Groote diplomatieke
activiteit
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
„Zwart licht"
op de Oranje
rs g,"erm
in Londen
Innitzerincident wordt
dood gezwegen
„Onder de oppervlakte
sluimert in elk land
anti-semietisme"
EERBERICHT
Nederland als voorwerp
van garantie geschrapt?
DONDERDAG
6 J U L I 1939
stappen
verwacht
en Warschau
Zal Polen alleen het initiatief nemen?
TOESTAND IN DANTZIG IETS RUSTIGER.
Amerika's goudvoorraad
Vluchtelingenprobleem
Volkenbondstaak
Dit nummer bevat 12 pagina's
HELDERSCH
COURANT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Ultg.-Mj(. Holland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder
67e JAARG. No. 8661
Elk oogenblik
Dc toestand te Dantzig schijnt voor het oogenblik ver
beterd, doch hij kan slechts gewapende vrede worden ge
noemd.
Aan beide zijden wordt gezegd: „Wij zijn sterk, wij
kunnen wachten", doch er is geen aanwijzing voor een stap
in de richting van een oplossing.
Heden zal Foerster, de gouwleider voor Dantzig, op
een partijdag het woord voeren. Met belangstelling ziet
men zijn redevoering tegemoet. Men acht het niet waar
schijnlijk, dat zij een meer opbouwende toon zal hebben
dan de vorige. Afdeelingen van den Poolschen arbeids
dienst zijn in de buurt van Gluckau aan de grens der vrije
stad aangekomen, waar zij thans versterkingen aanleggen.
Het Britsche kabinet heeft niet minder dan vier uur
vergaderd. Voorzorgsmaatregelen tegen alle eventualiteiten
zijn in bijzonderheden bestudeerd. Dit slaat dan speciaal
op de gebeurtenissen in en om Dantzig.
In officieele kringen wordt voorts de indruk
gewekt dat het te verwachten protest tegen
de militarisatie van Dantzig niet van de drie
mogendheden zal uitgaan, maar van de
Poolsche regeering alleen.
Naar de N.R.Crt. meldt, zijn beide moge
lijkheden overwogen. De beslissing schijnt nu
echter ten gunste van een eenzijdig Poolsch
protest te zijn gevallen. Het zal echter geen
verrassing baren als er in dit protest op een
ol andere wijze verwezen zou worden naar
de verklaring die morgen in Londen en Pa
rijs verwacht wordt, ol, vice versa, dat de
Engelsch-Fransche verklaring een goedkeu
rende toespeling zal maken op het Poolsch
protest. Op deze wijze zal de solidariteit van
de drie mogendheden op duidelijke wijzé
tot uiting kunnen worden gebracht.
Leiders der Poolsche staat con-
fereeren.
Gistermiddag is op het paleis van den
Poolschen president een belangrijke confe
rentie gehouden door Moscicky, Smiglv Rydz
en Beek. Het verluidt, dat gesproken is over
maatregelen, die genomen moeten worden
met betrekking tot militaire voorbereidin
gen in Dantzig.
De Britsche zaakgelastigde Norton heeft
een bezoek gebracht aan Beek op het ministe
rie van buitenlandsche zaken.
Het verluidt, dat hij in kennis is gesteld
van 't besluit dat de Poolsche regeering heeft
genomen na het overleg van Beek met den
Poolschen ambassadeur te Londen. Men ge
looft, dat dit besluit spoedig een concreten
en zichtbaren vorm zal aannemen, doch de
officieele woordvoerder heeft verklaard:
„Wij kunnen geen aanwijzing geven over de
maatregelen, waartoe besloten is".
Vragen en mededeelingen in het
Lagerhuis.
In het Lagerhuis heeft de conservatief
Vyvian Adames den premier de vraag ge
steld, of hij, gezien het onwettige optreden
ten aanzien van den invoer van munitie en
gewapende mannen in de Vrije Stad Dantzig,
stappen wil nemen zoolang het nog tijd is om
bij de Duitschc regeering den indruk te ves
tigen van de vastberadenheid van het Brit
sche volk door een of andere pliysieke ac
tie, zooals een mobilisatie van de vloot.
Chamberlain antwoordde, dat de Britsche
regeering niet in gebreke zal blijven de stap-
Ook de kardanaal zeil weigert
elke verklaring.
De pers maakt geen melding van de inci
denten, welke zich hebben voorgedaam tij
dens de herderlijke rondreis van kardinaal
Innitzer. Zoowel kerk als staat willen den
bestaanden wapenstilstand niet breken,
ficieel wordt ten sterkste ontkent, dat de
betoogingen door nationaal socialistische
autoriteiten werden georganiseerd en spreekt
men over spontane betoogingen der bcvoi-
king in een gebied, waar vele bloedverwan
ten van Planetta en Ilolzweber leven, die
terecht gesteld zijn in verband niet den
moord op Dollfuss. De kardinaal heeft ge
weigerd een verklaring af te leggen en zet
te Weenen zijn gewone leven voort. Gisteren
heeft hij de begrafenis van een vooraan
staand katholiek bijgewoond. De herderlij
ke rondreis, welke bijna gereed is, zal vol
gens liet. vastgestelde programma worden
afgewerkt.
Teneinde nieuwe incidenten te voorko
men, zullen politie en gendarmerie den kar
dinaal op zijn reizen bescherming verleenerij
pen te nemen, die haar noodig of wenschelijk
voorkomen om haar houding volstrekt duide
lijk te maken.
Dit is reeds nauwkeurig verklaard in re
cente redevoeringen door ministers.
Verder vroeg Cocks of de aangekondigde
politiek der Britsche regecring, volgens wel
ke Engeland terstond zijn geheele kracht
zal inzetten om zijn beloften tot het bieden
van weerstand tegen verdere agressie ge
stand te doen, het geval dekt van een poging
om een gewelddadige wijziging tot stand te
brengen in den status van Dantzig. Butler
antwoordde: „Ik zou Cocks willen verwijzen
naar de bewoordingen van onze toezegging
aan Polen, welke Groot-Brittannië zeker zal
nakomen.
Op een verdere vraag antwoordde Butler:
„Cocks zal zich herinneren, dat de bewoor
dingen van de garantie, die wij aan Polen
hebben gegeven, betrekking hadden op een
zeer duidelijke bedreiging van zijn onafhan
kelijkheid."
In strijd met het statuut.
De onderminister van buitenlandsche za
ken, Butler, heeft nog verklaard, dat de mi
litaire voorbereidingen, die door de autori
teiten der Vrije Stad worden getoffen een
inbreuk schijnen te vormen op artikel 5
van het statuut van Dantzig.
Volgens een bericht van Havas zou Butler
nog hebben verklaard, dat de „Britsche
regeering volledig op de hoogte was gehou
den van de Zaterdag j.1. door de Fransche
regeering met betrekking tot Dantzig bij de
Duitsche regeering gedane demarche en dat
ten aanzien van deze kwestie geen enkel
verschil van opvatting tusschen de twee
regeeringen bestond."
Meer dan een milliard dollar aan goud
is in de Vereenigde Staten opgeslagen voor
rekening van Engeland en andere Europee-
sohe landen. Het totaal der in de Vereenig
de Staten en Canada opgeslagen goudreser
ves beloopt ongeveer V/2 milliard dollar.
Britsch Hoogerhuislid brengt Ne
derland hulde voor de liefderijke
verzorging der vervolgden.
ENGELAND HAAST ZICH NIET.
In het Hoogerhuis heeft Lord Lyt-
ton in een uitvoerige redevoering
liet vluchtelingenvraagstuk ter spra
ke gebracht, waarbij hij als zijn mee-
ning deed kennen, dat Engeland niet
zoo n mooie bijdrage had geleverd als
andere landen, met inbegrip van zoo
kleine landen als Nederland en Bel
gië.
Spr. gaf als zijn meening te kennen, dat
liet hier een internationaal probleem betreft,
dat door een internationaal agentschap moet
worden behandeld. Hier ligt naar zijn mee-
ning een taak voor den Volkenbond. Spr.
stelde voor, dat een internationaal lichaam
van deskundigen terstond zou worden aan
gesteld met tot taak bestudeering van het
probleem en het docjn van aanbevelingen
voor een regeling, waarna contact zou moe
ten worden gezocht met de verschillende re
geeringen en getracht zou moeten worden
met deze door samenwerking de noodige
leeningen uit te geven om de aanbevelingen
te kunnen uitwerken.
„Ik hoop, zoo besloot lord Lytton, dat zij
als essentieel onderdeel van een algemeene
regeling een werkelijke bijdrage zullen
eischen van Duitschland aan de oplossing
van dit groote internationale probleem, dat
de huidige Duitsche heerschers in het leven
hebben geroepen.
De aartsbisschop van Canterbury bepleit
te vollediger opneming v. vluchtelingen in
Groot Britanje, terwijl hij er tevens op wees,
dat het steeds duidelijker is, dat de tegen
woordige particuliere reserves voor de
vluchtelingen niet voldoende zijn en spoe
dig moeten zijn uitgeput; het is duidelijk,
dat het niet voldoende is, een gelegenheid
te verschaffen voor vluchtelingen om bin
nen te komen, maar ook een gelegenheid
om weg te komen inoet worden verschaft.'
De regeering antwoordt.
Nadat enkele andere sprekers de woorden
van Lord Lytton nog eens hadden beves
tigd, antwoordde Markies Dufferin and Ava,
namens de regeering. Hij juichte het voor
stel van Lord Lytton toe. Hij was het eens
met de „Noble Lords", die het werk van
België en Nederland hebben geprezen. Bei
den hebben, men kan wel zeggen hulp ver
leend aan deze vluchtelingen buiten iedere
verhouding van hun bevolkingstal. Spre
ker kon het Huis de verzekering geven,
dat Engeland zal doen wat het kan om
deze landen te helpen uit de moeilijkheden,
waarin zij zich mogelijk bevinden als na»
tuurlijk gevolg daarvan.
Ten aanzien van de opneming der vluch
telingen in Groot Brittannië zeide de Lord:
„Ik heb sterk het gevoel, dat een zeer
groote toeneming der Joodsche bevolking in
Groot Brittannië een anti-semietische stem
ming zou verwekken, welke, ik kan het
niet verhelen, in Engeland evenals in ieder
ander land onder de oppervlakte sluimert.
Daarom wensch ik allen te zeggen, dat
voorzichtig moet worden te werk gegaan en
niet overhaast.
De politiek der Britsche regeering blijft
dezelfde ten aanzien van Engeland als land
De leiders der zes voornaamste Tweede Kamerfracties, de heeren dr. Deckers
(R.K.), J. Schouten (A.R.), jhr. De Geer (Chr. Hist.), dr. Bierema (Llb.), Ir.
Albarda (S.D.A.P.) en mr. Joekes (V.D.) hebben Woensdagmiddag een con
ferentie gehouden met dr Colijn ten Departemente van Alg. Zaken te Den
Haag, Het gezelschap verlaat het gebouw na afloop der besprekingen,
van toevlucht. Wij zijn vastbesloten iederen
steun te verleenen welken wij kunnen ge
ven voor de koloniseering van vluchtelin
gen in onze koloniën of in Zuid Amerika
of ergens elders ter wereld, besloot de mar
kies. Jaarlijks gaan 30.000 vluchtelingen
naar Amerika, drie jaar lang zullen 5000
naar Australië gaan en naar Palestina zul
len in den loop van 5 jaar 75.000 personen
gaan, van wie minstens 50.000 vluchtelin
gen.
Om veilig te zijn tegen vijande
lijke vliegtuigen en duikbooten.
Het verduisteren van havengebie
den, scheepvaartwegen, schepen aan
de kade zoowel als buitengaats is
een vraagstuk op zichzelf. De scheep-
vaartinspectie houdt daar sinds
lang proeven mee. Het spreekt van
zelf, dat er bij den bouw van het
motormailschip „Oranje" met haar
adviezen rekening is gehouden. Trou
wens ook op andere nieuwe schepen
zijn al pogingen tot onzichtbaar-
making gedaan. Naar het schijnt,
heeft men thans een ideale oplos
sing gevonden.
Het was de heer G. Mante, waarnemend
inspecteur-generaal voor de scheepvaart, die,
aldus het Hsb., tijdens de proefvaart van
de „Oranje" het een en ander vertelde over
en liet zien van de mogelijkheden, die zich
te dien aanzien kunnen voordoen.
Bij de verduistering van schepen moet
men eigenlijk verschillende vraagstukken
tegelijkertijd oplossen. In de havens behoe
ven zij slechts onzichtbaar gemaakt te wor
den van boven af (voor vliegers dus), maar
buitengaats ook van den zeespiegel af (voor
waarnemers in onderzeebooten). En in de
derde plaats streeft men bij deze proeven
naar het doen vervallen van den hinder,
dien de gewone lichten op de brug van den
stuurman en den roerganger opleveren bij
het uitkijken over het water vóór zich. Dit
laatste is niet alleen in tijden van oorlog
van beteekenis, het geldt eiken nacht.
Het liefst zouden de zeelui varen
zonder licht op de brug. Des te beter
zien zij voor zich uit. Dit ideaal heeft
men op de „Oranje" zoo goed als be
reikt. Het valt den bezoeker onmid
dellijk op, dat het op de brug zoo
donker is des avonds tijdens de vaart
Het is er echter, volgens den heer
Mante, nog niet donker genoeg
Een nachtvlucht boven de „Oranje".
Maar hoe dan ook, het was er tenminste
zoo donker, dat de heer Mante ons in de
kaartenkamer riep om ons te vertellen wat
hij te vertellen had. Daar vernamen wij
dan, dat althans voor de havengebieden de
oplossing reeds gevonden is. Lenigen tijd
geleden zijn de scheepvaartlichten van
Kornwerderzand een week of wat achter
elkaar naar boven toe afgeschermd ge
weest; naar de heer Mante persoonlijk bij
een nachtvlucht boven den dijk had kun
nen constateeren, was er geen enkel licht
van het vliegtuig uit zichtbaar geweest.
En de schippers? - Wel, die hadden niet
eens bemerkt, dat het er anders was dan
anders. Wat de schepen betreft zijn er
proeven genomen op verschillende schepen
Men was begonnen met alle lichtbron
nen tot het minimum van bruikbare zwakte
terug te brengen. Dat was echter onvol
doende. Van den bak af had men het licht
nog kunnen waarnemen. Ja, de kleine lamp
jes van een schakelbord op de brug had
men een eindweegs buiten boord nog kun
nen zien. Dat is voldoende voor waarne
mingen van een onderzeëer uit, verzekerde
de heer Mante, die zelf duikboot-comman
dant is geweest. Dus werd er verder ge
zocht.
Een geheel nieuw systeem.
Men kwam tenslotte tot een geheel nieuw
systeem, dat thans op de „Oranje" proviso
risch is aangebracht.
Het komt hierop neer, dat alle onmisbare
navigatie-instrumenten met een lichtgeven
de verf, fliioresceerend of fosforesceerend,
worden bestreken. Deze houden het licht
lang vast, niet lang genoeg echter om er
een heelen nacht op te kunnen varen. Daar
om zijn boven deze instrumenten lampen
opgehangen, die ultraviolet licht uitstralen
dat voor het oog niet waarneembaar is.
„Zwart licht" heet het in de wandeling.
Deze lampen bevorderen het z.g. oplichten
van de verf, Een filter zorgt ervoor, dat de
schadelijke invloed op het netvlies van het
oog van den mensch uitgeschakeld wordt.
Gedurende een deel van den proeftocht
heeft de „Oranje" gevaren met het „zwarte
licht." De eerste indrukken van de deskun
digen waren gunstig. Blijft het systeem vol
doen, dan zal het mettertijd op nog grootere
schaal worden toegepast, In dat geval is het
niet uitgesloten, dat het op sommige sche
pen permanent aal worden toegepast.
DE BILT SEINT»
Verwachting, Gedeeltelijk be
wolkt, mogelijk nog eenige
regenbuien, koeler dan gis
teren, matigen, aan de kust
wellicht krachtigen Zuid-
Westelijken wind.
LONDEN WIL MOSKOU TEGE
MOET KOMEN.
In Londen is men zeer onaange
naam getroffen door het feit, dat de
Russen Nederland en Zwitserland
slechts willen garandeeren, in ruil
voor een bijstandsverdrag van Polen
en Turkije, zooals deze landen ook
met Engeland hebben afgesloten.
Men is, zoo meldt de Londensehe
correspondent van de N.R.Crt,, des te
gebelgder, omdat Rusland eenigen
tijd geleden reeds te verstaan zou
hebben gegeven geen bezv/aar tegen
opneming van Neder Ia nd en
Zwitserland in het garantiestelsel te
voelen en daarvoor ook geen compen
satie zou verlangen. In Russische
kringen wordt dit ontkend. Men
zegt daar dat Engeland en Frankrijk
in hun jongste voorstellen, die ver
leden Zaterdag zijn overhandigd,
met het idee van een drievoudige
garantie aan Nederland en Zwit
serland voor den dag zijn gekomen.
De waarheid zal, zooals gewoon
lijk, in het midden liggen.
Engeland en Frankrijk hebben eenigen
tijd geleden reeds informeel over de opne
ming van Neder la n d en Zwitserland in
het garantiestelsel gesproken, maar zij heb
ben dit voorstel eerst verleden Zaterdag for
meel aan de orde gesteld.
Naar de corresp. van goed ingelich
te zijde verneemt, Is er in de Engel-
sche kabinetsvergadering van gis
teren ernstig over gesproken, deze
nieuwe moeilijkheden op te lossen,
door Nederland en Zwitserland toch
maar weer van de zg. garantielijst
te schrappen. Beslissingen zouden
echter eerst genomen kunnen wor
den, nadat het overleg met Frank
rijk over deze kwestie geëindigd is.
Het struikelblok: Polen.
Er is echter eenige reden te gelooven dat
deze oplossing die vanzelfsprekend groote
bezwaren voor Frankrijk en Engeland heeft,
m Parijs niet ongunstig ontvangen zal wor
den. In Fransche kringen spreekt men het
althans als zijn meening uit dat het vrij ho
peloos zou zijn de moeilijkheden op te los
sen door Rusland de verlangde compensa
ties in den vorm van Turksche en Poolsche
gaianties te verschaffen. Turkije zou voor
een garantie aan Rusland mogelijkerwijs
wel te vinden zijn, maar dat Polen even
eens bereid gevonden zou kunnen worden
Rusland te garandeeren, wordt zeer onwaar
schijnlijk geacht.
Rome tevreden over Nederland.
De houding van Nederland ten aan
zien van de Fransch-Engelsch-Russische be
sprekingen over een eventueele garantie
aan ons land heeft te Rome een uitsteken
den indruk gemaakt. Alle bladen hebben op
een in het oog vallende plaats het bericht
gebracht, dat de Ncderlandsche gezanten
e Londen en te Parijs er bij de regeeringen
Z1' geaccrediteerd zijn, op gewe
zen hebben, dat Nederland dergelijke garan
ties niet zou kunnen aanvaarden. In vele
couranten worden ook de redactioneele ar
tikelen welke in het Handelsblad en in de
Meuwe Rotterdamsche Courant aan dit on
derwerp gewijd zijn, uitvoerig en met vol
ledige instemming geciteerd.
Het pauselijk orgaan, de Osservatore Ro-
mano, drukt beide hoofdartikelen vrijwel
geheel af Men verwacht te Rome, dat de
Zwitsersche regeering wel eenzelfde houding
zal aannemen als de Nederlandsche. De
U' gevolgde gedragslijn wordt
uori0er'^1R .?en?e,Td voor alle staten die
ifT. stellen op een volledige neu
traliteit. Het trekt de aandacht dat ook in
de beschouwingen welke de bladen wijden
aan de nieuwe stagnatie der besprekingen
genoemd°U' °nS 'and herhaaldeli)k wordt
BUITENGEWOON LID GED. STATEN.
Tot buitengewoon lid van Gcd Staten