SALON
WEK UW LEVER-GAL OP
Ons Indisch hoekje
Ik beschuldig
Ayenda
MacUrtieuub.j
Technische wonderen
Met de 3 Oampo producten bestrijdt U alle verkoudheden
ItTaandag 23 October 1939
Tweede Blad
Hond sticht brand in de
Vischstraat
Oneerlijke bode
Koopt heden Uw kaarten
voor den Cabaretavond
van Donderdag
Esona-express
Lunchroom „Formosa''
opent haar deuren
MANSHANDEN
bekeuringen.
aanrijding.
Speurtocht naar het brandende
perceel.
Zaterdagmiddag, omstreeks 6 uur, werd
bet hoofdbureau van politie er telefonisch
van verwittigd, dat er brand was uitgebro
ken in het perceel Vischstrat No. 20. Met
bekwamen spoed heschen de agenten-blus-
sChers zich in hun pak, en spoedden zich op
(je brandweer-auto naar het aangeduide
pand.
piet oleek niet zoo eenvoudig te zijn dit te
ontdekker.. In de Vischstraat zelf was niets
anders te bespeuren dan wat opgeloopen
volk, zoodat men aldra begreep, dat het
brandende huis zich moest bevinden in het
steegje, dat uitmondt op genoemde straat.
Zoo ving dan een speurtocht aan naar het
brandende huis door de heeren van der Hoe
ven, Rienks, Dokter, Helder, Davidson en
eenige anderen, voorgelicht door een electri-
sche looplantaarn. Gezien de Egyptische duis
ternis had het geheel iets bijzonder geheim
zinnigs-
Eindelijk was men aan het doel beland: het
bieek de woning te zijn van zekeren Boo
gaard, een jongeman, die in genoemd perceel
eenzaam verblijf houdt, en de politie mede-
deeling van de catastrophe in het klein deed.
jjij was tegen het vallen van den avond even
uitgegaan, doch had z'n hond thuisgelaten.
jjet beest stichtte dat blijkbaar niet, wilde'
z'n baas achterna, en gooide, waarschijnlijk
tijdens deze pogingen, een op de tafel staan
de vierpitter omver. De gevolgen lieten zich
denken: het kleed vloog in brand, en was er
niet terstond een energiek buurman ter
plaatse verschenen, die het brandende kleed
naar buiten smeet, de gevolgen zouden in
deze dichtbevolkte buurt, waar de huisjes
kris-kras door en tusschen elkander staan,
niet te overzien geweest zijn.
Mistroostig deed de man z'n verhaal, dit
besluitende met de mededeeling, dat alles nog
wonderlijk goed afgeloopen was, temeer waar
hij zich niet verzekerd had.
Nadat commissaris van der Hoeven
een en ander geboekstaafd had, zochten
wij, geleid door de reeds eerder genoem
de politioneele looplantaarn, weder den
uitweg uit de „surf", die aan het uit
einde dicht geflankeerd bleek door kijk
grage Vischstraters.
De brandweer-auto maakte rechts-
omkeerd en binnen 10 minuten was de
rust weergekeerd.
De Vischstraat had haar Zaterdag-
sche sensatie gehad.
Zaterdag is de bode van -een financieele in
stelling ter plaatse, wegens verduistering
van gelden, gearresteerd en opgesloten. De
man had sedert langen tijd met zegels, die hij
aan zijn èliënten verkocht, geknoeid en zelfs
had hij ten einde raad, toen hij met zijn
knoeierijen begon vast te loopen, valsche
zegels laten drukken en in omloop gebracht.
Reeds eenigen tijd werd hij -van oneerlijke
handelingen verdacht. Zaterdag verrichtte de
politie een huiszoeking en vond het cliché,
dat gebruikt werd voor het drukken van de
Valsche zegels. Tot de arrestatie van den
man werd overgegaan.
De klanten, die hun zegels bij hem koch
ten, zullen er niet door gedupeerd worden.
Het verduisterde bedrag loopt in de honder
den guldens.
Voor geringen prjjs een avond van
ernst en luim.
De kaartverkoop voor den kunst- en caba
ret-avond, a.s. Donderdag door den Bloemen-
daalschen Kunstkring ten bate van het
Marine Rampen Fonds in Casino te geven, is
Zaterdag aangevangen. Ook vandaag en de
drie volgende dagen kan men de entréebewij-
zen verkrijgen. Ten overvloede wellicht vesti
gen wij er de aandacht op, dat een bezoek aan
het Casino a.s. Donderdag de moeite ruim
schoots beloont. Voor een zeer laag bedrag
kan men enkele uren genieten van een aan
tal prominente artisten, die voor de goede
zaak hun kunst in Den Helder zullen brengen.
Woensdag en Donderdag vindt de plaats
bespreking plaats. Slechts voor 5 cent per
plaats kan dat geschieden. Tevens zijn op
die uren (111 en 35) plaatsbewijzen ver
krijgbaar.
Hieronder geven wij nog de adressen waar
men kaarten kan koopen:
Bureau Drukkerij de Boer.
Sigarenmagazijn Henk Mesker.
Boekhandel Spruit.
Boekhandel DuinkerBok.
Boekhandel Daan Schreuder.
Boekhandel Boendermaker.
Boekhandel Egner.
Door het in gebruik nemen van een
hieuwen wagen in de plaats van de door De
fensie gevorderde auto, is de „ESONA" weer
in staat de dagelijksche sneldienst op Alk
maar en Amsterdam te onderhouden.
De clienten kunnen dus weer als voorheen
gebruik maken van den telefoondienst. Door
kun spoedbestellingen vóór 11 uur aan een
der ESONA-kantoren alhier op te geven, ont
vangen zij hun goederen den volgenden mor
gen reeds thuis.
Voor dezen telefoondienst worden geen
extra kosten berekend.
PLAATSBESPREKING
ABONNEMENTSVOORSTELLING.
Wij vestigen er de aandacht op, dat de
plaatsbespreking voor de abonnementsvoor
stelling heden avond plaats vindt en wel
van 7—9 uur.
Morgenavond vangt de voorstelling aan
precies half negen,
zoowel bij U zelf als bij Uw kinderen. Dampo-verkoudheids-balsam, hiermede 's avonds keel, borst en rug inwrijven, dit lucht °P e" s
is Uw verkoudheid weer verdwenen. Pot 50. Tube 40. Doos 30 ct. Dampo-bonbons bij schorheid, pijnlijke keel en hoest, Uoo
Dampo-neusdruppels bij neus-catarrh en verstoptheid in het hoofd. Flacon met druppelspuitje 60 ct. Uw waarborg, t Komt
Op moderne leest geschoeide en
uiterst smaakvol ingerichte zaak.
Zaterdagavond heeft de heer A. J. van
van Baaren in het perceel Spoorstraat 36 een
lunchroom geopend, die men zonder voorbe
houd een aanwinst voor het centrum der stad
kan noemen. S'peciaal de gevel in de Spoor
straat is smaakvol, terwijl van buitenaf het
gezellige interieur den voorbijganger lokt even
„aan te leggen".
Behalve de hoofdingang aan de Spoorstraat,
i3 er eveneens een toegang in de Breewater-
straat. Deze entrée dient ook voor diegenen,
die gebruik wenschen te maken van het als
vergaderzaaltje te gebruiken gedeelte der
lunchroom. Op handige wijze kan men een
rollende deur uit den wand tooveren en dit
deel dus van het andere separeeren. In dezen
vleugel bevinden zich eveneens de garderobe,
de voorraad- en provisieafdeeling, de keuken
en de toiletten. Dat alles werd ingericht naar
den laatsten smaak en maakt een bijzonder
de-gelijken en frisschen indruk. Overal maho
niehout, tal van lichtpunten, gezellige tafeltjes
kortom, alles wat zelfs de verwende bezoe
ker zich kan wenschen. Zij nog vermeld, dat
de vergaderzaal plaats biedt aan een 50 per
sonen. Bijzondere zorg is besteed aan het
sanitair der toiletten, hetgeen bij den vader
van den heer A. J. van Baaren in goede han
den was. Merkwaardig is voorts het feit, dat
men nergens drempels aantreft, terwijl de
plinten van linoleum vervaardigd werden. In
zake hygiëne heeft dit uiteraard bijzondere
voordeelen.
De keuken maakt geen uitzondering: een
drietal keukenprinsessen zagen wij daar Za
terdagavond aan het werk ln een verblijf, dat
men haast geneigd is een wijdschere bena
ming dan „keuken" te geven. Ook hier tal-
looze nieuwtjes, zoowel ten voordeele van de
snelheid als de zindelijkheid. Voorts is deze
keuken ontoegankelijk voor hen, die er niet
behooren. Een regel, waaraan, naar men ons
zeide, streng de hand gehouden zal worden.
Wat het vérdere interieur der lunchroom
betreft, er mag hier een compliment gemaakt
worden aan de smaakvolle hand, die dat alles
regelde. Wat men hier met tenslotte een
voudige middelen bereikte, is werkelijk frap
pant. En dat dank zij de verlichting, de plaat
sing der tafeltjes en stoelen en de stemmige
wand- en vloerbekleeding. Het buffet is even
eens in al zijn eenvoud het aanzien meer dan
waard, en bezit een ultra-moderne glazen-
spoelinrichting. Voorts is er een telefooncel,
terwijl de geheele diepte 25 meter bedraagt.
Niet minder dan 30 bloemstukken wezen Za
terdag op het voor den eigenaar heugelijke
feit der opening.
DE VERLICHTE SCHUPO. De beamb
ten van de Berlijnsche verkeerspolitie moeten
nu ook tijdens de verduistering goed te her
kennen zijn. Jas, handschoenen en kepi wor
den met een phosphoriseerende stof geprepa
reerd, die in het donker licht geeft.
Het is niet doenlijk een eenigszins complete
opsomming te geven van alles wat de bezoeker
zich hier kan laten aanbieuen: alle gangbare
dranken, zoowel alcohol- als niet-alcohol-
houdend, zijn aanwezig, alle soorten limona
des, Amstelbieren en wijnen; er is een soda-
fountain, een uitgebreide sorteering „ijzen",
voorts lekkere hapjes van croquetjes en pas
teitjes tot sla-tjes en zalmbroodjes toe. Al
lerlei soort belegde broodjes, het „Formosa"-
twaalfuurtje", plats du jour, nassi goreng en
iederen dag versche visch.
Ongetwijfeld een zaak, die, met vaste
hand bestuurd, kans op succes heeft. De
slagzin „Bij Formosa bent U uit en thuis"
is in dit opzicht echter veelbelovend.
Architect van het gebouw was de heer
Peters, de uitvoerster de fa. v. d. Plas. De
stoffeering enz., verzorgde de heer Govers,
Kanaalweg. Zooals reeds eerder opgemerkt,
was het de heer Van Baaren, Keizerstraat,
die het uitgebreide sanitair voor zijn reke
ning nam.
Zondagsschooldemonstratie voor
de jeugd
Temidden van een wereld, waarin partij
digheid en strijdzucht hoogtij vieren, is het
weldadig te vernemen, dat „kinderen" gaan
ücmonstreeren voor een goede, opbouwende en
vredelievende zaak.
De meeste Zondagsscholen namelijk hier ter
plaatse, waarvan de leiders de historische en
geestelijke waarheid van den Bijbel ten volle
belijden, hebben het initiatief Zaterdagmiddag
a.s. een groote propaganda-demonstratietocht
te houden door onze stad.
De bedoeling daarvan is:
Kinderen en ouders erop opmerkzaam te
maken, dat in onze stad in iedere woonwijk
Zondagsscholen zijn, die gaarne nog veel
meer kinderen in hun lokalen willen ont
vangen.
Kinderen houden van vertellen, welnu, daar
wordt verteld. Velen houden van zingen, ge
zongen wordt er ook.
En zou in onzen tijd, die vol is van men-
schenvernietiging, haat, bloedvergieten en
oorlogsdreiging een hartelijk woord van naas
tenliefde en geloof voor onze kinderen, „de
toekomst der wereld", niet op zijn plaats zijn?
Dus, hopen op Zaterdagmiddag 28 October
voor dit samenbindende doel, de Zondags
scholen van: Gereformeerden, Palmstraters,
Tuindorpers, Middenstraters, Lutherschen,
Christelijk Gereformeerden, Leger des Heils.
den heer Kraak, broederlijk vereenigd, getui
gend, verheugd en uitnoodigend door onze
straten te trekken.
Er schijnen zoowel voor de jeugdige demon
stranten als voor de nieuw te verwachten
jongens en meisjes, die daarna de Zondags
scholen zullen bezoeken, verrassingen aan
verbonden te worden.
Een kind wil nu eenmaal graag iets krijgen.
Nadere bijzonderheden zullen hierover in een
advertentie nog volgen.
In ieder geval verdient dit mooie opoffe
rende werk ten bate van de Heldersche jeugd
onze sympathieke belangstelling en... succes!
en u zult 's morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
Iederen dag moet uw lever een liter lever-gal in uw
ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende is, verteert uw voedsel niet,-
het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len. U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen
om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u
zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade
lijk, plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers en
drogisten, f. 0.75.
Leg een smid een zwaren ankerketting
voor met het verzoek een der schakels er uit
te verwijderen zonder vijl, ijzerzaag op kap-
beitel, maar met behulp van een knuppel en
hij zal u aanstaren of hij wil zeggen: „Hoe
kan die vraag bij een normaal mensch opko
men?" Zoo begon pater Vertenten zijn ver
haal, toen ik hem te Merauke (Zuid Nieuw
Guinea) opzocht met het doel kennis te ma
ken met het menschlievende werk der R.-K.
zending.
„Ja, u kijkt vreemd op", vervolgde de pater,
„maar mijn Papoea's hebben het klaar ge
speeld. Ik zal 't u vertellen."
En hij begon: „Het N.-I. gouvernement
heeft indertijd in de zee bij Merauke een ba
ken geplaatst, een heel groote ijzeren ton om
als herkenningsteeken te dienen bij het aan
doen dier plaats. Het strand is er zeer vlak.
Herkenningsteekens als vuurtorens, heuvels,
bergen, hooge boomen, gebouwen e.d. zijn er
niet, zoodat het voor den gezagvoerder van
een boot uiterst moeilijk was de plaats te
vinden. Om de paar maanden kwam er toen
een schip, welks officieren geregeld voor het
vraagstuk stonden: hoe vinden wij in vredes
naam de plaats, waar we moeten zijn! Met
het plaatsen der ton zou het vraagstuk op
gelost zijn. Er kwam toen weer een boot,
maar hoe men zocht, de ton was onvindbaar.
Klaarblijkelijk was ze door de Papoea's weg
gehaald en op het strand getrokken. Maar
hoe? Dat begreep niemand.
Vele jaren later kwamen de paters er ach
ter. ,,U moet weten," vertelde Vertenten, „dat
de Papoea's verzot zijn op ijzer, dat ze leden
aan ijzerhonger. En nu zat er aan die ton
zooveel ijzer, dat ze er voor jaren genoeg aan
hadden." Hoe ze de ton weg hadden kunnen
slepen? Met hun prauwen waren ze in zee
gegaan. Bij de ton gekomen, hadden ze een
der prauwen met den kop onder den ketting,
die haar vast hield, geschoven, en toen waren
ze op een der schalmen met harde stokken
gaan beuken, dagen wekenlang, net zoo lang
tot de schalm stukgeslagen was. En toen
konden ze de boei wegslepen en op het strand
trekken. „Dat was een technisch meester
stukje" was het slot van het verhaal.
U weet allen, dat de Dajaks op jacht gaan
met het blaasroer waarmee ze vergiftigde
pijljtes schieten. Dat blaasroer is een tech
nisch wonder! Op mijn reizen door Borneo
heb ik het zien maken, waarbij ik zoo geluk
kig was het te kunnen filmen. Enkele foto's
heeld ik hierbij af. In het blaasroer bevindt
zich een zuiver rond, spiegelglad, volkomen
recht gat, dat veel en veel langer is dan dat
vn een geweer. Heeft men bij het maken
van den loop van een geweer de beschikking
over moderne machines, de Dajaks hebben
niets anders dan een ijzeren staaf, aan den
bovenkant tot een beitelje uitgesmeed. Voor
een te maken blaasroer kiezen ze een balkje
geschikt hout uit, dat ze in een stellage
plaatsen. En nu gaan ze van beneden af met
dien langen beitel steeds draaiend stooten.
Een paar citroentjes aan touwtjes opgehan
gen, dienen tot schietloodje, U ziet een en
door een blaasroer, als het in den juisten
stand wordt gehouden, dan is het gaatje vol-
lemaanvormig, dus recht. Draait men het
ander bij I en II op de foto. Is het gat gereed,
wat pl.m. 10 uur duurt, dan wordt het gepo
lijst. Eerst door er een rottan (Spaansch riet)
doro te trekken en dan harde bladen, die de
rol van ons schuurpapier vervullen. Het
balkje is intusschen op goede dikte gebracht
en eveneens gepolijst. Dan wordt het eene
uiteinde van een ijzeren vizier voorzien en er
een lanspunt op geplaatst..
En nu komt het fijne van de zaak! Bij het
schieten houdt de jager het vizier naar boven
gericht, waarbij de lanspunt zich aan den
onderkant bevindt. Die lanspunt is vrij zwaar.
Bij het schieten zie IV op de foto houdt
de jager het ondereinde van het blaasroer
met twee handen vast. Door het gewicht van
de lanspunt buigt het roer een weinig door.
Dat mag niet! Het moet. om er zuiver mee
te kunnen schieten, kaarsrecht zijn. niet als
de loop van een geweer. Met dit verschijnsel
is bij het maken -ekening gehouden! Ziet men
roer 180 gr. om, zoodat het vizier beneden
ligt, dan is 't gaatje halvemaanvormig. Er
zit dus bij die houding een heel flauwe bocht
in het roer en de jager kan er niet zuiver mee
schieten. Het pijltje is aan den onderkant
voorzien van een dopje, gemaakt van een
stof, die veel gelijkt op onze vlierpit, dat
precies in het gat van het roer past. Het ma
ken geschiedt op eenvoudige wijze, door het
op de punt van een stokje te plaatsen, dat
precies in het gat van het roer past. Met een
mesje wordt het nu besneden tot de onder
kant geheel overeenkomt met den omtrek
van het stokje, zie III.
De jager draagt pijlenkoker ,,dopjes"-kale-
basje en vergiftkokertje steeds bij zich, zie IV
Vleester in het maken van het blaasroer zijn
de zwervende Poenanstammen. Ze maken ook
het vergif voor de pijltjes.
H. F. TILLEMA.
Gisterenavond heeft de Duitsche minis
ter van propaganda, Goebbels, zjjn ban
vloek door de radio geslingerd aan het
adres van den eersten lord van de Britsche
admiraliteit, minister Churchill. Hij heeft
dezen van niet minder beschuldigd, dan
het torpedeeren van de Athenia, het
Engelsche schip, op weg met emigranten
naar Amerika, waarbij eenige honderden
menschen verdronken. Het was de eerste
oorlogsdaad, dié de wereld deed opschrik
ken en die groote verontwaardiging
bracht in Amerika, van welk land vele
burgers om het leven ^kwamen.
Engeland schreef deze torpedeering toe aan
een Duitsche duikboot en de mogelijkheid
daarvan behoeft men niet uit te schakelen,
als men weet, dat voor den oorlog Duitsche
duikbooten in Noordzee en Atlantischen
Oceaan hun posities hadden ingenomen. Een
zwak protest van Duitsehen kant kon niet
verhinderen, dat men Duitschland als den be
drijver van deze onheilsdaad zag.
Nu komt, na ruim vier weken, de Duitsche
minister van propaganda, Goebbels, die zich
tot op dit oogenblik, tijdens den oorlog nog
niet had laten hooren, met de felle beschul
diging aan het adres van minister Churchill
Hij beweert, dat Churchill drie Engelsche
torpedojagers de opdracht zou hebben gegeven
de Athenia te torpedeeren, met cTe bedoeling
Amerika aan den kant der geallieerden in
den strijd te betrekken.
Wij weten, dat in den oorlog practij-
ken gebruikelijk z\jn, waarvoor men zich
in vredestijd diep zou schamen. De staal
tjes van leugenachtige propaganda van
de laatste weken, zijn daarvan weer een
sprekend bewijs. De berichten van de
oorlogsfronten, zjjn telkens in flagranten
tegenspraak met elkander. Men doet
verstandig niet direct aan te nemen
wat uit Duitsche bron komt, maar ook
niet wat de Engelschen of Franschen
doorgeven. Het is alles tendentieus, het
heeft de bedoeling de massa naar één
kant te beïnvloeden. Maar dat Engeland
een eigen schip in den grond heeft laten
boren op den eersten dag van den oor
log. het wil er bjj ons niet in.
Veronderstel eens, het geval, dat Enge
land tot deze wandaad besloten had, dan doet
het toch op z'n minst vreemd aan, dat de
Duitsche minister van propaganda een maand
noodig had om de bewijzen daarvoor te verza
melen en aan de wereld voor te leggen. Een
directe en gedegen beschuldiging zou meer
effect gesorteerd hebben, zou waarschijnlijker
geklonken hebben.
We zullen deze beschuldiging dan ook wel
moeten verwijzen naar de „oorlogspropagan
da". Alles is in deze dagen mogelijkwe
leven in een tijd, dat de leugen hoogtij viert
en dat wie het beste en geraffineerdste lie
gen kan, de grootste verdiensten voor zijn
land heeft.
't Is treurig... maar waar.
DAMES KAPPER HEEREN
Stakmanbossestr. 65 Tel. 514
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks zan 9—1? en van 13 30—
1' u. Zaterdags van 9—12 uur.
BIOSCOPEN:
Rialto, Spoorstraat, acht uur:
„De Leugen van Nina Petrovna".
Tivoli-Theater, Spoorstraat, acht uur:
„Inspecteur Vlijmscherp op avontuur" en
„De verdwenen Piloot".
Witte-Bioseoop, Koningstraat, acht uur:
„Blokkade" en „Waar het Westen begint"
Dinsdag 24 October.
Casino, 8.30 uur: 1ste Abonnementsvoor
stelling.
Woensdag 25 October.
Casino, 8.30 uur: 1ste Marine Concert.
Donderdag 26 October.
Casino, 8.15 uur: Kunstavond Bloemendaai-
sche Kunstkring voor het Marine Rampen
Fonds.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder: 766.5
Maximum temp. lucht: g.g
Wind: richting: Z.Z.W.; kracht: 2
Licht op: g
Zaterdag en Zondag werden verschillende
personen bekeurd, o.a. wegens overtreding
van de IJkwet, verkeerden kant parkeeren in
de Spoorstraat, openbare dronkenschap, rij-
K TnbV? B,T01- en B^inebesch:k-
laatstgenoemde geval werd de
auto m beslag genomen.
Op den hoek Middenweg—Sportlaan reden
Zaterdagmiddag een militaire en een burger-
vrachtauto tegen elkaar, waarbij beide voer
tuigen beschadigd werden.
