De „Blauwe Wimpel" voor Br. Ms. 016
Ov-eA den
Ronde van Duitschland
Topprestatie van bemanning
en materieel
Geheimzinnig incident in
het Verre Oosten
Lichte aanvaring tusschen
H. Ms. 0.10 en
H. Ms. „Sumatra"
Watervliegtuig in
Haarlem's binnenstad
Spaaosch-Italiaansche
vriendschap is eeuwig
UMelbennen
Schulte cn Middelkamp
geven op
De kortste reis van een Neder-
landsche onderzeeboot naar In
dië.
Men heeft gisteren in de dagbla
den een simpel bericht kunnen le
zen, dat in enkele regels vertelde,
dat Hr. Ms. onderzeeboot O 16 op 5
Juni jl. te Tandjong ï'riok was aan
gekomen. Wij veronderstellen dat
slechts weinigen zich toen gereali
seerd hebben, dat hier sprake is van
een bijzondere reis, zelfs in zeker
opzicht van een recordreis.
Daarbij komt nog, dat door de 36 kop
pen, die zich op de O 16 bevinden,
met name gedurende deze reis bewe
zen is, dat zij tegen een stootje kun
nen en opgewassen zijn tegen de ve
le moeilijkheden en lasten die het
varen op een onderzeeboot nu een
maal met zich brengt.
Zooals men zich herinneren zal, was er
aanvankelijk sprake, dat Hr. Ms. O 16 via de
Kaap naar Néderlandsch Indië zou vertrek
ken. Deze reis ging niet door, terwijl even
min Dr. Nieuwenkamp, de opvolger van
prof. Vening Meinesz in de gelegenheid ge
steld kon worden den tocht mede te maken.
Vermoedelijk in verband met den critieken
buitenlandschen toestand ging de onder
zeeboot via een korteren weg naar Indië
en zoo "vertrok bet schip op 24 April uit
de haven van Nieuwediep.
Een leek zegt het reisplan niet veel:
Aankomst Lissabon 29 April, vertrek 2 Mei,
te Port Said van 10 tot 13 Mei, te Aden
van 18 tot 20 Mei en dan in één ruk door
naar Tandjong Priok.
Maar den ingewijde zegt dit wèl het een
en ander: dien zegt het, dat de 36 man
slechts 3 dagen in Lissabon waren, 3 in
Port Said en 2 in Aden. Normaal is, dat de
booten bij de plaatsen welke worden aan
gedaan, ongeveer een week verblijven, zoo
dat de opvarenden eenigszins kunnen be
komen van de vermoeienissen aan boord
van de onderzeeboot.
Er mag hier dan ook zonder eenige res
trictie gesproken worden van een toppres
tatie der O-16-bemanning. Voornamelijk
ook,omdat men in den Indischen Oceaan
ongetwijfeld niet constant met gunstig weer
te doen heeft gehad. Het uithoudingsvermo
gen der bemanning, benevens het moreel,
hebben dus ongetwijfeld een vuurproef door
staan, waarvoor een woord van waardee
ring op zijn plaats is.
Voorts valt in het oog dat de afstand Aden-
Hr. Ms. O 16.
Tandjong Priok in 16 dagen afgelegd werd.
Gezien het feit dat. het hier tenslotte een
normale vredesreis betrof, waarop even
eens duikoefeningen gehouden zijn, is deze
tijd een wel zéér korte. Het traject bedraagt
3640 zeemijlen, hetgeen neerkomt op een ge
middelde van 10 mijl per uur.
Betrouwbaar materieel.
Er blijkt bij het nagaan der reis,
dat dit de korste is die ooit door
een Nederlandsche onderzeeboot
naar Nederlandsch-Indië is gemaakt
Voor de bemanning een topprestatie,
en tevens een brevet van vertrou
wen voor het materieel.
Het leek ons interessant deze bijzonderhe
den onze lezers niet te onthouden. Zij zijn
weer eens het bewijs waartoe de Nederland
sche Onderzeedienst in staat is.
Als typische bijzonderheid tenslotte nog
dit: deze „record-reis" werd gepresteerd
door H. Ms. 16, de onderzeeboot, die reeds
sedert verscheidene jaren bij den Onderzee
dienst het stempel van „vlaggeschip" draagt
Er is dus wel overduidelijk gebleken dat
dit schip inderdaad de „Blauwe wimpel"
verdient!
De Engelschman Tinkler opzet
telijk verwond?
Bij een stakingsincident te Poetoeng werd
de Engelschman Tinkler gearresteerd, Tink
ler overleed, nadat hij in het ziekenhuis
van Ilongkew was geopereerd door Duit-
sche en Japansche doktoren. Hij had een
schotwond aan het hoofd, drie bajonetsteken
in het onderlijf en een verwonding aan de
voet.
Naar den dood van Tinkler wordt een
officieel onderzoek ingesteld. Men gelooft,
aldus Havas, dat de wonden niet werden
toegebracht bij de arrestatie, .doch later in
het Japansche politiebureau, waarheen de
arrestant werd gebracht.
De overbrenging naar het ziekenhuis ge
schiedde eerst te middernacht en schild
wachten bewaakten de deur van de opera
tiezaal.
De Britsche autoriteiten zijn voornemens
krachtig te protesteeren. Men acht het in
cident zeer ernstig.
De betweterij van de mannen der weten
schap kent werkelijk geen grenzen. Ze
schrijven voor, dat de koeien met muziek
moeten worden gemolken en als ik me
niet vergis, levert Beethoven meer melk op
dan Paul Whiteman en nu komt profes
sor Winchester weer met een ander nieuw
tje: de elerenproductie der kippen kan wor
den opgevoerd door de dieren nu en dan met
een schildklierpraeparaat in te spuiten.
Kunnen ze de dieren niet met rust laten?
Kippen kwijten zich tot ieders tevredenheid
van haar taak. Ze leggen eieren in over
vloed, die precies passen in de daarvoor be
stemde eierdopjes een wonder van tech
niek en ze vragen van degenen die de
eieren verkoopen geen enkel aandeel in de
winst. Kippen leveren ons, voor het beetje
mais en voor de schamele etensresten waar
mee ze worden beloond, een product, dat
niet te slecht is om een eereplaats in te
nemen op koninklijke ontbijttafels, en alle
professoren van de wereld tezamen zouden
niet in staat zijn een enkel ei te leggen.
Waar halen ze toch den moed vandaan zich
over de praestaties van deze sympathieke
dieren ontevreden te toonen?
Heeft men ooit een kip het feit hooren be-
critiseeren, dat nog nooit een man van de
wetenschap een ei heeft gelegd? Een kip
.dénkt er eenvoudig niet aan. Ze is er veel te
bescheiden voor! Als de professoren zich
even bescheiden toonden, zou de goede ver
standhouding tusschen mensch en dier er
slechts door worden bevorderd.
Waar gaat het heen, wanneer het arse
naal der wetenschap, dat tot nu toe alleen
werd aangewend om de efficiency, de levens
kracht en de schoonheid der menschen
te bevorderen, ook op de onschuldige die
ren wordt toegepast? IJdele dames pedi
curen nu reeds haar schoothondjes; zullen
ze straks de wenkbrauwen van haar lieve
lingen laten epileeren of bijknippen, hun
oogharen laten omkrullen, hun staart laten
permanenten?
Zullen zilvervossen in haarwater of haar
verf worden gedrenkt, zullen de achterpar
tijen van ons herkauwend vee aan een dage-
lijksche massage worden onderworpen, ten
einde de malschheid van de biefstuk te be
vorderen? Zullen de zomersche stroohoeden
onzer Brabantsche paarden om aesthetische
redenen misschien ook vervangen worden
door de kokette niemandalletjes van de
laatste mode, die zoo groot en zoo pikant
zijn als een moedervlek en naar de uitspraak
van een menschenkenner de grootte aan
geven van de hersenen die zij bedekken? En
zal men er toe overgaan, deze brave trek
kers trouw te laten mensendiecken om te
voorkomen, dat zij te veel vet aanzetten?
Misschien kan men den leg van kievits
eieren wel verhonderdvoudigen door de
beestjes dagelijks vitamine A tot Q in te
spuiten, maar ten eerste is een kievit geen
uitslaande brand en ten tweede: wil profes
sor Winchester ons eens vertellen, waar we
met al die eieren heen moeten? Tooneel van
beteekenis heeft ons land niet voldoende om
al die eieren in den vorm van projectielen
te kunnen opmaken, zoodat ze dus uitslui
tend voor de consumptie moeten worden ge
bruikt. Blijven er al niet voldoende onver
kocht
Nee, nuttig zou het, wat m ij betreft, zijn
wanneer hij de kippeneieren kon laten pro-
duceeren, die op het oogenblik, dat zij gelegd
werden, precies 2jk minuut gekookt waren
Dat zou bij ons "thuis veel geredetwist
over wel-op-tijd-of-niet-op-tijd-uit-het-water
gehaald kunnen voorkomen. Al geef ik di
reet toe, dat dit een zuiver persoonlijki
voorkeur van mij is, en dat anderen er rechi
op hebben eieren van 5 minuten koker
klaar-van-de-kip, of zelfs in den vorm van
omelet fines herbes, mayonnaise of advo
caat te eischen. Als we toch eenmaal de na
tuur aan het bij prutsen zijn, waarom moeten
we dan bij een beetje schildklier halt hou
den?
Waarmee ik niet wil hebben toegegeven,
dat er voor deze experimenten ook maar
iets te zeggen is. Zoolang de kip geen col
lege geeft met of zonder kop moet de
prof niet voor kip willen spelen.
Geen persoonlijk letsel.
Gistermiddag is tijdens oefeningen
H Ms. onderzeeboot O 10 in lichte
aanvaring geweest met H Ms. „Su-
matra". Van de onderzeeboot werd
de bovenbouw lichtelijk beschadigd.
De boot is door de sleepboot „Am
sterdam" van bureau Wijsmuller
naar Nieuwediep gesleept. H Ms.
„Sumatra" had geen beschadiging.
Op geen der beide schepen kwam
persoonlijk letsel voor.
Een Japansche lezing.
Het Japansche agentschap Domei be
richt., dat het incident te Poetoeng zich als
volgt heeft toegedragen: Toen Maandag
ochtend vierhonderd werkwilligen bij de
Loesjoengkatoenspinnerij te Poetoeng aan
kwamen, werden zij aangevallen door een
dertigtal stakers, die hen met stokken en
knuppels te lijf gingen. De wacht van Ja
pansche mariniers greep onmiddellijk in en
arresteerde de leiders om een onderzoek
in te stellen. Vervolgens stormden een tien
tal Engelschen, gewapend met revolvers en
een aantal Chineezen uit de fabriek en
eischten, dat de stakers aan hen zouden
worden uitgeleverd. De Japanneezen wei
gerden dit en tijdens de woordenwisseling,
welke hierdoor ontstond richtte de En
gelschman Tinkler, aldus het Japansche
agentschap, op den commandant van de
Japansche troepen, majoor Nochi.
Een Japansch marinier sloeg het wapen
uit de hand van Tinkler, die licht werd
gewond en overgebracht naar het Japan
sche hoofdkwartier. Van Japansche zijde
wordt nog gemeld, dat de Engelschen geen
'vergunning hadden een wapen te dragen.
Steunen de Japanneezen de stakers?
Reuter meldt nog uit Londen, dat Tink
ler deel uitmaakte van de politie van
Sjanghai, en zich in de fabriek, waar Tink
ler werkte, herhaalde malen ongeregeldhe
den voordeden. Na protesten werd 25 Mei
j.1. besloten een afdeeling Britsche mari
niers te zenden, doch eenige dagen later
werd deze wacht teruggeroepen, aangezien
van Japansche zijde werd verzekerd, dat le
ven en eigendom van Britsche onderdanen
beschermd zou worden. De ongeregeldheden
duurden toch voort en 6 Juni bracht de
Britsche ambassadeur te Tokio een bezoek
aan den Japanschen vige-minister van
buitenlandsclie zaken en verzocht een einde
te maken aan het optreden van sommige
Japanneezen, die de stakers steunden en
waarbij de ambassadeur er tevens op wees,
dat de Japansche autoriteiten niets deden
om orde en rust te handhaven.
„Doet U Uw boodschappen wel
meer op deze manier?"
De le officier van het vliegkamp De
Mok Hogendoorn en de le officier
vlieger Adriaans, moesten in Haar
lem zijn voor den dienst en vliegers
nemen bij voorkeur geen trein of
autobus. Zij vlogen dus met een wa
tervliegtuig naar Haarlem, daalden
op de Mooie Hel en taxiden lang
zaam stadwaarts, tot verbazing van
de bewoners en wandelaars aan den
Spaarndamschen weg, die niet alle
dagen watervliegtuigen zien pas-
seeren.
Zonder eenige moeite leidde de piloot zijn
vliegtuig onder de spoorbrug door en tegen
half drie stuurde de piloot zijn watervogel
rustig naar den walkant aan de Kouden-
horn. De beide inzittenden stapten, aldus het
Vk., op de drijvers, één hunner ging aan
wal en liep naar de kazerne aan de Kouden-
horn om te vragen of één der militairen op
het vliegtuig wilde passen, want ze moesten
zelf in de stad even een boodschap doen
dienstzaken
Er kwam een sergeant van de militaire po
litie bij het vliegtuig, die de nieuwsgierigen
op een afstand hield en ook politie, om de
steeds talrijker wordende menigte niet al te
opdringerig te doen worden.
Binnen het uur waren de beide militairen
terug en ze waren lichtelijk verbaasd over
de groote belangstelling, die het publiek voor
de L-17 aan den dag legde.
Doet u uw boodschappen wel meer op
deze manier?" vroegên wij één hunner.
O ja, dat gebeurt dikwijls".
Maar dan zult u toch niet heelemaal in
de binnenstad kunnen komen?"
Dat niet, maar hier was de gelegenheid
er zoo mooi voor."
Kwam u met de machine gemakkelijk
onder de spoorbrug door?
O, dat ging prachtig: we hadden nog
genoeg ruimte aan weerskanten over".
Wedra was de machine weer startklaar.
De vliegers salueerden. De motor sloeg
aan en weg gleed de ongewone gast, het
Noorder Spaarne tegemoet. Langs den kant
holden de jongens mee, er ontstond een
race van fietsers en automobolisten, die
echter de langzaam voortglijdende machine
gemakkelijk konden bijhouden. Glansrijk
ging de machine weer onder de spoorbrug
door. Nog steeds met de rustige gang waar
mee de piloot gestart was.
Mar even voorbij de wipbrug van de Con-
rad sloeg de motor sneller aan. de golven
werden dieper en met groote vaart sneed
de machine plotseling door het Spaarne-
water. De auto's hielden hem nauwelijks
bij en de fietsers gaven den strijd maar op.
Met daverend geweld scheerde de L-17 over
de golven van het breede watervlak, waar
op bijna geen scheepvaart was.
Ter hoogte van Stork-Hijsch verhief de
machine zich van de oppervlakte. Lang
zaam trok de motor het vliegtuig steeds
booger totdat het zich nog slechts wazig
afteekende tegen den azuren hemel. Met
een flauwe bocht verdween de L-17 in
noordelijke richting.
WIERINDEN
JUBILEUM BRIGADIER BROUWER
Donderdag 22 Juni a.s. hoopt de heer I j.
Brouwer, brigadier bij 't corps van de Rijks-
vèldwacht alhier den dag te herdenken,
waai'op hij voor 25 jaar bij voornoemd corps
in dienst trad.
Voor dien tijd was hij een drietal jaren als
gemeenteveldwachter alhier werkzaam en
volgde op 22 Juni 1914 zijn benoeming en
in diensttreding als rijksveldwachter te Am
sterdam. December 1915 overgeplaatst naar
Enkhuizen, in 1924 naar Oudendijk en in
1927 naar Medemblik, waar hij zijn bnga-
dier-titulairrang verkreeg. Vanaf Medemblik
werd hij 16 Aug. 1937 benoemd tot brigadier
alhier.
Dat de heer Brouwer alzoo een mooien
staat van dienst achter den rug heeft, be
hoeft hier verder geen betoog, actief poli
tieman als hij altijd was, zooals wij hem
destijds kenden als gemeenteveldwachter en
thans als brigadier. Dat hij bij superieuren
zoowel als bij zijn collega's goed staat aan
geschreven, bewijst wel het feit, dat hem op
zijn jubileerenden dag door den Districts
commandant te Amsterdam, de zilveren me
daille voor 25 jarigen trouwen dienst en
plichtsvervulling op de borst zal worden
g'Ongetwijfeld zal deze dag voor den heer
Brouwer en zijn gezin een ware feestdag
worden.
Dat er militair en politiebloed door de
aderen van de familie Brouwer vloeit, kan
worden afgeleid uit het feit, dat twee zijner
zonen vrijwillig in militairen dienst zijn
getreden, beiden zijn reeds opgeklommen
tot wachtmeester, één bij de cavallerie-mo-
torafdeeling te Apeldoorn en de ander bij
de artillerie te Naarden, terwijl no. drie,
in militairen dienst voor zijn nummer, even-
eens plannen koestert zich verder bij den
dienst op te werken.
De jubilaris, zooals men hem 't best kent.
Suner in Rome.
BROEDERSCHAP GEBASEERD OP
GEZAMENLIJKE STRIJD IN DE
LOOPGRAVEN.
De minister van binnenlandsche zaken
van Spanje, Serrano Suner, en de leden van
zijn gevolg zijn te Rome op het Quirinaal
door den koning-keizer in audiëntie ontvan
gen.
De koning heeft, vervolgens een noenmaal
aangeboden, waaraan o.m. ook de Spaan
sche gezant heeft deelgenomen. Later is Su
ner door Mussolini in het Palazzo Venezia
ontvangen. Het" onderhoud duurde bijna '2
uur.
Gisteravond heeft Mussolini in een tafel
rede de hartelijke gevoelens geschetst, welke
thans tusschen beide landen bestaan.
De Spaansche minister van binnenlandsche
zakén, Suner, antwoordde hierop met een
rede, waarin hij de heldhaftigheid der Ita-
liaansche legionarissen prees en zeide, dat
Spanje nooit vergeten zal, dat Italië het te
hulp is gesneld, toen mannen van alle ras
sen en alle landen, voorzien van alle soor
ten wapnen, de Pyrenieeën overstaken om
zijn goederen, zijn geestelijk erfdeel te be
dreigen. Naties, die zich humanitair acht
ten en die toch zonder aarzelen hadden bij
gedragen tot de ruineering van en de slach
tingen in Spanje schreeuwden luid en klaag
den den Itaüaansche inval in Spanje aan,
welke volgens hen ten doel zou hebben een
It.aliaansche overheersching te vestigen in
verscheidene Spaansche streken. Tevergeefs
riepen de Spanjaarden, dat dat onjuist was
Zij hadden niet genoeg geld om te strijden
tegen het goud van die landen, dat hen in
staat stelde leugens in de wereld te ver
spreiden en te verhinderen, dat de stem
van Spanje werd gehoord en de waarheid
over zijn toestand. Thans, na de Spaansche
overwinning hebben zij het recht en de
plicht om tegen al deze laaghartige lie
den te zeggen, dat zij slechts vuigairè laste
raars zijn.
De vriendschap van Spanje voor Italië
zal eeuwig zijn, want zij is gebaseerd op de
broederschap der loopgraven.
Onze landgenooten kwamen zegevierend
uit den strijd met een tijd van 6 uur 48 min
21.5 sec., gevolgd door Duitschland in 6 uur
48 min. 43.5 sec., en Denemarken op de
derde plaats.
De individueele uitslag der Nederlandsche
renners was:
1. Bosma 2 uur 16 min.; 2. Van der
Heyden 2 uur 16 min. 72 sec.; 3. Hofstede
2 uur 16 min. 7.3 sec. Moeke gaf op wegens
een lekken band.
VERBETERING RIJKSWEG ALKMAAR
DEN HELDER.
De wegwerken vinden voor onze omgeving
den laatsten tijd snellen voortgang. Zoo zal
30 Juni a.s. te Haarlem door den Rijkswater
staat worden aanbesteed, bestek no. 227: Het
uitvoeren van grondwerken en het aanbren
gen van een verharding van cementbeton
met kantstrooken van klinkerkeien op de
rijbaan van een vak van weg no. 9 (gedeelte
Alkmaar—Stolpen) en van weg no. 10 (Stol
penDen Helder), Rijkswegenplan 1938, en
het maken van parkeerplaatsen met, een ver
harding van cementbeton langs enkele vak
ken van deze wegen, met bijkomende werken
onder de gemeenten Zijpe en Callantsoog.
TEXEL.
MERRIEKEURING.
Te De Cocksdorp op Texel zijn Woens
dag voor het N.H. Stamboek keuringen ge
houden voor het type trekpaard. De volgen
de dieren werden geprimeerd:
Éénjarige: Cera, eig. P. Dros Bz. met f 7.50;
Tweejarige: Bea, eig. P. Dros B. met f 25
en een medaille; Minka, eig. J. C. Witte,
f 25; Rosa, idem f 5, Ladia, eig. P. de Rid
der f 5.
Driejarige: Flora van de Lente, eig. P. de
Ridder met f 20; Selma van Eierland, eig.
C. J. Geense f 15. Deze beide driejarige mer
ries werden in het Stamboek opgenomen.
4 tot 7-jarige: Kora, eig. J. C. Witte f 40;
Zodia, eig. P. Dros B. f 30; Zita, eig. idem
f 25; Lyda, eig. J. de Wolf, f 25; Julia, eig.
J. C. Witte f 5.
De Nederlandsche renners ont
moedigd door peoh.
Gisteren werd de zesde etappe ver
reden. Schulte en Middelkamp wa
ren gisteren niet zoo gelukkig. Toen
de eerste klim aanving, brak het
frame van Middelkamp. Schulte stap
te onmiddellijk af om samen met zijn
landgenoot den achterstand in te
halen. Hoewel de materiaalwagen
na een kwartier reeds aanwezig was
gaven de beide Nederlanders wat
later ontmoedigd op. Deze pech was
vooral voor Middelkamp een teleur
stelling, daar hij de tweede plaats
in het klassement bezette.
NEDERLANDSCHE PLOEG WINT IN
ZWEDEN.
Ab Bosma onze melste landge
noot.
Gisteren is te Uppsala in Zweden een in
ternationale wegwedstrijd gehouden over
100 k.m. met deelneming van de Nederland
sche renners, die ook te Stockholm waren
uitgekomen.
SCIIAGEN, 8 Juni.
6 Geldekoeien (magere) f 80—120, 32 i<b
(vette 160—245, 3 kalfkoeien 180—245, 82
nuchtere kalveren f 4—10, 100 vette schapen
10—20, 60 overhoüders 1318.50, 207 lam
meren 49, 5 bokken en geiten 38, 7 vette
varkens per Kg. 4547 ct., 65 biggen 916,
konijnen 3075 ct., 15 kippen' 0.70—1.
AMSTERDAM. 6 Juni.
Veemarkt. 275 vette kalveren: le kw.
60-65 ct., 2e kw. 52—58 ct., 3e kw. 40—50
ct. per Kg. levend gewicht, ondermclkers
lager. 95 nuchtere kalveren f 4—8 per stuk,
109 varkens: vleeschvarkens, wegende van
00110 Kg. 5657 ct., zware varkens 55—
56 ct, vette varkens 54—55 ct. per Kg. sb-
gewicht. Aangevoerd 2 wagons geslachte
runderen uit Denemarken. Overzicht: Vette
kalveren ruime aanvoer, handel zeer matig,
prijzen lager. Nuchtere kalveren, matige
aanvoer, handel gedrukt, prijzen lager,
v arkeps zeer matige aanvoer, handel
slecht, prijzen onveranderd. Aan het eind
der markt veel varkens onverkocht.
ALKMAAR, 7 Juni.
Aardappelen (nieuwe) 6.40—8.60. aardbeien
~830, andijvie 1.103.80e asperges 1228,
bloemkool I 12—19, idem II 8—10, druiven
tb, kropsla 0.501, komkommers 47, pe
terselie 0.501, postelein 0.10—0.28, peulen
i' 17, rabarber 611, raapstelen 0.601,
radijs 1.10—2.10, selderie 0.50—1.20, spinazie
0.12—0.80, tomaten 17—19, uien 2.70—3, wor
telen 5—8.
BROF.K OP LANGENDIJK, 8 Juni.
Aanvoer: 55.000 Kg. aardappelen: Schot-
sche muizen 6.807.90, drielingen 6.20—7.40,
kriel 5-5.70. 12000 Kg. tomaten: A 43.30-
43.70, B 36.90—45.80, C 45.80—45.90, CC 42.10,
381 stuks bleomkool 7.70—9.20, 125 Kg. uiep
0.60-1.40.
