Acht officieren-vlieger beëedigd
Zwaar
vlootmateriaal
nu;
Uw Zenuwen
Ernstige toespraak van commandant
van Hengel
Het circus komt!
Dinsdag 21 Maart 1939
Tweede Blad
Mijnhardt's Zenuwtabletten
De Commandant van vliegkamp „De Kooy" kolonelJ. W. G. van Hengel, beëedigd acht officieren-vlieger
Eenheid uit nood geboren I
Gisterenmiddag zijn op het vliegkamp
„De Kooy" een achttal adspirant-officie-
ren, na gnnstigen afloop van hun dienst
tijd, beëedigd tot officier-vlieger der 3e
kl. De beëediging geschiedde voor het
front van de troepen, die gecommandeerd
werden door den officier-vlieger der 1ste
klasse A. W. C. den Ouden.
De eed werd afgenomen door den com
mandant van „De Kooy", kolonel J. \v.
G. van Hengel. De namen der acht offi
cieren luiden: R. de Boer, J. O. den Hol
lander, J. Leef lang, H. C. Prager, J. A.
L. Schevenhoven, T. J. D. Sizoo, W. F.
Springer en A. W. de Vrieze.
Een beëediging is bij de Marine altijd een
boeiend ceremonieel en zeker is, dat het ge
val op het vliegkamp „De Kooy", waar het
geheele personeel en een deel van het mate
rieel aan de plechtigheid deelneemt.
Het weer werkte gistermiddag mee: er
stond weliswaar een straffe bries, doch er
was ook zon, en wat kan men in dit jaarge
tijde meeer verlangen?
Voor de eigenlijke plechtigheid aanving
stonden drie compagnieën van „De Kooy" op
gesteld, tegenover hangar-Zuid. Eveneens be
vond zich bij dit drietal compagnieën de staf-
muziek der Koninklijke Marine onder leiding
van kapelmeester Leistikow, benevens tam
boers en pijpers.
Achter deze compagneën stonden negen
vliegmachines opgesteld, evenals dat bij een
vorige beëediging geschied was. Het geeft
het geheele ceremonieel een apart cachet.
Het waren drie Koolhovens F K. 51 en zes
Fokkers van het type S IX.
Voorts waren aanwezig de ouders en fa
milieleden der te beëedigen officieren en de
onderofficieren, korporaals en manschappen,
4
Om 2 uur precies speelde de marine
kapel een marsch, onder de vroolijke klan
ken waarvan de commandant van het
vliegkamp, begeleid den den eersten offi
cier, den luitenant ter zee 1ste kl. L. H.
Quant en enkele andere officieren, arri
veerde.
De inspectie verliep vlot: het was een ge
noegen naar de keurig opgestelde compag
nieën te kijken, die daar stonden tegen een
achtergrond van lesvliegtuigen.
Na de inspectie het roffelen van geweren
op het plaveisel, scherpe commando's en het
suizen van de geweerriemen bij het afzetten.
Voorafgegaan door de kapel en de tam
boers en pijpers marcheert het bataljon rond
en stelt zich op in carré.
Rede Commandant van Hengel.
In dit carré staan de 8 jonge officieren op
gesteld en het is tot hen, dat de commandant
een korte toespraak houdt, die een ernstiger
inslag had dan gewoonlijk, en waaraan wij
het volgende ontleenen:
Mij is de eervolle en aangename taak op
gedragen U direct den eed af te nemen. Al
vorens echter daartoe over te gaan, wensch
ik een enkel woord tot U te spreken, hoewel
ik er niet aan twijfel, dat U zich allen reeds
geestelijk op deze plechtige gebeurtenis in
Uw leven hebt voorbereid.
De gebeurtenissen, en ik doel hier op
de internationale, zijn momenteel niet
aanlokkelijk, doch het is goed dit thans
te beseffen nu ge over enkele oogenblik-
ken den eed zult afleggen. Die eed toch
legt U de plicht op, dat ge, als het van
kolonel J. W. G. van Hengel.
TJ geëischt wordt, Uw leven moet geven
voor het vaderland.
Het Nederlandsche volk is een vrede
lievende natie, doch de geschiedenis heeft
bewezen, dat, als het moet, iedere Neder
lander zich weet te geven voor de groote
zaak. Ik ben er van overtuigd, dat, mocht
het zoo ver komen, de geschiedenis zich
herhalen zal. Zelfs bij de grootste over
macht zullen wij dan niet versagen.
Houd bij dat alles Uw plicht voor ons Vor
stenhuis in het oog: Oranje, dat zooveel deed
voor U, dat eigen goed en bloed voor het va
derland over had. Besef, dat onze Koningin
recht heeft op Uw leven.
Reeds zeer jong zijt ge geroepen tot
zelfstandig handelen, tot het volvoeren
van zelfstandige opdrachten. Ook de be
slissing tot het geven van Uw leven be
rust bij U. Dat is een zeer moeilijke be
slissing, vooral omdat gij nog zulke jonge
menschen bent, bij wie het lijfsbehoud
sterk spreekt. Ge zult echter gesterkt
worden door de gedachte aan Uw Konin
gin en het Vaderland. Mocht er ooit iets
gebeuren, houdt dan Haar beeld voor
oogen.
Dan wordt de ban geopend, het geweer ge
presenteerd en de eerste maten van 't Volks
lied klinken plechtig op.
De Commandant leest het Koninklijk Be
sluit voor en neemt daarna van elk der acht
officieren den eed af: achtmaal spreekt een
jong officier de woorden:
„Ik zweer trouw aan de Koningin, ge
hoorzaamheid aan de wetten, onderwer
ping aan de krijgstucht, zoo waarlijk
helpe mij God almachtig".
Het is doodstil op het veld als deze woor
den gesproken worden, alleen de wind zingt
langs de hangar en in de wielen van de op
gestelde Koolhovens.
Kolonel Van Hengel wenscht hen dan van
harte geluk en spreekt de hoop uit, dat zij
goede officieren en goede kameraden mogen
zijn. Ook de ouders wenscht de commandant
geluk met hun zoons en besluit zijn hartelijke
woorden met het verzoek de plechtigheid te
willen beëindigen met het uitbrengen van een
driewerf hoezee op de Koningin, iets waar
aan spontaan gevolg gegeven wordt.
Hierna speelt de kapel den M.L.D.-marsch,
waarna het bataljon afmarcheert voor de
opstelling van het défilé.
Enkele minuten daarna wordt gedefileerd
voor den commandant en zijn officieren en
voor de beëedigde officieren. Ook dit defilee-
ren, onder leiding van den officier-vlieger
le kl. den Ouden, is een genot voor het oog.
Er ontbrak praktisch niets aan.
Vliegdemonstratie.
Dan komt de laatste faze van dezen mid
dag: door een aantal vliegtuigen worden de
monstraties gegeven. En wel door 2 groepen
van 3 Koolhoven-toestellen (FK 51) die iets
lieten zien van groepsvliegen, door 2 stunt
vliegers (eveneens in Koolhovens) terwijl ten
slotte een C5 Fokker zou laten zien hoe
een parachute uitgeworpen wordt.
Alvorens deze toestellen echter in de lucht
gingen, kreeg men bezoek van een 3-tal
watervliegtuigen van vliegkamp „De Mok".
Een T 24 bommenwerper scheerde zoo laag
over de hangars heen, dat een deel der ge-
noodigden de hoed vasthield
•ij
dient U alHeerlijk goedkoop is
DKW! Verdere voordeelenbe
lastingvrij gewicht en uiterst laag
verbruik. In onderhoud even
eenvoudig als in het berijden.
DKW ligt prachtig op den weg
Brochure No. 10 geeft afbeel
dingen en interessante technische
details. Gratis op aanvraag!
standaard model f 245.-
luxe model i 260.-
«r, jweiji»
!n greeve N;v.
Parkstraat 91a Tel. 116078 - Den Haag.
OVERAL AGENTEN.
worden gekalmeerd
en gesterkt en Uw
slaap wordt weer rustig door het gebruik van
Glazen buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten
Het groepsvliegen werd voorbeeldig gede
monstreerd. Op precies gelijken afstand ronk-
toen de toestellen, nu eens heel hoog, dan
weer laag, over het kamp heen. De stunt
vliegers lieten zien hoe men op den rug kan
vliegen, een minuut lang, hoe men een
..kurketrekker" maakt en hoe een duikvlucht.
Het was een uiterst interessant schouwspel.
Als besluit de demonstratie met de para
chute. Het toestel verhief zich en op behoor
lijke hoogte wierp men een twee parachute's
uit. Eerst kleine witte bolletjes, die echter
snel dalend, al spoedig den bekenden vorm
kregen. Zwaaiend en slingerend daalden ze
beiden, om tenslotte op het veld neer te ko
men.
Een origineel idee, deze vliegdemon-
straties aan 't einde van een beëediging
van officieren-vlieger.
Ons artikel i) was geschreven, toen in de
N. R. Crt. van 18 Maart avondblad onder den
titel: „Zwaar vlootmateriaal voor Indië... nu!"
een hoofdartikel verscheen, dat geheel de
zelfde strekking had. Tevens gaven de dagbla
den van Zaterdag 18 Maart het verslag van
een lezing, onder auspiciën van „Onze Vloot"
te 's-Gravenhage door den heer Cageling ge
houden, waarin de vraag: „Heeft Nederland
zwaar vlootmaterieel noodig?", bevestigend
beantwoord werd.
Al deze stemmen betoogden hetzelfde,
zjj het op andere gronden: bescherming
van onze vrijheid, verdediging tot het
uiterste van onze onafhankelijkheid, steun
aan den vrede. Alzoo: vrede, vrijheid,
zelfstandigheid, tot behoud van de ont
zaglijke materieele en moreeie waarden,
en menschelijke en geestelijke rijkdom
men, welke de vaderen van een vrijheids
lievend en arbeidzaam volk aan hun zo
nen hadden nagelaten.
Allen stemden overeen in één opzicht: het
is noodzakelijk, in dit zorgelijk uur zonder
verwijl aan het volk de gelegenheid te geven,
door een eensgezinde daad uiting te geven
aan den wil tot opofferingen, teneinde aan
geheel de wereld te toonen, dat het haar
bittere ernst is, desnoods te strijden voor
haar bestaan.
Het is verheugend, dat groote kringen
van het Nederlandsche Volk in de ure
dezer spanning zich weer bewust worden
van de waarde eener maritieme weer
macht; dat het groeien van het nationaal
bewustzijn gepaard gaat met een groeiend
besef van het belang der deelen van het
Koninkrijk buiten Europa en der impe
riale zeeverbindingen.
Uit de enge regionale, locale sfeer der
grenzen, reikt de blik wijder en vindt het
Volk van Nederland zijn historische en tra-
ditioneele wereldvisie weer terug. De groot
heid van Nederland (en Nederland is groot
onder de Mogendheden, door bevolkingsaan
tal, grondgebied, handelsomzet en geestelijke
goederen!) lag in de beste dagen niet in de
begrenzing der Zeven Provinciën.
Het is uit dezen gedachtengang, dat de
drang geboren werd tot uitbreiding van de
Vloot met zwaardere schepen. Want zonder
deze eenheid beteekent een maritieme weer
macht zeer weinig. Wat is een organisme
zonder ruggegraat, een bouwwerk, zonder in-
nerlijken steun? Er mogen allicht lichtvaar-
digen zijn, die aannemen, dat de „Vloot van
Deckers" beantwoordde aan de eischen, welke
de internationale toestand in 1930 er aan
stelde, wij zijn van meening, dat deze vloot
de schaduw van een vloot was. Preventie
gaat van 2 3 lichte kruisers niet uit; voor
een bondgenoot valt dezen steun in een al
gemeen conflict in het niet; voor een aanval
ler, die een doel wil dóórzetten, speelt zij
geen rol. Wij willen niet tornen aan de
waarde van onderzeebooten. Deze passen in
elk systeem, hebben een groote preventieve
waarde, verouderen weinig en kunnen nooit
worden verjaagd. Of zij zich echter zonder
steun lang kunnen handhaven (dus zonder
doorgezette verkenning en zonder tijdwinst)
betwijfelen wij. De Duitsche lessen in den we
reldoorlog zijn niet vergeten. Wij willen niet
zeggen, dat het land den Minister Deckers
niet dankbaar moet zijn voor het feit, dat
Z.Ex. tenminste met een bouwplan kwam, al
werd het niet uitgevoerd. Maar de best-
samengestelde vloot zonder krachts-kern, is
slechts geschikt voor neutraliteitshanhaving,
voor aanvallen op zwakke plekken van een
tegenstander en voor den handelsoorlog. Zij
laat het initiatief aan den vijand, omdat zij
voortdurend en onder alle denkbare omstan
digheden den slag moet vermijden.
Het is het voordeel van schepen met
groote snelheid, zwaar pantser en sterke
artilleriekracht, dat hierdoor de tegen
stander den slag moet vermijden, ten
zij hij in staat 's, met een sterke over
macht te komen, d.w.z. zich in eigen
wateren te verzwakken.
Ons inziens wordt daarbij te veel gespro
ken over Azië. Inderdaad, in den Pacific
kunnen zware schepen in onze handen vrij
wel zeker een land ervan weerhouden om
tegen ons agressief op te treden. Het begin
nen van een strijd met een vo.ledige slag-
vloot, zóó ver van huis, wel, wij gelooven
niet, dat één maritieme bevelhebber deze op
dracht zou waardeeren.
Wij moeten echter de verdediging des
Rijks en de bescherming ervan ruimer en als
één geheel zien. En dan blijkt, dat het bezit
van zware, snelle schepen alle bedreigingen
en alle oorlogsgevallen ten onzen gunste kan
beïnvloeden. Zij verhinderen aanvallen op
bases; zij beschermen de zeeverbindingen
tegen eiken mogelijken aanval; zij zijn in
staat den vijand ten allen tijde zelf aan te
grijpen; zij dwingen een tegenstander overal
tot den inzet van slagschepen; ook op de
Noordzee, waar de# instandhouding van het
zeeverkeer bittere noodzaak is.
Indien het het Nederlandsche Volk
ernst is met zijn wil tot verdediging in
dit zorgelijk tijdsbestek en indien het be
zield is met de Rijksgedachte, vrij van
Provincialisme en dus niet het landsbe
lang ziet als de bescherming van locale
belangetjes, dan bouwt het n u een vloot,
die dezen naam mag dragen. Dan zorgt
het tev-ns voor sterke kust verdedig) ngs-
werken, welke in staat zijn deze vloot
op te nemen in de havens van het ko
ninkrijk.
Men moet voor één keer afzien van
minimumverlangens. Met minimum middelen
garandeert men de toekomst, niet aan zjjn zo
nen. Men bouwe dus schepen, minstens gelijk
waardig aan het type „Gneisenau" 2), dat
óók de Noordzee en de verbindingswegen on
veilig kan maken.
Wij zijn ervan overtuigd, dat het personeel-
vraagstuk op te lossen is, al begint men zich
nu déArvoor weer zorgen te maken. Mits
men maar niet voor de opleidingen van het
marinepersoneel volstaan wil met de be
staande zeer beperkte en gebrekkige inrich
tingen. Heeft het leger niet onmiddellijk de
consequenties van de grootere lichtingen ge
trokken door den bouw van een groot aantal
kazernes? Waarom is de Marine toch zoo
bang voor het vergrooten van de onmisbare
walaccomodatie Waar een wil is, is een
weg. En men wachte zeker niet met den
aanvang van den bouw van de schepen, tot
dat men het personeel ervoor heeft, evenmin
als men met het bouwen van een boerderij
wacht, totdat men de boerenknechten heeft!
Het zou wel eens kunne nblijken, niet meer
mogelijk te zijn, de bouwmaterialen te ver
krijgen.
Wat voor de ons omringende landen geldt,
geldt ook voor ons. Hun moeilijkheden zijn
ook de onze. Voor ons echter is het gevaar
grooter en dus de nood hooger gestegen. En
beschikken wij daarbij niet over een geest,
die sterk en ongebroken is en tot groote
dingen in staat?
Het moet, dus het kan... NU!!
1) Zie Held. Crt. van Maandag 20 Maart.
2) „Gneisenau" (Duitschland), 26000 ton
waterverplaatsing, 9 kanons van 28 cm, 12
van 15 cm en 14 van 10,5 cm; vaart 27 mijl(
Er Is een angstpsychose over Europa
gevaren, doch tevens een sterken wil om
aan het dreigend gevaar weerstand te
bieden. Weerstand, door collectieve veilig
heid, door het trekken van een gordel van
vredelievende, maar sterk gewapende
staten om Duitschland, zoodat Hitier niet
ongestraft zijn annexatie-plannen kan
voorzetten. Nimmer was de pers zóó sterk
verontwaardigd, zóó scherp in haar critiek
ais bjj de laatste wandaad van den Duit-
schen Führer. Zelfs de leiders van het
Derde Rijk zijn er stil onder geworden,
al hebben zij dan ook door middel van hun
pers, hun verontwaardiging uitgespuwd
tegen alle democratische mogendheden,
dat ze de „levensverruiming" van het
Derde Rijk in den weg stonden. Al heeft
men in Duitschland gedreigd, dat het
vlootverdrag met Engeland zou worden
opgezegd.
Evenwel, er schijnt een rustphase te zijn in
getreden. Duitschland is toch eenigszins be
ducht voor de maatregelen, die de mogend
heden beramen. Het zou een teleurstellende
ervaring zijn en een zeer remmende macht
voor verdere expansie, als Engeland en Frank
rijk, Rusland en Polen, Roemenië en Turkije,
en misschien nog andere mogendheden, een
verbond zouden aangaan van collectieve vei
ligheid van wederzijdsche hulpverleening bij
een agressie van Duitschen of Italiaanschen
kant. Eu daarop lijkt het op het oogenblik
ernstig.
De redevoering van den Britschen minister
van buitenlandsche zaken, lord Halifax, was
gisteren duidelijk en scherp. Scherper dan ooit
tevoren door een Engelschen minister was uit
gesproken. Halifax heeft te kennen gegeven,
dat het besluit van sommige Slowaaksche lei
ders, om met Praag te breken, niet een spon
tane handeling is geweest, maar dat deze
breuk tot stand gekomen is door druk van
buiten (Duitschland) en de meeste incidenten
van buitenaf zijn uitgelokt. Reeds voor de be
sprekingen van president Hacha met Hitier
waren eenige punten van Tsjechoslowakije
bezet en alleen de bedreiging van een lucht
bombardement van Praag, heeft den president
doen bezwijken voor de Duitsche eischen.
Dit zijn ernstige beschuldigingen, door
een Engelschen minister geuit. Beschuldi
gingen, die maar niet zoo zonder meer
uitgesproken worden, maar waarvoor
men wel degelijk grond zal hebben. Het is
daarom te begrijpen, dat Engeland in
geen enkel opzicht meer waarde hecht
aan het woord van Duitschland en dat het
geneigd is over te gaan tot een vorm van
veiligheid, waarvan het in principe altijd
tegenstander geweest is. Engeland heeft
er steeds weinig voor gevoeld, door ver
dragen gebonden te zijn tot het gewapend
optreden als een van de verdragsgenooten
werd aangevallen en de houding van En
geland van de laatste jaren heeft er vol
doende op gewezen, dat Brittannië alleen
dan zou optreden, als zijn levensbelangen
werden aangetast. Dat er nu ernstig
sprake is, van een nieuwe collectieve vei
ligheid wijst op den ernst van den toe
stand van Europa.
Ieder uitstel kan fataal zijn. Als Duitschland
nog ernstige aspiraties heeft, moet het onver
wijld handelen. Zal het dit risico aandurven?
Het lijkt erop, dat men zich in Berlijn bezint.
Daarop wijst ook het vertrek van Goering naar
Italië. De mogelijkheid is immers groot, dat
Duitschlands vriend, Mussolini, een volgende
zet op het Europeesche schaakbord zal doen,
die de aandacht van Duitschland moet afleiden.
Snel handelen is in dezen tijd vereischt en
vandaar dat Engeland grooten spoed betracht
met zijn onderhandelingen.
Wat zal het einde van deze week brengen?
Circus van Bever. A.«. Donder
dagavond eerste voorstelling.
Het circus komt...
Een écht circus, met veel paarden, acroba
ten, clowns, een olifant en wat dies meer zij.
Een circus, dat nu eens niet een buitenland-
schen naam heeft, maar een honderd procent
Hollandschen. Men zal zeggen: wat kan nu
een Hollandsch circus brengen, doch wij lazen
enkele persuittreksels en deze waren alle in
zeer waardeerenden toon gesteld, zoodat men
kan aannemen dat er in de arena van circus
Bever iets bijzonders te zien zal zijn.
Circus Bever met zijn paarden (van het
inlandsche tot den Arabier), z'n orkest,
acrobaten en clowns geeft reeds a.s. Don
derdagavond een eerste voorstelling: als
gewoonlijk heeft ook dit spel domicilie ge
kozen op het Javastraat-terrein.
Wij geven in een volgend nummer
nadere bijzonderheden,