urkije bijt van
zich af
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De Koningin condoleert
Snijders
mevr,
Twee Juni Spanje Spaansch
Anti-fascistische pamfletten
in beslag genomen
Hagespraak van dc N S B.
Bevolkingsonderzoek
in de drooggelegde
Zuiderzeepolder
Sportvliegers in
onweersstorm
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Ismet
Inonoe
Als het noodig
is zullen wij op-
nieuw vechten
Joden in Palestina
beschuldigd
Een clandestiene
oceaanvlucht
Amerika moet zich
niet afzonderen
Buitenmongolen
in het offensief
De oude kous
van Sovjet Rusland
Dit nummer bevat 8 pagina's
U^EERBERICHT
Monsterproces tegen
bijbelonderzoekers
HE IDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
DINSDAG
30 MEI 1939
67eJAARG.No. 8629
ELK LAND HEEFT HET RECHT ZIJN
EIGEN, ONAFHANKELIJK LEVEN
TE LEVEN.
De Turksche president, Ismet Ino
noe, heeft bij de opening van het
vijfde congres van de republikein-
scihe volkspartij een redevoering
uitgesproken, waarin hij o.m. zei-
de: „Wij zullen nooit het reoht er
kennen van groote coalities van
mogendheden om kleinere naties
omver te werpen. Elk heeft het
recht, zijn eigen onafhankelijk le
ven te leven. Daarom hebben-wij de
Balkan-entente in het leven ge
roepen.
Voortgaande zeide hij: „Inziende, dat
vandaag de slag kan neerkomen op onze
nabuien en morgen op ons zelve, nemen
wij tijdig maatregelen om het hoofd te bie
den aan de gevaren, die ons bedreigen.. De
Engelsch1Turksche overeenkomst is niet
uitgedacht in eenigerlei agressieven geest,
doch heeft ten doel een bijdrage te vormen
voor het behoud dor humanitaire idealen.
Turkije was bereid verplichtingen op zich
te nemen jegens ieder land, dat den vrede
diende. Ik kan u openhartig verklaren,
dat onze betrekking met Rusland thans
warnier zijn dan zij ooit te voren geweest
zijn en dat zij zijn gebaseerd op weder
zij dsdh- vertrouwen.
Sprekende over de FranschTurk-
sche onderhandelingen over 'n pact,
gelijk aan het Engelsch—Turksche,
zeide spr., dat een principieele
overeenkomst bereikt is en dat na
de oplossing van het Alexandrette-
probleem geen mogendheid in staat
zal zijn het accoord tusschen de
beide naties te compromitteeren of
tc vernielen.
De Turksche 'en Fransche naties zijn door
het lot saamgebonden en bezitten de mid
delen om zich te verdedigen. Turkije is
thans volledig ontwaakt en- niet tevreden
met slechts eigen veiligheid te verzekeren,
docth bereid en gereed om bij te dragen
tot den wereldvrede. Wanneer een nieuwe
slachtpartij wordt uitgelo-kt zal Turkije
onbevreesd zijn plicht doen.
Ten aanzien van den internationalen toe
stand verklaarde Inonoe, dat de huidige
dreigende toestand niet veel langer kan du
ren. Of wel de eene groep onbewuste mas
sa's zal tegen den ander in het vekl ge
worpen worden, of het gezonde verstand
zal overheerschen om een wertkelijken vrede
te vestigen in overeenstemming met de be
hoeften der menschheid.
Mussolini als „vriend van dert
Islam" bespot.
De Turksche pers is verontwaardigd over
de aanvallen van de Italiaansche hladeij
op Turkije en spreekt over de „brutale
methoden, welke in Lybic en Ethiopië wor
den gevolgd. Verder wordt erop gewezen
dat het feit, zich uit te laten roepen tot
vriend van den Islam" en een Mohamme-
daanéch land als Albanië te veroderen
blijk ceeft van een verwarring, welke be
griineiiik is aangezien de „as-mogemdhe-
den" voelen,' dat hun politiek ven agressie
met Engeland verbonden tod»
er niet langer aan denken om
Berlijn en Rome hun mond te houdenb]Ltfk
ook uit de woorden, welke de jur^che
nister van hnitenlandsche zak<m, Saragpoff
loc, sprak bij een onderhoud met den cor
respondent van „Paris Solr(linjflmen.
Turkije heeft, zeide hu, twee fundamen
teele machtsfactoren: znn o;ecjert
zeeëngten en zijn militaire kracht. Sedert
1911 hebben wij steeds *cv^'®hP£rinneir
be, noodig is,
Ten aanzien van de__Albane \p
zeide de minister: „Wn urk weten,
banië. Wij hebben bet bestuurd Wp^wet:en,
dat Albanië geen natuurlijkekunnen
zit. welke de verovering zouden
motiveeren. Die verwering jian(|
zaak een strategisch 7;ch'bescher-
die bedreiging moest ""atrege-
men, eveneens door strategische
sadeur Non Papen. Deze zeide:"„Wij hebben
ten aanzien van Roemenië een zeer redelijke
politiek gevolgd. We hebben slechts de
opbrengst verhoogd en de inwoners hebben
er niet van te lijden." Mijnheer de ambas
sadeur aldus had Saradjogloe geantwoord
als men in een Afrikaansche kolonie
komt, heeft men er ook geen belang bij de
inwoners te dooden. Men verhoogt liever de
opbrengst om de koloniseerende mogendheid
te verrijken. Gij wilde in Roemenië een ko
loniale politiek voeren. Wel, ik zeg U: ik
zou het ernstig vinden, als u op zekeren
dag Turkije een dergelijke politiek kwam
aanbieden."
Volgens de Paris Soir is de toestand zeer
duidelijk. De spilmogendheden achten het
onmogelijk Frankrijk in twee maanden te
verpletteren. Zij moeten de noodige reser
ves hebben door de hand op Klein-Azie te
loggen. En daarvoor moeten zij den Bospo-
rus oversteken.
„Wij Turken zeide Saradjogloe verder
zijn vast besloten. Wij zullen het Duit-
sche gevaar het hoofd bieden. Wij hebben
ons accoord met Engeland gesloten en zul
len ons binnenkort niet Frankrijk ver
staan." Ten aanzien van Rusland zeide de
minister: „Wij zijn beslist anti-communis
tisch en de Russen weten dat. Dat heeft
ons nooit verhinderd op 't gebied der bui-
tenlandsche politiek samen te werken."
Zij zouden de daders van de ter
roristische aanslagen zijn.
Het schijnt wel, dat dc heide ter
roristische aanslagen van Maandag
het werk van Joden zijn. Een onder
zoek heeft aan het licht gebracht,
dat de daders van den aanslag in
een dorp bij Jaffa waarbij 10 slacht
offers vielen, onder wie vijf dooden,
Europeesche kleeding droegen en He-
breeuwsch spraken. Een aanslag in
een Arabische bioscoop heeft 21
slachtoffers gemaakt, van wie vier
ernstig gewond zijn. Men meent te
staan voor manifestaties van de ge-
wcldpolitiek, die na dc publicatie
van het witboek is bepleit.
Aan den anderen kant wordt melding ge
maakt van pogingen der Arabische opstan
delingen om de gewapende benden opnieuw
te formeeren. Afgezanten van dc opstand
leiders zouden reeds 1500 boeren te Samarie
bijeen hebben gebracht evenals in de Zui
delijke districten. Daarentegen gaat dc ge
matigde Arabische partij voort op te wek
ken tot kalmte. Dc raad, waarin 150 leiders
van de „verdedigingspartij" bijeen zijn, is
bijeen geweest onder voorzitterschap van
Nasja Sjifoi en heeft een resolutie aangeno
men, waarin formeel het witboek aanvaard
wordt en waarin wordt verklaard, dat het
terrorisme wordt afgekeurd, omdat hot „in
strijd is met den wil van de meerderheid
der Arabieren in het land."
De houding der gematigde Ara
bieren.
Op een vergadering van de leiders en dc
vooraanstaande personen der verdedigings
partij, de partij der gematigde Arabieren,
heeft men besloten het witboek als grond-
sla^ voor onderhandelingen met Engeland
te aanvaarden. De vergadering veroordeelde
het terrorisme, dat werd gekenmerkt als ge
financierd door zekere mogendheden, die in
verbinding met dc partij van den groot-
Moefti staan.
De Koningin heeft door Haar or
donnans-officier tweeden-luitenant
J J. L. baron van Lynden Haar
rouwbeklag doen overbrengen aan
mevrouw Snijders en de familie van
generaal Snijders.
Het bestuur der Koninklijke Nedcrland-
sclie Verecniging „Ons Leger' heeft het ini
tiatief genomen tot het plaatsen van een ge-
denkteeken op het graf van den generaal
Dc teraardebestelling' van net stoffelijk
overschot van generaal C. J. Snijders zal
morgen om 12 uur geschieden op de be
graafplaats Oud Eik en Duinen in Den
Haag.
Dan zi/n alle vreemde troepen
vertrokken.
Gisteren is te Cadiz een begin gemaakt
met de inscheping der Italianen, die in
Spanje gevochten hebben. De inschepingen
zullen waarschijnlijk tot 1 Juni duren. Zoo
als voorzien zullen op 2 Juni geen vreem
de strijders meer op Spaanschen bodem be
vinden.
1'ranso heeft order gegeven tot de demo
bilisatie van 50.000 man, behoorende tot de
lichting 1931. In totaal zijn sedert het ein
de van den burgeroorlog 250.000 sodatcn
gedemobiliseerd.
De gezanten van Griekenland en Zweden
hebben Franco hun geloofsbrieven overhan
digd.
Arrestaties.
In den loop der dagen zijn te Valencia
een honderdtal personen gearresteerd, die
ervan beschuldigd worden, tijdens den bur
geroorlog moorden te hebben gepleegd. Ver
der is te Alicaute een twintigtal extremisten
gearresteerd.
■Waaghals tracht zonder toestem
ming van Amerika naar Enge
land te vliegen.
Het bureau voor burgerluchtvaart te
Washington heeft verklaard, dat Thomas
Sinitli, een vlieger, zonder toestemming der
autoriteiten is vertrokken met zijn toestel,
„Baby Clipper", waarmede hij Ierland hoopte
te bereiken.
Uit St. John's (New Fonndland) wordt ge
meld, dat bij het vertrek het weer slecht
was en bijna geen zicht.
Volgens Press Association heeft men
gisteravond boven Londonderry en
later hoven het Engelsche graafschap
Cumberland een klein vliegtuig ge
zien, naar men gelooft dat van Tho
mas Smith.
Thomas Smith. wachtte al een maand op
een gunstig oogenblik voor zijn vlucht. Hij
is vertrokken met slechts een schroeven
draaier, een Engelschen sleutel, een revol
ver en een zakmes als instrumenten, vier
sandwiches, een flescli limonade, een flesch
water en Wat geneesmiddelen bij zich. Hij is
27 jaar cn vliegt al negen jaar.
Groote ongerustheid over het lot
van den „wilden" Oceaanvlieger.
Te 1.10 uur kon men geen bevestiging
krijgen van het bericht als zou de Ameri-
kaansche vlieger Thomas Smith hoven
Engeland gezien zijn.
Daar de benzinevoorraad slechts tot twee
uur reikte, verkeert men in de grootste on
gerustheid over het lot van den vlieger.
Rede van Huil,
Cordell Huil heeft gisteravond het woord
gevoerd in de Sundav Evening Club te Chi-
cago cn bij die gelegenheid de politiek van
isoleering een rampspoedige illusie voor de
Ver. Staten genoemd. Sprekende over de
mogelijkheid van een nieuw groot conflict
zoo spoedig na den grooten oorlog zeide
Huil, dat een oorlog thans een onvergelijk
baar grooter bedreiging voor den vooruit
gang vormt dan hij in het verleden ooit is
geweest. Daarom rust een weergalooze ver
antwoordelijkheid op die nationale leiders,
die de naties welke bedreigd worden, door
hun acties, dwingen tot een tragische keuze:
zich over te geven of zich met dc wapenen
te verdedigen. Zelfs indien een oorlog zou
kunnen worden voorkomen, zou volgens Huil
de wapenfabrikatie op de huidige schaal eco
nomisch en maatschappelijk ontzettend druk
ken op de gehcele wereld.
Japan neemt de verwikkelingen
in Mandsjoekwo niet ernstig.
Volgens den woordvoerder van het mi
nisterie van buitcnlandsche zaken zijn de
strijdkrachten van Japan en Mandsjoekwo
aan de grens van Mandsjoekwo en Buiten-
Mongolië in het defensief, hoewel de Bui
ten-Mongolen in het offensief zijn. Dc ver
bonden srijdkrachten zullen hun defen
sieve operaties voorzetten om de grens
te beveiligen zoolang de Buiten-Mongolen
bij hun agressieve actie blijven.
„NVij nemen liet geval evenwel niet zoo
ernstig op", aldus de woordvoerder. Op een
desbetreffende vraag van een buitenlandsch
journalist zeide de woordvoerder niet te
weten, wat de Buiten-Mongolen aanleiding
geeft tot hun verwoede pogingen te pro-
beeren de grens over te komen eri het ge
bied van Mandsjoekwo binnen te vallen.
De correspondent van het Japansche blad
de Asalii Sjimboen te Hailar zegt, ddt aan
de Khala, de grensrivier tusschen Mand
sjoekwo en Buiten Mongolië 500 cavaleris
ten uit Buiten Mongolië met 3 kanonnen
cn 15 pantserwagens stellingen hebben be
trokken op het gebied van Mandsjoekwo
op ongeveer 20 K.M. ten Z.NV. van Nomon:
ban, ten Oosten van het Boeirnormeer, eri
15 KM. van de rivier. Er werden voortdu
rend voorraden en munitie aangevoerd.
Groote aantallen gemechaniseerde troe
pen cn vliegers van Buiten Mongolië be
vinden zich op het gebied van Buiten
Mongolië ie Zuiden van dc Khalharirivier.
Begrotingsoverschot van 650 mil-
lioen roebel.
De begrooting der Sovjet Unie voor 1939
is goedgekeurd. De inkomsten zijn geraamd
op 150.097.829.000 roebel, de uitgaven op
155.447.829.000 roebel. Het begrootingsover
schot bedraagt derhalve naar raming 650 mil-
lioen roebel.
Geen eigen grondbezitl
Het centraal comité van de partij cn de
raad van volkscommissarissen hebben een
decreet uitgevaardigd tot bescherming van
de kolchosen, tegen de pogingen het indivi
dueel eigendom te herstellen, welke door
sommige leden van de Kolchosen worden
aangewend. Zij, die zich alleen als lid van
de Kolchosen hebben opgegeven, om hierdoor
het reglementaire deel individueel in bezit
te krijgen en weigeren deel te nemen aan
de collectieve arbeid, moeten worden uitge
stoten.
De leden van de Kolchosen moeten min
stens zestig tot tachtig dagen per jaar ge
ven aan de collectieve arbeid. Talrijke leden
van de Kolchosen worden naar het Verre
Oostengevoerd, waar terrein in overvloed is.
Een aanval op de justitie.
Op last van den Amsterdamschen Offi
cier van Justitie is een groot aantal pam
fletten in beslap genomen, die werden ver
spreid door de Stichting ter Verdediging
van de Cultureele en Maatschappelijke
Rechten der Joden.
Tegen de verspreiders is proces-verbaal
opgemaakt. Ook in het kantoor- der stichting,
dat is doorzocht, zijn een paar pakken pam
fletten in beslag genomen. De pamfletten
waren geschreven nar aanleiding van de
vechtpartij in een ijssalon in dc Rijnstraat
op NV oensdagavond jl. De inhoud bevatte o.a.
critiek op de Juslitie cn een aanval op de
N.S.B.
„Bij de laatste verkiezingen bleek
de N.S.B. onwankelbaar vast te
staan", aldus ir. Mussert.
Gisteren heeft de N.S.B. op den Gouds-
berg te Lunteren haar jaarlijksche „Hage
spraak" gehouden, waarbij eenige tienduizen
den nationaal-socialisten aanwezig waren.
O.m. voerde ir. A. A. Mussert het woord.
In den aanvang van zijn rede wees spr. er
op, hoe dc andere partijen zich beijveren om
het programma der N.S.B. punt voor punt
over te nemen cn het als product van eigen
vinding den volke voor te houden. Spr.
noemde o.a. de principieele wijziging in de
buitenlandsclie politiek van de „collectieve
veiligheid", lot „zelfstandigheidspolitiek" en
de door de N.S.B. lang tevergeefs bepleite ver
sterking van weermacht en vloot. Deze initia
tiefpogingen zijn een ongewilde eerbetuiging.
Niettemin pogingen, welke tot mislukking
zijn gedoemd, aangezien de geest van het
nationaal-socialisme ontbreekt bij hen, die
nationaal-socialistische denkbeelden denken
tc kunnen uitvoeren met behoud van ver
ouderde cn verworden democratische metho
den.
Ir. Mussert behandelde vervolgens de ge
beurtenissen in Europa en elders. Hij moest
vaststellen bat zijn woord over de aanstaan
de samenwerking tusschen de democratie en
het bloedig regiem, van het bolsjewisme
thans werkelijkheid gaat worden. De demo
cratische groote mogendheden, Engeland en
Frankrijk- hebben zich eng verbonden met
Moskou, waarmede zij gemecne zaak maken
tegen de nieuwe orde in Europa.
Ook in Nederland, aldus spr., teekenen de
beide werelden zich steeds scherper af. In
ons land komt de hechte aaneensluiting varf
de Joodsche "eldmacht, het Marxisme en het
politiek-katliolicisme, volgens Spaansch mo
del, meer en meer tot uiting.
Colijn heeft den weg daarvoor geëffend,
doch het zal waarschijnlijk niet lang meer
duren, aldus de fascistenleider, of hij zal
van de Staatspartij zijn congé krijgen.
Bij dc laatste verkiezingen bleek de N.S.B.
onwankell aar vast te staan. Ten slotte wek
te spr. allen op den strijd vastberaden voort
te zetten.
De bijeenkomst werd afgewisseld met het
zingen van strijdliederen. De deelnemers de
fileerden tenslotte voor den heer Mussert,
BARON KRAYENHOFF UIT HET
A.N.V.V.-BESTUUR.
Naar de Crt. meldt, zal de voorzitter van
de Alg. Ned. Vereen, voor Vreemdelingen
verkeer C.R.T baron van Krayenhoff de
volgende week op een vergadering van het
hoofdbestuur het voorzitterschap neerleggen.
(Zooals bekend, gaf baron van Krayenhoff,
die dit jaar 74 jaar wordt, bij den eersten
boottocht door het „Rijk der duizend eilan
den" nog acte de préscnce).
DE BILT SEINT t
Verwachting: Gedeeltelijk be
wolkt, droog weer, in den
middag iets warmer dan
gisteren, meest matige Noor
delijke tot N.O. wind.
De Slichting voor Bevolkingsonderzoek
in de Drooggelegde Zuiderzeepolders heeft
te Amsterdam haar jaarvergadering gehou
den.
Uit hel jaarverslag bleek, hoe uitgebreid
het terrein is, dat de stichting met haar
werk bestrijdt. De metingen voor het antro
pologisch onderzoek op het eiland Urk zijn
thans gereed gekomen. Publicatie van dit
materiaal kan binnenkort tegemoet gezien
worden.
Besloten werd een onderzoek in
te stellen naar de economische en
financieele gevolgen van de droog
legging voor de aangrenzende gebie
den.
Ook dit jaar kon de voorzitter, prof. dr.
H .N.. ter Veen, met dankbaarheid meidine
maken van het inkomen van een aantal
giften van overheidsinstellingen en particu
lieren. Teneinde echter in de toekomst over
een regelmatig vloeiende bron van inkom
sten te beschikken, is het genootschap „Flc-
vo" opgericht, dat zich in een groeiende be
langstelling mag verheugen.
In zijn slotwoord bracht de voorzitter
dank aan dc veleu, die de stichting daad
werkelijk steunen.
Heijmans en Bous vanavond op
Schiphol?
De sportvliegers Heymans en Rous nade
ren op hun zoo voorspoedige Indische thuis
reis thans snel hun einddoel. Gisterochtend
om kwart voor vijf verlieten zij Ankara, om
koers te zetten naar Istanbocl, waar een
tusschen'landirig gemaakt werd. Op deze
route was het weer mooi. Dit veranderde
toen zij de reis voortzetten naar Saloniki, op
welk traject zij tamelijk slecht weer ont
moetten, Na te Saloniki te hebben getankt,
werd weer opgestegen, thans met bestem
ming Rome. Over Albanië waren de weers
omstandigheden goed. Na Brindisi kregen
de vliegers evenwel met buitengewoon slecht
weer té kampen.
In de Apenijnen werden zij zelfs
door buien ingesloten. Een uur lang
moesten zij rondkruisen vanwege de
lage bewolking. Toen slaagden zij er
in aan den Zuidkant dit regengebied
te verlaten. Na korten tijd werden
de sportvliegers echter overvallen
door noodweer, o.a. door een zware
onweersstorm.
Dank zij hun ruime vliegcrvaring konden
zij het toestel op het semi-militaire vlieg
veld Monte Corvini, gelegen op 50 K.M. ten
zuiden van Napels, veilig op den grond zet
ten Zij bevonden zich daar in gezelschap
van nog drie andere machines, een lijnvlieg-
tuig en twee militaire toestellen, die even
eens door het slechte weer gedwongen wa
ren op het kleine vliegveld een landing uit
te voeren. De toestand van het terrein is
zeer slecht, aangezien het tengevolge van
de vele regens gedeeltelijk onder water
staat. Het is daarom de vraag of de heeren
Heymans en Rous heden hun plan om Am
sterdam te bereiken, zullen kunnen uitvoe
ren. Mochten zij op tijd kunnen starten, dan
denken zij vanavond omstreeks half negen
Schiphol te bereiken.
Verboden propaganda in Dantsig
Dc „Danlziger Vorposten" meldt, dat
voor de rechtbank van Dantzig een mon
sterproces begonnen is tegen 19 vrouwen
en 17 mannen, die beschuldigd worden van
te behooren tot in Duitschland sinds 1937
verboden secte der „bijbelonderzoekers." Zij
zijn in staat van beschuldiging gesteld, om
dat zij verboden werken uit Polen hebben la
ten komen, in Duitschland propaganda voor
luin secte gemaakt hebben, geld naar hun
hnitenlandsche afdeelingen gestuurd heb
ben en onderricht verstrekt heb'-kjn.
deren.