Nieuw front tegen
Duitschland
van militair vliegtuig
Verlenging van werktijd in
;riikiijk
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
wordt voorbereid
Europa roept Hitier een duidelijk halt toe
Benesj waakzaam
Felle brand
te Tilburg
Pijnlijk verschil
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
21 M A A R T 1939
67e JAARG. No. 8572
Geen Duitsche pressie
op Nederland
Geen vluchtelingenkamp
te Elspeet?
Hongaren versterken
hun troepen nog steeds
„Brandaris" opgepikt
In enkele bedrijfstakken
60-urige werkweek
Dit nummer bevat 8 pagina's
VJ J
EERBER1CHT
DE BILT SEINT:
Vijf kinderen op het
laatste oogenblik gered
HELDEKSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.Mtj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
DINSDAG
Plannen der groote
mogendheden om
Duitschland in te
sluiten
EEN BRITSCHE HANDELSMISSIE
NAAR ROEMENIë: ECONOMISCHE
OORLOG MET DUITSCHLAND.
Groot-Britannië en Frankrijk hebben de Sowjetregce-
ring naar Reuter verneemt, een voorstel doen toekomen
tot gezamenlijke bespreking van den Midden-Europeeschen
toestand. Van betrouwbare, gezaghebbende zijde verluidt,
dat de Sowjetregeering gunstig staat tegenover dit voor
stel en voorgesteld heeft onmiddellijk een conferentie te
doen bijeenkomen van Groot-Britannië, Frankrijk, U.S.
S.R., Roemenië, Polen en Turkije. Bulgarije en Zuid-Sla-
vië worden in het Russische voorstel niet genoemd.
Van betrouwbare zijde wordt, volgens de N.R.Crt. an
derzijds te Londen vernomen, dat de Engelsche, Fransche
en Russische regeeringen mogelijkerwijs binnen zeer kor
ten tijd, men zegt zelfs binnen 48 uur, een verklaring zul
len afleggen, waarin zij haar afkeuring uitspreken over
aanvalsdaden en in het bijzonder over de wijze waarop
Duitschland in Tsjecho-Slowakije te werk is gegaan. Men
hoopt, 'dat andere en in het bijzonder kleine mogendheden
hun formeele goedkeuring aan deze verklaring zullen
hechten en daarna zal Engeland wellicht een specifieke
verplichting voor het tegengaan van verdere aanvalsdaden
op zich nemen. Daaromtrent is echter nog geen beslissing
genomen.
Na eenige dagen van hoogspanning voor
de Engelsche diplomatie is thans te Londen
een zekere rust ingetreden. Engeland heeft
links en rechts geinformeerd, bliksemsnel
zijn er verschillende maatregelen genomen
en alles wijst er op dat Hitier thans een
werkelijk halt wordt toegeroepen. Anders
dan bij de bezetting van Abessinië door
Italië toen het bij formeele protesten bleef
en men tenslotte Italie's „rechten" erkende,
schijnen de protesten van thans dus prac-
tisciie gevolgen te zullen hebben.
Ongetwijfeld heeft het bericht over
de „economische besprekingen" van
Duitschland met Roemenië het pro
ces verhaast. Het schijnt intusschen
dat inderdaad een handelsovereen
komst tusschen Boekarest en Berlijn
gesloten zal worden, maar van zeer
bescheiden omvang. Echter, onder
gejuich heeft de Britsche minister
van Handel, Stanley medegedeeld,
dat de Britsche regeering besloten
heeft nu eveneens een handelsmis
sie naar Roemenië te zenden. Hier
mede heeft Engeland dus den eco-
nomischen oorlog met Duitschland
openlijk aangekondigd.
Naar omsingeling van Duitschland.
Het is duidelijk, dat thans bezig is, zich
een tweede Volkenbond te formeeren, welke
echter tot doel heeft 'de totalitaire landen,
in het bijzonder Duitschland in te sluiten.
Zeer belangrijke besprekingen zijn gevoerd
met Maisky, den Russischen ambassadeur.
Reeds lang was in vooruitstrevende krin
gen betreurd, dat de leiders der buitenland-
sche politiek in Engeland in hun uitingen
steeds zorgvuldig Rusland buiten beschou
wing lieten en zich betrekkelijk weinig lie
ten gelegen liggen aan den ambassadeur
der Sowjets te Londen. Dat dan ook on
langs Chamberlain een avondreceptie be
zocht, gegeven door den Russischen ambas
sadeur, werd als een feit van beteekenis
aangemerkt.
Zelfs de aartsbisschop van Canterbury
spreekt zich thans uit voor een vriendschap
met Rusland!
Voorts heeft Chamberlain ontvangen den
minister voor de luchtvaart, Kingsley Wood,
den minister van buitenlandsche zaken
Hatifax den minister van handel, Oliver
Stanhope, en den secr.-generaal van buiten
landsche zaken, Cadogi n. s Middags ont
ving de premier minister Chatfield, Man-
hope,, minister van marine, Inskip, minister
van de Dominions en Horace Wilson, secr.-
generaal van financiën.
Ook zou contact gezocht zijn met Grieken
land. Het zou niet in de bedoeling liggen,
Nederland, België, Zwitserland en de Scan
dinavische landen in het verbond te be
trekken.
Men neemt, wat Nederland betreft,
en dit geldt natuurlijk ook voor de
andere genoemde landen de hou
ding aan, dat iedereen weet, dat En
geland bij 'n aanval op Nederland
(of op het Koninkrijk overzee) niet
passief zou kunnen blijven en dat
het derhalve onnoodig is deze bij
standsverplichting formeel vast te
leggen, terwijl Nederland's neutrali
teitspolitiek deelneming aan een co
alitie onmogelijk maakt, zoolang het
zelf nog niet wordt aangevallen.
Wat zal Chamberlain doen?
Chamberlain, voorzichtig als steeds, wei
gert nog een definitieve verklaring af te
leggen over een erkenning van het Duitsche
gezag in het vroegere Tsjecho Slowakije.
Hij heeft gistermiddag in het Lagerhuis,
in antwoord op de vraag of de regeering
overweegt annexatie van Bohemcn en
Moravië te erkennen, geantwoord, dat de
regeering het noodzakelijk acht eerst in
samenwerking met andere staten alle ge
volgen v.an de Duitsche actie nauwkeurig
te bestudeeren, voordat daarover een ver
klaring kan worden afgelegd.
De uittocht der ambassadeurs.
De Duitsche ambassadeur te Parijs, graaf
Welczeck, heeft order gekregen naar Ber
lijn te komen om verslag uit te brengen.
Misleidende geruchten te Brussel.
In diplomatieke kringen te Brussel ging
gistermorgen het gerucht, dat de Duitsche
regeering te 's-Gravenhage eenzelfde démar
che zou hebben ondernomen als te Boeka
rest. Berlijn zou Nederland willen dwingen
industrieproducten te aanvaarden en als
tegenprestatie zou Duitschland dan regel
matig Nederlandsche landbouwproducten
afnemen. De Brusselsche middagbladen
maakten van dit gerucht reeds melding.
Het Rotterd. Nsbl. verneemt echter uit
Den Haag, dat er niets bijzonders aan de
hand is. Zooals bekend, zijn er reeds eeni-
gen tijd te Berlijn handelsbesprekingen
gaande tusschen Nederlandsche en Duitsche
vertegenwoordigers, waarbij uiteraard
wordt getracht een basis te vinden, voor
uitbreiding van het ruilverkeer tusschen
Nederland en Duitschland en daar Duitsch
land vooral zijn industrieproducten wil uit
voeren en Nederland een overschot van land
bouwproducten heeft, zoekt men een over
eenkomst te treffen voor den ruil van deze
producten. Van ecnigen politieken dwang is
daarbij echter geen sprake. Die handelsbe
sprekingen vormen intusschen de oorsprong
van het misleidend gerucht.
Het Rott. Nsbl. verneemt dat de regeering
heeft afgezien van het voornemen het kamp
voor vluchtelingen te Elspeet te vestigen,
zulks in verband met de vele bezwaren, die
daartegen van alle kanten zijn geopperd.
De autoriteiten hebben thans voor dit
doel het oog laten vallen op een complex
heidegrond onder Westerbork in Drente, be
hoorende tot het Staatsbosclibeheer.
Hardnekkige geruchten in Ameri
ka. Antisemietisme in Moravië
en Slowakije viert hoogtij.
Hoewel de secretaris van Benesj dit tegen
spreekt, gaan er in Amerika hardnekkige
geruchten dat de ex-president voornemens is
een voorloopig bewind onder zijn leiding te
vormen. Het gerucht wordt zelfs bevestigd
door een verklaring'van Janowski, den con
sul van Tsjecho Slowakije te Los Angelos.
Benesj zelf heeft een ontwijkend antwoord
gegeven, maar wel een beroep gedaan op
de democratieën „gereed voor een conflict
en sterk te zijn! Het wijst er inmiddels wel
op, dat de ex-president van Tsjecho Slowa
kije waakzaam is en waarschijnlijk zijn
kans terug te keeren zoo noodig zal benut
ten.
De toestand in het vroegere Tsje
cho Slowakije.
In Tsjechei worden nog vele arrestaties
verricht. De politie verklaart dat geen con
centratiekampen zijn ingericht en dat het
aantal zelfmoorden slechts een geringe stij
ging heeft ondergaan na 15 Maart.
De chef van het burgerlijk bestuur voor
het protectoraat Moravië heeft een verorde
ning uitgevaardigd, welke ontoelaatbare in
menging in het bedrijfsleven verbiedt.
Op grond daarvan wordt verboden: de be
noeming van commissarissen als trustees of
beheerders van Joodsche vermogens, zoome
de het verkrijgen van door koop, pacht of
schenking van ondernemingen die geheel of
gedeeltelijk Joodsch bezit zijn.
Een slagboom tegen uitwijkin
gen.
Een volledige slagboom is opgesteld tegen
de emigratie van Joden en politieke uitwij
kelingen door de invoering van een systeem
van militaire paspoorten in de bezette ge
bieden. Het uitreiken van passen is overge
nomen door de Gestapo en er verluidt, dat
aan Joden geen passen zullen worden ver
strekt.
De verbittering der Tsjechen over de be
zetting van hun land is niet verminderd.
Den geheelen dag staan velen bij het graj
van den onbekenden soldaat, met gebogen
hoofd biddend. Tusschen de beide eeuwige
vlammen liggen ontelbare bloemen, welke
hier door vrouwen zijn gelegd.
Slowakije.
Ook in Slowakije viert het anti-semietis-
me hoogtij. Synagoges worden garages, Jo
den worden gedwongen de straten te
schrobben. Auto's van Joden worden in be
slag genomen.
Durcanskv, de Slowaaksche minister van
buitenlandsche zaken, is gisterochtend uit
Bratislava naar Berlijn vertrokken.
Naar verluidt, is een algemeene grondslag
gevonden voor de betrekkingen tusschen
Duitschland en Slowakije, doch de onder
handelingen over de bizonderheden duren
nog voort.
Roethenië.
De Hongaarsche rijksbestuurder Horthy
heeft tot het Roetheensche volk een procla
matie gericht, waarin hij het uit eigen
naam en uit naam der Hongaarsche natie
begroet. De proclamatie besluit: de vereeni-
ging van Roethenie met Hongarije zal een
basis voor economischen voorspoed verzeke
ren, die vergroot zal worden door groote
openbare werken.
De vroegere minister-president der regec-
ring van de karpathische Oekraine, mgr.
Wolosjin. is te Belgrado aangekomen en
heeft zijn intrek genomen in een hotel.
Hij zou willen doorreizen naar Zagreb
waar hij vrienden heeft in het Grieksch-
Katholieke seminarie.
Zijn planBen voor de toekomst zullen ge
heel afhangen van de onderhandelingen te
Boedapest tusschen de Hongaarsche regee
ring en de vertegenwoordigers va de bevol
king van de Subkarpathische oekraine.
Onrust in Roemenië.
Hoewel de Hongaarsche troepen nu alle
grensposten aan cie Poolsche en Roemeen-
sche grens hebben bezet, is het in het bin
nenland nog verre van rustig.
Do Hongaren versterken hun troepen nog
steeds, waarvoor als reden wordt opgegeven
dat het nieuwe gebied tegen eiken aanval
van buiten moet worden beschermd. De le
den van de Oekrainsche nationale garde
vluchten naar Slovakije, doch vechten te za-
men met de Roethcnen en Cechen voortdu
rend met de Hongaarsche afdeclingen. Voor
al des nachts hoort men in de bosschen
voortdurend schieten. Bij een botsing tus
schen Cechen en Hongaren werd een dorp
op vier km. afstand van de Slovaaksche
grens geheel vernield. De eenige berijdbare
grensweg is vol militaire auto's met Cechen
die naar Bohemen vluchten. Volgens Havas
worden zij door Hongaarsche vliegtuigen ge
bombardeerd.
Verrassing in Roemenië.
De berichten over Hongaarsche troepenbe
wegingen en concentratie van troepen heb
ben een zekere verrassing gewekt in Boe
karest. Toegegeven wordt, dat Roemenië
reeds zekere maatregelen van defensieven
aard heeft genomen aan zijn grenzen, doch
daarbij legt men den nadruk op zijn cor
recte houding der laatste dagen.
Welingelichte kringen verklaren, dat tot
dusver geen aanvullende maatregelen geno
men zijn door Roemenië, sedert die, welke
bevolen werden tegen het einde van de vo
rige week.
Toestel kwam in een sloot te
recht. Een der inzittenden ern
stig gewond.
Gistermiddag om half vijf geraakte een
militair vliegtuig uit Soesterberg, de F.C.9,
no. 626, boven !e gemeente Maartensdijk in
moeilijkheden. De bestuurder zag zich ge
dwongen een noodlanding te maken en zette
het toestel aan den grond op een weiland,
gelegen langs den Hilversumschen Straat
weg, tusschen Groenekan en het oude dorp
van Maartensdijk.
Ilct weiland was te klein, zoodat het
vliegtuig in een daarlangs loopende sloot te
recht kwam en gedeeltelijk werd vernield.
De bestuurder, de sergeant-vlieger Van
Damme, bleef ongedeerd. De andere inzitten
de, sergeant-vlieger Van Looijen, werd ern
stig gewond en is naar het ziekenhuis te
Utrecht overgebracht.
Het vliegtuig zal worden gedemonteerd en
naar Soesterberg worden overgebracht.
Tusschen Ameland en Terschel
ling.
De sleepboot „Witte Zee" van L. Smit en
Co. te Rotterdam, welke op weg was van
Rotterdam naar Hamburg, heeft gisteroch
tend om lien uur den in nood verkeerenden
kustvaarder „Brandaris" 12 mijl benoorden
het Bornrif tusschen Ameland en Terschel
ling aangetroffen. De „Brandaris", welke
met ertsafval goladen was, maakte zeer
zware slagzij. De „Witte Zee" nam het
schip op sleeptouw. Het lag in de bedoe
ling het te Emden binnen te brengen.
De „Witte Zee" was dus niet speciaal
uitgevaren om de „Brandaris" te zoeken,
doch had onderweg bericht van het sclieeps
ongeval ontvangen, zoodat wel naar het
schip werd uitgekeken.
Heden worden de verschillende
decreten gepubliceerd.
Een der eerste maatregelen als ge
volg van de volmachtenwet in Frank
rijk is het invoeren van een 60-urige
werkweek voor fabrieken welke voor
de landsverdediging werken. Tot he
den was deze weektijd 45 uur. In an
dere bedrijven is de weektijd ver
lengd tot 50 uur per week.
Parijs in volle actie.
De diplomatieke molen maalt thans
Frankrijk zeer snel. Een Fransche militaire
missie zal naar Roemenië vertrekken. Men
verheugt zich in Parijs zeer over de activi
teit der Britsche regccring en doet alles om
de samenwerking nauwer dan ooit te ma
ken.
Gistermiddag heeft de ministerraad ver
gaderd.
Daladier legde den president een groep
weisdecreten ter onderteekening voor, om
vattende de verschillende maatregelen tot
versterking van de middelen en de veiligheid
van de landsverdediging. Bonnet gaf een
uiteenzetting van den buitenlandschen toe
stand. De minister van financiën gaf te ken
nen, dat aan de verhooging van de kosten
voor de landsverdediging tegemoet zal wor
den gekomen door een bezuiniging als ge
volg van een bestuurshervorming.
Het ministerpresidium publiceert
een lijst van de wetsducreten, die
heden in het Staatsblad zullen ver
schijnen. Tot de militaire maatrege
len behoort o.m. 'n decreet, waarbij
de regeering het recht krijgt, mili
tairen, die ter beschikking staan en
reserves onder de wapenen te roepen.
De tweede groep wordt gevormd door
maatregelen tot verhooging der pro
ductie. Hiertoe behoort een decreet,
dat voorrang verleent aan de bestel
lingen die met de landsverdediging
verband houden, verder een decreet
betreffende verlenging van den ar
beidstijd en de tarieven voor over
uren.
Maatregelen in Noord-Afrika.
Na afloop van den ministerraad heeft
Daladier zich weer naar het ministerie van
oorlog begeven, waar hij een bespreking
had met den gouverneur-generaal van Al
gerije, den Franschen resident-generaal in
Tunis, den resident-generaal in Marokko en
met generaal Colson, den chef van den *e-
neralen staf van het leger.
Deze besprekingen houden, naar mag wor
den aangenomen, verband met de Italiaan-
sche troepenconcentratie in Libyë, waarom
trent uit Londen wordt geseind, dat in ant
woord op een desbetreffende vraag in het
lagerhuis Butler heeft medegedeeld, dat de
Britsche ambassadeur te Rome een nieuw
onderhoud met Ciano over de Italiaansche
troepen in Libyë heeft gehad op 16 Maart
en (lat er geen enkele wijziging in den toe
stand is gekomen.
i
Verwachting: Stormachtige tot
krachtige, N.W. wind, zwaai
bewolkt met opklaringen,
regen- of hagelbuien, iets
kouder dan gisteren.
\lg. vooruitz.: In de eerstvol
gende dagen wordt nog
geen blijvende verbetering
in de weersgesteldheid ver
wacht.
Ongelukkige val van een brand
weerman.
Gisteravond omstreeks negen uur ontdek
ten voorbijgangers brand in het damesmo
demagazijn van de firma DanielsHamers
aan de Heuvelstraat te Tilburg. De vlam
men sloegen toen reeds naar buiten. Na en
kele oogenblikken werd bekend, dat zich
in het brandende huis vijf kinderen bevon
den, die reeds te bed lagen. De ouders wa
ren afwezig en de dienstbode, die zich in
de woning bevond, had klaarblijkelijk nog
niets van het dreigend gevaar gemerkt. Een
der toegeschoten burgers trapte resoluut
het glas van de voordeur in en met enkele
andere personen verschafte hij zich toegang
tot het brandende perceel.
Op het hulpgeroep van een der kinderen,
dat door het geknetter van de vlammen'
was wakker geworden, had inmiddels ook
de dienstbode den brand ontdekt en gehol
pen door de binnengedrongen burgers,
slaagde zij er gelukkig in de kinderen bij
tijds in veiligheid te brengen. Terstond
daarop vraten de vlammen zich naar bo
ven door en een groote "Vonkenregen vulde
de avondlucht.
De brandweer, die het vuur met zeven
stralen bestreed, was den brand binnen een
uur meester.
Tijdens den brand deden zich nog enkele
ongelukken voor. De brandmeester Van der
Meijs kreg een vallend stuk glas op zijn
hand, waardoor een groote wond ontstond,
die gehecht moest worden.
De hoofdbrandmeester Wijman. die op het
dak van het, naastgelegen pand stond te
spuiten, verloor het evenwicht en stortte
van zes meter hoogte naar beneden. Hij
werd naar het ziekenhuis vervoerd; zijn toe
stand is niet levensgevaarlijk.
Loonlrekkenden achtergesteld hij
kleine zelfstandigen.
BEZWAAR TEGEN DE KINDERBIJSLAG
VERZEKERING.
Uit het bedrijfsleven zijn reeds verschil
lende stemmen opgegaan tegen de voorge
stelde wettelijke regeling inzake Kinderbij
slagverzekering, welke door de onderne
mers als een nieuwe drukkendrn bedrijfs
last wordt gevoeld. Thans worden er ook
bezwaren geopperd uit den landbouw.
Het Kon. Ned. Landbouw-Comité
heeft in een adres aan de Tweede
Kamer te kennen gegeven, dat door
deze nieuwe wet het pijnlijke ver
schil in sociale zorg van overheids
wege voor de loontrekkenden en de
kleine zelfstandigen (waartoe o.m.
ook de kleine boeren behooren) op
nieuw wordt vergroot. Dit acht
adressant onaanvaardbaar.
Ook de behoeftige weduwe wordt bij den
loontrekkende achtergesteld.
Waf is een groot gezin?
Ook begrijpt adressant niet, waarom de
schatkist de kosten van den kinderbijslag
niet kan dragen. Een reden te meer voor be
kostiging uit de schatkist is, dat, indien
de bedrijven de nieuwe lasten gaan afwen
telen op de samenleving, de boer daarvan
ded upe wordt; dit is niet te rechtvaardi
gen.
Voorts noemt het K.N.L.C. een gezin van
3 kinderen geen „groot gezin". Men ver-
leene den kinderbijslag eerst bij het vierde
kind en alleen voor kinderen beneden den
1 .'-.langen leeftijd. Het comité acht de finan
cieele begrenzing van den bijslag te ruim.
Mocht de regeering den kinderbijslag niet
ten laste van de schatkist willen brengen,
dan passé men premieverhaal toe op onge
huwde arbeiders en op arbeiders met kin
deren, die niet voor bijslag in aanmerking
komen. Op deze wijze kunnen de lasten vo~»
het bedrijfsleven worden verminderd.