Il£ Olympische stad groeit... Vacantie in de bergen Californië Geheimzinnige ziekte in Woensel bestormt den hemel 1 I i i' B n Geen fakkelloop, maar t1sneeuwmarathon" Zelfgemaakte reistasch Verstokt oplichter gearresteerd Droevige begrafenis te Groningen Kwart milliard voor het Britsche leger 5 U O Ml m V< i;:; 1 t ■3:50 il 44- F 1 N LAND SUOMI FINLAND Vijf bekroonde Olympiapostzegels. Ook de leek in sportzaken zal al na een verblijf van slechts enkele uren in de „Witte stad van het Noorden," in Finland's hoofdstad Helsinki tot de conclusie komen, dat er iets bijzonders op til is; dat men iets groots bezig is voor te be reiden. Wanneer men van overzee komt ziet men al direct in de ha ven vele honderden handen aan het werk, om de aanlegsteigers en ligplaatsen te bouwen en in te richten voor de twee dozijn groote passagiersschepen uit verschillende landen die er gedurende de dagen van de volgende Olympische Spelen het anker zullen uitgooien. Komt men bij voorbeeld per vliegtuig in Helsinki aan en het is nu ecnimaal mode geworden om van een dergelijk modern, vervoermiddel gebruik te maken ook dan krijgt men een zoo mogelijk nog completer overzicht op de vele groote bouwwerken in aanbouw, het ontelbaar aantal steigers, de duizenden palen die als lucifershoutjes uit den grond steken. Het dorp des vredes. In het kader van dezen koortsachtigen ar beid die de stad beheerscht en die er als het ware een nerveuze atmosfeer schept, dit reusachtig omvangrijke werk dat ge heel en al gewijd is aan het wereldfeest der sportjeugd nu het tijdstip van het aan staande Olympische festijn nadert, heeft Helsinki dezer dagen een dag beleefd die een bijzondér feestelijk karakter droeg. Want terwijl in de Finsche hoofdstad van de daken der verschillende „Olympische kantoren" reeds weken lang de vlaggen wapperen, werden zij thans voor het eerst op vier gemeenschapshuizen in het Olym pische Dorp geheschen, de toekomstige ver blijfplaats der Olympische deelnemers. Plechtig woei de Finsche vlag, met het blauwe kruis in een wit veld van de dak lijst van het eerste bouwwerk in dit aan staande dorp des vredes, waar eens de al lereerste van 's werelds athleten gehuis vest zullen zijn. Gemeenschapshuizen,. Men heeft bij den aanleg van het Olympi sche Dorp niet het voorbeeld van Berlijn in 1936 gekozen, d.w.z. men heeft er geen ge bouwtjes neergezet met een woon-accomo,- datie voor omstreeks 25 athleten, maar groo te, gerieflijk ingerichte gemeenschapshuizen elk voor ongeveer honderd menschen, als gevolg hiervan zullen in ieder geval alle athleten van een land bij elkaar wonen (wat in Berlijn niet het geval was, boksers, zwemmers, atheltiek-deelnemers woonden er in verschillende huizen), hetgeen de geest en gezelligheid zeker ten goede zal komen. Achteraf moest men natuurlijk rekening houden met de niet onbelangrijke vraag, voor welke doeleinden de gemeenschapshui zen van het Olympische Dorp na de Spe len zouden kunnen dienen. Er zijn er na melijk ongeveer 30 en in den bouw daarvan is toch altijd nog ongeveer 60 millioen Fin fiche mark gestoken! Daarbij komt dan nog het enorme kapitaal dat de aanleg van straatwegen en kanalen vorderde. Vandaar dat het voor hen die kapitaal investeerden in dezen bouw een geruststellende gedachte is dat reeds nu 70 procent van de woon ruimte in het Olympische Dorp voor na de Spelen al verhuurd is: de honger naar moderne woonruimte in Helsinki is voorals nog onverzadigbaar. Ook vrouwen helpen mee bou wen. Een korte plechtigheid dus in het Olym pische Dorp-in-wording en een waaraan rond vijfhonderd arbeidsters en arbeiders hebben deelgenomen. Arbeidsters in het bouwvak? Inderdaad, ook zij maken zich als metselaarsters en steenvoegsters nuttig en dat is voor Finland niet zoo heel onge woon, want het land lijdt als gevolg van zijn enorme uitgestrektheid en zijn steeds sterkere doordringing van industrie aan een chronisch gebrek aan arbeidskrachten. Een indrukwekkende rede werd gehouden door den bekenden professort Harvia die er op wees dat deze aanstaande Olympische Spelen de wereld zullen laten zien dat Finland een organisator is wien de groot ste zorgen zijn toevertrouwd en een land dat zich met liefde aan de taak van gast- vrouwe zal wijden. En ook de nu reeds po pulaire toekomstige commandant van het Olympische Dorp, majoor Valkama,, die met een zeker gevoel van rechtmatige trots „zijn" dorp dag in dag uit ziet groeien sprak vreugdevolle woorden bij deze eerste mijlpaal. Aldus heeft deze entr'acte in het spel der Olympische organisatie een voor- loopig rustpunt gevonden: het Olympische Dorp, op siechts 3 K.M. afstand van het Olympische Stadion verwijderd, groeit lang zaain maar gestaag; de Olympische vrucht van het groote voorbereidende werk begint te bloeien om in 1940 een rijke oogst te waarborgen. Een stroom vreemdelingen... Nog maar ongeveer een half jaar geleden meende men in Helsinki met omstreeks 120.000 huisvestings gelegenheden voor de aanstaande bezoekers te kunnen volstaan, maar intussclien is men van die meening Het lied van den arbeid klinkt in Helsinki, de Olympi sche stad, waar de Finsche vlag nu ook wappert van de eerste daken der gemeen schapshuizen in het Olympi sche Dorp in wording. teruggekomen. Op dit oogenblik gelijk uit een officieele mededeeling van majoor Heusen van het in kwartieringsbureau blijkt zijn reeds 82.554 „kwartieren" gereed en tegen Februari 1940 zal dit getal zich tot 170.000 hebben uitgebreid. Sneeuw-marathon. In verband met de te houden Winterspe len in Garmisch-Partenkirchen, heeft de Duitsche rijkssportleider Von Tchammer und Osten als voorzitter van het Duitsch Olympisch comité nu ook het organisatie comité voor dé vijfde Olympische Winter spelen geïnstalleerd en de president van dit comité Van Halt heeft reeds verklaard dat de voorbereidingen der werkzaamheden, ondanks de zeer korte termijn na de bekend making dat Duitschland de Winterspelen zou organiseeren, zich in een vergevorderd stadium bevinden. Als tegenstuk van de bekende fakkelloop van 1936 van Olympia naar Berlijn zal vanuit de plaats der eerste Olympische Winterspelen, Chemonix, een oorkonde der vriendschap in een estafette loop over de skivelden der Alpen naar Gar misch-Partenkirchen worden gebracht, een soort sneeuw-marathon dus. Een practische reistasch, die echter ook zeer geschikt is om bij het winkelen mede genomen te worden, geeft deze afbeelding weer. Noodig is een stuk stevig écru linnen van 45 c.M. en een van 30 c.M. in blauw of rood en twee handvaten, liefst leeren, die men bij een koffermaker kan laten ma ken. Onderaan op de schets is een knipover- zicht gegeven. Men begint met het knippen van twee voorstukken, die 30 cM. hoog zijn in het midden (stippellijn geeft vorm aan). Breedte 55 c.M. De reep voor den bo dem is 10 c.M. breed en heeft de lengte van de tasch en ten slotte wordt de zij kant geknipt. In het midden hiervan komt een inknip ter grootte van de ritssluiting, die dicht langs den kant wordt opgestikt en in de kleur der garneering wordt geko zen. Langs de afgeronde kanten (aan voor- en achterzijde) worden biezen geregen van het gekleurde linnen, evenals langs de lan ge en smalle kanten van den bodem der tasch, zoodat deze later als een smal biesje te zien komen. Ten slotte wordt de tasch in elkander ge stikt en wel zóó, dat de gekleurde reep met de stofdeelen meegewerkt wordt. De handvaten moeten vooral met sterk garen op de stof worden bevestigd. In- plaats van leeren handvaten kan men een reep stof enkele malen opvouwen en dicht naast elkander doorstikken, waardoor de banden steviger worden, in puntvorm drie viermaal opstikken. Op den bodem van de tasch legt men een stuk stevig karton, waardoor de vorm zich beter houdt. De letter wordt op de stof geteekend voorzijde tasch en ongevuld met rijg- of kettingsteken, daarna met platte- of feston steken in de kleur van de garneering. Aan te raden is de letter te borduren vóórdat de tasch in elkander genaaid wordt. Twee jonge kinderen overleden. Drie anderen ernstig ziek. OORZAAK VERGIFTIGD GRAS? In het gezin Tatemhoven, wonende in de Pieter Poststraat te Woensel, gemeente Eind hoven, hebben zioh ernstige ziektegevallen voorgedaan, waarvan men de oorzaak nog niet met zekerheid heeft kunnen vaststel len. Vermoed wordt echter, dat de vijf kinderen uit het gezin vergiftigd zijn door loodacctaat, waarmee aardappelvelden, dioht achter de woning, besprenkeld zijn, daar het vaak voorkomt, dat de kinderen pp bloemstengels en grassprietjes kau wen, die met dit gif in aanraking zouden zijn gekomen. De vorige week Donderdag voelde het tweejarig meisje Truusje zich onwel, doch de ouders oordeelden den toestand niet van dien aard, dat consul teeren van den huis arts noodzakelijk werd geacht, doch toen evenwel Zaterdag ook het vierjarig zoontje ziek werd, riepen zij de hulp van een dok ter in, die een ernstige dysenterie consta teerde, waarvan hij de oorzaak niet kon vaststellen. Zondag is tegen den avond het jongste meisje, dat twee jaar oud was, over leden. Daarop zijn Dinsdag de vier overige kinderen naar het R.K. Binnengasthuis over gebracht, waar nog des avonds de vierjarige jongen stierf. Met hooge koorts liggen daar thans nog het twaalfjarige dochtertje Mien, het negenjarige zoontje Pieter en het zeven jarig dochtertje Joke. In den toestand van den jongen was gisterochtend een lichte ver betering waar te nemen. Inmiddels heeft men in het rijkslaboratorium te Utrecht een onderzoek naar de vermoedelijke oorzaak laten instellen, doch het rapport is nog niet binnen. De ouders van het gezin zijn geheel vrij van elk ziekteverschijnsel gebleven. De Amsterdamsche politie heeft een 21- jarigen glazenwasscher gearresteerd en in gesloten, die zich herhaalde malen aan op lichting en verduistering heeft schuldig ge maakt. Korten tijd geleden was het jongmensch uit de strafgevangenis ontslagen, waar hij voor dezelfde misdrijven zijn straf had on dergaan. Het bleek reeds spoedig, dat hij niet het plan had zijn leven te beteren. Kort na elkaar kwamen drie aanklachten wegens oplichting en verduistering ten zijnen na- deele op het bureau Linnaeusstraat tegen hem binnen. Hij had een betrekking gevon den bij een glazenwasscher en voor dezen moest hij een rekening innen bij een oude vrouw. Hij ontving van de vrouw een biljet van tien gulden, dat hij wel even zou wisse len. Inderdaad keerde hij met negen gulden wisselgeld terug, doch het geld bleek te ver leidelijk en met een smoesje wist hij de vrouw te bewegen hem de negen gulden nog even ter hand te stellen. Zij heeft haar geld niet meer terug gezien. Een ander maal kocht hij een broek. Het gesprek met den winkelier kwam op fototoestellen en het bleek, dat het toestel van den winkelier niet geheel in orde was. Samen ging mep naar een reparateur, doch enkele dagen later kwam de glazenwasscher alleen terug om het, gerepareerde toestel voor den winke lier af te halen. Het werd hem prompt ter hand gesteld, met gevolg, dat de winkelier zijn toestel kwijt was, De politie had, daar het jongmensch geen vaste woonplaats heeft, eenige moeite bij de opsporing. Eergisteravond wisten recher cheurs hem eöhter te arrestecren. Hij wordt vandaag voor den officiers van justitie ge leid. De reuzentelcscoop van Paloma bijna voltooid. Het raadsel van Mars zal spoedig opgelost worden. Onder den diepblauwen hemel van Californië zal binnenkort het reu- zenoog zich op het firmament rich ten. Het vertegenwoordigt de kracht van 160 milliard menschenoogen, heeft een middellijn van vijf nieter en weegt niet minder dan 20 ton. Het betreft hier den enormen spie gel van de grootste telescoop der wereld, die op den Palomaberg bij San Diego is opgericht. Deze is vijf maai zoo groot als de lens van het observatorium in Chicago en de op tische spiegel van de Mount Wil- sontelescoop wordt door den nieu wen rivaai in grootte verre over troffen. Hei apparaat zal den astro nomen vele geheimen van den he mel ontsluieren, waarin alle an dere sterrenwachten ter wereld zich niet hebben kunnen verdiepen. Zeven jaar voor een spiegel- schijf. De kolos van Paloma, die niet minder dan vijf millioen dollar gekost heeft, is een geschenk van de Rockefeller Founda tion en van het Carnegie-instituut. Zeven jaar lang is door de meest vooraanstaande specialisten van Amerika gewerkt aan de vervaardiging van dezen gigantischen spie gel. Alleen reeds het gieten van de enorme glasmassa in een oven, waarvan de tem peratuur voortdurend op een hoogte van 2000 graden gehouden moest worden, maak te vele voorzorgsmaatregelen noodig. Het kleinste vuiltje, het kleinste luchtblaasie zouden den geheelen arbeid en daarmede 't resultaat te niet gedaan hebben. Toen de massa eenmaal naar wensch gegoten, was, moest men twee jaar wachten eer zij afge koeld was en een normale temperatuur be reikt had. Toen gingen de opticiens aan het werk. Hun taak was het den reuzenspie- gel met alle middelen der moderne tech niek den juisten vorm te geven. Professor Ritchey en ingenieur Cauley hebben het klaar 'gespeeld de mogelijke fouten van den spiegel te begrenzen tot 1/20.000 mm. Men behoeft slechts op den knop te drukken Op den Palomaberg wacht een prachtige, astronomische, aan de godin Urania gewijde kathedraal op de installatie van deze teles coop. Met' de voorbereidingen daarvan is men reeds geruimen tijd gereed. Onder de koepel, die den doorsnede heeft van 40 me ter staat 't bekken gereed, om den spiegel op te nemen. Het zal zeer gemakkelijk zijn het nieuwe cyclopenoog in werking te stellen. Men behoeft slechts op een knop te drukken en automatisch be ginnen electrische motoren te wer ken, die den koepel openen en de telescoop, die zich om zijn as kan draaien, zal den geleerden in staat stellen de sterren te zien op een zoo korten afstand als zij nauwe lijks hadden durven droomen. Het zicht van dezen spiegel is een abso luut wonder. Wanneer .ergens in het wereld ruim een kaars zou branden op een afstand van Parijs tot Tokio, dan zou het oog van de Californische telescoop nog in staat zijn het licht op de gevoelige plaat vast te leg gen. Wanneer de kijker op de maan ge richt wordt, zal ons liet feëerieke landschap van bergen en vlakten op onzen sateln€t zoo dicht nabij komen, dat men den indruk kriiet in een vliegtuig op veertig kilometer afstand de maan te beschouwen. Wanneer od e<m van de maankraters een huisje «tond~ dan zou het aan het oog van den Panamakolos niet ontsnappen. Maar he laas zal men niet voor dergelijke verrassin gen komen te staan. De maan, waar geen water geen lucht is, kan met anders dan onbewoond zijn; een doode wereld als eep rots, die eindeloos door het wereldruim cir- kelt Zal het Marsmysterie opgelost worden? Maar op iets grooteren afstand zien wij den mysterieuzen planeet Mars, den zuster planeet van onze Aarde. Wat stellen die beroemde kanalen, die wij nu al sinds zes tig jaar gezien hebben eigenlijk voor? is dit geheimzinnige net van donkere strepen dat over een afstand van 3000 kilometer zich uitstrekt, het werk van met intelligen tie begaafde wezens? Zou het inderdaad het werk zijn van geniale ingenieurs, die probeeren den uitgedroogden planeet te bevloeien, zooals Mr. Lowell, een van de meest op den voorgrond tredende Ameri- kaansche sterrenkundigen beweert, of is het slechts een kwestie van optisch bedrog zooals vele Europeesche geleerden geneigd zijn aan te nemen? De sluiers over dit ge- heim zal ongetwijfeld te zijner tijd de te- lescoop van Paloma oplichten. Slachtoffers van den noodlotti.' gen brand ter aarde besteld. Gistermiddag om twaalf uur zijn de bei de slachtoffers van den noodlottigen brand in de Steentilstraat, de heer B. .1. Walrecht en diens echtgenoote, mevrouw R. Walrecht Kleveringa, ter aarde besteld. Ruim half één vertrok de droeve stoot van een woning in de Noorderhaven. Reeds lan gen tijd tevoren hadden zioh, ondanks den regen, velen verzameld, die door de politie op een behoorlijken afstand werden gehou den. Toen de kisten naar buiten werden ge dragen, heersohte er onder het publiek een doodsche stilte, welke op ieder een diepen indruk maakte. Vervolgens begaf de stoet zicih naar de begraafplaats Esserveld. Over al langs den weg stonden belangstellenden, die met ontbloot hoofd den stoet lieten pas- seeren. Ook op de begraafplaats waren zeer velen aanwezig. Nadat de beide kisten in een gezamenlijk grvf waren neergelaten, spraken enkelen een kort woord van troost tot de familie. Een schat van bloemen dekte de kisten. Diep onder den indruk verlieten de aanwezigen het kerkhof. Nieuw crediet voor uitbreiding. Britsche legermacht thans 500 duizend man sterk. Gisteren is een suppletoire begrooting voor het leger ingediend, ten bedrage van 79 millioen pond sterling, waarvan het groot ste gedeelte door een leening zal worden bedekt. Het bedrag zal o.a. worden gebruikt voor de uitbreiding van het geregelde en van het staande leger en voor de vorming van een militie. Het totaal der legerbegrooting wordt thans meer dan 227 millioen pd. st. De ge- opgegeven als 100.000 man, terwijl de her- raaiTijJe maximumsterkte der militie wordt ziene sterkte van het territoriale leger ge schat wordt op 485.000, hetgeen een vermeer dering is met 238.621 man. Wie wel eens een zomer heeft doorgebracht in de stille dalen van het hoogge bergte, zal een onvergetelijken indruk hebben behouden van den kerkgang der dorpelingen op Zondag. Het is eigenlijk een sa menvatting van harmonische in drukken, waar door dit beeld zoo levendig in de herinnering blijft. Het kleppen van het kerkklokje in de zuivere, droge berglucht is het eenige geluid, dat zich vernemen laat in de Zon dagsstilte van 't dal. De langzame, zware tred der dorpsche kerk gangers vormt geen wanklank; het geluid der zwaar beslagen schoenen accen tueert als het wa re de serene stil te van den rust dag. De bonte kleederdracht der meisjes en vrou wen werpt een vrooljjke noot in het menschenbeweeg langs paden en we gen, die zich door de groene Alpenweiden slingeren, welke thans, in den zomer, met keur van bloemen zijn getooid. Merkwaardig zijn deze kleederdrachten! Zij gaan over van geslacht op geslacht, vaak eeuwen lang, en uit onze afbeelding, welke jonge boerinnen uit het Zwitsersche kanton Grauwbunderland voorstelt, kan men zich een oordeel vormen over den ge woonlijk juisten, goeden smaak en den kunstzin dezer dorpsbewoonsters. Een zeer bijzondere rol spelen hier de kokette hoofddeksels, de rijk geborduurde omslag doeken, de wijde rokken en de smaakvol versierde keurslijfjes. In Davos en in de stille dalen in de omgeving daarvan treft men, zooals blijkt uit de jonge vrouw met de tasch op onze afbeelding, nog kleeder drachten aan, welke sprekend herinneren aan die, welke reeds tegen het einde der middeleeuwen, dus eeuwen geleden, in on ze steden werden gedragen. En niet alleen, dat deze vrouwen zich zoo streng aan de ouderwetsche kleederdracht houden ook haar innerlijke wezen heeft zich in den loop der tijden veel minder veranderd, dan dat der vrouwen in de stad, wier zenuwen het van jaar tot jaar harder te verduren krijgen. Wanneer wij dit in aanmerking nemen, is het eigenlijk niet zoo verwonderlijk dat wij, Nederlandsche vrouwen, in onze zomerva- cantie zoo gaarne naar Zwitserland gaan, waar de bergen in Grauwbunderland of el ders, te midden van onze sterke, gezonde zusters, om er te genieten van de heerlijke natuur! Houden wij niet zoo erg van de bergsport, dan kunnen wij als verblijfplaats b.v. het Landwassertal kiezen, dat ons tal- looze mogelijkheden biedt om groote en kleine wandeltochten te maken. Deze heb ben het groote voordeel, dat men van de prachtige vergezichten over bergen en glet- schers kan genieten, zonder daarvoor de geweldige klautertochten te ondernemen, welke alleen kunnen worden uitgevoerd door hen, die over de noodige training be schikken. Dit is geheel anders hier in Davos, van waaruit wij met de Parsennbahn in korten tijd stijgen tot een hoogte van 2600 meter, naar het Weissfluhjoch, vanwaar men langs een gemakkelijk begaanbaar bergpad den top van den Weissfluh bereikt. Hier breidt zich voor onze voeten een onbeschrijfelijk romantisch panorama uit, zonder dat wij te vermoeid zijn, om er ten volle van te ge meten! Welk een onderscheid met ons vlak ke land aan de Noorderstranden! De berg zelf vertoont aan de eene zijde een steile helling, terwijl de ander zijde zacht glooiend afloopt. Woeste rotsen worden afgewisseld door lieflijke dalen, als groene oasen te midden der bergreuzen. In het Oosten ver heft zich de Silvretta, met haar steil ten nemel rijzende toppen, terwijl ons heel in de verte, in Zuidelijke richting, de blauw achtige schemer van de gletschers der Ber- nina wenkt. En in het midden steken tegen den azuren hemel de oude bekenden van ue: _Pav°ser landschap af: de Piz d'Aela, het Tintenhorn en de Piz Michel. Van hier uit volgt men den nieuwen weg naar het niet minder bekoorlijke Strela-gebied, bo ven den Schatzalp, langs een pad, waarop men bijna even gemakkelijk wandelt als op de parallel daarmede loopende Hohe Promenade, welke over het van sportleven tintelende kuuroord in het'dal daar bene den voert, bijna tot aan de oevers van het meer, in welks strandbad een vroolijk ge* woel heerscht van toeristen, zwemmers en andere liefhebbers van watersport. Dit is een oord, dat wij met gerustheid kunnen aanbevelen aan iedere vrouw, die naar vacantie wil doorbrengen in een aan gename, gezonde bergstreek, zonder de ver moeienissen, verbonden aan bergtochten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 10