Op alles voorbereid
Nederlandsche Bank
verhoogt het disconto
Hamsterverbod
Spoorwegen door
Defensie gevorderd
Regeering roept burgers op
tot vrijwillige dienstverleening
Zij, die nog niet
zijn ingelijfd
-
Wat iedereen
bij luchtgevaar
weten moet
Hoe staat het met
onze kolen en
benzine
Deoaturatie van tarwe
opgeschort
Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht
benoemd
Vandaag tot
3 uur geen vervoer
van burgers
Kostwinnersvergoeding
Nederland MOBILISEERT Leger en Vloot
Ten einde ten volle voorbereid te
zijn op den plicht, welke op Neder
land zou rusten om, in geval dat, te
gen alle nog bestaande hoop in, een
gewapend conflict in het buitenland
mocht uitbreken, onze onzijdigheid
naar alle zijden met alle ter beschik
king staande middelen te handha
ven, heeft de Regeering gemeend niet
langer te mogen wachten met het
nemen van den uitersten voorzorgs
maatregel en is daarom thans het be
vel gegeven tot mobilisatie van Le
ger en Vloot.
De regeering heeft zich reken
schap gegeven van de groote moei
lijkheden voor het Nederlandsche
volk, welke van dezen maatregel het
onvermijdelijk gevolg zijn.
Zij doet een beroep op de mede
werking van alle ingezetenen om
gemeenschappelijk die moeilijkheden
zoo goed mogelijk te overwinnen.
DATUM VAN OPKOMST.
Als eerste opkomstdag voor hen,
die witte oproepingen in hun zak
boekjes hebben, is bepaald de dag
van heden 29 Augustus.
De mobilisatie geldt voor de niet in
werkelijken dienst zijnde gewone
dienstplichtigen bij de land- en bij de
zeemacht, die behooren tot een der
lichtingen 1924 tot en met 1939, en
voorts al 't niet in werkelijken dienst
zijnde reserve-personeel van land
en zeemacht, alle niet in werkelijken
dienst zijnde vrijwilligers (voor wat
betreft den vrijwilligen landstorm
alleen de vrijwilligers van 18 jaar en
ouder) en het voor de gemobiliseerde
weermacht bestemde burgerperso
neel.
De oproep betreft dus 15 lichtin
gen.
VRIJWILLIGE BURGERLIJKE
DIENSTVERLEENING.
De regeeringspersdienst meldt:
De regeeringscommissaris voor de
vrijwillige burgerlijke dienstverlee
ning verzoekt alle landelijke of ge
westelijke georganiseerde vereenigin-
gen, die bereid zijn zich vrijwillig
beschikbaar te stellen voor het ver
richten van diensten in buitengewo-
Ons Staatecrediet niet geschokt.
De Nederlandsche Bank heeft haar
rentetarieven over de geheele linie
met een vol procent verhoogd. De
tarieven zijn dus thans als volgt:
Wisseldisconto 3 procent, promesse
disconto 31/2 procent, beleening op
effecten 3Va procent, beleening op
goederen 3Vfc procent, voorschotten
in rekening courant 3V2 procent.
De door onze circulatiebank genomen
maatregel komt niet als een verras
sing. Zij is een uitvloeisel van de
door de kritieke politieke situatie ge
wijzigde verhoudingen op de geld
markt. De discontoverhooging is op
liet. oogenblik geen stap die speciaal
moet worden beschouwd als een be
schermingsmiddel voor den Nedcr-
landschen gulden, de innerlijke po
sitie van ons nationale ruilmiddel
is nog steeeds sterk en bovendien is
het vertrouwen in het Nederlandsche
Staatscredict niet geschokt.
De genomen maatregel moet dan ook niet
worden uitgelegd als een aanwijzing dat de
geldruimte hier te lande plotseling sterk is
verminderd of dat de Nederlandsche gulden
extra moet worden beveiligd, de potentieele
geldruimte in Nederland is nog groot en on
ze munteenheid kan nog altijd tot de sterkste
der valuta's worden gerekend. De maatregel
van de Nederlandsche Bank past echter ge
heel in het kader van de tijdsomstandighe
den.
ne omstandigheden, ten spoedigste
daarvan aan hem mededeeling te
doen. Het regeeringscommissariaat
is tijdelijk gevestigd in het gebouw
van het Departement van Binnen-
landsche Zaken, Binnenhof 19, te
's-Gravehange.
Plaatselijke organisaties gelieven zich met
een gelijke mededeeling te wenden tot de
door de burgemeesters van hare gemeenten
bij openbare bekendmaking aangewezen in
stanties. Voorloopig dienen uit practische
overwegingen deze opgaven beperkt te blij
ven tot de provinciale hoofdsteden en de ove
rige gemeenten met meer dan 20.000 inwo
ners.
Zeer binnenkort zal door de burgemeesters,
voor hen, die buiten organisatorisch ver
band zich wenschen aan te melden voor in
beginsel belanglooze vrijwillige dienst- en
hulpverleening. de gelegenheid daartoe wor
den opengesteld. Geen aanmeldingen wor
den ingewacht van hen, die militaire ver
plichtingen hebben of die een functie ver
vullen bij: luchtbeschermingsdiensten, vrij
willige burgerwachten of andere daarmede
gelijk te stellen organisaties.
Het ligt in de bedoeling binnenkort een
soortgelijke oproep te doen uitgaan in de ge
meenten met minder dan 20.000 zielen.
OOK VAN ROGGE, ERWTEN EN
VELDBOONEN.
Van bevoegde zijde deelt men me
de, dat het in de huidige omstandig
heden noodig wordt geoordeeld, dat
niet ingang van heden geen steun
meer zal worden verleend op rogge,
erwten en veldboonen. Mitsdien zal
met ingang van genoemden datum
geen gelegenheid meer worden ge
geven tot denaturatie van die pro
ducten. Ook de denaturatie van tar
we is stopgezet.
Nederland heeft dit jaar een rog-
geoogst van meer dan 750.000 ton,
terwijl er 100.000 ton buitenlandsche
tarwe in voorraad zijn. Bovendien
liggen te Rotterdam nog 40.000 ton
tarwe in transito.
Ieder zij qewaarschuwd! Winke
lier moet afleveringsbewijzen
aan den klant verstrekken. Nor
maal verbruik niet aan banden
gelegd.
Gisteren heeft de minister van Economi
sche Zaken een beschikking genomen krach
tens de wet van 24 Juni 1939, waarbij maat
regelen worden genomen om het hamsteren
van levensmiddelen en enkele andere artike
len tegen 1e gaan. Deze maatregelen heb
ben betrekking op: rijst (rijstebloem, rijste-
meel en gemalen rijst), tarwebloem en tar
we meel, roggebloem en roggemeel, haver
mout, gort, vermicelli, macaroni en spag
hetti, maizena, groene erwten en spliterw-
ten, bruine boonen, witte boonen, capucij-
ners en rozijnerwten, andere soorten ge
droogde peulvruchten, witte suiker, basterd
suiker, slaolie, raapolie, boterolie en ande
re spijsoliën, bak- en braadvet, margarine,
koffie, koffie-surrogaten, thee, caoao, harde
zeep, zachte en vloeibare zeep, zeeppoeder,
vlokken, schilfers, waschpoeder, alle soor
ten kaarsen.
Op grond van deze beschikking is het voor
loopig aan ieder verboden van de genoemde
artikelen in één week zich meer te verschaf
fen dan hij gewoon is in een week te ver
bruiken. Indien hij echter als regel voor
een bepaalde groep personen, zooals b.v. een
gezin, zich die artikelen pleegt aan te
schaffen, dan zal het hem toegestaan zijn in
een week zooveel te betrekken als die groep
personen in een week pleegt te verbruiken.
Het normale verbruik wordt door deze
regeling niet aan banden gelegd
Ten einde de zekerheid te verkrijgen, dat
het aldus in werking gestelde hamster
verbod ook zal worden nageleefd, is aan
alle leveranciers van de genoemde artike
len de verplichting opgelegd bij iedere af
levering een afleveringsbewijs in tweevoud
uit te schrijven, waarvan één exemplaar
tegelijk met de goederen aan den klant
wordt afgeleverd.
Deze afleveringsbewijzcn zullen door den
afnemer in verband met de in te stellen
controle, gedurende een termijn van min
stens 3 maanden zorgvuldig bewaard die
nen te worden.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
overtreding van het hamsterverbod gestraft
kan worden met een gevangenisstraf van
vier jaren, of een geldboete van f 10.000.
terwijl bovendien de gehamsterde artikelen
in beslag genomen zullen worden.
Ten slotte wordt nog opgemerkt, dat
handelaren in de genoemde artikelen var,
de gegeven voorschriften vrijgesteld zijn.
Een ieder is dus thans gewaarschuwd.
Staatsblad no. 1S5 bevat een Ko
ninklijk Besluit van 28 Augustus,
waarbij uit overweging, dat het
oogenblik gekomen is om de alqc-
meene voorbereiding en leiding der
landsverdediging in handen te leg
gen van den opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht, benoemd is tot
opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht de luitenant-generaal I.
II. Reijnders, chef van den genera-
len staf.
Inlichtingen over de opkomst.
De volgende inlichtingen zijn uit
sluitend bestemd voor dienstplichti
gen, die de le oefening nog niet
hebben volbracht en zich ook niet
onder de wapenen bevinden.
Zij, die nog niet zijn ingelijfd, en voor wie
het tijdstip van inlijving ook nog niet is
aangebroken, moeten voorloopig niet opko
men.
Zij, die oorspronkelijk in een vorig jaar
hadden moeten opkomen of op een reeds
verstreken tijdstip in het loopende jaar ter
inlijving hadden moeten opkomen, doch die
de le oefening, tengevolge van verkregen
uitstel nog niet hebben aangevangen of al
thans nog niet hebben volbracht, moeten
wel opkomen. De plaats, waar zij zich moe
ten melden, staat in hun zakboekje ver
meld. Hebben zij het zakboekje niet in hun
bezit, dan moeten zij zich tot den burge
meester wenden en kunnen zij van dezen
vernemen waar zij zich moeten aanmelden.
Zij, die van den dienstplicht zijn vrijge
steld wegens broederdienst, wegens kost
winnerschap of om een andere reden en die
voorgoed vrijstelling hebben gekregen, of
voor wie de duur van de vrijstelling nog
niet is verstreken, moeten voorloopig niet
opkomen.
Zij kunnen wel worden opgeroepen, nu er
buitengewone omstandigheden bestaan,
doch het is nog geheel onzeker, of van deze
bevoegdheid zal worden gebruik gemaakt.
In elk geval moeten zij niet opkomen, zoo
lang hieromtrent niets naders wordt be
paald.
Lijstje van materialen, welke in
elk gezin noodig zijn voor de
zelfbescherming
De Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtbescherming deelt mede dat men de
volgende voorwerpen ingeval van luchtge
vaar voor de zelfbescherming noodig heeft:
le. Voor eerste-hulp-verleening bij ver
wonding:
Een doos, waarin zich bevinden moet: 2
snelverbanden; een pakje von Brunsche
watten van 25 gram 2 hydrophylc-zwacli-
tels (8 en 6 c.M. breed), 4 hydrophyle-gaas-
jes (13 bij 16 c.M.). Lenige veiligheidsspel
den, een meter pleister van 1 c.M. breed.
Een jampotje gevuld met 75 gram anti-
mosterdgaspoeder. en als men dit niet heeft,
gevuld met bleekpoeder (goed dichtsluiten),
een doospe hansaplast (25 X 6 c.M.), een
fleschje Hofinannsdruppcls. een buisje jo-
diumtinctuur (er om denken, dat men dit
van tijd tot tijd moet ververschen).
2e. Voor brandblusschen-
Per verdieping twee emmers water.
Op zolder een teil met droog zand (om
brandbom in te leggen).
Op zolder een schop met langen steel (om
brandbom op te scheppen).
Op zolder een hark (om het opscheppen
gemakkelijker te maken).
Op zolder een bak, waarin men drie em
mers droog zand uitgestort heeft (als voor
raad).
Een emmerspuit, of indien men deze niet
heeft, een rubberslang op de waterleiding
met z.g.n. „diefje" voor aankoppcling op de
kraan.
3e. Voor dengccn, die een begin van
brand moeten blussclien: een overall (geen
wapperende kleeren); een paar handschoe
nen (geen vonken op bloote handen); een
DE P.T.T. EN DE MOBILISATIE.
Door de afkondiging van de al-
gemeene mobilisatie zijn de spoor
wegen gevorderd volgens artikel 50
van de Spoorwegwet van 1875 en
komt het geheele bedrijf ten dien
ste van Defensie, interessant is
het te vernemen op welke wijze dit
in zijn werk gaat.
De vordering der spoorwegen houdt in,
dat de 1 e i d i ng van het gebruik der
spoorwegen van Dinsdag af berust bij den
directeur van den étappe- en verkeers
dienst bij den generalen staf, kolonel H. J.
Thodcn van Velzcn. De uitvoering van
het bedrijf blijft dus in handen van dg
directie en het personeel der spoorwegen.
Gisteravond hebben wij een kort onder
houd gehad met de verschillende hoofden
van dienst, die in koortsachtig temipo de
verschillende ingrijpende veranderingen
uitvoerden, welke reeds lang te voren in
samenwerking met den generalen staf wa
ren uitgewerkt. Vol vertrouwen ziet dan
ook de generale staf en de verschillende
hoofden van dienst bij de Nederlandsche
Spoorwegen het verloop van het massale
vervoer der militaire troepen in deze dagen
tegemoet.
Gisteravond nog gewoon trein
verkeer.
Ingrijpend zijn vooral de veranderingen
ten opzichte van het reizigersvervoer. Nog
kon gisteravond het reizend publiek on
gestoord gebruik maken van de spoorwe
gen om zich van de eene plaats naar de
andere te begeven. Nog reden de electri-
sche treinen bij den regelmaat van de
klok over het grootste gedeelte van ons
spoorwegnet, doch over enkele uren zou
deze toestand totaal zijn gewijzigd. Dan
moet alles wijken voor het vervoer van mi
litairen.
Tijdens de voormobilisatie werden eenige
tienduizenden miltairen door de spoorwe
gen naar de plaats van hun bestemmng
gebracht. Nu zal dit aantal vier maal zoo
groot zijn. In verband hiermede zijn tachtig
extra militaire treinen in de dienstregelng
opgenomen, w.o. ook tal van treinen voor
het vervoer van duizenden paarden, die
voor den militairen dienst zijn opgevorderd
Op den eersten mobilisatiedag, dat is
vandaag, worden tot naar schatting des
middags 15 uur alleen militairen en reizi
gers met bestemming voor het buitenland
op de perrons, in de wachtkamers en tot
de treinen toegelaten.
Maatregelen zijn genomen om het reizi
gersverkeer met het buitenland zoo veel
mogelijk te doen uitvoeren, volgens de voor
28 Augustus bestaande regeling. Op de per
rons zullen alleen reizigers worden toegela
ten met bestemming naar of van het buiten
land.
Morgen beperkte dienstregeling.
Na 15 uur zal de gelegenheid ook weder
worden opengesteld voor de andere reizi
gers. Militairen blijven evenwel de voorrang
behouden. Woensdag 30 Aug., wordt de nor
male dienstregeling stopgezet en komt daar
voor in de plaats de beperkte dienstregeling,
welke op de stations wordt aangekondigd
en tegen betaling verkrijgbaar wordt ge
steld.
In hoofdzaak komt deze beperkte dienst
regeling hierop neer, dat op de verschillen
de baanvakken een viertal treinen in beide
richtingen zal loopen. De electrische tractie
zal dan volledig worden stilgelegd.
De tractie zal uitsluitend geschieden door
middel van stoomtreinen. Zal dus het rei
zigersvervoer in de komende dagen in be
perkte mate voortgang kunnen vinden, voor
wat betreft het goederenvervoer staat mo
menteel nog niets vast. Nadere mededee-
lingen hieromtrent zullen later volgen.
Postverkeer met buitenland onzeker.
In verband met den huidigen internationa
len toestand wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat de postverzending naar het
buitenland zoowel met trein als met lucht-
dienst of schip met groote onzekerheid
plaats vindt door de opheffing van verschil
lende verbindingen.
Door het P.T.T.-bedrijf wordt alles in het
werk gesteld om de tijdige overkomst van
de correspondentie zooveel mogelijk te be
vorderen.
Beperking telefoonverkeer.
In het belang van de militaire maatrege
len wordt er nogmaals met klein op aange
drongen, het voeren van locale zoowel als
interlocale telefoongesprekken zooveel moge
lijk te beperken Van onvermijdelijke telefoon
gesprekken moet de duur zooveel mogelijk
worden bekort. Wanneer de militaire maat
regelen belemmering zouden ondervinden
van het particuliere telefoonverkeer, zou
van militaire zijde tot uitsluiting van een
groot aantal telefoon-abonne's moeten wor
den overgegaan.
donkere bril (brandbom geeft helder wit
licht); een metalen hoofddeksel (helm, pan
vergiet) ter voorkoming van haarschroeien en
hoofdkwetsuren; een schop; een bijl, ho-
weel of koevoet; 'n ladder; een stevig touw
van ten minste 6 meter lengte; een bel of
ander geluidgevend voorwerp om de aan
dacht van reddingsploegen (buiten) te trek
ken.
Wie meer materiaal aanschaffen wil om
daardoor een betere uitrusting te verkrii
gen voor de zelfbescherming, kan bijv de
doos met verbandmateriaal aanvullen, enz
K.L.M.-diensten functionneeren
normaal
De K.L.M. verzoekt ons rniede te deelen
dat haar luchtdiensten, behoudens de beper!
kingen welke vorige week werden ingevoerd
normaal functionneeren.
Dienst Harwich—Hoek van Hol.
land.
Naar wij vernemen, zijn de diensten van
de Hoek van Holland—Harwichlijn. welke,
zooals wij elders in dit biad meldden, aan.'
v anke lijk werden stopgezet, hervat.
De „Johan van Oldenbarnevelt
naar New York.
Naar wij vernemen, aal de „Johan va®
Oldenbarnevelt" morgen van Amsterdam
naar New York vertrekken, teneinde vele
Amerikaansche toeristen, die in Europa
thans geen reisgelegenheid konden vinden,
naar hun vaderland terug te brengen.
Hoe de aanvraag verricht moet
worden.
Indien tengevolge van het verplicht ver
blijf in werkelijken dienst van een diensb
plichtige voldoende middelen tot levenson
derhoud ontbreken, of zouden komen te ont
breken aan:
a. zijn echtgenoote; b. zijn bloed- en
aanverwanten in de rechte linie; c. zijn an
dere bloed- en aanverwanten in den 2den
graad; d. zijn pleegouders; e. degenen,
in wier onderhoud hij ingevolge rechterlijk
vonnis moet voorzien, wordt aan bedoelde
personen, op hun verzoek, een vergoeding uit
's rijks kas toegekend.
De aanvraag om vergoeding geschiedt
mondeling of schriftelijk bij den burge
meester der gemeente, waar verzoeker woon
plaats heeft.
Is de woonplaats buitenslands gelegen,
dan wordt de aanvraag gedaan bij den bur
gemeester der gemeente, voor welke de inge
schrevene voor den dienstplicht is ingeschre
ven.
De aanvraag geschiedt door of namens den
persoon, te wiens aanzien de ingeschrevene
als kostwinner wordt beschouwd.
Het verdient aanbeveling de aanvraag zoo
mogelijk mondeling te doen, onder overleg
ging van de noodige bewijsstukken, zooals
trouwboekje, belastingbiljet, liuurkwitantk,
loonbriefje, etc.
Zoo noodig beschikking over
hier liggende olie-voorraden van
het buitenland.
De voorraden benzine en minerale olie in
ons land zijn op het oogenblik vrij belang
rijk, mede doordat er tamelijk groote hoeveel
heden toebehooren, die, hoewel zij daarheen
nog niet zijn verkocht, bestemd zijn voor de
distributie naar de Scandinavische en Balti-
sche landen. Het behoeft, aldus het Hdbld.,
niet uitgesloten te worden geacht, dat deze
voorraden in ons land kunnen blijven indien
de omstandigheden daartoe aanleiding ge
ven.
De vestigingen van de Shell hier te lande
ontvangen grondstoffen, waarvan een deel
na bewerking of opslag weder wordt uitge
voerd naar het buitenland.
Onder omstandigheden, die als thans drei
gen, kan zulks aan de binnenlandsche niarkt
ten goede komen, die nu over meer voor
raad beschikt dan zij zou hebben als er a'"
leen voor eigen behoefte werd ingevoerd
Kolenvervoer uit buitenland
gestaakt.
De kolenaanvoer uit het buitenland naaf
Nederland ligt thans geheel stil, zoowel
voor in- als doorvoer. Daarentegen
de Nederlandsche Staatsmijnen nog a"1-
kolen uit naar Duitschland, hoewel de om
vang van het vervoer sterk is afgcnomei
door gebrek aan scheepsruimte. Engelan
zoowel als Duitschland, België en P°le.,
hebben het vervoer gestaakt Engeland hce
eenige schepen teruggeroepen die reeds
een lading kolen hier waren aangekomen.
De handelaren in huisbrand klagen nog'
over gebrek aan voorraad. Den Iltee.?L.
voorraad hielden nog zij, die in het buite
land kolen hadden gekocht. De staatsmijn
leveren mondjesmaat aan hun afnemers H
is echter zeer wel mogelijk de levering®
voor het binnenland op te voeren, VOOI'-é,1i
straks sommige leveringen aan' het bui
land zullen komen te vervallen. De via
naar kolen is Maandag plotseling i.oe^enU
men. Wie zulks nog moet doen vvril
wimeropsiag opdoen. -n.
I11 het Ruhrgebied waar de kolenlevei
gen naar het buitenland zijn stopf?©2® j.
ook het verveor naar den Boven Ri.in s e.
beperkt. Het is merkwaardig h°ev Ane-
schepen met kolen onderweg "ma. „ui-
schade" hebben opgcloopcn, een vo<?nVinon
sel om als bijlegger een haven te ku11
aanloopcn, waar zij niets te maken
ben, doch waar zij' nu de ontwikken
van den politieleen toestand afwachten-
Onze kolenvoorraad is tijdelijk vellïl m
derd met ettelijke tienduizenden tonnci
stemd voor de spoorwegen en andere
stemming in Italië, die nu in schepen )e
Botterdam of in den Waterweg 3g-2R® ,-t-
wachten op een mogelijkheid tot v 1
zetting van de reis. Mocht die
/.ciung van ue reis. Mocni mu alt.
voordoen dan wordt er misschien wC1
ders beschikt over de ladingen
