Abonneert II op lil M
JwieJUehtüeuwA
ïlieuw-l uit
Schoonmaak
Damrubriek
Vandaag
mwwmu
mw w/ üf
jvvyv
OOK
G'J!
A DE NIEUWE
4 BEMEENSC
-van Koninklijk a.
Bouw van een nieuwe
Bioscoop
Visscherij
Wat wordt er gedaan voor jonge
meisjes» die zelfstandig de
wereld in moeten?
Oost Indië
Nu de militaire Willems
orde gaat jubileeren
Burgerlijke Stand van Den Hekier
Qvoor 50 jaar
m §n m wë m
iffl IÉI lÉH iÉP
Ziekenfonds «Helpt Elkander"
te Den Helder
Koning „Mensch"
Minangkabau
vroeger en nu
100 procent verkoopswaarde!
Naar de heer Pen ons mededeelt, heeft hij
het ruime winkelhuis van den heer D. Wuis
In de Weverstraat te Den Burg aangekocht
om daar een vaste, geheel modern ingerichte
bioscoop te bouwen. Het winkelhuis zal voor
dit doel geheel gesloopt worden. Het perceel
is 12 meter breed 'en 30 meter diep, het zal
geheel worden volgebouwd. Over de inrichting
van de nieuwe bioscoop kon de heer Pen ons
nog niet ten volle inlichten. Wel is het doel
nieuwe machines aan te schaffen, en evenals
in de stadsbioscopen de zaal van vaste klap-
stoelen te voorzien.
De schouwburgzaal van Hotel ,.De Oranje
boom" blijft geheel intact, men krijgt door
dezen nieuwen bouw over deze zaal evenwel
de geheele week de beschikking voor het
geven van uitvoeringen, het houden van ver
gaderingen, enz.
URK, 13 Maart.
Door 4 vaartuigen werd heden aan den Ge
meentelijken Vischafslag alhier aangevoerd:
110 pond schelvisch, 910 ct.; 60 pond
Noordzeeschol, 14—15 ct. en 80 pond poonen,
8V29 ct. Alles per pond.
ONAANGENAAMHEDEN BIJ DE WERK
VERSCHAFFING.
Tengevolge de zeer lage loonen (ongeveer
8 i El gulden per week), welke bij de Werk
verschaffing te Urk worden uitbetaald, hebben
verschillende arbeiders het werk neergelegd.
Nu er bij de Zuiderzeewerken weer werk in
overvloed komt, zullen er weldra meer volgen.
Deze vraag is in onzen tijd, nu zooveel
meisjes gedwongen door huiselijke omstandig
heden genoodzaakt zijn in eigen levensonder
houd te voorzien, wel zeer actueel.
Werkloosheid, minder gezinsinkomen e.d.
zijn oorzaak, dat veel meisjes, die anders
rustig thuis bleven, nu moeten trachten een
werkkring te vinden. Dit brengt moeilijkheden
en bezwaren mee. Veelal verlaten deze meisjes
haar ouderlijk huis en velen van haar trekken
naar de groote steden of de grootere provin
cieplaatsen om daar werk te vinden.
Van hoeveel belang kan het zijn, indien men
in dergelijke omstandigheden eens raad kan
vragen bij een vertrouwde instantie, die den
weg kan wijzen en soms zelf helpen kan om
het gestelde doel te bereiken.
De Nederlandsche Vereeniging ter beharti
ging van de belangen der jonge Meisjes, ge
woonlijk kortweg „Union" genoemd, heeft zich
ten doel gesteld aan elk jong meisjes, van wel
ken stand, godsdienst of nationaliteit zij ook
is, hulp en raad te geven, inden zij daarom
vraagt. De bovenbedoelde vereeniging bestaat
reeds meer dan vijftig jaar in Nederland. In
twintig plaatsen vindt men afdeelingen, die
verschillende werkzaamheden verrichten.
Indien men meer van al dit werk wil weten
en wil hooren hoe en in welke omstandigheden
men er gebruik van maken kan, is men har
telijk welkom op den filmavond, die gehouden
zal worden te Den Helder, Vrijdag den 17den
Maart, in het Christelijk Militair Tehuis, 8 uur
des avonds.
Batavia, 15 Maart. Volgens de „Tel."
z(jn plannen in voorbereiding om op 30 April
1940 op grootsche wijze de 125-jarige instel
ling van de Militaire Willemsorde te herden
ken. De bedoeling is om alle in Indië verblij
vende ridders in deze orde, o.w. circa 250 min
deren, grootendeels uit de Molukken, te Ban-
doeng bijeen te brengen voor de feestviering.
De Militaire Willemsorde is de oudste der
Nederlandsche orden en werd ingesteld door
Koning Willem I bij de Wet van 30 April
1815. De orde strekt tot belooning van uitste
kende daden van moed, beleid en trouw, be
dreven door hen, die ter zee of te land, in
welke betrekking ook en zonder onderscheid
van rang of stand, vorst en vaderland dienen.
Het Grootmeesterschap is onafscheidelijk aan
de Kroon der Nederlanden verbonden. De Orde
bestaat uit vier klassen: grootkruisen, com
mandeurs, ridders van de Orde en ridders van
de vierde klasse.
Tengevolge van de vredelievende ontwikke
ling der toestanden in Ned.-Indië, komen
krijgsdaden daar te lande zelden of nooit meer
voor en van de actief dienende officieren van
het Indische leger is er dan ook nog slechts
één, die met de Militaire Willemsorde gedeco
reerd is1. Wel zijn er in Indië en in Nederland
nog een vrij groot aantal gepensionneerden,
die tot het dragen van de ordeteekenen ge
rechtigd zijn.
Het is te verwachten, dat de herdenking
van de instelling, 125 jaar geleden van de Mili
taire Willemsorde, een belangrijke nationale
gebeurtenis zal zijn.
geeft menige huisvrouw en meisje ruwe en
roode werkhanden. Deze worden wederom
spoedig gaaf, zacht en blank door Purol.
van 14 Maart 1939.
De oplossing van de beide wedstrijdproble
men luidt als volgt:
Wedstrijdprobleem no. I van H. v. Zuile-
kom.
De cijferstand is:
Zwart: 7 schijven op 7, 8, 9, 16, 17, 18 en 27.
Wit: 7 schijven op 26, 33, 34, 37, 38, 41 en 44.
Wit Zwart Wit Zwart
1 27—31? 2. 32—28! 31—36
of 37
3. 33—28 36X47 4. 28—22 46 of
of 37X46 47X49
5. 22X4 en wint.
Wedstrijdprobleem no. II van M. Fabre
(Frankrijk).
De cijferstand is:
Zwart: 9 schijven op 2, 3, 8, 9, 12, 15, 16, 17
en 18.
Wit: 9 schijven op 20, 26, 27, 32, 33, 38, 47, 48
en 49.
1. 27—22 17X39 2. 38—33 39X37
3. 26—21 15X24 4. 47—42 26X27
5. 42X4 verloren.
Zwart: 3 schijven op 3, 16, 27 en dam op 47.
Wit: 1 schijf op 28 en dam op 10.
In deze stelling werd de partij B. de Best
(Zwart) J. Stoll (Wit) afgebroken, waarbij
de witspeler 28—23 in couvert had afgegeven,
waarna zwart na voortzetting de partij als
volgt besliste.
1. 2823 4724! (op elke andere zet
volgt remise bijv. 4715, 104, 27--32,
23—19, 15—33, 19—14, 33—28, 4—10, 28—22,
104 met remise)
2. 10—5 (op 23—18 volgt 24—13 enz. met
winst, op 1015 volgt 2433 enz. eveneens
met winst terwijl op 104 zwart 2732
speelt met vrij doortocht naar dam, dus ook
winst. De tekstzet is dus vrijwel de eenige).
2. 24—13! (op 24—2 of 8 volgt 23—18 met
remise door 2 of 819 niet winnaar is door
18—12 enz. op 2—72 volgt natuurlijk 813
—9 met remise), 3. 510 de eenige.
3. 132! de beslissende zet, op
104 volgt natuurlijk 373237 enz. met
doortocht naar dam, op 1014 volgt 219
enz. op 10—15 volgt 2—24 met winst. Ten
slotte wint zwart op 105 door 39, 2318
gédw. (anders volgt 914 enz.), 27 ge
wonnen.
Een fraai eindspel.
Hieronder een tweetal partijstanden, voor
gekomen in de competitie van de darnv.
„Excelsior". Wit H. Veenstra, zwart L. Witte.
1. De cijferstand is zwart 12 schijven op
I, 3, 5, 7, 13, 14, 15, 16, 19, 21, 24 en 26.
Wit 12 sehijven op 28, 34, 35, 36, 37, 38, 41,
43, 44, 45, 46 en 48.
Wit won hier door een schijnoffer.
1. 28—23! 19X28 2. 34—30! en zwart
moet een schijf verliezen. Op 1319 volgt
3731 enz., niet diep, maar toch verrassend.
2. Zwart 16 schijven op 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9,
II, 13, 14, 15, 16, 19, 23, 24 en 26.
Wit 16 schijven op 22, 28, 32, 33, 34, 35,
36, 37, 38, 41, 42, 43, 45, 46, 48,
In bovenstaande stond Wit H. Veenstra—
Zwart D. Jansen, ging het als volgt toe:
1. 33—29 24X33 2. 38X18 11—17?
3. 22X11 13X33 4. 32—27 6X17
5. 27—21 16X27 6. 37—31 26X37
7. 41X1.
Het aantal goede oplossingen der beide
eerste wedstrijdproblemen bedraagt thans 20,
terwijl wij het aantal problemen hebben vast
gesteld op 10.
Hieronder volgt dan het 3e wedstrijd
probleem:
Wedstrijdprobleem No. 3 van H. van Zuilekom.
Vonditen uil Piel VlUqend Maadj&
Huisduinen wordt badplaats
Volgens het ,jNieuws van den Dag" zijn hier
plannen aanhangig gemaakt om het naburige
dorp Huisduinen tot badplaats te verhellen.
Behoudens de daartoe vereischte nadere
goedkeuring van rcgecringswcge, zou men
voornemens zijn in de nabijheid van het Fort
Kijkduin aan het strand een badhuis op te
richten.
In het volgend nummer:
M. de R.!
Zeker is het niet te verwonderen, dat menig
een hier ter plaatse met ingenomenheid de
nieuwstijdingen aangaande 't Badhuis-plan van
Huisduinen vernomen heelt en enkelen in ge
dachten de uitvoering van het plan reeds ver
wezenlijkt zagen. Een op Terra Cottu door een
liefhebber van teekenen uitgevoerd schilder
stukje bij den Boekhandelaar A. J. Maas ge
ëxposeerd, kan als een klein bewijs van het
bovenstaande dienen.
Ongetwijfeld is bij velen evenals bij mij het
beschouwen van dit meesterlijk uit.gevoeid
„Zeebad" de stille hoop op een spoedige wer
kelijkheid van het plan verlevendigd en tevens
de innige wenseh ontstaan, dat zij, die het
initiatief op zich namen, schitterend mogen
slagen!
m i
1
HP HP
WW/
De cijferstand is:
Zwart 8 schijven op: 5, 11, 12, 13, 14, 20,
23 en 26.
Wit 8 schijven op: 22, 25, 31, 34, 37, 41, 42
en 43.
Wit speelt en wint.
Oplossingen van dit probleem kunnen uiter
lijk ingezonden worden tot Vrijdag 24 Maart.
A.s. Maandag vindt in de benedenzaal van
het „Kegelhuis" de jaarlijksche massakamp
plaats van den districtsbond, waaraan door
ruim 100 dammers uit den omtrek wordt
deelgenomen.
Uit het jaarverslag van het Ziekenfonds
..Helpt Elkander", blijkt uit de Rekening en
Verantwoording over 1938. dat de ontvangsten
hebben bedragen 4.048.06 en de uitgaven
3911.79.
Zoodat het voordeelig saldo bedraagt 136.27
Het eerste affiche van a«tie
„Naar de nieuwe Gemeenschap
Het comité van Actie voor djoen ^ont-
Gemeenschap heeft een egeven8 en
werpen en verstrekte daaitoe g g teeke_
opdracht aan den bekenden affiche
naar Jos van Woerkom, die hceft
wel een van zijn allerbeste biljetten
afgeleverd. W« beelden het hierbij ver
af. De origineele grootte is 90 bj
U Voorioopig worden twintigduizend van deze
affiches in 5 kleuren gedrukt terwfll er ook
nog 20.000 op verklein formaat (45 X bU cm
eveneens in 5 kleuren, zullen worden ver
vaardigd.
LEEFT AIS KONINGSKINDEREN TE 7AMEN IN
Het affiche brengt het koningschap
van den mensch naar voren, het koning
schap van den mensch, dat vergeten
schijnt... en dat nóóit méér in verdruk
king kwam dan in de huidige tijden.
De teekenaar Van Woerkom is op het
gelukkig idee gekomen den kop te mo-
delleeren naar den beroemden David van
Michel Angelo: een zinvolle coïncidentie:
David, koning en herdersknaap tevens.
Indien alle menschen zich van de verhe
ven, de koninklijke waardigheid van den
mensch bewust waren, van hun gemeen
schappelijke afstamming van den eersten
Mensch-Koning, van hun onderlinge ver
bondenheid dus, hoe anders zou de wereld
er uit zien!
Dan zou men voor zich koninklijke rech
ten kunnen en mogen opeischen, dan zou
men ook zijn koninklijke plichten ten op
zichte van den naaste die óók van ko
ninklijke afkomst is, wie of wat hy zij
op werkelijk royale, dit is koninklijke wijze
vervullen.
Het affiche nu wil het koningschap in den
mensch tot nieuw leven brengen, tot nieuw
daadwerkelijk leven. Het wil de menschen
tot nadenken brengen over hun afkomst,
over hun verhouding tot hun medemenschen.
Zeker, velen zullen niet vermogen het men-
schelijk koningschap tot in zijn diepste
diepten te peilen, maar iedere erkenning van
de waardigheid en de waarde van den mensch
brengt ons een stap nader tot de Nieuwe
Gemeenschap.
BEVALLEN: F. EllenKooij, z.; T. Rln-
nerKos, d.; M. VermeerHaijes, z.; M.
KonijnKoppes, z.; J. van der BeekBam-
bach, z.
„Wie het voorrecht heeft gehad eenigen
tijd te mogen doorbrengen in de Minangka
bau (Midden-Sumatra) zal niet gemakke
lijk dit door de natuur zoo rijk gezegende
plekje vergeten! Tusschen de beboschte berg
hellingen en woeste kloven ziet men in de
vallei de vruchtbare sawa's (natte rijst
velden) zich aaneen rijen. Uit het frissche
groen punten zich hier en daar de sierlijke
minarets van een moskee op, omringd dooi
de donkere „horens" der adatwoningen
(groote familiehuizen). Zelfs van dichtbij
behoudt zoo'n kampong (dorp) nog haar
bekoring", lees ik in een pas geschreven
m, -
Het type huizen, zooals ze tegenwoordig veelvuldig worden gebouwd.
Een van de weinige merkwaardige huizen, die in Minangkabau nog
zijn overgebleven.
artikel. In plaatwerken schoolatlassen pro-
pagandageschriftjes voor Toerisme z(jn steeds
afbeeldingen te vinden van de merkwaardige
huizen, waarvan er hier een is afgebeeld.
De werkelijkheid echter is anders!! De mooie
huizen, die- zoo goed harmonieerden met de
schitterende natuur, zijn zoo goed als ver
dwenen! Men moet ze tegenwoordig zoeken!
Regel is thans het huis met het dak van
gegolfd plaatijzer, een voor de tropen zeer
ondoelmatig materiaal. Het hui» zelf is vaak
van het gewone Maletsche type: een kist met
een dak. Van intimiteit, van schoonheid geen
spoor! (Zie foto).
De oude adathuizen telden eenige tiental
len woningen, die uitmonden op een gemeen
schappelijke galerij. Uit sanitair oogpunt be
schouwd (t.b.c.-verspreiding bijv.) waren ze
daarom voor de bewoning ongeschikt.
H. F. TILLEMA.
KON NED- STOOMBOOT MAATSCHAP*!,
A.hiiles 13 Maart van Lissabon.
13 Maart te Kopenhagen.
7 ,™'ra 14 Maart te Livorno.
A"°n u Maart van Curagao.
B ón ru 12 Maart te Callao.
Bodegraven' (th.), 10 Maart te Antofagaata.
r« fvoso 10 Maart van New York.
S ..li fu 13 Maart 12 u. Azoren geD
2TE (th)14 Maart van Madeira. g P'
X M»»> v.« Crlstobal.
Futeroe 14 Maart te Bordeaux.
Ganymedes, 13 Maart van Calamata.
Tris 13 Maart van Odense.
Medea. 12 Maart te New York.
Persei» 14 Maart te Amsterdam.
Pygmalion, 13 Maart te Genua
Saturnus, 14'Maart van Alexandne.
Simon Bolivar, 12 Maart van Curagao.
Stuyvesant, 12 Maart van Curagao.
Tiberius, pass. 13 Maart Ouessant.
Theseus 14 Maart te Amsterdam.
Triton, 13 Maart te Kimassi.
Vulcanus, 13 Maart te Algiers.
KON. PAKETVAART MAATSCHAPPIJ,
Nieuw Zeeland, 13 Maart te Adelaide.
Rantaupandjang, 9 Maart van Batavia.
Ruys, 12 Maart van Manlia.
Roggeveen, 12 Maart te Saigon.
Sawahloento, 11 Maart van Colombo.
Straat Soenda, 13 Maart 12 u. 0 gr. 55 min,
N.B. en 9 gr. 28 min. W.L.
Tegelberg, 13 Maart te Kaapstad.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
Brand, 14 Maart van Amsterdam.
Leto (th.), 12 Maart van Takoradi.
Maaskerk (u.), 13 Maart van Dakar.
Reggestroom (th.), 13 Maart van Havre.
JAVA—CHINA- -JAPAN LIJN.
Tjibadak, 12 Maart te Hongkong.
Tjimanoek, 12 Maart te Yokohama.
Tjinegara, 12 Maart te Shanghai.
Tjisalak, 12 Maart te Shanghai.
SILVER-JAVA PACIFIC-LIJN.
Bengkalis, 13 Maart van Madras.
Hoegh Silverstar, 11 Maart te Manila.
Marken, 14 Maart te Los Angelos.
Modjokerto, 12 Maart van Batavia.
Silverbelle, 12 Maart van New Orleans.
Silvermaple, 12 Maart van Calcutta.
JAVA—NEW-YORK LIJN.
Kota Inten, 13 Maart van Batavia.
Salabangka, 13 Maart van Dakar.
Soekaboemi, 13 Maart van Kaapstad.
Brastagi, pass. 11 Maart Fernando Noronha,
Glaucus. 13 Maart van Belawan.
Kota Tjandi, 11 Maart van New York.
Troilus, 13 Maart te Kaapstad.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Blitar (th.), 12 Maart te Belawan.
Sibajak (u.), 14 Maart van Tanger.
Weltevreden, 14 Maart van Rotterdam.
Baloeran (u.), 14 Maart te Singapore.
Dempo, 14 Maart te Rotterdam.
Garoet (th.), pass. 13 Maart Perim.
Kota Baroe (u.), 14 Maart te Singapore.
Kota Nopan (u.), pass. 13 Maart Perim.
Kota Pinang (th.), 17 Maart te Genua verw,
Sitoebondo (u.), 14 Maart van Suez.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
Alcinous, 12 Maart te Batavia.
Memnon, 14 Maart van Kobe.
Menelaus, 10 Maart van Port Said.
Patroclus, 12 Maart te Singapore.
Deucalion, 13 Maart van Aden.
Eurylochus, 10 Maart van Port Soedan.
Eurymedon, 14 Maart te Amsterdam.
E.MZETCO LIJN.
Jonge Anthony, 10 Maart van Jaffa.
STOOMVAART 'flJ. NEDERLAND.
Bintang (th.), 14 Maart van Padang.
Chr. Huygens (u.), 14 Maart te Port Said.
Moena (th.), 14 Maart te Suez.
Soemba (th.), 13 Maart van Padang.
Saleier, 14 Maart van Hoek van Holland.
Tarakan (u.), 14 Maart van Londen.
KON. HOLL. LLOYD.
Amstelland, 12 Maart 19 u. te Mamburg.
HOLLAND—A3IET.1KA LIJN.
Boschdijk, 13 Maart te Tampico.
Damsterdijk, 12 Maart te Seattle.
Drechtdijk, 12 Maart te Los Angelos.
Spaarndam, pass. 13 Maart Dungeness.
Zaandam, 13 Maart te New York.
ROTTERDAM—ZUni-AMERIKA LIJN.
Alcyone, 14 Maart te Rotterdam.
Alhena (u.13 Maart te Montevideo.
Alwaki (th.), 13 Maart van Montevideo.
VEKEEN1GDE NED. SCHEEPVAART MIJ.
(Holland—Afrika Lfln).
Holland, 11 Maart van Durban.
(Holland—Australië Hjn).
Almkerk, 14 Maart van Rotterdam.
Meerkerk (u.), 12 Maart vhn Port Soudan.
(Holland—Oost-Azië Hjn).
Abbekerk (u.), 14 Maart te Livorno.
Arendskerk u.14 Maart van Shanghai.
Tjikembang (charter) (th.), 14 Maart van
Manila.
(Holland—Br.-Indië Hjn).
Hoogkerk 13 Maart te Bremen.
n,1?6/ ,(U-)' pass- 13 Maart Perim.
Gaasterkerk (u.), 13 Maart te Adelaide.
(Holland—Afrika H|n).
Bloemfontein (th.), 13 Maart 15 u. van Dur
ban.
13 Maart te Port Natal.
andfontein (u.), 14 Maart 8 u. van Suez.
„ONZE VLOOT".
>.„ynjdag 17 Maart, 's avonds 8 uur, zal in
r g °uw ..Excelsior", Zeestraat 57, te
wl,. ïlage voor de afdeeling 's-Graven-
dP holt1 £°n; Ned' Ver' "°nze Vl00t" spreken
On7P v V A' Cageling over het onderwerp
"2 ouitenlandsche politiek in een nieuw
normali daarna zullen een aantal geluids-
vertoond Van de Pransche marine worden
