Frankrijk strijdt op drie fronten
Achterstand
Veldpost
Engeland rekent
op 3 jaren oorlog
Auto door tram
ingedrukt
Het Duitsche leger
van 1914 was heter
in den
Eerst thans
ingehaald
Naar een Centraleo
Bloedtransfusiedienst
Eén doode,
drie gewonden
„Op alle drie is
de overwinning zeker"
V er voer verbod
voor hooi
Rijden en varen
op commando I
Werkloosheid
en mobilisatie
Afgewezen minnaar
wreekt zich
LLOYD GEORGE zegt*
EEN MILITAIR FRONT.
EEN FRONT VAN HET GELD
VERKEER.
EEN ECONOMISCH FRONT.
OORLOGSKABINET INGESTELD.
REYNAUD.
weet, dat de bank van Framkrijik thans twee
maal meer goud bezit dan in Augustus 1914
Met deze tonnen goudis zullen wij in het
buitenland de grondstoffen koopen, die voor
den oorlog noodig zijn, wij zullen wapens
en vliegtuigen koopen. Hoe korter de oor
log duurt, des te meer Fransche levens
worden gered.
De loketten van banken en spaarkassen
zijn opengebleven voor betalingen, terwijl
in 1914 de spaarkassen slechts 50 fres. per
veertien dagen uitbetaalden. Aan den an
deren kant hebben wij reusachtige uitgaven
gedaan. Ken wet heeft ons het recht gege
ven 25 miiMiard van de bank van Frankrijk
te leenen. Deze voorschot te nmia rge is nog
intact en de oorzaak daarvan is. dat de
Franschen den toestand begrepen hebben.
ln.plaa.ts van improductieve bankbiljetten
bij zich te houden, hebl>en zij op de wa.pe-
ningsbons ingeschreven. In deze eerste oor-
logsweek zijn de opvragi.n.gen niet alleen
gestaakt, doch het overschot der inschrijvin
gen op de bons bedroeg 1.000.000.000 francs.
liet laatste kwartier zal toebehooren aan
het volk, dat zooveel mogelijk produceert en
zoo min mogelijk verbruikt.
Zoowel ten aanzien van stijging van de
deviezen als van verhooging der prijzen, zul
Ion wij een toestand hebben geschapen,
waarin het particuliere belang zal samen
vallen met het algemeene belang. De spaar
penningen zullen spontaan belegd worden
in schatkistbiljetten en schatkist leeningen,
waardoor de oorlgg gefinancierd zal kunnen
worden. Dat is de weg, dien wij gaan vol
gen. Dat is de veldslag, dien wij zullen leve
ren.
Nadat Reynaud er op had gewezen dat
voor alles de productie zoo hoog mogelijk
moet zijn en liet verbruik zoo laag moge
lijk en verspilling misdaad is, kondigde hij
een reeks
verdere maatregelen
aan. Deze, aldus Reynaud, hebben betrek
king op de wisselconirole. die wij hebben
ingesteld, zooals Engeland eenige dagen ge
leden heeft gedaan. Frankrijk heeft sedert
tien maanden vrijheid op de wisselmarkt
gekend. Maar deze vrijheid, die in tijd van
vrede goede diensten heeft bewezen en nog
zal bewijzen, zou in oorlogstijd een zwak
heid zijn geworden. Do maatregelen, die ge
nomen zijn, waren reeds lang voorzien en
de reglementatie.welke vanmorgen in liet
staatsblad is verschenen, is reeds eenigen
tijd geleden verzegeld naar alle deelen van
het, Fransche rijk gezonden.
Men had beschikt, dat het nieuwe regime
van kracht zou worden op den Zondag, die
zou volgen op de oorlogsverklaring.
De maatregelen behelzen een verbod voor
het koopen van buitenlandsch geld, door
particulieren, en verschaffen de bank van
Frankrijk het monopolie voor den handel
in dit gold.
De wisselcontrole verhindert hanssopc-
culatie in buitenlandsche deviezen. Zoo zal
de prijscontrole haussepeculatie in goede
ren onmogelijk maken. Deze controle zal
doeltreffend zijn, omdat zij tegelijkertijd
wordt uitgeoefend op de koopkracht en dc
verschillende elementen van den prijs, aldus
eindigde Reynaud zijn belangrijke uiteen
zetting.
HET BEWEGELIJKE LEGER
BIEDT DE POST VELE MOEI
LIJKHEDEN!
De directeur van den étappen- en ver
keersdienst van het algemeen hoofdkwartier
kolonel van den gcncralen staf H. H. Tho-
den van Velzon. legde er in een onderhoud
dat wij met hem mochten hebben, den na
druk op. dat bij den Vcldpostdienst onder
geheel andere omstandigheden gewerkt
moet worden dan bij de normale postvoor-
ziening. Inderdaad, de veldpostdienst heeft
tot nu toe stroef gefunctionneerd en ook al
is momenteel de gcheele achterstand van de
eerste dagen der mobilisatie weggewerkt,
men mag niet en nooit venvachten, dat de
veldpost-met even groote snelheid het doel
bereikt als de post in het burgerleven.
Daarvoor zijn de moeilijkheden te groot, o.a.
doordat de adresseering niet normaal is. Dc
ambtenaren moeten wennen aan de mili
taire afkortingen, welke in het leger plegen
gebruikt te worden.
Bij den burgerpostdienst letten de ambte
naren uitsluitend op de plaatsnamen, hij
den militairen postdienst moeten zij 't ge-
heele adres onder de loupe nemen.
Deze oefening heeft tijd noodig.
Nog steeds verkeerd adresseeren.
De moeilijkheden komen van twee
kanten: eenerzijds worden in de
adressen maar al te vaak raadsels
opgegeven, anderzijds schopt het be
wegelijke leger groote bezwaren voor
een snelle distributie van de toestroo-
monde poststukken.
Inderdaad stroomen de brieven, ansicht
kaarten en kranten binnen. Het is alsof plot
seling iedereen aan het schrijven is gesla
gen en tienduizenden poststukken dienen
met den meestcn spoed verwerkt te worden,
omdat iedere zending nieuwe stukken aan
brengt.
In het begin van de mobilisatie is het dan
ook gebeurd, dat de cumulatie bijna beang
stigende vormen aannam. Men schreef aan
vankelijk naar de plaatsen, waar de dienst
plichtigen mobiliseerden: na twee dagen wa
ren deze alweer naar een andere plaats ver
dwenen.
Eerst thans achterstand ingehaald
Het gevolg is, dat eigenlijk eerst
in den loop van deze week de achter
stand kon worden ingehaald, omdat
de verschillende lcgerondcrdeelen al
thans voor eenigen tijd op een vaste
plaats ie bereiken waren.
De ambtenaren van den Veldpostdienst, met
overste van Houwëlingen aan liet hoofd, heb
ben dag en nacht gewerkt om schoon schip
te maken. Zaterdag was men zoover, dat de
enorme massa van stukken was weggewerkt,
zoodat men met een gerust hart de nieuwe
zendingen mocht afwachten.
Op het oogenblik zijn er 1 hoofdexpeditie-
kantoor, 2 expeditiekantoren en 10 veldpost
kantoren in werking met een gezamenlijke
sterkte van 400 man personeel.
De Minister van Economische Za
ken heeft bekend gemaakt, dat met
ingang van heden 1939 het vervoe
ren of doen vervoeren van alle soor
ten hooi, in grootere hoeveelheden
dan 100 kg. verboden is.
In uitzonderingsgevallen kan de
provinciale voedselcommissaris in
het gebied, waar degene, die dat
product wenscht te vervoeren, ge
vestigd is, voor dat verbod dispen
satie verleenen.
In Frankrijk worden verscheidene
maatregelen genomen, welke er op
wijzen, dat men zich voorbereidt op
een langdurigen en hardnekkigen
oorlog. Een daarvan is het instellen
van een oorlogskabinet. Het schijnt,
dat Daladier het meerendeel zijner
medewerkers zal handhaven en aan
hen eenige persoonlijkheden van be
proefde bevoegdheden en beproefd
karakter zal toevoegen.
Een geheel nieuwe regeering wordt dus
niet gevormd. De minister van finantiën
Paul Reynaud heeft gisteravond in een uit
voerige radiorede verschillende mededeelin
gen over de te volgen gedragslijn gedaan.
De rede van Reynaud.
In zijn rede trachtte de minister aan te
toonen, dat achter het militaire front een
economisch en een monetair front ligt.
Duitschland verloor in 191S den oorlog niet
hoofdzakelijk door ineenstorting van het mi
litaire front, doch door ineenzinking op de
heide andere. Ook thans zal dat het geval
zijn, aldus Reynaud.
Duitschland is reeds in groote mate uit
geput door de gigantische inspanning, die
het zich heeft getroost voor de voorberei
ding van den oorlog. Economisch en finan
cieel is het Duitsche organisme reeds zeer
kwetsbaar.
Wat nu Frankrijk betreft: het is een feit,
dat het don oorlog begint in veel betere eco
nomische en financieele omstandigheden
dan de vijand.
Sedert een jaar is het productie-rytlvme
der wapenfabrieken aanzienlijk gestegen
terwijl de algemeene productie van rijkdom
men toenam. En wat den goudvoorraad !>e-
treft: het zal voldoende zijn, indien ik me
dedeel, dat deze oor'ogsscihat in enkele
maanden met bijna 30 procent is gestegen.
Het is niet slecht, dat men hier en elders
STRIJD OM HET INTER
NATIONALE RECHT.
Lloyd Gcorge heeft in de „Sundav Ex
press" de indrukken weergegeven, welke na
de eerste week van dofc oorlog bij hem zijn
opgekomen. Wederom, zoo schrijft hij wordt
gestreden om het internationale recht. De
ze strijd duurt van het begin der geschie
denis en zal niet eindigen, wanneer men
niet gelijk recht erkent voor sterke en
zwakke mogendheden. De strijd zal slechts
eindigen, wanneer de aanvaller merkt dat
de weg te kostbaar wordt. De Westelijke
LLOYD GEORGE.
mogendheden moeten den aanvaller van
1914 weer dezelfde les geven en zij moeten
dit zoodanig doen, dat het de laatste keer
is. Lloyd George merkt verder op, dat een
deel van het oude OostenrijkHongarije
neutraal is, evenals Bulgarije en dat Tur
kije aan de zijde der Westelijke mogendhe
den staat, terwijl het Poolsche leger nog in
tact is.
Drie punten zijn van belang nl. de kwali
teit van liet commando der Poolsche troe
pen, de vraag of zij een stelling voorberei
den, welke houdbaar is en heit moreel van
de troepen.
Waartoe de Polen in staat zijn, blijkt uit
het garnizoen van de Westerplattc.
Verder merkt Lloyd George op. dat een
onbetwistbaar gunstige factor is, dat het
Fransche leger superieur is aan ieder ander
leger, terwijl over een groote menschenre
serve wordt beschikt.
Tenslotte verklaart Lloyd George, dat het
Duitsche leger van thans niet vergeleken
kan worden met dat van 1914. De Duitsche
officieren staan niet op het peil van de
Fransche. Engeland mag evenwel niet het
zwaartepunt van den stvijd op het Fransche
leger laten vallen, Het moet zonder tijdver
lies maatregelen nemen om een leger te
zenden, teneinde het Fransche te heli>en in
den aanval op het nationaal socialisme,
Alleen vrede met een „fatsoen
lijke Duitsche regeering".
EEN DUITSCH VREDESAAN
BOD VIA MUSSOLINI VER
WACHT. BIJ VOORBAAT AF
GESLAGEN.
Er is een belangrijke Britsche verklaring
gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat in
de bijeenkomst van het oorlogs-ministerie
is besloten, de politiek te baseeren op de
veronderstelling, dat de oorlog drie of meer
jaren zal duren. Alle departementen hebben
opdracht ontvangen hun plannen hierop te
grondvesten.
In officieeele kringen acht men deze ver
klaring een onmiskenbaar antwoord op de
aanbevelingen, welke Göring in zijn rede
heeft gedaan, dat Engeland de zaak van
oorlog en vrede nogmaals in overweging
zou nemen Het zwaartepunt wordt niet ge
legd op het feit, dat de regeering haar poli
tiek baseert op een oorlog van drie jaar
of langer, doch dal Engeland vast besloten
is. deze zaak tot einde toe uit te vechten.
In dit verband is zeker interessant wat
de News Chronicle over de vredesvoorwaar
den schrijft, die het blad als volgt ziet:
1.) Instelling van een fatsoenlijke Duit
sche regeering;
2.) Herstel der onafhankelijkheid van Tsje-
go Slowakije;
3.) Het afzien door Duitschland van alle
agressieve bedoelingen;
4). Ontwappning.
De Parijsrhe correspondent van liet blad
schrijft, dat er niet de minste kans is, dat
dc kinderlijke vredesvoorspiegeling door de
nat ionaal-socialisten hier eenig effect sor
teert Frankrijk gaat niet voor niets een
oorlog in. Wanneer eenmaal het besluit ge
nomen is de strijdkrachten naar het front
te zenden, zal Frankrijk marcheeren tot de
verplettering van het regiem van Hitier en
de wegneming van de Duitsche bedreiging
tegen Europa."
De Engelsche ochtendbladen scharen zich
eensgezind achter de aangekondigde regee-
ringspolitiek. Het kan wel zijn, zegt men,
dat de raming van drie jaren een raming
waarop alle oorlogsvoorbereidingen thans
worden gebaseerd al te pessimistisch is.
Er zijn lessen geleerd uit den vorigen oor
log. Een dier lessen was dat wanneer men
zich op een langen termijn van den aanvang
af had ingesteld voor de vijandelijkheden dc
oorlog met achttien maanden had kunnen
worden verminderd.
Duidelijk treedt aan den dag, dat
een vredesvoorstel binnenkort zal
worden gedaan, waarschijnlijk door
tusschenkomst van Mussolini.
Frankrijk en Engeland verwachten
het, beide zullen hetzelfde antwoord
geven: geen enkele vrede is mogelijk
zonder vernietiging van het Hitleris-
me en de heerschappij van het bru
te geweld."
De Sunday Times schrijft in een hoofd
artikel: „Een dergelijke vrede, op welke wij
ze ook gecamoufleerd, zou wanneer hij door
ons werd geratificeerd de beslissende triumf
zijn voor Hitler en zou van hem den defini
tieven meester maken niet alleen van
Duitschland, maar van Europa. Zijn wensch
om ons te zien toestemmen, heeft het mo
tief kunnen vormen waarom hij zich tot
dusverre onthouden heeft van luchtbom
bardementen op Groot Rrittanniö. Wanneer
het zoo is, is zijn berekening foutief. Noch
de eer, noch de voorzichtigheid zouden Groot
Brittannië veroorloven een einde tc maken
aan den oorlog op dergelijke voorwaarden."
Gistel-morgen is te Hillegersberg een
ernstig auto-ongeluk gebeurd, waar
hij vier personen ernstig werden ge
wond.
Omstreeks half elf reed op den straatweg
komende uit de richting Rotterdam een per
sonenauto bestuurd door den 4G-jarigen lieer
A. van Veen. wonende in de Rodenrijsche-
laan te Rotterdam, achter een motorwagen
van lijn 14 der R. E. T.
Ter hoogte van de Adriaansingel wilde de
bestuurder van de auto de tram passeeren en
week hiertoe naar links uit. Hij heeft zich
er echter niet voldoende van vergewist of de
linkerzijde van den weg vrij was, waardoor
de auto in hotsing kwam met een uit de te
genovergestelde richting komende motorwa
gen van lijn 10 der R. E. T., bestuurd door
S., wonende te Rotterdam.
Ontzettende gevolgen.
Uitbreiding van voorraden bloed
noodzakelijk
De auto werd aan de voorzijde ge
grepen en geheel ingedrukt, daarbij
een heelen slag omdraaiende. De ge
volgen waren ontzettend.
De bestuurder van de auto werd
uit! den wagen geslingerd en liep een
schedelbasisiractuur op. De naast
hem zittende 50-jarige heer G. A. van
Munnink, wonende te Hilligersberg,
die eveneens uit de auto werd ge
slingerd, kreeg een schedelbasisirac
tuur, terwijl de knieschijf van het
linkerbeen en zijn beide polsen wer
den gebroken.
Achter in den wagen zaten de beide echt-
genooten van genoemde heeren met het 15-
jarig dochtertje van den heer van Munnink
De 48-jarige mevrouw W. L. van Munnink-
Lucking liep een ernsfige hoofdwonde op,
terwijl zij klaagde over pijn in de linker
heup. Haar dochtertje bekwam een hersen
schudding. De echtgenoote van den heer van
Veen, die niet werd gewond, doch begrijpelij
ker wijze zeer overstuur was, werd bij om
wonenden binnengebracht.
De vier gewonden zijn per ziekenauto van
de G. G. D. naar het ziekenhuis Bergweg
te Rotterdam overgebracht. De heer van
Veen is in den loop van den dag overle
den. De toestand van den heer Munnink is
zorgwekkend.
Direct na het ongeluk was de politie van
Hillegersberg ter plaatse aanwezig, alwaar
even later de burgemeester van Hillegers
berg, de heer F. H. van Kempen, alsmede de
officier van Justitie arriveerde.
De totaal vernielde auto is door de politie
in beslag genomen. De motorwagen van lijn
10 werd ernstig beschadigd.
NOODZAKELIJK IN DEZEN OORLOGSTIJD
Uit een regeeringsnota over 't wets
ontwerp tot regeling van het ge
bruik van vervoermiddelen in oor
logstijd blijkt, dat de overheid ten
dezen zeer uitgebreide bevoegdheden
zijn toegekend.
liet zal o.a. op grond van de in dit ont
werp opgenomen bepalingen mogelijk zijn
aan bepaalde personen de verplichting tot
rijden of varen op tc leggen. Indien men
bedenkt, dat de noodzakelijke voorziening
van levensmiddelen of grondstoffen op het
spel kan staan, schijnt het vorderen van
dc medewerking van bepaalde personen een
cisch, die in liet belang der volkshuishou
ding mag en zelfs moet worden gesteld.
Het is niet noodig luchtvaartuigen in de
wet te noemen. In het binnenlandsche
vrachtvervoer spelen zij geen rol.
Auto's en paarden.
Dc personenauto's hebben die aandacht in
liet verhand van deze wet. Immers, zij kun
nen desnoods dienen voor vrachtvervoer. In
den aanvang zullen zij zeker ongemoeid
worden gelaten. Eerst indien het goederen
vervoer zich naar de personenauto's zou
gaan verplaatsen, of indien zij voor bepaal
de vervoeren noodig mochten zijn (men den
ke zich het geval, dat snelle distributie van
niet te groote hoeveelheden levensmiddelen
aan detaillisten noodig blijkt) zou aanwij
zing ook van personenauto's noodig kunnen
worden.
Zoo is het ook gesteld met de paarden-
tractie. Functioneert het overige vervoerap-
paraat onvoldoende, dan kan het gewenscht
zijn ook van de paardentractie gebruik te
maken voor vervoer op korten afstand.
Geen addertjes onder het gras!
Voor die veronderstelling, dat de regeering
onder den dekmantel van dit wetsontwerp
de z.g. verkeerscoördinatie zou willen tot
stnnd brengen, bestaat geen grond.
Dat verder het streven zou bestaan, het
vervoer over den weg schade toe te bren
gen ten bate van de spoorwegen, moet, ad-
dus de nota, met klem worden ontkend. Al
leen reeds het feit, dat voorzien moet kun
nen worden in nationale nooden, staat in
den weg aan het opkomen van gedachten
van dien aard.
Beroep op de gemeentebesturen.
De Minister van sociale zaken heeft een
beroep gedaan op de gemeentebesturen, om
hij de hernieuwde werkloosheid van werk
lieden. die elders werk hadden gevonden en
deswege verhuisd waren, geen rekening te
houden met gemeentelijke vestigingsbepnlin-
gen. Een en ander, tcr.einde in dezen mobi
lisatietijd vraag en aanbod op de arbeids
markt zoo dicht mogelijk tot elkaar te bren
gen,
Dezer dagen werd naar wi' vernemen
in het gebouw van don gemeentelij kon ge->
neeskundigen en gezondheidsdienst, Nieuwe
Achtergracht 100 te Amsterdam, een uitvoe-i
rige informatieve bespreking gehouden met
vertegenwoordigers der organisatie bloed"
transfusiedienst van het Nederlandsche Roo-
de Kruis, ten einde tot een vruchtbare sa"
menwerking te. komen met betrekking tot
een centralen bloedtransfusiedienst voor het
gehecle land. Een bloedtransfusiedienst voor
burgers zoowel als voor militairen in steden
en dorpen en aan het front in oorlogstijd.
Reeds sedert een tiental jaren heeft hef
Nederlandsche Roode Kruis in ongeveer vijf"
tig plaatsen in ons land de beschikking over
bloedtransfusiediensten, welke zoo voorbeel"
dig werken, dat men van het buitenland
uit menigmaal zich hier heeft laten voor"
lichten voor oprichting van dergelijke dien'
sten in eigen land.
Te Amsterdam staan reeds veertienhon"
derd donors (bloedgevers) ingeschreven, dia
bereid zijn pro deo hun bloed maximaal
een halve liter per keer, in ieder geval zoo
weinig als door den gever zonder eenig be'
zwaar kan worden afgestaan voor een pa"
tient te geven en wier bloed in een viertal
groepen is ingedeeld.
Bloed noodig.
De directeur van den Gemeentelijken
Gezondheids- en den Geneeskundigen
dienst in de hoofdstad, dr. J. H.
Tuntler, deelde ons mede, dat de
Centrale den voorraad bloed aanzien
lijk moet uitbreiden en als het ware
voor tijd van nood, in casu voor tijd
van oorlog, bloed moet inslaan voor
transport naar elders, wanneer de
donor niet bij den patiënt kan wor
den gebracht. Bijvoorbeeld naar ge-
isoleerde plaatsen, dorpen en naar
het front.
Voor de voorraadvorming dient het bloect
natuurlijk te worden geconserveerd. Het op
steriele wijze aftappen is een zaak, waarbif
men reeds langen tijd niet meer voor moei
lijkheden staat en welke tot een dagelijks
gewende bezigheid behoort, waarvan de
bloedgever niet het minste ongemak onder
vindt. Want de bloedgevers immers zijn
uitsluitend gezonde menschen, voor wie de
afgifte van maximaal een halve liter geen,
gevolgen kan hebben.
Het conserveeren,
Het conscrvcercn echter is een zeer moei
lijke opdracht, welke technisch op moeilijk
heden stuit bij het steriel bewaren van het
bloed, dat later over soms groote afstanden
zal moeten worden getransporteerd. Het
bloed van iedere bloedgroep wordt bewaard
in flesschen in ijskasten, met een tempera
tuur van eenige graden boven nul, en niet
alleen dat hiér technische meilijkheden te
overwinnen zijn, doch het bewaren van dui
zenden flesschen bestemd voor het front, de
ze breekbare en zeer kostbare apparatuur!
verslindt sommen gelds.
Men is er thans op uit, aldus Dr. Tuntler,
een even goede en minder kostbare appara
tuur voor het bewaren op langen duur te'
verkrijgen. Een aangelegenheid, waarmede
men zich ook in het buitenland intensief
bezig houdt.
Een avontuur met bloedige ge
volgen.
Zaterdagochtend tc ongeveer elf uur is het
op den Buiksloterdijk te Amsterdam tot een
vechtpartij gekomen tusschen twee mannen,
welke was uitgelokt door een veertigjarigen
man, die zich daar ter stede op het oogenblik
in een logement ophoudt.
Deze man heeft eenigen tijd omgang ge
had met een gehuwde vrouw, de echtge
noote van den aangevallene. Zij had eeni
gen tijd elders in den lande met hem samen
gewoond, doch was weer naar haar echtge
noot teruggekeerd. Met deze houding nam do
verlaten minnaar geen genoegen en Zater
dagochtend wachtte hij het echtpaar, dat
weer in volkomen harmonie bijeen is en de
zen ochtend een fietstochtje wilde maken, op
don Buiksloterdijk op.
Poogde men eerst de zaak op de vuist uit
te vechten, al spoedig kwam het mes er aan
te pas. De afgewezen minnaar brachtd en
echtgenoot met zijn zakmes een steek toe
in don nek. De verwonding was niet ernstig
en hel slachtoffer kon tor plaatse door den
geneesheer worden verbonden.
De dader werd door een agent naar het
politiebureau overgebracht en daar ingeslo
ten om dezer dagen voor den officier vani
Justitie te worden geleid.
