Opbrengst verhoogde invoerrechten Hij besliste alleen! Hoe de „Courageous onderging f 12 millioen per jaar meer Bevreesd voor kaperschepen Uit het rapport van Henderson Kapifein van de „Veendam vertelt Het drama van Scapa Flow Tweede Kamer Eerste Kamer Oorlogsrisico voor arbeiders Dienstweigeraars wachten Onze Oost Huwelijk en kostwinnersvergoeding Postvluchtcn op Indië een weergaloos staaltje van durf, zeggen de engelschen». Vestigingswet Kleinbedrijf PROTECTIONISTISCH WETSONTWERP VAN TIJDELIJKEN AARD. Bij den aanvang der Tweede Kamer-verga dering vroeg de heer Rost van Tonningen (N.S.B.) verlof tot het richten van vragen tot den minister-president en de ministers van Buitenlandsche Zaken 'en Justitie over' het feit, dat de voorzitter van het N.V.V., iid van de Tweede Kamer, pp het congres van het Internationaal Verbond van Vak- vereen igingen te Parijs zich heeft aangeslo ten bij een resolutie betreffende de rechten der mcnschheid tegenover de totalitaire -laten. De lieer Rost van Tonningen acht lierdoor onze onzijdigheid in gevaar ge bracht en wenscht tevens te weten de hou ding van de beide sociaal-democratische ministers hiertegenover. Over dit verzoek zal hedenmiddag worden beslist. Den geheelen verderen middag heeft de Kamer besteed aan het wetsontwerp wijzi ging van de Tariefwet 1934 en de wet op bet statistiekrecht. Algemeen was men van oordeel, dat onder dde huidige omstan digheden een diepgaand debat over dit ont werp geen zin zou hebben. Konden enkele sprekers zich onder normale omstandighe den niet met dit ontwerp, dat proctecti- onistisch bedoeld is, vereenigen, thans zou den zij er hun stem aan geven, daar de fis cale voordeelen verre overwegen boven de protectionistische. De in het ontwerp voor gestelde tariefsverhoogingen, reeds inge voerd op grond van de Tariefmachtigings wet, beoogen namelijk verruiming van de Nederlandsche werkgelegenheid en steun aan de Nederlandsche industrie. Werd oorspronkelijk de meerdere opbre-ngst van deze rechten ge raamd op ongeveer vijf millioen gulden, blijkens de mededeeling van minister de Geer gistermiddag mag men aannemen, dat zij over het ge- heele jaar ongeveer 12 millioen gul den zal bedragen als gevolg van de verhoogde tarieven. De wet liever tijdelijk. Heftig verzette minister Steenberghe, die het ontwerp mede verdedigde, zich tegen een streven bij enkele sprekers om de wet een tijdelijk karakter te geven. Men was n.1. van oordeel, dat, wanneer de heerschen- de buitengewone omstandigheden geëindigd waren, een algeheele herziening van onze' handelspolitiek plaats moet hebben, waarbij dan tevens een diepgaand debat over dit onderwerp kon worden gehouden. Slechts hij den heer Schilthuis (v.d.) vond de mi nister steun. Een door den heer Smeenk (a.r.) en enkele anderen ingediend amen dement om de geldigheid van de wet op 1 Januari 1943 te doen beëin digen, werd door de Kamer met een geringe meerderheid aangeno men, n.1. met 38 tegen 35 stemmen. De voorstemmers waren de liberalen,, de sociaal-democraten, de N.S.B., de anti-revo lutionairen, de communisten en de heer Ebels (v.d.) Hoewel onder normale omstandigheden het. ontwerp zeker in stemming zou zijn ge komen, werd het thans zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Wijziging ongevallenwet. Aan de orde zijn de wetsontwerpen tot wijziging der Ongevallenwet 1921 en van de Land- en Tuinbouwongevallenwet 1922. De heer Gelderman (lib.) wijst er op dat er geen voorziening is voor arbeiders, die in dienstbetrekking getroffen zijn door onge vallen, veroorzaakt door oorlogsdaden. De minister is voornemens een kleine commis sie van onderzoek te benoemen. Het gaat niet aan, de bedrijven met dit risico te be iasten. De minister betrachte spoed! De minister van Sociale Zaken, de heer v. d. Tempel, zegt dat er altijd oorlogsrisieo ten deze zal blijven bestaan. De door spr. toegezegde commissie zal spr. zooveel mo gelijk steunen en haar werk bespoedigen. De wetsontwerpen worden z.h.s.t aange nomen. Telegram dupeerde hen. Het Tweede Kamerlid de heer Van Sleen, heeft aan den minister van Defensie de vol gende vragen gesteld: Is liet waar, dat aan de principieele dienstweigeraars, nadat was verzekerd, dat dezen hun bijzonderen dienstplicht met 1 Oc- tober zouden kunnen beginnen, op Vrijdag 29 September telegrafisch werd gemeld, dat hun opnieuw uitstel moest worden' verleend, en dat deze jongelieden thans nog steeds wachten op de hun toegezegde nadere mede- deelingen? Indien de voorgaande vraag in bevesti genden zin wordt beantwoord, heeft de mi nister dan overwogen, dat aan een uitstel als het in die vraag bedoelde, vooral indien dat plaats heeft op zoo korten térmijn, voor de daarbij betrokkenen onaangename en schadelijke gevolgen verbonden kunnen zijn, inzonderheid doordien zii of reeds voor hun betrekking hebben bedankt óf niet langer naar nieuwen arbeid hebben uitgezien? En dat thans ter zake spoed:g een definitieve, met de belangen van betrokkenen rekening houdende regeling wordt getroffen? -i* Britsche schepen varen bij nacht uit. De geheimzinnigheid, welke tegenwoordig te Tandjong Prlok heerscht omtrent den dag en het uur van aankomst en vertrek der buitenlandsche schepen, is oorzaak van ve le ongemakken. Ongetwijfeld hebben de reederijen haar goede reden om de bewegingen der schepen zoo lang mogelijk geheim te houden. Met de thans heerschende toestanden zijn de belligerenten geen moment zeker van wat hun ter zee te wachten staat. Vooral nu den laatsten tijd weer geruchten van kapersche pen en hulpkruisers de ronde doen, heeft men de voorzichtigheid ten top gevoerd. Meer dan gewoonlijk het geval is vertrekken b.v. de Britsche schepen bij nacht uit Priok's haven, hetgeen ook weer zijn speciale moei lijkheden oplevert. Aan boord van de grijs-geverfde Britsche passagiersschepen, welke Tandjong Priok ge regeld aandoen, hetzij op hun normale route hetzij om extra te hunkeren, staat men don bezoeker zeer beleefd te woord. Over lotge vallen onderweg en sensaties aan boord laat men zich echter niet uit. „Ja, natuurlijk wordt des nachts met ge doofde lichten gevaren". Dat was alles wat wij uit den gezagvoerder van een dergelijk Britsch koopvaardijschip konden krijgen. Intusschen maken al deze buitenlandsche schepen in camouflagekleuren een sombe ren indruk: geen plekje wit is aan boord meer te ontdekken, alles heeft een vale grij ze kleur, terwijl een enkel schip zelfs on heilspellend zwart is geschilderd.' Geenu itkeering onder alle om standigheden. De Regeeringspersdienst meldt: Vele gemobiliseerden schijnen in de mee ning te verkeeren, dat indien zij gaan trou wen, dit fqjt voldoende is om erop te mo gen rekenen dat de echtgenoote kostwin nersvergoeding zal ontvangen. Dit is ech ter niet het geval. Om voor kostwinnersvergoeding in aanmerking te komen, moet in ieder geval vaststaan, dat er door het ver blijf in werkelijken dienst van den dienstplichtige' inkomsten aan het gezin worden onttrokken en wel in die mate, dat er voor het onderhoud van de echtgenoote niet voldoende overblijft. Ook moet o.a. blijken, dat zij niet van an dere zijde voldoende inkomsten geniet. Al is het niet uitgesloten, dat de echtge noote van den dag van het huwelijk ai in het genot van kostwinnersvergoeding kan worden gesteld, moet men niet aannemen, dat dit onder alle omstandigheden zal ge schieden. Ter voorkoming van teleurstel ling zal men goed doen hiermede rekening te houden. Verder gaat het gerucht, dat voor dienst plichtigen. die na een bepaalden datum gaan trouwen, geen kostwinnersvergoeding meer zou worden toegekend. Hiervan is nimmer sprake geweest. Of de echtgenoote al of niet vergoeding krijgt, zal niet afhan gen van den datum waarop het huwelijk is gesloten. Merkwaardigheden over Hitler zeil NOG SLECHTS OMRINGD DOOR VLEIERS EN JA-BROERS. „DE KORPORAAL WIL BEWIJZEN, GENERALISSIMUS TE KUNNEN ZIJN". Het eindrapport van Sir Neville Henderson, den vroegeren Britschen ambassadeur te Berlijn is in den vorm van een witboek verschenen en, wil men aannemen wat Hender son hierin beweert, dan zou blijken dat Hitler alleen beslist heelt over de vraag: oorlog of vrede. Ten aanzien van de houdinq van Goering zegt Henderson, „ongetwij feld zou Goering de voorkeur heb ben gegeven aan een vredelievende oplossing, doch in aangelegenheden als deze telde alleen de beslissing van Hitler en, wat Goering er ook zelf van gedacht mocht hebben, hij was slechts de trouwe en onderda nige dienaar van zijn meester". HITLERS POLITIEK. In een beschouwing over Hitiers politiek zegt Henderson: „Van twee alternatieven was, gezien uit het oogpunt van Hitiers groeiende eerzucht en die van de clique om hem, de oorlog het aantrekkelijkste. Het is nauwelijks te gelooven, dat hij zou hebben gehandeld, zooals hij nu geda'an heeft, als niet veeleer een bloedige oorlog dan een overwinning zonder bloedvergieten hen het beste vooruitzicht had toegeschenen Het was altijd zijn bedoeling geweest den Polen een les te leeren voor wat hij be schouwde als hun gemeene ondankbaar heid: de afwijzing van zijn in Maart ge stelde eischen. VON RIBBENTROP DE MENTOR. Een van de grootste nadeelen voor Hitler is, dat hij, afgezien van zijn twee officiecle bezoeken aan Italië, nooit in het buiten land geweest is. Voor zijn kennis van de Britsche mentaliteit vertrouwde hij derhal ve op von Ribbontrop, die ambassadeur te Londen is geweest, die Engelsch en Franseh spreekt, die eenige jaren in Cana da heeft doorgebracht en dien hij be schouwde als een man van de wereld. Indien de inlichtingen juist zijn, gaf von Ribbentrob hem verkeerde raadgevin gen ten aanzien van Engeland, terwijl zijn opvolgers in andere kringen Hitler or toe brachten, zich te beschouwen als een twee den Bismarck, een overtuiging, welke von Bibbentrop waarschijnlijk deelde. Zelfs de meest absolute dictator is ontvankelijk voor de invloeden van zijn omgeving. Niettemin kwamen de besiuiten. de beslis singen en het opportunisme van Hitler uit hem zelf voort. Goering heeft mij eens ge zegd: als er een beslissing moet worden ge nomen, is niemand van ons meer waard dan de steemen, waarop wij staan. Alleen de Führer beslist." HENDERSON. Alleen de meening zijner militaire raad gevers telde nog zegt Henderson, dit is ge bleken bij de bezetting van Bohemen. „De piratenvlag geheschen'. Tot Maart van dit jaar had het Duitsche schip van staat onder de Duitsche nationale vlag gevaren. Op 15 Maart heescli de ka pitein door de meedoogenlooze onderdruk king van de vrijheid der Tsjechen de pi ratenvlag met liet doodshoofd en de doods beenderen. Hij schoof zijn eigen theorie van raszuiverheid terzijde en vertoonde zich on der zijn ware vlag al de beginseilooze be dreiging van den vrede en de vrijheid van Europa. Ten aanzien van de Poolsche nota van 10 Augustus, waarin verklaard werd, „dat iede re verdere Duitsche inmenging ten nadeele van de Poolsche rechten en belangen te Dantzig zou worden beschouwd als een daad van agressie" schrijft Henderson: het staat voor mij vrijwel vast, dat deze zinsne de meer dan iets anders heeft bijgedragen tot de ontketening van den laatsten storm in Hitiers geest, waarvan de wereldvrede af hing. Het is de tragedie van een dictator, dat terwijl hij voortgaat, zijn omgeving voortdurend en onverbiddelijk slechter wordt. Doordat men niet de vrijheid heeft om zijn meening te uiten, verliest hij de diensten van zijn beste menschen. Alle oppositie wordt onverdrage- lijk, allen, die stoutmoedig genoeg zijn om een andere meening te ver kondigen, worden dain ook verwij derd en tenslotte is de dictator om ringd door louter jabroers, wier vleierij en raadgevingen liet eenige zijn, dat hij kan verdragen." Berchtesgaden. Henderson doet dan medcdeélingen over zijn besprekingen niet Hitler te Berchtesga den op 23 Augustus. Hij vertelt daarover: „Hitler was dien dag in een bui van de grootste prikkelbaarheid. Zijn woorden over Polen en de Britsche verantwoordelijkheid voor de Poojsche houding waren heftig, be schuldigend en overdreven. Toen hij mij bij het tweede onderhoud zijn antwoord over handigde, had hij zijn kalmte herwonnen, doch hij was niet minder onbuigzaam. Hij zeide mij, dat hij Chamberlain niet langer vertrouwde. Hij had liever een oorlog op BINNEN ENKELE MINUTEN NA DE TORPEDEERING ZONK HET KOLOSSALE VAARTUIG IN DE DIEPTE WEG. DREN KELINGEN VONDEN EEN EL- LENDIGEN DOOD IN DE RONDDRIJVENDE DIKKE LAAG OLIE. Gisteravond is het S.S. Veendam van de HollandAmerika lijn. na een oponthoud van ruim drie weken, in Engeland, te Rot terdam aangekomen. Om zes uur meerde het schip aan de Wilhelminakade en kort daarna werden wij in een der salons ont vangen. waar de heer F. C. Bouman, direc teur van de H.A.L.. ons eenige bijzonderhe den over de reis mededeelde Op 9 September vertrok de Veendam van New York naar Europa, met een lading van 1200 ton stukgoed, en 8000 ton graan, be stemd voor Rotterdam en Aniwerpen. Het grootste deel van de reis was reeds afgelegd, zonder dat men iets bemerkt had van den oorlog, toen men in den morgen van 17 September, op 375 mijl bewesten het Kanaal een vrachtschip zag. dat in nood verkeerde. Het bleek het Engelsche s.s. Kafiristan te zijn. dat door een Duitsche duikboot getor pedeerd was. Onmiddellijk stoomde de Veendam er naar toe, maat toen men in de nabijheid kwam, bleek het Amerikaansche s.s. American Banker de bemanning van de Kafiristan reeds te hebben opgepikt, zoodat de Veendam geen hulp behoefde te ver- leenen. De Courageous komt in 't zicht. Met behooilijke snelheid werd verder koers gezet naar Engeland tot men 's avonds om streeks zeven uur op ongeveer*zeven mijl vooruit een groot oorlogsschip zag, dat ge ëscorteerd werd door drie kleinere schepen. De lucht was heider en het zicht goed, zoo dat men al spoedig kon onderscheiden, dat het groote schip het Britsche vliegtuigmoe derschip Courageous was. dat begeleid werd door drie torpedojagers. Kort nadat men de schepen in zicht gekregen had, kwamen enkele bombardementsvliegtuigen met een groote bocht over de Veendam lieenzetten en koersten naar de Courageous, waar zij op het dek landden. Vervolgens werd door het groote schip een dicht rookgordijn gelegd, dat het volko men aan het oog onttrok. Getorpedeerd. Op de Veendam meende men, dat de schepen zich thans zouden ver wijderen maar na ongeveer vijf mi nuten hoorde men vlak na elkaar twee explosies. Door het rookgordijn kon men niet zien wat er gebeur de, maar wel zag men de torpedo jagers hun snelheid vermeerderen. Toen de rook een weinig was opge trokken, zag men, dat de Coura geous aan bakboordzijde door een tor pedo moest zijn getroffen. Het schip wendde zich op zij, vlak daarop ver hief de voorsteven zich bijna recht standig omhoog en dan zonk het kolossale vaartuig binnen enkele mi nuten weg. Intusschen was op de Veendam bevel ge geven de sloepen gereed te houden en wer den veertien reddingbooten gestreeken. Op het water was toen reeds niets meer te zien dan een dikke laag olie, die zich zeer ver uitstrekte en op sommige plaatsen een dikte had van vijf centimeter. Wat wrakhout en gereedschappen dreven rond. Reddingspogingen waren tevergeelsch. Spoedig bleek, dat de reddingspogin gen vrijwel tevergeefsch zouden zijn. Een aantal opvarenden van de Courageous had zich met sloepen in veiligheid kunnen brengen, de ande ren kwamen in 't vuile water terecht De meesten van hen werden in de diepte gezogen, toen het vliegtuig moederschip zonk, enkelen werden door de torpedojagers opgepikt, maar degenen, die zich nog drijven de konden houden, stikten in de olie. Van de torpedojagers waren red dingssloepen uitgezet, terwijl ook een Britsch .vrachtschip hulp bood, maar veel drenkelingen konden niet wor den gered, 'een der sloepen van de Veendam vischte nog een officier van de Courageous op, die door de vuile olie zwaar vergiftigd was en geen teekenen van leven meer gal. Hoewel de scheepsarts van de Veendam nog geruimen tijd poogde de levensgeesten -weer op te wekken, mocht dit niet gelukken. Het stoffelijk overschot werd aan boord ge kist en meegenomen naar Engeland. Ook had men het scheepsjournaal van het getorpedeerde schip, welk boek in de olie ronddreef, bij een van de sloepen opgepikt. Dit journaal werd door den kapitein van de Veendam ingepakt en verzegeld, om la ter in Engeland te worden afgegeven. Toon bleek, dat verdere reddingspogingen geen resultaat zouden opleveren, zette de Veendam omstreeks twee uur 's nachts koers naar de Downs, nadat het Engelsche patrouillevaartuig Ivanhoe langszij was ge komen en een der officieren den kapitein van de Veendam bedankt had voor de ver leende' hulp. Ruim zeven uur had men met zoeklichten naar overlevenden gespeurd, maar zonder resultaat. 1 In Engeland. Op 20 September kwam men in de Downs aan en daar ging de Veendam voor anker om de instructies van de Britsche admirali teit af te wachten. Het stoffeli|k overschot van den officier, die de betaalmeester van de Courageous bleek te zijn. werd aan wal gebracht, terwijl 't' verzegelde journaal aan de autoriteiten werd overgegeven. De Engel sche pasagiers werden met een patrouille vaartuig van boord gehaald, maar de an dere passagiers mochten niet aan land gaan. Na twee weken in de Downs te hebben ge legen, gedurende welken tijd de Britsche autoriteiten de scheepspapieren raadpleeg den, werd op 4 October opdracht ontvangen om op te stoomen naar Gravesend. Daar werden de nog aan boord zijnde passagiers aan land gezet, en vervolgens voer het schip naar Londen, waar in Tilbury Doek een deel der lading werd gelost. 700 colli stukgoed werd uit het schip ge haald, tezamen ongeveer 200 ton. en ten slotte kreeg men Maandagmiddag om drie uur verlof om te vertrekken. Gisterochtend werd de thuisreis aan vaard. Op de heenreis kwam de Nandoe gisteren te Singapore aan en de To renvalk te Alexandrië. Op de terug, reis landde de Gier te Rangoon ep de Pelikaan te Napels. vijftigjarigen dan op 55-jarigen of 60-jari» leeftijd en altijd had hij gestreefd naar 4 vriendschap met Engeland en in (je gelijkheid daarvan geloofd. De korporaal werd generalissi^ Ik bemerkte, dat hij van meening was h het verdrag met Rusland een situatie 'h geschapen, die gunstig voor zijn plapn;a(l was en ik geloofde, dat zijn besluit v, stond. Ofschoon hij tot mij sprak over liefde voor de kunst en zijn verlangen d. kunstzin te bevredigen, kreeg ik den indrift1 dat de korporaal van den vorigen oorlog sterker verlangde te bewijzen wat hij 7* stand zou kunnen brengen als generalij? mus in een nieuwen oorlog." De duikboot, welke de Oak torpedeerde, veilig thuis. Uitmedodeelingen van den Duitsche» duikbootcommandant Prien blijkt, da, de Britsche slagkruiser Royal Oak getorpe, deerd is bij Scapa Flow. De commandant die met zijn onderzeeër veilig in een Duit! sche haven is teruggekeerd, houdt vol de Repulse beschadigd te hebben. In het Britsche parlement is de zaak druk be, sproken en men kon niet nalaten het staaL tje van durf der Duitsche zeelieden te be, wonderen. Lord Chatfield zeide in hej Hoogerhuis o.a.: dat nog niet hekend is hoe de duik boot er in is geslaagd de verdedi- gings-werken van de haven te pas- seeren. Het binnendringen van de 'duikboot moet worden beschouwd als een opmerkelijk staaltje van kunde en durf. Een commissie van onderzoek is te Scapa Flow ge vormd. Lord Chatfield zeide verder, dat de duife boot blijkbaar de beide stuurboordtorpedo's heeft afgevuurd op de „Royal Oak", ecu hiervan trof het schip aan den boeg. De dempte ontploffing, welke werd gehoord, wordt toegeschreven aan de ontploffing van de springstoffen aan boord van het schip. Twintig minuten later vuurde de onder- zeeër nog dz-ie of vier toi-pedo's af deze trof fen kort na elkaar het schip, waardoor ief I kapseisde en zonk. De „Royal Oak" lag aan het uiterste ein» de van de haven en daardoor zijn verschelde f ne officieren en minderen verdi-onken voorj men hulp kon bieden. Meer dan 800 opva. renden zijn om het leven gekomen. Toch blijven de groote schepel veilig! In zijn verklaring in het Hoogei-huis heeftfi Lord Chatfield verder nog gezegd, dat z»o ernstig als de aanval der duikboot is go I weest, dit toch niets afdoet aan de veiligheid» van de groote schepen, welke voldoende blijft. Een intens onderzoek op de anker plaats heeft niets opgelevez-d, doch het ii duidelijk, dat na eenigen tijd de haven weet veilig kon worden verklaard. Alle nood» kelijke maatregelen zijn genomen om de bescherming, welke in den vorigen oorlog voldoende is gebleken, uit te bi-eiden. Scapa Flow is de vlootbasis bij de Orkney- eilanden, waar na den oorlog de Duitschers hun oorlogsschepen, welke zij hadden uitge leverd, tot zinken hebben gebracht. Ougerustheil In het Lagerhuis vroeg de Laboui'leider1 Attlee na een uiteenzetting van Churchjlb of de haven van Scapa Flow systematisch! wordt beschermd om te zorgen, dat hef een veilige ankerplaats blijft voor de oor-I iogsbodems en hij vroeg om de verzekerd-' aat de voornaamste verdedigingswerken tl de periode sedert den afgeloopen oorlei goed gehandhaafd zijn. ,1 Minister Churchill antwoordde hierop de versperringen gehandhaafd zijn en thafo weer zijn geplaatst. Het zijn evenwel ni« dezelfde die in den vorigen oorlog ZII' gebruikt. II Attlee noemde een en ander vrij veront rustend. Churchill prees de moed der Eny« sche en Fransche zeelieden en constateer™ dat na zes weken duikbootoorlog re#j een derde tot een vierde van de gehee onderzeevloot van Duitschland tot zinken i gebracht en dat het gat, dat is geslagen i de grondig opgeleide officieren en bem^ ning, niet gemakkelijk kan worden aanft vuld.' De Bi-itsche koopvaardij, welke 1 totaal 21 millioen ton telt, heeft door optreden van de duikbooten 156.000 ton ve loren, waarbij moet worden toegevoegd 18000 ton welke door nyjnen verloren is R gaan. Amendement om den spertijd B®' te verlengen. Het Tweede Kamerlid, de heer Algera r heeft op het wetsontwerp wijziging der tigingswet Kleinbedrijf 1937 eenige ame» menten voorgesteld. Een dezer amendementen strekt om duur van den spertijd niet te verIen&ff De bedoeling van de overige amena J ten is, om de mogelijkheid te behouden, j bij de waardeering van de mate, waar' de vestigingseischen wordt vo'daan, i'eK o[ff kan worden gehouden met plaatselij I standigheden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 2