Het leger -
vrijheid
Een bondige boodschap
van Roosevelt
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
„Leve Engeland
de behoeder
der Fransche
Breg
man
Engelschen verlaten
Kaïfeng
Koortsachtige stemming
in Dantzig
Engeland één hospitaal...
Boheemsche grens versterkt
Britsche strijdkrachten
op voet van oorlog
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
15 JULI 1939
67e JAARG. No. 8669
„Zijt gij niet trotsch op
deze jonge soldaten V*
Dit nummer bevat 16 pagina's
0^/EERBERICHT
DE BILT SEINT:
LEERAAR M. O.
Verklaring van Cordell Huil
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Ml|. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
De nationale feestelijkheden in ver
band met den llden Juli, den 150-
sten verjaardag der Fransche revolu
tie, zijn gisteren met uitzonderlijken
luister gevierd, niet alleen in Parijs,
maar in alle steden in Frankrijk en
het Fransche rijk. Overal werden
troepenrevues gehouden en officiecle
of volksbetoogingen gehouden, die
grooten geestdrift wekten.
Bij het grootsche FranschBritsche
troependéfilé te Parijs, waarvan wij
elders in dit blad uitvoerig verslag
geven, gaven Lebrun en Daladier het
sein tot een eindelooze ovatie voor de
Engelsche soldaten. De toejuichingen
zwollen aan tot een orkaan, toen de
Britsche marine-troepen voorbijtrok
ken. „Leve Engeland!", klonk het
Havas meldt, dat het publiek door
groote ontroering werd aangegrepen.
In de Fransche legaties en ambassades in
het buitenland hebben de ambassadeurs en
gezanten de Fransche koloniën ontvangen
en in hun redevoeringen den nadruk gelegd
op den vredeswil van Frankrijk, maar ook
op zijn wil om zich te verzetten tegen nieu
we gewelddaden.
De minister-president hield te Parijs een
toespraak, waarin hij er aan herinnerde, dat
14 Juli 1789 het symbool was geworden van
•de menschelijke bevrijding en dat de vrij-
geworden Franschcn ontdekten, dat zij door
onbreekbare banden met elkander verbon
den zijn. De verjaardag van hun bevrijding
wordt op deze wijze den eersten feestdag van
hun broederschap.
Daladier herinnerde aan de bestorming
van de Bastille en schetste de vaderlands
liefde der Franschen in de historische dagen
die daarop volgden.
Dezelfde liefde voor het vaderland
zoo ging de minister-president voort,
heeft vanochtend de harten van alle
Franschcn doen kloppen, toen hun
prachtige leger voor hen defileerde.
Oud-strijders uit den grooten oorlog:
uw zonen hebben gedefileerd achter
de vaandels, waarop gij de namen
van uw groote slagen hebt geschre
ven. Gij met uw kalmte en koelbloe
digheid, welke Joffre aan de Marne
deed triomfeeren, die de hardnek
kigheid van Pétain onder Verdun
deed weerstand bieden, die de ener
gie van Focih tot de overwinning
bracht, zijt gij niet trotsch op deze
jonge soldaten, die na u voor de on
afhankelijkheid van het vaderland
waken?
Alles ondergeschikt aan Defensie.
Daladier herinnerde vervolgens aan de
opofferingen, welke de Franschen zich heb
ben getroost, daar alles ondergeschikt moest
worden gemaakt aan de behoeften der
landsverdediging. Wij hebben ons een ge
weldige inspanning getroost om het wel
zijn, den vrede en de vrijheid te verzekeren
Wij zullen daarmede voortgaan, met de vol
harding welke onze groote voorgangers
heeft bezield, vandaag ontvangt gij de eer
ste belooning. Het leger dat gij vanochtend
hebt toegejuicht, is de behoeder van uw
vrijheden. Gij hebt begrepen, dat het in
staat is alle aanvallen te breken, welke ons
land in gevaar zouden kunnen brengen.
Iedereen heeft de geoefendheid en discipli
ne der infanteristen, legioensoldaten, gemo
toriseerde troepen, mariniers en luchtmacht
gezien, die in de lucht vereenigd is met de
luchtmacht van een groot bevriend volk,
dat onze bodem zal verdedigen, zooals wij
den zijne, indien weerstand zou moeten
worden geboden aan gewelddadige aanval
len.
Frankrijk bedreigt niemand
Frankrijk bedreigt niemand en
droomt van geen enkele verovering
daar het den vrede wenscht tus
schen alle volken en den vasten wil
heeft zijn inspanning te wijden
aan de bescherming van den vrede,
daar alleen deze getrouwheid en
geest van menschelijke samenwer
king het welzijn der beschaving
kunnen verzekeren.
Iedere poging tot overhecrsching
zou ons vastberaden aantreffen de
Fransche vrijheden te verdedigen
en onze inspanning te voegen bij
die van alle volken, die vastbesloten
zijn hun onafhankelijkheid te be
schermen.
Ten slotte bracht Daladier een groet van
Frankrijk aan alle bevriende naties, die
hetzelfde ideaal nastreven, aan allen ter we
reld die, zooals de Franschen. vastbesloten
zijn de menschelijke waardigheid en vrij
heid van hun vaderland te behoeden.
Vrijheid, gelijkheid en broeder
schap! Boodschap van Lebrun.
President Lebrun heeft een radiore
devoering gericht tot alle Franschcn in en
buiten het land, waarin hij o.m. zeide:
„Moge de herinnering aand en 14en Juli
1789 ons den hechten wil geven het va
derland te verdedigen met onze krachten,
de vrijheid en gelijkheid, de onaantast
bare rechten van mensch en burger tc
handhaven en over te dragen aan onze kin
deren, en ten slotte nauw en broederlijk
vereend te blijven in een groote, vrije, edel
moedige en sterke gemeenschap.
Laten wij ons heden vcrecnigen, om een
gelukkige toekomst te wonsclien aan alle
menschen van goeden wil."
Lebrun telegrafeert aan George VI.
President Lebrun heeft een telegram ge
zonden aan den Engelschen Koning, waarin
hiju itdrukking geeft aan zijn trouwe vriend
schap en aan de .gevoelens van dankbaar
heid van de gcheele Fransche natie.
Roosevelt wenscht Lebrun geluk.
President Roosevelt heeft president Lebrun
een telegram gezonden ter gelegenheid van
den lien Juli, met zijn beste wenschen
voor den vrede en voorspoed van Frank
rijk.
Tunis luistert.
De Mohammedaanschc bevolking van Tu
nis heeft ook met geestdrift deelgenomen
aan de viering van den veertienden Juli en
de redevoeringen van Lebrun en Daladier
besluisterd.
Anti-Britsche agitatie maakt
hun het verblijf tot een hel.
VANDAAG DE EERSTE
BESPREKING IN TOKIO.
De nog steeds toenemende anti-Britsche
agitatie, door Chineezen, welke door de Ja
panners zijn opgestookt, heeft tot gevolg,
dat vele Engelschen het land verlaten. Vol
gens het Japansche persbureau Domei, heb
ben alle Britsche bewoners van Kaifeng
medegedeeld, dat zij de stad binnen vier
dagen zullen verlaten. Ruim duizend Chi
neezen hadden gisteren een anti-Britsche
betooging gehouden. Zij eischten, dat de
Britsche bewoners binnen een bepaalden
tijd zouden vertrekken. Twee Chineezen
hebben twee bommen geworpen naar de
Britsche ambassade te Tsingtau, waardoor
het gebouw licht werd beschadigd. Klaar
blijkelijk poogden de daders ongunstige at
mosfeer te scheppen voor de komende
Britsch—Japansche besprekingen te Tokio
inzake Tientsin.
Ook te Tokio anti-Britsche
tooging.
be-
belangen vertegenwoordigende der volke
ren van Oost-Azic hebben moties aangeno
men waarin zij hun afkeuring laten hooren
over den Britsche vijand van gerechtigheid
en gemeenschap, en waarin zij Engeland
aanraden zich terstond uit Oost Azië terug
te trekken door de concessies aan China
terug te geven."
Vandaag de eerste bespreking
De woordvoerder van het Japansche minis
terie van buitenlandsche zaken heeft mede
gedeeld, dat de Britsche ambassadeur
Craigie is uitgenoodigd om hedenochtend
Arita te ontmoeten.
Het doel onzer ontmoeting, die in Arita's
woning plaats vindt, zal zijn, inleidende
officieele besprekingen te voeren over den
toestand te Tientsin.
De Japansche woordvoerder noemt de be
zetting van Loean in Sjansi de twaalfde
groote overwinning van de Japanners op
het achtste legercorps, sinds het uitbreken
van den oorlog. Deze bezetting vormt een
deel van de campagne, om het Chineesche
roode leger uit de streek van Loean en Tra-
cho te verdrijven.
Chineesche berichten uit Tsjoeng King
geven toe, dat de Japansche colonnes Zuid-
Westwaarts in Sjansi oprukken en dat zij
Hohawen, Liah Sjen en Tsin Sjen hebben
bezet. Intusschen beweren deze berichten,
dat de Chineesche troepen alle dorpen rond
om Fengsin in Noord-Kwansi in hun macht
hebben. Zij zouden binnengerukt zijn in Sze
Yang in Noord-Kiangsoe na zeer hevige ge
vechten in den sector van Tsoeng Teh en
Hang Tsjou.
Grensbevolking moet zich gereed
houden voor evacuatie.
Naar de Poolsche pers bericht zijn twaalf
arbeiders in Dantzig gearresteerd door de
Gestapo, onder beschuldiging van commu
nisme. Volgens de laatste berichten uit de
Vrije Stad worden de voorbereidingen
daar voortgezet, en heerscht er een koorts
achtige stemming. De manschappen van
het vrijcorps gaan openlijk door de straten
met mitrailleurs en geweren van het meest
moderne type. De laatste dagen zijn talrijke
vrachtauto's gerequireerd en naar verluid^
hebben de bewoners van de grensstreken
aanzegging gekregen zich gereed te hou
den voor evacuatie, gisteravond zijn een
aantal vooraanstaande nationaal-socialisti-
sche journalisten te Dantzig aangekomen.
BritschPoolsch verdrag nog niet
onderteekend.
Dc woordvoerder van de Poolsche regee
ring heeft over het formeel sluiten van
het Britsch—Poolsche verdrag gezegd, dat
bij het bezoek van minister Beek over alles
overeenstemming is bereikt, zoodat geen
hinderpalen het formeel afsluiten in den
weg staan, doch een datum, waarop de of
ficieele onderteekening zal geschieden, is
nog niet vastgesteld.
Brancards en ziekenauto's op
grooten schaal aangemaakt.
In een witboek, waarin uiteengezet wordt,
hoever de uitvoering der plannen van de
Engelsche regeering is gevorderd, wordt
medegedeeld, dat in tijd van nood voor de
slachtoffers onder de burgerbevolking 300
duizend bedden noodig zullen zijn, en dat
maatregelen worden beraamd om de be
schikking te hebben over een groot aantal
basishospitalen buiten de steden, met ge
bruik van de bestaande ziekenhuizen in
steden om aan de slachtoffers de eerste
hulp to verleencn. Tot dit doel worden 181
gestichten voor geesteszieken, gebouwen
van liefdadigheidsinstellingen en sanatoria
georganiseerd als basishospitalen. Voorts
moeten 1.200 bestelauto's binnen 24 uur
veranderd kunnen worden in ziekenauto's.
Verder zijn groote bestellingen geplaatst,
o.a. 226.000 brancards, waarvan dc meeste
reeds gedistribueerd zijn, en op genees- en
verl)andmiddelen en chirurgische instru
menten.
Verwachting: Meest zwaar be
wolkt, enkele regen- of on
weersbuien, koeler. Zwakke
tot matige Zuidoostelijke tot
Zuidwestelijken wind.
Belangrijke garnizoenen aange
komen.
De Duitschers hebben aan de Boheemsche
grens tusschen Gruszewo en Michalkowice
een dubbele rij loopgraven met prikkeldraad
versperring en op de heuvels nabij Frydek
versterkingswerken aangelegd. Men gelooft,
dat te Hulozin in Moravie een belangrijk
garnizoen is aangekomen.
Accountantskantoor
Lid N. I. v. B.
Lid Ned. Gen. v. Acc.
Loodsgracht 72 - Tel. 650
Gistermiddag is in de Dliibiyaschouwburg
te Tokio onder de auspiciën an den ge
meenteraad der Japansche hoofdstad een
monsterbetooging gehouden, waar voor
50.000 personen felle anti-Britsche redevoe
ringen werden gehouden. Do bctoogers
trokken na afloop in optocht naar dc Brit
sche ambassade, waar zij liet hek trachtten
te forceeren, doch een sterke politiemacht
hield de menigte in bedwang.
Een protest is aangenomen van den vol
genden inhoud:
Zeven millioen burgers van Tokio, de
Enorme geestdrift op het Raadhuisplein
te Parijs bij het hijschen van de Fran
sche driekleur tijdens de herdenking van
den 150sten verjaardag der Revolutie.
Engeland is qelieel gereed: Het
beste diplomatieke middel:
krachtsvertoon!
Uit Londen wordt aan de „Jour-
Echo de Paris" gemeld: Te oordeelen
naar de inlichtingen, die verkregen
konden worden, heeft het Britsche
kabinet besloten, in Augustus de
luchtmacht en de marine op waren
voet van oorlog te brengen. Zoodoen
de zullen de herfstmaanden, die,
naar men voorziet, moeilijk en ge
vaarlijk zullen zijn, Engeland niet
onvoorbereid vinden.
Het feit dat de mobilisatie van de liome-
fleet in de eerste dagen van Augustus een
fait acornpli zal zijn, vormt zon
der twijfel het beste antwoord aan
hen, die onbezonnen een nieuw Mun-
chen aankondigen of twijfel aan de wil van
Engeland, zich tegen nieuwe gewelddaden in
Europa te verzetten. Er bestaan waarschu
wingen aan het adres van de verstoorders
van den vrede, die oneindig krachtiger zijn
dan de krachtigste redevoeringen: het mi
litaire défilé te Parijs en do verbroedering
van de Fransche en Britsche strijdkrachten
waartoe het aanleiding zal geven.
De Aube schrijft, dat het troepende-
filé, het overkomen van vliegtui
gen en het ten toon spreiden van
kanonnen en pantserwagens een
diplomatiek middel van overtuiging
is geworden, waarmede op dit
oogenblik geen enkel kan worden
vergeleken.
De „News Clironicle" verklaart van de
komende gecombineerde vloot- en lucht-
oefeningen, dat het de grootste zullen zijn,
die Engeland ooit in vredestijd heeft gehou
den en voegt hieraan toe, dat deze omvang
rijke concentratie van vlootstrijdkrachten
samenvalt met den tijd van het jaar,
waarin waarschijnlijk de vraag oorlog of
vrede zal worden beslist. De „Times"
schrijft: Het is duidelijk, dat Engeland
met de legermanoeuvres in vollen gang, in
een tijd van het jaar, die gemeenlijk be
schouwd wordt als een die bijzonder on
derhevig is aan internationale spanning,
in de hoogste mate gereed zal zijn voor de
verdediging.
NEUTRALITEITSWET MOET NOG IN
DEZE SENAATSZITTING GE
WIJZIGD WORDEN.
AMERIKA MOET ALLES DOEN
OM DEN OORLOG TE VOORKOMEN
Roosevelt heeft aan het congres
een zeer korte en zeer bondige bood
schap gedaan: Ter wille van de zaak
des vredes en in het belang van
de Amerikaansche neutraliteit en
veiligheid, dient de ncutraliteitswet
nog deze zitting gewijzigd te wor
den. De Amerikaansche staatssecre
taris Cordell Huil heelt een verkla
ring verzonden, welke tot titel
draagt: „Vrede en neutraliteit". In
deze verklaring, welke de volle in
stemming van Roosevelt heeft, wordt
gezegd dat de huidige neutraliteits-
wet gevaarlijke gevolgen kan heb
ben voor de Ver. Staten en daarom
onverwijld gewijzigd dient te wor
den.
Na verwezen ic hebben naar dc stemmen
verhouding van 12 tegen 11 in de senaats
commissie voor buitenlandsche zaken, die
behandeling der neutraliteitskwestie uit
stelde tot de volgende zitting, verklaarde
Roosevelt in zijn boodschap: „Het is voor mij
sinds eenigen tijd rijkelijk duidelijk geweest,
dat het ter wille van dc zaak des vredes
en in het belang van de Amerikaansche
neutraliteit en veiligheid mogelijk raad-
CORDELL HULL.
zaam is, dat het congres in deze zitting
overgaat tot het nemen van zekere hoog-
noodige maatregelen. In het licht van de
tegenwoordige wcrcldtoestanden zie ik geen
reden om die meening tc wijzigen".
De verklaring, aan Boosevelt's boodschap
door Huil toegevoegd, luidt volgens U. P.:
„De hoeksteen der buitenlandsche politiek
van de Vereenigde Staten is de in stand
houding van den vrede en de veiligheid
voor ons laftd, de versteviging van het vol
kenrecht en het doen herleven van het ver
trouwen.
Dc buitenlandsche politiek van deze rcgcc-
ring kan verkeerd worden uitgelegd en ver
keerd worden begrepen, doch niet worden
te niet gedaan.
De vrede is zoo kostbaar, en de oorlog zoo
verwoestend, dat het Amerikaansche volk
en zijn regeering niet mogen nalaten een ge
rechtvaardigde en legitieme bijdrage voor
het behoud van den vrede te offeren".
IIull voegde er aan toe: „Het bestaande
embargo is een aanmoediging voor een al-
gemeenen oorlog in Europa zoowel als in
Azië.
Volgens Huil is het de voornaamste plicht
der Vereenigde Staten het uitbreken van een
oorlog te voorkomen, „onder de huidige ern
stige omstandigheden, die symptomen zijn
van internationale anarchie en vredesbe-
dreiging".
Alles doen om oorlog te voorkomen!
In den huidigen toestand van gevaar, al
dus gaat Huil verder, kunnen vredelievende
naties als de onze niet zelfvoldaan de oogen
en ooren sluiten bij het formuleeren van een
politiek van vrede en neutraliteit, als beston
den er geen abnormale en criticke toestan
den. De geheelc kwestie van vrede en neu
traliteit is in dit ernstige tijdsgewricht in
haar mogelijke gevolgen voor de veiligheid
en de belangen der Vereenigde Staten gedu
rende de komende maanden van het uiterste
belang. Deze kwestie behoort naar mijn oor
deel volledige en zorgvuldige overwegingen
te krijgen en door deze regcering afgehan
deld te worden zonder onnoodig of ongepast
uitstel.
Onder de huidige ernstige omstandigheden
van internationale anarchie en gevaar voor
den vrede in meer dan een deel van de we
reld, heb ik het diepe geloof, dat de eerste
groote stap in de richting van een behoeden
van deze natie tegen een meegesleept worden
in een oorlog iis; icdcrcn mogclijken invloed,
welke vereenigd - kan worden met de tradi-
tioneclc politiek van nict-inmenging van ons
land, uit te oefenen om het minder waar
schijnlijk te maken, dat een groote oorlog
uitbreekt..
Dit is de plicht die op onze regeering rust
en dien sommigen wellicht in gebreke blij
ven te zien of dien zij kunnen verkiezen af
te wijzen. Maar het moet voor ieder onzer
duidelijk zijn, dat het uitbreken van een al-
gemeenen oorlog dc gevaren, die de Ver
eenigde Staten bedreigen, doet toenemen.
Wat betreft onze buitenlandsche zaken,
zegt IIull verder, ben ik van mecning dat
indien niet een geest van samenwerking
heerscht tusschen de uitvoerende en wet
gevende macht van de regeering, de vrede
en de andere levensbelangen van dit land
onvermijdelijk in gevaar wordt gebracht.
Tenslotte zegt IIull, dat partijschappen
geen rol moeten spelen in de besluiten in
zake dc buitenlandsche politiek van het
land.