Molest- Verzekering.
Vliegtuigbommen op oorlogs
schepen
coulance
Ingezonden
£mijhhardtjes'
Over de waarde van het bombardement
uit vliegtuigen
De Tiel-Utrechtverzekert U ook tegen Neutraliteits-Molest.
JjtK<eh eiieuuró
Trefkansen over het algemeen gering
Weinig zeggende
Amerikaansche proeven
van allerlei aard
Vraagt ons onze tarieven en condi
ties Wij lichten U gaarne in over
de dekking tegen schade aan Uwe
eigendommen, veroorzaakt door
vliegtuigen, enz. zoolang Neder
land neutraal is. - Wilt U veilig
verzekerd zijn? Vraagt de
„Tiel-Utrecht" dan om inlichtingen.
Hoog Militair Gerechts
hof bestaat 125 jaar
Texel door mijnen zeer
geïsoleerd
Voor dc automatiseering van de
telefoon
Nieuws uit Hellevoetsluis
Murine-beri chteft
Tot de serie oorlogsberichten, die wij ook
deze week weder te slikken kregen, behoorde
o.m. dat van het Duitsche Nieuwsbureau,
waarin melding gemaakt werd van een lucht
aanval op het Engelsche eiland Man in de
Iersche Zee, waar een bom van 250 kilogram
een zware Britsche kruiser ernstig bescha
digd zou hebben. Daarentegen staat het be
richt van den Britschen Voorlichtingsdienst,
dat zegt dat een Duitsch vliegtuig geracht
heeft een torpedobootjager te bombardeeren,
doch dat er niet in slaagde eenige schade toe
te brengen.
Om deze beide berichten is een internatio
naal debat ontstaan. En wel een debat om de
vraag wat in den modernen oorlog van door
slaggevende beteekenis is: het slagschip, dan
wel het vliegtuig.
In verband met het momenteel actueeler
dan ooit zijnde vraagstuk is het interessant
enkele ciaten over te nemen uit een artikel,
van het September-nummer van het Marine
blad. Het artikel luid „De kern van de har
monische vloot" en het werd geschreven dooi
den luitenant ter zee der 1ste kl. J. W. F. Nu-
boer. Wij citeeren gedeelten, waarin schrijver
het heeft over bombardementen uit vliegtui
gen op schepen.
Amerikaansche proeven.
De luchtaanval kan plaats hebben met de
bom, de torpedo of de mitrailleur.
De mitrailleur heeft slechts uitwerking te
gen onbeschermd opgesteld personeel, dus op
een modern groot oorlogsschip, welks beman
ning vrijwel volledig door pantser is gedekt,
heeft deze aanvalsvorm geen uitwerking.
Anders is het met de bom en de torpedo.
verdrijft U snel en zeker met
Koker 12 stuks 50ct. Proef doosje 2stuks10ct.
De vliegtuigbom kan in verschillende
gewichten geworpen worden, de grootste
bommen, welke ooit op schepen geworpen
zijn, schijnen 1000 kg. gewicht te hebben
gehad.
De springladingholte van de bom is zeer
groot, daar de wand geen hoogen gasdruk
behoeft te weerstaan, zooals die van het ar
tillerieprojectiel. De springlading kan dan ook
tot ongeveer 0.5 of bij groote bommen zelfs
0.6 van het totale bomgewicht worden opge
voerd. Een bom van 1000 kg. bevat dus circa
600 kg. springstof, ongeveer overeenkomende
met 2 torpedokoppen. Bij proeven in Amerika
werd het Duitsche slagschip „Ostfriésland",
door 2 of 3 dezer bommen, die vlak naast
het schip onder water ontploften, tot zinken
gebracht. Men trok hieruit de conclusie, dat
de „near-miss" de meest gewenschte treffer
was.
Nu moet bij de beoordeeling dezer bommen-
proeven tegen uitgeleverde Duitsche oorlogs
schepen wel bedacht worden, dat de schepen
niet bemand waren en niet behoorlijk water
dicht gesloten en dat geen pompen bediend
konden worden om compartimenten lens te
houden. Ware dit welh et geval geweest, dan
zou het nog zeer de vraag geweest zjjn of zij
na het bombardement gezonken zouden zijn.
Voorts moet wel worden bedacht, dat de
groote springlading van een bom niet louter
voordeel oplevert bij bombardement van een
groot schip, want de groote springlading gaat
ten koste van de wanddikte. Zou een dergelijke
bom, voorzien van een vertraagd werkende
buis, op een pantserdek treffen, dan door
boort ze dit niet, doch breekt en komt on
voldoende of In het geheel niet tot explosie.
Werpt men bommen met direct werkende
buis, dan ontploffen zij onmiddellijk na het
treffen, dus doorboren een pantserdek ook
niet; treft een dergelijke bom onmiddellijk
naast het schip, dan ontploft ze even onder
het oppervlak van het water, dus in het al
gemeen nog tegen het gordelpantser, zoodat
de uitwerking van een „near-miss" van di
rect werkende bommen ook al gering is. Wil
men pantser doorboren, dan moet men dus
dikwandige en slanke bommen werpen met
een vertraagde buis, maar dan moet men ook
genoegen nemen met een kleine springlading
holte en een springladinggewicht, dat slechts
enkele procenten van het totale bomgewicht
bedraagt. De pantserbom heeft dus geen
grootere uitwerking dan de .pantsergranaat,
bij een „near-miss" heeft de pantserbom
slechts geringe uitwerking.
De bom heeft echter nog een ander nadeel
ten opzichte van de granaat, n.1. haar kleine
trefs: elheid.
Slagschepen zijn boven hun vitale deelen
gepanserd tegen de zwaarste artillerie-pro
jectielen, wier gewicht op moderne slagsche
pen varieert tusschen 700 en 1000 kg. Hun
pantserdekken, die op dit artillievuur ont
worpen zijn, kunnen ook het luchtbombarde
ment van bommen van 700 1000 kg. ver
dragen. Dergelijke zware vliegtuigbommen
werden echter practisch nooit gebruik, omdat
het normale middelzware bomvliegtuig slechts
1000 5 1200 kg. bommenlast kan dragen, dus
niet meer dan één zeer zware zom zou kunnen
torsen. Nu is de trefkans van de enkele bom-
worp op een klein doel als een oorlogsschip
zoo gering, zooals nog nader zal worden be
sproken, dat men nimmer een enkele bom
werpt, doch bij voorkeur een serie van 3 14
Het gewicht per bom bedraagt dus maximaal
ongeveer 300 kg, ongeveer 1/3 van dat van
de zwaarste granaten.
Hoeveel kunnen slagschepen en
kruisers incasseeren?
Bedenkt men voorts, dat een slagschip of
kruiser blijkens de oorlogservaringen vele
treffers van zware artillerie-projectielen kan
doorstaan, zonder buiten gevecht te worden
gesteld, dat b.v. de slagkruiser „Seydlitz -in
den slag bij Jutland niet minder dan 21 tref
fers van 400 tot 850 kg projectielen en een
torpedotreffer te verwerken kreeg, de slag
kruiser „Tiger" 17 treffers van 300 tot 400
kg, dan is de conclusie niet te gewaagd, dat
het luchtbombardement voor een slagschip of
slagkruiser geen levensgevaarlijke bedreiging
vormt.
Voor een kruiser, die een veel lichter
pantser draagt en slechts bestand is te
gen artillerie-projectielen van 50 tot 120
gewicht, is het luchtbombardement met
bommen van 300 kg natuurlijk ernstiger.
Toch moet men het weerstandsvermogen
ook van een kruiser niet onderschatten en
wel bedenken, dat b.v. de Duitsche kleine
kruiser „Pillau" (van ongeveer 4000 ton)
in den slag bij Jutland getroffen werd
door een granaat van 400 kg, welke het
pantserdek doorboorde en in het voorste
ketelruim ontplofte. Dit ketelruim viel
uit, de ketels ontploften, de er boven lig
gende brugopbouw zake als een puinhoop
in elkaar, maar de commandotoren bleef
intact en het schip kon met een tot 20
mijl gereduceerde vaart den stryd voort
zetten. Men moet dus niet aannemen, dat
een enkele bomtreffer van 300 kg een
kruiser buiten gevecht zal stellen.
Amerikaansche treffers.
De Amerikaansche bombardementen op uit
geleverde Duitsche oorlogsschepen, waarom
heen zoo ontzettend veel reclame is gemaakt
door luchtmacht-enthousiasten, waren dan ook
voor de daarbij aanwezige Amerikaansche tor-
pedobootjagers niet anders dan een zielige
demonstratie van de geringe kracht van het
luchtwapen; het tot zinken brengen van die
paar onbemande oorlogsschepen, dat door de
vliegtuigen met ontzaglijk veel inspanning na
een dagenlang bombardement tenslotte werd
bereikt, zou door een torpedojager met slechts
enkelen van zijn twaalf torpedo's, in weinige
minuten zijn verkregen. De treffers, die ten
slotte het zinken van de „Ostfriésland" en de
„Frankfurt" tengevolge hadden, waren in we
zen torpedotreffers, want de near-miss" heeft
dezelfde uitwerking. Dit wijst er al op, dat
men in den strijd met schepen, meer uitwer
king zal kunnen verwachten van de vlieg
tuig-torpedo, dan van de vliegtuig-bom. Wel
iswaar is de vliegtuig-torpedo aanzienlijk
lichter dan die van de schepen, en is haar
springlading ook kleiner, maar deze is toch
altijd nog grooter dan die van een 300 kg bom.
De bomaanval.
De bom-aanval kan op 2 wijzen geschieden.
Bij de horizontale aanval wordt het vlieg
tuig met behulp van een richtkijker zoodanig
over het doel gestuur, dat een punt gepas
seerd wordt van waaruit een losgelaten bom
het doel moet treffen. Tijdens heet aansturen
op het doel moet het vliegtuig met eenparige
snelheid horizontaal vliegen, bij goed ge
oefende bemanningen kost het aansturen
60 90 seconden.
De trefkans op een niet-ontwijkend doel
hangt af van de aanvalshoogte en van de
snelheid geven vermindering van de trefkans.
Bij een hoogte van 3000 meter kan men op
een niet-ontwijkenden kruiser een trefkans
van circa 8 berekenen, op een niet-ontwij
kend slagschip circa 15 Daar dit percen
tage zeer laag is (de theoretische trefkans
van het enkele torpedo-schot van een onder
zeeboot ligt tusschen 40 en 60 werpt men
in dezen aanvalsvorm nimmer een enkele
bom, doch gewoonlijk een serie van 3 4, de
onderlinge tusschenruimte tusschen de bom
men gelijk nemende aan de breedte van het
doel. Bij een serie van 4 bommen krijgt men
hierdoor een redelijke trefkans op een niet-
ontwijkend doel.
Ziet het doel de aanval aankomen en ont
wijkt het, dan verstoort het de gegevens, vol
gens welke de bommen-serie werd losgelaten,
zoodatde kans op treffers veel kleiner wordt.
Een groot schip reageert langzamer op het
roer dan een klein schip, maar toch kan een
snelloopende slagkruiser de trefkans van de
bommenserie, alleen door ontwijken tot op
1/10 van de oorspronkelijke waarde terug
brengen, een lichte jager zelfs tot op onge
veer 1/100. Als een do 1 zijn luchtafweerge
schut niet gebruikt, kan men de ontwijkma-
noevre ondervangen door in een verband van
vilegtuigen aan te vallen en een trefferpa
troon te werpen, van voldoende groote afme
tingen, dat ook het ontwijkende doel er nog
binnen ligt. Dergelijke vilegtuigverbanden
bieden echter een zeer groote trefkans aan
het afweergeschut, zoodat deze aanvalsvorm
in de practijk zelden bruikbaar is.
Tiet-titreeM
BRAND - INBRAAK - STORM - VARIAVERZEKERINGEN
KROMME NIEUWE GRACHT 70-80 - UTRECHT
De duikbootaanval.
In het algemeen belooft de horizontale
bom-aanval op snelvarende lichte schepen
dus weinig of geen succes. Tegen deze sche
pen heeft men dan ook den duikbom-aanval
ontwikkeld. Bij deze aanvalsvorm, die alleen
door ilchte vilegtuigen kan worden toegepast,
nadert het vliegtuig het doel op groote
hoogte, tot het er ongeveer vericaal boven is
en stort zich dan op het doel. Het werpt ver
volgens 1 of hoogsens 2 bommen van een
hoogte van circa 1000 meter, met het vlieg
tuig richtende op een punt vóór het schip. De
val tijd is nu zeer kort, want de bom heeft
al een aanvankelijke snelheid van circa 150
m/sec en bovendien kan het schip de richting
niet verstoren door vóór den afworp te ont
wijken. düitwjjken van den duikbom-aanval is
dus niet mogelijk. De trefkans is in de prac
tijk bij een afwerphoogte van 1500 meter niet
grooter dan die van den horizontalen bom
aanval op 3000 meter hoogte. Een bezwaar
van deze werp-methode is. dat de eindsnel-
heid van de bom, door de geringe werphoogte,
kleiner is 200 m/sec) dan bij den horizon
talen aanval van groote hoogte, zoodat het
vermogen pantserdekken te doorboren bij een
zelfde bomgewicht minder dan de helft is dan
by een horizontalen aanval van groote hoogte.
Korte plechtigheid in Den Haag.
Het was gisteren 125 jaar geleden, dat in
Utrecht de plechtige installatie van het Hoog
Militair Gerechtshof geschiedde. Aanvanke
lijk lag het in de bedoeling aan dezen dag
een bijzondere herdenking met enkele feeste
lijkheden te verbinden, doch men heeft hier
van evenals vijf en twintig jaar geleden
bij het honderdjarig bestaan in verband
met de mobilisatie afgezien en zich bepaald
tot een korte herdenkingszitting in de zaal
van het Haagsche Paleis van Justitie, waar
het Hof geregeld zijn strafzittingen houdt.
Aanwezig waren de plaatsvervangende
leden van het Hof: gep. luitenant-generaal F.
J. Quanjer, gep. luit.-generaal T. de Goeyen,
gep. vice-admiraal T. L. Krfuys, gep. schout
bij-nacht tit. E. G. de Wijs, gep. schout-bij
getreden en de zitting was geopend, sprak
mr. dr. Th. W. C. Kalkoen, de waarnemend-
a ivocaten-fhcaal, mr. L. D. J. Vermeulen en
mr. J. U. Polman, de oud-advocaat-fiscaal
jhr. mr. P. A. J. van den Brandeler, de waar
nemend-griffiers, mr. W. Tonkens en jhr. mr.
J. van Doorn, vele reserve-officieren voor
specialen dienst en leden van de Haagsche
balie.
Nadat de leden van het Hof waren binnen
geschreden en de zitting was geopend, sprak
de president, mr. E. Jellinghaus een rede uit.
Hierna sprak de advocaat-fiscaal mr. A.
Brants.
Namens de balie sprak mr. J. H. Rolandus
Hagedoorn, die zijn groote bewondering voor
het college uitte, waarmee hij zoovele jaren
in contact is geweest.
Nadat de president de sprekers en de aan
wezigen had dank gezegd werd de plechtige
zitting gesloten en overgegaan tot de gewone
behandeling van strafzaken.
Het mijnengevaar, dat op het Marsdiep
lang niet denkbeeldig is zooals in de laatste
dagen allerduidelijkst is gebleken heeft
Texel in een zeer geïsoleerden toestand ge
bracht. Waren we in den laatsten tijd gewoon,
om ook gedurende den winter nog des avonds
de avondbladen te ontvangen, thans is dat niet
mogelijk en daar de eerste post pas omstreeks
half elf op Texel aankomt, ontvangen de inwo
ners van het hoofddorp Den Burg, de avond
bladen van den vorigen dag (die dan tegelijk
met de ochtendbladen aankomen) pas tus
schen half twaalf en één uur.
In dezen toestand zal dezen winter wel geen
verandering komen, ook al zouden de steeds
weer opduikende vredesgeruchten tot een
wapenstilstand of iets van dien aard leiden,
omdat de zee (evenals in 1918) na langen tijd
nog onveilig blijft.
Naar wij van het bestuur van T.E.S.O.
vernemen, zal de thans loopende dienst
regeling zoo lang mogeiyk gehandhaafd
blyven, een nog verdere inkrimping van
den dienst TexelDen Helder staat dus
voorloopig niet op het program.
Met het leggen van een kabel in verband
met de automatiseering van de telefoon is men
thans ook reeds te Den Burg begonnen. Tot
dit doel worden werkzaamheden verricht in de
Zwaanstraat, Molenstraat en op den Hoornder-
weg.
Beroep afgewezen.
Blijkens bij het Gemeentebestuur ontvangen
bericht van Ged. Staten, d.d. 3 October, is het
beroep van den heer Mes, tegen de toelating
van den heer P. S. C. van Kralingen als lid
van den Raad en zijn benoeming tot wethou
der, niet ontvankelijk verklaard.
(Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie
Niet geplaatste stukken worden
niet teruggezonden.)
Den Helder, 16 Oct. 1939.
Geachte Redactie,
Ondergeteekende verzoekt beleefd eenige
plaatsruimte in Uw veelgelezen blad. Bij voor
baat mijn dank.
Wanneer men zoo hier en daar Den Heldeï
rondkijkt, ziet men vele maatregelen getrof
fen tegen luchtaanvallen, waarvoor ons ge
meentebestuur zeker een pluimpje verdient.
Echter, waar m.i. een onmiddellijk gevaar
dreigt, valt van buitengewone maatregelen
niets te bespeuren. Ik tedoel hier onzen zee
dijk, die weliswaar niet tot het ressort van
ons gemeentebestuur, doch onder Rijkswater
staat behoort, maar waar toch tenslotte alle
inwoners onzer stad belang bij hebben.
Wanneer straks de najaarsstormen komen
en harde Noord-Westers onze zeewering beu
ken, is het gevaar niet denkbeeldig, dat losge
raakte mijnen op onze kust geworpen worden
en daarbij explodeeren, waardoor gaten in den
dijk ontstaan. Iedere „dijkklant" weet, dat bij
zwaar stormweer een klein gat in zeer korten
tijd ontstellend groote afmetingen kan aan
nemen met alle gevaar daaraan verbonden.
Is het naar Uw meening dan niet raadzaam,
op verschillende gedeelten van onze kust
eenige duizenden zandzakken of ander dicht
materiaal, zooals stormzeilen, enz., te verdee-
len, zoodat iedere ontstane beschadiging van
onze zeewering onmiddellijk voorloopig ver
holpen kan worden?
Ik meende hier even de aandacht van de
bevoegde autoriteiten op te moeten vestigen.
U beleefd dankend voor de plaatsruimte,
Een dijkklant.
Wij kunnen dijkklant gerust stellen. Wa
terstaat beschikt over een vijftal groote
stormzeilen, van 15 bij 15 meter, om even-
tueele gaten te dichten. Men heeft in een
magazijn beneden den windwijzer honderden
zakken zand liggen en kan in enkele uren
tijds beschikken over een voorraad van eenige
duizenden zandzakken, opgeslagen te Petten,
bovendien heeft men een veertigtal kruiwa
gens met hout. schoppen en ander materiaal,
dat noodig mocht zijn ingeval één of meerdere
gaten in den dijk mochten slaan. Over de
zelfde hulpmiddelen beschikt men aan de Bui
tenhaven.
Van ongerustheid behoeft dus geen sprake
te zijn.
Red. Heldersche Courant.
Per Marnix van St. Aldegonde, 21 dezer
van Lissabon naar Ned.-Indië vertrekkend
reist van de Kon. Marine officier M.S.D.
3e klasse B. P. A. Wamelink.