Nieuw Kabinet 6
op breede basis
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
in de
japansche regeering
De „Midza" ook in
Amsterdam
Zenuwenoorlog
Ze Ifs tandighe idspo litiek wordt
onverzwakt voortgezet
DONDERDAG
10 AUGUSTUS 1939
67e JAARG. No. 8691
Nazi's maken King Hall
belachelijk
Felle aanval op Tsjang Kai Sjek
Concentratie van Chineesche
troepen bij Sjanghai
Duitschland zonder zenuwen
Dit nummer bevat 12 pagina's
yj/EERBERICHT
Japan toch spoedig asgenoot 1
Dc boom: het eeuwige
obstakel
heldersche courant
KONINGSTRAAT 78, DEN HHDER. TtUFOON 50 p UJNIN)
Uitgave der Uttg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Jhi. mi. D. J. de Geer heeft de vele tegenslagen,
welke liij bij zijn pogingen tot het formeeren van een Ka
binet ontmoette, overwonnen en is er gisteren in geslaagd
een Kabinet op breede basis samen te stellen.
Het nieuwe ministerie bestaat uit twee chr. histori-
schen, twee r.-katholieken, twee soc.-democraten, een
vrijz.-democraat, een anti-revolutionnair en twee kleur-
loozen, waarvan een vrijzinnig is georiënteerd.
Wij hébben thans tien ministers, doordat de forma
teur zoowel het departement van Financiën als dat van
Algemeene Zaken voor zijn rekening heeft genomen, het
laatste ad interim.
De Regeeringspersdienst meldt:
Jhr. Mr. D. J. de Geer heeft de hem
verstrekte opdracht tot vorming
van een Kabinet aanvaard.
De volgende ministers heeft hij
gisteren aan Hare Majesteit voorge
dragen:
Voor Buitenlandsche Zaken, Mr.
E. N. van Kleffens, administrateur,
chef der afdeeling Diplomatieke Za
ken van het Departement van Bui
tenlandsche Zaken (Vrijzinnig);
Justitie: Prof. Mr. P. S. Gerbrandy,
hoogleeraar aan de Vrije Universi
teit te Amsterdam (Anti-Revolution-
nair);
Binnenlandsche Zaken: H. van
Boeyen, minister van Binnenland
sche Zaken (Chr. Historisch).
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen G. Bolkestein, oud-inspecteur
van het Middelbaar Onderwijs (Vrij
zinnig Democraat);
Financiën en Algemeene Zaken ad
interim, den Minister van Staat Jhr.
Mr. D. J. de Geer, lid van de Tweede
Kamer der Staten Generaal (Chris
telijk Historisch);
Defensie, den luitenant-kolonel van
den Generalen Staf A. Q. H. Dijx-
hoorn (kleurloos);
Waterstaat Ir. J. W. Albarda, lid
van de Tweede Kamer der Staten
Generaal (Sociaal Democratische Ar-
beiderspartij);
Economische Zaken Mr. M. P. L.
Steenberghe, oud-minister van Eco
nomische Zaken, (Roomsch Katho
liek);
Sociale Zaken Dr. J. van den Tem
pel, lid van de Tweede Kamer der
Staten Generaal (Sociaal Democra
tische Arbeiderspartij);
Koloniën Ch. J. L M. Wclier, oud
minister van Koloniën (Roomsch-
Katholiek).
Gisterochtend had ten Departemente van
Binnenlandsche Zaken, de constitueerende
vergadering plaats. In een groot gedeelte
van onzen oplaag konden wij gisteren nog
Naar aanleiding van zijn adres
seering: Dantzig, Duitschland.
De eerste brieven van King Hall zijn te
Dantzig aangekomen. Het hationaaksoci
tische orgaan „Danziger Vorposten m j
van de gelegenheid gebruik om dei p
Randa van den Britschcn publicist oclac"®
]'jk te maken door het reproduceeren van
®ca nauwkeurigena bootsing yan y0'1
brieven, die volgens het blad als adres
«Dantzig, Germany". Deze brief was ge
richt aan den leider der Hitlei'jcugd
Dantzig, Goezpert. Het blad schrijft: „mci
®cn naïviteit zonder weerga stuurt rung
'ill zijn brieven aan vooraanstaande P
Jonen der nationaal-socialistischc
Dantzig en hij adresseert ze: Dan
Pmtschland. Daar King Hall van meemug
is> dat Dantzig reeds in Duitschland
zocht moet worden, moet men kunnen 1
Zlen> dat degenen, die deze Britschen PM
Pagandist bevelen, er ook welda van o\c
hngd zijn, want men mag er niet aa
pvijfelen, dat het talent van King Hall
oldoende zal zijn om althans zijn eig L
andgenooten te overtuigen."
de namen noemen van hen, die het regee-
ringsgebouw binnentraden, welke namen
nagenoeg overeenkomen met bovenstaande
lijst.
VERKLARING VAN DEN
NIEUWEN PREMIER.
Wij hebben den kabinetsformateur ge
vraagd of het voornemen bestaat' in de Ka
mer een Regceringsverklaring af te leggen.
De heer de Geer antvvoordde ontkennend.
Aangaande plannen voor de toekomst
meende hij zich op dit oogenblik te moeten
bepalen tot de verklaring, dat de zclfstan-
digheidspolitick, zooals die tot dusver door
ons land gevoerd is, onder het nieuwe ka
binet volledig en onverzwakt zal worden
gehandhaafd.
Wang Tsjing Wei doet vredes
oproep.
Wang Tsjing Wei, de gewezen vice-presi-
dent van de Kwo Min Tang, heeft gister
avond voor de radio een „vredesoproep" ge
richt tot de bevolking van Kanton.
Deze historische toespraak, aldus Domei,
in het Kantoneesche dialect gehouden, be
oogde de zaak des vredes te dienen onder
het motto: hoe den vrede te verwezenlij
ken".
Wang leidt sinds het einde van de vorige
maand onderhandelingen met de leiders
van verschillende kringen in Zuid-Ghina
over maatregelen, die er op berekend moeten
zijn het hoofd te bieden aan den huidigen
toestand. Ook heeft Wang eenige besprekin
gen gevoerd met luitenant-generaal Ando,
den opperbevelhebber van het Japansche
expeditieleger in Zuid China.
Wang stelde Tsjang Kai Sjek ver
antwoordelijk voor de verschrikkin
gen van den oorlog, waaronder mil-
lioenen Chineezen gebukt gaan. Hij
beschuldigde Tsjang in meedoogen-
looze bewoordingen de slaaf te zijn
van het communisme en verklaarde,
dat de eenige manier om de millioe-
nen Chineezen uit de hel te bevrijden
is een vredesovereenkomst met Ja
pan te sluiten volgens de richtlijnen
van vriendschappelijke buut-betrek
kingen, een gemeenschappelijk anti-
communisme en industricele samen
werking.
Wang zeide, dat .i.ndicn de autoriteiten
der plaatselijke regeeringen en de leiders
der troepen er in toestemmen zijn vredes
voorstellen te aanvaarden, hij. Wang, be
looft zeer zeker de instemming van gene
raal Ando te zullen verwerven en plaatse
lijk een bestand te zullen tot stand brengen.
Indien deze middelen ook elders zouden
worden aanvaard, dan zou China den vrede
herkrijgen.
Groote aanval in het vooruitzicht?
Uit betrouwbare bron wordt gemeld, dat
geregelde Chineesche troepen worden samen
getrokken in de nabijheid \an Sjanghai. He.
is nog niet bekend of de Chineezen Zondag
a s- den tweeden verjaardag van het
uitbreken der vijandelijkheden bij Sjang-
een grooten aanval op de Japansche
«lodingen langs don spoorweg Sjaghai- Nan
king en de lijn Sjanghai-Hangtsjau: hun
concentraties zijn vooral tegen het wes
ten en het zuidwesten van Slanghai ge-
In'liet'niet door Japanneezcn bezette China
worden voorbereidingen getroffen om den
verjaardag van den oorlog te herdenken
met massademonstraties, vaderlandslie
vende programma's in de schouwburgen en
redevoeringen in de openlucht,
Treedt de minister van oorlog
af? Het voor en tegen van
een militaire alliantie geeft veel
aanleiding tofc wrijving.
GEEN VERANDERING IN DE
JAPANSCHE POLITIEK.
In talrijke Japansche kringen gaat
het gerucht, dat generaal Itagaki,
de minister van oorlog, naar aanlei
ding van de moeilijkheden in den
boezem der regeering in verband met
de kwestie der Europcesche politiek,
voornemens is af te treden. Men ge
looft echter algemeen, dat dit ontslag
niet zou worden aanvaard, daar de
binnenlandsche politieke toestand
een kabinetswijziging moeilijk maakt
Verdeelde perscommentaren.
De commentaren der Japansche bladen in
zake de Japansche politiek ten aanzien van
den nieuwen toestand in Europa, welke het
onderwerp van bespreking vormde in de gis
teren gehouden conferentie van vijf minis
ters, zijn verdeeld. De „Hotsji Sjimboen", die
de leiding heeft in de anti-Britsche cam
pagne te Tokio, dringt er bij de regeering op
aan de volgende „tegenmaatregelen" te ne
men:
1. Terstond een militaire alliantie aangaan
met Duitschland en Italië.
2. Het negenmogendhedenverdrag en het
anti-oorlogspact opzeggen.
3. Een nieuw bewind vormen in China, na
afschaffing van de buitenlandsche con
cessies en internationale nederzettingen.
De „Kokumin-Sjimboen" zegt: Er is geen
reden waarom Japan zou aarzelen een mi
litair bondgenootschap aan te gaan met
Italië en Duitschland, die voorop staan in
den anti-Britschcn aanval in Europa, indien
Japan werkelijk bedoelt een nieuwe orde in
Oost-Azië op te bouwen.
Geen besluit?
De conferentie der ministers heeft geen re
sultaat opgeleverd, hetgeen duidt op de be
hoedzame houding, welke het Japansche ka
binet aanneemt ten aanzien van het bren
gen van vitale wijzigingen in zijn politiek.
Naar gemeld wordt was de stemming op de
conferentie zeer gespannen. Itagaki zou in
krachtige bewoordingen de „onwrikbare po
litiek van het leger hebben uiteengezet voor
een onverwijlde oplossing van het Europee-
sche vraagstuk".
Ook de ministers Yona en Artia zouden
hun meeningen openhartig hebben geuit.
Van andere zijde, aldus de N. R. Ct., wordt
echter gemeld, dat de groote meerderheid
van hen, wier meening van invloed is, even
als de regeering, gelooft dat Japans belan
gen het best zullen worden gediend door een
onafhankelijke buitenlandsche politiek en
van betrouwbare zijde wordt verklaard, dat
het kabinet vast besloten is aan zijn vroe
gere stilzwijgende beslissing om zich niet bij
Rome en Berlijn aan te sluiten, vast te hou
den.
Goering vertelt van zijn reiser
varingen.
De „Nachtausgabe" publiceert een inter
view met veldmaarschalk Goering over
diens rondreis door Duitschland, waarin hij
o.a. zegt, de reis ook gebruikt te hebben om
zich van de veiligheid der belangrijkste
Duitsche industriegebieden tegen vijandelij
ke luchtaanvallen te overtuigen. Vooral zegt
hij er voor gezorgd te hebben, dat het Roer
gebied de grootste bescherming krijgt, wel
ke volgens technische en militaire ervarin
gen mogelijk is. Aan de westelijke verster
king heeft liij de laatste aanwijzingen ge
geven voor de uitbreiding der luchtbescher
mingszones.
Voorts zeide Goering het te betreu
ren, dat de staatslieden, die zich met
de omsingeJingspolitiek bezig hou
den bij deze rondreis niet aanwezig
waren. De buitenlandsche journalis
ten moesten eens onder het volk
gaan. Men zou hun alles laten zien
en zij zouden vernemen hoe en wat
het Duitsche volk thans is. Zij zou
den kunnen constateeren, dat in
Duitschland niet de geringste ze
nuwachtigheid valt te bespeuren.
Wij zijn, aldus Goering, volkomen kalm
en gerust, in afwachting van den vrede,
dien wij willen. Wij zijn echter ook beslo
ten ons te verdedigen, wanneer de anderen
ons dezen vrede niet gunnen, of wanneer
iemand zoo dom zou zijn Europa in een
oorlog zoo dom zou zijn Europa in een
gedurende de geheele reis van oorlog ge
sproken. Wanneer ik, zoo besloot Goering,
de redevoeringen en artikelen lees, welke
van de Poolsche politici uitgaan, dan kan ik
daarvoor slechts één verklaring vinden, dat
deze menschen zuiver uit zorg en angst
niet meer weten wat zij zeggen.
Winkeliers gaan
doen.
het „samen"
Naar men weet is er op het oogeniblik
een krachtige tendens in winkelierskrin
gen waar te nemen, om het gezamenlijk te
gaan doen, om, met behoud van eigen zelf
standigheid, tezamen aller belang meer te
behartigen.
Het Hsb. verneemt, dat, evenals in zoo
vele andere plaatsen in ons land, thans
ook in Amsterdam-Zuid een „Midza"-Combi-
natie is opgericht. Zooals de naam „Mid-
za" aanduidt, bestaan de deelnemers uit
sluitend uit middenstandszaken.
Het doel der „Midza" is, het koopen in
middenstandszaken te bevorderen. Zij zal
dit trachten te bef eiken eensdeels door het
voeren van een breedopgezette reclame
campagne, anderdeels door bet publiek we
kelijks premies te doen deelachtig worden.
DE BILT SEINTi
Verwachting: Betrokken tot
zwaarbewolkt, nu en dan
regen, zelfde temperatuur
als gisteren, krachtige tot
matige Zuidelijke tot Weste
lijke wind.
Italië zou echter zeer gereser
veerd zijn.
In Romeinsche kringen wordt veronder
steld. dat de aansluiting van Japan bij de
„as" nog slechts een kwestie van weken is.
In dezelfde kringen wordt gezegd, dat de
Japansche regeering naar aanleiding van
de stappen van de militaire partij besloten
heeft een militair verdrag te sluiten met
Italië en Duitschland.
Huiverig!
In de ïtaliaansche pers is een zekere re
serve merkbaar, het schijnt, dat de Ïtaliaan
sche regeering op het oogenblik huiverig is
voor een politieke verbintenis in het Verre
Oosten, hetgeen het aannemen van ecu
anti-Britsche en anti-Amerikaanschc hou
ding in China beteekent.
Aan de andere zijde zou een militair ver
bond tot gevolg hebben, dat Japan een min
der soepele houding jegens Londen aan zal
nemen. Men heeft thans den indruk, dat
een overeenkomst lusschen Tokio, Rome en
Berlijn eerst zal worden geteckend wanneer
de aangekondigde Japansche militair-eco
nomische missie in Europa zal zijn., d.w.z.
in het begin van het najaar. Men hoopt,
dat dan volgens de meening van Londen
de internationale toestand niet zoo critiek
zal zijn.
Gisteravond omstreeks kwart over acht
is op den straatweg tusschen Beekbergen
en Klarenbeek een personenauto uit Arn
hem, waarin drie personen, afkomstig uit
Arnhem, Doesburg en Nijmegen waren geze
ten, door tot dusverre hnbekende oorzaak
tegen een boom gereden. Spoedig was ge
neeskundige hulp aanwezig. De chauffeur
liep zeer ernstige verwondingen op en werd
met den Nijmegenaar, die eveneens gewond
werd. per ziekenauto uit Apeldoorn naar een
ziekenhuis aldaar overgebracht. De Does
burger kon, na te zijn verbonden, per auto
naar huis terugkeeren.
Heden groote woorden nver Dantzig
Förster, lees Hitier, zal een groote
redevoering houden. Oorlogs
zuchtige berichten in de Duitsche
bladen.
Vandaag zal Förster, de Nazi-leider
van Dantzig, een toespraak te Dant
zig houden. Men is van meening,
dat eigenlijk Hitier zelf spreekt,
aangezien hetgeen Förster zegt, be
schouwd moet worden als direct en
zelfs in 't oog loopend geïnspireerd,
omdat zij kort volgt op het bezoek
van Förster aan Hitier.
De toespraak zal door het station
Dantzig worden verspreid en moge
lijk heruitgezonden door radio Ko
ningsbergen. Verwacht wordt, dat de
woorden van Förster zeer scherp
zullen zijn, aangezien politieke krin
gen te Berlijn zeer benieuwd zijn
naar de reactie, omdat men gelooft
dat de indruk in het buitenland is,
dat Duitschland of Dantzig in zeker
opzicht in de verhouding tot Polen
heeft toegegeven. Deze hoop nu,
schijnt men grondig den bodem te
willen inslaan. Vaster dan ooit, be
weert men, is Duitschland van plan
Dantzig bij het Reich te voegen.
Eerst Vrijdag weer naar Duitsch
land.
Uit Dantzig wordt vernomen, dat Förster
Vrijdag weer naar Duitschland vertrekt. Het
feit, dat hij na de anti-Poolsche demonstra
tie, die heden wordt gehouden en van groo
ten omvang zal zijn, waarschijnlijk Dantzig
weer verlaat, wordt in buitenlandsche krin
gen gezien als een aanwijzing, dat de rede,
die Förster zal houden, niet buiten het ge
wone kader zal vallen, zoodat men geen be
langrijke mededeelingcn behoeft te venvach
ten. De betooging, aldus zegt men in dezelf
de kringen, moet vooral indruk maken op
de openbare meening in Engeland en
Frankrijk en aantoonen, dat de bevolking
in haar geheel tot het Duitsche rijk wenscht
terug te keeren. Deze hypothese schijnt een
zekere bevestiging te vinden in den goeden
wil, dien de autoriteiten do laatste dagen
jegens verscheidene politieke gevangenen
hebben getoond.
In officieelc Britsche kringen te
Londen meent men te weten, dat
waarschijnlijk deze week vertegen
woordigers van Dantzig en Warschau
bijeen zullen komen ter bespreking
der douanekwesties.
Zenuwenoorlog!
Alles wijst er op dat de z.g. „zenuwenoor
log" weer in alle felheid gaat woeden. De
FÖRSTER.
Duitsche pers lanceerü telkens berichten,
welke zijn bedoeld om bij het andere front
paniekstemming te verwekken. Een klein
voorbeeld: t
„Beseft men in Warschau wel", schrijft
de „Boersenzeitung", „wat het voor Polen
zou beteekencn, wanneer het geheele tach
tig millioenenvolk van Groot-Duitschland
op zekeren dag nog slechts bezield zou zijn
van den vurigen wenscli den kwetsenden
Poolschen overmoed niet meer alleen met
woorden te beantwoorden?"
De aanvallen van de Duitsche pers wor
den in Polen koelbloedig ontvangen. De
autoriteiten ontkennen, dat het bericht van
de „Voelkische Beobachter" juist zou zijn,
volgens hetwelk maarschalk Smigly Rijdz
op het congres van dc Poolsche legioen
soldaten in 1931 zou hebben gezegd: „Wij
zullen spoedig oprukken tegen den Duit-
schon erfvijand. De eerste etappe zal zijn
de bezetting van Dantzig en Oostpruisen.
Weest bereid voor de afrekening met het
onbeschaamde Germanisme". Men wijst
erop, dat dit congres is gehouden te Tar-
now en niet te Kartuzy, zooals het Duitsche
blad meldt en bovendien heeft de maar
schalk dit congres niet bijgewoond.
De Franschc pars meent dat de voorwend
sels, die dc Duitsche bladen gebruiken om
hun verontwaardiging te rechtvaardigen,
niemand zullen misleiden. Het ligt er te dik
bovenop, aldus dit blad, dat deze nieuwe
campagne geen ander doel heeft dan de in
ternationale atmosfeer te vergiftigen en in
druk te maken op Polen.
De Figaro schrijft: Wij gaan beslissende
weken tegemoet. Wij haten den oorlog en
zullen niets doen om hem uit te lokken. Wij
hebben het in September 1938 bewezen tot
dc mogelijke grens. Doch deze grens is be
reikt. De Franschen hebben eenparig gezwo
ren, dat zij niet zou worden overschreden.
Men moet hen gelooven.
Grensincident.
Een officieel communiqué meldt, dat een
lid van een Duitsche gewapende patrouille
welke dc grens passeerde in de „corridor"
bij een grensincident werd gewond.
In het communiqué wordt gezegd, dat de
patrouille van drie man zich bijna 100 m.
aan de Poolsche zijde van dc grens bevond
en geen gevolg heeft gegeven aan de som
matic, waarna de Poolsche grenswacht een
waarschuwingsschot loste.
Niet officieel verluidt, dat het incident
meer dan twee dagen geleden gebeurde.