Iersch terrorisme
met kracht
aangepakt
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER-
Bvegman
Dc beurs geschokt
Koffie moet koffie blijven!
Berlijn helpt Tokio
Een-en-vijftig of
honderd-en-één
Parlementaire speculaties
De Vierdaagsche was
nooit zóó sportief!
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Een ware menschenjacht
ontketend, nu de anti-ge-
weldplegingswet is aange
nomen
De Valera smeekt den
terroristen op te houden
De komende
blijde gebeurtenis
ZATERDAG
29 JULI 1939
67e JAARG. No. 8681
Benauwd oogenblik voor
Britscben luchtvaarfminister
Chineesche aanval op Kanion
Gouddorst bevangt
duizenden menschen
Dit nummer bevat 16 pagina's
LEERAAR M. O.
EERBERICHT
DE BILT SEINT.
heldersche courant
De Valera
De wet tot voorkoming van geweld
in Engeland is door alle instanties
aangenomen en gister meteen in
werking getreden.
Reeds in de eerste nren na de
van kracht wording van het wets
ontwerp heeft de Britsche minister
van binnenlandsche zaken meer dan
dertig gevallen moeten hestudeeren.
Hij heeft acht bevelen tot over de
grenszetting onderteekend. Het be
treft hier acht personen.
Verder zullen de gevaarlijkste
verdachten van het Iersche republi-
keinsche leger in Engeland in hech
tenis genomen worden. Deze perso
nen zullen aan boord van een tor
pedoboot jager der reservevloot naar
Dublin worden gebracht.
Bij wijze van voorzorgsmaatregel tegen
mogelijke wandaden van het Iersche repu-
blikeinsche leger zal het publiek geduren
de het weekeinde het parlementsgebouw
niet mogen bezoeken, De volgende week zul
len bezoekers voor de publieke galerijen te
voren gecontroleerd worden. De politie zal
gedurende het weekeinde extradiensten ver
richten.
Op Leicester Square en in het district
Euston Road zijn telefoondraden doorgesne
den en hierin ziet men de laatste daden
der terroristen. Op het oogenblik worden te
Londen nog vier mannen vastgehouden, ter
wijl de politie bezoeken heeft gebracht aan
adressen van personen, die, naar men wist,
met de actie van het republikeinsche leger
sympathiseeren. Er wordt een lijst van na
men opgesteld, die aan den minister van
binnenlandsche zaken zal worden voorge
legd in verband met de nieuwe wet.
Te Belfast stelt de politie op inkomende
schepen een onderzoek in naar uit Enge
land gevluchte terroristen.
Een drukke trein naar Ierland.
De trein naar Ierhind, welke gisteravond
uit. Londen is vertrokken, moest van een
groot aantal extra wagens worden voorzien
wegens het groote aantal passagiers. Tal
van passagiers stonden in de gangen, terwijl
ook eenigen in den conducteurswagen had
den plaats genomen. Er was ook een groot
gedrang op de perrons, waar zich velen be
vonden om afscheid te nemen. Eenige vrou
wen kregen het met de zenuwen te kwaad.
Het verluidt, dat verscheiden personen
die er van verdacht worden betrekkingen
te onderhouden met het Iersche republikein
sche leger zich in den trein bevinden. Poli
tiebeambten maken de reis mee tot. Holy-
head Harbour om een oogje in het zeil
te houden,
Britsche publiek verbitterd.
De actie van de Iersche terroristen heeft
tot voor kort op het groote publiek in En
geland veel minder indruk gemaakt dan
men zich zou voorstellen. Van de vele bom
aanslagen, in Londen en elders, is door de
kranten veel ophef gemaakt,en toen er in
Londen in drie dagen tijd drie groote bran
den uitbraken werd in sommige sensatie
bladen dadelijk met vette letters de vraag
gesteld of dit niet het werk van Iersche ter
roristen was wat intusschcn bewezen is
niet het geval te zijn geweest.
Maar de reactie van het groote publiek
dat zich geen minuut na het ontploffen
van een bom om de afgezette plek ver
dringt om de brandweer de scherven te
zien weguimen, was er niet een van alles-
overweldigende verbittering, zooals iedereen
kon hooren aan de opmerkingen die w°r"
den gemaakt. Wanneer men Engelsche
Naar de Msb. verneemt heeft in verband
met de te verwachten blijde gebeurtenis uï
bet Prinselijk gezin, dr. J. de Groot uit s-
Uravenhage, Donderdag weder zijn intrek
genomen in het paleis Soestdijk.
vrienden en kennissen naar hun meening
vroeg, was het antwoord meestal hetzelfde:
„They are a nuisance" „Die Iersche ter
roristen beginnen vervelend te worden."
Echter, de laatste aanslagen hebben de
stemming veranderd, men is thans echt
boos.
Het ijzer van de nieuwe wet is op de tem
peratuur gekomen dat de politie aan het
simeden kan gaan, en als zij wat harder
gaat slaan dan eerst mogelijk zou zijn, is de
stemming onder het publiek daar thans rijp
voor. Dat hebben de terroristen wèl bereikt
en ook dat er nu nog minder neiging dan
ooit bestaat toe te geven aan hun eischen.
De Valera heeft, volgens het Hsb., dan ook
gister in de Dail onmiddellijk gezegd dat hij
de terroristische campagne scherp afkeurde,
dat hij de ervoor veantwoordelijke Ieren
smeekte er mede op te houden, en dat het
plan der regeering v. Ierland en Ulster er
een groot nadeel van ondervond.
Onder invloed der Kabinetscrisis.
De nieuwe kabinetscrisis heeft,
zooals te verwachten was, 'n schok
op de wisselmarkt teweeg gebracht
Vooral de omstandigheid, dat de
laatste dagen het vertrouwen was
toegenomen, dat de Roomsch-roode
oppositie het niet tot val van het
nieuwe kabinet zou laten komen,
is oorzaak, dat de ontgoocheling des
te grooter was.
Van een paniekstemming kan, aldus het
koopers waren gisteren den geheelen oc'h-
Ilsb. stellig niet worden gespraken, maar de
tend zeer terughoudend Reeds onmiddellijk
na de opening was de gulden flauw en
stegen de buitenlandsche wisselkoersen over
de geheele linie. De dollar opende 1.88%,
zakte in tot 1.88, later weer 1.881/8, het
Pond gaf evenmin groote fluctuaties te zien,
hoewel de opening direct een flink avans
te zien gaf vergeleken met gisteren.
De handel begon op 8.80%, daarna 8.S0
Vervolgens trad een nieuwe stijging in tot
8.81%, doch omstreeks half twaalf was de
koers weer ingezakt tot 8.80.
Het Egalisatiefonds schijnt bereid om dol
lars weer op dc oude limiet van 1.88% af
te geven. Daartoe behoefde het echter in
de ochtenduren niet te komen, daar de
koers steeds nog een fractie daar beneden
is gebleven.
Op de middagbeurs was de stemming
kalm; de omvang van dc affaire was niet
bijzonder groot, terwijl de koersen van
Pond en dollar ongeveer stationnair bleven
Het Egalisatiefonds behoefde ook gistermid
dag geen materiaal af te geven, daar de dol
lar beneden den traditioneelen afgiftekoers
van het Fonds 1.88 3/8 bleef, n.1. 1.88
1/6 k 1.S8 1/8; het Pond bleef vrijwel stati
onnair op 8.80 a 8.80%.
Duitsch vakblad waarschuwt
tegen ontoelaatbare toestanden.
Het vaktijdschrift van het Duitsche ar
beidsfront „Die Deutsche Gaststatte" bevat,
naar 't Hsb. meldt, een waarschuwing tegen
ontoelaatbare zaken in verband met de kof-
fieschaarschte. Dit vakblad wijst er op dat
meermalen voor denzelfden prijs als tot dus
ver een mengsel is verkocht dat men in
het geheel geen „koffie" meer kan noemen.
Waar mogelijk wordt dan tegenover de gas
ten het vierjarenplan voor deze verval-
sching verantwoordelijk gesteld.
Tegen dergelijke zaken moet zooals van
zelf spreekt met de grootste beslistheid wor
den opgetreden. Waar de koffievoorraad
niet voldoende is kunnen genoeg andere ver
1'risschende dranken worden aangeboden.
Bovendien, aldus het vakblad, moet de
oude verkeerde gewoonte verdwijnen; een
gast, die slechts een kop koffie besteld heeft
steeds dadelijk een heel kannetje voor te
zetten en hem zoo lot een niet gewenscht
grooter verbruik van'koffie te dwingen.
Uitgave der Uttg.-MiJ. Hollands Noorderlcwortier N.V. te Den Helder
ALS JAPAN VAN AMERIKA GEEN STAAL
MEER KAN KRIJGEN
OPZEGGING VAN ENGELSCH—JAPANSCH
HANDELSVERDRAG NIET UITGESLOTEN.
Acht en veertig uren na de opzeg
ging van het handelsverdrag met Ja
pan door de Vereenigde Staten is
de totstandkoming van een handels-
en betalingsverdrag tusschen Duitsch
land en Japan bekend gemaakt. Het
verdrag treedt op 1 October in wer
king. Er zijn nog geen bijzonderhe
den te verkrijgen.
Er wordt in Berlijn gehoopt, dat dit als
een demonstratie van solidariteit van den
anti-komintern-driehoek in de oogen van de
wereld een tegenwicht zal bieden voor de
actie van Washington, welke te Berlijn als
een volledige verrassing is gekomen. In of-
ficieele kringen wordt, aldus het Hdbld., de
ze demonstratie te meer noodig geacht, daar
er een sterk vermoeden bestaat, dat het plot
selinge besluit van de Amerikaansche regee-
ring in de hand is gewerkt door een gevoel
van solidariteit tusschen de democratische
mogendheden. Hoezeer Duitschland ook zal
trachten Japan te helpen, het is zeker, dat
als de Vereenigde Staten den uitvoer van
metaal naar Japan verbieden, Duitschland
dat verlies niet zou kunnen aanvullen. De
ijzeren hekken in vele deelen van Duitsch
land zijn allang in den smeltoven verdwenen
en op elke tandpasta-tube staat, dat de koo-
per deze na gebruik niet moet weggooien.
Japansche represaillemaatregelen?
In Japan zijn volgens U. P. velen
van meening, dat Japan zal trach
ten economische represaillemaatre
gelen te nemen en mogelijk zijn af
zet in Latijnsch Amerika zal uitbrei
den.
Een Italiaansche stem.
De „Giornale d'Italia" schrijft, dat Roose-
velt door het opzeggen van het handelsver
drag van 1911 een daad van aanval tegen
een totalitaire mogendheid begaat en daar
door bijdraagt tot den oorlog der democra
tische staten tegen Japan. De opzegging
heeft geheel het karakter van een sanctie,
aldus de „Giomale", die zelfs gelooft, dat
Roosevelt zijn besluit heeft genomen in over
eenstemming met Engeland, hetgeen al
dus het blad het vermoeden bevestigt, dat
de Engelsche capitulatie te Tokio een ma
noeuvre zou kunnen zijn met het doel, tijd
te winnen, zonder dat de Britsche politiek in
China in gevaar gebracht wordt. Dat lijkt te
waarschijnlijker, omdat Chamberlain in het
Lagerhuis verklaard heeft, dat de Britsche
politiek in het Verre Oosten niet gewijzigd
is.
In verband met deze Italiaansche pers
uitlating is merkwaardig een mededeeling
van Reuter, volgens welke men in Rritsche
kringen zegt, dat de Britsche en Amerikaan
sche politiek in het Verre Oosten nauw even
wijdig loopen.
Als een opzegging van het Engelsche han
delsverdrag met Japan, dat van 1911 dateert,
daar hetere bescherming v. d. Britsche be-
lapgen noodig geacht mocht worden, zou, al
dus Reuter, zulk een maatregel niet uitgeslo
ten zijn.
Saluutschoten door de radio.
Een-en-vijftig of honderd-en-een saluut
schoten van de saluutbatterij in het Beatrix-
park te Amsterdam zullen, zoodra de blijde
gebeurtenis bekend is geworden, het Neder-
landsche volk de geboorte verkondigen van
een prinsesje of een kroonprins.
Jhr. E. J. M. Wittert, luitenant-generaal
b. d. heeft, aldus de Tel., in een juist versche
nen boek „Militair Ceremonieel" een hoofd
stuk gewijd aan de saluutschoten, waarin
hij, met betrekking tot de blijde Augustus-
gobeurtenis, het volgende voorstelt:
Aannemende, dat de geboorte te
Soestdijk zal geschieden, wordt naast
de saluutbatterij een microfoon op
gesteld. Als in 1938 zou bij geboorte
in den nacht het eerste schot te ze
ven uur in den morgen moeten val
len; de batterij en de radio zijn
daartoe gereed.
Het toen als laatst vastgestelde tijdstip
van 10 uur, zou moeten verschoven worden
naar middernacht, wellicht nog een half
uur later. Vooral in den zomer is dan over
al het leven nog in vollen gang., het nor
male sluitingsuur van de radio is trouwens
12 uur.
Wanneer hij eventueele geboorte tusschen
10 uur en middernacht de schoten eerst den
volgenden morgen zouden vallen en alsdan
de radio de heuglijke gebeurtenis reeds zou
hebben meegedeeld, zouden de kanonscho
ten het karakter van aankondiging geheel
verliezen".
Jhr. Wittert's suggestie is nu, dat alle aan
de radio aangeslotenen het vallen der scho
ten kunnen volgen. „Dc radio doet geen me
dedeeling, iedere luisteraar telt mede; men
blijft tot het einde in spanning. Doordat
uiteraard niet ieder het eerste schot heeft
gehoord, zal niet goed te constateeren zijn.
welk schot het 51e is en of dit aantal wel
licht overschreden wordt en dus een prins
geboren is. Dit zou nu op hoogst eenvoudige
wijze kenbaar kunnen worden gemaakt,
door in stede van de gebruikelijke tusschen-
poozen van ongeveer 15 seconden 11a ieder
schot, na het 51e sohot, een volle minuut
te doen wachten; desnoods zou men, tegelijk
met het 52e schot door een trompetter of
cornettist de aloude melodie „Al is ons
Prinsje nog zqp klein" kunnen doen weer-
schallen en aldus bij alle luisteraars in den
lande de vreugde ten top doen stijgen.
Nog eenvoudiger zou het echter zijn, in
dien de radio bij het vallen van ieder schot
het nummer daarvan vermeldde".
Sir Kingsley Wood moet nood
landing maken.
De Britsche minister van luchtvaart, Sir
Kingsley Wood, heeft gisteravond een op
windend avontuur met een vliegtuig gehad,
toen dit tengevolge van het slechte weer
Noord Ierland niet kon bereiken en te Kir-
by (Furness in LancashireV een noodlan
ding moest maken.
Sir Kingsley Wood bleef ongedeerd, doch
enkele personen, die zich in zijn gezelschap
bevonden, waren licht gewond. Het toestel
is van de Koninklijke luchtstrijdkrachten.
Omtrent het vliegtuig-ongeval, dat minis
ter Kingsley Wood heeft gehad wordt nader
gemeld, dat de minister zeer geschrokken
was. De piloot is aan de knie gewond en
twee andere leden van de bemanning wer
den licht gekwetst. Liet toestel werd be
schadigd.
Samentrekken van Japansche
troepen bij de bedreigde stad.
Terwijl de Japansche vlootautoriteiten de
scheepvaart op de Paarlrivier voor alle
koopvaarders hebben verboden, brengen tal
rijke transportschepen troepen van Formosa,
naar schatting twee divisies, naar Kanton.
In Chineesche kringen schriift men deze
troepenverschepingen toe aan een dreigen
den Chineeschen aanval op Kanton. Verder
gelooft men dat de Japanneezen een nieuw
offensief in Zuid-China, misschien in de
richting van Pakhoi cn het achterland van
deze haven, voorbereiden. Een Japansche
landingspoging in de delta van de Paarlri
vier in Wangmoen, bij de Portugcesche ko
lonie Macao, is door Chineesche vrijscharen
verijdeld. Beide partijen leden zware verlie
zen.
Een rijke goudader in Canada
ontdekt.
Een goldrush van een omvang, die herinne
ringen wekt aan de dagen van Klondike, is
naar de Daily Telegraph uit Edmonton in
Alberta (Canada) meldt, gisteren ontstaan
op het bericht, dat goud ontdekt was in de
Yellow Knife-streek, nabij hot Great Slave
meer. Een goudader werd daargevonden,
waarvan men meent, dat het een der rijkste
is, die tot dusverre ontdekt zijn. De ader
ligt op ongeveer 50 mijl ten oosten van het
Yellow Knife mijnkamp.
Het bericht, werd naar Edmonton gebracht
door twee mijnwerkers, die proeven bij zich
hadden, verkregen uit nieuwe boringen. Het
nieuws verspreidde zich als een loopend
vuur.
Binnen enkele uren zwermden duizen
den gouddorstigen over de wegen naar het
noorden, in auto's autobussen en zelfs op
fietsen. Rijkere personen huurden zelfs
vliegtuigen om de nieuwe goudstreek eer
der te kunnen bereiken. Naar schatting trek
ken thans ongeveer 10.000 personen naar
het Yellow Knife kamp.
Accountantskantoor
Lid N. I, v. B.
Lid Ned. Gen. v. Acc.
Loodsgracht 72 - Tel. 650
Verwachting: Vrij warm weer,
half tot zwaar bewolkt,
geen regen van beteekenis,
meest matige Zuidwestelijke
tot Zuidelijken wind.
Mr. dr. Deckers formateur?
De Avondpost (chr. lib.) meldt, dat
in parlementaire kringen algemeen
wordt tegemoet gezien, dat de kabi
netsopdracht zal worden verleend
aan mr. dr. L. N. Deckers, don leider
der parlementaire oppositie De kans
bestaat, dat de Koningin eerst nog
verschillende staatslieden zal hoo
ren.
Mocht een katholiek formateur probeeren.
een nationaal kabinet te vormen, dan ver
wacht men in parlementaire kringen een
positieve mislukking, aangezien verschil
lende fracties daaraan niet zullen meewer
ken, zoodat met stelligheid het optreden
binnenkort wordt tegemoet gezien van een
kabinet, bestaande uit R.K., Soc. Dem. en
V. D,
Reeds nu interesseert men zich echter
voor de vraag hoe in zulk een kabinet de
getalsverhouding zal zijn. Zijn er in het
nieuwe kabinet ook 11 portefeuilles en wor
den deze verdeeld over 5 katholieken, 4 so
cialisten en 2 vrijz.-democratcn, dan hebben
de niet-katholieken daarin de meerderheid,
maar ook aan de verhouding 6, 3, 2 of 6, 4, 1
zijn verschillende bezwaren verbonden.
Gistermorgen hebben verschillende frac-
ies vergaderd Hoewel daaromtrent natuur
lijk nog niets besloten is, worden er toch
reeds namen genoemd van sociaal-democra
ten, die eventueel voor een portefeuille in
aanmerking zouden komen.
De Avondpost hoorde als zoodanig noe
men: ir. J. W. Albarda; dr. J. v. d. Tempel,,
W. Drees en pof. dr. G. v. d. Bergh.
Nog geen twee procent der deel
nemers uitgevallen.
Gisteren is de Vierdaagsche 1939 op schit
terende wijze beëindigd. Het mocht iets
broeierig zijn, de zon heeft de deelnemers
niet geplaagd cn een koel windje bracht al
len een heerlijke verfrissching.
Het parcours van den laatsten dag was
vol van prettige afwisseling en liep langs
de Maas van Gravo tot Cuyk en Gennep. De
wegen waren best en de stemming was voor
allen een aanmoediging om de laatste uren
in kranig marschtempo het einde 'te halen.
De Vrijdag was dan ook een prachtige pro
paganda voor de gezonde wandelsport en
het moet bij Prins Bernhard, die gisteren
als bij verrassing het parcours kwam be
zichtigen, een prettigen indruk gemaakt
hebben, toen hij de deelnemers zoo ferm en
zoo kwiek langs den weg zag gaan.
Sportief is de Vierdaagsche zelden
zoo goed uitgevallen als dit jaar.
Immers men mag hot als een mooi
succes beschouwen, dat nog geen
twee procent der deelnemers is uit
gevallen, een percentage dat nog
nimmer zoo laag is geweest.
Dit valt te meer op, daar het groot
ste overwegend getal bij de burgers
gezocht moest worden.
De opinie was, dat nog zelden zooveel
goed getrainde en krachtige wandelaars aan
de Vierdaagsche hebben deelgenomen. Men
zag dan ook niet het gekreupel en gesteun
en het onderling hulpbetoon, dat vroeger
dikwijls karakteristiek was voor den laat
sten dag van de Vierdaagsche. Alles ging
even vlot en vlug en toch rustig en be-
heerscht.
Gisterochtend waren er slechts acht deel
nemers van de 3731 thuisgebleven, zoodat
liet totaal der uitvallers toen 63 was. Gister
in den loop van den dag hebben allen op
eenige kleine uitzonderingen na, het doel
van den marsch bereikt. Er waren slechts
vier uitvallers, zoodat het totaal is gewor
den 67.
De Prins tevreden.
Prins Bernhard, die bijna het geheele par
cours gevolgd heeft en voorgelicht werd
door kapitein Breunese, die bij hem in de
auto had plaats genomen, betuigde zijn
groote waardeering voor het werk van de
Vierdaagsche en noemde het een bijzonder
sportevenement, dat veel bijdraagt voor de
lichamelijke opvoeding van het volk.
Hieronder laten wij volgen de lijst van de
voornaamste indivieelc bekroningen, het re
sultaat van vier dagen kranig marcheeren.
Het Gouden Kruis voor tienmaal deelne
ming ontvingen:
C. J. Schoenmaker, J. J. C. Klep, A. Bos
Phzn., H. A. Feenstra, D. de Wilde, A. M.
Veltkamp, P. Regtien, G. .T. Thyssen, P.
Keur, L. Winters, M. C. H. F. Schneider, G.
W. Kamperman, C. B. N. Slieker, G. do
Jonge, Th. H. Keyzer, E. van den Hooff, A.
A. II. F. van Hemmen, P. Sj. Panhuis, M.
J. de Bruin, G. Th. Pluim, R. G. J. F. van
de Wever, J. H. Th. Ricf, J. N. Overweg,
II. J. Wuyster, S. M. Roze, J. D. Hacher,
.T. A. A. M. Maasen, P. H. J. Janssen, J.
C. J. M. van Groeningen, Joh. Tav, G. J. M.
Bief. C. M. Lammerinks, A. M. C. V. Key
zer, P. M. van Wijk, T. Folmer, Th. Jans
sen, mej. C. Th. Steffelaar, mevr. M. Klaver-
Budding en M. A. Hemelop.
De Gouden Kroon voor elfmaal deelneming
kregen: H. G. Anemaet, A. C. de Willige, D.
Vleghert, L. Apon, H. Schoonhagen, J. Mi-
chorius, A. II. Snoek, dr. J. C. Rohner, A.
J. F. Roeleven, Th. A. Groothuizen, H. F.
I-Ienneman, mevr. E. HuurmanKuiper.
De Gouden Twaalf: J. Willofnse, C. H.
Bcnnink, II. J. van Diepenbeek, mevr. P. H.
Janssende Waal.
De Gouden Veertien: W. T. Korte.
De Gouden Vijftien: W. F. A. van der
Kley. K. Vis, W. de Haas en mevr. M. J.
van der Kley—Vrijenhoek.
De Gouden Zeventien: Jhr. G. H. A. van
Kinschot, D F. J. Brandwijk en ,T. H. Tcu-
nissen van Manen.
De Gouden Achttien: A. A. M. Göbel.
De Gouden Eenentwintig: A. G. C. G. Dink
huyscn en P. J. van der Kaay.
