Zonder olie geen oorlog GESCHUTVUUR dringt door totHongkong Waar dekken de groote mogendheden hun behoeften? Hongkong Engelands positie oppermachtig Bijzondere geboorte in „Artis" Einde der Chineesche piraterij Bommen werper verbruikt een ton benzine per dag Herinnering aan den strijd in het Verre Oosten Gezicht op Hofmeester bestolen Door balen copra getroffen De ketelontploffing te Hoogkerk WAAR DEKKEN DE GROOTE HUN BE- MOGENDHEDEN HOEFTEN? (Bijzondere correspondentie.) Olie, daar gaat het om in een mo dernen oorlog! De propellers der Vliegtuigen en de schroeven der slagschepen worden door olie in be weging gebracht. Duikbooten worden gestookt met olie. Tanks, gemotori seerde artillerie, transportwagens en veldkeukens worden aangedreven door olie. Elk modern schip der oor logsvloten heeft oliemotoren. Er zijn meer bunkerplaatsen voor olie dan voor kolen in de wereld. Het is ongetwijfeld Groot-Brittanje, dat fezamen met Nederland de overgroote meer derheid der bronnen buiten de Vereenigde Staten en de Sovjet-Unie controleert, Deze zijn gelegen in den Oriënt, Venezuela, Cana da, Nederlandsch Indië, Iran, Britsch-Indië, Britsch-Birma en Britsch-Borneo. Het normale olieverbruik van Engeland, d.w.z. in vredestijd, bedraagt meer dan 12 millioen ton. En deze consumptie stijgt nog niet ongeveer 500.000 ton per jaar. Engeland heeft echter geen moeilijkheden, zich deze enorme hoeveelheden te verschaffen, hoe wel slechts 8 procent daarvan in het eigen land geproduceerd wordt. De rest komt hoofdzakelijk uit de Vereenigde Staten, Ne- derlandsch-Indië, Venezuela en Iran. Dultschlands positie. Groot-Duitschland verbruikt 7.000.000 ton ólie per jaar in vredestijd. Ongeveer een derde deel van deze hoeveelheid produceert het in eigen land. Ondanks het feit, dat het de beschikking gekregen heeft over de Oos- tenrijksche bronnen en het in het bezit is van uitstekende methodes om synthetische olie te maken, is het er niet in geslaagd zich geheel onafhankelijk van het buitenland te maken. Alles en alles bij elkaar produceert 'het 2.400.000 ton olie per jaar, met inbegrip van synthetische petroleum, benzol en mo toralcohol. De rest krijgt het uit de Ver. Staten, Ned. Indië en Roemenië. De beteekenis van de Roemeensche bron nen mag niet overschat worden. De produc tie van dat land is lang zoo groot niet, als de leek over het algemeen aanneemt. De huidige productie bedraagt ongeveer 6.000.000 ton ruwe olie per jaar en deze hoeveelheid is lang niet voldoende om de Duitsche be hoeften in tijd van oorlog te kunnen dekken, gesteld dan, dat de Duitschers er werkelijk in zouden slagen de controle over de Roe meensche bronnen te verkrijgen. Zij hebben dat in den wereldoorlog getracht, maar zooals bekend hebben de Britten toen de Roemeensche bronnen voor langen tijd on bruikbaar gemaakt, zoodat Duitschland niet vond, wat het er zocht. Wellicht, dat de Duitschers, nu zij zoo Juist hun betrekkingen met Rusland geré geld hebben, op leveranties uit de Sovjet Unie rekenen. Rusland is na de Vereenigde Staten de grootste olieproducent van de wereld. De opbrengst der Russische bron nen, met inbegrip van die van Sasjalin, be draagt niet minder dan 30.000.000 ton per jaar. Daartegenover staat echter, dat de Russische behoefte, vooral ten gevolge van de welhaast algeheele motoriseering van den landbouw, zeer groot is, zoodat er in de laatste jaren slechts weinig olie voor den uitvoer overbleef. Anderzijds bezit het enorme Russische rijk nog vele onontgon nen olievelden, die wellicht in tijd van oor log in exploitatie genomen kunnen worden. Engeland verkeert in een ster ker positie. Het is dan ook duidelijk, dat En- eland ten aanzien van de olievoor- ening in geval van oorlog er betei x>r staat dan Duitschland. 4V ari' i bijna alle gevallen moet de olie it overzeesche gebieden komen en og steeds beheerscht Engelands loot de voornaamste wereldzeeën. u bovendien kunnen de Engel- chen van de-route om de Kaap gc- 't'uiik maken, wanneer de Middol- landsche Zee te gevaarlijk zou blij ken, ,'nderdaad is de Engelsche olievoorzic in de laatste plaats dank zij het wc.a van wijlen dr. Deterding, uitstekend geor ganiseerd. Zoo is het mogelijk, dat de ben zine, welke men in Londen koopt, niet meer dan vier weken te voren uit den bron van een olieveld in Louisiana spoot. In dien tijd is het product getranspor teerd door de zeven honderd mijlen lange pipeline naar Galveston aan de Golf van Mexico, geraffineerd, in de tankboot geladen, in ongeveer tien dagen over den oceaan ge bracht, opgeslagen in de groote tanks aan de Theems, daarna overgeladen in een tankwagen, om tenslotte via een tankstation terecht te komen in. het reservoir van Mr. Jones' auto. Door een pipeline van 130 kilo meter. Perzische olie, die door een 130 km. lange pipeline, welke dwars door de woestijn loopt, naar Abadan aan de Perzische Golf gebracht wordt, kan Engeland bereiken, geraffineerd en gereed voor het gebruik, binnen vijf we ken nadat zij de aarde verlaten heeft. Te Abadan is een raffinaderij, die alleen meer dan 11.000.000 ton olie per jaar produceert. Deze raffinaderij alleen zou dus de Engel sche behoeften in vredestijd kunnen dekken. Twee andere belangrijke raffinaderijen zijn die op Curacao en Aruba, in Xederlandsch- West-Indië, die hoofdzakelijk de Venezulaan- sche olie zuiveren. De een heeft een dage lij ksche productie van 20.000 ton, de ander van meer dan 25.000 ton. Deze drie groote raffinaderijen produceeren twee maal meer olie dan Groot-Brittanje in tijd van vrede noodig heeft. En zoo noodig ook nog uit an dere landen kan Engeland olie betrekken. NederlandschIndië, met een jaarlijksche productie van bijna 8 mill. ton, Irak, met 'n productie van 4.300.000 ton, Colombia, met een productie van meer dan 3.000.000 ton, Trinidad en Peru, met een productie van te zamen 5.000.000 ton. En daarbij mag men de Vereenigde Staten niet vergeten, verreweg de grootste producenten van de wereld. Niet minder dan 170.000.000 ton olie werd in het jaar 1038 in de U.S.A. geproduceerd. Hoeveel olie gebruikt een bom menwerper. Om nu ten slotte nog aan te toonen van hoeveel belang olie in een oorlog is, willen wij het olieverbruik van een bommenwerper aangeven. Een groote machine heeft onge veer 4 liter benzine noodig om een mijl te vliegen. Voor een tocht varï 300 mijlen heeft een bommenwerper dus een ton olie noodig. Neemt men aan, dat in een oorlog 1000 toe stellen een tocht van 300 mijl moeten ma ken, dan is daartoe alleen dus reeds 1 mil lioen ton benzine noodig. Men kan dus ge rust aannemen, dat een groote mogendheid om oorlog te kunnen voeren, eenige millioe- nen tonnen olie per dag ter beschikking moet hebben. menschen hadden Shanghai, die emigranten- stad, tot bestemming. Te Shanghai wordt iedereen toegelaten en deze stad biedt dus een goede gelegenheid voor de Nederlandsch- Indische overheid om ongewenschte elemen ten te spuien. De Arabieren en Albaniërs droegen hun lot met Oostersche gelatenheid, maar de Duitscher was heftig verontwaar digd. En toch, hij had meer reden tot dank baarheid gehad. De NederlandschIndische overheid had voor hem vrijen overtocht der de klasse betaald, maar aan boord kreeg hij voorrechten als een tweede-klasse-passagier, wat een vriendelijkheid was der scheepvaart maatschappij. Bovendien had de Neder landschIndische overheid dien meneer nog een zakgeldje meegegeven, zoodat hij aan boord nog sigaretten kon rooken. Ned.-Indische regeering „onmen- schelijk." Ik meen me te herinneren, dat in Duitsch land Joden, daar geboren Joden, zijn uitge wezen onder veel minder gunstige omstan digheden. En toch durfde deze Duitscher te spreken van de „onmenschelijkheid" der Ne derlandschIndische overheid. In Hongkong. Met een veertienmijlsvaart is het van Manilla tot Hongkong drie dagen stoomen. Te Hongkong had ik verwacht iets van een oorlogs- stemming te zullen vinden, maar er was bijna n:ets, dat aan den in China woedenden oorlog herinner de. Deze stad met thans, met haar talrijk vluchtelingen die er een onderkonien vonden, bijna een mil lioen inwoners, is vol leven en be weging. Op de kaden en in de winkelstraten ontmoeten er de meest moderne automo bielen niet alleen „rickshaws", deze kleine, door een Chinees getrokken rijtuigjes, maar zelfs nog middeleeuwsche draagstoelen. Het zeer drukke verkeer wordt er geregeld door politiemannen, die voor een deel uit Britsch-Indië afkomstig zijn. Hongkong is een Engelsche kroon-kolonie en als men pas uit Manilla komt, valt zeer sterk op het verschil tusschen de Engelsche en de Amerikaansche methode, voor welke laat ste ik niet. den minsten eerbied kan heb ben. De Amerikanen zijn inzake koloniaal bestuur goedwillende „dilettanten", de Engelschen zijn „meesters". Hongkong bestaat uit een gedeeltelijk Europeesche zakenwijk, de Chineesche stad en. tegen heuvelen opgebouwd, een „woon wijk", waar de meeste Europeanen en en kele rijke Chineezen verblijf houden. Twee dagen vertoefde ik te Hongkong en ik ontmoette er nog een ouden Neder- landschen vriend, dien ik reeds uit Britsch- Indië kende en met wien ik, in gezelschap van eenige anderen, een heelen avond ver praat heb. Te Hongkong, waar men soms door ver geschutvuur aan den thans in China woedenden oorlog herinnerd wordt, maakt men zich over dien oorlog niet btjzonder ongerust. dig hadden gemaakt aan zeerooverij, dan trokken de Engelschen erop uit, maar kwa nten ze in het verdachte dorp, dan trof men daar alleen eerzame visschers aan, die niets wisten van zeerooverij en de Engelschen stonden machteloos. Aziatische manieren. De Japanners gingen op Aziatische metho den te werk. Een verdacht dorp werd ge straft en zwaar gestraft, soms gebombar deerd, waarbij de goeden met de kwaden moesten lijden. Chineesche visschersvaartui- gen, die zich buiten de territoriale wateren begeven worden door de Japanners meedo genloos in den grond geboord. Het is naar Europeesche opvattingen onmenschelijk, niaar... aan de zeerooverij is zoo goed als de kop ingedrukt Het is volgens dezelfde methode, dat men in Turkije en Perzië de roovers der groote karavaanwegen heeft bestreden. Ook hier hebben vele onschuldigen moeten lijden, maar het resultaat is, dat berooving van karavanen en zoo goed als niet meer voor komt. Europeesche methoden en Aziatische me thoden. J. K. BREDERODE. Zeldzame struisvogel het levenslicht. aanschouwt De jonge condor, den 25sten Juni jl. in „Artis" geboren, ontwikkelt zich voorspoe dig. Thans valt echter uit „Artis" een geboor te te vermelden, die misschien nog meer uitzonderlijk genoemd mag worden, dan de geboorte van den jongen condor. Dinsdag jl., 22 dezer, kroop nl. een jonge casuaris (soort struisvogel) uit een ei, dat door zijn vader ongeveer 53 dagen bebroed was. Voor zoover bekend, werd tot nu toe nog slechts eenmaal en wel ook in „Artis" een I casuaris in gevangenschap geboren, die op- groeide tot hij geheel volwassen was. Deze geboorte vond plaats in 1929, op den 20sten Juli van dat jaar. De toen geboren casuaris leefde 8 jaar in „Artis" en stierf tengevolge van een verwonding, die hij bij een vecht partij met een soortgenoot had opgeloopen. De vader broedt. Op het oogenblik broedt de vader nog door op een tweede ei, dat zes dagen later gelegd werd dan het ei, waaruit Dinsdag jl. liet hierboven bedoelde jong te voor schijn kwam. Als alles met dit tweede ei in orde is, zou daaruit omstreeks heden nog een casuaris-kuiken te voorschijn kun nen komen. Zooals hierboven reeds werd opgemerkt, is het uitsluitend het casuarismannetje, dat de eieren uitbroedt, en na het uitkomen der jongen deze verzorgt. Het wijfje legt alleen maar haar eieren en kijkt verder noch naar manlief, noch naar haar kroost om. Voor zoover bekend werd, behalve in „Ar tis" slechts eenmaal en wel in den tuin te Londen in de tweede helft van de vorige eeuw een casuaris geboren. Dit casuaris- kuiken stierf echter zeer kort na het uit komen uit het ei. Shanghai, Augustus. Met hetzelfde Nederlandsche schip, dat •me ongeveer vijf maanden geleden van Java naar Manilla bracht, de „Tjinegara" heb ik de reis gemaakt van Manilla naar China, naar de woelige, kleurige stad Shanghai en aan boord werd ik door enkele der officie ren. door den hofmeester en de bedienden als een oude kennis begroet en behandeld. De tweede en derde klasse waren weder vol met Chineezen op weg naar China. Te Hongkong gingen er eenigen aan land, maar er kwamen drie maal zooveel^ Chinee zen met bestemming naar Shanghai bij. Men zou zich kunnen verbazen over dit groote aantal Chineesche passagiers, maar toch is het gemakkelijk verklaarbaar. Ijj Nederlandsch-Indië wonen meer dan een millioen Chineezen, d>e voor een groot ge deelte nog verwanten en andere betrekkin gen hebben in Chinat op de Philippijncn wonen eveneens vele Chineezen, maar daai hebben de Chineezen zich sterk met de be volking vermengd, zoodat vele Philippi- no's Chineesch bloed en Chineesche verwan ten hebben. Vandaar het drukke personen verkeer tusschen de verschillende deelen van Azië, Chineezen zenuwachtig. Bij het vertrek van Manilla heerschte on der een deel der Chineesche passagiers een zekere zenuwachtigheid. Men ging iimners naar een „oorlogsland" en dan, het is thans e tijd der typhonen, die over de oostelijke wateren zwerven. Toen we de haven van Manilla verlieten, hing daar het typhonen waarschuw ingsteeken uit. En sclnp als de I jhiegara" laat zich daardoor echter niet van uitvaren afhouden. In dezen tijd van het jaar zwerven over den Grooten Stillen Oceaan telkens typhonen, soms meerdere tegelijk. De eene typhoon is nog niet in noordelijke richting „verloopen" of dichter bij den evenaar ontstaat weder een nieuwe. Niet veel te zien.... Het oorlogsland China. Ik had verwacht er in de voornaamste havens en aan de kust iets te zien v. machtsontwikkeling van Japan, Frankrijk, Engeland en de Vereenig de Staten, die er sterke eskaders hebben, maar behalve in de haven van Shanghai heb ik niets anders gezien dan kleine oor logsschepen. Het groote materiaal wordt zooveel mogelijk achteraf gehouden op een veilige plaats, waar het gemakkelijk be schermd kan worden tegen onverwachte aan vallen niet voorafgegaan door een oorlogs verklaring. De les van den RussischJapanschen oor log, nu ongeveer vijf en dertig jaar geleden, is nog nie' vergeten. Toen giggen de Japan ners in vollen vrede en zonder oorlogsver klaring over tot een onverwachten torpedo- aanval op de Russische oorlogsvloot in het Verre Oosten, die daardoor zoo goed als ver nietigd werd. Emigranten aan boord. Aan boord van de „Tjinegara" bevonden zich, behalve de gewone passagiers, nog een aantal menschen, die waren uitgewezen uit NederlandschIndië, één Duitscher en ver der ruim een dozijn Arabieren en een fa milie zonder bekende nationaliteit, maar oorspronkelijk afkomstig Uit Albanië. Deze Het Chineesche gebied om Hongkong is geheel door de Japanners bezet en juist toen ik er vertoefde, waren gedurende een week, in verband met krijgsverrichtingen, de verbindingen met Canton verbroken. De verbinding met Macao bestaat nog, maar is moeilijker geworden Macao is de kleine ko lonie, die de Portugeezen hier nog bezitten en Macao is een soort ontspanningsplaats voor de bewoners van Hongkong f300.uit scheepshut weggenomen. Toen gistermiddag een hofmeester aan boord van de „Johan van Oldenbarnevelt" zich in zijn hut verkleedde om aan land te gaan, bemerkte hij dat zijn portefeuille, waarin drie honderd gulden en enkele pa pieren waren geborgen, uit zijn binnenzak was verdwenen. Dit moet zijn gebeurd in den korten tijd, dat hij even de hut, welke hij met vier an dere opvarenden deelt, had verlaten. Daar allen reeds aan land waren gegaan toen de aangifte bij de politie geschiedde, levert het onderzoek in dit geval eenige moeilijkheden op. Waar het geld over tafel rolt. de groene Te Macao zijn vermaken toegelaten, die te Hongkong, onder Engelsch bestuur, ver boden zijn en o.a. vindt men er speelhuizen, waar tot 's morgens in de vroegte het geld over het groene laken rolt Macao is een soort „Monte Carlo van het Verre Oosten". Gedurende de weinige dagen, dat ik te Hongkong vertoefde, had ik geen gelegsn- heid deze merkwaardige Portugeesche kolo nie te bezoken. Voor mij was het van meer waarde deze weinige dagen te spreken met menschen, die de toestanden hier en in Chi na goed kennen en hun oordeel te verne men. Daarbij viel het me op, dat dit oor deel in enkele opzichten nogal verschilt van de meeningen, die algemeen in Europa gangbaar zijn. Zoo hoorde ik door een neu trale, die China van jaren kent, de mee- ning verkondigen, dat de Japanners in China ook wel iets goeds hebben verricht. Zij hebben namelijk vrijwel een einde ge maakt aan het optreden van Chineesche zeeroovers. Ook de Engelschen hebben ge tracht aan de zeerooverij den kop in te drukken, maar de Engelschen zijn daar niet in geslaagd. Zij gingen namelijk, vol gens mijn zegsman, te werk naar Europee sche methoden en trachtten werkelijk schul digen, wien men hun schuld bewijzen kon te straffen. Vennoedde men, dat de bewo ners van een Chineesch kustdorp zich schul Terreinchef gedood. In den vorigen nacht om drie uur is op het terrein van de firma W. H. Mueller en Co. aan de Merwehaven te Rotterdam bij het los sen van balen copra uit het Duitsche stoom schip „Gneisenau" een hijsch uit elkaar ge vallen. De 55-jarige terreinchef, A. van Koutrik, gewoond hebbende Mathenesserdijk, werd door een van de vallende balen getroffen en zoo zwaar verminkt, dat de dood onmiddel lijk intrad. Een der slachtoffers overleden. De arbeider H. Boerma, uit Hoogkerk, die Dinsdagmorgen bij een ketelontploffing te Hoogkerk door kokende asfalt getroffen werd, is gistermorgen in het Diaconessen Ziekenhuis te Groningen aan de bekomen verwondingen overleden. De toestand van het andere slachtoffer A. Belle uit Hoog kerk is redelijk wel. NEDERLANDSCHE TOURISTEN IN HET BUITENLAND TERUGGEROEPEN. De persdienst van df, Nederlandsche Reis- oreeniging meldt ons, dat deze vereeniging «loten heeft, alle in het buitenland ver evende reisgroepen telegrafisch terug te oopen. 4 oorts zullen de reisgroepen, die -durende dit weekeinde zouden vertrekken Ie reis niet aanvaarden. Bij deze maatrege len zijn ongeveer 2000 personen betrokken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 15