dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
overwinning in
Mandsjoekwo toe
Engeland offert zijn
goud aan Mars
Spionnage-affaire
in Frankrijk
Dn Colijn opnieuw
formateur
Engeland roept 12000
Vlootreservisten op
Moskou doet water
in den wijn
Tegenslag bij het lichten
van de „Sgualus"
Parijs in feesttooi!
Italiaansch journalist moet
Frankrijk verlaten
Steeds meer arbeiders
organiseeren zich
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON SO (2 LIJNEN)
V R IJ D A G
14 JULI 1939
67e JAARG. No. 8668
Japansche troepen slechts door
alcohol strijdvaardig te maken?
730 millioen pond Sterling
voor bewapening
Wang Tsjin Wei
heeft weinig succes
Is Triëst Duitsche stad
geworden?
Dit nummer bevat 8 pagina's
yJ^/EER BERICHT
DE BILT SEINT,
Duitscher gesteenigd
in Memelgebicd?
HE LDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V.'te Den Helder
Japansche berichten over neder
laag der Sovjets zouden op fan
tasie berusten.
Eindelijk hebben de Russen het
stilzwijgen over den strijd in Mand
sjoekwo verbroken. Na de reeks
overwinningsberichten der Japan
ners, komt nu als een koud stortbad
de mededeeling van het Russische
persbureau Tass, dat.... de Japan
ners een volkomen nederlaag heb
ben geleden en al hun berichten ge
fantaseerd waren. Volgens de Rus
sen is er geen sprake van, dat zij
honderden vliegtuigen verloren heb
ben. Tass beweert, dat de Russen
slechts 52 machines hebben verlo
ren, tegen de Japanners 199. Er
wordt op gewezen dat de Japansche
troepen gedemoraliseerd zijn en
daarom slechts door alcoholgebruik
strijdvaardig zijn te maken.
Het hoofdkwartier van het Sovjet-Mon
goolsche leger in de Mongoolsche volksre
publiek, bericht, dat tusschen de Sovjet-
Mongoolsche troepen en de Mands.joekwo-
Japansche troepen gevechten zijn geleverd
tusschen 6 en 12 Juli in de omgeving van
Nomonhan en ten Oosten van de Khalkhin-
golrivier.
Op 5 Juli werden de Mandsjoekwo-Japan
sche ti'oejjen teruggedreven van het gebied
van do Mongoolsche volksrepubliek. Op S
Juli kregen de aanvallende troepen ver
sterking uit Mandsjoekwo, bestaande uit
talrijke tanks, zware artillerie en vliegtui
gen en wederom werd de grens van de
Mongoolsche volksrepubliek geschonden.
Van 8—12 Juli werden verscheidene ge
vechten geleverd en ten Oosten van de
Khalkhingol-rivier raakten de tegenstanders
in handgemeen. De Sovjet-Mongoolsche troe
pen, gesteund door de luchtmacht, hebben
alle aanvallen van de Mandsjoekwo-Japan
sche troepen afgeslagen.
De verliezen.
Ju de gevechten van 6 tot 12 Juli hebben
de MancLsjoekwo-Japansche troepen onge
veer 2000 man verloren aan gesneuvelden
en meer dan 3500 aan gewonden. De Sovjet
Mongoolsche troepen hebben 254 gevange
nen gemaakt, terwijl vier kanonnen, vier
tanks, 15 pantserwagens en zeventig mitrail
leurs, alsmede andere wapens werden buit
gemaakt. Ook werden belangrijke documen
ten, zooals legerbevelen, gevonden, waaruit
bleek, dat dit nieuwe Japansche avontuur
nauwkeurig was. voorbereid. Aan den strijd
namen twee divisies Japansche infanterie,
een gemotoriseerde brigade, ongeveer 100
tanks met een regiment gemotoriseerde in
fanterie, een regiment zware veldartillerie
en* zes of zeven gemengde Mandsjoekwo-
Japansche cavaïerie-regimentcn deel.
De Sovjet-Mongoolsclie troepen verloren
'n den strijd 293 dooden en 653 gewonden.
De luchtmacht.
Ook de luchtmacht nam aan beide zijden
ernstig aan dc gevechten deel. De Mandsjoe
kwo—Japansche luchtmacht verloor 61 toe
stellen in den tijd van 6 tot 12 Juli. twaalf
vliegers werden gevangen genomen, de
beesten van hen zijn zwaar gewond. In deze
Periode verloor de Sovjet-Mongoolsche
luchtmacht 11 toestellen.
t Tusschen 28 Mei en 12 Juli werden m o-
aal 190 Japansche vliegtuigen nccrgehaain,
terwijl de Sovjet-Mongoolsche luchtmacht in
dezen tijd 52 'toestellen verloor.
Dronken Japanners?
Het commando van de Sovjet-Mongool?' hc
'roepen is van oordeel, dat de Japanse'
daten geen slechte strijders zijn, '10C
beter gevochten konden hebben,
de beide divisies, welke aan den strijd ace -
"amen, als de beste Japansche divisies v -
('en beschouwd. Het feit, dat zij zoo zware
verliezen hebben geleden, is veroorzaakt
doordat de Japansche infanterie gedemorali
seerd begin» te raken, zoodat het Japansche
opperbevel de troepen dikwijls in staat van
dronkenschap laat aanvallen. Dc Japansche
luchtmacht en tanktroepen zijn zwakker
dan de infanterie.
Tenslotte ontkent bet SovjetMongoolsche
hoofdkwartier, dat gebruik is gemaakt van
strijdgassen of van bacteriën, zooals dc Ja
panners hebben beweerd.
Ook topografische geschillen!
De Sovjet-Russische bladen publiceeren
een kaart van het gebied van het Boeir Nor,
waar op het oogenblik wordt gestreden tus
schen de Sovjet-Mongoolsche troepen en de
Mandsjoekwo-Japansche troepen.
Hierbij wordt verklaard dat de bewering
van de Japanneezen, dat de Khalkhingolri-
vier de grens vormt tusschen Buiten Mon
golië en Mandsjoekwo niet juist is. De kaart
is een copie van kaart no. 43 van de in 1919
door den directeur-generaal van de Chinee-
sche posterijen te Peking gepubliceerde at
las van China en hierop staat de grens aan
gegeven als loopend van Khoelat Uliin Obo,
Nomonhan en Burd Obo ten oosten van de
Khalkhingolrivier.
Steeds hebben troepen van de Mongool
sche volksrepubliek aan deze grens gelegen.
De bewering, dat de rivier de grens vormt
is volgens dc Sovjet-Russische bladen een
zuiver verzinsel van de Japansche militai
ren om hun actie te rechtvaardigen.
Voorname persoonlijkheden uit
de dagbladwereld gecompromit
teerd.
Sommige ochtendbladen hebben melding
gemaakt van een zaak betreffende do veilig
heid van den staat, waarbij twee persoon
lijkheden uit de dagbladwereld van Parijs
gecompromitteerd zouden zijn en in arrest
zouden zijn gesteld De Intransigeant schrijft
in dit verband:
Men heeft namen uitgesproken,, zekere
dagbladen aangeduid, men heeft zelfs ge
sproken over bekentenissen, die zouden zijn
afgelegd door beklaagden. Het bericht
schijnt, volgens onze inlichtingen, wel juist
te zijn in de grooto lijnen.
Men weet echter, dat de wet van 1834 en
het decreet van Maart 1939, iedere publica
tie of iedere indiscretie betreffende feiten
aangaande instructies onder leiding van den
krijgsraad verbieden.
Ten aanzien va.ii de spionnage-affaire
schrijft de „Figaro" liet volgende: „Bij het
onderzoek naar de buitenlandsche propagan
da in Frankrijk, heeft de militaire justitie
een persoon in staat van beschuldiging ge
steld, die werkzaam was bij den commcrci-
eelen publiciteitsdienst van ons blad. Deze
persoon had niets uit te staan met de redac
tie, noch bekleedde hij een verantwoordelijke
positie bij de leiding, noch oefende hij op
eenigerlei andere wijze invloed uit op ons
black Verder toonde hij steeds een onberispe
lijke reserve in zijn houding".
Een zakenkabinet lijkt de eenige
oplossing.
Mr. dr. D. A. P. N. Kooien heelt
aan H. M. de Koningin verzocht
van de opdracht tot vorming van
een Kabinet te mogen worden ont
heven.
Gistermorgen heeft Hare Majesteit
dr. Colijn ontvangen en hem ander
maal opdracht gegeven tot vorming
van een Kabinet. Dr. Colijn heeft
verzocht deze nieuwe opdracht in
beraad te mogen houden.
De „nieuwe" formateur zal heden
een conferentie hebben met jhr. ir.
O. C. A. van Lith de Jeude, oud
minister van Waterstaat.
Tweeërlei mogelijkheden openen zich nu,
n.1. dr. Colijn zal nogmaals trachten over
eenstemming te verkrijgen met do r.-ka-
tholieken óf hij zal streven naar een tot
standkoming van een zakenkabinet.
De laatste veronderstelling mag met vrij
groote zekerheid worden gelanceerd. Het
feit, dat de formateur het allereerst gaat
praten met jhr. ir. van Lith de Joude, geeft
in dit verband overduidelijke aanwijzingen
Het lijkt trouwens de eenige oplossing van
het zeer moeilijke Kabinetsprobleem, dat
dr. Colijn zich omringen zal met mannen
van erkende verdienste, wij hebben deze
waarschijnlijkheid reeds aan het begin van
de Kabinetscrisis naar voren gebracht.
Voor de vloot, en tuchtoefenin
gen in Augustus en September.
In het Lagerhuis heetl Chamber-
lain medegedeeld, dat 12.080 bij de
reserve geplaatste gepensionneerde
vloototficieren en manschappen te
gen 31 Juli zijn opgeroepen om deel
te nemen aan de vloot- en tucht
oefeningen. die in Augustus en
September gehouden zullen worden.
Chamberlain voegde hieraan toe,
dat de koning een revue zal houden
over de reservevloot, die 130 schepen
omvat, op 9 Augustus.
Dit besluit is een logisch gevolg van het
besluit om liet gebruikelijke verlof een
maand te vervroegen. De oefeningen van
de Homefleet zullen de bruikbaarheid der
manschappen op de proef stellen en in het
bijzonder de schepen, die uiteraard een lan
gere periode in diënsl zullen moeten zijn
dan de oefening der militaire reserve duren
zal.
Dc diplomatieke redacteur van Reuter
verneemt, dat de schepen, die uit de reserve
gehaald zullen worden, omvatten: een slag
schip, een viiegtuigmocderschip, vier krui
sereskaders van vier schepen elk, een mij-
nenlegger, een destroyer-depotschip, vier
flottiljes destroyers en vier onderzeeërs.
Men herinnert er aan, dat de admiraliteit
zijn toevlucht tot een gelijken oefenings-
maatregei genomen heeft in 1924, toen een
percentage reservisten opgeroepen werd
voor oefening met dc Homefleet.
Grooten en kleinen moeien bij
dragen om de defensieleening
volteekend te krijgen.
Bij dc indiening van de bogrooting in
derde lezing heeft sir John Simon gespro
ken over dc financieel© positie des lands
en gezegd voor dit financieele jaar ongeveer
1329 millioen pond sterling an uitgaven te
hebben geraamd. Daarvan zullen 942 mil
lioen worden verkregen uit ontvangsten en
380 millioen door bet opnemen van leenin
gen.
De totale uitgaven voor de verdediging,
die reeds waren opgegeven tot een bedrag
van 580 millioen, zullen mogelijk worden
verhoogd tot 630 millioen. doch zul
len in wezen 730 millioen beloopen. 500 mil
lioen moeten worden geleend, terwijl oor
spronkelijk 380 millioen was overwogen.
Hel zal mogelijk zijn ongeveer 150 millioen
op te nemen door de uitgifte van schatkist
biljetten. Slechts een deel van de finan
cieele behoeften va dit jaar zullen in de
vlottende schuld kunnen worden opgeno
men. Daarom zal het te gelegencrtijd nood
zakelijk zijn den beleggers, grooten en klei
nen, te vragen op zoo ruim mogelijke schaal
bij te dragen aan de nieuwe defensielee
ning. Spreker beeft het vertrouwen, dat aan
dezen oproep gehoor zal worden gegeven.
Motie van Labour verworpen.
Het huis heeft vervolgens met 206 tegen
141 stemmen een motie der Lahourparty ver
worpen, waarin werd voorgesteld het wets
ontwerp niet aan te nemen. Vervolgens
werd het wetsontwerp in derde lezing aan
genomen en doorgezonden naar het Hoogcr-
huis.
John Simon zette uiteen, dat dc begroo
ting voor dit jaar 1400 millioen zal beloo
pen en dat meer dan 900 millioen uit de be
lastingen zal moeten worden verkregen.
Wijst mij een ander land ter wereld met
onze bevolking, dat wanneer het voor de
zen enormen last geplaatst 900 millioen kan
vinden uit dageli.jksche belastingen. Terwijl
de overblijvende 500 millioen om te lecnen
een verontrustend cijfer is, moeten wij er
kennen, dat wij dezen grooten last zullen
moeten dragen. De rustige ontvangst van de
ze begrooting is het gevolg van twee din-
gen:
1. We wetenschap, dat het noodza
kelijk is.
2. Ons volk heeft zonder ccnig pariijver-
schil, zoowel in dit huis als in 't land een
vastberadenheid, dat wij, er kome wat wil,
zullen moeten vinden datgene wat noodig
is voor de vrijheid, veiligheid en kracht
van ons land.
Mits Engeland ook iets van de
eischen laat vallen.
De berichten uit Moskou, volgens
welke de punten van verschil steeds
kleinere proporties aannemen, wor
den te Parijs bevestigd. Dc Russi
sche regecring is thans blijkbaar
bereid af te zien van haar cisch in
zake een direct militair verdrag
met Turkijê, Prflcn en Roemenië, in
dien Engeland wil afzien van zijn
eisch inzake een Russische garantie
voor Nederland en Zwitserland.
De voornaamste kwestie, welke nu
nog moet worden geregeld is de de
finitie van „indirecte agressie."
Intusschcn zijn de berichten, volgens
welke een Fransche militaire deskundige
zich naar Moskou zou begeven, voorbarig,
hoewel er geen twijfel over bestaat, zegt het
Hsbl., dat de Fransche regeering zulk een
deskundige onverwijld naar Moskou zou
zenden, indien de onderhandelingen het
stadium zouden bereiken, waarin techni
sche besprekingen met vrucht zouden kun
nen beginnen.
Naar de diplomatieke medewerker van de
„Times" schrijft, heeft dc Britsche ambas
sadeur te Moskou nieuwe mededeeiingen
van zijn regeering ontvangen. Deze mede
deeiingen bevatten geen nieuwe instructies,
doch geven slechts opheldering t.a.v. vroe
ger reeds besproken punten. Op deze basis
verwacht, men in de eerstkomende dagen
een nieuw onderhoud van den ambassa
deur met Molotov.
Squalus verrees boven de opper
vlakte, maar zonk weer weg.
Men is begonnen met het lichten van de
Amerikaansche duikboot de Squalus, welke
52 dagen geleden bij Porthsmouth (A.) is ge
zonken. Ernstige tegenslag is hierbij onder
vonden. Men poogde het wrak door middel
van zeven, met lucht gevulde pontons te
lichten. Twee van dc vijf voorste pontons
kwamen reeds aan dc oppervlakte, hetgeen
er op wees, dat dc onderzeeër, zooals men
wenschte, 85 voet was gelicht en reeds maak
te men toebereidselen om het wrak vier mijl
verder te sleepen, waar het op 155 voet wa
ter aan den grond gezet zou worden, als
voorbereiding tot de volgende stappen. Doch
plotseling schoot dc „Squalus" los en zonk
weer tot den bodem van den oceaan. Twin
tig voet van den boeg van het vaartuig re
zen plotseling uit zee op, waarna het zonk.
Zijn plan voor '?i onafhankelijke
Japansch qezinde reqecrinq,
vindt weiniq inqanq.
De Japansche journalisten hebben een
schok gekregen, toen zij vernamen, dat
Wang Keh Min, het hoofd van dc voorloo-
pige regeering van Peking, zich verzette te
gen het voorstel van een federale regee
ring voor het door de Japansche troepen
bezette deel van China. Wang Keh Min is
teruggekeerd van een bezoek aan Tsjingtau
waar hij een vergadering van den Vereenig
den Raad heeft bijgewoond, waarop de voor
stellen van Wang Tsjing Wei het ex-lid van
Ts.jang Kai Sjek's regeering, die thans
streeft naar een onder Japansch toezicht
staande regeering zouden worden besproken
Na zijn terugkeer heeft hij de Europeesche
Japansche en Chincesche journalisten ont
vangen en deelde hen mede, dat te Tsjing
tau niet gesproken is over een nieuwe re
geering, terwijl zelfs Wang Tsing Wei de
vergadering niet heeft begewoond.
Wang Keh Min voegde hieraan toe, dat
het niet waarschijnlijk is, dat de raad het
onderwerp op de volgende vergadering in
Augustus zou bespreken.
Op de talrijke vragen van de Japansche
journalisten gaf Wang Keh Min voor hen
ontmoedigende antwoorden. Hij zeide, dat
zijn regeering geen verklaring af zou Jeg-
gen in antwoord op het manifest en de op
roepen tot vrede van Wang Tsjing Wei en
de openbare mcening in Noord China ten-
aanzien van dc verklaring van Wang
Tsji Wei is zeer verdeeld. Sommigen sym-
pathiseeren ermede, doch anderen leveren
scherpe critiek.
Een merkwaardiqe onlhullinq.
Een speciale verslaggever van dc Excel
sior in Zwitserland schrijft, dat gisteren te
Zurich berichten binnenkwamen, volgens
welke Italië de haven van Triest voor den
tijd van tien jaar aan Duitschtand zou
hebben verpacht. Duitschland zou toestem
ming hebben gekregen, te Triest nieuwe
silo's en groote dokken te bouwen, en het
zou voornemens zijn er een luchtvaartba
sis aan te leggen. Ook zouden er schccps-
bouwwerven worden opgericht. Zeker is,
dat de Duitschers op bet oogenblik in de
haven van Triest groote werken uitvoeren.
Sedert de inlijving van Oostenrijk werd
de geheele uitvoer van dit land over Ham
burg geleid en heeft Triest 1.200.000 ton
van zijn vervoer verloren.
Verwachting: Geleidelijk toene
mende bewolking, droog,
warm weer, behoudens te
gen den avond eenige kans
op onweer. Zwakke tot ma
tige wind, meest uit Zuide
lijke richtingen.
Bij den 150sten verjaardag van
de Groote Revolutie.
Frankrijk viert heden zijn nationalen
feestdag, die wel een bijzonderen
luister verkrijgt, nju het juist 150 jaar
geleden is, dat het land de dagen
van de Groote Revolutie beleefde.
Vooral te Parijs heeft men niets na
gelaten om aan zijn vreugde uiting
te geven. De stad is één vlaggcnbun-
del!
Daarbij valt het op, dat de Engelsche kleu
ren naast de Fransche hangen, een symbool
van de nauwe verbondenheid der twee groo
te Westersche democratieën.
Het hoogtepunt van den dag r.al zijn de
militaire revue, waaraan circa 31.000 man
deelnemen en welke alle soorten gemoto
riseerde oorlogswapens voor het front zal
brengen. De Fransche en Britsche lucht
machten zullen groote demonstraties houden.
Minister-president Daladier spreekt een
groote herdenkingsrede uit, waarna presi
dent Lebrun een boodschap tot het geheele
Fransche volk richt, die wordt uitgezonden
naar alle doelen der wereld.
Geweldige volksfeesten zullen een waardig
slot van den nationalen feestdag vormen.
Vergeldingsmaatregel wekt groo
te verontwaardiging in de Itali-
aansche pers.
De Popoio di Roma deelt mede, dat de
Fransche autoriteiten den correspondent
van het blad, Pettinato, hebben uitgewezen.
Het besluit van de Fransche regeering,
den Italiaanschen journalist Pettinato uit
te wijzen, wordt, naar I-lavas meldt, door de
Italiaansche pers scherp becritiseerd.
De „Regime Fascista", het blad van Fa-
rinacci, noemt het Fransche volk verweeke-
lijkt en gedegenereerd en de Fransche re
geering een rggeering van „dwazen en mis
dadigers."
Het blad schrijft verder te hopen, dat on
middellijk represailles zullen, worden geno
men. Alle Italiaansche journalisten moeten
uit Parijs teruggeroepen worden en de ver
tegenwoordigers van de Fransche pers te
Rome moeten naar hun land worden terug
gebracht.
Het blad besluit met dc woorden: „Geluk
kig leven we in een internationaal klimaat,
dat doet hopen, dat eens alle thans nog uit
staande rekeningen vereffend zullen wor
den."
Opzienbarend bericht over gru
weldaad der Nationaal Socialis
ten.
Volgens den correspondent van Ilavas te
Warschau melden Poolsche bladen, dat de
Duitsche burger Bruno Wohl, uit het Me-
melgebied en zijn twaalfjarige zoon door
een bende nationaal-socialistcn door steen
worpen gedood zijn. Wohl had, aldus de
N. R. Crt., geweigerd toe te treden tot de
nationaal-soeialistische partij. Hij had toe
stemming gekregen om zich in Zweden te
vestigen.
N.V.V. spant de kroon.
Blijkens opgave in het maandschrift van
bet Centraal Bureau voor dc Statistiek be
droeg het aantal georganiseerde werknemers
in ons land, naar een voorloopigc bereke
ning, begin 1939 769.100 tegen 743.000 begin
1938. Het.is dus in 1938 met26.400 gestegen,
d.i. mot o1/; In 1937 bedroeg dc groei
19.100 (21/2
De ledentallen der verschillende vakcen-
tralen waren als volgt: (tusschen boogjes de
cijfers van 1938): Nederl. Verbond van Yak-
vereenigingen 306.200 (293.600); R.K. Werk
liedenverbond 177.200 (170.000); Clir Nat
Vakverbond 113.000 (110.100); Xcdcrlandsche
Vakcentrale 16.300 45.500); Nat. Arbeids-
Sccr. 10.650 (11.200); Xed. Svndical. Vakver
bond J.600 (2.000); Oud-Katholiek Vakver
bond 700 650): niet bij een vakcentrale zijn
aangesloten 112.850 (109.650).
De adspirant-leden (9.100 in 1939, 7.100 in
1038) zijn in deze cijfers niet medegeteld.