m
h
DANKBETUIGING
H. SPRUIT
Snelle slagschepen zijn
dringend noodig
W DITT IM
B
9
i
B
B
n
s
1
®A©ii© <§^g^nirsiiM
KC©M<gSTT[itM'
Een kwestie van leven of
dood voor ons imperium
m
ddvetfeeien cloet vcthoancn
Den gör sig bra.
WAARSCHUWING
^ngcoat
J3.75 /rlslfra'seenz.
Pleidooi voor actieve zelfstandig
heids politiek
fl
Doet dus Uw voordeel en laat ook Uw
radiotoestel of stofzuiger door ons vakkundig
repareeren.
VLUG - VAKKUNDIG - VOORDEELIG
vr.w.»p1j' 1 w»-v
ii*).
De actieve factor.
Op één punt zijn wij reeds gedwongen ge
weest een actieve zelfstandigheidspolitiek te
voeren met behulp van militaire machtsmid
delen, zij het ook dat het hier een verwikke
ling betrof van zeer beperkte afmetingen,
namelijk de bescherming van onze koopvaar
dijvloot in de Spaansche wateren tijdens den
nu geëindigden burgeroorlog. In dit minia
tuur-conflict en tegënover de zeer bescheiden
strijdkrachten der beide partijen, konden wij
een factor in het spel brengen. Immers, noch
de rechtsche, noch de linksche zeestrijd
krachten konden door hun geringe sterkte
het risico loopen dat hun schepen door onze
kruisers of onderzeebooten in den grond wer
den geschoten. En om deze reden liet zij ons
met rust.
Zooals het in den Spaansche burgeroorlog
in het klein ging, zoo kan het in een wereld
conflict in het groot gaan. Ook in een wereld
conflict moeten wij een actieve factor in het
epel kunnen brengen, om de zekerheid te
verkrijgen dat onze belangen en ons territoir
worden gerespecteerd. De aard en de groot
heid van zulk een actieve factor wordt be
paald door onze eigen positie en door de
sterkte der beide tegenspelende partijen.
Strategische operatieruimte met
met slagvloot als hoofdinzet.
De eerste eisch, die in het algemeen aan
een weermachtsapparaat als actieve factor
gesteld moet worden, is ruimte van beweging
of, aangezien de beweging de ziel van de
strategie is, strategische operatieruimte. Over
deze ruimte met het doel operaties in groote
stijl met doorslaand politiek effect op de wijze
van een groote mogendheid uit te voeren,
wordt in Nederlands positie alleen over de zee
macht beschikt (uitzicht op drie oceanen, vele
eilanden), immers de landstrijdkrachten in
het moederland missen die ruimte door te ge
ringe terreindiepte in eigen land en zullen zich
tot een min of meer statische verdediging
moeten bepalen, de landstrijdkrachten in
Indië zijn aan eilandposities gebonden en de
luchtstrijdkrachten zijn nog te zeer afhankelijk
van een groot aantal goede en goed geoutil
leerde bases. Naast de beweging speelt het
slagvermogen een rol. Bij de landstrijdkrach
ten kan voor het hierboven geschetste, doel
slechts met millioenenlegers worden gewerkt,
doch daarvoor beschikken wij in het moeder
land niet over de noodige mankracht, terwijl
voor Indië dit uiteraard geheel ondenkbaar
moet worden geacht. Het slagvermogen van
de luchtstrijdkrachten is vooralsnog te gering.
De zeemacht kan evenwel in een betrekkelijk
klein bestek voldoend en snel erplaatsbaar
slagvermogen leveren in den vorm van snelle
slagschepen of slagkruisers. D. w. z. schepen
met bet zwaarst mogelijke geschut en het
sterkste pantser. Doordat er bovendien slechts
weinig slagschepen in de wereld zijn, vertegen
woordigen deze eenheden evenzoovele groote
stukken op het schaakbord van de wereld
politiek. Men noemt de slagschepen dan ook
wel de „ruggegraat der oorlogsvloten" en
Mussolini heeft eens gezegd, dat de machts
verhoudingen onder 1e volken gemeten wor
den naar de aantallen slagschepen, die ieder
bezit. Voor Nederland zou het bezit van een
eskader slagschepen de noodzakelijke rugge
steun geven aan een actieve zelfstandigheids-
politiek als dwingende factor in 't spel der
machten, met gevolg dat men ons zonder meer
zal ontzien, ja zelfs als bondgenoot zal begee-
ren.
De politieke beteekenis van slag
schepen voor Nederland.
De politieke beteekenis van slagschepen is
voor de veiligheid van het Nederlandsche Rijk
zeer ingrijpend. Het bezit van een eskader
slagschepen wil voor Nederland zeggen dat
wij in plaats van ons angstvallig te moeten
bewegen tusschen de tegengestelde krachten
der groote mogendheden, ons dan kunnen laten
geld enals medebeslissende factor, die door
ieder begeerd wordt: door de grooten als bond
genoot en door de kleinen als beschermer. Dit
slageskader zou het schild kunnen worden voor
alle kleine mogendheden tegenover agressie
en onrechtmatigen druk van de zijde der groote
mogendheden.
Een getal van vier snelle slagschepen, zoo
als door het departement van Defensie, vol
gens de mededeelingen van Minister van Dijk
in de Eerste Kamer gedaan, worden geprojec
teerd, zou inderdaad een beslissende factor in
het spel der machten vormen, aangezien het
getal slagschepen in de wereld betrekkelijk
gering is (de sterkste zeemogendheid in Oost-
Azië, Japan, bezit ér bijv. momenteel niet
meer dan tien verouderde) en een aanvaller
op een N derlandsch-Indië dat maritiem ver
dedigd wordt door een hoofdmacht van vier
slagschepen, zal zeker over meer dan het
dubbele aan moderne slagschepen moeten be
schikken om ook maar eenigen schijn van
kans te maken. Dit beteekent dus niet alleen
dat daardoor een aanval op Nederlandsch-
Indië practisch uitgesloten moet worden ge
acht, maar ook dat Nederland tegelijkertijd
een arbitraire positie zou gaan innemen tus
schen de groote machtsgroepen, die thans in
de wereld bezig zijn te vormen. Het behoeft
geen betoog van welke enorme beteekenis dit
zou zijn voor het behoud van den vrede. Ge
paard aan een evenwichtige doch actieve di
plomatie zal Nederland in staat zijn de poli
tiek van een eerste-rangsmogendheid te voe
ren overeenkomstig zijn werkelijke positie en
zijn werkelijke belangen als eersterangs-
mogendheid.
Moge de Regeering spoedig tot het be
sluit komen, waarvan zij de overweging heeft
aangekondigd. Een tijdig besluit is in het
Het eerste artikel was opgenomen in
ons nr. van Woensdag 12 April.
staatsbestuur steeds van beslissende betee
kenis en waar het hier de weermachtspoli-
tiek betreft, die tijd van uitvoering eischt,
geldt dit nog in veel sterkere mate. Het zou
een historische beslissing zijn, want voor het
eerst na lange jaren zou weer eens een groote
staatkundige daad worden verricht, die hoog
oprijst boven de kleinpolitiek van allen dag
als een machtige demonstratie tegenover de
buitenwereld. In deze demonstratie zou een
groote ethische en moreele waarde liggen en
slechts iemand van zwakke geestelijke con
stitutie, die de realiteiten in de wereld niet
onder de oogen durft te zien en die niet de
moed heeft de realiteiten, waar dat mogelijk
en noodig is, met behulp van machtsmiddelen
in den gang der rechtsorde te dwingen, slechts
hij kan deze ethische en moreele waarde ont
kennen. Daarom, Nederland wees actief en
laat U gelden. En vooral jong Nederland
laat allerwege de leuze weerklinken: „Neer
land moet een slagvloot bouwen! Neerland
spreekt een woordje mee!", dan bouwt gij
tevens aan de zekerheid van Uw eigen toe
komst!
Bij Kon. besluit van 12 April zijn bevorderd
tot kapitein ter zee kapitein-luitenants ter zee
C. H. Brouwer en L. G. L. van der Kun; tot
kapitein-luitenant ter zee luitenants ter zee der
le klasse J. Schraver en J. B. de Meester.
Overplaatsingen
Sergt.-torp.mkr. E. A. Herlaar, v. v. Meer-
lant n. Schorpioen, 11-4-39.
Sergt.-torpmkr. E. A. Herlaar v. Schorpioen
n. v. Meerlant, 15-7-39.
Sergt.-torpdmkr. A. Kats, v. Schorpioen n.
v. Meerlant, 11-4-39.
Sergt.-torpdmkr. A. Kats, v. v. Meerlant m
Schorpioen, 15-7-39.
Sergt.-vlgtmkr. P. J. Bosdijk v. Kaz. A'dam
6-4-39 detacheering bij de Dornierfabrieken te
Friedrichshafen ingetrokken; 24-4-39 tewerk -
gesteld bij de N.V. Aviolanda te Papendrecht.
Bootsman J. J. Mooldijk v. Kaz. W.o. n.
O.Z.D. 11-4-39.
Sergt.-vltmkr. M. P. J. Bosdijk v. Kaz.
A'dam. Aangewezen om 28-4-39 per v.s. „Ban
tam" naar O.-I. te worden uitgezonden.
Sergt.-monteur H. v. d. Meulen v. O.Z.D. n.
Sumatra, 17-4-39.
Sergt.-monteur L. Dijker v. Sumatra n.
O.Z.D. 17-4-39.
Korpl.-telegr. C. J. Rademaker v. De Mok
Bevolen overplaatsing op 11-5-39 n. den O.Z.D.
ingetrokken.
Korpl.-macht. P. Lelieveld v. De Mok n. van
Speijk, 10-4-39.
Korpl.-telegr. W. Oomen v. Friso n. Gruno,
11-4-39.
Korpl.-ziekenverpl. L. Folkers v. Hospitaal
n. Hydra, 11-4-39.
Korpl. ziekenverpl. M. Kiene v. Hospitaal n.
O.Z.D. 11-4-39.
Kwartierm. J. Dolstra v. Tromp n. W.s.
W.o., 13-4-39.
Korpl.-torpmkr. F. Versluijs v. Schorpioen
n. Nautilus, 12-4-39.
Korpl.-ziekenverpl. C. M. Sturm v. Hospi
taal n. Gruno, 12-4-39.
Hofmeestersmaat A. Tetenburg v. Nautilus
n. W.s. W.o., 13-4-39.
Matr. 3e kl. G. van Meurs v. W.s. W.o. n.
Nautilus, 13-4-39.
Stoker 3e kl. J. J. Uijleman v. Z. 7 n. van
Speijk, 17-4-39.
Stoker 3e kl. M. Offringa v. A. v. d. Hulst
n. W.s. Vliss., 17-4-39.
Matr. 3e kl. B. H. Hagendijk v. W.s. W.o.
n. De Mok, 12-4-39.
Koksmaat C. J. de Graaff v. Nautilus n.
Z. 6, 12-4-39.
Matr. 3e kl. A. Bosman v. Z. 6 n. v. Speijk,
7-4-39.
7-'TI39tr' 16 kl' G' Houtman v' Z' 7 v- Speijk,
SpS" 7-Ï-39.1' S' L' Pe6terS V" Z' 7 n" Van
Matrozen 3e kl. C. J. Otto en W. C. Schou-
ten v. Z. 7 n. van Speijk, 7-4-39.
Lichtmatrozen J. C. Assink en J. Bakker
v. Z. 7 n. van Speijk, 7-4-39.
g- Matr. le kl. D. Briars v. Z. 6 n. van Speijk,
Lichtmatroos A. Breepoel v. Z 8 n W s
W.o. 8-4-39.
Matrozen 3e kl. B. H. Hagendijk en C Wii-
ker van Z. 8 n. W.s. W.o. 12-4-39.
Matr. 3e kl. J. de Leeuw v. Z. 8 n Wo
12-4-39.
Matrozen 2e kl. W. de Jong en F. G. Roos
v. Gruno n. van Speijk, 12-4-39.
Matrozen 3e kl. D. van Bedaf, W. Belgra-
ven, M. v. d. Berge en J. A. Tellier v. Gelder
land n. de Mok, 13-4-39.
Matrozen 3e kl. A. A. v. Bergen en C. L. M
Koning v. Z. 8 n. W.s. W.o. 10-4-39.
Matr. 3e kl. L. D. Geerse. H. J. Gillesen, G.
VhsI!°Ï2-4"39C' VlSS6r V' GeWerland n' W's'
Seinersmaat J. H. v. d. Noordt v. Kaz Am
sterdam n. Gruno, 12-4-39.
la^- M- Monderman v. Z. 6 n. Gelder-
7 BR°°it!n]a?o W' F' GonkeI v' Gelderland n.
6. o, 14-4-39.
Ll.-geschutmkr. J. Hazeveld. L. v d Lin-
enn'T f,' V' RenSW0UW' D' J' Snaphaan
1 5-39 Ukker v' v" SpeiJk n- Kaz. A'dam,
Matroos le kl. N. S. Visser v. De Kooij
n. van Speijk, 1-5-39. J
Spe.jkf'ik5-k39L- F" JanS6n V" °e M°k n" van
Speijk'l-5-39 V' W'S" W°" n' van
SpSTl-5-e39kl' P' G6lenS V' W S' W°' van
Sp^l-ï-sg1" C' StraV6r V' SchorPi°en n. v.
R'rfam"' 16 de BIécourt V. Afd. Marns.
K dam n. van Speijk, 1-5-39.
wfwoleik5:39^ Mekkering v. van Speijk n.
n.DerKooVkll-5C39A- S^k
n.wï vLÏ.1^/- VanW
zóó spreekt de Zweedsche win
kelier over Linobèl, de ideale
vloerbedekking:
„Het ziet er prachtig uit en
is ook practisch".
Marn. le kl. P. Lugthart v. van Speijk n.
De Mok, 1-5-39.
Marn. le kl. J. A. Kersten v. van Speijk n.
Afd. Marns. R'dam, 1-5-39.
Marn. le kl. K. Boer x: van Speijk n. Afd.
Marns. R'dam, 1-5-39.
Ondervolgende schepelingen, thans geplaatst
als achter ieders naam vermeld, zijn den lOen
April 1939 geplaatst aan boord H. Ms. Gruno.
Schipper W. Bekker, van Speijk.
Kwartierm. A. Marinus, Kazerne W.o.
Matrozen le kl. H. Christiani, G. Engels,
J. G. van der Kaaij A. T. J. Kloos, W.s. W.o.
Matrozen 2e kl. W. de Jong en F. G. Roos,
van Speijk.
Matrozen 3e kl. P. C. Broer, H. G. v. d.
Gaarden, B. Koole, J. T. van Briemen, K.
Kroon, C. J. v. d. Laan. J. A. Fagel, G. W.
Blok, J. Bakker, H. G. R. Otten, G. van Til-
borg, W.s. W.o.
Sergt.-konstabel B. Gierman, van Speijk.
Korpl.-konstabel D. A. Hofland, van Speijk.
Korpl.-konstabel T. M. J. H. Meertens, W.s.
Vliss.
Maj.-macht. C. J. Remijn, van Speijk.
Sergt.-macht. A. Roest. Gelderland.
Korporaals-macht. J. Tromp en C. Wisse,
Van Speijk.
Stoker-olieman M. Hendriks, W.s. W.o.
Stoker-olieman T. Lammertse, Onderzee
dienst.
Stoker-olieman H. v. d. Hoff, Gelderland.
Stoker le kl. D. Krommenhoek, van Speijk.
Stoker le kl. H. J. Driesen, Gelderland.
Horizontaal en verticaal.
Vierkant no. 1.
1. Dringend verzoek.
2. Verheven.
3. Part.
4. Meisjesnaam.
Vierkant no. 2.
1. Gelijk.
2. Zede, gewoonte.
3. Razernij.
4. Desgelijks.
Vierkant no. 3.
1. Gewricht.
2. Stad in Afrika.
3. Soort schaap.
4. Bits.
Vierkant no. 4.
1. Boordsel.
2. Grasgewas.
3. Vrouw.
4. Deel van tuigage.
OPLOSSING VORIGE WEEK.
Horizontaal:
1. Ivoorkust; 8. adept; 9. Luna; 10. ader;
11. toer; 13. lip; 16. aam; 17. farm; 18. Bilo;
19. N.T.; 20. kiwi; 21. runen; 22. klaagzang;
24. eiwit; 26. Iowa; 27. do; 28. Eris; 29.
Anna; 30. roe; 31. lab; 32. leed; 33. hoon;
34. kuier; 35. arend; 36. spaargeld.
Verticaal:
1. idem; 2. ver; 3. op; 4. Ottawa; 5. klem;
6. uur; 7. taling; 8. adat; 10. aandeel; 12.
origine; 14. ile; 15. ponsoen; 17. fiat! 18.
buna; 20. klis; 21. rawa; 22. kwibus; 23. Zon
dag; 25. Irak; 27. dood; 29. aera; 30. rond;
32. Lea; 33. hel.
De prijs werd gewonnen door den heer
J. AMBRIOLA,
Steengracht 5.
Korpl.-monteur T. P. van der Zwaan, De
Kooij.
Sergt.-bottelier A. A. Cornelissen, W.s. W.o.
Korpl.-schrijver J. Bleeker, Kaz. W.o.
Korporaal-hofm. B. Wouda, De Kooij»
Korporaal-kok A. Sinke, Kaz. W.o.
Seinersmaat F. A. S. Weiter, Kaz. A'dam.
Marn. le kl. M. de Witte, W.s. W.o.
Marns. le kl. F. de Haas, B. Haverkamp,
H. Jongman, Kaz. W.o.
Ondervolgende schepelingen zijn aangewe
zen om den 3den Mei 1939 per m.s. „Marnix
van St. Aldegonde" van de N.V. Stoomvaart
maatschappij .^Mederland" naar O.-I. te wor
den uitgezonden.
Oppertorpedomaker J. G. Kuyper.
Opperschrijver W. C. Bedorf.
Sergt.-vltmkr. (M) W. A. de Bruijn.
Sergt.-vltmkr. (H) P. N. van der Hoeve.
Kwartiermeesters E. J. Jansen, W. G. Kan
del en J. J. W. Klumper.
Matrozen 3e kl. A. van Barneveld, P. P.
Bauer, K. R. Middel, H. Mooij, S. Mud, M.
Offringa, L. H. Verhulst.
Stoker 2e kl. J. C. Taris.
Stokers 3e kl. H. Sweers en J. J. Uijleman.
Korpl. d. marns. M. C. Naajjen.
Lichtmatrozen (I V.) M. F. Akkerman. H.
Artz, E. Baidenmann, J. Bennewitz, T. B. Dan-
kelman, D. C. David, F. Dekker, L. H. J.
Bakkerus, J. van Haselt, H. C. Kelterborn,
P. de Kievit, W. Kroon, M- T. Loevendie, A.
W. R. Mebus, F. B. Menick, G. F. Mezack, J.
B. G. Miedema, C. B. Mol, J. D. Monsauret,
M. C. H. Mulder, F. Neijdorff, R. H. Neyn-
dorff, F. H. Raap, M. F. Rademaker, C. A.
Riekerk, C. J. de Ronde, A. H. Rudolph, V. H.
Rijken Rapp, A. L. Schelkers, J. M. H. Snoe
ren, F R. T. Storm van 's-Gravesande, M. W.
van Velthoven, C. P. Verdouw en C. P. Vleg-
geert.
Met ontslag uit den Zeedienst.
Majoor-konst. P. M. van Florestein, 16-4-39.
Korpl.-macht. A. W. Brandenburg, 26-4-39.
Marinier le kl. S. Raar, 26-4-39.
Adj-o.o.-macht. R. Danel. 1-5-39.
Maj.-telegrafist C. J. Wiekhart. 16-4-39.
Korpl.-macht. F. v. d. Hoek, 16-4-39.
Q. N. SODENKAMP,
Sigarenzaak KANAALWEG 159,
bericht hiermede aan zijn clientèle,
dat hij zijn zaak heeft overgedaan aan
G. SCHEPER-BOERMAN.
Hij dankt zijn clientèle hierbij
voor het ondervonden vertrouwen
en beveelt zijn opvolger ten zeerste
aan.
G. N. SODENKAMP.
G. SCHEPER-BOERMAN.
Kanaal weg 159, deelt mede, dat zij
de zaak van G. N. SODENKAMP
heeft overgenomen, en hoopt het
vertrouwen van de clientèle op
dezelfde wijze waardig te worden.
G. SCHEPER-BOERMAN.
Ondergeteekende betuigt hiermede aan RADIO-
GARRITSEN zijn hartelijken dank voor de
coulante bediening en vakkundige reparatie van
zijn radiotoestel, welke geheel gratis werd
uitgevoerd.
Hij kan R AD IO-G AR RITSEN dan ook bij
een ieder ten volle aanbevelen.
J. M. v. d. BERG, Keizerstraat 61.
Dit was onze 4200ste reparatie, wij stellen
ons voor om de 4300ste eveneens geheel gratis
uit te voeren.
v.h. Techniker Philips-N.S.F.-Fabrieken
Overwegende dat het in het be
lang van 's lands verdediging
geacht moet worden, dat er in
de stelling Den Helder zooveel
mogelijk aangeslotenen zijn bij de
Radio Centrale, heeft de Directie
der Heldersche Radio Centrale
Onderneming, fa. E. N. Heiligen
berg, besloten de aansluitkosten
van fl. 5.- op fl. 2.50 te verlagen,
Met deze bericht ik myn geachte clientèle, dat door enkele
collega's getracht wordt afbreuk aan mijn zaak te doen door
dergelijke laster: „de magneet bestaat niet meer', enz., enz.
Laat U niet misleiden, de electrische Schoenmaker j .,de Magneet"
Zuidstraat 73-74, Tel. 445 t.o. de Schorpioen, heeft 8 jaar prima
werk geleverd tegen uiterst lage prijzen en blijft dit nog doen
Dus opgelet en doet Uw voordeel. Alles wordt door vakkundig
personeel uitgevoerd en onder garantie.
Dames zolen en hakken f 0.85 Heeren zolen en hakken f 1.00
Dames hakken f 0.25 Heeren hakken f 0.40
Naai- en Lijmwerk 10 cent duurder L. DE WIT
Meubelmagazijn B. J. Quast en Zn., Weststraat 27-29
SPECIALE AANBIEDINGEN.
Dressoirs, extra mooi, bladmaat 150 cm, slechts 28.75, Dres
soirs, in luxe uitvoering, bladmaat 120 cm 18.50. Zwaar mas
sief eiken Garnituren 31.50, f 37.50, 43.00, 49.50. Zwaar
eiken Clubstellen f 49.50, 58.90, 72.50. Pracht eiken Theemeu
bels 7.50. Eiken Slaapkamers 57.50. Old finish Slaapkamers
31.50. 2-persoons 6-deelig Bedstel met primr. Java kapok vul
ling slechts 24.50. Grootste keus China-, Japan- en Deurmat
ten. Holtap, Wilton, Axminster en Haarveloer Karpetten tegen
lagere prijzen.
Doet Uw voordeel. Guldens goedkooper.
MEUBELMAKERS. STOFFEERDERS.
MlllllllllllllllllllllllllllllllllllllflIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllflIIIIIIIIIIIM «Huipil]
TaiUeurcostume
in "f6
16.75i I9-5
enz.
II.50-
in He-
14.75
16.75
Een klein voorbeeld uit
groote verscheidenheid.
Uitstekende modellen
Moderne stoffen
Zeer geschikte prijzen
Modehuis
Eind SPoorstraat en Keizerstraat 62
