Wij lazen voor
©yiFwirS'
MANNEN
Tweede boodschap
van Roosevelt verwacht
Australië moet
zich zelf verdedigen
Radioprogramma
vaart uit
,»v V
EDGAR RICE
BURROUGHS
Uit de Pers van heden
„Een Viking vaart uit"
SJT
DOOR
19.
Vanaf een dikke tak keek Tarzan op de
dansende wilden neer. Opeens zagen zijn
ogen iets, dat voor de voeten van het opper
hoofd lag, de grote emerald van de Zoeli, die
Spike en Troll bfj hun vlucht van de Ban-
tango's hadden achtergelaten. Tazan was er
natuurlijk niet van op de hoogte hoe dit
juweel by' de wilden terecht was gekomen,
doch het stond nu voor hem vast, dat de beide
bandieten, die het juweel oorspronkelijk had
den gestolen, ln gevangenschap waren. Het
was logisch, dat hij hen in verband bracht met
de ontvoering van Gonfala. Waren zij nu in
dit dorp? De aapman betwijfelde het. Hij zag
geen enkele aanwijzing, waaruit was op te ma
ken, dat de Bantango's iemand gevangen
hielden. Maar hij moest zekerheid hebben. En
dus wachtte hij geduldig. Eindelijk waren de
dansers vermoeid en de een na den ander
verdwenen zij in de hutten. Tarzan sprong
„BEDRIJFSVERGUNNING" VOOR 11ET
CHRISTENDOM.
De Maasbode (r.k.) schreef dezer dagen:
„De neutrale of liberale directie van neu
trale bladen engageert Christelijke gelegen
heidsmedewerkers, niet om het Evangelie te
doen verkondigen, maar om don invloed
van de Christelijke pers te. breken.
Het is bijna dezelfde tactiek als
die ten aanzien van de zoogenaamde
theologische faculteiten werd toegepast. Wie
het Evangelie wil prediken, dient het te
doen op een plaats, waar het Evangelie ge
ëerbiedigd wordt. Wat baat een Evangelie
prediking, die heden door 'n gereformeerden
morgen een ethischen, overmorgen door een
modernen medewerker geschiedt? Wat heeft
men aan de stichtelijke stukjes op de cene
plaats en de orthodoxie-ondermijnende bij
dragen op de andere bladzijden? Het ergste
is echter, dat de quasi-voordeclen van diê
Evangelie-prediking op het terrein het grij
pen naar de neutrale lectuur leeren en de
eigen principieele pers ondermijnen. Dege
nen, die het doen, moeten denken aan de
offers, diê journalisten brengen en gebracht
hebben voor de instandhouding van de
principieele pers."
De Avondpost (chr. lib.) geeft op deze uit
lating van het r. katholieke dagblad o.m.
den volgenden commentaar:
„Wij zijn langzamerhand aan veel gewoon
geraakt, maar hebben toch wel even ver-
Ons nieuwe feuilleton
van Ethcl M. Dell
Ethel Delldat is een naam met
een goeden klank in de ooren van onze
lezers. Ethel Dell, de schrijfster van
zooveel succesvolle feuilletons, van zoo
veel verhalen die met spanning gevolgd
zjjn en die men nog niet vergeten heeft.
Het is ons een genoegen onze lezers
wederom een verhaal van deze popu
laire Amerikaansche schrijfster te kun
nen voorleggen en wel „Een Viking
vaart uit".
Het is een zeer romantisch verhaal,
waarvan jong en oud zullen smullen.
Het is de geschiedenis van een modern
jong meisje, met al haar goede en
minder goede eigenschappen. Een ver
haal, waarin de menschelijke hartstoch
ten hoog oplaaien en dat boeit in ieder
onderdeel.
Wij wenschen onze lezers genocgiykc
uren met deze nieuwe Ethel Dell.
slagen gezeten over zulk een beschouwing
in dezen tijd.
De krasse beschuldiging, dat neutrale en
liberale bladen godsdienstige artikelen la
ten schrijven, „om den invloed van de
christelijke pers te breken' is en nog
wel in het leidende blad der roomscli-ka-
tholieken zoo grievend, zoo platvloersch,
dat we er eenvoudig geen woorden voor
kunnen vinden. Maar tegelijkertijd is die
beschuldiging als een fel zoeklicht op den
aard van deze bestrijding. „Predikt het
Evangelie aan alle creaturen,1' zei Chris
tus.
„Welncen", zegt De Maasbode,
„predikt het Evangelie aan de abon-
né's van de orthodox-christelijke
bladen. Want als ge het predikt aan
de abonné's van de neutrale en de
liberale pers, waar het niet geëerbie
digd wordt, dan houdt ge hen af
van de ónze!" Dit is een soort privé-
Christendorn; een Christendom „in
het nette"; een Christendom voor de
abonné's, voor de overtuigden; een
Christendom als bedrijfs-affaire.
Jezus deed anders, Die zocht bij voorkeur
de zondaars op; niet de Schriftgeleerden
(nochde farizeeërs) maar hen die niet
handelden krachtens zijn geboden.
Als liberaal en neutraal dus zonde is, als
die pers niet het Christendom brengt, heeft
de Christen prediker dan niet tot plicht, al
lereerst bet Evangelie daar te verkondigen?
Maar De Maasbode zegt tegen de ortho
doxe geestelijken: laat die zondaren in Jen
steek en richt u tot de bekeerden, tot de
abonné's van de orthodox-christelijke pers.
Merkwaardige practijk voor de verkondi
gers van een nieuwe gemeenschap!
Wij laten ons misschien in dit alles bitter
uit.
Inderdaad, wij gevoelen bitterheid, diepe
bitterheid over zulk een standpunt in een
tijd, waarin de wereld, bloedend uit duizend
wonden, hijgt naar redding en verlossing,
maar de roomsche krant zegt. dat het Chris
tendom door orthodoxen niet gepredikt mag
worden in liberale en neutrale bladen, doch
in de nette reehtsehe pers, waar het „ge
ëerbiedigd" wordt.
Maar met waarachtigen eerbied voor het
Christendom is dat standpunt in flagranten
strijd.
kien ziet opnieuw, welke een afstand er
bestaat tusscben laat ons zeggen de „ge
vestigde" christenen, zich knus en veilig
voelend achter de muren en in de loketten
-van hun kerkelijke dogma's en formules, en
anderen, die meenen dat het Evangelie de
wereld in moet en in de eerste plaats ge
predikt moet worden daar, waar het niet
is en waar het niet wordt geëerbiedigd.
Maar de gevéstigden, die de prediking
willen ordenen, mischien wel aan een be-
drijfsvergunning binden, die maken, aldus
de Avondpost, het Evangelie tot een privo-
aangelegenheid, voor eigen gebruik, tot een
leer voor de eigen abonné's."
I)E TELEGRAAF EN NEUTRALITEIT.
Het Volk (s.d.a.p.) schrijft:
Het laatste nummer van het orgaan van
„Eenheid door Democratie" bevat een me
dedeling, die een eigenaardig licht werpt
op de diepere betekenis van de „neutrali
teit" van „De Telegraaf" en van het bijwa-
gentje „CourantNieuws van. den Dag".
„Eenheid door Democratie" had namelijk
een advertentie aangeboden, waarin de le
zers werden opgewekt te stemmen „tegen
dictatuur"; de bekende advertentie, die,
met een juist beroep op het zevende cou
plet van het Wilhelmus, uiting gaf aan
de opvattingen, die de actie van E. d. D.
leiden. Welnu, de directie van „Telegraaf"
en bijwagentje heeft geweigerd deze adver
tentie op te nemen! De schriftelijke moti
vering luidde, dat zij ook een advertentie
had geweigerd, waarin werd opgewekt te
stemmen „tegen democratie". De monde
linge motivering had volgens de medede
ling van het E. d. D.-orgaan ietwat anders
geluid.
Terecht merkt het orgaan op, dat deze
advertentie, die in vele andere bladen, ook
in de onze, wel is opgenomen, in geen en
kel opzicht in strijd kwam met de „nor
men van maatschappelijke oirbanrheid en
politiek falsoen". Niemand kon er zich aan
stoten, met uitzondering natuurlijk van
hen, die... openlijk of bedektelijk met de
dictatuur svmpathiseeren.
Daér gaat het nu juist om. Het orgaan
van E. d. D. schrijft de verwachting te lieb-
bon gehad, „dat de directie van een be
langrijk dagbladconcern enig begrip zal
tonen voor do betekenis van de grote waar
den, op welke ons staatkundig en nationaal
bestaan berust". Die verwachting is door de
feiten teleurgesteld.
SPELEND AAN DEN DOOD ONTSNAPT.
Pakhuis stort in.
Woensdagavond is te Scmarang een oud
pakhuis ingestort, waarin zes families woon
den. Een Chineesche vrouw is door de neer
vallende steenmassa's onmiddellijk gedood
en een Inheemsche vrouw ernstig gewond.
Vier kinderen werden, aldus de N.R.Crt.,
licht gewond.
Twee spelende kinderen zijn als door een
wonder aan den dood ontsnapt.
In diplomatieke kringen verwacht men, dat
Roosevelt een nieuwe boodschap met vra
gen tot vrede tot Ilitler zal richten, wan
neer deze in zijn rede in den rijksdag mor
gen de deur open laat.
Indien Hitier tegenvoorstellen doet en
niet het denkbeeld van een economische
wereldconferentie en ontwapenings-cotife-
rentie zonder meer verwerpt acht .men het
in welingelichte kringen waarschijnlijk, dat
de president een concrete vorm zal zoeken
voor deze voorstellen. Zij, die deze meening
aanhangen, verklaren, dat Roosexelt gedu
rende de crisis van München ook zijn eerste
vredesboodschap tot Hitier door een tweede
heeft doen volgen.
In officieele regeeringskringen acht men
de rede. welke Hitier heden in den rijksdag
zal uitspreken geen officieel antwoord op
de voorstellen van Roosevelt, aangezien de
ze rede meer gericht is tot het Duitschc
Staten. Men zal evenwel niet verwonderd
staten. Men zal evenwel niet verwonderd
zijn, wanneer Duitscbland naderhand ken
nis zal geven van de ontvangst van de bood
schap van Roosevelt door het overhandigen
van een copie van de rede van Hitier aan
bet Witte Huis.
zachtjes naar beneden. Ata een schaduw sloop
hjj van hut tot hut, zjjn gevoelige reukzenuwen
moesten hem wijzen waar de gevangenen wa
ren Het geringste geluid zou oorzaak kunnen
zjjn, dat de hond wakker werd en door zjjn
geblaf een heel leger wilden op de been zou
brengen.
ZATERDAG 29 APRIL 1939.
Hilversum I, 1875 en 415,5 m.
KRO-lJitzending.
g 00- 9.15 Gramofoonmuziek. (Ca. 8.15 eBr.)
10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuurtje.
12.00 Berichten.
12.15 KRO-Melodisten en solist (1.00120
Gramofoonmuziek, ca. 1.15 Berichten).
2.00 Voor de rijpere jeugd.
2.30 Gramofoonmuziek.
2.45 Kinderuurtje.
4.00 Gramofoonmuziek.
4.30 KRO-orkest.
5.15 Filmpraatje.
5.30 Gramofoonmuziek.
5.45—6.15 KRO-Nachtegaaltjes.
6.20 Journalistiek weekoverzicht.
6.45 Berichten, gramofoonmuziek
7.00 Berichten.
7.15 Theologische causerie.
7.35 Actueele aetherflitsen.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
§1.5 Meditatie met muzikale omlijsting.
8.35 Gramofoonmuziek.
8.35 Gramofoonmuziek.
8.45 Gevarieerd concert.
10.30 Berichten ANP.
10.40 „Het onvergankelijke rijk", causerie m.
muzikale omlijsting.
8.35 Gramofoonmuziek.
8.45 Gevarieerd concert.
10,30 Berichten ANP.
11.1012.00 Gramofoonmuziek.
De nieuwe ministerpresident van Austra
lië, Menzies, heeft in een radioredevoering
de defensiepolitiek der regeeriug uiteenge
zet. Hij zeide, dat terwijl het gemeenbest
moet staan of vallen met de andere landen
in het Ëritsche rijk, met wie het overleg
en de samenwerking zoo nauw mogelijk
moeten zijn, de defensiepolitiek in de eerste
plaats tot grondslag moet hebben de risico's
en verantwoordelijkheden in den Stillen
Oceaan, welke door Australië en Nieuw
Zeeland gedragen worden
Dit indachtig, vervolgde Menzies, zie ik
uit naar den dag, dat er volkomen harmo
nie zal heerschen tusschen de mogendheden
van den Stillen Oceaan. Dit beteekent een
verhoogd contact met de Vcrccnigde Staten
China, Japan en Nederlandsch Indië. Ik kan
de verdediging van Australië niet van de
Britsche vloot alleen laten afhangen. De na
tionale verdediging is de taak van elkeen.
Menzies voegde hieraan nog toe, dat
Australische troepen echter niet genood
zaakt zullen worden in het buitenland te
strijden.
feuilleton.
Ethel M Del
HOOFDSTUK I.
Oude Columbus zat op den rand van zijn
veerboot en koesterde zich in de zon. Een blau
we trui bedekte de welving van zijn rug en
een warrige baard hield zijn borst warm. Zijn
gezicht was donkerrood en gegroefd als de
stam van een denneboom. Zijn oogen, tus
schen hun gerimpelde leden, waren niet meer
dan een rossige lichtglans. Ze waren erg wa
terig, die oogen, en het leek of ze zich
voortdurend inspanden om door een mist
heen te zien. Zijn mond was diep ingevallen
over sinds jaar en dag tandelooze kaken. Hij
droeg een pet; altijd, binnenshuis en buitens
huis en zelfs in bed. En het lag dus voor de
hand aan te nemen, dat zijn schedel minder
vruchtbaar was inzake haargroei dan zijn
kin. Van achteren raakte een oude das, die
eenmaal geel was geweest, de pet en daai
was dus van mogelijke tekortkomingen niets
te zien. En van voren drong een enkele lok
grijs haar brutaal onder de pet vandaan, als
om iedere verdenking van kaalheid te logen
straffen, hoewel men zijn kleindochter, Be-
linda, Quale, had hooren zeggen, dat pet en
haarlok „een laken een pak" waren aa
Belinda, hoewel jong en heel aantrekkelijk in
de oogen van vele inwoners van het 1
visschersplaatsje Beam, had in he
geen reden, zieh vriendelijk gestemd te voelen
ten opzichte van haar ouden voorzaat Hj
had haar, de ongewenschte nakomeling van
zijn gestorven dochter, in zjjn huis met meer
dan geduld, tot het oogenblik, dat ze voor
zichzelf had kunnen zorgen. Geen van tweeën
hadden ze eenige genegenheid voor elkaar
gevoeld en als de oude man in de gelagkamer
van „De Zwarte Zwaan" verscheen, om zijn
pot bier... of zoo... te drinken, liet hij nooit
na, als zijn stellige overtuiging te verkondi
gen, dat Belinda den slechten weg op zou
gaan, krek als d'r moeder.
Hij was nooit over haar moeders schande
heengekomen. Hij had van haar gehouden en
haar misstap en als gevolg daarvan haar
dood, hadden ouden Columbus veranderd van,
een goedhartigen ouden zeebonk in een over
tuigd misantroop. Met tegenzin had hij voor
het kind gezorgd, zonder de minste belang
stelling voor haar te voelen. Nog altijd was
het raadsel niet opgelost, wie haar vader was.
Gelukkig voor hem leek ze uiterlijk op de
Quales en de vinger der verdenking wees zóó
onpartijdig in zóóveel richtingen, dat, zooals
Belinda het uitdrukte, het maar het best was
er geen woord meer aan vuil te maken. Zij
had in ieder geval wel wat beters te doen.
Ze had veel weg van ouden Columbus en
zooals men haar ook had hooren zeggen
wie hiér te slim af wou vezen, moest vroeg
opstaan.
Ze was inderdaad verbazend „uitgeslapen"
en dat was de reden van haar onbetwistbaar
succes als buffetjuffrouw in „De Zwarte
Zwaan". Het heele établissement wond ze om
haar vinger, van Joe Muster, den onmogelijk
dikken waard en Sophie, zijn ziekelijke
vrouw af tot „dien kwajongen" Micky Stark,
die niet heelemaal goed wjjs was en alleen
maar geschikt om schoenen te poetsen en
boodschappen te doen voor vjjf shillings per
week, hoewel hjj eenige jaren ouder was dan
Belinda zelf. Ze had een zacht plekje in haar
hart voor Micky, niettegenstaande ze hem
met gestrengheid behandelde en niemand
mocht hem voor den gek houden, als zij er
bij was.
Onnoodig te zeggen, dat Micky Belinda
aanbad.
Veel tijd had die niet voor hem. Haar leven
was even bezet als dat van een mondaine
gastvrouw. Hoewel ze in de „Zwarte Zwaan"
woonde, hield ze ook het huisje van ouden
Columbus in een staat van betrekkelijke zin
delijkheid. Gewoonte of plichtsgevoel weer
hielden er haar van den ouden bewoner heele
maal aan zijn lot over te laten. Misschien
was het ook eigendomsinstinct, dat haar
dreef, want zoo zei ze ze kon het niet
uitstaan, dat het daar in huis een smeerboel
werd. Nu was het er in ieder geval niet sme
riger da:1 in een behoorlijk onderhouden
varkensstal. Ze kreeg geen geld voor haar
werk en zeker ook geen goed woord. Alleen
als de eigenaar afwezig was, kon ze zich in
het huisje wagen, want hij vloekte haar uit,
omdat ze haar neus in zijn boeltje stak, als
hij haar ooit aantrof. Haar betrekking in
„De Zwarte Zwaan" was hem een doorn in
het oog, hoewel hjj haar ook in zijn huis niet
gebruiken kon.
Maak maar, dat je weer in je godver
geten keuken komt! gromde hjj, als hij
haar ooit zag en Belinda verdween dan met
een brutalen lach en een achterwaartschen
ruk van haar hoofd. Ze wist, wat ze waard
was en wat de oude man te zeggen had,
maakte geen schijn van verschil.
Er was niét zooveel vraag meer naar de
veerboot als vroeger. Een halve mijl verder
de rivier op, had men eenigen tijd geleden een
brug gebouwd, waarover oude Columbus niet
in geciviliseerde taal vermocht te spreken en
sindsdien werd de gebarsten bel aan de over
zij maar een enkele maal meer geluid, om de
veerboot op te roepen voor het overzetten
van een passagier. Misschien was het eigen
lijk wel goed, want zijn armen begonnen stijf
te worden en hadden niet meer de kracht van
vroeger. Hjj zou een knecht moeten nemen,
als hij even vaak had moeten overzetten als
vanouds en dat zou een hard gelag geweest
zjjn, want hjj geloofde niet, dat iemand de
stroomingen en grillen van de rivier en het
getjj kende als hjj, Natuurljjk, er waren an
deren, die ook de gevaarvolle overtocht
maakten en tot nu toe niet verongelukt wa
ren Reuben Stark b.v., de oom van Be-
linda's „protégé", die in een eigenaardig
klein huisje woonde, wat verder op de kade.
Hij had dat gekocht, toen hjj zijn baantje van
kapitein op een kleine vrachtboot, die de
kustplaatsen aandeed en „The Honeyball"
heette, eraan gegeven had. Het was altijd
kapitein Stark's vaste voornemen geweest
een boerderij te koopen, zoodra hij de zee
vaarwel zou zeggen. Maar toen dit tijdstip
inderdaad was aangebroken, wilden zijn droo-
men hem niet verder voeren dan tot het
witte huisje aan de kust. Hjj gaf het resoluut
den naam „Honeyball Farm" en hield wat
kuikens in een hok met een ren van jjzer-
gaas, om de illusie op te houden.
Honeyball Farm bezat zoo goed als geen
tuin. Het grensde aan den weg, niet ver van
„De Zwarte Zwaan", maar alle ramen zagen
uit op zee. Het was indertijd gebruikt als
kustwachtstation, hoewel het lang daarvoor
gebouwd was en het bezat een halfrond gla
zen observatorium, dat de glorie was van Reu
ben Stark's bestaan. Vandaar uit kan hij alles
zien wat wat er in de omgeving voorviel, zoo
wel te zee als te land en een groot deel van
Jj11 tijd bracht hij door in deze uitkijkpost.
Hij was ook de gelukkige bezitter van een
boot met een buitenboordmotor, waarvoor
oude Columbus een diepe minachting had en
in dit dappere kleine vaartuigje pufte hij
of Peter Prawle, zjjn gewezen stuurman, die
nu samen met zjjn vrouw de huishouding voor
hem deed dikwjjls de rivier over om be
leefdheden te wisselen met beter gesitueerde
vrienden aan de overzij.
Want natuurljjk vond kapitein Stark zich
een beetje te goed voor de visschersbevol-
kmg uit de omgeving. Hjj had er niet op
tegen met hen om te gaan, maar nam dan
toch altijd een zekere reserve in acht en lie
ver verkeerde hij met de zeelui, wier schepen
de kleine haven even voorbij den riviermond
aandeden. Verscheidene daarvan waren oude
Hilversum II, 301.5 m.
VARA-Uitzending. 10.0010.20 v.m. en
7.30—8.00 vrRO.
8.00 Gramofoonmuziek, toespraak.
8.15 Berichten.
8.17 Orgelspel.
8.45 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.20 Voor de vrouwen.
11.20 VARA-orkest.
12.00 Gramofoonmuziek. (12.15 Berichten).
12.30 Residentie-orkest.
1.15 Gramofoonmuziek.
I.30 Residentie-orkest en solist.
2.00 Esperanto—uitzending,
2.15 Utrechtsch Stedelijk orkest, koor „Kunst
en Strijd" en solisten (opn.).
3.00 Interview.
3.30 VARA-Kinderkoor „De Krekeltjes" en
gramofoonmuziek.
4.00 Esmeralda,
4.30 Radiotooneel.
5.30 Orgelspel.
6.10 1 Mei-rede.
6.28 Berichten.
6.30 Uit de roode jeugdbeweging.
7.00 VARA-Kalender.
7.10 Politiek radiojournaal.
7.30 Cursus: „Nederlanders in Amerika".
8.00 Herhalnig SOS-berichten.
8.03 Berichten ANP, VARA-Varia.
8.20 VARA-orkest en soliste.
9.00 1 Mei-rede.
9.15 „En nuOké".
10.30 Berichten ANP.
10.40 Community-Singing (opn.).
II.0012.00 Declamatie, toespraak en gra
mofoonmuziek.
kameraden en gelijken en hij was in zijn ele
ment met hen. Toch, zelfs in dit gezelschap,
was hij een norsch en eigenzinnig man, die
over alles zijn eigen meening had en hardnek
kig op zijn stuk bleef staan, als men het niet
met hem eens was.
In zijn eigen huis duldde hjj niet de minste
tegenspraak Hij lieerschte er zooals indertijd
op zjjn vrachtboot, als een onvermurmbaar
dictator. Peter Prawle was het medium,
waardoor hjj zjjn korte bevelen en klachten
overbracht aan Emily, Peter's vrouw, die het
huishouden voerde. Emily was een schaduw
achtig wezen, dat steeds door het huis be
woog, terwijl haar dwalende oogen een ge
spannen uitdrukking hadden, alsof ze voort
durend om straathoeken gluurden. Er was
beslist iets griezeligs, hts spookachtigs aan
Emily. Ze verzette een onmogeljjke hoeveel
heid werk. Ze kookte, waschte, ruimde op,
herstelde de kleeren van de beide mannen en
van Micky zonder ooit tot rust te komen.
Peter deed de boodschappen en zorgde voor
de kippen en voor de boot.
En de „schipper" deed al het andere, zoo
als hij het zelf gezegd zou hebben. Hjj alleen
wist, waaruit al dit andere bestond De huis
houding verd volgens een régime van uiterste
zuinigheid gevoerd. Officieel werden er maar
twee maaltijden per dag gebruikt, één om
acht uur 's morgens en één om zeven uur
s avonds en Emily Prawle zag er zeker niet
uit, of ze aan een van de twee deelnam. Met
haar echtgenoot was het een beetje anders
gesteld. Die nam wel eens „een hap van het
een of ander" tusschentjjds: maar de schip-
strikt aan den door hem zelf
innestelden regel, voorzoover het de meer
substan tieele voedingsmiddelen trof in ieder
Wat h'J in -De Zwarte Zwaan" of in
„De Kroon en Scepter", een meer preten
tieuze gelegenheid aan de overzjj van de
hem^lf ^6' dat ging nie™nd aan daii
(Wordt vcnoiqd.)
