Liniergh voor de radio De R 5 werd in den rug bescheten Wij lazen voor U Roemenië Zeeliedenconflict Hoe stierf Hitier s adjudant 1 Engeland zwicht nooit Verplichte inventarisatie kunstmeststoffen De in beslag genomen scholen De visschersvloot ligt stil Het lijden van Madame Curie het nieuwe vraagteeken Polens goud naar Egypte Kleinzoon van ex-keizer qesneuveld Geen politiek op het trambalcon Zal het tegen Duitschland en Rusland van leer trekken? BERLIJN ZIET GEEN REDEN WAAROM BOEKAREST NIET NEUTRAAL ZOU BLIJVEN. Zeer belangrijk in de tegenwoordi ge omstandigheden, nu Rusland heelt ingegrepen, is de vraag of Roemenië neutraal zal blijven Koning Carol staat met zijn tot de tanden gewapende leger gereed en is door een militair pact en een verdrag van bijstand met Polen verbonden. De vraag is of de Russische aanval dit verbond nu in werking zal doen treden. In Berlijn meent men van niet. Roemenië kan, aldus redeneert men na kennisneming der Russische motiveering uit den onder volledige in achtneming der Roemeensche neutraliteit voltrokken opmarsch in Polen geenerlei aanvalshandelingen afleiden. Een Poolsche regeering, aldus het bericht, be staat in feite niet meer. Onder deze omstan digheden kan Roemenië bij de tot nu toe ge volgde politiek van strikte neutraliteit blij den. KONING CAROL. De in Polen geaccrediteerde diplomaten hebben zich te Czernowitsj gevestigd, van waar zij dagelijks een bezoek brengen aan die overblijfselen van het Poolsche ministe rie van buitenlandsche zaken te Zaleszczy- ki. De Roemeensche regeering ziet hierin vol gens het DNB een schending van haar neu traliteit en heeft maatregelen genomen om aan deze diplomatieke activiteit een einde |e maken. Den desbetreffendien buitenlandsche di plomaten is thans geadviseerd als particu liere personen in Roemenië te blijven, en zich dan van iedere verdere activiteit te onthouden en de uitstapjes over de grens na te laten. Telefoneeren verboden! Sedert gisteravond zijn alle particuliere internationale telefoonverbindingen in Roe menië verboden. De lijnen zijn slechts be schikbaar voor officieel© mediedeelingen en voor de pers. Een gisterochtend gepubliceerd decreet plaatst het Roemeensche bedrijfsleven op oorlogsvoet. De uitvoer zal voortaan in de- rect evenwicht moeten staan met den in voer. Bij decreet kan de regeering den uit voer en den invoer vermeerderen of ver minderen. Ook kan die handel op landen, die mochten weigeren voort te gaan met leve ring aan Roemenië van materiaal en grond stoffen, welke noodig zijn voor de landsver dediging, worden gestaakt Met ingang van l October zal 30 procent der uit den uitvoer voortkomende bedragen ter beschikking worden gesteld van de na tionale bank. De overige 70 procent kun nen worden aangewend voor de betalingen door bemiddeling der gemachtigde bank instellingen. 1 October loop overeenkomst met Duitschland ai. De eerste economische secretaris van het Duitsche departement van buitenlandsche zaken, die thans in Boekarest vertoeft ter bespreking van de economische betrekkin gen met de Roemeensche regeering heeft tegenover Duitsche journalisten verklaard, dat de bestaande handelsovereenkomsten met Roemenië op 1 October afloopen en dat nieuwe quota's moeten worden vastgesteld. Sedert Maart vertoonen de quota's van 't handelsverdrag voortdurend een neiging tot stijgen. Met den meesten klem legde hij er den nadruk op, dat het bezoek geen verband hield met den oorlog. Per Britsche tankboot. United Press verneemt, uit Boeka rest, dat het grootste deel van den goudvoorraad van de Nationale Bank van Polen in den afgeloopen nacht te Constanza in de Britsche tank- boot „Eocenc" is geladen, die er mee naar Alexandrië (in Egypte) zal va ren. Er zijn vele gissingen! Uit Duitschland wordt gemeld, dat de dood van Ernst Bahls. een van Hitler's ad judanten, aanleiding heeft gegeven tot vele gissingen. Behalve dat hij plotseling over leed, terwijl hij met Hitier aan het front was, hebben de berichten van zijn dood geen bijzonderheden medegedeeld. Bahls stond in nauw contact met Hitier. DE BRITSClfE PAMFLETTEN VOOR DUITSCHLAND. In de derde reeks van vlugschrif ten, die door Britsche vliegtuigen bo ven Duitschland zijn uitgeworpen, werd o.mr. gezegd: „Wij haten den oorlog evenzeer als gij, naar wij we ten, dat doet. Doch herinner U, dat Engeland nooit zwicht, wij zullen het nooit opgeven." cl Hij vocht in Polen. Prins Oskar van Hohenzollern, de oudste zoon van des ex-keizers vijf den zoon Oskar, is naar U.P. meldt, op 5 September in Polen gesneuveld. Prins Oskar werd 12 Juli 1915 geboren en werd dus 24 jaar oud. Zijn dood is van be trouwbare particuliere zijde, maar nog niet officieel bevestigd. Hij diende bij de infan terie. In welk gedeelte van Polen hij is ge dood is nog niet bekend geworden. (Naar verluidt zijn tien leden van de fa milie Hohenzollern onder de wapenen, doch waar zij dienen wordt niet openbaar ge maakt. Men weet alleen, dat prins Louis Ferdinand, de tweede zoon van den ex- kroonprins, die twee jaar geleden op huize Doorn met prinses Kyra van Rusland, de vriendin van prinses Juliana, in het huwe lijk is getreden, als vlieger dienst doet. Zijn jongere broeder Friedrich, die te Londen wenkte, was ziek toen de oorlog uitbrak. Hij zou in Schotland zijn geinterneerd). „V. S. moeten buiten den oorlog blijven". Kolonel Lindbergh heeft voor het eerst sedert acht jaren voor de radio gesproken. In deze radiotoespraak heeft Lindbergh er op aangedrongen, dat de Vereenigde Staten buiten den oorlog moeten blijven. „Wan neer wij den strijd ingaan voor de demo cratie in het buitenland, dan zouden wij haar aan het einden in het eigen land kunnen verliezen". De nieuwe flottieljeleider „Jacob van Heemskerck" is Zaterdag te Amsterdam te water gelaten. Het schip glijdt in zijn element. Duitschers meenden met een En- gelsch vliegtuig te doen te heb ben, dat de Nederlandsche kleu ren zou hebben aangenomen. Omtrent het incident bij de Wadden-eilan den, waarbij een Nederlandsch marinevlieg tuig door een Duitsch werd neergehaald, ver nemen wij uit Delfzijl nog de volgende bij zonderheden: Het vliegtuig R 5 bevond zich vijf mijl uit de kust, toen het plotseling beschoten werd door een Duitsch vliegtuig. De bemanning had dit Duitsche vliegtuig, eenigen tijd tevo ren reeds waargenomen en was het toen tot op een halven kilometer genaderd om zijn nationaliteit vast te stellen. Toen men zag, dat het een Duitsch toestel was, heeft het Nederlandsche toestel een zwenking ge maakt in de richting van Ameland. Even la ter werd het plotseling in den rug beschoten en zag men de kogels voor zich uit het wa ter terecht komen. Het bleek, dat het Duit sche toestel de R 5 was gevolgd, en nu het vuur opende van een hoogte van 50 meter ho ven het Nederlandsche vliegtuig. De oorzaak. De oorzaak daarvan was, naar later bleek, dat een der Duitschers, de telegrafist, van oordeel was geweest, dat het Nederlandsche toestel op het Duitsche had geschoten. Maar waarschijnlijk, zoo verklaarde men later van Duitsche zijde, heeft een loszittend onderdeel van het Duitsche toestel erg geklapperd en heeft men dit geluid voor mitrailleurschoten gehouden. Tevens gaven de Duitschers nog te kennen, dat zij gemeend hadden met een Engelsch vliegtuig te doen te hebben, dat de Nederlandsche kleu ren zou hebben aangenomen. Het Nederlandsche vliegtuig, waarvan bij dezen verrassenden overval door het mitrail- leurvuur het instrumentenbord en de voor ruit vernield werden, was daardoor tot lan den gedwongen. Bij de landing sloeg tenge- volgen van het lek schieten van een drijver liet vliegtuig over den kop, waardoor het ver loren ging. „Sind sie Englënder?" Terwijl de Nederlandsche bemanning zich trachtte te redden, was het Duitsche vlieg tuig gedaald en dichterbij gekomen. Ken der Duitsche vliegers stond op den vleugel met een revolver in de hand, welke hij op de Nederlanders richtte, en riep: „Sind sie Eng- lander?" Op het ontkennend antwoord van den com mandant hebben de Duitschers daarna de Nederlanders opgepikt en hen vervolgens aan boord van de Duitsche machine naar Norderney gebracht. In dit verhand kan nog worden vermeld, dat de Duitschers eerst nog langs radiotclegrafischen weg geprobeerd hadden van Norderney twee Roode-Kruis- vliegtuigen te ontbieden om de Nederlanders te vervoeren. Deze vliegtuigen lieten echter zoo lang op zich wachten, dat men de naar beneden ge schoten bemanning maar zelf trachtte te transporteeren, hetgeen ook is gelukt. Het hacheltjkste ooqenblik. Achteraf wilde de Nederlandsche beman ning thans wel bekennen, dat deze vlucht in den Duitschen verkenner hun nog het ha- chelijkste van het geheele avontuur voor kwam, want het had best kunnen gebeuren, dat een Britsch vliegtuig het zwaar belaste Duitsche toestel had aangevallen. Halverwe ge Norderney kwam men de Roode Kruis- vlicgtuigen tegen, die daarna terugkeerden. lntusschen putten de nog zeer jonge Duit sche vliegers zich uit in verontschuldigin gen. Op Norderney werden de gewonden naar het hospitaal gebracht. De Nederlan ders werden zoo hartelijk mogelijk onthaald en ieder kreeg een volledig stel kleeding- stukken. Por boot zijn de Nederlandsche ma rinevliegers Donderdag naar den vasten wal gebracht en vandaar per auto naar Nieuwe- schans, vanwaar zij des avonds door mili taire auto's werden afgehaald, en naar Delf zijl gebracht. Distributie wordt gewaarborgd. De minister van Economische Zaken maakt het volgende bekend: Hoewel verwacht mag worden, dat de voorziening van land- en tuinbouw in Ne derland met kunstmeststoffen voorloopig geen' moeilijkheden zal opleveren, zal het niettemin noodzakelijk zijn, regelingen te treffen, waardoor een gelijkmatige verdee ling wordt gewaarborgd. Daartoe wordt in gesteld een kunstmestdistributiebureau, het welk gevestigd zal zijn te 's-Gravenhage, Lange Voorhout 3. De leiding van dit bu reau is opgedragen aan den heer C. Boude- wijn, afdeelingschef bij de Staatsmijnen in Limburg. Inventarisatie. Alvorens te geraken tot een distributie van kunstmeststoffen in eiken vorm, met uitzondering van kalkmeststoffen, zal wor den overgegaan tot hét inventariseeren van de in Nederland aanwezige voorraden. Zij die kunstmeststoffen, uitgezonderd kalkmest stoffen, voorhanden of in voorraad hebben, zijn verplicht vóór 20 September te 24 uur van den voorraad dier goederen opgave te doen door invulling en opzending van in ventarisatieformulieren, welke met ingang van heden ter gemeentesecretarie hunner woonplaats verkrijgbaar zullen zijn. De ver plichting geldt niet, indien en voor zoover men kunstmeststoffen voorhanden of in voorraad heeft ter uitoefening van zijn land- of tuinbouwbedrijf. Wegens de inventarisa tie is het vervoer van kunstmeststoffen, uit gezonderd van kalkmeststoffen, met ingang van 17 September tot een nader te bepalen datum verboden. Onder dit vervoerverbod valt, zooals vanzelf spreekt, ook het vervoer van de opslagplaats van een handelaar of een coöperatieve aankoopvereeniging naar een verbruiker. Aan verbruikers kan dus in dit tijdvak niet worden afgeleverd. Het vervoer van hoeveelheden van 5 kg. of min der is toegestaan. Vervoersvergunningen bij uitzon dering. Nadat over enkele dagen nadere regelin gen zullen getroffen zijn, kan het Kunst mest Distributiebureau, indien het aan dit bureau noodzakelijk zal voorkomen, een ver- voervergunning verleenen, welke echter slechts bij uitzondering in zeer bijzondere ge vallen gegeven zal worden. Voordat een na dere regeling getroffen is, kunnen aanvra gen voor een vervoervergunning niet in be handeling genomen worden. Ook de conducteur neutraal, Naar wij vernemen heeft die directeur van de Haagsche Tramweg Maatschappij, ir. P. M. Montijn, een dienstorder tot het perso neel gerioht, waarin allereerst wordt herin nerd aan een dienstorder van 18 Juni 1935, bij welke het personeel werd opgediragen zich in dienstunifomi en/of in diensttijd te onthouden van gesprekken of opmerkingen van )>olitieken aard en van andere manifes tatie van hun politieke gezindheid dóór taal, teekens, gebaren of op welke wijze ook In het bijzonder werd er op gewezen, dat de reizigers op geenerlei wijze lastig geval len mochten worden over hun politieke ge zindheid, noch tegenover hen een onaange name of minder beleefde houding mag wor den aangenomen. Er wordt thans bij het personeel op aan gedrongen, dezen order iin oorlogstijd ten strengste na te leven, opdat Nederland ook op deze wijze van zijn neutraliteit doet blij ken. Maatregelen om het onderwijs voortgang te doen vinden. De Regeeringpersdienst meldt: Onder leiding van den minister van On derwijs, Kunsten en wetenschappen zijn be sprekingen gehouden over den toestand van het Lagen Onderwijs, ontstaan door 't in be slag nemen door de militaire autoriteiten van een groot aantal scholen. Bij deze be sprekingen bleek, dat in de meeste gemeen ten door voorbeeldige samenwerking tus- schen de gemeente- en schoolbesturen, het onderwijs in voldoende mate kan plaats vin den. In de gemeenten, waarin dit tengevol ge van het in beslag nemen van alle of vrij wel alle schoolgebouwen nog niet mogelijk is, zullen binnenkort de noodige maatregelen worden getroffen, opdat ook daar het onder wijs voortgang zal kunnen vinden. De mi nister van Onderwijs, kunsten en Weten schappen is terzake met zijn ambtgenoot van defensie in overleg getreden. Indien niet een voldoend aantal scholen zal kunnen wor den vrijgegeven, zal door het treffen van noodmaatregelen in het onderwijs worden voorzien. De „Vliestroom" en de „Honte- stroom" niet van Amsterdam uit gevaren. Wij vernemen, dat er moeilijkheden zijn gerezen tusschen de directie van de Holland- sclie Stoombootmaatschappij N.V. en de op varenden van de „Vliestroom" en de „Hon- testroom", welke schepen toebehooren aan genoemde maatschappij en die Zaterdag avond resp. met bestemming Leith (Schot land) en Londen van Amsterdam hadden moeten vertrekken. De directie deelde ons hieromtrent gistermiddag mede, dat de op varenden van beide schepen belangrijke eischen betreffende een verhooging der ga ges hadden gesteld, welke eischen zij niet kon inwilligen. De directie heeft de opva renden verwezen naar hun bonden, die na het uitbreken van den oorlog met die orga nisatie van de lijnreeders over de kwestie der gages in het algemeen reeds in onder handeling zijn getreden. De directie is van oordeel, dat de opvarenden het resultaat van deze onderhandelingen, dat een dezer dagen kan worden tegemoet gezien, dienen af te wachten. De opvarenden zoo werd ons medege deeld wilden dit evenwel niet en weiger den uit te varen, alvorens hun eischen wa ren ingewilligd. De directie heeft hun tot Zondagmiddag 5 uur bedenktijd gegeven en toen zij bleven weigeren uit te varen, direct ontslagen. De „Vliestroom" en de „Hontestroom" zijn dus in de Amsterdamsche haven blijven lig gen. De „Amstelstroom" van dezelfde maat schappij is Zaterdag met bestemming Huil, normaal vertrokken. Imvort uit Denemarken heeft be zwaren. De vischhandelaarsvereeniging „Vrede" .hield te SoheveningerH een bijzondere leden vergadering ter bespreking van de moeilijke toestanden, ontstaan door het stilliggen van die geheele visschersvloot. De voorzit ter, de heer Jac. Vooys, schetste den toe stand, waarin de visohhandel momenteel is komen te verkeeron, en vergeleek dezen met 19141918. Toen was de Noordzee viscih rijk, thans is zij arm aan visch. In dien tijd werd door een groot gedeelte der vloot aan de visscherij deelgenomen, voor de groote vangsten werden hooge prijzen besteed. Dit animeerde de visschers, trots het levensge vaar, hieraan verbonden, te gaan visschen. Spr. noemde verschillende factoren, waar door deze animo nu niet aanwezig is. De visohhandel zal zich op een visehloozen tijd moeten instellen. De medewerking van de Nederlandsche Visscherij Centrale is verkre gen om, indien mogelijk, visch uit Denemar ken te importeeren. Het vervoer door Duitschland gaat echter met groote moeilijk heden gepaard. Ook levensgevaar is hierbij niet uitgesloten, zoodat de vergadering van dezen import in de huidige omstandigheden niet veel verwacht. De kleine kooplieden zijn nog het aller meeste getroffen: hun ontbreekt alle hulp en steun. De autoriteiten zijn op de hoogte gesteld met den toestand van deze ne ringdoenden. Men hoopt allerwegen op een spoedige regeling om aan deze groep hulp te verleenen. De vergadering besloot, om, indien onver wacht voldoende visch mocht worden aan- arevoerd, de overheid hij een cventueele vischdistributie alle mogelijke medewerking te verleenen. Als Madame Curie dat nog had meege maakt Men herinnert zich uit het beroemde boek „Madame Curie", hoe deze vurige Poolsche vrouw tijdens de Russische overheersching '11 groepje kinderen op verbor- sen plaatsen onderwijs gaf in Poolsch lezen en schrij ven. De schrijfster van genoemd boek. Madame Curie's doch ter Eve hield gisteren voor de Fransche radio een le zing, waarin zij de groote liefde van haar moeder voor haar vaderland schetste. Volgens het verslag van de Telegraaf zeide Eve Curie in haar causerie: In 1919 had mijn moeder de onzegbare vreugde haar Poolsche vaderland weer her boren te zien. Indien zij op het oogenblik nog in leven zou zijn, zou zij gebroken zijn van smart, wanneer zij flat jonge Polen weer zou zien bloeden en lijden in deze nachtmerrie van een oorlog. Zij zou diep moeten lijden, evenals wij allen, wanneer zij nu opnieuw had moeten constatceren, dat de droomen van vrede en sa menwerking tusschen de vol ken vernietigd werden in 't afschuwelijk tumult van granaten, mitrailleurs en si renes. Maar zij zou niet wan kelen. Evenals in 1914 zou zij ook nu vastberaden en, onvoorwaardelijk aan de overwinning geloovcn. Deze Poolsche vrouw bezat de su blieme stijfhoofdigheid van haar ras, dat ten slotte altijd het ongeluk overwon. Deze karaktertrek werd uitge drukt in de eerste twee versregels van het Poolsche volkslied, dat werd gedicht in de eerste periode van on derdrukking van verdeeld heid en wanhoop: „Nog is Polen niet verloren, wan wij ademen nog." GEEN GEHEIMZINNIG GEDOE. Uit het Volk (s.d.a.p.): Wij aarzelen niet, de gang van zaken met de berichtge ving over het gebeurde bij Ameland onjuist te noemen. Een al te sober bericht van den rcgecringspersdienst bracht Donderdagochtend 't Nederlandsche publiek van dit voorval op do hoogte; te zelfdertijd echter is, ook door een enkele Nederland sche courant, reeds do veel uitvoeriger Duitsche lezing oyer de toedracht van de zaak gepubliceerd, men kon haar ook in den vroegen morgen vernemen over de Brusselsche radio en enkele uren later van een Engelsch station. In tweeërlei opzicht is deze gang van zaken zeer te betreuren: in de eerste plaats verdient het den voor keur, dat ons volk het eigen, Nederlandsche relaas zoo spoedig: mogelijk kent; en in de tweede plaats staat liet nu zoo, dat het eerste verhaal, en dus ook de eer ste indruk, in 't buitenland uit Duitsche bron komt. Het. spreekt vanzelf, dat in een tijd als deze niet alles kan worden gepubliceerd. Maar te groote vrees voor openhartigheid zou, juist in ernstige dagen, bedenkelijke gevolgen kunnen hebben. De regeering moge zich voortdurend herinneren, dat ons volk, vertrouwen en me dewerking biedend bij het zware werk van handhaving onzer onafhankelijkheid, van zijn kant aanspraak mag maken op het vertrouwen van de overheid. Een eenheid, die in vrijheid ontstaat en groeit, is de krachtigste; breedc voorlich ting kan hierbij niet worden gemist.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 8