CHAMBERLAIN
Democratie
Fascisme
STEMT OP DE S.D.A.P
A. W. MICHELS
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN-HOLLANDS NOORDERKWARTIER
geeft Italië nog één kans
Verkeersacrobaat kwam er goed af!
is menschelijkheid
is bruut geweld
In naam der beschaving:
Danzig en Duitschland
„geestelijk verbonden'
Amerika de
beslissende factor
$ZU44e
Rcclamc in België
voor onze oesters
V R IJ D A G
14 APRIL 1939
67e JAARG. No. 8592
Garantie aan Griekenland en Roemenië
Nauw contact met Rusland
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTt
Verkrijgbaar bij:
Fa. L ELTE
Fa. GEBR. PRONK
Spaansche troepenbewegingen
bij Gibraltar
HE LDEKSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-MJJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
WANNEER DE ITALIAANSCHE TROE
PEN UIT SPANJE WORDEN TERUGGE
ROEPEN, ZAL HET VLOOTVERDRAG
NIET WORDEN REëINDIGD.
GELIJKLUIDENDE VERKLARINGEN IN
LAGER- EN HOOGERHUIS, AANSLUI
TEND COMMUNIQUÉ DER FRANSCHE
REGEERING.
Gisteren hebben de Britsche en Fransclie regeering
eindelijk gesproken. Chamberlain hield een rede in het
Lagerhuis, Halifax in het Hoogerhuis, terwijl Daladier aan
de pers een communiqué van den Franschen minister
raad verstrekte, waarvan de inhoud vrijwel gelijkluidend
was aan de Britsche verklaringen. Vast is komen te staan
dat thans Duitschland en Italië een onverbiddelijk halt is
toegeroepen, dat men de Italiaansche actie in Albanië af
keurt, maar nog niet den tijd gekomen acht het Britsch-
Italiaansche vlootverdrag te beëindigen. Aan Griekenland
en Roemenië is een belofte van steun gegeven tegen een
aantasting van hun zelfstandigheid. Engeland en Frank
rijk wachten thans af, of Mussolini volgens zijn belofte
op den dag na het overwinningsfeest in Spanje, dus den
3den Mei, zal beginnen zijn troepen uit Spanje terug te
trekken.
3
DE REDE VAN CHAMBERLAIN.
Chamberlain heeft 3-1 minuten gesproken.
Hij ving om 15.05 aan, en ging om 15.39 weer
zitten. De premier, die op weg naar hel par
lement herhaaldelijk was toegejuicht, begon
met de gebeurtenissen in chronologische
volgorde te behandelen.
CHAMBERLAIN.
Hij kwam daarbij tot de conclusie, dat men
de juiste lezing nog moet afwachten. Albanië
heeft zich voorgedaan als een kleine natie,
die wanhopig trachtte haar gebied te verde
digen en deswege hulp van Engeland vroeg,
Italië zegt te hebben moeten ingrijpen uit
economische noodzaak om aan het wanbe
heer van Koning Zog een einde te maken.
Hoe dit zij, verklaarde Chamberlain,
de gestes van Italië worden met twij
fel en argwaan beschouwd. (Luide
toejuichingen van het overvolle La
gerhuis.)
De Britsche regeering acht dat, wat
in Albanië gebeurd is, uiterst moei
lijk te vereenigen met datgene, waar
op de BritschItaliaansche overeen
komst het oog heeft. Het is niet al
leen de toekomst van Albanië, die op
't spel staat. (Toejuichingen) Een ge
voel van onbehagelijkheid en onge
rustheid heerscht niet alleen in het
aangrenzende gebied, maar ook in
andere landen, die door de Middel-
landsche Zee bespoeld worden of in
het Balkanschiereiland liggen.
Chamberlain gaf verder bijzonderheden
omtrent de nadrukkelijke demarches, die
door de Britsche regeering zijn gedaan bij
de Italiaansche regcering en omtrent de her
haaldelijk gedane pogingen om inlichtingen
te verkrijgen betreffende de Italiaansche be
doelingen.
De Britsche regeering is tot het besluit
gekomen dat in geval van eenigerlei actie,
die duidelijk een bedreiging zou vormen van
de onafhankelijkheid van Griekenland of
Roemenië (toejuichingen) en tegen welke
resp. de Grieksche of de Roemeensche re
geering het van vitaal belang zou achten
verzet te bieden met hare nationale strijd
krachten, de Britsche regeering zich ver
plicht zou gevoelen om terstond de Griek
sche of de Roemeensche regeering, al naar
het geval zou zijn, allen steun te vcrleencn,
die in haar vermogen ligt (toejuichingen.)
Wij doen mededeeling van deze verklaring
aan de rechtstreeks betrokken regeeringen
en aan de andere. Ik verneem, dat de Fran
sclie regeering een gelijkluidende verkla
ring dezen middag aflegt.
In het vervolg van zijn verklaringen zei-
de Chamberlain, dat de Britsch-Italiaansche
overeenkomst gerechtvaardigd is en op dit
oogenblik niet behoort te worden beëindigd.
De premier sprak over zijn wensch tot
het handhaven van goede betrekkingen
tusschen Groot-Brittannië en Italië en voeg
de hier aan toe: „Ik kijk naar de Italiaan
sche regeering om een practisch bewijs te
zien dat zij mijn wensch deelt."
Spanje: een vitaal belang.
Het terugtrekken der Italiaansche troepen
uit Spanje na de overwinning van Franco
blijft Engeland een vitaal belang achten
voor de goede verstandhouding met Italië.
„Wanneer ik geen melding gemaakt heb
van Rusland, dan beteekent dat niet, dat
wij niet het nauwste contact houden met
de vertegenwoordigers van Rusland. Wij
hebben een moeilijke taak te vervullen. Wij
hebben niet alleen rekening te houden met
wat wij willen, maar ook wat andere vol
keren willen", vervolgde Chamberlain.
Hij besloot met te zeggen: „Thans moeten
wij onze vastberadenheid hecht doen wor
den, niet alleen om onszelf sterk te maken
ter verdediging van onszelf, maar ook om
onze rol te vervullen in het terzijde staan
van hen die, wanneer zij komen te staan
voor een agressie of bedreigd worden met
het verlies van hun vrijheid, besluiten om
verzet te bieden.
Wanneer bij die vastberadenheid de stap
pen die wij genomen hebben en nog zullen
nemen, dat gevolg hebben, dan ben ik er
zeker van dat wij de goedkeuring zullen
krijgen van het Huis, het land en het Brit
sche Rijk"
In het Hoogerhuis
sprak Lord Halifax. Zijn verklaring was ge
lijkluidend aan die van Chamberlain. Ha
lifax zeide verder nog, dat, zoo de dictators
wel eens geneigd zijn, om de besluiteloos
heid van anderen te lachen, zij naar zijn
meening meer dan iemand anders konden
doen om voor de remedie te zorgen. Wat zij
voor ons gedaan hebben, en ook voor de
Franschen, is wat ons moeilijk te verwezen
lijken scheen, namelijk de nationale een
heid.
De verklaring van Daladier.
sloot zich bij die van zijn Britsche collega's
aan. Wat Polen betreft, zeide Daladier: Het
Fransch-Poolsche bondgenootschap is aan
den anderen kant bevestigd door de Fran-
sche en de Poolsche regeering in dcnzelf-
den geest. Frankrijk en Polen waarborgen
elkander onmiddellijk en rechtstreeks tegen
iedere directe of indirecte bedreiging, die
een aanslag zou beteekenen op hun vitale
belangen. Nog vandaag doen onze anibassa-
deurs mededeeling van deze verklaring aan
alle betrokken regeeringen en in het bij
zonder aan Turkije.
Daladier eindigde met te wijzen op de
vastbeslotenheid van het Fransche volk zich
tegen elke agressie te keeren.
Eischen in den Danziger Volks
dag. - Betoogingen verwacht op
Hitler's verjaardag.
Het Poolsche blad, de „Kuryer Polski" be
richt, dat op 20 April a.s. in de vrije stad
Danzig betoogingen zuilen worden gehouden
ter gelegenheid van den verjaardag van
Hitier, met het doel de geestelijke en poli
tieke verbondenheid van Danzig met Duitsch
lapd te toonen.
Het blad kondigt verder aan, dat
een groep nationaal-socialis'ische
leden van den Danziger Volksdag
zullen verzoeken, ten eerste, dat de
Hooge-Commissaris zal worden weg
gezonden, ten tweede de geestelijke
verbondenheid van Danzig met het
Derde Rijk af te kondigen en ten
derde onderhandelingen te openen
tot een definitieve regeling van den
juridischen status der vrije stad.
„Sudeten"-uniform verboden.
De autoriteit van Lodz (Polen) helbben in
deze stad 't dragen der uniform der Duit-
sche minderheid verboden. Deze uniform
bestond uit een peau de suede vest, zwarte
rijbroek en witte kousen, gelijk aan de uni
form, welke de Sudetcnduitschers droegen.
In het westen van Polen zijn een aantal
Duitschers gearresteerd onder beschuldi
ging van verschillende soorten misdrijven
Hoewel nog geen officieeie mededeeling is
gedaan, zijn toch de berichten in de Pool
sche bladen verschenen.
Antj-Dantzigsche vlugschriften.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt officieel
mede, dat de laatste dagen uit de treinen
van den Poolschen staatsspoorweg tijdens de
reis over Dantzigsch staatsgebied vlug
schriften zijn uitgeworpen, die een opruiend
lied behelzen, dat op een bekende melodie
gezongen kan worden.
De Dantzigsche regeering heeft op drin
gende wijze bij de diplomatieke vertegen
woordiging van de republiek Polen geprotes
teerd en gewezen op de gevaarlijke gevolgen
van dergelijke provocaties.
Hitier en Mussolini moeten dage
lijks aan de veel grootere macht
van dit land herinnerd worden."
SUMNER WELLS BEPLEIT HULP
AAN DE EUROPEESCHE DEMOCRATIëN.
Herinnerend aan een episode uit
de geschiedenis van Amerika, waar
bij de President Jefferson na een
totaal embargo op wapens te heb
ben afgekondigd dit moest intrek
ken, zeide onderstaatssecretaris
Sumner Wells gisteravond in een
rede te Charloitesville:
Ik geloof, dat Jefferson van mee
ning zou zijn, dat de neutraliteit in
1939 niet met meer succes door wet
ten kan worden gewaarborgd dan
in 1807 het geval was, en dat de vre
de van het Amerikaansche volk be
ter gewaarborgd is, als men den
landen, die het slachtoffer van
agressie kunnen zijn, toestaat, in de
Vereenigde Staten in vredestijd,
zoowel als in oorlogstijd, de voor
hun verdediging noodige goederen,
met inbegrip van munitie, te betrek
ken.
Hot hoogste belang van ons land, even
als dat van den vrede, wordt niet goed ge
diend, als wij de landen aanmoedigen, die
een politiek voeren van overheersching der
vreedzame landen, die onze veiligheid of
onze nationale belangen niet bedreigen, en.
als wij aan laatstgenoemde landen zelfs het
belangrijkste onthouden, van wat hen in
staat zou stellen, een verovering te ontko
men.
Een handjevol mannen.
Sumner Welles bracht in herinnering, dat
't doel der regeering in de eerste plaats is,
den vrede voor de Vereenigde Staten te be
waren. Het schijnt, zeide hij, dat de volken
der wereld onder leiding van een handjevol
mannen, den afgrond en de vernietiging tege
moet gaan. De wereldvrede is heden ten dage
ondeelbaar. Een daad van agressie of verove
ring tegen een vreedzaam volk is zelfs op
ons geografisch isolement van invloed. Tel
kens wanneer de wereldorde verstoord en de
regels van het menschenrecht en de recht
vaardigheid geschonden worden, worden on
ze eigen belangen geschaad.
Internationale conferentie doelloos.
Spr. stelde de vraag, of er voor zijn land
een middel bestaat, zijn stem te laten hooren,
zoolang het nog tijd is. Hij verwierp het
denkbeeld eener internationale conferentie,
zoolang niet „bij alle eventueele deelnemers
de oprechte wensch bestaat, de verplichtin
gen, die er zullen worden aangegaan, na te
komen." Het Amerikaansche volk, zoo ver
volgde spr., verlangt zonder eenigen twijfel
dat de Verimigde Staten in staat zullen zijn,
zich met succes tegen iederen aanval te ver
dedigen. Moet verder onze regeering voort-
■-
- -■ -
De 12-jarige Henk Doeleman, die, zooais wij
gisteren meldden, op den Rijksweg onder
Den Helder door een auto gegrepen werd,
maakt het, naar wij vernemen, naar om
standigheden redelijk wel. De jongen liep
een lichte hersenschudding op en enkele ver
wondingen, doch is buiten levensgevaar.
De pijl op bovenstaand plaatje geeft de
vreemde buiteling aan, welke het slachtof
fer maakte; na de botsing met den radiator,
vloog hij met zijn hoofd door de voorruit en
sloeg daarna over den auto heen. Zijn fiets
werd onder een der autowielen nagenoeg
gekraakt.
i
Verwachting: Meest zwaar be
wolkt, eenige regen, iets koe
ler dan gisteren, matige Z.
Westelijke wind.
De algemeene vooruitzichten
duiden op het intreden van
een periode van veel koudei
weer met optreden van
plaatselijke buien.
VÉNTE CHEZ LES CONFISERIES RENOMMEES
gaan met het toepassen van de tegenwoor
dige neutraliteitswet, die alle landen zou be
letten om, als een oorlog zou uitbreken, zich
van wapens te voorzien?
Een duidelijk „neen", moest volgens Sum
ner Welles het antwoord zijn.
Deze uitlatingen van Welles sluiten zich
dus weer geheel aan bij hetgeen Roosevelt en
IIull hebben verklaard. De geweldige kracht
van Amerika moet een factor aijn en blijven
waarmede Mussolini en Hitlcr dagelijks re
kening houden. Zoo deze dictatoren een oor
log uitlokken, kunnen zij vrij zeker een
macht Amerika tegenover zich vinden,
die potentieel aanzienlijk sterker is dan
Duitschland en Italië samen.
De Engelsclie autoriteiten ne
men voorzorgsmaatregelen.
De militaire attaché en de luchtvaart-at
taché der Fransche ambassade zijn te
Gibraltar aangekomen. Men meent te we
ten, dat zij een speciale missie hebben.
Te Londen zijn volgens Havas-berichten
ontvangen, welke wijzen op een activiteit
van Spaansche troepen bij Gibraltar. De
Engelsche militaire autoriteiten hebben de
noodige voorzorgsmaatregelen genomen. Gis
ternacht werkten 200 man genietroepen aan
den aanleg van een barricade op den groo-
ten weg op ongeveer 200 m. van de neutra
le Zone tusschen het Spaansche en Engel-
sche^ gebied. Na zonsondergang mogen geen
auto's en autobussen meer Gibraltar in of
uit.
Deze maatregelen werden genomen na
een aantal constateeringen.
Men meldt dat verschillende soorten veld
geschut, mitrailleurs, tanks en munitie alle
dagen op groote vrachtauto's van Cadiz
naar la Linea zijn overgebracht. Sinds
Dinsdag zouden in deze stad 2000 tot 3000
man troepen zijn aangekomen. In la Linea
d d n auto's opgevor-
Excursie naar Zeeland georga
niseerd.
Ten einde in België meer bekendheid le
Reven aan de Zeeuwsche oesterteelt, heeft de
Nederlandsche Kamer van Koophandel te
Brussel op Zaterdag 15 April a.s. voor leden
en genoodigden een gastronomische excursie
naar Ierseke e», Goes georganiseerd. Onge
veer tweehonderd personen, voor het meeren-
deel vooraanstaande Belgische zakenlieden
en mdustrieelen, zal aan dezen tocht deel
nemen. Een rondgang langs de ocsterkwee-
kenjen staat natuurlijk op het programma.
No. 1 van Lijst
i
