HITLER'S REDE De Wereldpers vonnist Iets nieuws in Moskou De „Johan de Witt" is binnen Postvlnchtco op Indië Duitsche vluchteling voor den rechter Schipper redt zijn oude moeder Extra tank in de „Zilverreiger" De zee is veiliger „Ersatz" smokkelwaar Koeien wachten op de Wadden**** Ongestoorde radio-ontvangst Oorlog saandeelen loopen 4 punten omhoog Dr. Colijn Eerste Kamerlid itcha&en Uaet&al Uitvoer gezouten haring Veerboot vastgeloopen Scherpe commentaren in Ame rika. Engelsche en Fransche pers argwanend en afwijzend. Japansche bladen neutraal. Rome tevredenTurkije teleur gesteld. Sowjet Rusland hoop vol. De officieele belangstelling in Amerika voor Hitiers rede schijnt zeer gering geweest te zijn, Roosevelt heeft volgens gewoonte niet geluisterd, en de senatoren zijn van meening, dat de rede zeer weinig, zoo eeni- gen invloed zal hebben op den loop van de neutraliteitsdebatten. Senator Clyde Her ring, verklaarde in een radiorede: „De re devoering heeft op mij den indruk gemaakt van de bekentenis van een ziel, die tenslotte begin haar eigen misdaden in te zien." De leden van het staatsdepart.ement bestudeeren de rede, maar hebben tot dusverre geweigerd commentaar te leveren. De republikeinsche senator Nye zeide: „Hij heeft zoo vaak gelogen"; de democrati sche senator King verklaarde: „Ik geloof niet in Ilitlers oprechtheid. De democrati sche senator Mccarran verklaarde, dat „on verschillig wat Hitier zeide, hij niet geloofd kon worden." Merkwaardig zijn de uitspraken van de Amerikaansche dagbladpers. In een commentaar op Ilitlers rede schrijft de Washington Star: „De vrede wordt niet naderbij gebracht door deze bittere toespraak tot een marionettenrijksdag." De New York- post zegt: „Er zal in dit land de levendige indruk heerschen, dat Hitiers nieuwe fanfa re van beloften en dreigementen nauwelijks een grondslag vormt voor orde op het vaste land. Welingelichte kringen verklaren, dat de Vereenigde Staten geen vrede kunnen on derschrijven, zooals Hitier dien voorstelt, aangezien de regeering der Vereenigde Sta ten eerst kort geleden verklaard heeft te weigeren om de verovering en deeling van Polen te erkennen, evenals zij weigerde het lot van Tsjecho Slowakije te erkennen. Eenige mooie woorden en gevoelens, die oprecht lijken, ten spijt, toont een neuwkeu- rige lezing van de rede geen. enkel punt, waarover Hitier zou willen onderhandelen of tot een compromis komen in ruil voor de groote concessie, die hij voor Duitschland eischt, zegt men in Amerika Vrede op Hit- Iers voorwaarden zou enorm voordeelig zijn voor Duitschland en toch lij kt hij zelfs voor een zoo groote weldaad door zijn wezen niet in staat de anderen halfweegs tegemoet te komen. PERSSTEMMEN UIT EUROPA. Het Engelsche blad, De Daily Tclegraph noemt Hitiers plotselingen ijver voor ont wapening, afschaffing van duikbooten en bombardementsvliegtuigen en voorkoming van den oorolg tegen vrouwen en kinderen walgingwekkende huichelarij. Andere bladen eischen voor alles dat Hit- Ier zijn troepen uit Polen terugtrekt en de onafhankelijkheid van Tsjechoslowaluje hei- stelt. De Daily Mail zegt: „Als deze voorstel len de basis voor onderhandeling met een Duitsche regeering, die wij konden vertrou wen, zouden vormen, dan zouden wij met zekere reserves, zooals de terugtrekking der Duitsche troepen uit Polen, „Ja kunnen antwoorden Tot Hitier en zijn nazigenooten zal „neen" gezegd worden. De Times, welk blad gewoonlijk de meening der regeering weergeeft, vindt in de rede van Hitier veel wat aannemelijk klinkt,"maar men heeft thans niet te doen met de voorwaar den van Hitier, maar met Hitier zelf en met zijn verleden. Juist om dat Hitier en het Hitlerisme, het ge bruik van geweld en bedrog in de internationale betrekkingen, een on-, overkomenlijke hindernis voor on derhandelingen over een waren vre de vormen, hebben zij thans beslo ten, niet te rusten voor de weg naar den vooruitgang door verzoening, gerechtigheid en goede trouw voor goed geëffend is. Het eerste Engelsche dagblad, dat com mentaar levert op de redevoering van Hit- Ier is de Evening Standard van Lord Bea- verbrook met een nadrukkelijk hoofdartikel onder het opschrift: „neen." Wanneer Hitier zijn laatste vredesaanbod heeft gedaan, heeft hij ook zijn laatsten oorlog gevoerd... nooit weer zal hij in staat zijn zich de weelde te perrnitteeren van den eenzijdigen strijd, dien de bullebak altijd kiest. De macht der democratie in Engeland en Frankrijk, geholpen door hen, die de vrijheid liefhebben over de geheele wereld, heeft de beslissing uit zijn handen genomen zij hebben besloten een einde te maken aan Hitier. Hij heeft zijn eigen grafrede uitge sproken." Indrukken uit Parijs. Men meent te Parijs, dat de rede zich in enkele gevallen onderscheidt van eerder uitgesprokene.. In de eerste plaats door het cynisme, waarmede hij niet gevreesd heeft Polen te beleedigen niet alleen in zijn leiders, maar zelfs in zijn combattanten en in de tweede plaats zijn persoonlijke hoogmoed. Ilitlers too nechter blijft geforceerd en demagogisch Havas wijst dan verder op gebleken on juistheden van vroegere verklaringen van Hitier om als volgt te eindigen: in dit licht moet men de verkla ringen beoordeelen, die gemengd zijn met bedreigingen, waarmede hij zijn rede ein digt, terwijl hij don vrede onder bescher ming van den Duitsclien God plaatst. Spanning in Moskou. De rede van den Fuehrer werd in Mos kou met spanning tegemoet gezien. De dui delijke verklaring over den vrede vindt hier weerklank, te meer aangezien dit vol komen in overeenstemming is met den geest van de overeenkomst tusschen Duitschland en Rusland van 28 Septem ber. In het bijzonder wordt aandacht ge schonken aan de verklaringen van den Fuehrer over de samenwerking tusschen Duitschland en Rusland in Oost Europa thans moeten, zooals men in Russische kringen verklaart, de Westelijke mogend heden antwoorden. Niet officieele Russische kringen hebben uitdrukking gegeven aan hun voldoening over de vriendschappelijke woorden van Hitier ten aanzien van de U.S.S.R. De draadlooze ontvangst was duidelijk, af gezien van athmosferische storingen en er werden geen pogingen gedaan om opzette lijk de ontvangst te storen, zooals dat vroeger gebeurde. Rome tevreden. In gezaghebbende Italiaansche kringen beschouwt men de réde van Hitier als een krachtig en constructief document. Met he langstelling wacht men de reactie dei- westelijke mogendheden af. Japan pessimistisch. De toon der Japansche bladen is zeer neutraal en objectief beschouwend. In hun commentaren op de rede van Hitier be twijfelen de „Nitsji Nitsji" en de „Jomioe ri" het, of Engeland en Frankrijk het voorstel van Hitier tot het bijeenroepen van een internationale conferentie zullen aanvaarden, omdat de geallieerde staten te gen een vrede zijn, waarbij Polen zou wor den opgeofferd. Turkije teleurgesteld. Turksche politieke kringen, die gretig ge luisterd hebben naar Hitiers rede, in de hoop er feitelijke concrete vredesvoorstellen uit te vernemen, zijn grootelijks teleurge steld, volgens een telegram uit Ankara. Zij beschouwen de verklaringen van den Fueh rer als onsamenhangend en als niet het minste element biedende tot aanmoediging van besprekingen met het oog op een sta king der vijandelijkheden en de afsluiting van een langdurigen, rechtvaardigen vrede. Aan den anderen kant beschouwen zij de rede als toenemend uitdagend en zij verge lijken Jjaar met den wanhopigen kreet van een recidivist, die door allen in den steek is gelaten en die genadeloos achtervolgd wordt door de justitiedienaren. Hongarije ziet geen verandering Ofschoon Hitiers rede in Hongarije die pen indruk gemaakt heeft op grond van zijn herhaalde garantie van Hongarijes grenzen geeft het denkbeeld tot bevolkingsverplaat sing aanleiding tot speculatie. De algemee- ne indruk is, dat de toestand niet is veran derd. „Oorlogsbabies" hooger. Tot slot volgt hier een bericht van de New Yorksche beurs. De oorlogseffecten zijn in Wallstreet opge- loopen na de redevoering van Hitier. Bethlehem Steel sprong bij opening vier punten omhoog en vele andere aandeelen van staalfabrieken, chemische ondernemin gen en vliegtuigfabrieken liepen eveneens op. In zijn gistermiddag te vijf uur ten stad- huize gehouden openbare zitting heeft het centraal stembureau in de plaats van prof. mr. Gerbrandy, die zijn benoeming tot lid van de Eerste Kamer (vacature-de Vlugt) niet heeft aangenomen, dr. H. Colijn, oud- minister-presiden-t, tot lid van die Kamer benoemd verklaard. Gelijk reeds vroeger is medegedeeld, zal dr. Colijn de benoeming aanvaarden. Amsterdamsche rechercheur met browning bedreigd. Op 24 Augustus j.1. ontsnapte de recher cheur bij den Vreemdelingendienst C. Th. Clement te Amsterdam ternauwernood aan den dood. Hij had een vreemdeling aange houden, een Duitscher, die zonder papieren in ons land vertoefde. Hij wilde den man naar het politiebureau brengen, toen deze, op het Rembrandtplein gekomen, plotseling een revolver trok en op den agten mikte Bij de worsteling kreeg de agent hulp en het gelukte den man te ontwapenen, voor hij ge legenheid had om te schieten. Een zwart geweten. De vluchteling was hoogst zenuwachtig en aanvankelijk verklaarde hij op het bureau, dat hij had willen schieten, omdat hij in geen geval naar Duitschland terugwilde ge bracht worden. Hij vertelde nog, dat hij indertijd uit het concentratiekamp Dachau was gevlucht, wijselijk sprak hij niet over de vele veroor deelingen die hij reeds jaren geleden in Duitschland heeft ondergaan wegens dief stallen en verzetpleging. Dit strafregister kwam pas in behandeling bij de terecht zitting. De officier van justitie achtte de poging tot doodslag bewezen, hij vorderde gevan genisstraf van één jaar. De verdediger drong aan op een onder zoek naar de geestvermogens van zijn cliënt: verd. heeft reeds in een zenuwin richting vertoefd en is morfinist. De officier maakte hiertegen geen be zwaar; de uitspraak werd op 20 Oct. be paald. Vaartuig onder Enkhuizen ge zonken. Het motorvaartuig „Volharding", schipper Bonne, dat, geladen met kunstmest, van IJmuiden op weg was naar Drachten, is in den vori- gen nacht gezonken ten Zuiden van Enkhuizen onder Oosterleek. De op varenden, de schipper en zijn oude moeder, zijn tijdens onstuimige zee met groote moeite gered en te Enk- huizen aan wal gebracht. Het schip was niet verzekerd. Het m.s. „Volharding" bevond zich Don derdagavond in het vaarwater Amsterdam— Enkhuizen, toen de motor doorsloeg. De zee was onstuimig en de schipper, die met zijn oude moeder aan boord was, wierp direct het anker uit, wat evenwel niet kon verhoe- HET SCHIP, WAAR HOFMEESTER KOORENS AAN BOORD WAS ENGELSCHE CONTROLE VEEL SCHERPER DAN IN DEN VfERELD- OORLOG. Terwijl een dichte, grauwe en vieze mist over het water hing, liep gister avond laat de „Johan de Witt" IJmui den binnen om een uur na midder nacht behouden en wel in de Amster damsche haven aan te komen. Het was een reis met vele hindernissen en nog meer oponthoud, die deze ongeveer 10.000 ton metende stoomer van de Maat schappij Nederland achter den rug had. Veertien dagen vóór het uitbreken van den oorlog op 16 Augustus verliet het schip de haven van Tandjong Priok en al dreven er toen reeds zware onweerswolken boven Europa, oorlog was het nog niet. Drie honderd passagiers waren aan boord en zoo- als altijd heerschte er een goede stemming. De verjaardag van H. M. de Koningin op 31 Augustus zoo vertelde ons kapitein K. J. van der Laan, toen hij vannacht in zijn gerieflijke hut even te spreken was werd opgewekt gevierd. Het schip voer dien dag reeds in de Roode Zee. Het was een vroo- lijk feest. Den volgenden morgen ving de marconist de eerste oorlogsberichten op. Het onweer boven Europa was losgebroken en de stemming aan boord werd ernstig. Drie September, den dag waarop Frank rijk en Engeland aan Duitschland den oorlog verklaarden, waren wij in Suez zoo vertel de de kapitein verder. Twaall uren in Gibraltar. In de Middellandsche Zee gebeurde verder niets bijzonders. Maar toen wij Gibraltar na derden, verzocht een Engelsche torpedojager ons om even mee te gaan. Twaalf uur hield men ons in Gibraltar vast, toen mochten we verder. In den Atlantischen Oceaan kregen wij van den directeur order om naar Lisabon te gaan. Elf September kwanten we daar aan en we hebben er negen dagen gelegen. Hier werd de Duitsche lading, die wij aan boord had den, gelost. Twintig September verlieten we Lissabon weer. Nu ging het regelrecht naar de Downs. Tjokvol lag het daar. Ook veel Nederlandsche schepen: de „Veendam", „Zaandam", „Noordam", „Beukelsdijk" en nog vele andere groote Nederlandsche schepen. Drie dagen moesten we wachten, toen mochten we opstoomen naar Lon den, naar Tilbury Docks, waar de Engelsche lading werd gelost. De passagiers mochten hier het schip ook verlaten. Zooals u weet zijn zij de vorige week met een Batavierboot naar Nederland overgestoken. Eerst gistermorgen te zes uur kregen we toestemming de reis voort te zetten. Op het laatste stukje gebeurde niets bijzonders. Met het oog op het mijnengevaar hadden we gisteravond een zoeklicht op de boeg, maar alles is gelukkig goed afgeloopen en geen mijn werd gezien. De kapitein zeide voorts, dat de Engelsche controle thans veel scher per is dan in den vorigen oorlog. Zoo streng als deze nu is was ze zelfs in 1918 niet. Toen de „Johan de Witt" in Tilbury Docks lag, arriveerden daar ook nog de „Statendam" en de „Indrapoera". Laatstge noemd schip moest niet alleen de Duitsche, maar ook de voor ons land bestemde lading lossen. Hofmeester Koorens. Zooals men weet, arresteerde de politie in het begin Augustus een hofmeester van de „Johan de Witt", verdacht van den lugube- ren koffermoord. Op het oogenblik is deze man met de „Marnix van St. Aldegonde" op weg naar Nederland. Desgevraagd zeide de kapitein, dat hij op de heenreis niets bijzonders aan den hof meester had bemerkt. „Het was een keu rig man" aldus de heer Van der Laar en een van onze beste hofmeesters. Aangezien de „Marnix" niet verder zal varen dan Lissabon, keert de verdachte van het zoo ontzettend misdrijf waarschijnlijk met hetzelfde schip in Nederland weer terug, den, dat het vaartuig snel naar den zeedijk afdreef en op de steenen voor de zeewering lek sloeg. Toen het achterschip begon te zinken, heeft de schipper zijn moede.r met behulp van een sloep naar den wal gebracht waarna dit vaartuigje op de steenen van de zeewering door de aanrollende golven te pletter werd geslagen. Alle moeite vergeefs Van Oosterleek had men, aldus het Hsb., intusschen den havenmeester van Enkhui zen opgebeld om assistentie te verleenon en spoedig daarna voer de eerste motor- vlet van gebr. Visser de haven uit, later nog gevolgd door een tweede reddingvaar tuig. Toon de eerste vlet bij de kust van Oosterleek was aangekomen, gaf schipper Bonne van het halfgezonken vaartuig licht signalen en spoedig had men in weerwil van de hooge zee, het wrak bereikt. Gedu rende 3 uur is men bezig geweest met pogingen het schip van de zeewering log te trekken. Maar alle moeite was vergeefs Toen men bemerkte, dat de „Volharding" dieper zonk, achtte de schipper het nood zakelijk zijn vaartuig te verlaten voor het te laat was. De vletterlieden hebben den schipper te Enkhuizen aan wal gebracht. Vogel, waarheen is Uw vlucht? Er heerscht geheimzinnigheid omtrent de plannen die de K.L.M. koestert ten aanzien van de Douglas DC 3 de „Zilverreiger". Dit toestel is n.1. dezer dagen voor een lange afstandsvlucht uitgerust door 't inbouwen van een extra benzinetank in de cabine. Deze tank heeft een inhoud van 850 liter, hetgeen voldoende is voor een vliegduur van 2\'i uur, zoodat de actieradius van het vliegtuig met ongeveer 700 k.m. wordt uit gebreid. Niemand dan de K.L.M. weet echter waar heen de „Zilverreiger", aldus uitgerust, zal vertrekken. Het is niet uitgesloten, dat de machine behoort tot het drietal vliegtui gen, dat de K.L.M. naar Napels wil trans porteeren, teneinde meer toestellen voor de Indië-diens,t welke thans zijn eindpunt in Napels heeft, beschikbaar te hebben. In dat geval zou het vliegtuig n.1. in zeer groote trajecten moeten vliegen. Over Frankrijk kan n.1. nog niet worden gevlogen, zoodat de reis naar Napels, via Portugal zou moeten geschieden. Zekerheid omtrent het doel der verbouwing van deze Douglas bestaat er echter niet. Wel willen wij nog in herinnering bren gen, dat de heer Plesman dezer dagen in het in ons blad afgedrukte interview heeft medegedeeld, „zooveel mogelijk te zullen vliegen". Wellicht zijn er dus nieuwe lange lijnen ,in de maak" OM HET KAMPIOENSCHAP VAN NEDER LAND Derde -partij remise De derde partij van de match Euwe Landau, welke was afgebroken in een stand waarover de deskundigen het niet eens kon den worden, is gisteren te Amsterdam uit gespeeld en in remise geëindigd. Landau had een bravourzet in couvert gesloten en deze bracht leven in de brouwerij, hoewel Landau nochtans voor groote moeilijkheden werd geplaatst. Hij werd door zijn tegen stander, .die blijkbaar beter had geanaly seerd tot een sterk defensief spel gedwon gen. Onze kampioen wist zich echter fraai te herstellen, zoodat dr. Euwe tenslotte van winst moest afzien. Op de 72en zet werd tot remise besloten. Dr. Euwe heeft alzoo de leiding behouden. WEDSTRIJDEN DER TWEEDE KLASSERS NIET UITGESTELD. Het verzoek der vereenlgingen af gewezen. In verband met de hangende kwesties in zake de indeeling van de noodcompetitie van afdeeling I, hadden alle tweede klasse vereenigingen en ook de derde klasse clubs uit het Gooi, Eemland en het Sticht aan het bestuur van den K.N.V.B. verzocht de voor morgen vastgestelde competitiewedstrijden af te lasten. Dit verzoek is, naar wij vernemen, door het bestuur van den K.N.V.B. afgewezen, zoodat de ontmoetingen, welke voor Zondag a.s. voor deze ver eenigingen op het programma ston den, doorgang zullen vinden. Verder vernemen wij nog, dat het be stuur van den K.N.V.B. zich beraamt over de door de tweede en derde klasse vereeni gingen ingediende verzoeken inzake wijzi ging van de indeeling der noodcompetitie. als waarmede hij naar Indië voer. Zestien October immers vertrekt de „Johan de Witt van Amsterdam naar Lissabon, waar de voor Indië bestemde lading en passa giers aan de „Marnix" zullen worden over gegeven, terwijl lading en passagiers van dit schip zullen worden overgenomen on verdei naar Nederland te worden vervoerd Ongeveer 25 October zal de „Johan de Witt' dan weer in Amsterdam terug zijn. Vertrek van Aaniom»t te Gier Ulex 6 Oct. Basra 6 Oct. (heenreis) I 1 Nandoe fsasra 6 Oct. Athene 6 Oct. (terugreis) I Pelikaan |Calc g Oct. Bangk. 6 Oct, (heenreis) I Torenvalk |Medan 6 Oct. Rang. 6 Oct. (terugreis) I 1 Amerika verlaagt molesi-premies. De Amerikaansche zeeassurantie-maat schappijen hebben de premie voor scheepsla dingen van en naar Europa verlaagd. Dit besluit werd genomen met het oog op de grooter veiligheid van vervoer sinds het stelsel van convooieering werd ingevoerd. Middelburgsche rechtbank be straft vier mannen. De rechtbank te Middelburg heeft zich gisteren bezig gehouden met de behandeling van een zestal aanklachten tegen den 34- jarigen C. M„ den 30-jarigen T. V. en den 51- jarigen J. K. J„ allen kooplieden, afkomstig uit Middelburg, wegens oplichting, en den 35-jarigen fotograaf J T. V. uit Bergen op Zoom, wegens medeplichtigheid en heling, Zij werden er van verdacht onder het voor wendsel cocaine en spiritus te kunnen smok. kelen en daarmede groote winsten te kun nen maken, van een aantal inwoners van Middelburg en omgeving geld los te heb ben gekregen tot bedragen van duizend) gulden en meer. In plaats van cocaine toon den zij een waardeloos poeder. De gesmok kelde spiritus bleek in het geheel niet te bestaan. De officier van Justitie vorderde in zijn requisitoir tegen C. M. in twee gevallen een gevangenisstraf van negen maanden, tegeni T. V. in drie gevallen resp. een gevange nisstraf van zes, acht en vier maanden, te gen J. K. K. twee malen een gevangenis straf van een jaar en tegen J. T. V. wegens heling een gevangenisstraf van zes maan den. De verdediger vroeg voor allen vrijspraak De uitspraak is bepaald op 20 October a.s, Vergunning vanaf heden zakelijk. nood- Heden treedt het Crisisharingbesluit 193G| in werking. Volgens dit besluit is de uit voer van gezouten haring naar door ons aan te wijzen landen slechts toeges taai} aan exporteurs, die in het bezit zijn van een op de uit te voeren partij en het land van be stemming betrekking hebbende uitvoerver gunning, afgegeven door een door onzen minister van Economische Zaken erkende en voor de afgifte dezer vergunningen aan gewezen organisatie van exporteurs. Door onzen voornoemden minister kunnen voor de afgifte van uitvoervergunningen naar de verschillende krachtens het vorige lid van dit artikel aangewezen landen ver schillende organisaties worden aangewezen, Het besluit is geldig tot 1 Juli 1940. Het kan te allen tijde geheel of gedeeltelijk wor den ingetrokken. Van het bepaalde in arti kel 1 kan al dan niet onder daarbij te stel len voorwaarden geheel of gedeeltelijk ont heffing worden verleend. Ook de postdienst op Ameland vertraagd. Tengevolge van den harden Oosten wind gedurende de laatste dagen is de waterstand in de Waddenzee dusdanig gedaald, dat de postboot welke vaart tusschen Holwerd (Friesland) en Ameland, evenals de veerboot, sinds Woensdag j.1. niet meer kan varen. De postboot ligt aan den grond voor de steiger te Holwerd. De veerboot is onderweg van Ameland naar- Hol werd ongeveer 500 meter uit de Friesche kust vastgeloopen. Met een sloep kvordt dit schip, waarop zich schillende koeien en andere dieren bevinden, van het noodige voedsel en water voorzien. Daar gaat het verlof De postdienst wordt op het oogenlblik niet een barkas onderhouden. Deze barkas 16 evenwel niet in staat alle passagiers mede te nemen, waardoor verschillende passa giers óf op het eiland moesten achterblij ven, óf het eiland niet kunnen bereiken- Onder hen bevinden zich talrijke komend en gaande militaire verlofgangers. De wind is inmiddels gedraaid en men hoopt de beide schepen spoedig weer te kunnen krijgen en, als het water dooi: de verandering van do windrichtingvol doende gestegen is, den regelmatigen dienst weer te herstellen. EGMONDER VISSCHERS VAREN UlT' Sommige visschers te Egmond aan Ze® mnen het niet langer over hun hart x ,1'i.lKen, werkeloos aan den wal te blijven- enige booten hebben gisteren liet nu sop gekozen. Goede vangst en behoud^ thuiskomst!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 14