dagblad voor den helder en-hollands noorderkwartier
Is er sprake van
Scheepswrakken
Motie van wantrouwen
der Katholieken
J
Onderzoek naar gezonken
In Noordzee en
Waddenzee
Vliegtuig van een
half millioen dollar
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON 50 (2 LIJNEN) v
Het Zakenkabinet Colijn zal vrij zeker
heden zijn ontslag aanbieden
„Nederland dicht bij
gedwongen arbeidsdienst''
Postduiven „aangeschoten"
Klink oogst lauweren
te Nijmegen
Dit nummer bevat 8 pagina's
WEERBERICHT
alt
Chineesche aanvallen
in Sjansi
Zal men de wrakken
laten springen?
Belangrijk werk van Waterstaat
HE LDERSCHE COURANT
V R IJ D A G
28 JULI 1939
67e JAARG. No. 8680
DOOR DE VOLKSVERTEGENWOORDI
GING MET GROOTE STEMMENMEER-
DERHEID AANGENOMEN.
Nadat in dc zitting van de Tweede Kamer het nieuwe
Kabinet verschillende scherpe aanvallen had moeten ver-
duien en Minister-President Colijn zijn standpunt had uit
eengezet, heeft dc fractieleider der Roomsch-Katholieken
t en motie van wantrouwen ingediend van den volgenden
inhoud:
De Kamer, overwegende dat do kabinetsformatie niet
geleid heeft tot het optreden van een kabinet, dat de noo-
dige waarborgen biedt, voor een deugdelijke behartiging
van het landsbelang in gemeen overleg met de Staten-
Generaal, keurt het optreden van dit Kabinet af, en gaat
over tot de orde van den dag.
Deze motie werd met 55 tegen 27 stemmen aange
nomen.
Voor dc Katholieken, Vrijzinnig-Democraten, Sociaal-
Democraten, Communisten en de Chr. Democraten.
Tegen de Anti-Revolutionnaircn, Clir.-Historischen, Li
beralen, Nationaal-Socialisten en Staatkundig-Gerefor
meerden.
De zitting Is verdaagd tot hedenmiddag één uur.
Direct na afloop der vergadering hebben, aldus liet
Hsbl., de leden van het vijfde kabinet Colijn in het Tweede
Kamergebouw vergaderd. Blijkbaar is besloten, dat heden
het kabinet H.M. dc Koningin zijn ontslag zal aanbieden.
Zoodra dit is geschied, is de nieuwe kabinetscrisis een vol
dongen feit.
a
ZEER VELE TWEEDE KAMERLEDEN
PROTESTEEREN ERNSTIG TEGEN
KOSTBARE BESTRIJDINGSMETHODE.
Het thans verschenen Tweede Ka
merverslag over dc door ex-minis
ter Romme voorgestelde maatregelen
ter bestrijding der jeugdwerkloos
heid, waarvoor door hem ruim een
half millioen gulden werd aange
vraagd, illustreert duidelijk de ge
beurtenissen, welke iji de afgeloo-
pen dagen in ons parlement hebben
plaats gegrepen. Een groot deel der
Kamer spreekt zich n.1. in streng af
keurenden zin uit over Het kostbare
systeem van werkloosheidsbestrij
ding, dat de afgetreden regeering
wil volgen, terwijl verscheidene le
den het met de methode-Romme ge-
heël eens zijn.
Welk verband bestaat er, zoo vragen ver
schillende leden zich af, tusschen de thans
voorgestelde voorzieningen en dc plannen
van den minister lot verhooging i an den
leertijd voor de toelating tot ondernemmgs-
arbeid? Het komt hun voor, dat aan zoo
Si'ootc bedragen, als thans worden aange
vraagd, alleen dan behoefte kan bestaan, in
dien deze verdere plannen van den ministei
uitvoering komen Dit vooruitloopen op
l'lanncn, welke nog ter goedkeuring aan de
S'aten-Generaal moeten worden voorgelegd,
arhtcn deze leden onjuist.
Verscheidene andere leden achten
het onbegrijpelijk, dat de minister
eenerzijds maatregelen voorstelt om
de gevolgen van de werkloosheid
onder de jeugd op te vangen en
anderzijds plannen beraamt om een
groot aantal jeugdige personen het
verrichten van arbeid op onderne
mingen onmogelijk te maken, voois
hands hebben zij tegen deze plannen
overwegend bezwaar.
Weer andere leden vinden liet denkbeeld
on) jonge jongens en meisjes uit onderne
mingen te weren, sympathiek,
Waar ligt de waarheid?
Van verschillende zijden betoogt, men, dat
udkc grootsche plannen als dc minister tm
mtvoering wil brengen, niet noodig zijn. 's
nog wel van eigenlijke jeugdwerkloos
heid sprake?
itekcr niet voor dc jongens van li tot 21
jaar! Onder de meisjes heerscht bovendien
nog minder werkloosheid dan onder de jon
gens.
Vele leden dringen op een nauw
keurig onderzoek naar de omvang
der jeugdwerkloosheid aan. Volgens
anderen bestaat de jeugdwerkloos
heid in die mate, dat krachtige maat
regelen als door den minister voor
gesteld inderdaad noodig zijn.
Weer andere leden vreezen, dat dóór een
le ver gaande bemoeiing van den minister
dc vrijheid der ouders ook bij de keuze van
een kamp in gevaar zou komen en de om
vang der plannen te groot is.
't Kost te veel.
Zeer velen meenen, dat de plan
nen van den minister met betrek
king tot kampwerk, cursussen, cen
trale werkplaatsen, jeugdregistratie
en werkobjecten buitensporig hooge
uitgaven vorderen. In de laatste ja
ren zijn de uitgaven voor cultureele
doeleinden ontzaglijk gestegen.
Thans wil de minister deze uitga
ven, waarvoor reeds 3 millioen is
uitgetrokken, andermaal verhoogen
en wel met f 5,275,000,voor de res-
teerende maanden van het jaar 1939.
Voor 1940 mag dus gerekend worden
op een verhooging, welke ongeveer
tweemaal zooveel bedraagt dus rond
10 millioen.
Sommige leden vreezen, dat dc hicrbo\ cn
aangeduide plannen van den minister in de
toekomst nog verdere uitbreiding zullen on
dergaan, zoodat ook het bedrag van 10 mil
lioen niet voldoende zal blijken.
Vele leden vragen, hoe deze uitgaven zou
den moeten worden gedekt. Welken weg wil
de regeering kiezen: -dien van bezuiniging
op andere uitgaven of dien van belasting-
verzwaring? Naar het oordeel van dc leden,
hier aan het woord, past dit vooislel niet
in het kader van het algemeen Regeerings-
beleid.
Verscheidene leden achten dc voor-
gestolde uitgaven noodzakelijk en
gelet op het aantal jeugdige werk-
loozen niet te hoog.
De sociale jeugddienst.
Vele leden zijn niet overtuigd van de
noodzakelijkheid van de oprichting van den
Socialen Jeugddienst met niet minder dan
150 agentschappen.
Pro en contra
boekje.
staat-van-dienst-
Tegen het voorstel tot invoering van een
staat-v an-dienst-boekje opperen vele leden
dezelfde bezwaren, welke bij hen ook be
stonden tegen het voorstel tot wijziging
en verhooging van het elfde hoofdstuk der
rijksbegrooting voor 1039, te weten: dat de
werkloosheid onder de jongens niet een zoo
danigen omvang heeft, dat de voorgestelde
ingrijpende en kostbare maatregelen nood
zakelijk zijn; dat de kosten van deze maat
regelen onevenredig boog zullen zijn.
Ook afgezien van deze bewaren vindt het
onderhavige voorstel bij vele leden een on
gunstig onthaal.
Hun voornaamste bezwaar geldt
het dwingende karakter van het
onderhavige voorstel. Dit systeem
van „drang" brengt Nederland zeer
dicht bij den gedwongen arbeids
dienst, zooals onze Oosterburen
dien kennen. Een dergelijk stelsel
moge in een autoritair bewind pas
sen, voor het Nedcrlandsche volk
deugt hot niet.
Indien maatregelen tot bestrijding van de
jeugdwerkloosheid inderdaad noodzakelijk
zijn, kan men dan, aldus vragen verscheide
ne leden, geen betere wegen inslaan dan
den thans voorgestelde weg? Zou het niet
veeleer aanbeveling verdienen bijslag op
het loon te geven aan die werkgevers, die
bereid zijn om jonge arbeiders te werk te
stellen? Maatregelen als die, welke de mi
nister voorstelt, verzachten de gevolgen van
dc jeugdwerkloosheid, maar tasten den
haard van het kwaad niet aan.
Verscheidene leden kunnen zich met het
voorstel tot invoering van een staat-van-
dienst-boekje vereenigen.
Toch verklaren zij nadrukkelijk, dat de
drang niet in dwang zal mogen ontaarden.
Dc zeggenschap der ouders en de vrijheid
der volwassen jeugdige personen moeten
geëerbiedigd worden.
Minister van Justitie dringt op
betere bescherming aan.
De minister van Justitie brengt in het
Alg. Politieblad ter kennis van Rijks- en
gemeentepolitie, dat de Federatie van Ne
dcrlandsche Postduivcnbondcn zich schrif
telijk tot hem heeft gericht met een klacht
over veelvuldig aanschieten en dooden van
postduiven en een verzoek om ter bescher
ming dezer ook voor de landsverdediging
nuttige dieren maatregelen te willen tref
fen.
Een ingesteld onderzoek heeft uitgewezen,
dat in sommige landstreken het bovenbe
doelde euvel inderdaad veelvuldig voor
komt. De minister richt mitsdien tot de
rijks- en gemeentepolitie het verzoek dc noo
dig aandacht ter zake te willen besteden en
er speciaal op toe te zien, dat door de hou
ders geen misbruik wordt gemaakt van de
machtigingen tot het voorhanden hebben
van een vuurwapen ter verdediging van
huis of erf of van vergunningen tot het doo
den van schade toebrengende vogels.
Hij verslaat Pijnenburg en Slaats.
HELDERSCHE VIERDAA.GSCHE
LOOPERS HULDIGEN DEN KAM
PIOEN.
Op de wielerbaan „Grocncwoud" hebben
gisteravond Klink, de Nedcrlandsche kam
pioen-achtervolging en het Amslerdamschc
koppel Zwartepoortevan der Voort succes
behaald.
In den achtervolgingswedstrijd won Klink
van Pijnenburg en van Slaats. En in de fi
nale versloeg hij Savclsberg niet 15 meter
voorsprong Klink werd gehuldigd door deel
nemers van de vierdaagsche uit Den Hel
der.
In de sprint werd Pellenaers voor Wals
en Van der Voort winnaar.
In de hoofdklassementenrace van 250 ron
den. over 55 Km. werd zoo fel gestreden,
dat vier klassementen niet gehouden kon
den worden. Ten slotte won het Amster-
damsche koppel ZwartepoorteVan der
Voort. Met 10 punten toonde het zich de
meerdere van de koppels van Schijndel—
van den Broek, Mals—Pellenaars en Pij
nenburgSlaats.
Dc Belgische koppels kwamen niet voor
prijzen in aanmerking.
De Douplas D.C. 4 op de United
Air Lines.
Het. Hsb. verneemt, dat W. A. Paüerson,
directeur van Uniled Air Lines, het voor
nemen te kennen heeft gegeven van zijn
maatschappij om over te gaan tot de be
stelling van zes 42-pcrsoons Douglas DC 4
vliegtuigen tegen den prijs van 500.000 dol
lar per stuk.
United zal de DC 4's gebruiken op haar
nachtdienst van kust tot kust, waar zij de
Douglas DC 3 slaapvliegtuigen zullen ver
vangen. Als nachtvlicgtuig zal de DC 4 in
gericht worden voor het vervoer van 32
passagiers. I-Ict vervoer over Unitcd's lijn
van kust tot kust bedraagt dit jaar 32%
meer dan in 1938 en daarom verwacht men,
dat er in 1911 voldoende vraag naar passa
ge zal zijn om het in dienst steilcn van
vliegtuigen met de, capaciteit van de DC 4
te rechtvaardigen.
Voordat United het contract met Douglas
afsluit, eischt zij echter verschillende vcn-
anderingen in de specificatie van het serie
toestel De voornaamste afwijking van het
prototype zal zijn, dat de DC 4's voor Uni-
ied voorzien moeten worden van een z.g.
DE BILT SEINT:
Verwachting: voor hét geheele
land: meest zwakke, later
tot matig toenemende Wes
telijke tot Zuidelijke wind,
helder tot licht of half be
wolkt, later vooral in het
Westen toenemende bewol
king, aanvankelijk droog
weer, in het Weslen later
cenige kans op regen, warm.
drukcabino voor het verkeer op zeer groote
hoogte.
Het scrieloostel zal een totaalgewicht heb
ben van 31.22? kg., terwijl de snelheden zul
len zijn: maximum 381 km. per uur, kruis
snelheid op 74% van het motorvermogen
338 km. per uur.
Het serietoestel, dus de DC 4 zooals Dou
glas die straks op de markt wil brengen,
zal zeker geen half millioen kosten; de prijs
daarvan zal in Hollandsch geld liggen
tusschen de 6 en 8 ton.
Regen belet de Japansche operatics
Blijkens te Tsjoenkin van het front ont
vangen berichten hebben de Chineesche
troepen op 25 Juli Yangstjeng, ten westen
van de fivior Tsin in Zuidoost Sjansi, her
overd, waar de Japansche strijdkrachten
probccren de Chineezen in dc bergen bijeen
te drijven.
Hoewel de Japanneezcn Kauping en Tsint-
sjeng, de twee belangrijkste steden in Zuid
oost Sjansi, hebben bezet, zijn de Chinee
sche militaire deskundigen van meening, dat
dc Japansche actie in de naaste toekomst
moet falen, daar vele steden door de Chinee
zen zijn heroverd, waardoor de voornaamste
verbindingen zijn afgesneden.
Hevige regens liedroigcn Noord-China. De
Japansche militaire operatics zijn reeds tot
staan gebracht ten gevolge van rampspoe
dige overstroomingen. Van dn vier uit Pei-
ping gaande spoorwegverbindingen is al
leen op de lijn naar Moekdcn verkeer mo
gelijk De andere lijnen staan op verschei
den plaatsen blank.
DEZE WEEK GEDOKEN NAAR TUSCAR,
MENJA EN KöNIG WILHELM.
Langs dc Nedcrlandsche kust lig
gen tientallen, waarschijnlijk zelfs
honderden wrakken.
De overblijfselen van schepen, die
in den loop der eeuwen óf door stor
men ten ondergang gedoemd wer
den, óf hij zeeslagen in de diepte
verzonken. Het grootste aantal vindt
men echter in het noorden des lands.
In liet deel der Noordzee, ongeveer
begrensd door Huisduinicn en dc
eilanden ten Noorden Schiermonni
koog en Rottumeroog. Dc gehcclc
streek bij de waddeneilanden vormt
het beruchte schepenkerkhof, waar
bij dan als een der gevaarlijkste
plaatsen voorts nog genoemd moet
worden de Razende Bol en Panne-
koek. Op al deze plaatsen zijn in den
loop der jaren tallooze schepen ten
ondergegaan cn het zijn goeddeels
bekende namen die dc wrakken be
zitten,
Einde van de rust.
Nooit heeft iemand zich om deze oude
wrakken bekommerd. Ze lagen er cn ze ble
ven er liggen. Bij de voor dc scheepvaart ge
vaarlijkste legde men een boei neer als
waarschuwing. Naar een enkel wrak werd
gedoken. O.a. naar de Lutine...
Er is thans echter een wreed einde geko
men aan dc rust der wrakken op dit deel
van den zeebodem. Menschen zijn afgedaald
in de groene diepten van dc zee en wandel
den over dc restanten van oude galjoenen
en modernere stoomschepen. Wat men nim
mer verwacht had gebeurde thans: dc ro
mantische rust van de verzonken vloot op
het schepenkerkhof werd verstoord en de
mogelijkheid is groot dat die rust binnen af
zienbare» tijd O]) nog heviger wijze verstoord
zal worden.
Wrakken gevaar voor de scheep
vaart.
Wat is namelijk het geval.
De wrakken op den bodem der zee
vormen uiteraard een voortdurend
gevaar voor de scheepvaart En met
name voor dc vaa-t van dc schepen
der Noord- cn Zuidhollandsche Red
dingmaatschappij, die niet te varen
plegen over dc afgebakende declcn
der zee, doch die in geval van hulp-
brenging recht op hun doel af gaan.
En het is voor deze schepen oen
groot gevaar in dc omgeving dei-
wrakken tc moeten navigeeren.
Door het bestuur van dc Bedding
maatschappij werd dit terecht ingc-
zien en cenigcn tijd geleden heeft
deze instantie zicli gewend tot Wa
terstaat, met het verzoek of er geen
maatregelen genomen zouden kun
nen worden tot opruiming van dc
wrakken langs dc kust.
Naar den bodem der zee.
Het blijkt dat men inderdaad dc noodza
kelijkheid van een onderzoek heeft ingezien.
Gedurende de maand Juli is tenminste het
bekende bergingsvaartuig „Texelu van rcc-
dcrij Doeksen te Terschelling dag-in, dag-
uit bezig geweest met deze werkzaamheden.
De leiding van dit onderzoek be
rust hij ccnigc ambtenaren van Wa
terstaat. Voor do Noordelijke zeega
ten was dat dc technisch ambtenaar
Visser van Terschelling, en voor het
zuidelijke rayon de technisch ambte
naren C. H. Heuler en A. van Hoepen
te Den Helder.
Aan boord van het schip bevonden zich
een tweetal duikers, waarvan er één steeds
de duikerwerkzaamheden verrichtte, terwijl
de ander als reservekracht en eventueel as
sistent bij onverhoopte tegenslag bij de hand
bleef.
Tegenslag heeft men echter in geen enkel
opzicht ondervonden. Het weer werkte bij
zonder mede en rustig kon de duiker zijn
werk op den bodem der zee tusschen de
wrakken verrichten.
Niet zonder gevaar
I-Ict bleek daarbij dat het grootste
deel daarvan in nog vrij gave condi
tie was, hoewel anderzijds dc natuur
krachten hun werk grondig gedaan
hadden. Nu eens bleek' oen wrak ge
heel opengebarsten te zijn, dan weel
was dat op dc meest fantastische ma
nieren gekraakt en gebarsten.
Zooals zich denken laat was dit duiker-
karwei niet van gevaar ontbloot, zoodat er
zeer veel van de ervaring van den Terschel-
linger duiker geverg werd. De opdracht
luidde dc juiste plaats'te bepalen, het hoog
ste punt van het wrak aan te geven en een
beschrijving tc geven van den toestand
waarin dit zich bevond. Voorts de hoogte
van het water ie bepalen, dat zicli boven
het wrak bevond.
Deze week, Dinsdag en Woensdag,
heeft men het werk beëindigd. Het
was een „finale in majeur", gezien
het feit dat een drietal vermaarde
wrakken „gemeten" werden. Het wa
ren namelijk de „Mcnja", de „Tus-
car" cn de „König Wilhelm".
De „König Wilhelm" ligt zooals men weet
even ten zuiden van Huisduinen aan het
strand, de „Tuscar" op den Noorderhaaks
cn dc „Mcnja", waarvan de ondergang nog
betrekkelijk frisch in de herinnering ligt, op
de beruchte Kcizersbult, ten noorden van het
Westgat.
Speciaal bij dit laaiste werk werd men ge
holpen door uitermate helder water, waar
bij men vanuit de boot bijna dc werkzaam
heden van den duiker kon volgen in dc
diepte.
Worden de wrakken opgeblazen?
De resultaten van dit onderzoek
worden thans verzameld en in een
rapport samengevat, hetwelk naar
liet Departement verzonden wordt.
De uitslag daarvan zal bepalen of, cn
op welke wijze, de wrakken opge
ruimd zullen worden.
Er worden twee mogelijkheden
genoemd. De eerste is dat men den
gewonen weg volgt en dat aan een
in dit bijzondere werk doorkneed
bergingsbedrijf opdracht verstrekt
wordt tot opblazen van dc schepen.
Men noemt in dit verband echter
ook de Marine, die op het gebied van
wegruimen van hindernissen even
eens over een behoorlijke ervaring
beschikt.
Te zijner tijd zullen wij echter wel
vernemen op welke wijze dc laatste
overblijfselen van de wrakken op
liet schepenkerkhof voorgoed aan de
vernietiging prijsgegeven zullen wor
den.