HetDuitsch-Italiaansch Een Britsch-Fransch-
Russisch militair verbond
waar;
ireiaing L
onderwijs belemmerd
Geh
eime
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
aanhangsels onderteekend
Nederlandsche ministers
naar Duitschland
Wellington Koo pleit
weer tevergeefs
23 MEI 1939
67e JAARG. No. 8624
^Verovering van levensruimte
is een natuurlijke verdediging''
Toestand generaal Snijders
Engeland geeft toe aan de
Sovjetverlangens
Dit nummer bevat 8 pagina's
VL/EERBERICHT
Dc geheime besluiten van de
Japansche Regeering
Het geld
heldersche courant
KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
DINSDAG
v4 JL1 WJ WXJL I M -|41
verdrag
Gistci en heeft te Berlijn op plechtige wijze de onder-
teekening plaats gehad van het Duitsch-Italiaansche ver
drag.
Men had zoowel te Berlijn als te Rome er blijkbaar
prijs op gesteld de wereldbeteekenis van dit verdrag te
ondersti eepen en daarom waren tal van journalisten en
persfotografen uitgenoodigd om in de „Zaal der Ambassa
deurs der nieuwe Rijkskanselarij getuigen te zijn van dit
historisch gebeuren.
Kort voor elf uur verschenen, zegt het
Hsbl., door de deur, die met een lange
eeregalerij in verbinding staat, in plechti-
gen optocht graaf Ciano en minister von
Ribbentrop, in groot uniform, onmiddellijk
achter hen generaal-veldmaarsohalk Gö-
ring, admiraal Rader, generaal von Brau-
chitsch, staatsminister-chef d. rijkskanselarij
dr. Mciohner, de Italiaansohe generaal Pa-
riani, die met graaf Ciano is medegeko-
men, met groot gevolg, de Italiaansohe
ambassadeur in Berlijn, Attolico en vele
hooggeplaatste Duitsche diplomaten en of
ficieren. Zij stellen zich achter de reusach
tige eikenhouten tafel op, waartegen drie
zetels met hooge ruggen zijn geschoven
waarachter zich reeds de Italiaansche char
gé d'affaire, graaf Magistrati, en een der
tigtal ambtenaren van het Duitsche departe
ment van buitenlandsche zaken hadden
opgesteld. Graaf Magistrati en de .Duitsche
onderstaatssecretaris, dr. Gauss, dragen ie
der een exemplaar van het verdrag in rood
lederen map.
Het is precies 11 uur. Minister von Rib
bentrop, Hermann Göring en enkele hee-
ren verlaten de zaal door de andere deur,
die de verbinding vormt met de vertrekken
van den Führer, en eenige minuten later
komt Ilitler met von Ribbentrop, Göring
en zijn persoonlijke adjudanten binnen,
begroet graaf Ciano en neemt op den mid
delsten zetel plaats, waarna graaf Ciano
rechts en minister von Ribbentrop links van
hem gaan zitten. Ijverig snorren de film
apparaten. Te 11.10 uur begint de eigen
lijke plechtigheid, die precies negen minu
ten zou blijken te duren.
Graaf Ciano en von Ribbentrop zetten ge
lijktijdig hun handteekeningen op drie ver
schillende plaatsen, terwijl Hitier belang
stellend toeziet. Dan worden de exemplaren
omgewisseld en dezelfde ceremonie wordt
herhaald. Als de vochtige inkt voor het
laatst is afgevloeid, staat Hitier op, laat zich
een rood-lederen etui reiken, opent dit en
biedt graaf Ciano het grootkruis van den
Duitschen Adelaar in goud aan, een onder
scheiding, die naar men ons mededeelt, he
den voor de eerste maal wordt gegeven. Als
de Fuehrer dan afscheid heeft genomen en
door von Ribbentrop weer naar zijn werk
kamer wordt teruggeleid, laat graaf Ciano
zich intusschen den gouden ster der nieuwe
onderscheiding op de borst hechten. Zoodra
minister von Ribbentrop is teruggekeerd,
lezen eerst Ciano, dan von Ribbentrop korte
verklaringen voor, ieder in hun eigen taal
waarop dan de vertalingen door dr. Schmidt.
den bekenden diplomatieken tolk, en graaf
Magistrati volgen. Ze onderstrepen de betee
kenis, die door Duitschland en Italië aan
het verdrag wordt gehecht. Het valt daarbij
op dat de Duitsche verklaring in toon en
inhoud veel agressiever klinkt dan de Ita
liaansche.
Het weelderige milieu, waarin zich dit al
les afspeelt en de gala-uniformen met breede
ordelinten en do glanzende kruizen, het
zachte overvloedige licht der honderden
goud-geel-groene lampen, dat zich weer
kaatst in de kristallen lichtkronen, maakte
op de ongeveer 150 aanwezigen een schoo-
nen indruk. Men moet erkennen dat niets
was nagelaten om alle uiterlijkheden tot
haar recht te doen komen. Buiten stonden
op de Wilhelmplatz tienduizenden kinderen
der Hitlerjeugd opgesteld, die Hitier, Ciano
en von Ribbentrop, toen zij op het balcon der
oude Rijkskanselarij verschenen, cmdelooze
ovaties brachten.
Onmiddellijk na de onderteekening ^an
het Duitsch-Italiaansche alliantie-veidrag
heeft de Fuehrer met den koning-
keizer en den ducc telegrammen gewisseld,
waarin met uitbundige voldoening de ,je-
zegeling wordt gevierd der onverbrekelnke
vriendschap der twee volken en de \ci bon
denheid van beider lot.
Intusschen onthult Gayda in de
„Giornale d'Italiana", „dat er nog
geheirwe annexen zijn op het %an-
daag te Berlijn onderteekende Itali-
aansch-Duitsche verdrag."
Indeze aanhangsels van het thans^
verbond zouden de „levensruimten %a
Duitsche en Italiaansche volk "auwMlir,_
zijn afgepaald. Zij behelzen de verdeeling
van Europa, het Middellandsche zeegebied,
en Afrika in invloedzönes.
In diplomatieke kringen te Londen meent
men dat dit beteekent, dat Italië Duitsch-
land de vrije hand laat in Hongarije, Roe
menië, Turkije en Marokko, terwijl Duitsch
land daartegenover het „recht" van Italië
zal erkennen, om zijn invloed uit te breiden
in Joego-Slavië. Griekenland en Bulgarije.
Beiden zouden er in toestemmen, dat
Spanje en het nabije Oosten, in het bijzon
der de Arabische landen, het gemeenschap
pelijk belang zouden dienen-
Bovendien zou Italië de Duitsche voor
rechten in Noord-Oost Europa, waarbij inbe
grepen de Baltische Staten, erkennen.
De diplomaten in Londen zijn het er ech
ter over eens, dat Italië alle Duitsche vraag
stukken, die oorlogskansen in zich bergen,
zal tegenhouden.
De „levensruimtetheorie" ver
vangt die van „bloed en bodem".
Italië en Duitschland wenschcn vrede,
doch zouden niet aarzelen oorlog te voeren
voor de verwezenlijking van hun eischen, in
dien men voort zou gaan, te hunnen opzich
te blijk te geven van onredelijkheid.
Na het karakter van het verdrag te hebben
geprezen, schrijft hij, dat het Italiaansch
Duitsche bondgenootschap van de beide vol
ken één enkel organisme en één enkel
lichaam zal maken.
De schrijver betoogt, dat het tijd wordt,
een einde te maken aan de gewoonte, alle
verdragen van bijstand aan te dienen als
verdragen, die een zuiver defensief karakter
hebben. „Deze formule is een convention-
neele leugen en moet worden uitgebannen,
tenzij de definitie van offensief wordt her
zien.
„Wanneer twee volken, sterk door hun ge
tal en door hun vastberadenheid, zooals de
volken van Italië en Duitschland, gebrek
hebben aan levensruimte, wordt hun strijd
voor de verovering van deze levensruimte
een doeltreffende natuurlijke verdediging
van hun bestaan, van hun recht en van hun
toekomst.
Wie dit recht ontkent en deze verovering
weigert, welke niet kan worden vertraagd,
is een vijand, die moet worden neergeslagen.
Het Italiaansch—Duitsche verdrag vormt
een defensief instrument in de meest juiste
bcteekenis van het woord, ingegeven door
deze hoogste noodzaak, een instrument, dat
Italië en Duitschland de ruimte zal verschaf
fen, waaraan zij behoefte hebben en een
heerschappij, die in overeenstemming is met
hun macht."
Inzinking heeft zich niet voort
gezet.
De toestand van generaal Snijders was
gistermiddag zeer verbeterd.
Hoewel de patiënt nog zeer zwak is,
heeft de inzinking zich niet voortgezet.
Op uitnoodiging van het ge
meentebestuur van Keulen.
De regeeringspersdienst meldt:
Op uitnoodiging van 't_ gemeentebestuur
van Keulen zullen de Nederlandsche mi-^
nisters van Economische Zaken en ater-
staat, de heeren mr. M. P- L. Steenbergtic
en mr. dr. ir. J. A. M. van Buurcn, alsmede
de burgemeesters van Amsterdam en Rot
terdam op 23 en 24 Mei a.s. een bezoek
aan Keulen brengen. Aan dit bezoek zul
len voorts deelnemen ambtenaren van
eenige departementen van Algemeen Be
stuur. o.m. de heeren dr. H. M. Hirschfeld,
directeur-generaal van Handel en Nijver
heid on mr. C. J. M. Schaepman, referen
daris aan het Departement van Buiten
landsche Zaken, benevens een aantal verte
genwoordigers van handel en bedrijf.
Het wordt meer en meer duidelijk, dat
Londen, waarschijnlijk onder Fransche
pressie en ook gedreven door de luide
stemmen in eigen land, die roepen om een
samengaan met Moskou, geneigd is met de
Sovjets tot overeenstemming te komen op
een basis van wederkeerigheid.
Of dit inhoudt, dat een drievoudig mili
tair verbond dan wel dat een uitbreiding
van het reeds lang bestaande Fransch-Rus-
sisch verdrag zal worden nagestreefd, is
niet zeker, doch algemeen neemt men aan
dat een militair samengaan zal worden
vastgelegd.
In welke richting Engeland de beslis
sing zoekt, zou misschien kunnen blijken
uit een bericht van giste ren ochtend van
den diplomatieken correspondent van de
Daily Telegraph. die met de Engelsche dele
gatie mee naar Genève is gereisd en nauw
contact met enkele leden van die delegatie
onderhoudt. Deze spreekt van een plan in
drie deelen. Ten eerste zouden Engeland.
Frankrijk en Rusland een verdrag van we-
derzijdschen bijstand afsluiten, dat in wer
king zou treden bij een aanval op het grond
gebied van een der drie onderteekenaars;
ten tweede zouden zij overeenkomen geza
menlijk weerstand te bieden tegen een aan
val op het grondgebied van Duitschland's
buurstaten. (Dit zou dus ook ons eigen land
omvatten). Ten derde zouden zij zich ver
plichten overleg te plegen over de maatrege
len. die genomen zouden moeten worden
ingeval van een aanval op landen, die niet
onmiddellijk aan Duitschland erenz.cn, maar
wier onschcnbaarheid wordt beschouwd als
een indirect belang van een der drie onder
teekenaars.
In officieele kringen te Genève wordt er
op gezinspeeld, dat deze weergave van de
ideeën, waarmee Halifax in Parijs op den
trein naar Genève is gestapt, wel eens merk
waardig juist zouden kunnen blijken.
Inmiddels is reeds bekend gemaakt, dat
Halifax. onvoorziene omstandigheden buiten
gesloten, tijdier uit Genève zal vertrekken
om de kabinetsvergadering van Woensdag
bij te wonen. Het wordt verwacht, dat hij
dan ver genoeg met de onderhandelingen
met Moskou zal zijn gevorderd om het ka
binet een concept-overeenkomst te kunnen
voorleggen.
Tevens zal dan ongetwijfeld antwoord zijn
ontvangen uit Warschau en Boekarest, waar
Londen tijdens het weekeind heeft laten in-
formeeren naar de houding van deze hoofd
steden tegenover de kwestie van 'n Britsch-
Fransch-Russisch verbond.
METEOORSTEEN IN BELGIë GEVALLEN?
De meteoorsteen, die Zondagavond ook
in Nederland is waargenomen, wordt door
het observatorium te Ukkel als een zeer
ongewoon verschijnsel bestempeld. Als een
groen-gele vuurpijl schoot de meteoor in
Zuidwestelijke richting en volgens de eer
ste berekeningen moet hij, naar de Tel.
meldt, ergens in België gevallen zijn. En
kele jaren geleden viel op Belgisch grond
gebied ook een meteoor van vrij groote af
metingen die thans in het observatorium
bewaard wordt.
Maisky doet te Genève een tel
len uitval naar Engeland en
Frankrijk.
Gisteren is de open/bare zitting
van den Volkensbondsraad onder
voorzitterschap van Maisky te Ge
nève begonnen.
Wat Palestina betreft, bepaalde lord Ha
lifax, zich tot een korte uiteenzetting der
Britsche politiek.
Het is thans de bedoeling, dat de perma
nente mandatencommissie reeds in haar be
gin Juni aanvangende zitting het nieuwe
Britsche plan zal behandelen.
De Aaland-eilanden.
Ten aanzien van de Aaland-eilanden was
er, aldus de Msb., deze verrassing, dat
Maisky, als vertegenwoordiger der sovjet-
regeering gcenerlei bezwaren tegen de door
Finland en Zweden gewenschte in staat van
verdediging stelling van deze eilanden op
perde. Men had gemeend te weten, dat de
sovjet-regeering zich er tegen verzetten zou,
doch ieder bezwaar van Russische zijde is
uitgebleven, nadat achtereenvolgens Fin
land, Zweden, Letland en Polen zich allen
voor de militaire versterking der Aaland-
cilanden hadden uitgesproken.
China's herhaald beroep.
Inzake het nieuwe beroep van China op
den volkenbond, heeft Wellington Koo we
der dezelfde wenschen bepleit, die hij thans
reeds twee jaar lang in iedere raadszitting
laat hooren.
Financieele en materieele hulp aan Chi
na en economische sancties tegen Japan.
Wellington Koo zeide, dat de heldhaftige
verdediging van het Chineeschc volk zijn
recht versterkte, om thans op een naleving
van de verplichtingen, voortvloeiende uit
het volkenbondsverdrag, aan te dringen.
In antwoord op Wellington Koo's betoog,
verklaarden Halifax en Bonnet, beiden zon
der omwegen, dat hun landen, ondanks de
sympathie, voor China, onder do tegenwoor
dige omstandigheden niet in staat zijn. tot
een raadsbeslissing mede te werken, die hun
nieuwe verantwoordelijkheden, zal opleggen,
nadat zij reeds zoo groote verantwoordelijk
heden elders op zich hebben genomen.
Maisky fel.
De raadsvoorzitter Maisky kon als
vertegenwoordiger der sovjet-regee
ring niet nalaten de Britsche en
Fransche regecringen een steek te ge
ven. Hij herinnerde aan het stand
punt van Chamberlain, dat men een
staat zal moeten helpen die het
slachtoffer van een niet-uitgcloktcn
aanvalsoorlog wordt en die bereid is,
zich moedig te verdedigen.
I
Telegrammen van Benesj.
In 'de besloten zitting welke aan de open
bare voorafging, stelde Maisky gisteren nog
voor,, de telegrammen welke Benesj gezon
den had aan zekere leden van de Raad, te
laten voorlezen, doch men deed hem op
merken, dat Benesj hier slechts als parti
culier optrad.
DE BILT SEINT:
Verwachting: Helder tot licht
bewolkt, vrij warm, zwakke
veranderlijke wind.
Geen militaire verplichtingen.
Van welingelichte Japansche zijde te
Tokio wordt gemeld, dat de geheime
besluiten inzake dc politiek van Ja-
pan ten aanzien van Eutopa aan de
Duitsche regecring werden medege
deeld vóór het verdrag tusschen
Duitschland en Italië werd ondertee
kend.
Hieranoema heeft een verklaring afge
legd, waarin hij o.m. zeide: „Als met
Duitschland en Italië bevriende natie, en
ook van een standpunt van verzekering van
den wereldvrede, wenscht Japan Duitsch
land en Italië hartelijk geluk met de af
sluiting van het verdrag van vriendschap
en bondgenootschap. Japan is voornemens
nauwe betrekkingen te handhaven met
Duitschland en Italië cn die betrekkingen
nauwer en hechter te maken om der wille
van den wereldvrede".
De regeering van Japan heeft officieel me
degedeeld, dat zij „tot overeenstemming is
gekomen wat betreft dc te nemen maatrege
len met betrekking tot den toestand in Eu
ropa".
In deze beslissing moest, volgens het Hbld.,
overeenstemming tusschen leger en vloot den
doorslag geven. Zij is Vrijdagavond tusschen
den minister van marine Yonai en den mi
nister van oorlog Itagaki tot stand gekomen.
Tenslotte was dc weigering van de vloot ver
bintenissen in Europa aan te gaan, die Ja
pan in conflict zouden kunnen brengen met
Rusland, Engeland en Amerika tegelijk, de
beslissende factor.
De poging, het huidige, eenvoudige Anti-
Kominternpact te veranderen in een vaste af
spraak, werd gesteund door een krachtige en
goed-georganiseerde minderheid, maar hoe
meer men het plan bestudeerde, des te meer
oppositie lokte het uit.
Japan geeft nogmaals de verzekering, dat
het zijn ideologische bondgenooten bij zal
staan, doch het wenscht zich niet van te vo
ren te binden.
In diplomatieke kringen te Tokio is men
de meening toegedaan, dat het plan in wer
kelijkheid is mislukt, omdat het niet mogelijk
bleek een overeenkomst op te stellen zonder
daarin verplichtingen te vervatten, welke
Japan en waarschijnlijk Duitschland ook,
niet wenschtc te accepteeren.
Rede mr. Stecnberghe voor den
Chr. Boeren- en Tuindersbond.
Gister is te Breda de algemeene leden
vergadering gehouden van den Christelij-
ken Boeren- cn Tuindersbond, onder presi
dium van prof. dr. P. A. Diepenhorst. In
den loop der bijeenkomst hield de minister
v. Economische Zaken, mr. M. P. L. Steen-
berghe een rede,- waarin spr. wees op 2 ge
varen voor den landbouw, nl. 'n materieel en
een cultureel, waarvan het laatste in zijn
gevolgen voor de geheele samenleving het
ergste is.
Welke zullen de gevolgen zijn, wanneer
het verantwoordelijkheidsbesef voor het
eigen bedrijf meer en meer plaats maakt
voor steunen op de overheid, wanneer de
fiere onafhankelijkheidszin wordt verdron
gen, wanneer vasthoudendheid zou worden
beschouwd als onzakelijk, gehechtheid aan
de tradities als uit den tijd en wanneer
het bewustzijn van afhankelijkheid aan
den Schepper zou verloren gaan?
Toch dreigen deze gevaren, die de groote
crisis in zijn gevolg medebrengt en het is
daarom dan ook, dat de overheid als
waakster voor het algemeen belang een
strijd op twee fronten te voeren heeft.
De reorganisatie van het land
bouwkundig onderzoek.
Het geldt voor alle bedrijven, zoo ging de
minister voort, dat alleen de meest rationeel
gedrevene behoorlijke resultaten kunnen af
werpen ook in tijden van economische moei
lijkheden.
Het is is dan ook om deze reden, dat
mijnerzijds volle aandacht wordt gewijd
aan het landbouwkundig onderzoek, de land
bouw voorlichting en het landbouwonder
wijs, want deze drie te samen leiden tot het
zoo gewenschte doei.
De reorganisatie van het landbouwkun
dig onderzoek, die thans zijn beslag heeft
gekregen, heeft beter dan voorheen het con
tact tusschen de onderzoekers gelegd cn bo
vendien dc mogelijkheid geschapen, dat het
bedrijfsleven zijn invloed ook hier zal kun
nen laten gevoelen en in een toenemende
mate er deel in zal kunnen verkrijgen. We
mogen verwachten, dat dit van verrijkende
bcteekenis zal zijn.
Moderne voederbewaring.
Wat den arbeid van den Voorlichtings
dienst betreft, vestigde de minister de aan
dacht op de groote toepassing, die langza
merhand de moderne voederbewaring in si
lo's met toepassing van zuren gevonden
heeft, waardoor belangrijk op de kracht voe
derrekening in den winter kan worden be
spaard. Van niet minder bcteekenis is de
nieuwe weide techniek waardoor bij 'n sys
tematische omweiding en doelmatige be
mesting de productiviteit van het weiland
belangrijk kan worden opgevoerd, waardoor
eveneens de kostenberekening van het vee
kan worden gedrukt.
Groote belangstelling heeft ook getrokken
dc nieuwe conserveeringswijze van voeder-
aardappelen door stoomen cn inkuilen.
Het probleem van het grasdrogen.
Het probleem van het grasdrogen
is nog niet'zoo ver gevorderd, maar
de groote belangstelling, die men er
allerwegc .voor toont, wettigt de
hoop. dat een eenmaal verkregen op
lossing ook spoedig in de praktijk
toepassing vinden zal.
Het is, zoo ging Zijne Excellentie voort
een gelukkig verschijnsel, dat de belangstel
ling voor het landbouwonderwijs in dc laat
ste jaren sterk is toegenomen. Onze cursus
sen, onze vakscholen, onze landbouwwinter-
scholcn en onze middelbare scholen zijn
flink bezet en dc belangstelling stijgt.
En iedere school, waar ook, is een
zegen voor den boerenstand. Persoon
lijk zoude ik ongetwijfeld zeker nog
verder willen gaan en liefst met
groote passen, doch een minister is
ook afhankelijk van hetgeen finan
cieel mogelijk is in een tijdsgewricht
nu het Nederlandsche volk zoo
zwaar belast is door uitgaven op al
lerlei ander gebied.
Ruilverkaveling.
Den cultuurtechnischen arbeid besprekend
concludeerde spr., dat ruilverkaveling, wel
ke als regel met ontwatering en ontginning
te zamen gaat, leidt eveneens tot belangrij
ke rationalisatie van het bedrijf.
Er komen thans werken tots tand, waar
van velen onder ons dc mogelijkheid nim
mer hebben verondersteld.
Pachtbureaus.
Verder behandelde mr. Steenberghe de
kwaliteitscontrole op de agrarische produc
ten, waarbij hij er op wees, dat de instelling
der botercontrölestations, uiteindelijk den
boterstrijd heeft gewonnen.
Met eenige opmerkingen over de werk
zaamheid der pachtbureaus besloot de mi
nister zijn rede. Het zou onrechtvaardig
zijn, zeide de minister, reeds thans alles
van dezen arbeid te verwachten. Ik ver
heug mij er echt in, aldus spr., dat de op
gerichte pachttourcaux reeds thans zulk nut
tig werk verrichten, dat dit werk met zoo
veel toewijding gedaan wordt. Goede pacht
verhoudingen cn een rationalisatie van
den landbouw dienen een goed sluitend ge
heel te vormen. Dit is in het belang van
den grondeigenaar, die belang heeft bij 'n
hoogstaanden landbouw en een flinken
boerenstand, die op zijn grond leeft en
werkt; dit is in het belang van den boer,
die daardoor zijn volle levensenergie met op
geruimdheid kan geven aan zijn arbeid.
Zoo opgevat wordt het te dienen belang,,
een algemeen Nedcrlandsch belang.