DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Een Engelsche
De ligging,
vastgesteld
vizEERBERICHT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 UJNEN)
V R IJ D A G
2 J U N I 1939
67e JAARG. No. 8632
Meer dan 70
man aan boord
Fascisten betoogen in Praag
Duitschland bood Rusland
200 milliocn
Hitier en Prins-regent Paul van
Joego-Slavië drinken elkaar toe
Geen Belgisch-Nederlandscb
militair bondgenootschap
Blikspinazie voor werkloozen
Briefkaarten uit
de automaat!
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT i
Nog steeds gevalleo van
kinderverlamming
De races te Zandvoort
llaei&at
Van Nellen speelt weer
De versterking der
Aalandseilanden
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-MjJ. Holland» Noorderkwartier N.VT te Den Helder
duikboot
gezonken
De nieuwe Britsche duikboot „Thetis", die ter hoogte
van Birkenhead proeven hield, alvorens zij door de bou
wers zou worden overgedragen, wordt vermist met meer
dan zeventig man aan boord, daar behalve 5 officieren en
48 minderen, twintig leden van het personeel van de werf
Cammel Laird, die het schip gebouwd heeft en bovendien
nog verschillende experts van de admiraliteit de proef
tocht meemaakten.
De duikboot verliet de werf 's ochtends om 10 uur met
hoog water, begeleid door een sleepboot.
Om half twee dook zij in de baai van Liverpool onder
op vijftig mijl buiten Birkenhead in de buurt van het
Lichtschip van Bar, waar zij om half vijf weer aan de op
pervlakte had moeten komen.
Het schip werd echter niet meer gezien.
Toen de „Thetis" uitbleef, werden alle oorlogsschepen
in de buurt gealarmered en begonnen de eerste opsporin
gen. Ook van verder weg ijlden dadelijk oorlogsbodems
toe om te helpen bij het zoeken.
PLAATS DER LIGGING OPGESPOORD.
Nader vernemen wij uit Londen:
De secretaris van de CamellaArd te Bir
kenhead door wie de duikboot Thetis is
vervaardigd, heeft den buiten het burea\
wachtende bloedverwanten en vrienden der
opvarenden medegedeeld, dat de plaats der
ligging van het schip is opgespoord, voorts
wordt verklaard, dat boeien, die door de
Thetis zijn uitgezet, gezien zijn door een op
zoek zijnd vliegtuig dat zelf een boei heeft
uitgeworpen om de plaats te merken.
Later wordt nog gemeld, dat reddingsche
pen de door de Thetis uitgezette boeien ge
vonden hebben.
Bijzonderheden.
Iedere Britsche duikboot is uitgerust met
twee speciaal geconstrueerde noodluiken,
door middel waarvan de opvarenden zich in
geval van nood door luohtsluizen in vei
ligheid kunnen brengen.
Men gelooft, dat de „Thetis" in 22 va
dem (ongeveer 40 meter) water gezonlken
is.
De „Thetis" is een nieuw type onderzeeër
officieel het „patrouille-type" genoemd. Het
is van niet zeer groote afmetingen: 265
voet bij 6K bij 12 voet. Het meet 10.190 ton
en heeft 350.000 pond sterling gekost. De
„Thetis" is uitgerust met een vier-inch ka
non en met 6 torpedo-lanceerbuizen van 21
inch.
Acht torpedojagers vertrokken gistera
vond uit Portland naar Birkenhead en vijf
schepen van de „anti-submarine", flottieljes
waren ook gereed om tijdens den nacht op
te stoomien.
Een boot, met een onderzeeërsofficier aan
boord, was gedurende den oefentocht van
de „Thetis" ter plaatse en is daar nog aan
wezig in de hoop, assistentie te kunnen
verleenen.
Het behoorde niet tot de oefening, dat de
onderzeeër signalen zou geven, terwijl hij
onder water was, en men dacht dan ook
niet, dat er iets haperde, totdat de duikboot
om half 5 's middags nog niet aan de opper
vlakte was gekomen.
Men vreest, dat de „Thetis" op een zich
onder water bevindend voorwerp gestooten
is, waardoor de electrische installatie bui
ten werking is gesteld.
De admiraliteit heeft gisteravond per ra
dio om assistentie verzocht tot redding van
de opvarenden van de „Thetis" Men koestert
aan de oevers van de Mersey ernstigen
vrees voor de veiligheid van de bemanning.
VOOR 36 UUR LUCHT
Een marinedeskundige meent te weten,
dat de Thetis met honderd man aan boord
over voldoende lucht zou beschikken om
36 uur lang onder water te blijven.
Naar gemeld wordt, bevinden zich ver
scheidene wrakken in de nabijheid van de
plaats, waar de Thetis is ondergedoken.
De Barkas Vigilant, die met bergingstoe
stellen en duikermateriaal is uitgerust, zal
naar men verwacht drie uur noodig heb
ben om het punt, waar de Thetis verdwenen
is, te bereiken.
5000 menschen verdrongen zich
op de pleinen.
HET PROTECTORAAT BOHEMEN
HERMETISCH GESLOTEN.
De betoogingen der Tsjecische fascisten in
de binnenstad van Praag, hebben in de
avonduren, tusschen negen en tien uur, groo
teren omvang aangenomen. Op het Wences-
lausplein verdrongen zich ongeveer 5000
menschen, die door krachtige afdeelingen po
litie in toom werden gehouden. De Tsjechi
sche politie arresteerde alle fascistische lei
ders. Na 10 uur verminderden de betoogin
gen geleidelijk, nadat ongeveer tien leden der
Duitsche politie de demonstranten uitgcnoo-
digd hadden rustig uiteen te gaan.
Omstreeks acht uur werden heftige anti-
semietische betoogingen georganiseerd voor
de Joodsche winkels en café's in de binnen
stad, waarbij de politie onmiddellijk krachtig
optrad en verscheiden fascisten arresteerde.
Later op den avond werd de binnenstad door
sterke politie-patrouilles bewaakt.
Gevlucht uit het protectoraat.
De laatste drie dagen zijn 70 vluchtelingen
■uit het protectoraat Bohemen en Moravie
illegaal de grens gepasseerd naar Dolen.
Groepen soldaten en officieren van net vroe
gere Tsjechische leger die zich willen voe
gen bij de Tsjechische formaties, die in
Frankrijk zouden worden gevormd, blijven
naar Krakau stroomen.
De grens tusschen het Duitsche rijk en ne
protectoraat Bohemen en Moravie blijft
meisch gesloten.
Machtiging om naar Praag te gaan word
zeerzelden verleend en wekt uitermate gro
moeilijkheden Vliegen boven 't protectoran
is verboden. Inlichtingen over den ,0.es'^
in Bohemen blijven beperkt tot de I)eri'J"
die meegebracht worden door de zeldza
Personen, die uit Praag komen.
Een merkwaardige passage in de
rede van Molotov.
In den officieelen volledigen tekst van de
rede, welke Molotov in de Hoogste Sowjet
heeft gehouden, komen enkele passages voor,
die verdienden nader te worden vermeld.
Sprekende over de houding tot
Duitschland, speciaal over de han
delsbesprekingen, deelde Molotov me
de, dat in den aanvang van het vorig
jaar, op initiatief van de Duitsche re
geering, onderhandelingen werden
begonnen over een handelsovereen
komst en nieuwe credieten. Duitsch
land bood toen den Russen aan
hun een nieuw crediet te verleenen
van 200 millioen mark. Men kon toen
echter niet tot een accoord komen
over de bepalingen van deze nieu
we economische overeenkomst. De
zaak werd losgelaten. Tegen het ein
de van 1938 bracht de Duitsche re
geering opnieuw de kwestie van de
economische onderhandelingen ter
sprake, alsmede de credietverleening
van de 200 millioen Van Duitsche zij
de verklaarde men zich bereid een
aantal concessies te doen.
Begin 1939 werd aan het volkscommissa
riaat van buitenlandsche handel medege
deeld dat een speciale Duitsche vertegen
woordiger in verband met deze onderhande
lingen naar Moskon onderweg was. Nader
hand werden, aldus het Hdbld., deze onder
handelingen toevertrouwd aan den Duitschen
ambassadeur Von der Schulenburg, doch we
gens allerlei geschilpunten werden zij niet
voortgezet. Te oordeelen naar zekere teeke
nen, aldus Molotov, is het niet uitgesloten,
dat de onderhandelingen hervat worden.
Duurzame vrede tusschen de bei
de volkeren een element van kal
meering voor het nerveus opge
wonden continent.
Prins-regent Paul en Prinses Olga
van Zuid Slavië zijn gisteren te Ber
lijn aangekomen en door de bevol
king der versierde stad op hartelij
ke wijze ontvangen. Kort na zijn
aankomst bracht de Prins-regent een
bezoek aan den Fuehrer op de nieu
we rijkskanselarij.
Een compagnie der S.S. bewees bij dit be
zoek de militaire eer. Bij dezelfde gelegen
heid heeft de Fuehrer Prinses Olga het kruis
voor vrouwen in bijzondere uitvoering van
het Duitsche Roode Kruis overhandigd, ten
teeken van zijn hoogachting voor haar werk
in dienst der menschheid.
Vervolgens bracht de Fuehrer een tegen
bezoek aan het prinselijk paar op slot Bel-
vedere.
Vriendelijke woorden van Hitier.
Tijdens het diner, dat gisteravond is aan
geboden ter eere van Prins-regent Paul,
hebben Hitier en de Prins-regent tafelrede
voeringen uitgesproken. Hitier zeide o.m.:
De Duitsche vriendschap voor het Zuidsla-
vische volk is niet slechts van spontanen
aard. Zij heeft haar diepte en duurzaam
heid gekregen in de tragische verwarrin
gen van den wereldoorlog.
Ik geloof dit te meer, daar een hecht
gebaseerde vertrouwensvolle verhouding
tusschen Duitschland en Zuidslavië tJhans,
nu wij door de historische gebeurtenissen
naburen zijn geworden met voor altijd vast
gelegde gemeenschappelijke grenzen, niet
slechts een duurzamen vrede tusschen on
ze beide volkeren en landen zat verzeke
ren, maar bovendien ook een element kan
vormen van kalmeering voor ons nerveus
opgewonden continent.
De Prins-regent antwoordt.
Nadat Hitier zijn glas geledigd had op de
gezondheid van Koning Peter II, den Prins-
regent en Prinses Olga, het hooge regent
schap en het gedyen van het Zuidslavischc
volk, antwoordde de Prinsregent. Hij zeide
dank voor de hartelijke woorden van Hitier
De betrekkingen tusschen Duitschland cn
Zuidslavië, evenals het vriendschappelijke
contact tusschen hen zijn, dank zij een
juiste opvatting der levensbelangen der
beide naburige volkeren reeds sedert jaren
definitief vastgesteld. De gelukkige aanvul
ling der economie van beide landen heeft
zonder twijfel wezenlijk bijgedragen tot de
versterking van hun vriendschap. Mijn be
zoek is eveneens een demonstratie van den
vastbesloten wil van het Zuidslavische
volk om met het Duitsche volk in een at
mosfeer van vrede en vriendschap te leven
en samen te werken.
De Prinsregent hief vervolgens zijn glas
op, op het persoonlijke geluk van Hitier
en op het welzijn van het groote Duitsche
volk.
Verklaring van Pierlot.
In de Belgische Kamercommissie voor
buitenlandsche zaken heeft de minister
president, tevens minister van buitenland
sche zaken Pierlot o.a. verklaard, dat de
betrekkingen tusschen België en Neder
land uitmuntend zijn. In antwoord op een
vraag deelde hij, naar het Hsb. meldt, me
de dat er geen sprake is van eenigerlei be
sprekingen met Nederland over een militair
bondgenootschap.
Schaarschte aan jonge groen
ten.
Naar wij vernemen, heeft het departe
ment van Economische Zaken de verleden
jaar genomen proef met het inblikken van
spinazie dit seizooen op groote schaal her
haald en ten behoeve van armlastigen en
werkloozen ongeveer honderd duizend blik
ken doen vervaardigen. Het grootste deel
hiervan, n.1. meer dan 60.000 blikken, is
reeds in distributie wegens de schaarschte
aan jonge groenten.
Drie voor een dubbeltje met 1 cent
terug.
Eerstdaags zal een begin gemaakt worden
met de verstrekking van de nieuwe brief
kaartautomaten, waarvan er 500 besteld zijn
bij den fabrikant van de bekende zegelauto
maten, aldus meldt het orgaan „Telegraaf
en Telefoon".
De kasten zullen dezelfde blauwe kleur
hebben als de zegel automaten. De vorm is
echter iets anders, om tweeërlei reden. Het
binnenwerk is n.1. als gevolg van de groo-
tere afmetingen van de koopwaar breeder,
terwijl de uitwendige breedte zooveel mo
gelijk gehandhaafd moest worden met het
oog op de combinatie met zegelautomaten bij
het ophangen. Voorts is bij deze kasten een
andere constructie gekozen, die nog betere
waarborgen biedt tegen het lekken door
opengetrokken naden. De blanke garnituren
aan de buitenzijde van de kast zijn uitge
voerd in gegoten en gestampt chroomnikkel-
staal, waardoor een volkomen roestvrijheid
wordt bereikt.
Een puzzle.
De briefkaartautomaten waren bij den
eersten opzet, eenige jaren geleden, ont
worpen voor verkoop van 2 kaarten van
5 ets. voor één dubbeltje. Bedacht werd ech
ter, dat bij tariefsverlaging de automaten
ingericht zouden moeten dworden voor te-
ruggifte van 2 centen bij eiken verkoop.
Op het laatste moment (Maart 1939) kon
echter nog een tweede tariefsverlaging in
gevoerd worden, waardoor de vraag rees,
hoe nu de verkoop zou plaats vinden: 1
briefkaart van 3 centen, 2 briefkaarten voor
een dubbeltje met 4 centen terug of 3 brief
kaarten voor een dubbeltje met 1 cent te
rug. Met het oog op het vergevorderde sta
dium van fabricage, waarin de automaten
reeds verkeerden, werd tot laatstbedoelde
verkoopwijze. als technisch het snelste en
eenvoudigste te verwerkelijken, besloten.
Om redenen liggende buiten de automa-
téntechniek. werd het oude niet-genormali-
seerde formaat van de briefkaart behouden.
De vulling van een automaat is berekend
op ruim 500 briefkaart cn ruim 500 cen
ten voor de teruggifte.
Verwachting: Zonnig, droog
weer, zelfde temperatuur
als gisteren, meest matige
Noordelijke tdt Noord-Ooste
lijken wind.
Echter een geheele week stond de
epidemie stop.
Sinds maanden werd in de wekelijksche
opgaaf in de Staatscourant van het aantal
aangegeven gevallen van besmettelijke ziek
ten, hier te lande voorgekomen, altijd weer
melding gemaakt van gevallen van kinder
verlamming. Sedert de kleine epidemie van
verleden jaar kwamen er elke week nog
nieuwe patiënten bij.
Thans eindelijk voor het eerst sedert
dien, als we het wel hebben is er, aldus
de Msb., een week voorbijgegaan zonder nieu
we gevallen en wel de afgeloopen week van
21 tot cn met 27 Mei.
In de tweede week van Mei werden er nog
vier aangegeven en in de derde week drie.
Auiomo&iititne.
Kees Kruit vol goeden moed.
Gistermiddag is voor de eerste maal op
het circuit van Zandvoort voor de nationale
races, welke morgen worden gehouden, ge
traind. Over het algemeen deden de rij
ders het voorzichtig aan., om het bochtige
circuit goed te leeren kennen. Maar na en
kele proefrondjes ging het al veel vlotter
en tegen het einde van de trainingsuren
ontspon zich een ardigo strijd tusschen
Gatsonides met Mercury en Piot Nortier
met B.M.W., waarbij de laatste de snelste
ronde van den dag noteerde, nl. 1 min.
36,1 sec., hetgeen een gemiddelde van 85
K.M. beteekende, heel wat hooger dus, dan
men oorspronkelijk had verwacht.
Kees Kruit, die wij na afloop der training
spraken, was vol goeden moed. Ook hij
pres het parcours. Er zitten echter een
paar loelijke bochten in, voegde hij er aan
toe. Zijn resultaten bij de training waren
overigens bevredigend.
Of hij een goede kans maakte? vroegen
wij.
Maar daar wilde Kees zich niet over
uitlaten. Hij haalde de schouders op en 'n
mysterieuze glimlach kwam over zijn ge
zicht.
Wij zijn er echter van overtuigd, dat de
Rallye-rijder zijn uiterste best zal doen om
een eervol resultaat te bevechten.
Vanmiddag begint de training om half
vier en weer zal Kruit van de partij zijn.
Voorts zal Manfred von Brauchitsch zijn
Mercedes Benz in Zandvoort laten draaien.
En waarschijnlijk zal ook Hans Stuok met
Auto Union aanwezig zijn. Men mag be
nieuwd zijn welke gemiddelden deze spe
cifieke racewagens op dit circuit zullen be
reiken.
Van Nellen, de bekende international van
vroegere jaren, is op zijn verzoek weer op
gesteld in het elftal van D.H.C. (Delft)
voor den wedstrijd tegen A.D.O. ten behoeve
van den bloedtransfusiedienst van het Roo
de Kruis.
De situatie in kaart.
Een der Europeesche vraagstukken blijft
nog steeds de herbewapening van de Alands-
eilandcn, welke tusschen Finland en Noor
wegen liggen en sedert 1921 door den Vol
kenbond aan Finland zijn toegewezen. Wij
schreven hier reeds meermalen over.
Deze eilanden nemen een strategische
stelling in, in de Oostzee. Finland en Zwe
den zijn het er over eens geworden, dat
deze eilanden versterkt moeten worden.
Duitschland heeft in een militaire verster
king der Aland's eilanden toegestemd, op
voorwaarde dat bij een eventueele oorlog in
de Oostzee, Zweden en Finland neutraal
zouden blijven.
Zooals men weet hebben Noorwegen, Zwe
den en Finland geen verplichtingen met
Duitschland aangegaan, wat het teekenen
van een niet aanvalspact betreft. Wel heeft
Denemarken op 31 Mei een dergelijk pact
met Duitschland gesloten.
Rusland is zeer sterk gekant tegen het
versterken der Aland's eilanden. De Russi
sche bladen wijden veel aandacht aan dit
vraagstuk.
Sinds de besprekingen in den Volkenhond
is de Russische vloot zeer actief en manoeu
vreert rond en nabij de eilanden, ook bij de
Engelsch-Russische besprekingen worden de
Baltische staten (Estland, Letland, Litauen)
steeds genoemd, omdat deze landen, die aan
Rusland's westgrens liggen, zonder uitzon
dering garanties-moeten krijgen.
De kaart geeft de Oostzoe-landen weer,
alsmede de ligging der Aland's eilanden,
