JDiiitschland kan kiezen"
GEEN DUITSCHE HULP
aan Finland
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Bemanning van het s.s. „Binnendijk
terug in het land
De suikerdistributie
in Noord-Holland
AUeen Hitier staat vrede in den weg
„Moskou kan
wettelijk de
grenzen van
1914 opeischen
zegt Berlijn
Amerikaansche stap
bij Stalin
klzEERBERICHT
KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TÏLIFOON 50 (2 LIJNEN)
V R IJ D A G
13 OCTOBER 1939
67e JAARG. No. 8746
Polen en Tsjecho-Slowakije moet
eerst recht wedervaren
DE BILT S E INT t
I
heldersche courant
Uitgave der Ultg.-MiJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
De vrede, welke wij besloten hebben tot stand te brengen, al
dus sprak Chamberlain gistermiddag in het Lagerhuis, moet een
werkelijke en vaststaande vrede zijn en niet een onzekere wapenstil
stand, onderbroken door voortdurend alarm en herbaalde bedreiging.
Wat staat een dergelijken vrede in den weg? Dat is de Duitsche re
geering en alleen de Duitsclie regeering!
De voorstellen van den rijkskanselier zijn vaag en onzeker. Zij
bevatten geen aanduidingen tot bet weder goedmaken van het
kwaad, dat Tsjecho-Slowakije en Polen is aangedaan. Zelfs wanneer
voorstellen daartoe zouden zijn gedaan, dan is het nog noodig te vra
gen, door welke practische middelen de Duitsche regeering de we
reld wil overtuigen, dat de aanval zal worden gestaakt en dat zij
haar beloften zal nakomen. Na hetgeen is geschied kan geen ver
trouwen worden gehecht aan de verzekeringen van de huidige Duit
sche regeering.
Het wereldvertrouwen moet worden her
steld en daarvoor zijn twee mogelijkheden:
Ofwel de Duitsche regeering moet eem over
tuigend bewijs geven van haar verlangen
naar vrede door definitieve daden en door
het verschaffen van doeltreffende waarbor
gen ten opzichte van haar voornemen om
haar verplichtingen na te komen, ofwel
wij moeten in onze taak volharden tot het
einde.
Het is aan Duitschland om een keuze te
doen!
Het zou onmogelijk zijn voor Groot Brit-
tannië een grondslag voor den vrede te
aanvaarden, zonder te kort te doen aan
haar eer en haar eisch op te geven, dat
internationale geschillen moeten worden ge
regeld door besprekingen en niet door ge
weld.
Wij zijn niet ten strijde getrokken, aldus
Chamberlain, met eenig wraakgierig doel,
doch alleen tot verdediging van de vrijheid.
Behalve het bestaan der kleine mogendhe
den staat op het spel, ook het vreedzame,
bestaan van Groot-Brittannië, de Dominions
Indië en de rest van het Britsche imperi
um, en Frankrijk. In het algemeen zijn alle
vrijheidlievende landen er bij betrokken.
In ieder fleval zal de wereld veranderen.
Wat ook de uitslag van den huldigen
strijd moge zijn, op welke wijze deze strijd
ten einde wordt gebracht ,de wereld zal niet
gelijk zijn aan die welke wij tevoren ken
den.
De Britsche regeering weet maar al te
goed, dat in een modernen oorlog tusschen
groote mogendheden, de overwinnaar en de
overwonnene beiden wreede verliezen lijden.
Doch zich overgeven aan verkeerd hande
len zou elke hoop wegnemen en al die le
venswaarden vernietigen, welke eeuwen
door het kenmerk en de bezieling geweest
zijn van den menschelijken vooruitgang.
Zeker alle volkeren van Europa, incl. het
Duitsche volk verlangen naar vrede. Wij
zijn niet alleen uit op de overwinning, doch
veeleer verder da dat, teneinde den grond
slag te leggen voor een beter internationaal
stelsel, waarbij oorlog niet het lot behoeft
te zijn van elke komende generatie. Wij
zoeken geen materieel voordeel voor ons
zelf, wij verlangen niets van het Duitsche
velk, dat zijn zelfrespect zou kunnen kwet
sen!
De banken waren dichtbezet
toen Chamberlain aanving te spreken. Ook
de Russische ambassadeur Maisky was aan
wezig.
Als gewoonlijk begon Chamberlain weer
een overzicht te geven van wat sinds einde
Augustus was gebeurd. Het is thans duide
lijk, zeide de minister-president, dat alle
Pogingen van ons en anderen ten spijt, de
heer Hitier besloten was met Polen oorlog
te voeren. Hoe oprecht zijn wensch misschien
geweest is om met Groot Brittannië tot een
eccoord te komen, deze wensch was niet.
sterk genoeg om hem ervan af te houden
een aanval te ondernemen op zijn buurman.
Thans, na deze moedwillige agressie, welke
zoovele Poolsche en Duitsche levens heeft
•gekost, die zijn geofferd om te voldoen aan
zijn eigen aandrang voor het gebruik van
geweld, doet de rijkskanselier zijn voorstel
len.
Hitier wil alleen beslissen.
Indien men zou verwachten, dat
in deze voorstellen eenige poging
zich zou bevinden om voldoening te
geven voor dezen misdaad jegens de
menschheid, welke zoo spoedig ge
volgd is op de schending der rechten
van het Tsjecho Slowaaksche -volk,
wordt men hierin teleurgesteld. De
Poolsche staat en zijn leiders wor
den met scheldwoorden beladen
Wat het lot zal zijn van dat
dat hij deze kwestie alleen door
Duitschland wil laten regelen in
overeenstemming met de Duitsche
belangen.
De uiteindelijke vorm, welke dit gebied
zal krijgen, en de kwestie van het herstel
van een Poolschen staat, zijn naar do mee
ning van den heer Ilitler, vraagstukken,
welke niet geregeld kunnen worden door
een oorlog in het Westen, maar uitsluitend
door Rusland aan de eene zijde en Duitsch
land aan de andere zijde. Wij moeten daar
om aannemen, dat de voorstellen, welke de
Duitsche rijkskanselier doet, voor de vesti
ging van wat hij noemt „de zekerheid der
Europeesche veiligheid" gebaseerd moeten
worden op de erkenning van zijn veroverin
gen en op zijn recht om het met het verover
de gebied te doen wat hij wil.
Vervolgens trachtte Chamberlain aan te
toonen, dat men op grond van gebeurtenis
sen uit het verleden zijns inziens aan rede
voeringen en beloften van den rijkskanse
lier weinig heeft.
DE HOUDING VAN ENGELAND.
De houding van Z. M. regeering zou ik als
volgt willen kenschetsen:
Hitier verwierp alle vredesvoorstellen tot
dat hij Polen overweldigd had zooals hij
vroeger Tsjecho-Slowakije neerwierp. Vre
desvoorwaarden kunnen niet aanvaard wor
den wanneer zij beginnen met een agressie
goed te praten. De voorstellen in de redevoe
ring van den rijkskanselier zijn vaag en on-
mmmM
MINISTER-PRESIDENT CHAMBER
LAIN ZET OPNIEUW UITEEN,
WAAROM HIJ AAN HITLER'S VER
KLARINGEN GEEN WAARDE
HECHT.
•9
zeker en bevatten geen denkbeeld om het
onrecht goed te maken jegens Tsjecho-Slo
wakije en Polen.
Zelfs indien de voorstellen van den heer
Hitier nauwkeuriger zouden zijn aangege
ven en denkbeelden aan de hand deed om
dit onrecht goed te maken, zou het nog nood
zakelijk zijn te vragen met welke practische
middelen de Duitsche regeering voornemens
is de wereld te overtuigen, dat de agressie
zal ophouden en dat beloften zullen gehou
den worden (Toejuichingen.) De ervaring
in het verleden heeft aangetoond, dat geen
vertrouwen gesteld kan worden in de belof
ten van de huidige Duitsche regeering. Dien
overeenkomstig moeten er daden, en niet al
leen woorden komen alvorens wij, het Brit
sche volk en Frankrijk, onze dappere en op
rechte bondgenoot, gerechtigd zouden zijn op
te houden met inspanning van al onze krach
ten oorlog te voeren!
„DUITSCHLAND KAN KIEZEN".
Chamberlain eindigde zijn rede aldus:
Ofwel de Duitsche regeering moet een
overtuigend bewijs geven voor de oprecht
heid van haar verlangen naar vrede door
defintieve daden en door 't verschaffen van
doeltreffende waarborgen van haar voorne
men om haar verplichtingen na te komen,
ofwel wij moeten in onze taak tot het einde
volharden. Duitschland moet zijn keuze
doen!
Gister zijn de geredden van het s.s. „Bin
nendijk", aan boord waarvan Zaterdag 7
October een ontzettende ontploffing heeft
plaats gehad, tengevolge waarvan het schip
in de diepte is verdwenen, in ons land te
ruggekeerd.
Hierboven een tweetal foto's van deze te
rugkomst, waarvan het verslag op pagina 2
te vinden is.
Boven: een hartelijk welkom na aan
komst van de bemanning van de „Binnen
dijk", die Donderdag in Rotterdam arri
veerde.
Onder: de geredden aan boord van het
s.s. „Statendam".
He. iul i deel
van Polen, hetwelk Hitier beschre
ven heeft als het Duitsche belangen-
jebied, blijkt niet duidelijk uit zijn
'edevoering, maar het is duidelijk,
OOK DIPLOMATIEKE ACTIVITEIT
VAN DE SCANDINAVISCHE LAN
DEN. ZAL DUITSCHLAND ME
MEL WEER MOETEN LOSLATEN?
Volgens berichten uit Finland is
evacuatie van Helsinki gisteren ge
ëindigd, niettegenstaande de moei
lijkheden. 120.000 menschen hebben
de stad verlaten en geen enkel
kind bevindt zich meer in de stad.
Alle scholen hebben de deuren ge
sloten, nadat de kinderen het
volkslied hadden gezongen.
De wegen, die naar het platteland
voeren, zijn vol voertuigen, waaron
der zeer ouderwetsche wagens en
auto's. Het verkeer op de spoorwe
gen is zoo gestremd dat men drie en
een half uur noodig heeft om dertig
kilometer af te leggen. De stations
zijn vol, doch overal heerscht disci
pline. De wagons worden niet
de
be
stormd en de menschen weten hun
zenuwen te bedwingen. Dikwijls
weerklinkt het volkslied of een
psalm, verder hult de menigte zich
in stilzwijgen.
Schepen en vliegtuigen hebben ten behoe
ve van de evacuatie een dubbele dienst
regeling moeten voeren.
De regeering heeft de havens van Hel
sinki, Borgo, Viborg en Kotka gesloten
Finsche schepen moeten zich naar Abo
begeven. De bruggen worden door soldaten
bewaakt en zijn meestal ondermijnd.
Teneinde incidenten te vermijden wappe
ren op het Stadion, waar de Olympische
Spelen gehouden zouden worden nog slechts
de vlaggen van de Scandinavische landen.
Niettegenstaande al deze maatregeley
van de regeering toont de bevolking zich
optimistisch en men verwacht dat de
Sovjet Unie geen onaanvaardbare voorstel
len zal doen. Men acht de keuze van Paasi-
kivi als onderhandelaar zeer gelukkig. Hij
is een oude bekende voor vele Sovjetrussi-
sche leiders. De-ontvangst van Paasikivi te
Moskou is zeer hartelijk geweest.
Personen, die in nauwe relatie tot de Fin
sche regeering staan, gelooven, dat de Russi
sche eischen beperkt zullen blijven tot drie
eilanden, die den toegang tot Kroonstad
en Leningrad beheerschen. Zij geven te
kennen, dat dergelijke verlangens als ge
wettigd zouden kunnen worden beschouwd
en door Finland besproken kunnen worden,
mits een tegenprestatie wordt aangeboden.
Intusschen zijn gisteren de besprekingen
begonnen tusschen den volkscommissaris
voor buitenlandsche zaken, Molotof, en den
vertegenwoordiger van de Finsche regee
ring, Paasikivi. Aan de besprekingen werd
deelgenomen door Stalin, Potemkin en den
gezant van de Sovjet Unie in Finland. De-
revyanskv aan Russiche zijde en door de des
kundigen Paasonen en Nykopp en den Fin-
schen gezant te Moskou, Yrjokoskinen aan
Finsche zijde, Deze bespreking duurde meer
dan een uur.
Het Kopenhaagsche blad „Politiken" weet
te melden, dat de Sovjets die volgende voor
stellen zouden doen:
1. Afstand van eenige eilandjes in de Fin
sche golf aan de Sovjet Unie.
2 Een militair pact, zonder fegeripg van
Russische troepen op Finsch gebied.
3 Nieuwe economische en politieke be
trekkingen tusschen beide landen.
4 Alle Duitschers zullen Finland verlaten.
Dit bericht wordt gedeeltelijk bevestigd
door een Fransch bericht uit Moskou, inhou
dende, dat de Sovjets minstens een gemeen-
schapplijke controle wenschen te hebben
over de Aaland eilanden, alsmede den af
stand van eenige andere strategische posi
ties in de Finsche Golf.
Het beroep van Finland op Duitschland
heeft niets opgeleverd.
Men verneemt te Stockholm .uit
Helsinki dat de Duitsche regeering
den Finschen gezant te Berlijn een
antwoord heeft overhandigd, waar
in wordt gezegd, dat de regeering
der Sovjet Unie wettelijk de grenzpn
van 1914 op kan eischen. Dit is het
zelfde antwoord, dat aan de regee
ring van Estland werd overhan
digd, in verband met de Russische
eischen.
De Finsche bladen spreken thans niet meer
over een mogelijke hulp van Duitschland,
doch zij beperken zich tot de eventueele me
dewerking van de Scandinavische landen en
de sympathie van de Vereenigde Staten.
Dat de sympathie dezer landen in ruime
mate Finland ten goede komt, moge blij
ken uit het feit, dat gisteren de regeering
der Vereenigde Staten stappen heeft gedaan
om tegenover de Sovjet-regeering uiting te
geven aan de „ernstige verwachting", dat er
niets zal geschieden, dat „een nadeeligen in
vloed" op de vreedzame betrekkingen tus
schen Rusland en Finland zou kunnen heb
ben.
Ook de Scandinavische vrienden laten zich
niet onbetuigd. De gezanten van Denemar
ken, Noorwegen en Zweden te Moskou, elk
afzonderlijk, hebben de regeering van de
Sovjet Unie een verklaring doen geworden,
waarin gezegd wordt, dat alle Noorsche re
geeringen de onderhandelingen, welke tus
schen de Sovjet Unie, en Finland zijn be
gonnen, aandachtig gadeslaan en wenschen,
dat deze onderhandelingen de vriendschap-
Verwachting: Meest matige Z
tot W. wind, betrokken tot
zwaar bewolkt, enkele regen
buien, weinig verandering in
temperatuur.
pelijke betrekkingen tusschen de Sovjet
Unie en Finland mogen bevestigen.
Russisch vlagvertoon.
De drie Sovjet Russische oorlogsbodems,
die Woensdag voor Tallinn voor anker wa
ren gegaan, zijn gisteren vertrokken naar de
Letlandsche havens Libau en Windau.
Hoe weinig men in O-Europa meer rekening
houdt met Duitschlands militaire macht,
moge blijken uit een bericht uit Riga, waar
in wordt gezegd, dat Litauen, daarin ge
steund door Rusland de thans Duitsche ha
ven Memel van Hitier zal terug eischen.
Dat dit werkelijk zal gebeuren, meenen
wij te moeten betwijfelen, doch een symp
toom van het dalend aanzien van het Derde
Rijk is het zeker.
Naar wij vernemen is in verband met
de suikerdistributie, toS distributie
inspecteur voor de proviniciën Noord
holland Zuidholland en Utrecht be
noemd de heer D. J. Scheffel, Secre
taris Kamer van Koophandel en Fa
brieken, Oudegracht 182, Alkmaar.