Hedenochtend vergadert
het Britsche Kabinet
„De Miranda is
geen gangster"
IVOREN SCHAT
De wrijving
bij Dantzig
Polen protesteert
Het geheim van de
's Rijks Muntzaal
voldoet niet meer
Het erfpachtsrapport in
den Amsterdamschen Raad
Verkeersvoorschriften
voor militaire
bestuurders
Wat dc wereld aan
bewapening uitgeeft
door: A.PANDOR
Buitengewone ministerraad
Dc K.N.S.M. vaart door
Hitier heeft de
zenuwen-oorlog verloren
KX M. handhaaft
buitcnlandschc
verbindingen
OP VERZOEK VAN MINISTER
PRESIDENT TISO. DUIT-
SCHERS ALS SLOWAKEN VER
KLEED!
De Slowaaksche minister-president Tiso
heeft medegedeeld, dat de Dwitsche troepen
binnenkort op verzoek van de Slovaaksche
regeering geheel Slovakije zullen binnen
trekken.
„De Duitsche troepen", zoo zeide hij, „zul
len ter bescherming van de onafhankelijk
heid en de integriteit van onzen jongen Slo-
vaakschcn staat tegen de Pooische bedrei
gingen, het Slovaaksche grondgebied bezet
ten, ten einde op het geschikte oogenblik
schouder aan schouder met het dappere Slo
vaaksche leger, den vijand buiten de gren
zen te houden en wel in overeenstemming
met de tractaten, die tusschen Berlijn en
Bratislava gesloten zijn.
Wij doen een beroep op het Slovaaksche
volk, de Duitschers als zijn vrienden te be
groeten en hun zooveel mogelijk behulp
zaam te zijn. De Duitsche troepen zullen
zich in denzelfden geest ten opzichte van
Slovakije gedragen."
De correspondent van de Times te Bra
tislava bericht dat de Duitsche troepen,
welke aan de grens van Slovakije en Polen
geconcentreerd zijn, in drie groepen zijn
verdeeld. Eén afdeeling zal oprukken door
de vallei van de Vah, een tweede over den
weg van Zvelon en de derde over den weg
van Presov. De rol van het Slovaaksche le
ger schijnt te moeten zijn de achterhoede
van het Duitsche leger te dekken en de
wacht te betrekken bij de Hongaarsche
grens.
De anti-Poolsche propaganda in Slowa-
•kije neemt steeds heftiger vormen aan en
neemt gelijke vormen aan als de Duitsche.
Betoogingen worden georganiseerd om
den terugkeer van de door Polen bezette
deelen van Slowakije te eischen.
Ministerpresident Tiso heeft verklaard,
dat het leger van Slowakije schouder aan
schouder met het Duitsche zal marchee-
i'on. Ecnige groepen Pooische soldaten, die
bij Cadca, waar de grens slecht is aange
duid, deze bij vergissing waren gepas
seerd, zijn gevangen genomen. Van Pooische
zijde wordt gemeld, dat de commandant
\an de Polen is gedood. In het betrokken
geibied liggen Duitsche soldaten.
Polen protesteert.
Polen heeft bij Slowakije een protest
ingediend tegen den oproep, welke tot de
Slowaken is gericht om mede te werken
met de Duitsche troepen, die hun land zijn
binnengerukt in hun strijd legen „den
gemeenschappelijken vijand".
Als Slowaken. verkleed.
De Pooische woordvoerder heeft verklaard
dat Duitsche soldaten, gekleed in Slowaak
sche uniform of in burger, van Slowakije
uit op Poolsch gebied zijn doorgedrongen.
Een bericht volgens hetwelk Duitschland
thans zijn mobilisatie en troepenconcentra
tie \oltooid heeft, wordt in Pooische krin
gen van ernstigen aard geacht.
Men acht het niet uitgesloten, dat, nu de
dreiging bij Dantzig wéinig succes oogst,
Berlijn de Slowaken, gesteund door Duit
schers, het spit zal laten afbijten...
Polen, zegt men, is echter op alles voorbe
reid en zal geen „vrij wil ligerssysteem" als
in Span je werd ten tooneele gevoerd dulden.
Het zal zijn werkelijke vijand en dat is
niet Slowakije! weten te onderkennen en
daarnaar zonder vrees en vastberaden han
delen.
Slowaaksche regeering volkomen
onder den invloed van buiten-
landsche regeering.
Het Pooische telegraafagentschap publi
ceert een officieel communiqué over den
oproep, welke gisteren door de Slowaaksche
radio is uitgezonden. Er wordt op gewezen,
dat deze oproep de Slowaaksche bevolking
uitnoodigde samen te werken met de Duit
sche troepen „in den strijd tegen den ge
meenschappelijken vijand."
Het Pooische communiqué verklaart, dat
dit het bewijs vormt, dat de Slowaaksche
regeering volkomen onder den invloed staat
van een buitenlandschen staat. „Polen, al
dus het communiqué, koestert geen enkele
kwaadaardige bedoeling jegens het Slowaak
sche volk en den Slowaakschen staat, waar
voor de Pooische natie haar vriendschap
bewaart. Daarom moet het Slowaaksche
volk er voor worden gewaarschuwd, dat
men het willens en wetens op een dwaal
spoor brengt.
Hier en daar incidenten.
Uit Kaczwin aan de grens van Polen en
Slowakije wordt gemeld, dat een Duitsch
vliegtuig boven Poolsch gebied heeft gevlo
gen. Grenswachten losten een aantal mi-
irailleurschoten, waarna het vliegtuig terug
keerde.
Duitsche soldaten drongen door op
Poolsch gebied te Szcyglowice in Rybnik.
Zij wierpen een twaalftal handgranaten
naar de huizen. Een Pooische patrouille
dreef de aanvallers terug.
Reauisitie van Pooische goede-
derentreinen?
De autoriteiten te Dantzig hebben alle
Pooische goederentreinen, die zich naar
Dantzig begeven of door het gebied van
Dantzig rijden, gerequireerd en op deze
wijze een nieujve klap toegebracht aan dc
status quo.
Welingelichte kringen zijn van meening
dat de beknibbeling der Pooische rechten
stelselmatig voortgaat.
Geen algemeene mobilisatie in
Polen.
Officieel Wordt medegedeeld: „Gister
middag deed te Warschau het gerucht de
ronde, dat Polen tot algemeene mobilisatie
zou hebben besloten. In bevoegde Pooische
kringen wordt dit met stelligheid tegen
gesproken".
Wel vinden regelmatig oproepingen van
dienstplichtigen van speciale wapens
plaats.
De bomontploffing te Tarnos.
Volgens een bericht van het Pooische
telegraafagentschap werd de ontploffing op
het station te Tarnos veroorzaakt door een
tijdbom, welke in een koffer in de bagage
ruimte was achtergelaten. Ongeveer een
derde gedeelte van het station werd be
schadigd.
Arrestaties te Dantzig.
Gisteren was voor het eerst in de haven
van Dantzig geen enkel scheepvaartverkeer
Waar te neinen Te Gdynia komen steeds
meer Duitsche vluchtelingen uit de Vrije
Stad aan. De politie te Dantzig heeft een
der grootste reeders, Boselmann, op liet
oogenblik. dat hij aan boord van een
Deenscli schip wilde vertrekken, gearres
teerd. De reden van deze arrestatie is onbe
kend.
Bespreking van het antwoord
van Hitier.
Gemeld wordt, dat het Britsche Kabinet
hedenochtend zal bijeenkomen. Halifax heeft
niet Chamberlain gedurende één uur en veer
tig minuten het antwoord van Hitier bestu
deerd. Hij vertrok te kwart voor een in den
nacht van Downingstreet 10 naar het 1 o-
reign office, waar hij met Cadogan en sir
n°race Wilson lot half drie bleef,
FELLE AANVAL VAN DEN
SOC.-DEMOCRAAT MA.TTHIJ-
SEN OP DEN DIRECTEUR VAN
PUBLIEKE WERKEN.
De laatste zitting van den ouden Amster
damschen gemeenteraad was gisteren ge
wijd aan een zaak. die door den gespannen
toestand als gevolg van de internationale
gebeurtenissen op het oogenblik op den ach
tergrond is geraakt, maar die eenige maan
den geleden de gemoederen heftig in bewe
ging heeft gebracht. In behandeling kwam
nl. het eerste deel van het rapport der Am-
stcrdamsche raadscommissie, die een onder
zoek heeft ingesteld naar de uitgifte van erf-
pachtsgronden.
De bespreking van het erfpachtrapport
werd geopend door den sociaal-democrati-
schen fractievoorzitter, den heer J. W. Mat-
thijsen, die scherpe critiek uitoefende op de
wijze, waarop dc door den gemeenteraad in
gestelde commissie van onderzoek haar taak
had verricht.
Onder den schijn van rechtvaar
digheid en van een onbevooroor
deeld onderzoek heeft men In Ne
derland zelden een grootere schennis
van rechtsgang gezien dar in dit
geval, zegt spr.
Geen politieke chantage.
De commissie concludeert, dat er van
eenige corruptieve handeling geen sprake
was. Deze vrijspraak heef» een bedenkelijk
luchtje, omdat men de verdenking, welke
men legen spr. koesterde, tn die op losse
geruchten berustte, toch niet geheel los
laat. Als de justitie een los gerucht onder
zoekt. maar geen enkele aanwijzing voor de
juistheid er van heeft, volgt geen vrijspraak,
maar is er zelfs geen sprake van een ver
volging. Uitvoerig weerlegt spr. de beschul
diging van politieke chantage.
Commissie beïnvloed?
Spreker is er zeker van. dat de oor
zaak van de ellende, welke gekomen
is over menschen, die slachtoffer
werden van corruptiebeschuldi
gingen, ligt bij den directeur voor
Publieke Werken, die in zijn verhan
delingen uiting heeft gegeven aan de
wildste fantasieën. Deze directeur
ontziet zich nioé den wethouder voor
le stellen als het hoofd van twee
gangsterbenden, dc cene onder lei
ding van den heer Gulden, dc an
dere onder leiding van den zoon van
den wethouder. Als diens belangen
met elkaar botsen, doet dc wethou
der een keus en kiest zijn zoon. Spr.
vindt het een schande, dat de com
missie deze voorstelling heeft aan
vaard uit een zoo onbetrouwbare
bron. Zoozeer is de commissie ge
komen in de sfeer van den directeur,
dat ze het terrein van de feiten
heeft verlaten.
Op grond van de feiten hoopt spr., dat de
raad de conclusies der commissie zal
verwerpen.
Een motie.
Na den lieer Matthijsen sprak diens
fractiegenoot, Mr. A an der Velde, die de vol
gende motie indiende:
De Raad, kennis genomen hebbende van
het eerste en tweede gedeelte van deel 1 van
het rapport der raadscommissie van onder
zoek inzake erfpacht, gehoord de daarover
gevoerde beraadslagingen, spreekt als zijn
oordeel uit, dat voor eenige beschuldiging
van corruptie in verband met de erfpachts
uitgifte en den verkoop van gemeentelijke
terreinen ten aanzien van personen, tot het
gemeentebestuur of tot de ambtenaren van
den dienst der Publieke Werken behoorende,
geen grond aanwezig is bevonden.
Dat in een aantal der in het rapport ge
noemde gevallen beleidsfouten zijn gemaakt.
Dat echter de afkeuring, in het verschenen
deel van voormeld rapport uitgesproken
over de wijze, waarop het college van B. en
W. zijn taak heeft verricht en de wethou
der voor de Publieke Werken, alsmede de
overige in het rapport genoemde raadsle
den hun functie hebben uitgeoefend, door
de ter kennis van den raad gebrachte fei
ten niet voldoende wordt gerechtvaardigd
Besluit het verschenen deel van het rap
port voor kennisgeving aan te nemen.
Deze motie was mede-onderteekend door
vier sociaal democratische raadsleden.
Het sociaal-democratische lid van de com
missie van onderzoek, de heer C. Wouden
berg, legde een korte verklaring af, waarin
hij zeide. als lid der commissie uit volle
overtuiging het rapport te hebben ondertee
kend. Hij aanvaardde de conclusies er van
en deelde derhalve niet het standpunt van
zijn fractiegenooten.
Te elf uur des avonds werd de vergade
ring verdaagd tot hedenmiddag.
Zij behoeven geen, voorrang ie
verleenen aan ander verkeer.
De chef van den generalen staf heeft be
paald:
le. Dat de militaire bestuurders de ver
keersvoorschriften, met uitzondering van
die voorschriften, welke aan ander verkeer
te hunnen opzichte voorrang geven, moeten
blijven opvolgen, voorzoover zulks met de
belangen van hun dienst strookt.
Zoo zullen zij rechts moeten houden, niet
rechts mogen inhalen, maximumsnelheden
moeten inachtnemen en verkeersteekenen
moeten opvolgen.
2e. Dat de militaire bestuurders geen
voorrang behoeven te verleenen aan an
dier verkeer, doch ten opzichte van dat
andere verkeer niet zullen mogen doorrij
den, dan met inachtneming vna een groote
mate van zorgvuldigheid in het bijzonder
t.o.v. verkeer dat ingevolge de normale,
verkeersvoorschriften voorrang zoude heb
ben, opdat de kans op aanrijdingen zooveel
doenlijk worde beperkt.
Het vorenstaande geldt niet ten opzichte
van het verkeer op vóórrangs w e g e n
aan welk verkeer onder alle omstandighe
den den vorrang moet worden gelaten.
3e. Dat als militaire bestuurders in den
zin van deze order slechts worden aange
merkt de bestuurders van vierwielige motor
rijtuigen, voorzien van het rood-wit-blauw-
kcniteekcn, alsmede de bestuurders van
tweewielige motorrijtuigen, voorzoover deze
laatste bestuurdersdoor de terzake bevoeg
de militaire bevelhebbers voorzien worden
van een breede rood-wit-tolauwe band om
de linker arm.
Milliarden
De Amerikaansche vereeniging voor bui-
tenlandsche politiek heeft een staatje ge
maakt van de uitgaven voor bewapening
der zeven grootste landen in het jaar 1930.
Op grond van hetgeen daarvoor
in 1938 werd uitgegeven, berekent
zij het geheele bedrag voor het loo-
pende jaar op 20 milliard (38 mil-
liard gulden) tegen 2.4 milliard dol
lars in het jaar vóór den wereldoor
log.
In 1938 hebben deze landen, aldus de N'.R.
Crt., ruim 18 milliard dollars (34.2 milliard
gulden) aan bewapening besteed. Ofschoon
blijkbaar de dollar tegen den tegenwoordi-
gen koers moet worden genomen, is dit be
drag van 20 milliard nog aanzienlijk hooger
dan dat, waartoe de Volkenbond is gekomen
in zijn militair jaarboekje voor 1938, dat
voor de zeven groote mogendheden 7.4 mil
liard gouddollars (18H millard gulden) aan
gaf, togen 2.8 milliard in 1929.
De uitgaven der zeven grootste mogend
heden in 1939 (tot dusver) worden door dc
Amerikaansche vereeniging voor buitenland-
sche politiek als volgt opgesomd:
1939.
Gr. Brittannië 3,500,000,000
Frankrijk 1,800,000,000
Duitschland 4,500,000,000
Italië 550,000,000
Japan 1,800,000,000
Sowjet-Rusland 5,400,000,000
Ver. Staten 1,065,700,000
De pas er in!
In liet Amerikaansche Congres deelde de
staatssecretaris Morgenthau onlangs mede
dat, blijkens gegevens, door hem ontvangen,
Groot-Britlannië bijna de helt zijner hegroo
ling voor bewapening uitgeeft, Duitschland
waarschijnlijk 60 pet., Japan ruim 70 pet.
Deze gegevens liepen echter slechts tot 30
Juni; na dien tijd is de pas nog aanmerke
lijk versneld.
Een avontuurlijke reis naar de ontoegan
kelijke oerwouden van Afrika, op zoek naar
de plaats, waar de olifanten hun laatste le
vensdagen slijten.
5.
René stapte het eerst uit en zag een reus-
achtigen kaffer aan het einde van den aan
legsteiger staan. Meneer Hendriks, be
roemd ontdekkingsreiziger, kwam nu ook
aan land, gevolgd door Bep, zijn dochter.
Koen, zijn zoon en den kaffervriend der
familie, Kazimoto. Mevrouw Hendriks was
reeds jaren geleden gestorven.
„Zeg René," zei mijnheer Hendriks, „als jjj
en Kazimoto hier blijven en op het vliegtuig
passen, dan zullen wij vlug voortmaken en zien
of iemand hier in Matodi ons inlichtingen kan
geven over den „Olifantsman", zoals de kaf
fers den man noemen, dien wf zoeken."
„In orde, vader", antwoordde René. Op ver
zoek van Bep en Koen noemde Marcelles mijn
heer Hendriks ook vader, en dit kon temeer,
omdat René van zeer goeden huize was en
zich in dezelfde kringen bewoog als de familie
Hendriks.
„Vader," zoals mijnheer Hendriks verder in
dit verhaal genoemd wordt zag de blik van
René afdwalen naar de reusachtige bronzen
gestalte aan het einde van de pier. Hij glim
lachte even toen hij besloot René zijn spel te
laten spelen tegenover de mensen, die hij niet
zo gemakkelijk nog verstond, omdat hij pas
sinds kort de taal der kaffers had geleerd, en
wandelde met Bep en Koen naar de kust.
7.
Matodi, een klein dorp, lag op korte afstand
van de Congorivier. René riep Kazimoto zacht
bij zich, „Ja, Bwana," bromde de aanhanke
lijke wilde, terwijl hij zijn mooi gekapt hoofd
achterover gooide en zijn jongen meester aan
keek met een breden glimlach. „Kijk, Kazi
moto", fluisterde René. „Zie je daar dien reus
aan het einde van de pier die een rood ka
toenen lendendoek draagt en een ketting van
leeuwenklauwen om zijn hals?" „Ja Bwana",
fluisterde Kazimoto.
8.
„Wie is dat?" vroeg René. Terwijl hij een
paar passen voorwaarts deed naar de stille
figuur, beschermde Kazimoto zijn ogen tegen
het felle zonlicht om beter te kunnen zien.
Toen, opeens scheen hij den groten kaffer te
herkennen, want zijn glimlach verdween en er
kwam een trek van grote angst voor in de
plaats. „Wat is er, Kazimoto?" riep René
uit. „Ug ug", zei Kazimoto stokkend, achter
in zijn keel. „Ug, ug". Het wit van de ogen
van den zwarten man werd zichtbaar, terwijl
hij met zijn pupillen rolde van angst.
f 10.000 voor verbetering noodig.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging en verhooging van de begrooting van
het staatsmuntbedrijf voor het dienstjaar
1939.
Aan de Memorie van Toelichting wordt het
volgende ontleend:
De voorgestelde verhooging van artikel i
met f 20.700 vindt o.m. haar oorzaak in de
omstandigheden, dat de muntzaal van
's Rijks Munt reeds lang niet meer beant
woordt aan de eischen, die redelijkerwijze
moeten worden gesteld met het oog op het
uitoefenen van toezicht en controle.
Het ligt nu in de bedoeling een verdieping
te houwen op de weegzaal. Voor een en an
der is bcnoodigd een bedrag van f 10.000.
In de tweede plaats vereischt het har
dingslokaal, dat het vorige jaar is geplaatst,
nog eenige bijzondere voorzieningen in ver
band met de gewijzigde hardingsmethode,
die binnenkort wordt ingevoerd. De kosten
van deze voorzieningen zijn geraamd op
f 3200.
Ten slotte behooren aan enkele muren
noodzakelijk gebleken reparaties te worden
uitgevoerd. De kosten bedragen naar schat
ting f 7500.
's Gravenhage. Naar wij vernemen, is
hedenmorgen wederom een buitengewone
ministerraad gehouden.
De directie van de Kon N'ed. Stoomboot
Maatschappij deelt ons mede. dat het be
richt als zoude de maatschappij haar dien
sten hebben gestaakt, onjuist is. Integen
deel stelt de K.N.S M. alle pogingen in het
werk haar diensten, zoolang de gelegenheid
daartoe mogelijk is. te handhaven.
M.s. Dempo vroeger thuis.
Het M.S. Dempo van de Rotterdamsche
Lloyd. dat oorspronkelijk Donderdagmor
gen om zeven uur uit Indië te Rotterdam
zou aankomen, wordt hedenmiddag, om
vier uur te Rotterdam verwacht.
ZEGGEN DE AMERIKAANSCHE BLADE*
De New York Herald Tribune zegt in een
hoofdartikel:
„Hitler's optreden toont geen vertrouwen
in de overwinning. Het is niet Hitier, die
de zenuwenoorlog won, doch de verachte,
ontaarde aftandsche democratie, welke
thans, onder de moeilijkst denkbare om
standigheden haar kracht toont.
Het Britsche en Fransche volk, zoo ver
volgt het Amerikaansche blad, is gewapend
onder volkomen kennis van alle omstan
digheden en geheel vrijwillig.
De Duitschers zijn dappere menschen,
evenals hun tegenstanders, maar er kan
niet aan worden getwijfeld welke partij psy
chologisch beter is voorbereid.
De volken van Frankrijk en Engeland ge
ven een schitterend voorbeeld van de ware
eenheid, moed en klaar inzicht waartoe
slechts de democratie in staat is.
Ook de luchtlijn Amsterdam—
Milaan hersteld.
De K.L.M. deelt mede:
De afkondiging van de mobilisatie blijkt
op de regelmatige uitvoering der diensten
geen invloed te hebben. Gistermorgen ver
trok het Indiëvliegtuig precies op tijd van
Schiphol via Leipzig naar Batavia. Evenals
Maandag zullen de aangekondigde diensten
op Londen, Parijs en Berlijn normaal voort
gang vinden. Naar Scandinavië vertrekken
drie vliegtuigen per dag, terwijl voorts over
wogen wordt de dienst Amsterdam-Oslo, wel
ke de vorige week werd gestaakt, weer uit
te voeren.
In Midden-Europa wordt het zeer op prijs
gesteld, dat de K.L.M. haar dienst op Praag,
Weenen en Boedapest regelmatig heeft
kunnen waarnemen. Ook de nachtpostdienst
op Keulen werd tot nu toe normaal en vol
gens dienstregeling gevlogen.
De luchtverbinding tusschen Nederland en
Italië via Duitschland is gisteren hervat.
Gisteren, in de richting naar Nederland, he
den van Nederland naar Keulen, Frankfort
en Mlilaan, zoodat om den anderen dag van
Nederland naar Italië per vliegtuig gereisd
kan worden.
