naar LITAUEN?
1
De zee-oorlog
Twee Duitsche
duikbooten
vernietigd
EN
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
ch
AMERIKA
zet Göbbels
voor lasteraar
Geen nieuw E
vredesinitiatief
Moet Duitschland nog meer
terugtrekken voor de Sovjets?
Onrust onder de
Zwaben in
Hongarije
Joden uit Weenen
ook naar
Lublin
Dc Thetis aan
de oppervlakte
Veertig menschen
levend verbrand
dinsdag
011 nummer bevat 8 pagina'»
KiJ
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Duitsche minister
wordt niet ernstig
Merkwaardig avontuur van
Amerikaansch schip
Kolen over 't algemeen
niet duurder
genomen
Noodlottige diagnose
heldersche coura
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
memel toch terug
Uitgave der Ultg.-Mlj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
24 OCTOBER 1939
67e JAARG. No. 8755
De correspondent van de Times in Riga meldt, dat betrouwbare
bronnen in Kaunas volhouden dat onderhandelingen gaande zijn
tusschen Litauen en Duitschland over den terugkeer van de geheele
haven van Memel naar Litauen voor 55 jaar en dat de aankondiging
van een overeenkomst elk oogenblik kan afkomen.
Deze correspondent voegt aan het bovenstaande toe:
In dit verband gelooft men, dat de recente Russisch-Duitsche
overeenkomst, volgens welke Duitschland zich zou terugtrekken uit
het Oosten van de Oostzee ten gunste van de Sovjets, den afstand
van Memel omvatte, en dat om deze reden Duitschland enkele weken
geleden begonnen is de fortificaties te ontmantelen, welke met zoo
veel haast gebouwd zijn, nadat Litauen gedwongen was in het voor
jaar Memel af te staan. Als een aanwijzing van het Duitsche verlies
aan invloed in de Oostzee kan gemeld worden, dat Walter Prosc
Tuck, de leider der Duitsche nationaal-socialisten in een Lithau-
sche staxl, veroordeeld is tot een maand gevangenisstraf en een
zware boete wegens beleediging van den Litauschen staat. Ook de
toon van de Litausche pers doet blijken dat de gevoelens van Duitsch
land minder worden ontzien dan voordat Rusland de rol op zich
nam van beschermer der Baltische landen.
Verwachting: Meest betrokken
met nu en dan eenigen re
gen, weinig verandering in
temperatuur, meest matige
Z. tot W. wind.
Beëedigde verklaring van Att-
derson gepubliceerd.
Daar de bovenstaande mededeeling uit
Engelsche, dus Duitschland vijandige bron
komt, is het niet verantwoord er zonder
meer geloof aan te hechten. Oorlogvoeren
de partijen plegen nu eenmaal niet altijd de
dingen objectief en onbevoordeeld weer te
geven.
Beziet men echter de kwestie Memel in
ruim verband, dan zou, hoe vernederend
een retireeren op deze Duitsche voorpost
ook voor Hitier zou zijn, het feit van het
prijsgeven van dit eerst kort verworven
gebied, niet kunnen verwonderen.
Uit alle nieuwe invloedssferen van
Rusland trekken de Duitsohers im
mers weg en het zou logisch vol
gen uit de versterking welke Li
tauen door de aanhechting van Wil
na heeft gekregen, dat dit troetel
kind der Sovjets opnieuw z'n Oost
zeehaven terugkreeg.
Stalin houdt als een woekeraar vast aan
Êetaling voor door hem gepresteerde
„diensten" en al nemen wij het bericht in
de „New York Herald Tribune" dat Stalin
op een schriftelijk verzoek van Hitier om
hulp, categorisch zou hebben geweigerd,
oen conflict aan te gaan met Frankrijk en
Groot-Brittanië, om Duitschland te helijnn,
voor wat dergelijke „geheime" inlichtingen
meestal waard zijn, zeker is wel dat het
Kremlin z'n vredespolitiek, gepaard gaand
met afdreiging, rustig blijft volgen en aan
de ontvangen toezeggingen onverbiddelijk
vasthoudt.
Memel, het Duitsche Memel, terug
naar Litauen lees: afgestaan aan
Stalin zou dit geen beroering
brengen onder het Duitsche volk
dat nog nauwelijks een half jaar
geleden de hereeniging met dit ge
biedsdeel zoo feestelijk vierde?
Het plan der volksverhuizing in Oost en
Zuidoost-Europa heeft in de Zwabische dor-
Pen van Zuidoost-Hongarije, een paniekstem
nhng veroorzaakt zegt de correspondent
van de Times in Boedapest.
De correspondent voegt hieraan toe, dat
deze Duitschers bang zijn voor de gedachte
overgebracht te worden naar streken met
een armen bodem, waar het bestuur niet
z°o gemoedelijk is als dat waaragn zij
gewend zijn.
In vele dorpen, die eens sterk pro-
nationaal-socialistisch waren zijn de
nationaal-socialistische organisato
ren, die werkten onder dr. Franz
Basch's Volksbund de Duitsche
minderheidsorganisatie verdreven
door de woedende bang-geworden be
woners.
De pasgeopende middelbare scholen in
Szekszard en Bateszek, die opgericht fijn
volgens een speciale overeenkomst met
Duitschland, hebben geen leerlingen, omdat
de Zwabiers wilen, dat hun kinderen als
Hongaren worden opgevoed.
Ook Joden uit Midden-Europa
in Hitler's Joodsche staat?
Alle Weensche Joden hebben aanzegging
gekregen zich gereed te maken voor onmid
dellijke evacuatie naar den nieuwen Jood-
sehen staat, die naar men zegt door Hitier
wordt gevormd nabij de Poolsche stad Lu
blin, zoo wordt gemeld in brieven, die
te Boedapest zijn ontvangen. Een der brief
schrijvers vroeg om geld voor de reiskosten,
die door de Joden zelf moeten worden be
taald. Vlgens andere bronnen hebben de
bevelen betrekking op alle Joden in Duitsch
land, Bohemen en Moravië.
Lugubere inhoud.
De duikboot Thetis is aan de oppervlakte
gebracht. Zij ligt ongeveer een mijl uit den
wal en zal thans naar een kleine baai aan de
kust van Anglessey worden gebracht. In het
inwendige van het vaartuig bevinden zich
nog steeds 34 lijken.
SUCCESSEN DER ENGELSCHE
LUCHTMACHT.
Het voornaamste nieuws uit den zeeoorlog
is, dat Britsche vliegtuigen er in zijn ge
slaagd twee Duitsche duikbooten tot zinkeu
te brengen.
Volgens de Engelsche berichten
werd de duikboot in de Noordzee
waargenomen door een verkennings
vliegtuig, dat voor de periscoop een
lading dieptebommen liet vallen. De
duikboot zonk daarop steil naar be
neden. De mitrailleurschutter in het
vliegtuig verklaarde met stelligheid
De belangrijke havenplaats Memel
aan de kust van de Oostzee (links
op het kaartje), zou weer aan Li
tauen komen, nadat dit land in
het voorjaar was gedwongen haar
aan ruitschland af te staan.
V
Trein verongelukt in Mexico.
Zaterdag is bij Tolosa in Mexico een
goederentrein, welke van Vera Cruz
naar de kust van den Stillen Oceaan
ging, ontspoord. Twee petroleumtank-
wagens vlogen in brand, 40 perso
nen zijn omgekomen, de meesten zün
levend verbrand.
In de gisteren gehouden vergade
ring der contactcommissie voor het
mijnbedrijf bepleitten vertegenwoor
digers der vakorganisaties een bete
re financieele regeling voor de mijn
werkers in verband met de stij
gende kosten van het levensonder
houd. De directies antwoordden, dat
de ingetreden prijsstijging uiteraard
haar aandacht heeft. Zij deden op
merken, dat harerzijds de kolen-
prijzen over het algemeen niet zijn
verhoogd, alhoewel vele materialen
aanmerkelijk duurder zijn gewor
den.
na de ontploffing van de bommen
nog een tweede ontploffing onder
water te hebben gehoord. Het vlieg
tuig liet, na teruggekeerd te zijn,
nog een tweede lading bommen val
len. Na het eerste salvo werden olie
vlekken waargenomen en na het
twee salvo nog meer. Van de duik
boot werd niets meer gezien.
De tweede duikboot werd aange
vallen door een vliegtuig, dat boven
den Atlantischen Oceaan patrouil
leerde en dat op het inmiddels on
dergedoken vaartuig vele zware bom
men liet vallen.
De eerste bom was reeds, naar men
gelooft, een voltreffer. Na den aan
val werden donkere voorwerpen in
het water gezien, terwijl luchtbellen
naar de oppervlakte stegen. Hoewel
het vliegtuig nog eenigen tijd bleef
rondcirkelen, werd van de duikboot
niets meer gezien.
OPGEBRACHT EN... ZELF
GEÏNTERNEERD.
Volgens een bericht uit Moermansk, is
daar in den avond van 23 October een
vrachtschip onder Duitsche vlag binnenge-
loopen. Een onderzoek bracht aan het licht,
dat het hier ging om het Amerikaansche
stoomschip „City of Flint", metende 5000
ton, dat van New York was uitgevaren naar
Manchester en dat was aangehouden door
een Duitschen kruiser, waarvan 18 man het
schip naar de Kolabaai opbrachten. De Duit
sche bemanning beschouwt de lading als
Eens werd de vredeshand van
den Führer algewezen.
Bepaalde buitenlandsche bladen publicee-
ren steeds weer gissingen, volgens welke
door Duitschland vredespogingen gedaan
worden of vredesvoorwaarden voorgelegd
worden. Zoo wordt in verband met een reis
van Van Zeeland, de oud-minister-president
van België, naar Amerika gezegd, dat hij de
voorwaarden kent, waaronder Duitschland
en de geallieerden bereid zouden zijn, een
vredesinitiatief van Roosevelt in overweging
te nemen.
In verband hiermede constateert het Duit
sche Nieuwsbureau:
Wat betreft de Duitsche voorwaarden, kan
daarbij slechts sprake zijn van de beginse
len, neergelegd in de rijksdagrede van den
Fuehrer, waarin deze de wereld een weg
naar den vrede heeft gewezen. Deze hand
des vredes van den Führer heeft men te
Londen bruut afgewezen. Chamberlain heeft
den vrede niet gewild, maar tot den oorlog
besloten. Daarmede is voor Duitschland de
situatie eens en voor al duidelijk. Er bestaat
voor Duitschland niet de geringste aanlei
ding nieuwe voorwaarden voor een vredes
initiatief op te stellen.
Krankzinnige vermoordt zijn
vrouw.
Zaterdagavond heeft een man te Eindhoven,
die uit 't krankzinnigengesticht ontslagen is,
om na te gaan of hij weer in de gewone sa
menleving zou kunnen worden opgenomen,
in een nieuwen aanval van waanzin een ha
mer gegrepen en zijn 54-jarige vrouw eenige
hevige slagen op het hoofd toegebracht.
Zwaar gewond zakte zij ineen. Haar toestand
was van dien aard, dat zij naar het diaco-
nessenhuis moest worden overgebracht, waar
zij gisteravond is overleden. De 56-jarige da
der is opnieuw in een inrichting opgenomen.
Het Amerikaansche departement van
buitenlandsche zaken heeft een beëedigde
verklaring gepubliceerd, die door Ander-
son, een Amerikaansch passagier aan
boord van de „Athenia" is afgelegd en
waarin gezegd wordt, dat het schip niet
onmiddellijk gezonken is, doch den volgen
den dag door Britsche torpedoboot jagers
tot zinken is gebracht.
Anderson gaf als zijn meening te ken
nen, dat de jagers daartoe overgingen, om
dat het verlaten schip een gevaar voor
de scheepvaart vormde.
GOEBBELS.
Gisteren publiceerden wij de rede van
Goebbels, waarin hij verklaarde, dat An
derson gezegd zou hebben, dat het schin
door Engelsche torpedojagers in den grond
was geboord en niet door een duikboot.
contrabande. Deze lading bestaat uit trac
toren, graan, vruchten, leer, was etc., in to
taal 3700 ton.
De havenautoriteiten van Moermansk heb
ben voor het oogenblik het schip aangehou
der, en de Duitsche bemanning geinterneerd.
Twee Britsche schepen tot zinken
gebracht.
Onlangs zijn twee kleine Britsche schepen
tot zinken gebracht. Het te Londen thuis-
hoorende schip „Sea Venture", dat 1375 ton
meet, is door vijandelijke .actie tot zinken
gebracht en het kustvaartuig „White Man-
tle" is na een ontploffing gezonken. De be
manningen zouden voor het overgroote deel
zijn gered.
Zweedsch schip vernietigd.
De reeders van het 1200 ton metende
Zweedsche s s. „Albania" deelen mede, dat
het schip gezonken is, naar men gelooft, ten
gevolge van een duikbootaanval Twee leden
der bemanning zijn verdronken. De overle
venden zijn naar een Britsche haven ge-
bracth en in een ziekenhuis opgenomen.
Vliegtuigen waarschuwen tegen
mijnen.
Een convooi Britsche koopvaardijschepen
is door de bewaking van vliegtuigen gered
van een wissen ondergang. Het convooi
voer langs de kust van Schotland en werd
door patrouilleerende vliegtuigen gewaar
schuwd.. dat door Duitsche duikbooten mij
nen in den weg van het convooi waren ge
legd. Het convooi stopte en de mijnen wer
den eerst geveegd, waarna het convooi zijn
weg vervolgde,
Niet ernstig genomen.
De door Goebbels geuite beschuldigingen
aan het adres van Churchill in verband
met den ondergang van de „Athenia" wor
den door officieele kringen in Amerika be
lachelijk genoemd. De „Baltimore Sun" ver
gelijkt de beschuldigingen met de bewerin
gen van den Senator Reynolds, volgens
wien het schip door de Russen tot zinken
zou zi.in gebracht.
Officieel wordt aan de verklaringen van
Goebbels in het geheel geen aandacht ge
schonken.
Noq een verklaring.
De News Cronicle publiceert een brief
van een Canadees aan diens advocaat in
Londen waarin hij beschrijft, hoe hij gezien
heeft dat een duikboot de Athenia tot zin
ken bracht. De briefschrijver is de heer H.
Swmdley, uit Toronto, een van de over
levenden der Athenia.
H. schreef: „Ik stond op het derde klasse
dek te wachten op het sein voor het diner
L/vnpPrV9lWerde" getorpedeerd. Het was on
een tnrnLUUr dacht ters(ond d*t het
hnoJ.,2. d0 wuf en dat hi' kwam van bak-
oordziide, achter het midscheepsche deel
over het /P' Ik kPek aan bakboordzijde
vin iln HVa- T en zap het dek pn den toren
van een dmlcboot op ongeveer 300 yards af-
riand Swindlev had reeds tweemaal eer-
cler een schipbreuk meegemaakt.
Churchill zal zwijqen.
Volgens de Daily Mail werd ie Londen
verklaard, dat Churchill de door Goebbels