in het stadhuis
te Brussel
Zeven bruiloftsgasten
verongelukt
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN 'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Plechtige stonden
Duikerklok redt
24 opvarenden van den
gezonken onderzeeër
Joden in ijssalon
overvallen
KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEEOON 50 (2 LIJNEN)
DONDERDAG
25 MEI 1939
67e JAARG. No. 8626
Onze Koningin door burgemeester Max
officieel ontvangen
Burgemeester Max
Koningin Wilhelmina:
Scherpe nota's van
Dantzig aan Polen
Koningin Mary aan
het oog verwond
Volledig accoord met
Rusland verwacht
Verklaring van Chamberlain
Generaal Snijders
gaat achteruit
Aufo in volle vaart tegen boom
Dit nummer bevat 12 pagina's
EERBERICHT
Koningin Wilhelmina gedenkt
de Brusselsche armen
Brand op Maasslation
te Rotterdam
Treinen bijtijds weggesleept
heldersche courant
Uitgave der Ultg.-Mlf. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Tijdens de plechtige ontvangst op het stadhuis te Brus
sel, waarvan men elders in dit nummer een reportage
vindt, heeft burgemeester Max Koningin Wilhelmina na
mens de stad Brussel officieel ontvangen en toegesproken.
Hare Majesteit beantwoordde de^rede. Uit beider rede
kwam het verlangen naar innige verbondenheid der beide
buurvolken duidelijk naar voren.
Mevrouw,
Het is de tweede maal dat mij de
eer te beurt valt, Uwe Majesteit in
dit aloude stadhuis te verwelko
men.
Reeds op 27 Juli 1911 had ik dit
ongemeen voorrecht in een onver
getelijke omstandigheid.
Zeven en twintig jaar te voren,
dus in 1884, in mijne kinderjaren,
was ik, van op het balkon van ons
stedelijk paleis, getuige van het
geestdriftig onthaal dat op de groo-
te markt, vanwege de bevolking
van Brussel, Koning Willem Drie
en Koningin Emma ten deel viel.
De ontroerende herinnering aan
deze luisterrijke dagen zal nooit uit
mijn geheugen worden gewischt.
De gevoelens, welke toen zoo
krachtig tot uiting kwamen, wor
den thans met een nog hartelijker
ontboezeming bevestigd.
Het is omdat wij nooit beter dan
thans de diepe oorzaak hebben ge
voeld van de banden, welke onze
beide naties .vereenigden, naties,
die zoo dicht naast elkaar staan
door hun gemeenschappelijken oor
sprong en door zooveel geschied
kundige verwantschappen.
Bestemd om elkaar te verstaan
en te beminnen, houden zij even
zeer vooruitgang, orde en vrijheid
in eere, en hunne lotsbestemming,
hunne belangen, hunne verwach
tingen volgen gelijkloopende banen.
In geen ander tijdperk hebben de
kleine staten meer dan thans, voor
de bedreigingen van het ruwe ge
weld, de noodzakelijkheid gevoeld
nader tot elkaar te komen en el
kaar te helpen. Afzondering zou,
voor hen, de dood zijn.
Een hoogstaand Holiandsch staats
man zegde, enkele maanden gele
den: „Het volstaat niet den vrede
lief te hebben, men moet hem ook
verwezenlijken".
Het 'is door dit manmoedig woord
indachtig te zijn, door onze onder
linge vriendschapsbanden nauwer
toe te halen, door onzen goeden
wil en onze krachtsinspanningen
samen te voegen, dat wij ertoe zul
len bijdragen om me} zekerheid den
dageraad van de betere dagen voor
te bereiden.
Ik ben gelukkig voor Uwe Ma-,
Jesteit onze gehechtheid aan - een
ideaal dat Zij op zoo edele wijze be
lichaamt, te kunnen betuigen en
ik dank onzen Koning om, door
ons de gunst van dit hoog gewaar
deerd bezoek te versohaffen, ons
wel te hebben willen toestaan de ge
ëerbiedigde Vorstin te begroeten
van een broedervolk, voor het ge
luk en den voorspoed van hetwelk
alle Belgen de vurigste wenschen
koesteren.
Mijnheer de Burgemeester,
Nog onder den verschen indruk
van de onvergetelijke ontvangst,
Mij door de burgerij van Brussel
bereid is het Mij een behoefte daar
voor tegenover de vroedschap Mijn
groote erkentelijkheid te betuigen
en Ik voeg daaraan Mijn oprech
ten dank toe voor de welspreken
de woorden, waarmede U Mij hebt
welkom geheeten.
In het bijzonder verheugt het Mij
daarbij ten tweede male dit trot-
sohe stadhuis te mogen betreden,
in het hart der stad gelegen aan de
historische groote markt, wijd en
zijd terecht vermaard als een van
de schoonste pleinen der wereld.
Gij hebt er op gewezen, dat wij,
Belgen en Nederlanders, door een
eeuwenoude geschiedenis en door
dezelfde idealen zoo nauw verwant,
van nature bestemd zijn om elkan
der te verstaan.
Inderdaad behooren wij niet al
leen in wederzijdsche achting en
vriendschap samen te leven, maar
ook en vooral in bewogen tijd als
thans, eendrachtig, zoover het in
ons vermogen ligt, alles te bevor
deren wat tot het algemeen welzijn
der menschheid kan bijdragen en
zooals de Koning het tegenover Uw
ambtgenoot in Amsterdam uitdruk
te „met alle middelen te ijveren
voor den vrede onder alle volkeren"
Immers, aldus handelende zullen
wij, Belgen en Nederlanders van
heden, de beste traditien handha
ven onzer voorvaderen, die met de
taaie vasthoudendheid, die hen
kenmerkte, gepaard aan een nuch
terheid, die geestdrift voor een
goede zaak niet uitsluit, hurt stre
ven gericht hielden op vrijheid, vre
de en welvaart.
Dat deze aloude stad, sedert eeu
wen reeds beroemd als een mid
delpunt van kunst en beschaving,
daarbij niet achter zal blijven is
uit Uw woorden -wel duidelijk ge
bleken.
Moge het haar gegeven zijn
daarvan in ruime mate de vruch
ten te plukken en hare zoo eervolle
plaats onder de groote hoofdsteden
tot heil harer burgers te bevesti
gen en te versterken.
Nieuwe incidenten. - Officieel
Duitsche belangstelling bij be
grafenis van Grübnau.
Nieuwe incidenten verscherpen de
situatie tusschen Polen en Dantzig
weer. Volgens de Duitsche peis heb
ben Polen een Duitschen vrachtauto
chauffeur in het grensgebied bescho
ten. Volgons de Poolsche -bladen
weigerde de chauffeur op sommatie
der douanebeambten te stoppen en
is slechts in de lucht geschoten.
Protestnota's-
De senaat van Dantzig heeft
scherpe protestnota's aan de reg „„..at
Warschau gezonden, waarin gezeg
dat dagelijks door Polen de souvercini
van Dantzig wordt geschonden.
Grübnau ter aarde besteld.
Gistermiddag is te Kalthpf het stoffelijk
overschot van Grübnau, den door den chauf
feur van den Poolschen diplomatieken ver
tegenwoordiger te Dantzig doodgeschoten
Dantziger, ter aarde besteld. Namens Hitier
heeft gouwleider Föster een krans op het
graf gelegd.
Geruststellende bulleWns.
Koningin Mary van Engeland blijkt bij het
auto-ongeluk, dat haar Dinsdag is overko
men, aan het linker oog te zijn verwond. Het
is vooral deze blessure geweest, welke de
koningin twee onrustige nachten heeft be
zorgd.
Volgens de laatste bulletins, gaat de
Vorstin echter goed vooruit., ofschoon de
stijfheid en de pijn hinderlijk zijn. Bij on
derzoek met X-stralen is gebleken, dat be
schadiging van het beendergestel is uitge
sloten. De toestand van het oog gaat voor
uit.
Onmiddellijk na de Pinksteren
zouden nadere mededeelingen te
wachten zijn.
Chamberlain heeft in het Lagerhuis me
degedeeld, dat na de besprekingen van Ha-
lifax te Parijs en Genève alles thans duide
lijk is geworden. Spr. heeft alle reden te
hopen, dat het als resultaat van de voor
stellen, welke de regeering thans kan doen
ter zake van de voornaamste kwesties, mo
gelijk zal zijn spoedig volledige overeen
stemming te verkrijgen. Er moeten nog
steeds eenige punten worden opgeklaard,
doch spreker gelooft niet, dat deze aan
leiding zullen geven tot ernstige moeilijkhe
den.
In overeenstemming met deze aankondi
ging verneemt de diplomatieke correspon
dent van Reuter, dat door bemiddeling van
den Britschen ambassadeur te Moskou bin
nenkort aan de Sovjetregeering een mede-
dceling zal worden overhandigd, welke
neerkomt op aanvaarding van bet princi-
pieele Russische voorstel tot 't sluiten van
een BritschFranschRussisch verbond
van wederzijdschen bijstand. Op grond van
dit verbond zou in alle eevallen, waar'-
een der partijen een slachtoffer van agressi?
te hulp kimt, op onmiddellijken bijstand
van de andere partijen gerekend kunnen
worden.
Russen nog gereserveerd.
Het bericht, dat Engeland besloten zou
hebben, een verbond van wederkeerjgen bij
stand met Rusland te acepteeren, werd, vol
gons U.P., in Russische kringen in de vol-
kenbondstad met reserve ontvangen. Men
meent, dat Chamberlain's voorzichtige ver
klaring beteekent, dat de onderhandelin
gen nog lang zullen moeten duren, voor
het accoord definitief tot stand komt.
In Britsche en Fransche kringen is men
evenwel van meening. dat een defensief ver
bond thans zeker is. Bonnet vertelde gister
avond aan andere afgevaardigden, dat het
Britsche kabinet het accoord stellig zou
aanvaarden. Men weet oolf te vertellen, dat
Chamberlain met Halifax te Genève. vóór
diens vertrek naar Londen heeft getelefo
neerd, bij welke gelegenheid hij hem ge
zegd zou hebben, dat, bij 't verbond met
Rusland thans wilde aanvaarden.
Spoedig gereed?
In Fransche diplomatieke kringen denkt
men, dat het Engelsch-Fransch-Russische
accoord zeer snel zijn definitieven vorm zal
krijgen, misschien zelfs reeds voor het
einde van deze week, of anders in het be
gin van de volgende week. Het accoord,
zoo verduidelijken de genoemde kringen,
zal ingevoegd worden in het geheel der
pacten, die een gecoördineerd systeem op
stellen van gelijke wederkeerige verplichtin
gen tot verzet aan agressie of iedere poging
tot overheersching in Europa.
De toestand van generaal Snijders gaat
langzaam achteruit. De krachten verminde
ren, doordat de patiënt tengevolge van zijn
hoogen leeftijd de uitputting niet te boven
kan komen.
VIER DOODEN, DRIE GEWONDEN.
Gisteravond heeft op den Tienray-
schen weg, te Horst (L.) een zeer
ernstig auto-ongeluk plaatsgehad,
dat aan vier personen het leven
heeft gekost, terwijl drie personen
levensgevaarlijk werden gewond.
Een groote zevenpersoonswagen,
geheel bezet met bruiloftsgasten,
die in Meerlo naar de kermis wa
ren geweest, reed op den terugtocht
naar Horst om half tien, ter hoog
te van de boerderij „Helpenij" waai
de weg een flauwe bocht maakt,
met volle kracht tegen een boom.
De gevolgen waren verschrikkelijk, alle
inzittenden werden uit den wagen geslin
gerd. Vier van hen,n .1. de landbouwers C.
Coenen, C. in 't Zand en L. in 't Zand, al
len uit Grubbenvorst en J. Vullins uit Hel
den, waren op slag dood.
De overigen, de landbouwers J. Simons,
en H. Titulair, eveneens uit Grubbenvorst
en de chauffeur L. Joosten uit Horst wer
den levensgevaarlijk gewond.
Politie snelt te hulp.
De politie, die zich op enkele honderden
meters van de onheilsplek op surveillance
bevond, snelde onmiddellijk toe en ontbood
terstond geestelijke en geneeskundige hulp.
Deze was snel ter plaatse.
De gewonden werden naar bet St. Anto-
nius-ziekenhuis te Horst overgebracht. Den
chauffeur van de auto, vervoerde men in den
loop van den avond naar het ziekenhuis te
Vcnlo.
Met welke kracht de botsing plaats
vond, blijkt wel uit het feit, dat de
bast va den aangereden boom tot
een hoogte .van 2% meter is geschild.
De richtingwijzer is in den boom ge
drongen. Het rechter portier is langs
den boom geslagen.
Het ongeluk geschiedde honderd meter
van de plaats, waar verleden jaar de bur
gemeester van Meerlo om het leven kwam.
De politic van Horst heeft de resten van
de totaal vernielde auto in beslag genomen.
Het ergste wordt echter gevreesd
voor een groot deel der beman
ning.
Er is bijna geen twijfel meer moge
lijk: het zinken van de Amerikaan-
sche duikboot Squalus heelt aan een
aantal zeelieden het leven gekost. Er
moeten ongeveer dertig opvarenden
die in het achtergedeelte van het
schip verbleven, verdronken zijn. In
totaal bevond zich 59 man aan
boord, door middel van een dui
kerklok zijn er, voor zoover thans
bekend, 24 gered.
De reddingspogingen.
Nadat een duiker het terrein had verkend
en door middel van klopsignalen zekerheid
had, dat althans een deel der opvarenden
nog in leven was, liet het bergingsvaartuig
„Falcon" de duikerklok neer, het z.g. Mom-
sentoestel.
Men had direct succes. Zeven opvarenden
van de „Spales"/ffzijn door middel van de
ze duikerRlok~gered en boven water ge
bracht. Allen waren in goede conditie en
konden 'zonder hulp uit de duikerklok
stappen. De duikerklok werd onmiddellijk
gereed gemaakt om weer te duiken. Het
was voor het eerst in de geschiedenis van
de Amorikaansche marine, dat op zulk een
diepte (ongeveer 73 meter) door middel van
een duikerklok menschcn uit een gezonken
onderzeeër werden gered.
Luitenant Nichols, officier aan boord van
den onderzeeër Squalus, die zich onder dc
eerste geredden bevond, heeft verklaard,
dat de gezagvoerder, luitenant Naquin eti
nog twee officieren in leven zijn, maar dat
Vaandrig Patterson en 26 zeelieden, die in
het achterste deel van den duikboot ver
toefden, zonder twijfel verdronken zijn.
Nogmaals naar beneden.
Toen de duikerklok voor de tweede maal
beneden was, slaagde men er in opnieuw
acht man aan de oppervlakte te brengen.
Vijftien opvarenden waren dus gered, vier
en veertig bevonden zich nog dood of le
vend in de onderzeeboot. In ijltempo werd
de klok weer gereed gemaakt voor een
derde reddingspoging. Ook deze lukte. Ne
gen opvarenden werden weer gered, waar
door het aantal overlevenden tot 24 steeg.
Volgens de geredden was de tempera
tuur in de duikboot nog dragelijk en was
er nog voldoende proviand. Licht en stroom
voor de electromotoren was er echter niet
meer. Duikers zoeken nog steeds met klop-
séinen het heele schip af.
Uit de trekbuiskamer komt geen ant
woord meer. Men-vreest dat deze geheel is
onelergeloopen en dat hier een aantal opva
renden door het water is verrast en ver
dronken.
DE BILT SEINT»
Verwachting: Meest licht be
wolkt, droog weer, zelfde
temperatuur als gisteren,
zwakke tot matigen wind
uit Noordelijke richtingen.
Bij gelegenheid van Haar officieel bezoek
aan België heeft H.M. Koningin Wilhelmi
na den burgemeester van Brussel een gift
van 30.000 francs doen toekomen voor de
armen van de stad.
Ongeregeldheden in de hoofd
stad. Tien arrestaties.
Gisteravond om tien uur hebben in een
ijssalon in de Rijnstraat nabij het Daniël
Willinkplein te Amsterdam ernstige onge
regeldheden plaats gehad.
In den ijssalon, welke vrij veel
wordt bezocht door Joden, bevond
zicht een dertigtal personen. Op
een gegeven oogenblik ontstond in
de salon een woordenwisseling, wel
ke een twistgesprek werd, dat in
een vechtpartij ontaardde.
Van buiten drong daarop een
groep van twintig mannen binnen
die tafels en stoelen omver wier
pen en het glaswerk stuk sloegen.
Bij de uitroepen, waarmee deze inval ge
paard ging werd het woord Jood gebe
zigd. De aanwezigen werden met boksbeu
gels en gummistokken mishandeld, ten ge
volge waarvan zij verschillende kleine ver
wondingen aan liet hoofd kregen. Een be
zoekster kreeg een tafel tegen het hoofd,
waardoor zij een lichte hersenschudding op
liep. De geneeskundige dienst vervoerde
haar via een der ziekenhuizen naar huis.
Politie grijpt in.
Op aanwijzing van getuigen hield de
politie een tiental personen aan en bracht
hen, onder verdenking van „openlijke ge
weldpleging met vereende krachten" over
naar het bureau in de Pieter Aertszstraat,
waar de chef van het bureau, hoofdinspec
teur Bergsma hen aan een verhoor onder
wierp.
De aangehoudenen erkenden op hun te
rugtocht van het N.S.B.-kringhuis aan de
Amstelkade langs de ijssalon te zijn geko
men, doch zij ontkenden aan de kloppartij
te hebben deelgenomen.
Daartegenover staan verklaringen van
getuigen, die hen herkennen als behooren-
de tot degenen, die aan den overval deel
namen.
Woning van restaurateur geheel
vernield.
Vannacht omstreeks half drie is brand
uitgebroken in de woning van den restau
rateur van het station Maas aan de Ooster
kade te Botterdam. Deze woning maakt deel
.uit van het slationscomplex en is geheel
van hout opgetrokken met een steenen on
derbouw.
De restaurateur J. Sier, hoorde
.een hévigen slag en toen hij een on
derzoek instelde, ontdekte hij dat
zijn voorkamer in lichte laaie stond.
Terstond waarschuwde hij zijn echt-
genoote en twee buffetjuffrouwen,
die eveneens in het huis sliepen en
die in allerijl in nachtgewaad de
straat opvluchtten.
Dc brandweer rukte met enkele slangen-
wagens uit, maar toen men bemerkte, dat
er gevaar voor uitbreiding bestond, liet men
grooter materiaal aanrukken en een half
uur later moest men het vuur dat reeds fel
naar alle zijden uitsloeg, met tien stralen
bestrijden. Gevaar voor uitbreiding was lang
niet denkbeeldig en daarom werd een twee
de motorspuit gerequireerd, die vijf stralen
inzette, terwijl ook de slangcnwagens met
vijf stralen werkten. Door het vele oude hout
was de rookontwikkeling enorm, zoodat per
soneel van de afdeeling brandbluschmidde-
len voorzien van rookmaskers assistentie
moest verleenen.
Station aangetast.
Dc gehcele eerste verdieping stond weldra
in volle vlam, terwijl het snel voortschrij
dende vuur zich ook mededeelde aan de
zolderverdieping, waarvan het dak door
brandde, maar de brandweer wist deize
brand in den kiem te smoren. Het heeft
echter danig gespannen.
De pèrronsoverkapping die ten dee-
le van hout is en ten deele uit ijze
ren pijlers is opgetrokken, loopt vlak
achter de woning langs en omstreeks
kwart over drie deelde 't vuur zich
ook hieraan mede. Men heeft het
electrische net van het spoor uitge
schakeld en eenige electrische trei
nen, die voor het vertrek gereed ston
den, met een locomotief weggesleept
Een gelukkige omstandigheid was, dat
tusschen de woning en de overkapping een
smalle ruimte was, waardoor men een slang
kon leggen en zoo kon men het gevaar spoe
dig bezweren.
Ook werd water gegeven met behulp van
een motorladder en na eenige uren van in
spannend werk slaagde men erin het vuur
te bedwingen. Te half vijf was het gevaar
voor uitbreiding geweken en een uur later
kon ook de motorspuit inrukken.
Omtrent de oorzaak staat nog niets vast,
wel heeft de restaurateur verklaard, dat hij
des namiddags met terpentijn had gewerkt,
de geheele woning welke de afsluiting
vormt van het stationcomplex en acht ka
mers bevatte, is volledig uitgebrand, terwijl
ook het perror schade heeft geleden.
Dc ruimte, die onder de woning op den
beganen grond gelegen is, diende als baga-
gedopot en derde klasse wachtkamer. Beide
hebben veel waterschade opgeloopen. terwijl
de keuken buiten bedrijf is gesteld. Dc aan
wezige bagage, waaronder zeer veel koffers,
kon tijdig in veiligheid worden gebracht.
De treinenloop ondervond door dezen
brand geen stagnatie, zoodat de eerste trein
naar Utrecht te 5.23 op tijd vertrok.
Nader vernemen wij nog. d8t de heer Sier
wel verzekerd was, doch eenige weken ge
leden had hij het bedrag van de verzeke-
ringssom verlaagd.