Groote diplomatieke activiteit DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER „Zwart licht" op de Oranje rs g,"erm in Londen Innitzerincident wordt dood gezwegen „Onder de oppervlakte sluimert in elk land anti-semietisme" EERBERICHT Nederland als voorwerp van garantie geschrapt? DONDERDAG 6 J U L I 1939 stappen verwacht en Warschau Zal Polen alleen het initiatief nemen? TOESTAND IN DANTZIG IETS RUSTIGER. Amerika's goudvoorraad Vluchtelingenprobleem Volkenbondstaak Dit nummer bevat 12 pagina's HELDERSCH COURANT KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Uitgave der Ultg.-Mj(. Holland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder 67e JAARG. No. 8661 Elk oogenblik Dc toestand te Dantzig schijnt voor het oogenblik ver beterd, doch hij kan slechts gewapende vrede worden ge noemd. Aan beide zijden wordt gezegd: „Wij zijn sterk, wij kunnen wachten", doch er is geen aanwijzing voor een stap in de richting van een oplossing. Heden zal Foerster, de gouwleider voor Dantzig, op een partijdag het woord voeren. Met belangstelling ziet men zijn redevoering tegemoet. Men acht het niet waar schijnlijk, dat zij een meer opbouwende toon zal hebben dan de vorige. Afdeelingen van den Poolschen arbeids dienst zijn in de buurt van Gluckau aan de grens der vrije stad aangekomen, waar zij thans versterkingen aanleggen. Het Britsche kabinet heeft niet minder dan vier uur vergaderd. Voorzorgsmaatregelen tegen alle eventualiteiten zijn in bijzonderheden bestudeerd. Dit slaat dan speciaal op de gebeurtenissen in en om Dantzig. In officieele kringen wordt voorts de indruk gewekt dat het te verwachten protest tegen de militarisatie van Dantzig niet van de drie mogendheden zal uitgaan, maar van de Poolsche regeering alleen. Naar de N.R.Crt. meldt, zijn beide moge lijkheden overwogen. De beslissing schijnt nu echter ten gunste van een eenzijdig Poolsch protest te zijn gevallen. Het zal echter geen verrassing baren als er in dit protest op een ol andere wijze verwezen zou worden naar de verklaring die morgen in Londen en Pa rijs verwacht wordt, ol, vice versa, dat de Engelsch-Fransche verklaring een goedkeu rende toespeling zal maken op het Poolsch protest. Op deze wijze zal de solidariteit van de drie mogendheden op duidelijke wijzé tot uiting kunnen worden gebracht. Leiders der Poolsche staat con- fereeren. Gistermiddag is op het paleis van den Poolschen president een belangrijke confe rentie gehouden door Moscicky, Smiglv Rydz en Beek. Het verluidt, dat gesproken is over maatregelen, die genomen moeten worden met betrekking tot militaire voorbereidin gen in Dantzig. De Britsche zaakgelastigde Norton heeft een bezoek gebracht aan Beek op het ministe rie van buitenlandsche zaken. Het verluidt, dat hij in kennis is gesteld van 't besluit dat de Poolsche regeering heeft genomen na het overleg van Beek met den Poolschen ambassadeur te Londen. Men ge looft, dat dit besluit spoedig een concreten en zichtbaren vorm zal aannemen, doch de officieele woordvoerder heeft verklaard: „Wij kunnen geen aanwijzing geven over de maatregelen, waartoe besloten is". Vragen en mededeelingen in het Lagerhuis. In het Lagerhuis heeft de conservatief Vyvian Adames den premier de vraag ge steld, of hij, gezien het onwettige optreden ten aanzien van den invoer van munitie en gewapende mannen in de Vrije Stad Dantzig, stappen wil nemen zoolang het nog tijd is om bij de Duitschc regeering den indruk te ves tigen van de vastberadenheid van het Brit sche volk door een of andere pliysieke ac tie, zooals een mobilisatie van de vloot. Chamberlain antwoordde, dat de Britsche regeering niet in gebreke zal blijven de stap- Ook de kardanaal zeil weigert elke verklaring. De pers maakt geen melding van de inci denten, welke zich hebben voorgedaam tij dens de herderlijke rondreis van kardinaal Innitzer. Zoowel kerk als staat willen den bestaanden wapenstilstand niet breken, ficieel wordt ten sterkste ontkent, dat de betoogingen door nationaal socialistische autoriteiten werden georganiseerd en spreekt men over spontane betoogingen der bcvoi- king in een gebied, waar vele bloedverwan ten van Planetta en Ilolzweber leven, die terecht gesteld zijn in verband niet den moord op Dollfuss. De kardinaal heeft ge weigerd een verklaring af te leggen en zet te Weenen zijn gewone leven voort. Gisteren heeft hij de begrafenis van een vooraan staand katholiek bijgewoond. De herderlij ke rondreis, welke bijna gereed is, zal vol gens liet. vastgestelde programma worden afgewerkt. Teneinde nieuwe incidenten te voorko men, zullen politie en gendarmerie den kar dinaal op zijn reizen bescherming verleenerij pen te nemen, die haar noodig of wenschelijk voorkomen om haar houding volstrekt duide lijk te maken. Dit is reeds nauwkeurig verklaard in re cente redevoeringen door ministers. Verder vroeg Cocks of de aangekondigde politiek der Britsche regecring, volgens wel ke Engeland terstond zijn geheele kracht zal inzetten om zijn beloften tot het bieden van weerstand tegen verdere agressie ge stand te doen, het geval dekt van een poging om een gewelddadige wijziging tot stand te brengen in den status van Dantzig. Butler antwoordde: „Ik zou Cocks willen verwijzen naar de bewoordingen van onze toezegging aan Polen, welke Groot-Brittannië zeker zal nakomen. Op een verdere vraag antwoordde Butler: „Cocks zal zich herinneren, dat de bewoor dingen van de garantie, die wij aan Polen hebben gegeven, betrekking hadden op een zeer duidelijke bedreiging van zijn onafhan kelijkheid." In strijd met het statuut. De onderminister van buitenlandsche za ken, Butler, heeft nog verklaard, dat de mi litaire voorbereidingen, die door de autori teiten der Vrije Stad worden getoffen een inbreuk schijnen te vormen op artikel 5 van het statuut van Dantzig. Volgens een bericht van Havas zou Butler nog hebben verklaard, dat de „Britsche regeering volledig op de hoogte was gehou den van de Zaterdag j.1. door de Fransche regeering met betrekking tot Dantzig bij de Duitsche regeering gedane demarche en dat ten aanzien van deze kwestie geen enkel verschil van opvatting tusschen de twee regeeringen bestond." Meer dan een milliard dollar aan goud is in de Vereenigde Staten opgeslagen voor rekening van Engeland en andere Europee- sohe landen. Het totaal der in de Vereenig de Staten en Canada opgeslagen goudreser ves beloopt ongeveer V/2 milliard dollar. Britsch Hoogerhuislid brengt Ne derland hulde voor de liefderijke verzorging der vervolgden. ENGELAND HAAST ZICH NIET. In het Hoogerhuis heeft Lord Lyt- ton in een uitvoerige redevoering liet vluchtelingenvraagstuk ter spra ke gebracht, waarbij hij als zijn mee- ning deed kennen, dat Engeland niet zoo n mooie bijdrage had geleverd als andere landen, met inbegrip van zoo kleine landen als Nederland en Bel gië. Spr. gaf als zijn meening te kennen, dat liet hier een internationaal probleem betreft, dat door een internationaal agentschap moet worden behandeld. Hier ligt naar zijn mee- ning een taak voor den Volkenbond. Spr. stelde voor, dat een internationaal lichaam van deskundigen terstond zou worden aan gesteld met tot taak bestudeering van het probleem en het docjn van aanbevelingen voor een regeling, waarna contact zou moe ten worden gezocht met de verschillende re geeringen en getracht zou moeten worden met deze door samenwerking de noodige leeningen uit te geven om de aanbevelingen te kunnen uitwerken. „Ik hoop, zoo besloot lord Lytton, dat zij als essentieel onderdeel van een algemeene regeling een werkelijke bijdrage zullen eischen van Duitschland aan de oplossing van dit groote internationale probleem, dat de huidige Duitsche heerschers in het leven hebben geroepen. De aartsbisschop van Canterbury bepleit te vollediger opneming v. vluchtelingen in Groot Britanje, terwijl hij er tevens op wees, dat het steeds duidelijker is, dat de tegen woordige particuliere reserves voor de vluchtelingen niet voldoende zijn en spoe dig moeten zijn uitgeput; het is duidelijk, dat het niet voldoende is, een gelegenheid te verschaffen voor vluchtelingen om bin nen te komen, maar ook een gelegenheid om weg te komen inoet worden verschaft.' De regeering antwoordt. Nadat enkele andere sprekers de woorden van Lord Lytton nog eens hadden beves tigd, antwoordde Markies Dufferin and Ava, namens de regeering. Hij juichte het voor stel van Lord Lytton toe. Hij was het eens met de „Noble Lords", die het werk van België en Nederland hebben geprezen. Bei den hebben, men kan wel zeggen hulp ver leend aan deze vluchtelingen buiten iedere verhouding van hun bevolkingstal. Spre ker kon het Huis de verzekering geven, dat Engeland zal doen wat het kan om deze landen te helpen uit de moeilijkheden, waarin zij zich mogelijk bevinden als na» tuurlijk gevolg daarvan. Ten aanzien van de opneming der vluch telingen in Groot Brittannië zeide de Lord: „Ik heb sterk het gevoel, dat een zeer groote toeneming der Joodsche bevolking in Groot Brittannië een anti-semietische stem ming zou verwekken, welke, ik kan het niet verhelen, in Engeland evenals in ieder ander land onder de oppervlakte sluimert. Daarom wensch ik allen te zeggen, dat voorzichtig moet worden te werk gegaan en niet overhaast. De politiek der Britsche regeering blijft dezelfde ten aanzien van Engeland als land De leiders der zes voornaamste Tweede Kamerfracties, de heeren dr. Deckers (R.K.), J. Schouten (A.R.), jhr. De Geer (Chr. Hist.), dr. Bierema (Llb.), Ir. Albarda (S.D.A.P.) en mr. Joekes (V.D.) hebben Woensdagmiddag een con ferentie gehouden met dr Colijn ten Departemente van Alg. Zaken te Den Haag, Het gezelschap verlaat het gebouw na afloop der besprekingen, van toevlucht. Wij zijn vastbesloten iederen steun te verleenen welken wij kunnen ge ven voor de koloniseering van vluchtelin gen in onze koloniën of in Zuid Amerika of ergens elders ter wereld, besloot de mar kies. Jaarlijks gaan 30.000 vluchtelingen naar Amerika, drie jaar lang zullen 5000 naar Australië gaan en naar Palestina zul len in den loop van 5 jaar 75.000 personen gaan, van wie minstens 50.000 vluchtelin gen. Om veilig te zijn tegen vijande lijke vliegtuigen en duikbooten. Het verduisteren van havengebie den, scheepvaartwegen, schepen aan de kade zoowel als buitengaats is een vraagstuk op zichzelf. De scheep- vaartinspectie houdt daar sinds lang proeven mee. Het spreekt van zelf, dat er bij den bouw van het motormailschip „Oranje" met haar adviezen rekening is gehouden. Trou wens ook op andere nieuwe schepen zijn al pogingen tot onzichtbaar- making gedaan. Naar het schijnt, heeft men thans een ideale oplos sing gevonden. Het was de heer G. Mante, waarnemend inspecteur-generaal voor de scheepvaart, die, aldus het Hsb., tijdens de proefvaart van de „Oranje" het een en ander vertelde over en liet zien van de mogelijkheden, die zich te dien aanzien kunnen voordoen. Bij de verduistering van schepen moet men eigenlijk verschillende vraagstukken tegelijkertijd oplossen. In de havens behoe ven zij slechts onzichtbaar gemaakt te wor den van boven af (voor vliegers dus), maar buitengaats ook van den zeespiegel af (voor waarnemers in onderzeebooten). En in de derde plaats streeft men bij deze proeven naar het doen vervallen van den hinder, dien de gewone lichten op de brug van den stuurman en den roerganger opleveren bij het uitkijken over het water vóór zich. Dit laatste is niet alleen in tijden van oorlog van beteekenis, het geldt eiken nacht. Het liefst zouden de zeelui varen zonder licht op de brug. Des te beter zien zij voor zich uit. Dit ideaal heeft men op de „Oranje" zoo goed als be reikt. Het valt den bezoeker onmid dellijk op, dat het op de brug zoo donker is des avonds tijdens de vaart Het is er echter, volgens den heer Mante, nog niet donker genoeg Een nachtvlucht boven de „Oranje". Maar hoe dan ook, het was er tenminste zoo donker, dat de heer Mante ons in de kaartenkamer riep om ons te vertellen wat hij te vertellen had. Daar vernamen wij dan, dat althans voor de havengebieden de oplossing reeds gevonden is. Lenigen tijd geleden zijn de scheepvaartlichten van Kornwerderzand een week of wat achter elkaar naar boven toe afgeschermd ge weest; naar de heer Mante persoonlijk bij een nachtvlucht boven den dijk had kun nen constateeren, was er geen enkel licht van het vliegtuig uit zichtbaar geweest. En de schippers? - Wel, die hadden niet eens bemerkt, dat het er anders was dan anders. Wat de schepen betreft zijn er proeven genomen op verschillende schepen Men was begonnen met alle lichtbron nen tot het minimum van bruikbare zwakte terug te brengen. Dat was echter onvol doende. Van den bak af had men het licht nog kunnen waarnemen. Ja, de kleine lamp jes van een schakelbord op de brug had men een eindweegs buiten boord nog kun nen zien. Dat is voldoende voor waarne mingen van een onderzeëer uit, verzekerde de heer Mante, die zelf duikboot-comman dant is geweest. Dus werd er verder ge zocht. Een geheel nieuw systeem. Men kwam tenslotte tot een geheel nieuw systeem, dat thans op de „Oranje" proviso risch is aangebracht. Het komt hierop neer, dat alle onmisbare navigatie-instrumenten met een lichtgeven de verf, fliioresceerend of fosforesceerend, worden bestreken. Deze houden het licht lang vast, niet lang genoeg echter om er een heelen nacht op te kunnen varen. Daar om zijn boven deze instrumenten lampen opgehangen, die ultraviolet licht uitstralen dat voor het oog niet waarneembaar is. „Zwart licht" heet het in de wandeling. Deze lampen bevorderen het z.g. oplichten van de verf, Een filter zorgt ervoor, dat de schadelijke invloed op het netvlies van het oog van den mensch uitgeschakeld wordt. Gedurende een deel van den proeftocht heeft de „Oranje" gevaren met het „zwarte licht." De eerste indrukken van de deskun digen waren gunstig. Blijft het systeem vol doen, dan zal het mettertijd op nog grootere schaal worden toegepast, In dat geval is het niet uitgesloten, dat het op sommige sche pen permanent aal worden toegepast. DE BILT SEINT» Verwachting, Gedeeltelijk be wolkt, mogelijk nog eenige regenbuien, koeler dan gis teren, matigen, aan de kust wellicht krachtigen Zuid- Westelijken wind. LONDEN WIL MOSKOU TEGE MOET KOMEN. In Londen is men zeer onaange naam getroffen door het feit, dat de Russen Nederland en Zwitserland slechts willen garandeeren, in ruil voor een bijstandsverdrag van Polen en Turkije, zooals deze landen ook met Engeland hebben afgesloten. Men is, zoo meldt de Londensehe correspondent van de N.R.Crt,, des te gebelgder, omdat Rusland eenigen tijd geleden reeds te verstaan zou hebben gegeven geen bezv/aar tegen opneming van Neder Ia nd en Zwitserland in het garantiestelsel te voelen en daarvoor ook geen compen satie zou verlangen. In Russische kringen wordt dit ontkend. Men zegt daar dat Engeland en Frankrijk in hun jongste voorstellen, die ver leden Zaterdag zijn overhandigd, met het idee van een drievoudige garantie aan Nederland en Zwit serland voor den dag zijn gekomen. De waarheid zal, zooals gewoon lijk, in het midden liggen. Engeland en Frankrijk hebben eenigen tijd geleden reeds informeel over de opne ming van Neder la n d en Zwitserland in het garantiestelsel gesproken, maar zij heb ben dit voorstel eerst verleden Zaterdag for meel aan de orde gesteld. Naar de corresp. van goed ingelich te zijde verneemt, Is er in de Engel- sche kabinetsvergadering van gis teren ernstig over gesproken, deze nieuwe moeilijkheden op te lossen, door Nederland en Zwitserland toch maar weer van de zg. garantielijst te schrappen. Beslissingen zouden echter eerst genomen kunnen wor den, nadat het overleg met Frank rijk over deze kwestie geëindigd is. Het struikelblok: Polen. Er is echter eenige reden te gelooven dat deze oplossing die vanzelfsprekend groote bezwaren voor Frankrijk en Engeland heeft, m Parijs niet ongunstig ontvangen zal wor den. In Fransche kringen spreekt men het althans als zijn meening uit dat het vrij ho peloos zou zijn de moeilijkheden op te los sen door Rusland de verlangde compensa ties in den vorm van Turksche en Poolsche gaianties te verschaffen. Turkije zou voor een garantie aan Rusland mogelijkerwijs wel te vinden zijn, maar dat Polen even eens bereid gevonden zou kunnen worden Rusland te garandeeren, wordt zeer onwaar schijnlijk geacht. Rome tevreden over Nederland. De houding van Nederland ten aan zien van de Fransch-Engelsch-Russische be sprekingen over een eventueele garantie aan ons land heeft te Rome een uitsteken den indruk gemaakt. Alle bladen hebben op een in het oog vallende plaats het bericht gebracht, dat de Ncderlandsche gezanten e Londen en te Parijs er bij de regeeringen Z1' geaccrediteerd zijn, op gewe zen hebben, dat Nederland dergelijke garan ties niet zou kunnen aanvaarden. In vele couranten worden ook de redactioneele ar tikelen welke in het Handelsblad en in de Meuwe Rotterdamsche Courant aan dit on derwerp gewijd zijn, uitvoerig en met vol ledige instemming geciteerd. Het pauselijk orgaan, de Osservatore Ro- mano, drukt beide hoofdartikelen vrijwel geheel af Men verwacht te Rome, dat de Zwitsersche regeering wel eenzelfde houding zal aannemen als de Nederlandsche. De U' gevolgde gedragslijn wordt uori0er'^1R .?en?e,Td voor alle staten die ifT. stellen op een volledige neu traliteit. Het trekt de aandacht dat ook in de beschouwingen welke de bladen wijden aan de nieuwe stagnatie der besprekingen genoemd°U' °nS 'and herhaaldeli)k wordt BUITENGEWOON LID GED. STATEN. Tot buitengewoon lid van Gcd Staten

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1