SALON
De „Van Ewyck'-slachtoffers
geëerd
Belangrijke voorschriften
Scheepvaart en Visscherij
Onvergetelijke oogenblikken op het
Havenplein
Wat de visschers wel en niet mogen doen
Hulp-actie Ramp
„Willem v* Ewyck"
Maandag 11 September 1939
Tweede Blad
Krans van de Koningin op ft monument gelegd
De boodschap van Schout
bij Nacht Jolles
Voor de «Van Ewyck
slachtoffers
Donderdag Liefdadigheids
voorstelling in Rialto-theater
Steunt 't „Marine Rampen Fonds"
Teraardebestelling van
2 officieren
der „Willem van Ewyck"
Om 1 uur vanuit het Marine
Hospitaal
Het „Marine Rampen Fonds'op
den bres
Direct geven is thans dubbel geven
voor
Publicatiebord aan de haven aangebracht
Denk aan de afgeschermde lichten
en de bepalingen van het
onderzoek ingsvaartuig
De wil tot vrede is in het
Duitsche volk groot
MANSHANDEN
Burgerlijke Stand van Den Helder
Rouwbeklag van de Koningin en
den Minister van Defensie
Lichamelijke opvoeding en sport
bij het Leger
Een treffende plechtigheid heeft Zater
dagmiddag plaats gevonden op het
Havenplein; alwaar om drie uur door den
adjudant in buitengewonen dienst van
Hare Majesteit de Koningin, den gepen-
sionneerd schout bij nacht C. Baron de
Vos van Steenwijk, een krans gelegd is
aan den voet van het Monument „Voor
hen die vielen".
Reeds geruimen tijd voordat de plech
tigheid een aanvang nam waren velen
naar het plein getogen om getuige te
zyn van dit ceremonieel, dat wel zeer in
het bijzonder spreekt tot het hart van de
Heldersche bevolking. Van de bevolking,
die zoo intens meeleeft met het reilen en
zeilen der Nederlandsche Marine.
Het was uitgezocht zomerweer. Een pra
lende zon goot haar stralen over de haven en
over de nog bloeiende geraniums in het kleine
parkje, dat het monument omzoomt. Overal
stond het publiek opgesteld buiten het plein.
Om het Monument geschaard stonden de
Volledige bemanningen van de mijnenvegers.
Officieren, onderofficieren, adelborsten, en het
overige personeel. Enkele daarvan nog met
verbanden om hoofd of armen. Eveneens was
aanwezig de stafmuziek der Koninklijke Ma
rine onder leiding van kapelmeester Leisti-
kow, benevens tamboers en pijpers. Ook een
groepje opvarenden van de „Willem van
Ewijck" was present. Tenslotte een aantal
familieleden van de te betreuren slachoffers
Onder het publiek zagen wij nog den ge-
pensionneerden vice-admiraal L. J. Quant,
wiens warm kloppend marinehart hem blijk
baar uit Amsterdam getrokken had.
Even voor 3 uur arriveerde burgemeester
G. Ritmeester, met den gemeente-secretaris,
Mr. van Bolhuys. Voorts gaf een deputatie
van de Koninklijke Landmacht acte de pré-
sence, waaronder wij zagen majoor van der
Blom en kapitein Uyterschout, Chef Staf der
Landmacht. De leiding der politie, die voor
de afzetting zorgdroeg berustte bij den com
missaris van politie, den heer van der Hoe-
Ven en hoofdinspecteur Helder.
Plechtig moment.
Even over 3 uur arriveerde de vertegen
woordiger van de Koningin, in gezelschap
Met ontzetting heeft de Nederlandsche
bevolking kennis genomen van den
ramp, overkomen aan H. Ms. mijnen
veger „Willem van Ewijck", en wel zeer
in het bijzonder de bevolking van Den
Helder, wier belangen en sympathie zoo
zeer verbonden zijn aan de Koninklijke
Nederlandsche Marine.
Van verscheidene kanten gingen reeds
stemmen op ter leniging van den nood
der slachtoffers en hun nabestaanden
en het is het bekende „Marine Ram
pen Fonds 19141939", gevestigd te
Den Helder, dat zich thans voorstelt
deze hulp-actie, die ongetwijfeld de
sympathie der geheele natie zal heb
ben, te organiseeren. Te dien 'einde
vindt men elders in dit blad een op
roep voor het inzenden van gelden.
Wat de actie in onze eigen stad be
treft, het is de bedoeling deze een
flinken stoot te geven door middel van
liefdadigheidsvoorstelling in het Rialto-
theater op Donderdagavond aanstaande.
Dit plan, dat ongetwijfeld groote sym
pathie zal ondervinden van de geheele
Heldersche bevolking, kon verwezenlijkt
worden door de bereidwilligheid van den
heer P. van Twisk, die oogenblikkelijk
bereid gevonden werd zijn theater af te
staan en voor een toepasselijke film
zal zorgen.
Hoewel in volgende nummers van
onze krant nadere bijzonderheden zul
len volgen, verzoeken wjj reeds thans
met nadruk den Donderdagavond vrij te
houden voor dit prachtige doel.
Reeds hedenavond kan men de kaarten
voor deze voorstelling verkrijgen en wel
van half 9 tot half 10 aan de kassa van
het Rialto-theater.
De prijzen bedragen: loge 60 cent,
balcon 50 cent, zaal 40 cent.
De bevolking der Marinestad kan be
wijzen dat het zich een klein offer wil
getroosten voor een zaak, die ons allen
zoozeer ter harte gaat. t
van den commandant der marine te Wil
lemsoord, schout bij nacht H. Jolles, en
diens adjudant, den luitenant ter zee le
kl. B. J. Velderman, voorts de chef marine
staf, kolonel G. J. v. d. Berg en een twee
tal andere officieren. Deze aankomst ge
schiedt tijdens een roffel op de trommen,
waarbij allen stram in de houding opge
steld staan. Daarna speelt de kapel het
„Wien Neerlands Bloed".
De adjudant van Hare Majesteit en schout
bij nacht Jolles treden naar voren, terwijl de
muziek het bekende koraal „Wilt heden nu
treden" speelt. Doodstil is het onder de me
nigte, die de plechtigheid gadeslaat. Doodstil
staan de militairen rondom het monument
dat dezen Zaterdag wel in het bijzonder aan
een droeve werkelijkheid herinnert
Een krans van de Koningin wordt aan
den voet van het monument gelegd. Een
eenvoudige hulde van onze Landsvorstin,
bestaande uit groene laurierbladen, waar
in de zon haar flonkeringen werpt. Om de
groote krans bevindt zich een breed wit
lint: met er op aangebracht een gouden
„W" en gouden kroon.
Zoo ligt daar deze krans. Een sprekende
hulde van Koningin Wilhelmina, die in deze
dagen zoo zeer met het lot der gevallenen
begaan is. Met slechts enkele woorden doet
de adjudant de gave gepaard gaan: „In op
dracht van Hare Majesteit de Koningin, voor
hen die vielen".
Allen brengen het saluut en 1 minuut stilte
wordt in acht genomen. Momenten die niet
spoedig vergeten zullen worden door hen, die
dit aanschouwden. Het was een zeer ontroe
rend oogenblik en aller gedachten waren bij
hen die bij het uitoefenen van hun plicht hun
leven verloren.
Een boodschap van Schout bij
Nacht Jolles.
Het is dan schout bij nacht Jolles, die naar
voren treedt, teneinde een korte rede uit te
spreken. Het is een zeer moeilijk oogenblik,
aldus de Marine-Commandant, om hier het
woord te voeren in tegenwoordigheid van den
geheelen mijnendienst. Het is naar aanleiding
van den zwarten dag, die gistfferen over Den
Helder gekomen is. Ge kunt U niet voorstel
len met hoeveel schrik en wanhoop de droeve
tijding tot ons kwam. De tijding die berichtte
van het verongelukken van een van Hare Ma-
jesteits oorlogsschepen, dat 30 brave kerels
met zich meenam en die den dood vonden.
Gedurende», de jaren dat ik het commando
voer, heb ik herhaalde malen de gelegenheid
gehad de voor de boeg verzamelde bemannin
gen toe te spreken en hen er op te wijzen
hoezeer de Koningin met hen meeleefde. De
Koningin, die deelde in hun vreugden, maar
ook in hun verdriet. Dat verdriet is thans ge
komen. Het feit echter, dat het Hare Majes
teit onmiddellijk behaagde U af te vaardigen
De teraardebestelling van liet stoffe
lijk overschot van den luitenant ter zee
le klasse J. E. ten Klooster en van den
luitenant ter zee 3e klasse der K.M.K.
G. Anema zal morgenmiddag 1 uur met
militaire eer vanuit het Marine-Hospi
taal plaats vinden.
Commandanten en officieren zullen
aanwezig zijn, evenals een vuurpeleton,
tamboers en pijpers en een detachement
schepelingen. Een deputatie zal aanwe
zig zijn van de Koninklijke Landmacht.
6 Officieren van den mijnendienst zul
len bij de baar van den luitenant ter zee
Ten Klooster als slippendrager fungee-
ren en 4 officieren bij dien van den lui
tenant ter zee Anema. 24 Onderofficie
ren is opgedragen de lijkbaren te dra
gen. De lijkkist wordt gedekt met de
Nederlandsche vlag.
De stoet zal zich opstellen op de
haven voor het Marine-Hospitaal. Zoo
wel de Stafmuziek der Koninklijke Ma
rine als alle beschikbare tamboers en
pijpers zullen bij den Stoet worden in
gedeeld.
Van alle schepen en maritieme ge
bouwen zal met de vlag, c.q. de geus,
van parade tot zonsondergang halfstok
worden gevlagd.
Eveneens zal morgen teraardebesteld
worden het stoffelijk overschot van ad
judant-onderofficier-machinist B. C. de
Bruyn te Rotterdam en dat van den be
diende z.m. J. Bosch te Apeldoorn.
en deze krans hier te leggen is wel een tref
fende uiting van Haar medeleven bij de
ramp, die Haar Marine overkwam. Wij ver
zoeken U aan Hare Majesteit onzen diep-
gevoelden dank over te brengen voor deze
geste. Er is echter meer: bij terugkeer in Den
Haag verzoeken wij U Hare Majesteit de ver
zekering te geven dat jong noch oud bij de
Marine versaagt. Voorwaarts gaat het! Om
nieuwe daden uit te voeren in dienst van Haar
Marine. Wij voelen ons steunpilaren van Haar
troon, waarop Zij tot in lengte van jaren
kan vertrouwen.
Het is deze boodschap die ik U wilde me
degeven.
Het Wilhelmus klinkt op, en weer staan
allen met de hand aan de pet. Na de ge
voelvolle woorden van den Marine-Com
mandant staart men naar het Monument
midden op het plein: waar e'en vrouwe
haar handen zegenend en behoedend uit
strekt.
Het is het einde van deze treffende
plechtigheid. Als de adjudant van de Ko
ningin de familieleden van de omgekome
nen gecondoleerd heeft vertrekken de
autoriteiten, en daarna marcheert ook de
troep af.
Diep in gedachten gaat dan ook het pu
bliek huiswaarts. In hun hart gedenkende
hen, die deze week vielen voor hun vader
land. En waarvan de krans van onze
Landsvrouwe aan den voet van het Monu
ment getuigt.
Enkele dagen geleden is, ter hoogte van Ter
schelling, H. Ms. Mijnyveger „Willen van
Ewijck" door een ramp getroffen, een ramp
die het leven kostte aan niet minder dan 30
opvarenden van dit schip.
Een golf van ontroering ging door Neder
land, bij het vernemen van de mare, dat 30
ferme kerels, tijdens de uitoefening van hun
werk ten dienste der geheele Nederlandsche ge
meenschap, omkwamen. Dubbel spreekt de tra
giek dezer catastrophe, nu zij geschiedde in een
tijd, dat de Marine haar prachtig werk verricht
inzake waarborging der Nederlandsche neutra
liteit.
Reeds vernamen wij, dat in den lande stem
men opgingen om de nabestaanden van de
slachtoffers op eenigerlei wijze te steunen, en
dat bewijst, dat men bereid is spontaan iets van
den nood te lenigen, die een deel der nabe
staanden te dragen krijgt.
Welnu, Nederland bezit een instelling,
ten doel hebbende het verleenen van steun aan
het militaire Marinepersoneel en hun nagelaten
betrekkingen bij rampen, het bekende „Marine
Rampen Fonds 19141919", het Fonds, dat ook
het initiatief genomen heeft voor de oprichting
van het monument „Voor hen, die vielen", op
den voet waarvan j.1. Zaterdagmiddag namens
Koningin Wilhelmina een krans gelegd werd.
Dit Fonds, waarvan in het bestuur zitting
hebben vertegenwoordigers van officieren en
onderofficieren der Koninklijke Marine, stelt
zich ook thans weder ten doel het in ontvangst
nemen van gelden ten bate dei' slachtoffers en
hun nabestaanden. Het hoopt en verwacht, dat
de giften rijkelijk zullen vloeien. Zoo ooit, dan
is hier hulp geboden. Maar evenzeer geldt:
verstrek deze hulp spoedig, zoo mogelijk nog
vandaag. De naam van het Fonds waarborgt
een zoo efficiënt mogelijke uitkeering der gel
den.
Het is aan te bevelen, dat reeds gestorte gel
den bij andere instellingen en comité's ook aan
het Fonds worden overgemaakt, teneinde ver
snippering te voorkomen.
Steunt het Marine Rampen Fonds. Steunt, en
verricht daarmede de eereplicht van den
Nederlander, die thans stoffelijk bewijzen kan
dat hij iets over heeft voor het werk dezer wak
kere mannen van de Nederlandsche Marine.
Men storte zijn gift op girorekening no.
113397 in Den Helder ten name van het
Marine Rampenfonds of bij de Rotterdam-
sche Bankvereeniging aldaar.
Penningmeester van het fonds is de heer
S. Koning, Directeur N.V. Drukkerij en Uit-'
geverij v.h. C. de Boer Jr., Den Helder.
Indien er in ons land één categorie 'personen
getroffen wordt door de tallooze maatregelen,
die uit voorzorg door de militaire autoriteiten
genomen worden, dan is het wel de scheep
vaart, meer inzonderheid de visscherij. Zij toch
mogen thans niet meer vrij varen en dienen
zich te houden aan een groot aantal verboden
en voorschriften.
In verband hiermede hadden wij een onder
houd met den Commissaris van het Loodswezen
te Den Helder, die ons diverse mededeelingen
deed van direct belang voor de scheepvaart
in het algemeen en de visscherij in het bij
zonder.
Wij adviseeren belanghebbenden deze mede
deelingen uit te knippen en te bewaren. Waar
schijnlijk kan men er te zijner tijd profijt van
trekken.
Publicatiebord.
In de eerste plaats zij er de aandacht op
gevestigd, dat thans aan den buitenmuur van
het betonningsgebouw aan de haven recht
legenove; het Loodskantoor dus, een publica
tiebord opgehangen werd, waarvan de bedoe
ling is, dat hierop alle mededeelingen zullen
verschijnen, die de scheepvaart en visscherij
behoeven.
Er kan niet genoeg den nadruk op gelegd
worden, dat men goede nota van deze mede
deelingen neemt, daar overtreding of negee-
ren van de voorschriften zeer onaangename
gevolgen met zich kan brengen.
Land in districten verdeeld.
Ten dienste van de scheepvaart en visscherij
is ons land in een aantal districten verdeeld,
aan het hoofd waarvan districtshoofden en
onderdistrictshoofden staan. Aan' het adres
van deze instanties kan ieder belanghebben
de zich wenden voor informaties. Ook de
loodscommissaris van Den Helder werd be
noemd tot districtshoofd en ook bij hem kan
men dus inlichtigen verkrijgen voor de snel
ste en veiligste wijze van varen.
Hieronder laten wij thans de districten vol
gen, met vermelding van de districtshoofden.
District A. Zeeuwsche stroomen: Direct,
van het Loodswezen te Vlissingen.
District B. Zuidhollandsche stroomen: idem
te Rqtterdam.
District C. Rotterdamsche wateren: Rijks
havenmeester Rotterdam.
District D. Zuidhollandsche wateren benoor
den Nieuwe Waterweg en Hollandsche IJsel'
Hoofdir. v. Provinc. Waterstaat.
District E. Noordhollandsche wateren be
zuiden Noordzeekanaal, met uitzondering van
Keulsche Vaart en Vecht: Direct. Prov. Wa
terstaat te Haarlem.
District F. Noordzeekanaal: Rijkshaven
meester IJmuiden.
District G. Noordhollandsche wateren be
noorden NoordzeekanaalHavenmeester
Noordholl. Kanaal te Alkmaar.
District H. Den Helder: Loodscommissaris
P. C. van Diest.
District I. Harlingen: Directeur Loods
wezen Harlingen.
District J. Delfzijl: Commiss. Loodswezen
Delfzijl.
District K. Friesche wateren: Hoofd Ir.
Prov. Waterstaat te Leeuwarden.
District L. Groningsche wateren en Noord-
Willemskanaal (van Assen af): Hoofd Ir.
Prov. Waterstaat te Groningen.
District M. Drentsche wateren met uitzon
dering van Noord-Willemsvaart en Overijsel-
sche wateren met uitzond, van de Twente
kanalen en IJsel, met Keteldiep: Hoofd Ir.
Rijkswaterstaat te Zwolle.
District N. Twente Kanalen en Apeldoorn-
sche kanaal: Direc. Rijkswaterstaat te Arn-
hem.
District O. Bovenrivierem Hoofd" Ir. van
den Rijkswaterstaat in Arnhem.
District P. Utrechtsche wateren: Hoofd Ir.
Riikswaterstaart te Utrecht.
District Q. Limburg, met inbegrip van de
Maas tot St. Andries: Hoofd Ir. Rijkswater
staat te Maastricht.
District R. Brabant: Hoofd Ir. Rijkswater
staat te Den Bosch.
District S. IJsselmeer: Directeur van het
Loodswezen te Amsterdam.
Wat het District Den Helder omvat:
Het District Den Helder omvat: Be
noorden den Afsluitdijk Eierlandsche Gat,
Texel, langs de Noordzeekust zuidwaarts
de zeegaten van Texel tot aan de grens
van de provincies Zuid-Holland en Noord-
Holland. Verder langs de Noord-Holland-
sche kust tot den Afsluitdijk. Langs dien
Dijk tot aan de bocht bewesten Korn-
werderzand. Langs de Zuid-Westzijde van
Inschot en Zuid Oost Rak tot de Noord
zijde der bebakende geulen, die van het
Eierlandsche Gat naar het Inschot leiden.
Eenige belangrijke bepalingen:
Afgeschermde lichten.
Voor de geheele scheepvaart en visscherij
geldt het varen met afgeschermde lichten.
Hierop bestaan geen uitzonderingen.
Voor visschersvaartuigen geldt het navol
gende:
De visschers, die hun schip bestemmen ter
visscherij buiten de gronden kunnen toestem
ming verkrijgen voor deze visscherij zoowel
overdag als des nachts en tevens om over
dag en 's nachts uit en in de haven te varen.
De schippers die buiten wenschen te vis-
schen geven zulks minstens 4 uur voor het
tijdstip van vertrek op aan het kantoor van
den Loodscommissaris.
Gelijktijdig dient opgegeven te worden wie
wenschen uit te varen. Men lette er wel op,
dat zoo veel mogelijk gezamenlijk uit en in
gevaren dient te worden. Dus niet ieder
oogenblik een ander schip.
Voorts zij er nog de aandacht op gevestigd,
dat de uitgaande schepen langs het onderzoe
kingsvaartuig moeten varen, daar hun num
mer toonen of praaien. Zij volgen de te geven
orders (o.a. betreffende wachten of de route
van dit vaartuig) onvoorwaardelijk op.
Indien hieraan geen gevolg gegeven wordt,
kan zoowel schip als schipper in den vervolge
verboden worden zich buitengaats te begeven.
Aldus sprakGoering.
Het Duitsche volk wil geen oorlog, zoo
hebben we meermalen beweerd in onze over
zichten, voordat de oorlog een afschuwelijke
werkelijkheid geworden was. Nog gélooven
we het, dat het Duitsche volk, uitzonderingen
daargelaten, een afkeer van den oorlog heeft.
Dat blijkt uit verschillende omstandigheden.
De vreugde van de Duitschers, dat Engeland
zich tot op dit oogenblik in hoofdzaak be
paald heeft tot een papieren oorlog, is waar
achtig gemeend en het volk hoopt van harte,
dat de strijd geëindigd zal zijn, als Duitsch-
land Polen in bezit heeft. En niet alleen het
volk doch ook de Duitsche leiders zullen den
oorlog willen liquideeren, als ze hun wenschen
ten opzichte van Polen in vervulling hebben
doen gaan. Dit laatste blijkt uit de rede van
Goering, die hij Zaterdag gehouden heeft en
waarin hij den vredeswil van het Duitsche
volk bezongen heeft, en dit eveneens uit het
feit, dat Duitschland nog zoo goed als geen
uitvallen naar het Westen gedaan heeft en
tenslotte blijkt het uit de omstandigheid, dat
Rusland op het oogenblik een grootere activi
teit gaat ontplooien. Men zal dit laatste wel
moeten zien als een intimidatie voor Engeland
en Frankrijk.
Duitschiand wil den vrede, zoo heeft
Goring gezegd en hij verschuilt zich erach
ter dat niet Duitschland, maar Engeland
en Frankrijk den oorlog hebben verklaaid.
Niet Duitschland is in Polen den strijd
begonnen, maar Polen heeft Duitschland
uitgedaagd. Enfin, het is de bekende
politiek van de beleedigde onschuld.
\foj gelooven, dat de hoop ijdel is, dat
Engeland en Frankrijk den strijd zullen staken,
als Duitschland het belieft, omdat het zijn
wenschen vervuld ziet. Engeland en Frankrijk
zullen het zwaard oogenblikkelijk neerleggen
als Duitschland den ouden toestand hersteld,
als het gedaan onrecht recht maakt. Maar
eerder zullen Engeland en Frankrijk niet
rusten. Vooral in Engeland is men verbitterd
en vastbesloten aan dit systeem van wereld-
onrust een einde te maken. De illusies, die
men in Duitschland koestert, dat deze strijd
over enkele weken geëindigd zou zijn, kan men
dan ook wel tot de vrome wenschen rekenen.
DAMES KAPPER HEEREN
Stakmanbossestr. 65 Tel. 514
GEMEENTELIJ KE
HANDELSAVONDSCHOOL.
Onder verwijzing naar de desbetreffende ad
vertentie in dit nummer vestigen wij er de aan
dacht op, dat aangifte van nieuwe leerlingen
heden en morgen, des avonds van 78.30 uur
plaats vindt in de school voor B.L.O., Lorentsz-
straat.
Tevens geschiedt hier de aanmelding voor de
opleiding Middenstandsdiploma.
Voor bijzonderheden leze men deze adver
tentie.
BEVALLEN: G. NiggendijkerJasper, z.;
M. van SteinLeering, d.; C. J. M. Ritsema
van EekJongkindt Coninck.z.; J. Schenk
de Wit., z.
De Minister van Defensie heeft namens
Hare Majesteit de Koningin hare lioogst-
dcrzelfder rouwbeklag aangeboden aan
de nagelaten betrekkingen van de bij de
ramp der „Willem van Ewijek" omgeko
men opvarenden. Bovendien heeft de Mi
nister persoonlek brieven van deelne
ming aan de nagelaten betrekkingen
verzonden.
De heer K. J. J. Lotsy aangezocht
als leider op te treden.
Naar wij vernemen, zal binenkort de heer
K. J. J. Lotsy, te Dordrecht, bestuurslid van
het Nederlandsch Olympisch Comité, zich, op
op verzoek van de militaire autoriteiten, be
schikbaar stellen om als leider op te treden
van de organisatie van de lichamelijke opvoe
ding en de sport bij het gemobiliseerde leger.
De heer Lotsy zal deze functie con amore ver
richten. Het ligt in de bedoeling, dat er in Den
Haag een bureau gevestigd wordt, waar de
heer Lotsy, gesteund door een staf van des
kundige helpers, deze zeer nuttige maar
moeilijke taak zal kunnen verrichten.
HAVEN VAN N1EUWEDIEF.
Aangekomen van Leith en vertrokken naar
Harlingen het Ned. m.s. „Haskerland".
Aangekomen van Montrose en vertrokken
naar Harlingen het Ned. m.s. „Florisz".
Aangekomen van Hamburg en vertrokken
naar Amsterdam de Engelsche zeetjalk
„Engelina".
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen
Barometerstand Den Helder: 754.3
Temperatuur lucht: 17.1
Maximum temp. lucht: 20.7
Wind: richting: W.N.W., kracht: 5
Temperatuur zeewater 20.1
Licht op: 7.58 u.
