Tijd voor daden is j gekomen Frankrijk in staat van beleg stellen ultimatum GEEN HULP aan VAN ITALIË Duitschland DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER aldus verklaart Chamberlain Engeland zal zonder aarzeling zijn verplichtingen nakomen 500 millioen pond Bregman Terugtrekking der troepen uit Polen geëischt Polen doet beroep op Engeland voorEngelaods bewapening Polen ontvluchten Dantzig Eden weer in de Engelsche regeering? Dank van Hitier aan den Duce ZATERDAG Nu alle desbetreffende documenten gepubliceerd zijn, al dus Chamberlain verder, zullen wij voor de rechtbank der historie staan, wetende, dat de verantwoordelijkheid voor dezen verschrikkelijken rampspoed ligt op de schou ders van één man. (Luide toejuichingen,) De Duitsche Rijkskanselier heeft niet geaarzeld om de we reld te dompelen in ellende om zijn eigen zinnelooze eer zucht en ambities te dienen. (Luide toejuichingen.) CHAMBERLAIN Denemarken blijft neutraal Poolsche ambassadeur verlaat Berlijn De houding der Fransche communisten Accountantskantoor LEERAAR M. O. Mussolini zou een Vijfmogendheden- cooferentie voorstellen HELDERSCHE COURANT KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Eén man de schuldige Uitgave der Uitg.-Ml|. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder 2 SEPTEMBER 1939 67e JAARG. No. 8711 In een stampvol Lagerhuis, waarvan ook de tribune meer dan bezet was, heeft gisteravond Chamberlain een verklaring afgelegd, die een beeld geeft van den huidigen benarden toestand. De eerste woorden van zijn rede, die hij op bijna onhoorbaren toon uitsprak, waren de volgende: „Ik ben niet voornemens heden avond veel woorden te zeggen. De tijd is gekomen voor daden (toe juichingen) veeleer dan voor woorden. Achttien maanden geleden bad ik dat de verantwoordelijkheid niet op mij zou mogen vallen om dit' Huis te vragen de vreeselijke scheidsrechterlijke uitspraak van een oorlog te aanvaarden. Ik vrees dat ik niet in staat zal zijn die .verantwoordelijkheid te vermijden. Ik zou echter geen duidelijker omstandigheden wenschen, dan zij vandaag zijn ten aanzien van de vraag waar mijn plicht is ge legen (toejuichingen). Wij hebben geen enkel middel verwaarloosd om het kristalhel der te maken voor de Duitsche regeering, dat, wanneer zij er aan vasthield wederom geweld te gebruiken op de wijze waarop zij dit in het verleden heeft gebruikt, wij vastbesloten waren ons met ge weld tegen haar te verzetten. ■zomm Bevolking koelbloedig. In Frankrijk is met ingang van heden de algemeene mobilisatie ge last van de Fransche legers te land, ter zee en in de lucht, over de ge- heele uitgestrektheid van het Fran sche grondgebied, in Algiers, in de koloniën en andere gebieden van Fransche onderhoorigheid. De staat van beleg is afgekondigd. Deze maatregelen werden tegen twee uur in speciale dagbladedities bekend gemaakt, doch verwekten geen onrust. Integendeel, de menschen verdrongen zich wel rondom de kiosken en de courantenverkoopers, doch be waarden hun koelbloedigheid. Wie de mobi lisatie van 1914 heeft meegemaakt, zoo zegt Havas, maakt onwillekeurig een vergelij king met die van heden. Ditmaal geen lie deren en geen kreten Men schijnt zich geen vertrouwen te hoeven inblazen, aangezien dit een gevoelen is, dat zich vanzelf aan allen opdringt. De bevolking gewaarschuwd. Het ministerie van Binnenlandsche Zaken deelt mede: de regeering herhaalt nog eens den dringenden raad aan de Parijsche be volking: zij die een domicilie in de provin cie hebben en besloten waren de hoofdstad te verlaten, moeten niet langer wachten met zich derwaarts te begeven. Frankrijk en Engeland Engeland en Frankrijk hebben zich gisteren door middel van hun am- basadeurs te Berlijn tot von Rib- bentrop gewend met den eisch dat Duitschland onmiddellijk iedere agressieve actie zal staken en de Duitsche troepen uit Polen terug trekken. In geval van een ongunstig ant woord zouden beide regeeringen haar verplichtingen ten uitvoer leg gen en de ambassadeurs hun pas poort aanvragen. Von Ribbentrop heeft geantwoord dat hij de vraag aan Hitier zal overbrengen. Met deze démarohe hebben de Westersche democratiën dus de eer ste stap gezet op den weg naar oor log met het Derde Rijk. De verzekeringen van Engeland en Frankrijk laten er geen twijfel aan bestaan of deze landen zullen bin nen enkele dagen hun volle militai re kracht inzetten. Ik heb thans alle met de Duitsche regee ring gevoerde correspondentie in den vorm van een witboek doen stellen. Ik denk niet dat het noodig is in bijzonderheden te refe- reeren op dit oogenblik naar deze documen ten, die reeds voorbije historie zijn. Zij ma ken het volstrekt duidelijk dat ons doel is geweest er naar te streven besprekingen tot stand te brengen omtrent het Poolsch Duitsche geschil tusschen de beide regeerin gen zelve op voorwaarden van gelijkheid (toejuichingen). De regeling zou er eene moeten zijn geweest welke de onafhankelijk heid van Polen waarborgde en haar behoor lijk in acht nemen veilig stelde door een internationalen waarborg. Chamberlain vervolgde: De Brit- sche ambassadeur heeft Berlijn me degedeeld, dat tenzij verzekeringen werden gegeven dat iedere agressie ve actie wordt opgeschort en de Dnit sche troepen uit Polen worden te ruggetrokken, de Britsche regeering zonder aarzeling hare verplichtingen zal nakomen. Wanneer het antwoord hierop ongunstig luidt, zal de Brit sche ambassadeur zijn paspoort aan vragen. Chamberlain voegde hieraan toe dat de militaire toestand van Engeland geruststel lender is dan in 1914. Alle valide mannen tusschen 18 en 41 jaar zullen onderhevig zijn aan militairen dienst, volgens de nieu we wet. Er is echter één passage in de mededeeling d.d. 30 Augustus, die ik zou willen aanha len, omdat zij toont, hoe gemakkelijk eeri uiteindelijke hotsing zou hebben kunnen zijn vermeden, wanneer er het geringste verlangen had bestaan aan den kant van de Duitsche regeering om tot een vreedzame regohng te komen. In dit document zeiden wij: „De Engelsche regeering erkent ten volle de noodzakelijkheid van spoed bij het in gang brengen van besprekingen en zij deelt de ongerustheid van den rijkskanse lier, voortvloeiende uit het in elkanders na bijheid staan van twee gemobiliseerde le gers, tegenover elkander. Zijn aanhaling 'vervolgende zeide de Britsche premier: „Dienovereenkomstig zou zij op de sterkste wijze er bij beide partijen op willen aandringen zich te verplichten, dat gedurende de onderhandelingen geen agressieve militaire bewegingen zullen plaats vinden. De Britsche regeering heeft het vertrouwen dat zij een dergelijke ver plichting van de Poolsche regeering kan verkrijgen, wanneer de Duitsche regeering soortgelijke verzekeringen zou geven". Dit telegram, zoo vervolgde de premier, bracht een onmiddellijk antwoord van de Poolsche regeering gedateerd op 31 Augus tus, waarin de Poolsche regeering zeide, dat zij bereid was op basis van wederkeerig- heid, de garantie te geven, dat in geval van onderhandelingen Poolsche troepen niet de grens zouden schenden van het Duitsche rijk, mits een overeenkomstige waarborg door de Duitschers werd gegeven. Wij heb ben nooit eenig bericht ontvangen van de Duitsche regeering op dit voorstel. Ritzau's Bureau te Kopenhagen deelt mede: De Deensche regeering heeft beslo ten, dat Denemarken tijdens den oorlog, welke is uitgebroken tusschen Duitschland en Polen, een volkomen neutraliteit zal in- achtnemen. Deze neutraliteit zal worden in acht genomen volgens de bewoordingen der besluiten volgende op de verklaringen van 27 Mei 1938, geteekend door Denemar ken, Finland, IJsland, Noorwegen en Zwe den. De Poolsche ambassadeur te Berlijn I.ipski, heeft opdracht gekregen de Duitsche hoofdstad te verlaten. De Duitsche zaak gelastigde te Warschau heeft eveneens na mens zijn regeering zijn paspoort gevraagd Hierdoor is ook in diplomatieken zin de toestand duidelijk. ER IS SPRAKE VAN „DIRECTE AGFESSIE." De diplomatieke correspondent van Reuter verneemt, dat de Poolsche ambassadeur gisterochtend een be zoek heeft gebracht aan den Brit- schen minister van Buitenlandsche Zaken, Lord Halifax, dien hij op de hoogte heeft gesteld van een Duit- schen aanval, welke, naar hij zeide, een geval beteekende van een directe agressie, zooals voorzien in het En- gelsch -Poolsche verdrag, waarop hij een beroep deed. O.a. tot het „doeltreffend voeren van iederen oorlog." Het Engelsche Lagerhuis heeft met alge- meene stemmen goedkeuring gehecht aan een crediet ten bedrage van 500 millioen pond sterling voor de „verdediging van het Koninkrijk, de handhaving van de openbare orde en het doeltreffend voeren van iederen oorlog." Op de vraag van een afgevaardigde of hij een nieuwe begrootinr zou gaan indienen, antwoordde Sir John Simon vervolgens be vestigend. Hij kon echter daarvoor nog geen datum vaststellen. In de eerste rijen tegen het Hit- leriaansch fascisme. De communistische parlementsfractie heeft een mededeeling gepubliceerd, waarin gezegd wordt, „dat alle communisten vastbesloten zijnin de eerste rijen te staan bij het verzet tegen de agressie van het Hitleriaansche fas cisme, voor de verdediging van de vrijheden de nationale onafhankelijkheid, de democra tische beginselen en de beschaving". Lid N. I. v. B. Lid Ned. Gen. v. Acc* Loodsgracht 72 Tel. 560 Vele Polen in de Vrije Stad wil len echter voor hun land vech ten. Het Poolsche Telegraaf Agentschap bericht dat tengevolge van de terreur, welke door de autoriteiten van Dantzig werd uitge oefend, op de Poolsche bewoners van de Vrije Stad, vele Polen uit Dantzig naar Poolsch gebied zijn uitgeweken om te ont komen aan de inlijving bij do militaire or ganisaties van Dantzig. Een aanzienlijke groep Poolsche vluchte lingen uit Dantzig heeft zich telegrafisch uit Gdynia gewend tot de Poolsche autori teiten met het verzoek een afzonderlijke for rnatie van Polen uit Dantzig te mogen vor- jnen. Te Gdynia, Tczew, Torun en Koseirzyna zijn commissies van vluchtelingen uit Dant zig gevormd ter voorbereiding van para-mi litaire organisaties. Engelsch kabinet basis mogelijk. op breedere Overeenkomstig de gebruikelijke practijk in bijzondere omstandigheden hebben de leden van het Britsche kabinet en de overige leden der regeering hun ontslag in handen gesteld van den eersten minister, teneinde het dezen mogelijk te maken ingeval van oorlog de regeering op breedere basis te brengen. Churchill en Eden worden als eventucele nieuwe ministers genoemd. Zij zouden bereid zijn in de regeering zitting te nemen, evenals de liberaie oud-minister Lord Samuel. Ook in de wandelgangen van de Fransche Kamer werd vernomen, dat de Fransche regeering voornemens is zich op breedere basis te stellen. Reeds in zijn Rijksdagrede zeide Hitier, dat Duitschland alleen de kwestie Polen zou oplossen, zonder hulp van zijn Italiaanschen vriend. Een nader telegram van den Führer aan het Italiaansche staatshoofd bevestigd dit nog nader. Deze depêche luidt: „Duce' ik dank u zeer hartelijk voor de diplomatieke en politieke hulp, wel ke gij onlangs aan Duitschland en zijn goed recht hebt geschonken. Ik ben overtuigd, met de Duitsche mi litaire macht de taak te kunnen ver vullen, welke ons is opgelegd. Ik meen in de gegeven omstandigheden de Italiaansche militaire hulp niet noodig te hebben. Ik dank u, Duce, ook voor alles, wat gij in de toe komst zult doen voor de gemeen schappelijke zaak van fascisme en nationaal-socialisme. w.g. Hitier." Deze houding van de „as" is trouwens èn politiek èn strategisch zeer verklaarbaar. Via Rome blijft het contact tusschen de te genstanders bewaard, maar vooral is van be lang, dat het bevriende Italië thans rustig het juiste oogenblik kan afwachten waarop het zijn zwaard in de weegschaal kan wer pen. Een groot voordeel van de Italiaansche onzijdigheid is nog, dat Italiëthans moeilijk door de vereenigde BritschFransche vloten kan worden geblokkeerd en dus zijn havens als aanvoerplaatsen voor de Duitsche oor logsbehoefte kan beschikbaar stellen. Intusschen schijnt Mussolini zijn diploma tieke activiteit nog te verhoogen. UIT PARIJS WORDT ZELFS GE MELD, DAT DE DUCE HEEFT VOORGESTELD EEN VIJFMO- GENDHEDENCONFERENTIE TE HOUDEN. WAARIN NIET ALLEEN DE POOLSCHE KWESTIE, MAAR ALLE LOOPENDE VRAAGSTUK KEN ZOUDEN WORDEN BEHAN DELD. Daartoe heeft Ciano, den Italiaanschen minister van buitenlandsche zaken, giste ren achtereenvolgens ontvangen de ambas sadeurs van de Vereenigde Staten. Frank rijk. Engeland, Duitschland, Polen en den zaakgelastigde van Hongarije. Wat Italië zal doen, indien straks, het geen vrijwel zeker is. in het Westen de lan den togen Duitschland gaan optrekken valt moeilijk te zeggen. Het Italiaansche communiqué aan het volk is in dit opzicht niet geheel duidelijk. Het zegt immers: De ministerraad verklaart vervol gens en kondigt het volk aan, dat Italië geen enkele militair initiatief neemt. Geldt dit slechts voor het geval de oorlog gelocaliseerd blijft tusschen Duitschland en Polen of ook indien Frankrijk en Engeland den asgenoot bespringen?

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1