Barometer
loopt weer
terug
Grens-Reportage
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De actie in Mandsjoekwo
van Dantzig
Half Augustus is Duitschland gereed»
Is Nederland
paraat
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
WOENSDAG
19 JULI 1939
67e JAARG. No. 8672
In doorgaans goed ingelichte kringen is
Tsjechen zijn nog steeds
geen Duitschers
Vrijt Berlijn naar de
Sovjetbruid?
Pantserauto's razen
door Jeruzalem
Chincezcn melden
successen
Britsch-Japansche
bespreking heropend
Dit nummer bevat 8 pagina's
»»1/EERBER1CHT
DE BILT SEINT:
Geen moeilijkheden in de
Dolomieten
Bijna 4000 Vierdaagsche-
loopers
Duitsche maag kan
hoogverraad plegen!
LDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
ZOOWEL VAN POOLSCHE ALS
VAN DUITSCHE ZIJDE, OFFI
CIEEL ONTKEND, DAT VAN
TOENADERING SPRAKE IS,
In Duitsche politieke kringen bestreed
men gisteren in beleefden, doch nadrukke-
lijken vorm de opvatting, dat in het vraag
stuk Dantzig eenige ontspanning was geko
men. Men zeide, dat niets deze onderstel
ling rechtvaardigt en dat van Duitschland
geen zwakkere houding venvacht kan wor
den. De anti-Poolsche propaganda in de
Berlijnsche bladen is weer even fel.
De barometer van Dantzig, die naar mooi
weer begon te draaien, staat dus helaas
opnieuw op veranderlijk. Anderzijds komen
thans ook uit Rome geruchten over bemid
deling door den Paus of door Mussolini,
Officieele bevestiging hiervan is niet te
krijgen.
Wat Hitiers verkiezing tot staatspresi
dent van Dantzig betreft, dit noemt men in
Warschau ronduit een grap.
In dezelfde kringen wordt verder ver
klaard, dat, onafhankelijk van den vorm,
waarin Duitschland Dantzig zou willen in
lijven, reeds het enkele feit van een derge
lijke inlijving beschouwd zou worden als een
onduldbare schending van den bestaanden
politieken en juridischen status en de juiste
reactie zou uitlokken.
Het was slechts
droom.
een wensch-
„Wij kunnen slechts vaststellen, dat wij,
Hoewel het getuigenis van het buitenland
ons onverschillig is, onze zoogenaamde ver
andering van stemming slechts kunnen ac
cepteeren als een wenschdroom der anderen.
Na het bezoek van den gouwleider aan den
Fuhrer is er voor de bevolking van Dant
zig een aanleiding te meer om met rotsvast
vertrouwen te gelooven in het bereiken van
het doel, daar de te Dantzig gevoerde poli
tiek in volledige overeenstemming met de
Duitsche opvatting is. Reeds herhaaldelijk
hebben wij de uit Warschau afkomstige ge
ruchten afgewezen, volgens welke een Pool-
sche compromisformule voor Dantzig en den
Corridor ook maar de geringste kans van
slagen zou hebben. Wij verklaren ook nu
weer, dat de door Polen met laatdunkend
heid afgewezen voorstellen van den Fuhrer
voor eenmaal golden. De stemming van
jBerlijn tegenover Warschau is ijzig en ze
ker en het Rijk kan op grond van het meer
derheidsgevoel voorloopig getroost den
groeienden grootheidswaan der Polen, die
gekweekt wordt met Engeische gifbacillen,
als afwachtend toeschouwer gadeslaan
Openlijke militaire voorbereidselen.
Uit Poolsche bron te Dantzig wordt ge
meld, dat de militaire voorbereidselen daar
stelselmatig worden voortgezet. Men werkt
zelfs niet meer in het geheim. Zoo heeft
men cisteren te Langfuhr oefeningen met
veldbatterijen van de Reichswehr gehouden.
Verder zijn alle scholen op het gebied van
Dantzig opgevorderd en door Heimwehrtroe
pen bezet. Er zijn maatregelen genomen
ter verdediging van de stad tegen een
luchtaanval.
Op de heuvels van Biscauffs, Berg en Ha
gel zijn afweerbatterijen opgesteld. Op de
daken van openbare gebouwen zijn afweer-
mitralleurs in stelling gebracht. Dc heu
vels bij Zoppot zijn versterkt en voorzien
van luchtdoelbatterijen. Aan den mond van
den Weichsel bij Schievenhorst zijn loop
graven aangelegd en in de duinen is zwaar
geschut opgesteld. Deze maatregelen zou
den ten doel hebben in geval van een con
flict de Poolsche troepen tegen te houden,
die zouden optreden tegen uit Oost Pruisen
oprukkende Duitsche troepen.
Duitschland half Augustus ge
reed.
Berichten, die te Parijs in officieele krin
gen zijn ontvangen, hebben den indruk ge
wekt, dat de strijdkrachten van het Reich
ongeveer midden Augustus „paraat zullen
zijn." IT
Genoemde berichten meldden, volgens U.
P., ten eerste, dat groote troepenbewegingen
onafgebroken van de kazernes naar strate-
tisch gelegen punten plaats hebben, waar-
bij de regimentnummers gecamoufleerd zijn
ten einde identificatie te voorkomen. lcn
tweede, dat het aantal reservisten, dat te
gen het einde van Juli onder de wapenen
zal zijn, het millioen zal hebben bereikt.
Ten derde dat 't binnenhalen van den oogr-t
bespoedigd wordt, ten vierde, dat de ver-
sterkingswerken in het Rijnland met spoed
Worden voltooid.
Bovendien zouden volgens genoemde pe-
richten, de SS en SA-mannen bevel hebben
gekregen, om hun vacanties tegen 10 Aug.
te beëindigen.
In Fransche goed-ingelichte kringen is
men van meening, dat een periode van
grootere spanning tegen 10 Aug. zal intre
den, die dan geleidelijk tot het oindo van
September zal toenemen wanneer, zoo hoopt
Duitschland, de jaarlijksche sneeuwval net
den Franschcn onmogelijk zal maken, om
een offensief in de Alpen le openen.
men echter van meening, dat het Rcich zal
trachten, den indruk te wekken, dat men
het idee van het Europeesche probleem vla
de wapenen te regelen, heeft geaccepteerd,
maar dat Duitschland in werkelijkheid niet
de bedoeling heeft, om den oorlog te ontke
tenen.
Polen blijft vastberaden.
Ook te Warschau staat men verbaasd
over de berichten welke van toenadering
spreken, meldt Havas. Gezaghebbende Pool
sche kringen hebben met verwondering en
verontwaardiging kennis genomen van dc in
het buitenland gepubliceerde berichten over
den loop der PoolschDuitsche betrekkin
gen.
Bedoelde gezaghebbende Polen ontkennen
derhalve categorisch:
1. Dat er politieke besprekingen zijn ge
houden tusschen de regeeringen van Polen
en Duitschland over dc regeling van tus
schen de beide landen bestaande geschillen.
2. Dat de Poolsche regeering ooit een re
geling van de kwestie Dantzig zal kunnen
aanvaarden, waarbij zij de vier punten zou
prijsgeven, die de basis zijn en blijven van
de houding van Polen nopens deze proble
men.
3. Dat de Poolsche regeering alle feiten
of nieuwe situaties, die zich plotseling in
Dantzig zouden kunnen voordoen, zou aan
vaarden, indien zij naar haar meening Po-
lens onafhankelijkheid en vitale belangen
zou aantasten, zonder op passende wijze te
reageeren.
Ze verstaan de taal niet
Transportwezen loopt in de war.
DUITSCHE PERS WORDT ONGEDULDIG!
De helper van Neurath, Herman Frank,
heeft eenigen tijd geleden den Tsjechischen
minister-president een ultimatum gesteld
voor het afkondigen van het decreet, waarbij
het tweetalig systeem wordt ingevoerd bij de
autonome Tsjechische bestuurslichamen. Als
uiterste datum had Frank 15 Juli gesteld,
doch het decreet is nog niet gepubliceerd,
uit vrees voor de gevolgen onder de bevol
king. Om moeilijkheden te vermijden is mi
nister-president Elias met vacantie gegaan.
De Duitsche pers wordt evenwel ongedul
dig en de adjunct-burgemeester van Praag,
de Duitsche Pfitjner, heeft gezegd, dat de
Tsjechen niet moeten vergeten, dat zij in
het centrum van Duitschland liggen en dat
het niet aangaat, dat het geheelo Duitsche
transportwezen stuit op de woorden: „Ik ver
sta geen Duitsch".
De „Prager Zeitungsdicnst" schrijft; dat
indien het Tsjechische volk zijn passieve
houding wil bewaren, Duitschland zelf de
noodige maatregelen zal nemen om op
krachtige wijze de nog hangende stukken
op te lossen, o.a. het vraagstuk der taal. De
waarnemend minister-president Havelna,
heeft door middel van de radio een oproep
gericht tot het Tsjechische volk de politiek
der nationale solidariteit te erkennen en een
einde te maken aan de fluistercampagne.
Ambassadeur in Moskou voor de
tweede maal in korten tijd naar
't vaderland terug.
Hoewel dit in officieele kringen te Berlijn
nadrukkelijk wordt ontkend, mag worden
aangenomen, dat dc aangekondigde reis van
den Duitschen ambassadeur te Moskou naar
Berlijn, van meer dan gewone beteekenis
is.
Het is merkwaardig dat deze ambassadeur
voor den tweeden keer in twee maanden
naar Berlijn overkomt. Niet alleen zal zijn
rapport mededeelingen bevatten over de vor
deringen met het handelsverdrag, maar zelfs
veronderstelt men dat onderhandeld
wordt over 'n definitief verbond tusschen
beide landen. Zoo zouden de uitersten el
kaar ontmoeten!
Joodsche proteststaking begonnen
De Joodsche proteststaking in winkels en
openbare gelegenheden is, zooals aangekon
digd, gisteren te 14 uur begonnen in het
geheele Joodsche deel van Palestina. Het
gemeentebestuur van Tel Aviv en de Jood
sche gemeente te Jeruzalem hebben den
Joodschen bewoners verzocht de huizen niet
te verlaten om mogelijke ongeregeldheden
te voorkomen. Door de straten van Jeruza
lem rijden gepantserde auto's terwijl te Tel
Aviv de orde wordt gehandhaafd door 4.000
leden van de Joodsche burgerwacht.
Vootrdhrend worden nog aanslagen ge
pleegd in gcecl Palestina. Drie Arabieren
werden gisteren gedood en een gewond bij
aanslagen tc Ramallah en Hebron-,
Verschillende steden stormen
derhand genomen.
JAPANSCHE AGITATIE TOT NOORD
CHINA BEPERKT.
Het chineesche persbureau meldt, dat de
Chineesche troepen de stad Tsjautsjau aan
den spoorweg naar Swatau stormenderhand
genomen hebben. De Chineezen zijn verder
tot het offensief overgegaan langs de Han
in Iloepeh. Zij hebben de stad Tsjinkiang,
op 140 kilometer van Itsjang genomen.
Volgens Chineesche berichten zijn dui
zend Japansche soldaten gedood in gevech
ten, waarbij de Chineezen Tsjaoan,, An Poe
Fou Jang Ji Sji en Feng Sji heroverden.
Al deze steden zijn gelegen aan de spoor
lijn SwatauTsjaoan.
Voorts wordt van Chineesche zijde ge-
meldt dat er bij King Sjan en Loe Sjan
hevig gevochten wordt.
Nieuwe actie tegen Chineesche
havens.
Dc Japansche vlootauloriteiten hebben
het consulaire corps medegedeeld, dat zij
voornemens zijn weer drie havens ten
Noorden van Foetsjau, n.1. Santoeau en
Lojoean met ingang van 21 en Sjatsjeng
met ingang van 22 Juli te sluiten.
Naar verluidt zal het Japansche verzoek
tot terugtrekking van buitenlandsche sche
pen en onderdanen door de Britsche auto
riteiten worden afgewezen.
Do Japansche consul-generaal uit Kanton
is te Honkong aangekomen met een ge
heime missie. Hij heeft ontkend, dat de Ja
panners de anfi-Britsche agitatie in Kan
ton aanmoedigen en dit wordt, volgens het
Hsb., opgevat als te beteekenen, dat de Ja
panners voorloopig de agitatie tot Noord-
China zullen beperken.
De groei van het Chineesche leger.
De minister van oorlog, generaal Tsjen-
Tjeng, heeft verklaard, dat het Chineesche
leger, dat bij het uitbreken der vijandelijk
heden weinig meer dan een millioen man
telde, thans tot 2.500.000 man is gegroeid.
Het land beschikt over tenminste 15 millioen
strijdbare mannen, die eenige oefening heb
ben gehad en in zeer korten tijd kunnen
worden ingelijfd. Dit jaar wil men 4.500.000
mannen oefenen, Het is de overtuiging van
iederen Chinees, aldus de generaal, dat
China den oorlog zal winnen.
De besprekingen» tusschen Arita en Crai-
gie over het vraagstuk Tientsin zullen he
denochtend hervat worden.
Het conflict tusschen den onder Japan
sche controle staanden gemeenteraad van
Hankau en de autoriteiten van de Fran
sche nederzetting inzake de incidenten,
welke zich hebben voorgedaan tijdens de
herdenking van het uitbreken van de
vijandelijkheden in China op 7 Juli, is langs
vriendschappelijken weg geregeld.
Craigie confereert opnieuw niet
Arita.
De afdeeling inlichtingen van het
ministerie van buitenlandsche zaken
heeft gistermiddag een communi
qué gepubliceerd, waarin verklaard
wordt, dat een tweede onderhoud
tusschen minister van buitenland
sche zaken Arita en den Britschen
ambassadeur Craigie gisterochtend
om negen uur in de ambtswoning
van den minister van buitenlandsche
zaken is gehouden.
Craigie zette de opvattingen van zijn re
geering uiteen ten aanzien van verscheiden
kwesties, welke den achtergrond vormen
van den toestand te Tientsin.
Japan's minister van buitenlandsche zaken
heeft de mecning der Japansche regeering
duidelijk gemaakt.
Engeland verzoeningsgezind.
Van gezaghebbende zijde wordt vernomen,
dat de Britsche ambassadeur Craigie een
verzoeningsgezinde houding heeft betoond
tijdens het onderhoud, dat hij heeft gehad
met minister van buitenl. zaken Arita, hoe
wel hij duidelijk sprak van een in Groot
Brittannië bestaande wrevel. Gezien de ver
zoeningsgezinde houding, door Craigie be
toond, wordt verder vernomen dat er geen
aanleiding bestaat voor pessimisme over de
vooruitzichten der besprekingen te Tokio.
Onderhoud van Craigie met ma
joor Herbert.
Gebruik makende van de pauze bij zijn
besprekingen met minister Arita heeft am
bassadeur Craigie een onderhoud gehad
met den Britschen consul te Tientsin, ma
joor Herbert.
Een blik op de kaart leert de
groote beteekenis der Russische
aanvallen op Charbin.
In verband met de spanning die er mo
menteel heerscht tusschen de Mandsjoekwo
—Japansche militairen en de Buiten-Mon-
goolsche Sovjet-troepen, geven wij hierbij
een kaart van Mandsjoekwo zelf en de om
liggende landen.
Eenige dagen geleden werd er melding
gemaakt van een zeer ernstig feit, dat
groot opzien heeft gebaard; volgens dit
bericht zou de Mandsjoekwoschc stad, Foe-
iargi door de Sovjet-Russische en Buitcn-
Mongoolschc luchtmacht gebombardeerd
zijn-.
Deze plaats is een voorstad van Charbin,
een centrale stad, een knooppunt van spoor
wegen (zie op de kaart de dikke zwarte
pijl, die Foelargi aangeeft).
De Japanners zien hierin een nieuwe ac
tie van BuitenlMongolië en verwachten een
verplaatsing: van de grensgevechten. die
zich meer naar Mandsjoeli (zie de kleine
zwarte pijl op de kaart) zullen richten,
blijkbaar als een nieuwe poging om den
Chineeschen-Wester-Spoorweg, waaraan
Charbin gelegen is, te ontwrichten.
Mandsjoekwo dreigt met tegenmaatrege
len indien de luchtaanvallen zouden worden
voortgezet.
De Japansche vazalstaat Mandsjoekwo is
met een dikke zwarte lijn aangegeven»
Verwachting: Zwakke tot mati
gen wind uit zuidelijke rich
tingen, aanvankelijk war
mer dan gisteren, later eeni
ge daling van temperatuur
onder invloed van uit het
zuidwesten opkomende re
gen- of onweersbuien.
Algemeene vooruitzichten: Er
kan op enkele dagen met
regen of onweerachtig weer
bii wisselende bewolking
worden gerekend.
Mits men er niet langer dan één
nacht logeert.
Op het oogenblik vertoeft een gezelschap
van de Nederlandsche reisvereeniging op
een autoreis in de Dolomieten. Naar deze
reisgroep mededeelt, ondervindt men geen
enkele belemmering, indien men in de di
verse plaatsen niet langer dan één nacht
logeert.
Naar wij vernemen zal het aantal
deelnemers aan de vierdaagsche af-
standmarschen dit jaar zeer waar
schijnlijk de 3800 overschrijden, al
zullen ditmaal 1000 militairen min
der deelnemen dan vorig jaar. Er
zijn thans 600 militairen ingeschre
ven.
Onmatig eten brengt dc voeding
van het volk in gevaar.
Dr. Wirz, lid van de nat. Soc. commissie
voor de volksgezondheid, heeft critiek ge
oefend op de „neiging van het geheele Duit
sche volk te veel te eten, in het bijzonder
vleesoh en vet." Hij zeide: „Elke Duitscher,
die door onmatig eten bijdraagt tot ver
breeding van de kloof tusschen productie
en consumptie, brengt de behoorlijke voe
ding van het geheele volk in gevaar. Voort
durend te veel eten schaadt dus niet alleen,
de gezondheid, maar moet noodzakelijk een
soort van hoogverraad zijn."
Ongetwijfeld zullen onze le
zers zich nog de reportage
herinneren, die een onzer re
porters in gezelschap van een
kapitein van den Generalen
Staf langs een deel der Ne
derlandsche grenzen maakte.
Welnu, ons viel de eer te
beurt wederom een uitnoodi-
ging van den Generalen Staf
te mogen ontvangen en we
derom is onze vertegenwoor
diger een drietal dagen op
excursie geweest onder de
meest deskundige leiding.
Ditmaal werden zoowel de
zeegrenzen ais de verdedi
gingswerken aan de Oost
grens bezocht, terwijl voorts
een bezoek gebracht werd aan
het luchtverdedigingsstelsel
van een onzer grootste ste
den en aan moderne kazer-
ne's.
Wij twijfelen er niet aan,
of voor deze reportage zal
bij al on»e lezers wederom
de grootst mogelijke belang
stelling blijken te bestaan. In
ons nummer van morgen
treft men het eerste artikel
der korte serie aan.