Koningin Wilhelmina
en Koning Leopold
OÜITSCH-RUSSISCH PACT
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Hunne goede diensten
aangeboden tot oplos
sing der huidige inter
nationale crisis
De wenschen van
Duitschland
Antwoord van Hitier
in Londen ontvangen
KONINGSTRAAT 78 DEN HFT nri.-re,
tN HELDER TELEFOON SO (2 LIJNEN)
WOENSDAG
30 AUGUSTUS 1939
67e JAARG. No. 8708
Prins Bernhard adjudant
in buitengewonen dienst
van H.M. de Koningin
Duitsche bladen
bepleiten
plotseling algemeene
toenadering tot
Engeland
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DE BILT SEINT:
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Mlj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Vredes-ini H a f-i f»f OMZWAAI VAN DE
iniCia0eIDlIITSCHE PERS
Koningin
W ilhelmina
Koning Leopold
De Belgische premier, Pierlot, heeft den Franschen ambas
sadeur te Brussel, Bargeton, bij zich ontboden en hem medege
deeld, dat de Koningin der Nederlanden, Wilhelmina, en de Bel
gische Koning, Leopold, overeengekomen zijn hun goede diensten
aan te bieden, teneinde een ontknooping te zoeken voor de hui
dige crisis.
H.H.M.M. richten een aanbod van goede diensten aan de
Fransche, Engelsche, Duitsche, Italiaansche en Poolsche regee
ringen. De Nederlandsche regeering heeft een gelijke mededee-
ling gericht tot de diplomatieke vertegenwoordigers der genoem
de vijf mogendheden in Den Haag.
Frankrijk en Engeland
het aanbod aan.
nemen
Frankrijk en Engeland hebben gis
teravond de Belgische regeering er
van in kennis gesteld, dat zij het
aanbod van goede diensten tot op
lossing van de crisis aanvaarden.
Havas meldt in dit verband nog,
dat men meent te weten, dat het
Fransche antwoord aanduidt, dat de
Fransche regeering diep gehecht
blijft aan den vrede en dat zij bereid
is tot samenwerking met haar gehee-
len goeden wil aan ieder initiatief
voor het op vreedzame wijze tot een
oplossing brengen van de crisis.
Ook Polen.
Het Poolsche telegraafagentschap is ge
machtigd het volgende mede te deelen:
„In opdracht van hun staatshoofden heb
ben de diplomatieke vertegenwoordigers van
Nederland en België zich tot de regeeringen
van Frankrijk, Engeland, Polen, Italië en
Duitschland gewend met een aanbod van de
goede diensten van koning Leopold en ko
ningin Wilhelmina voor een vreedzame op
lossing van de tusschen deze staten bestaan
de geschillen.
In haar antwoord heeft de Poolsche
regeering zich gerefereerd aan het te
legram van den president der Pool
sche republiek aan president Roose
velt, waarin het beginsel van een Ini
tiatief van dezen aard door Polen
werd aanvaard. De Poolsche regee
ring keurt vervolgens dit vredelie
vende initiatief van beide vorsten
goed en heeft opgemerkt, dat zij zich
niet in meer bijzonderheden uit
spreekt, gezien het feit, dat tot dus
verre geen enkel initiatief van de
zen aard weerklank heeft gevonden
bij de Duitsche regeering".
De „Times" over het aanbod der
vorsten.
De diplomatieke medewerker van de^„Ti
mes" schrijft dat het aanbod Koningin
Wilhelmina en Koning Leopold
den en Parijs is gezonden, is aanBselJ?™een'
ofschoon men beseft, dat het t.an t u
Warschau zal afhangen wat er tenslotte uit
zal voortkomen.
Warschau heeft reeds ©en v00^ cl
President Roosevelt aangenomen, dat Beil]
onbeantwoord heeft gelaten.
Zelfs indien deze voorstellen h"n
dellijk doel niet mochten bereiken, dan zj
zij toch van waarde als uitdrukking van
wat de neutrale landen denken
gelijkheid van agressie.
De houding van EnK®!a^nt ,?aat
over de neutrale mogendheden sta
buiten twijfel De Britschei 8
heeft .lat reeds duidelijk f£maa*{t
aan de Belgische. Tot nog toeheel
de Britsche regeering niet een ze
de verzekering gegeven aan de -
derlandsche, daar het bekend is dat
Den Haag dergelijke verzekeringen
van buitenlandsche mogendheden
nooit heeft witten hebben.
Daar er echter geruchten circulee-
ren dat dit zwijgen van Londen een
bijzondere bedoeling zou hebben,
kan worden verklaard, dat de Brit
sche regeering vastbesloten is de
neutraliteit van Nederland evenzeer
te respecteeren als die van België.
algemeen
Ingedeeld bij hef
hoofdkwartier.
Men meldt ons:
Bij Koninklijk Besluit no. 14 van
gisteren is Z.K.H. Prins Bernhard
der Nederlanden benoemd tot ad
judant in buitengewonen dienst
van H. M. de Koningin, ingedeeld
bij het algemeen hoofdkwartier ter
beschikking van de Koningin.
Z. K. H. Prins Bernhard is giste
ren, vergezeld door H. Ms. adju
dant, majoor H. J. Phaff om 12
uur zijn opwachting gaan maken
bij den opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht, luitenant-gene
raai I. H. Reijnders.
MOSKOU ZOU DE GOEDKEU
RING UITSTELLEN OM DRUK
OP BERLIJN UIT TE OEFE
NEN.
Uit het bericht van het Russische
telegraaf-agentschap Tass betref
fende de zitting van den Sowjet
der nationaliteiten blijkt, dat het
RussischDuitsche nonagressiepact-
deze maand niet zal worden gerati
ficeerd.
In bevoegde kringen gelooft men,
dat dit uitstel van de ratificatie tot
doel heeft Hitier in bedwang te hou
den tot een vreedzame regeling van
de kwestie Dantzig is bereikt.
In buitenlandsche kringen te Moskou is
men van meening. dat het 'langzame tempo
bij de behandeling van de ratificatie van
het niet-aanvalsverdrag met Duitschland
gewild is. Men denkt, dat de Russische re
geering de ontwikkeling van den interna
tionalen toestand wil kennen, alvorens Mo-
lotof zijn rede over de buitenlandsche poli
tiek zal houden.
Officieele kringen te Washington hopen,
dat Sowjet Rusland nog een bijdrage moge
leveren tot het in bedwang houden van
agressie, zulks in verband met de „sluwe"
houding van den oppersten Sowjet ten aan
zien van het Duitsch—Russische pact en in
verband met andere hier ontvangen berich
ten. Men verwacht echter, dat wanneer Sow
jet Rusland bijstand verleent, dat zal zijn
door een zelfde soort van welwillende neu
traliteit als die, welke, naar men verwacht,
door de Ver. Staten zal worden aangeno
men.
DE OPBRENGST VAN DE FILM
„HET PRINSESJE LOOPT."
's-Gravenhage, 29 Aug. Van officieele
zijde verzoekt men ons mede te deelen, dat
bet elders in dit blad opgenomen bericht om
trent een gift van H. K. H. Prinses Juliana
van f 10.000,voor het bureau ontwikke
ling en ontspanning voor militairen van het
algemeen hoofdkwartier, op een misverstand
berust. Het betreft hier geen particuliere
gift van Hare Koninklijke Hoogheid, maar
het eerste gedeelte van de opbrengst der
film van Prinses Beatrix, opgenomen door
Z. K. II. Prins Bernhard, welk bedrag het
prinselijk paar voor het bovenomschreven
doei beschikbaar heeft gesteld.
DE MOGELIJKHEID EN WEN-
SCHELIJKHEID VAN EEN WEDER-
ZIJDSCH BEGRIP OP BREEDE
BASIS TUSSCHEN ENGELAND EN
DUITSCHLAND WORDEN TE BER
LIJN PLOTSELING NAAR VOREN
GEBRACHT. ZIJ WORDEN ALGE
MEEN IN DE OCHTENDBLADEN
BESPROKEN,
IN DE „DEUTSCHE ALLGEMEI-
NE ZEITUNG" BIJVOORBEELD
SCHRIJFT SILEX, DAT HET HIT-
LERS DOEL IS EEN GRONDSLAG
TE SCHEPPEN VOOR EEN OP
RECHT EN BLIJVEND WEDER-
ZIJDSCH BEGRIP TUSSCHEN
DUITSCHLAND EN ENGELAND,
Beter dan ellenlange beschouwingen tee
kent deze reuzenzwaai der door de Duitsche
regeering geïnspireerde bladen de toe
stand.
Voor het overgaan van een lastercampag
ne, zooals de wereld nauwlijks ooit kende,
in betuigingen van noodzakelijk weder-
zijdsch begrip is ongetwijfeld ook noodig
een verandering in de beoordeeiing van den
algemeenen toestand.
Duitschland begint meer en meer in te
zien dat de psychologische overwinning, be
haald door het befaamde non-agressie-pact
met de Sovjets, een tweesnijdend zwaard
is. dat zich tegen hem zelf dreigt te keeren.
Engeland en Frankrijk blijken zich van de
Russische ontrouw weinig aan te trekken
en zijn meer vastberaden dan ooit terwijl
de volkeren met gelijke ideologieën als
Duitschland, zich verraden en verkocht ge
voelen.
Tot overmaat van ramp wordt het duide
lijk dat Mussolini allesbehalve bereid is zijn
kust en schepen door de Britsche vloot te
laten platschieten, enkel en alleen om het
ver verwijderde Dantzig.
Waarbij nog komt, dat het Duitsche volk
zelf zich allesbehalve met geestdrift ter
slachtbank zal laten voeren. De voedselmi-
sère en de ontwrichting van veel wat voor
de normale functioneering van het moderne
leven noodzakelijk is te achten, dragen
daartoe bij.
Al deze factoren maken het Hit-
Ier en zijn raadgevers duidelijk, dat
zij zich in een zeer gevaarlijk avon
tuur hebben begeven en hoewel na
tuurlijk niet zeker is, dat de te on
zaliger ure opgeroepen demonen nog
kunnen worden bedwongen en de
toestand zeer, zeer gevaarlijk blijft,
overheerscht toch algemeen het ge
voelen, dat de kansen op overeen-
Ongerustheid
te Rome
DE VRAAG OF HET OORLOG DAN
WEL VREDE ZAL ZIJN, IS NA DE
REDEVOERING VAN CHAMBER-
LAIN ONGEWIJZIGD GEBLEVEN.
De ongerustheid te Rome ten aan
zien van de vraag oorlog of vre
de, Is na de redevoering van Cham-
berlain ongewijzigd gebleven.
Met schrik nam men er kennis
van, dat Chamberlain geen teeke
nen vertoonde van het voorstellen
van concessies door Polen. Men
leidt echter eenige hoop af uit zijn
verklaring, dat de onderhandelingen
nog voortduren.
Buitenlandsche waarnemers zijn zeer
getroffen door het bijna algeheel ontbreken
van iederen voorzorgsmaatregel tegen lucht
aanvallen in Italië, hetgeen alleen ver
klaar kan worden door het vertrouwen,
dat Italië niet in een oorlog betrokken zal
geraken. Nu echter de eenvoudige man,
wien langen tijd verteld is, dat Engeland
en Frankrijk nooit zouden vechten voor
Polen, inziet, dat hij misleid is en dat het
gevaar thans onder oogen moet worden
gezien, zijn artikelen verschenen in alle
middaghladen, waarin aanbevolen wordt de
steden te evacueeren. Twee dagbladen,
de „Popoio di Roma" en de „Stapa" zijn
in beslag genomen. Men gelooft dat dit is
geschied omdat zij den toestand in een
onnoodig verontrustend licht voorstellen.
De 'sche ambassadeur, sir Percy
Loraine, heeft gistermiddag een bezoek ge
bracht aan Ciano. met wien hij een onder
houd van een half uur had over den in
ternationalen toestand.
Alle exemplaren van de „Popoio
di Roma van gisterochtend zijn in
beslag genomen, omdat op buitenge
woon alarmeerende wijze onder het
geweldig opschrift „oorlog" gevolgd
door een vraagteeken, een artikel
was afgedrukt, dat de geheele pagi
na van het blad vulde.
Merkwaardig is wel, dat de D.N.B.-cor-
respondent te Rome betoogt, dat juist uit
dien kop „Oorlog?" en een andere: „Enge
lands waanzinnige intransigentie is bereid
de volken in het verderf te storten" enz.
blijkt, hoe ernstig men te Rome den toe
stand acht en wien men voor den schuldige
houdt. De bladen geven uitvoerige berich
ten over het dramatisch verloop van den
dag van gisteren, aldus D.N.B.; zij onthou
den zich van voorspellingen, maar verkla
ren, zooals b.v. de „Popoio di Roma". dat
„als Londen in zijn houding volhardt, eigen
lijk geen hoop meer bestaat op een vreed
zame regeling. Het woord zou dan nog
slechts zijn aan de gewapende volken."
Popoio d'Italia schrijft verder, dat Euro
pa zich thans geplaatst ziet tegenover het
fatale alternatief van een vredelievende
doch radicale herziening der verdragen of
wel een herziening door middel van ge
weld.
Het is, volgens het blad, ongehoord, dat
Engeland en Frankrijk een nieuwen oorlog
willen maken, niet om ideologieën, be
ginselen en zelfs niet grenzen te verdedigen,
die niemand bedreigt, doch alleen om de
dwalingen, welke zij hebben tot stand ge
bracht, in stand te houden.
Het blad besluit, dat de volken, die er
het slachtoffer van zijn geworden, bereid
zijn zich het recht te verzekeren zelfs te
gen de inmenging der Fransch-Britsohe uit
voerende macht
Evacuatie van Italiaansche ste
den aanbevolen.
In een officieel communiqué wordt ge
zegd, dat allen, vooral ouden van dagen,
vrouwen en kinderen, die in de groote ste
delijke centra wonen in Piemont, Lombar-
dye, Liguric, Toscane, Latium, de Carnpag-
na, Sicilië en Sardinië, en die kunnen
vertrekken naar mijncentra of het platte
land, uitgenoodigd worden dat te doen met
gebruikmaking van de huidige beschikbaar
heid van de verkeersmiddelen.
Verwachting: Meest zwakke N
tot O. wind, helder tot licht
bewolkt, droog weer behou
dens kans op onweer, in
den morgen plaatselijk ne
vel of mist, weinig veran
dering in temperatuur.
stemming tusschen Berlijn en War
schau toenemen.
De vaste tendenz van de effecten
beurzen zijn hiervan wel het beste
bewijs. Dit zijn bij uitstek gevoelige
„gevaarmeters."
Intusschen gaat het diplomatieke steek
spel met Europa's toekomstig lot als inzet,
verder.
Gisteren is het Duitsche antwoord, dat
van gedetailleerden inhoud schijnt te zijn,
aan den Britschen ambassadeur overhandigd
en door een ambtenaar der legatie naar
Londen overgebracht.
Het antwoord was in de Duitsche taal
gesteld en er verliep eenigen tijd met de
vertaling in het Engelsch. Nadere details
werden in mondelinge verklaringen aan
den ambassadeur toegevoegd.
Henderson was door niemand vergezeld,
toen hij zijn bezoek aan Hitier bracht.
Het bezoek van den ambassadeur vond
plaats in tegenwoordigheid van den Duit-
schen minister van buitenlandsche zaken,
von Ribbentrop. en dr. Schmidt, die, naar
men verneemt, optrad als tolk.
Van bevoegde Duitsche zijde verklaarde
men gisteravond, dat „een contact tus
schen Berlijn en Warschau mogelijk blijft,
zoodra er eenig uitzicht is, dat het resul
taten kan opleveren". Verder kan men niet
gaan en op dit oogenblik bestaat zulk èen
contact nog niet.
Men kan op grond hiervan het
vermoeden uitspreken, dat het ant
woord van Hitier voor Londen de
mogelijkheid wil openlaten War
schau tot het aanknoopen van di
recte besprekingen m.et Berlijn te
bewegen, ook al verluidt hier dat
beide partijen vooralsnog weinig ge
neigd zijn een stap nader tot el
kaar te doen.
De voortzetting der onderhandelingen
echter, gezien in het licht van de omstan
digheid, dat de volksstemming in Duitsch
land, maar ook in Engeland en Frankrijk,
zich sterk tegen een herhaling van 1914
met kans op een algemeene Europeesohe
ineenstorting ten bate alleen van de Sowjet-
Unie blijkt te keeren, is voor politieke krin
gen te Berlijn reden tot toenemend opti
misme, maar het blijft mogelijk, dat heden
de stemming zich weer in dalende lijn be
weegt, tengevolge van onvoorziene indiscre
ties of onbezonnenheden aan de grenzen.
De Duische pers geeft over de politieke
situatie niet de geringste bijzonderheden
maar houdt haar kolommen wel geopend
voor steeds nieuwe en opwindende berich
ten over Poolsche troepenconcentraties,
fronten van aanval op Duitsch gebied en
mishandeling van de Duitsche bevolking,
die tracht uit Polen naar Duitschland uit
te wijken.
Hitler's eischen zouden verder
gaan dan alleen Dantzig en de
Corridor.
De Zwitsersche „Basler Nachrichten" pu
bliceerde gisteren een extra-editie, waarin
uit Berlijn wordt gemeld, dat Duitschland
op zijn minst de vroegere provincie West-
Pruisen en de noordelijke helft der provincie
Posen eischt.
Volgens zekere goedingelichte Duitsche
kringen zou men verrassende besluiten of
ten zwenkingen van Hitier verwach-
De pogingen van Italië tot matiging zou-
don nog niet zijn opgehouden, daar Hitier
nog verscheidene telefoongesprekken heeft
vflnaiLi"hi De Berlijnsche corr.
ne' blad heeft, naar hij meent uit ge
zaghebbende Duitsche bron vernomen, dat
mulh v!"? V00r Thet- begin sIecbts econo
mische hulp van Italië zou verwachten.