, verdreven.
Op 19 Februari hebben dc gueriilagroepen
een onverwachten aanval op de stad ge
daan. De Chineezen hebben 12 Japansche
vliegtuigen op liet vliegveld van Tsjengtsjen
vernield,
Gomeld wordt nog, bij den Japan-
schen luchtaanval op Kweyang, een
der voornaamste knooppunten van
den nieuwen grooten weg op Bir
ma, ongeveer 1000 slachtoffers ge
vallen zijn.
Het terrorisme in Sjanghai en
Tientsin.
Een Japansch communiqué meldt, dat een
accoord tot stand is gekomen met de auto
riteiten der internationale nederzetting in
Sjanghai ten aanzien van de onderdrukking
van liet terrorisme.
De erkenningen van zijn regee
ring in den loop der laatste drie
jaren.
Zeer vele landen hebben de regeering van
Franco thans de jure erkend. Ons kaartje
geeft hiervan een duidelijk beeld. Duidelijk
is weergegeven Spanje waarvan het zwarte
gedeelte in bezit der nationalen is. hetgeen
gelijk staat aan 3/4 van het geheele rijk.
De datums der erkenning, wlke men op
het staatje van de teekening kan aflezen,
staan nauw in verband met de successen
welke Franco mocht boeken, o.a. in het in
nemen van belangrijke steden of gebieds
uitbreidingen. Toen de steden Irun en San
Sebastiaan reeds gevallen waren. Madrid
(4 Nov. !36) omsingeld was en onder de
vuurlinie lag, was men in Duitschland en
Italië sterk van oordeel, dat de hoofdstad
spoedig zou vallen. Dit zou blijken uit de
erkenning der zes landen in 193C.
Val van Barcelona verhaastte
het proces.
Japan, Mandsjoekwo en Hongarije, be
vriende landen van de as, volgden in 1937
diti n verband inet de terreinwinsten aan
het Arragonfront.
De val van Barcelona op 27 Jan. 1939 en
de ineenstorting van het Catalaansche front
heeft vele landen van Europa doen besluiten
Franco dejure te erkennen vooral toen En
geland en Frankrijk eveneens besloten wa
ren dit te doen.
Zuid en Midden Amerika zijn zoo goed
als geheel op eenige landen na, tot erken
ning overgegaan, hetgeen zeer zeker van in
vloed zal zijn op de houding der Vercenigde
Staten. De landen van beteekenis, meestal
leden van den Volkenbond, zijn op de kaart
aangegeven, hierdoor is het den lezer gemak
kelijk gemaakt de ontbrekende nog niet er
kennende landen af te lezen (dus niet gear-
ccei'd).
In Europa verwacht men binnenkort de
erkenning van de Scandinavische en Balti-
sche landen hetgeen waarschijnlijk gelijktij
dig zal geschieden.
België, Roemenië en Bulgarije erkenden
Franco reeds in facto, ook van deze verwacht
men spoedig de jure.
-t
Verwachting: Meest licht be
wolkt, overdag zacht, zwak
ke tot matigen Zuidelijken
tot Zuidoostelijken wind.
Sinds 1923 niet zoo'n mooie in
zet van de lente.
Het ideale voorjaarsweer, dat thans zijn
intrede heeft gedaan en waarvan verwacht
wordt, dat het nog eenige dagen zal voort
duren, blijkt zijn tijd wel zeer ver vooruit
te zijn. De filiaalinrichting van 't K.N.M.I.
te Amsterdam deelt nl. mede, dat de gister
middag te 14.30 in de Hortus Botanicus af
gelezen temperatuur van 14.5 gr. C (is 58
gr. F.) hooger was dan sinds het begin der
waarnemingen in 1923 zoo vroeg in het jaar
is geconstateerd en op dat uur was nog niet
eens het maximum bereikt. Het Hsb. herin
nert eraan, dat het vorige, jaar op 8 Maart
een dergelijk warmterecord is bereikt. Nu
is het alweer bijna een weck eerder en de
temperatuur is reeds hooger dan toen.
Dit accoord zou den Japanneezen ruimere
politioneele bevoegdheden vcrleenen, doch
welingelichte kringen verklaren, dat het
internationale gemeentebestuur op zijn stand
punt is blijven staan en dat alleen de inter
nationale politie het recht zal hebben van
politiedienst op het gebied der concessie.
Tientallen vrecmdclinacn met
vervalschte passen ons land in.
Eenigen tijd geleden is de rijksrecherche
te Amsterdam een onderzoek begonnen
naar een complot paspoortvervalschers, die
in eenige plaatsen hier te lande en in Bel
gië hun handlangers zouden hebben.
Uit het onderzoek is gebleken,
dat er tientallen vreemdelingen ons
land zijn binnengesmokkeld met
behulp van vervalschte paspoor
ten, welke echter zóó knap waren
vervalscht, dat zelfs de grens-auto
riteiten er in vlogen.
Te Amsterdam verbleven de vreemdelingen
onder valschen naam, in verschillende pen
sions, zooveel mogelijk hielden zij zich
steeds buiten de politie-controle. Ten slotte
kreeg de rijksrecherche, aldus het Hsb., be
richt van de gepleegde fraude en buiten de
gemeente-politie om stelde zij toen een uit
gebreid onderzoek in, zoowel te Amstei'-
dam als in de grensplaatsen. Volgens de
resultaten van dit onderzoek, zouden de
„bevoorrechten" groote bedragen (tot plm.
f 100 toe) voor de valsche paspoorten be
taald hebben, leden van het complot haal
den de klanten aan de grens af en brachten
hen naar Amsterdam, waar een Duitscher
als hoofd van de valsche-passencentrale
optrad. Deze Duitscher is thans gearres
teerd en met hem zijn twee medeplichtigen
in bewaring gesteld, aanhoudingen, waar
omtrent de betrokken autoriteiten echter
weigeren eenigerlei inlichting te verstrek
ken.
De Rijksrecherche heeft de zaak in on
derzoek.
„Eischen."
De Frankfurter Zeitung van 28 Februari
j.L bevat een aankondiging van de jaar-
lijksche bijeenkomst van de Rijksfilmkamer,
welke van 9 tot 11 Maart te Berlijn zal
worden gehouden.
Na do opening der vergadering zal het
woord worden gevoerd door den leider van
het Bureau voor Raspolitiek van de nat.
soc. partij, Dr. Grosz.
Naar hieromtrent van bevoegde zijde
wordt medegedeeld, zal men hij deze rede
voering voor het eerst gelegenheid hebben,
de eischen te leeren kennen, die door liet
Bureau voor Raspolitiek aan do film wor
den gesteld in verband met vraagstukken
van ras- en bevolkingspolitiek.
CANADA NEEMT SUDETENDUITSCHE
VLUCHTELINGEN OP.
De Lanadeesche emigratiediensten deelen
mede,, dat zij aan eenige honderden Sude-
tenduitsche gezinnen verlof hebben gegeven
zich in het a.s. voorjaar als landbouwers in
Canada te vestigen. Het zijn vroegere leden
van de sociaaldemocratische partij, die zich,
vóór de bezetting van het Sudetengebied
door Duitschland, tegen Henlein verzet heb
ben.
