Franschen trekken
Moezel
Nieuw offensief bij Luxemburg
over de
Gdynia geeft
zich over
Nederlandsch vliegtuig
door Duitschers
aangevallen
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER-
De Duitschers wijken* - Reeds
2 millioen man aan het Westfront
Militair contact
tusschen Moskou en Berlijn
Duitschers rukken
snel op
Liever waar nieuws
dan leugens
Aan Duitsche duikbooten
ontsnapt
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
V R IJ D A G
15 SEPTEMBER 1939
67e JAARG. No. 8722
J
Bij Ameland tot
daling gedwongen
en vergaan
Van bet Poolsche
oorlogsfront
Verwoede strijd om
Warschau en Lwow
Dit nummer bevat 8 pagina's
\U
EERBERICHT
DE BILT SEINTt
Staking in Duitsche
auto-fabriek
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Mlj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Un. Press verneemt uit België, dat een groote Fransche troepen
macht met tanks gistermiddag om vier uur de Moezel is overgesto
ken, op een afstand van 500 meter van de Luxemburgsche grens, te
genover Schengen. De Franschen gingen onmiddellijk tot den aanval
over. Machinegeweer- en artillerievuur was duidelijk in Schengen te
hooren, hetgeen duidde op hevigen strijd.
Bij dit offensief werd gebruik gemaakt van gevechtswagens en
artillerie. Men heeft vanaf Luxemburgsch gebied een achttal dezer
gevechtswagens kunnen waarnemen, die zich een weg baanden.
De Duitrche voorposten moesten wijken, terwijl de Duitsche troe
pen de spoorrails in de lucht deden vliegen.
De Luxemburgsche douaneposten en gendarmes zijn teruggetrok
ken en de bevolking is uit Schengen geëvacueerd.
FRANKRIJK'S
VERDEDIGINGSLINIE
A.DE WESTGRENS
mag/not linie
icken
zwelbrückekl
- ^_v_*f,IRMASENS
Nu-/
ooooo DICHTHEID VAN
300 MAN PERKILOM.TR
>'50 KM.
oppervlakte
geluk AAN 50 000-
MAN (2 de veroedigings,
unie j
~L_
RESERVE VAN
200.000 MAN
BESCHIKBAAR BIJ
MOGELIJKE DOORBRAAK
Het deelnemen door de British Air Force
aan de vijandelijkheden op het westelijke
front en het versnelde tempo van aankomst
der Britsche troepen in Frankrijk en in de
rustige sectoren van het front, en daarmede
gepaard gaande de toenemende druk van
het Fransehe leger, hebben de Duitschers er
toe gebracht, zoowel in den Saar-sector als
in den sector der Vogezen los te branden
met een beschermend vuur. In die beide
sectoren gaven de houwitsers van de Sieg-
friedlinie zonder ophouden vuur op de ver
bindingen achter de Fransche voorposten,
langs welke verbindingen de Franschen con-
taet moete houden met de afdeelingen in
het Saar-dal, die het verzettingswerk ver
richten.
Het Duitsche opperbevel van de
Siegfriedlinie heeft, naar het schijnt,
zeer ongerust over de aanmerkelijke
door de Fransche voorhoeden tot
stand gebrachte terreinwinsten, bat
terijen zware artillerie naar buiten
gebracht, die de verkeerswegen ach
ter de Fransche linies bestoken en
een spervuur op uitgebreide schaal
onderhouden.
Natuurlijk blijft de Fransche artillerie
harerzijds niet werkloos.
De operaties in de lucht werden aan weers
zijden gehinderd door den eersten najaars
regen, welke na een lange periode van mooi
weer Woensdag en in den loop van den
nacht is gevallen. Toch zetten de Fransche
troepen ondanks de omstandigheden, dat het
terrein doorweekt is, hun geleidelijken voort
gang door de vooruitgeschoven punten der
Siegfriedlinie voort. Gisteren in den loop
van den dag hebben zij met name den be-
boschten uitspringenden zak verkleind, het
geen uiterst dienstig zal zijn voor latere
operaties.
Het Fransche opperbevel neemt nog steeds
een groot stilzwijgen in acht met betrekking
tot de bezette piaatsen teneinde den vijand
geen enkele aanwijzing te geven. De Duit
schers zijn door het slechte weer verhinderd
verkenningsvluchten te ondernemen en nu
kunnen zij slechts met moeilijkheden de
Fransche vorderingen door het beboschte en
geaccidenteerde terrein, waar de operaties
geschieden, volgen.
Tal van belangrijke Duitsche zware in
dustrieën, die aan beide zijden van de Saar
liggen, liggen onder het Fransche vuur.
Terwijl het artillerieduel in vollen gang
was, ondernamen de Franschen en naar
verluidt met succes een aanval aan de
uiterste linkerzijde van het Moezel-Rijn front
en drongen tusschen Saarlautern en Merzig
tot de rivier zelf door. Men schat het aantal
der troepen, die in het totaal in het Westen
staan, op twee millioen.
Op dit oogenblik kan men de Fransche
terreinwinst op ongeveer 110 vierkante mijl
schatten, wat belangrijk is, niet vanwege de
oppervlakte maar omdat op die wijze de Fran
schen zich thans op iedere domineerende
plaats in het Niemandsland hebben genes
teld, van waar zij hun geschut met succes
kunnen gebruiken tegen de forten van de
Siegfriedlinie.
De Fransche luchtmacht heeft haar actie
aan het Westelijk front verhoogd
Een Italiaansche waardeering
voor de Fransche strijdkrachten.
Het Italiaansche blad de „Lavoro Fascista"
die gisteren een lang schrijven van zijn cor
respondent te Parijs afdrukt, schrijft:
„Hoewel de Fransche troepen niet in den
strijd gehard zijn, vechten zij goed en zijn
zij bezield door een voortreffelijk moreel".
Na verklaard te hebben, dat de operaties
die zich thans afspelen aan het westelijk
front, ten uitvoer worden celegd onder het
teeken „zuinigheid, menschcn en materiaal"
meent het orgaan echter op bijzondere wijze
melding te moeten maken van de gevechten
die de laatste dagen geleverd zijn ten Oos
ten van de Saar, die beschouwd kunnen
worden als een belangwekkend plaatselijk
succes. Inderdaad heeft het Fransche offen
sief zich de laatste dagen, ondanks den
krachtigen wil van den Duitschen generalen
staf om geen terrein af te staan op het wes
telijk front, ontwikkeld over een front van
ruim twintig k.m. en over een opmerkelijke
diepte, waarbij zij bewijs geven, dat de sa
menwerking tusschen de infanterie en de
geautomatiseerde wapens, die tot taak heb
ben haar te steunen, uitmuntend was.
Het blad wijst er vervolgens op, dat nog
gisteren in denzelfden sector de Fransche
troepen na een hevige artillerievoorbereiding
er in zijn geslaagd op te rukken over een
diepte van bijna twee kilometer, waarna
het orgaan duidelijk te verstaan geeft, dat
de door de Fransche troepen verwezenlijkte
opmarsch een ernstige bedreiging vormt voor
Saarbruecken dat de Duitschers zich gehaast
zouden hebben om te ontruimen.
Voorts en dat is de eerste maal meldt
het Italiaansche blad, dat in dezelfde zone
van het Westelijke front tijdens luchtgevech
ten, „talrijke Duitsche vliegtuigen zijn neer
gehaald".
Verder meldt het blad, dat de Duitsche
generale staf niet geheel gerust zou zijn en
dat wanneer men zekere inlichtingen mag
gelooven, het niet uitgesloten zou zijn, dat
Trier, Aken. evenals de streek rondom deze
plaatsen, snel zouden worden ontruimd
door de burgerbevolking. De ontscheping
van een deel van het Britsche leger in
Frankrijk trekt eveneens de aandacht van
het Italiaansche blad, dat wijst op de groo
te moreele beteekenis van de aankomst in
Frankrijk van Engelsche troepen en wijst
op de doeltreffende samenwerking der le
gers van de geallieerden, welke „van bij
zonder belang is op den dag, volgende op
de bijeenkomst van den oppersten oorlogs
raad der geallieerden.
karlsruhe
baden
DUI TSCH-
LAND
.freibg
zwitserl.d
Bovenstaand kaartje geeft een sche
matische voorstelling, op welke
wijze de Fransche legerleiding het
tand tegenover de Duitsche West
grens in staat van verdediging
heeft gebracht, met aanduiding hoe
de reserve-troepen zijn opgesteld te
gen een mogelijke Duitsche door
braak. De eenheden die den groo-
ten stoot zouden moeten opvangen,
rijn op het kaartje met stippellijn
omringd.
INTERVENTIE AAN POLENS
OOSTGRENS?
Zal Rusland aan Polens oostgrens
tusschenbeide komen? Er zijn ver
schillende omstandigheden, die in
deze richting wijzen, o.a. de vele be
zoeken, welke de nieuwe Russische
militaire attaché te Berlijn, generaal
Macein Poerkajew, gedurende de
laatste dagen gebracht heeft aan
hooge Duitsche militaire autoritei
ten. Tijdens deze bezoeken zouden
problemen ter sprake zijn gekomen,
welke ten nauwste in verband staan
met de waarschijnlijkheid van een
spoedige ineenstorting van den Pool-
schen weerstand.
BEMANNING GERED.
De Regeeringspersdienst meldt:
Woensdagmiddag is benoorden de
Waddeneilanden het Nederlandsche
marinevliegtuig R 5, waarvan in ver
band met de gegeven strikte in
structies moet worden aangenomen,
dat het zich binnen Nederlandsch
rechtsgebied bevond, door een
Duitsch militair vliegtuig aangeval
len en na tot daling te zijn ge
dwongen, vergaan.
De vier man Nederlandsche be
manning, waarvan er twee licht ge
wond zijn, zijn naar Norderney
overgebracht en keeren zoo spoedig
mogelijk naar Delfzijl terug.
De Duitsche gezant heeft gisterochtend
op het departement van Buiten landsohe Za
ken het leedwezen zijner regeering over het
voorgevallene uitgesproken en het aanbod
overgebraoht om het vliegtuig te vervangen.
Indien bij het verhoor der Nederlandsche
vliegers bijzonderheden komen vast te
staan, die tot ju»st begrip van het voorge
vallene van belang zijn, zal een nadere me-
dedeeling worden gedaan.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Berlijn:
Ter hoogte van Ameland buiten de Ne
derlandsche territoriale wateren werd
Woensdagmiddag om 2 uur 21 een Neder
landsch watervliegtuig, een Fokker, dat op
een Duitschen verkenner afkwam, door dit
vliegtuig omlaag geschoten. Het Neder
landsche vliegtuig sloeg bij de daling over
den kop. De Duitsche machine, welke pas
na de daling de Nederlandsche nationaliteit
van het andere vliegtuig vaststelde, is on
danks de woelige zee gedaald en heeft de
vier man van de equipage aan boord ge
nomen. De Nederlanders werden naar Nor
derney gebracht. Bij allen werden slechts
lichte wonden vastgesteld. (Kneuzingen, ont
vellingen. Een man had een schot door een
teen.)
De Nederlanders hebben verklaard, dat
hun manoeuvre in de richting van het
Duitsche vliegtuig verkeerd is geweest, te
meer daar zij zelf nog uit de zon kwamen,
zoodat het onmogelijk was hun nationali
teit te herkennen. Het verhoor is nog gaan
de. Een tweede tot hulpverleening gezonden
Duitsch watervliegtuig is op de plaats van
het ongeluk slecht neergekomen en kon
nog slechts het Nederlandsche eiland Ame
land bereiken.
„Samenloop van ongelukkige om
standigheden".
Het Dutische Nieuws Bureau voegt aan
dit bericht nog toe, Nederland is natuurlijk
vastbesloten zijn neutraliteit tegen iederen
overval te verdedigen. Des te meer is diit
ongelukkig toeval te betreuren, waaraan
een Nederlandsch vliegtuig is ten offer ge
vallen en waardoor Nederlandsche vliegers
ernstig in gevaar werden gebracht
Anderzijds kan de bemanning van het
Duitsche verkenningsvliegtuig geen verwijt
worden gemaakt. Het betreft hier een sa
menloop van ongelukkige omstandigheden,
welke in tijden van oorlog niet te vermij
den zijn.
Zooals tusschen strijdende partijen
gebruikelijk is, kamt de winnaar zijn
successen geweldig op, terwijl de ver
liezer tracht zijn groote tegenslagen
te verbergen onder het vermelden
van vele kleine succesjes, welke in
eiken strijd, die heen en weer golft,
worden behaald.
Beziet men de Duitsche en
Poolsche legerberichten uit dien
hoek, dan komt men tot de con
clusie, dat Warschau steeds meer ge
vaar loopt te worden omsingeld.
Het is thans vrijwel van zijn achter
land afgesneden en daardoor schijnt
ook het lot van de ten Westen der
hoofdstad vechtende Poolsche troe
pen met het uur moeilijker te wor
den.
Ook in het Zuiden van Polen blij
ven de Duitschers snel oprukken en
vinden daar, dat blijkt uit beider be
richten, slechts zwakke tegenstand.
De verbindingen van Polen met het
neutrale Roemenië loopt gevaar en
wordt die afgesneden, dan blijft daar
nog slechts het directe contact met
den weinig vriendschappelijk gezin
den Rus over.
Daar staat tegenover, dat waar het front
geen aaneengesloten geheel vormt, de Duit
sche stoottroepen bij Brest Litowsk ernstig
gevaar loopen en reeds gevoelige klappen
hebben gehad, terwijl het verloop van den
strijd doet aannemen, dat de Poten die in de
eerste dagen door bet verrassend snel op
rukken der Duitschers waren overbluft,
zich, geholpen door de beruchte Poolsche
modder, die de wegen steeds meer onbegaan
baar maakt, al beter gaan instellen op de
nieuwe vechtwijze.
Ze laten de zwaar bewapende eenheden
voorbijrukken, snijden dan de verbindingen
af bevechten zoodoende thans herhaalde
lijk plaatselijke successen.
Hoe krachtig de Poten zich echter ook
blijven verzetten, ze kunnen niet verhinde
ren dat Lemberg en Brest werden bedreigt
en de Weichsel em Boeklinie op verschil
lende plaatse is doorbroken, terwijl de su
perieure Duitsche omsingelingstactiek veel
verlies aan mensohen,materiaal en oorlogs
tuig kost,
INTUSSCHEN HEEFT DE ZOO DAPPER
VERDEDIGDE, MAAR GEHEEL GEÏSO
LEERDE POOLSCHE OORLOGS- EN HAN
DELSHAVEN GDYNIA ZICH OVERGE
GEVEN.
Ten noorden van Gdynia werd nog ge
streden.
HET LIJDEN VAN WARSCHAU.
Het commando der verdediging van War
schau deelt mede, dat in de omgeving der
stad over het algemeen schermutselingen
tuschen patrouilles hebben plaats gehad.
Grootere aanvallen op de buitenwijk
van Wola zijn op grooten afstand tot staan
gebracht door het optreden van infanterie
en machinegeweren. Een tank werd in
brand gestoken, verscheidene gepantserde
auto's en een anti-tankkanon werden buit
gemaakt. De vijand heeft [aanzienlijke
verliezen aan dooden en gewonden geleden.
In den afgeloopen nacht is in verscheidene
arbeiderswoningen te Praga brand ont
staan tengevolge van een luchtbombarde
ment. Het ziekenhuis te Praga werd op
nieuw gebombardeerd en is ernstig bescha
digd. Een bom is terecht gekomen op het
paleis van den apostolischen internuntius.
Gisteren heeft de Duitsche luchtmacht zich
beperkt tot verkenningsvluchten.
ZWARE STRIJD BIJ LWOW.
Het radiostation te Wilna heeft gister
avond een beschrijving van Poolsche zijde
over het afslaan van den Duitschen aanval
op Lwow gegeven. Duitsche gemotoriseerde
eenheden, gesteund door zwaar geschut,
deden een aanval op de stad, doch werden
afgeslagen. De Poolsche troepen maakten
Verwachting: Half tot zwaar
bewolkt, enkele plaatselijke
regenbuien, vooral in den
namiddag, zwakke tot mati
ge Westelijke tot Noordelij
ken wind, weinig verande
ring in temperatuur.
tien tanks, elf motorrijwielen en een ge
pantserde auto buit. Toen een twintigtal
Duitsche vliegtuigen zich in den strijd
mengden werden aan Poolsche zijde lucht
doelgeschut en machinegeweren in werking
gesteld. Verscheidene bombardementsvlieg
tuigen werden neergehaald, doch het juiste
aantal is nog niet vastgesteld. In deze be
schrijving werd verder gezegd, dat het leger
de hulp die het bij de verdediging van
Lwow van de burgerbevolking ontving,
zeer op prijs stelt.
In het Engelsche Hoogerhuis spre
kende over de klachten uit vreemde
landen over den stroom van materi
aal uit 't Berlijnsche ministerie van
propaganda en de schaarschte van
materiaal uit Engeland, legde Mac-
millan, de minister van voorlichting
er dan nadruk op, dat de Britsche
handicap is, dat het meerendeel der
Duitsche propaganda en voorlichting
uit leugens bestaat 'toejuichingen).
Ik zou er, aldus spreker, den voor
keur aan geven minder nieuws te le
veren, maar waar nieuws, dan dat
wij aan de neutrale en vreemde lan
den een uitgebreide massa materiaal
zouden verschaffen, dat onbetrouw
baar en onwaar zou zijn.
Buitenlandsche pers zal hei wel
inzien!
Terwijl de nieuwshonger bevredigd wordt
door deze vaak leugenachtige berichten, zoo
ging Mac Millan voort, ben ik toch van mee
ning dat op den langen duur de buitenland
sche pers het feit zal waardeeren, dat wat
zij van ons krijgt, authentiek nieuws en
slechts authentieke verklaringen behelst.
Onder algemeene toejuichingen, besloot Mac
Millan met te zeggen: „het zal mijn beste
streven zijn om de pers, den vreemden lan
den en he* parlement dien bijstand te verlee
nen, die in mijn vermogen ligt in deze moei
lijke onderneming".
Tweetal stakingen, die door tal
rijke arrestaties gevolgd zouden
zijn.
Volgens Reuter uit Londen, heb
ben zich in de afgeloopen week twee
stakingen voorgedaan in de Opel-
autofabrieken te Ruesselheim, aldus
bericht het Britsche ministerie van
voorlichting. Beide stakingen zijn
gevolgd door talrijke arrestaties.
Benauwde reis van Britsch con-
vooi.
Een convooi schepen, dat op weg was naar
Schotland, is met succes ontkomen aan twee
vijandelijke duikbooten, die op het punt
stonden het aan te vallen. Alle schepen zijn
in goede orde op hun plaats van bestem
ming aangekomen. De bewegingen der duik
booten werden, zoo wordt verklaard, op eeni-
gen afstand ontdekt en de escortevaartui
gen namen doeltreffende maatregelen.