Wij lazen voor II
Welke rol speelt
deze raadsel
achtige man?
„ALAND"
h -.m
Verdeel
beteekent „Waterland"
Engclsch crediet aan Turkije
Het lot der
Alandseilanden
in de weegschaal
3903[dtalanp's eilanden]
Knoeierijen aan
gereformeerde school
Uitvoer van boter en kaas
Over vrede, verloftreinen en tollenaren
en wordt overheerscht"
De Maastunnelbouw
Relletje
in den Haagschen raad
DAVID LLOYD GEORGE.
Het is nog niet zoo lang geleden,
nauwelijks een jaar, dat men in de
Duitsche kranten den naam Lloyd
George kon lezen, vergezeld van de
benaming „oorlogshetzer". Het is
bekend, dat men tijdens de Septem-
bercrisis 1938, herhaaldelijk protest
ten kon vernemen van de zijde van
den Britschen staatsman, die van
meening was, dat er nu eens krach
tig opgetreden moest worden en dat
minister Chamberlain veel te lank
moedig was tegenover Duitschland.
Het is haast niet te gelooven dat
dit een jaar geleden is.
Niet alleen heeft het wereldaspect een
groote verandering ondergaan en is gebleken,
dat er nog veel ergere perioden in de wereld
geschiedenis bestaan dan een „September-
crisis", doch bovendien blijkt dat een man
als David Lloyd George door den loop der
gebeurtenissen van het eene uiterste in het
andere kan vervallen. Opmerkelijk is het dat
het heele leven en de politieke loopbaan van
dezen, overigens zeer verdienstelijken staats
man, zich kenmerkt door een soort onzeker
heid omtrent zijn eigen meening. Voortdu
rend wankelde Llovd George tusschen twee
opinies en bracht daarmee anderen aan het
twijfelen omtrent de bedoeling zijner woor
den. Dit is des te merkwaardiger daar hij
van eenvoudigen schoolmeesterszoon opge
klommen was tot minister-president van het
machtige Engeland, welke functie hij in 1916
aanvaardde.
„Naar mij luistert het geheele
land!"
Lloyd George's verschijning wekt ui
termate fascineerend. De markante
kop met de golvende witte haren,
het vuur van zijn rede, het voor een
Engelschman zoo ongewone harts
tochtelijke temperament, heeft van
meet af aan de menschen aangetrok
ken en hem op jeugdigen leeftijd tot
leider zijner partij gemaakt. Als der
tigjarige waagde hij het trots uit te
roepen: „Naar mij luistert het ge
heele land!"
En dat was ongetwijfeld juist. Op een
oogenblik, dat dit aan hoogverraad grensde,
ijverde hij voor vrede met de Boeren. Nau
welijks in het parlement zijnde, vocht hij
voor de eene hervorming na de andere.
De Nood ais leermeester.
Wellicht kwam hij tot dezen strijd, omdat
hijzelf onder zeer armoedige omstandigheden
opgegroeid was in een stadje in Wales en
voor hem de Nood een groot leermeester is
geworden. Toen hij dan ook na ontzaglijk
veel moeite er in slaagde in de rechten te
studeeren en ziin meestertitel te halen, vatte
hij zijn beroep op, niet als een mogelijkheid
winst te maken, maar als een openbare roe-
ping.
Men schrijft het toe aan een karakteristiek
rechtvaardigheidsgevoel dat Lloyd George
van pacifist, voorstander van den oorlog
werd toon' de inval in België geschiedde. En
daarmee valt dan ook zijn onbuigzame hou
ding en zijn scherpte te Versailles te verkla
ren, toen hij tezamen met Clemenceau, Wil-
son en Orlando „De Groote Vier" vormde.
Aan de zijde der boeren.
Doch laat ons in het kort zijn politieke
loopbaan memoreeren: Reeds op 21-jarigen
leeftijd is 1884, wees Mr. Joseph Chamber
lain hem als een toekomstige leider aan. In
April 1890 werd hij tot vertegenwoordiger
van Carnarvon, een district in Noord-Wales,
in het parlement gekozen, waar hij zich als
een vurig liberaal deed kennen. Van 1899 tot
1902 was hij fel in de oppositie tegen de
imperialistische politiek van Chamberlain en
schaarde zich aan de zijde der boeren, het
geen hem den tijdelijken haat van verschei
dene zijner landgenooten op den hals haal
de. Sedert 1905 trad hij steeds meer op den
voorgrond en het eerst trad hij in het mi
nisterie op onder Campbell-Bannerman als
minister van Elandel, welk ministerschap in
1908 gevolgd werd door zijn benoeming tot
kanselier van de schatkist onder het ministe
rie van Asquith. In dezen tijd heeft Lloyd
George ongetwijfeld zeer veel voor zijn land
gedaan. Vele veranderingen en verbeterin
gen worden afgeschaft. Zoo schafte hij de
oude Engelsche traditie af dat alleen perso
nen van adel in het ministerie zitting moch
ten nemen. Voor dien tijd moest iedere bur
ger, die de ministersportefeuille aanvaarde,
in den adelstand verheven worden, hetgeen
ook met Lloyd George het geval was ge
weest.
Er zijn slechts weinig politici, die
een zoo merkwaardige positie in de
Engelsche historie innemen als
Lloyd George. Heeft hij vorig jaar
September minister-president Cham
berlain verweten, bij het verdrag
van München Duitschland te ver
strekkende concessies te hebben
verleend en heeft hij er zijn misnoe
gen over uitgesproken, dat Enge
land de wapenen niet opgenomen
had, thans is deze staatsman in de
oppositie tegen zijn regeering vol
gens hem, te ondoordacht overgaan
tot den oorlog.
„Als u mijn man was".
Toen in Januari 1913 Asquith de Reform-
bill van 1912, waarbij het algemeen kiesrecht
voor mannen en vrouwen zou worden inge
voerd, had ingetrokken omdat er geen meer
derheid voor te vinden was, werd door de
aanvoerdster der suffragettes, mevrouw
Pankhurst, brand gesticht in het huis van
Lloyd George, daar men hem in deze kwestie
als de man achter de schermen beschouw
de. Bekend uit dien tijd der suffragettes is
het volgend vermakelijke voorval: Tijdens
een vergadering beet een der suffragettes
Lloyd George toe: „Als u mijn man was, zou
ik u vergift toedienen!", waarop de gewiek
ste staatsman onmiddellijk zeer geestig ant
woordde: „En als u mijn vrouw was, zou ik
het innemen ook!"
Hij stelde de bnrgerdienstplicht in.
In 1913 kondigde Lloyd George in een, den
flen October te Belfast gehouden rede aan,
dat er een einde moest komen aan de macht
der grootgrondbezitters en dat hij niet voor
doortastende maatregelen zou terugdeinzen
om snel dit doel te bereiken, doch de wereld
oorlog was oorzaak dat dit voornemen voor-
loopig uitgesteld werd. Als gevolg van dien
oorlog trad den 26sten Mei 1915 een Coalitie
kabinet op, waarin Lloyd George minister
van munitie werd. Na den dood van Kitche-
ner volgde hij dezen op als minister van
oorlog. Onder zijn ministerschap werd de
burger-conscriptie ingevoerd, waarbij ook
vrouwen tot verplicht werk werden opgeroe'
pen.
In December 1916 eischte hij de vorming
van een kleinen met dictatoriale macht
voorzienen oorlogsraad, waarvoor de koning
hem inderdaad opdracht verleende. Lloyd
George nam als eerste lid der schatkist, het
presidium van het nieuwe kabinet op zich.
In 1922 werd hij als premier opgevolgd
door Bonar Law, waarop Lloyd George in
de oppositie ging tegenover de toen optreden
de conservatieve regeering. Doch tot op he
den blijft het een vaststaand feit, dat deze
grijze staatsman nog niet geschrapt kan wor
den uit de moderne Engelsche geschiedenis.
Van 60 millioen -pond, sterling.
Volgens een telegram uit Ankara ver
wacht men, dat binnenkort een financieele
overeenkomst zal worden gesloten tusschen
Groot Brittannië en Turkije, waarbij Turkije
een crediet zal worden verleend van 60 mil
lioen pond sterling.
Groot Brittannië zou tegelijkertijd het
grootste deel van de Turksche uitvoerpro-
ducten opnemen.
WAAR FTNSCHE EN ZWEEDSCHE BE
LANGEN SAMENGAAN TEGEN RUSLAND.
(Deor onzen correspondent te Stockholm.)
Stockholm, OcL 1939.
De kwestie der Alandseilanden,
waarbij immers niet alleen Finsche,
doch ook Zweedsche belangen ten
nauwste zijn betrokken, houdt hier
de gemoederen ernstig bezig.
Aland beteekent '„Waterland", en reeds
uit dezen naam blijkt het karakter dezer
eilandengroep, die uit honderden grootere
en kleinere eilanden bestaat, welke aan den
Zuidelijken uitgang van de Botnische Golf
liggen. In economisch opzicht zijn zij van
weinig beteekenis. In totaal beslaan zij een
oppervlakte van 1442 vlerk, km., de bevol
king bedraagt ongeveer 30.000 zielen. Niet
meer dan een tachtigtal van de eilanden zijn
bewoond; de overigen strekken tot verblijf
plaats aan de meeuwen.
Een bescheiden landbouw.
Alleen op het grootste eiland „Fasta Aland"
dat 640 vierk. k.m. groot is, kan op enkele
beschutte plekken een bescheiden landbouw
worden beoefend. Het eiland telt 10.000 be
woners, waarvan de meegten in het stadje
Mariehamn huizen. Zij voorzien in hun on
derhoud dank zij den schaarschen land
bouw, aangevuld door visch- en vogelvangst,
houthandel en scheepvaart In den winter
zijn de eilanden bijna geheel van het ver
keer met het vasteland afgeslagen.
Begeerlijk strategisch punt.
In <ie geschiedenis hebben de Alands
eilanden reeds vaak een rol gesipeeld, als
gevolg van hun strategische ligging. Wij
herinneren slechts aan de kwestie der her
bewapening, welke nog slechts kort gele
den aan de orde was, doch die door Rus-
Botnische golf
\fotiehakWj4 *Sottunga
Lemland F&gc£^ii v. t jfy i f
'Koters r
Hango
finSC9°lf>>'
^onder sovjet-russische J
- controleIDAGq
loofd der school en penning
meester veroordeeld.
De rechtbank te Middelburg deed gisteren
uitspraak in de zaak tegen den 45-jarigen
oud-wethouder van Krabbendijke, Sj. de K.,
die als penningmeester van de Vereeniging
tot het verstrekken van Lager Onderwijs op
Gereformeerden Grondslag knoeierijen met
kwitanties heeft gepleegd en in de zaak te
gen den 43-jarigen C. van H., hoofd van ge
noemde school, die eveneens aan deze mal
versaties schuldig zou zijn.
De Officier van Justitie eischte onlangs
tegen de K. zes maanden en tegen van H.
negen maanden gevangenisstraf.
De rechtbank veroordeelde gisteren bei
de verdachten wegens valschheid in ge
schrifte ieder tot vijf maanden gevangenis
straf.
REGELINGSCOMMISSIES
INGESTELD.
De minister van Economische Zaken heeft
drie regelingscommissies ingesteld resp.
voor den uitvoer van melkproducten, kaas
en boter.
Tot voorzitter zijn resp. benoemd de
heeren H. Sparrius, Vlaardingen; J. Ane-
ma, Leeuwarden, en S. Nijholt, Leeuwarden.
De taak van deze commissies bestaat in
het verstrekken van adviezen van internen
en technischen aard betreffende den uitvoer
van boter aan:
a. Den Minister.
b. Den regeeringscommissaris voor den
akkerbouw en de veehouderij.
c. De stichting Nederlandsche Zuivel-Cen-
trale (afdeeling zuivel), zoomede tot het
verleenen van bijstand aan voornoemde
stichting bij de uitvoering der buitengewone
maatregelen ten aanzien van den uitvoer
der betreffende artikelen.
ZONDE TEGEN DEN GEEST
VAN VREDE.
Mevrouw A. E. Talens—Eb-
bens doet in het Maandblad
„Vrede" een beroep op de
vrouwen, den vrede „in het
klein" te brengen, m.a.w. een
vredige sfeer in haar gezin
nen te verspreiden.
Hoe dikwijls hebben wij, al
dus de schr., door onze woor
den, daden en gedachten den
geest van vrede verkracht,
wanneer het onze directe be
langen en persoonlijke inec-
ningen gold, en hoe weinig
daarentegen hebben wij het
vaak aangedurfd en aange
kund om ook tegenover onze
persoonlijke mededingers, za
kelijke concurrenten, politieke
tegenstanders en geestelijk
andersdenkenden een hou
ding van vrede aan te nemen.
En ook: hoe weinig moeite
hebben wij ons vaak gegeven
om in ons gezin of onzen
werkkring, in onze vereeni
ging of partij, door gezindheid
daad en voorbeeld een sfeer
van vrede te scheppen, waar
in geprikkelden zich ontladen
en ruziezoekers zich ontwa
pend voelen, waarin het ru
moer om eigen gelijk, belang
en recht verstomt, waarin
geschillen in vriendschap
worden opgelost, schuld door
liefde wordt opgeheven en
vrede tot presente werkelijk
heid geworden is.
Soms ook hebben we. onbe
wust tegen den geest van vre
de gezondigd, als we door onze
veeleischendheid den echlge-
noot verleidden om zich zelf
ten koste van anderen in po
sitie te verhoogen of in mate
rie te verrijken, als we hem
dus noodzaakten om buitens
huis een onrechtmatigcn con-
currentiestrijd aan te binden,
teneinde in 's hemelsnaam
maar „vrêe in huis" te heb
ben.
En dan hebben we niet
vaak door een schier tot sport
geworden klein-vrouwelijkc
zuinigheid om voor een stui
ver de waarde van een dub
beltje te willen koopen, zon
der het te weten, veel onnoo-
dige concurrentie en bestaans-
strijd in de maatschappij ver
wekt?
Door deze en dergelijke da
den in haar gevolgen te on
derschatten, hebben wij, vrou
wen, ondanks ons pacifisme
in het verleden, dikwijls onge
wild een geest van strijd ge
kweekt, die zich in telkens
nieuwen en heviger strijd ont
laadt en uiteindelijk voor den
toenemenden bewapenings
wedloop en den huidigen oor
log mede verantwoordelijk
moet worden gesteld.
FORENSEN MOETEN IETS
OFFEREN.
De Telegraaf wijst er op,
dat zoovele forensentreinen
sinds de invoering der winter-
dienstregeling vertraging,,
soms tot 20 minuten, hebben
ondervonden door het inscha
kelen der verloftreinen.
De verlofgangers komen, al
dus het blad, van allerlei oor
den en moeten over enorme
afstanden worden verspreid.
Zij dienen herhaaldelijk over
te stappen en behooren niet
tot de geroutineerdste reizi
gers. Hot gevolg is, dat de ver-
iofgangerstreinen dikwijls te
laat vertrekken, zoodat elders
op aansluiting moet worden
gewacht. Deze vertraging zet
zich uiteraard over de geheele
dienstregeling voort.
„Maar", zei de hoofdstations
chef W. Jongstra van Amster
dam, wien wij om inlichtin
gen verzóchten", militaire- en
spoorweginstanties doen alles
om aan deze vertragingen een
snel einde te maken. Wij pro-
beeren de aanwijzingen voor
do militairen zoo duidelijk
mogelijk te maken, en wij re
kenen er op, dat over enkele
dagen de zaak wat beter is in-
geloopen. De gemobiliseerden
hebben alleszins recht op hun
verlof en do forensen moeten
maar bedenken, dat zij daar
voor iets moeten opofferen."
„TAPPEN IS TAPPEN!"
Een „Oproerige Krabbel" van
A.B.K. uit „Het Volk":
De mobilisatie kost Neder
land meer dan een millioen
per dag. Dat stond in den
ecnen hoek van de krant. En
dan volgde in de andere de
mededeeling dat te Rotterdam
de plechtige opening heeft
plaats gehad van een Belas
ting-Academie.
D a t ontbrak er nog maar
aan. Geen sterveling is zoo
onnoozel, dat hij zich in de
luren leggen laat door de
plechtige volzinnen, die bij
zulk een opening worden ge
sproken. Hier viel uit den
mond. van den burgemeester
te vernemen dat „belastingen
het bloed zijn der natie", het
geen weleer door een konin
gin zou zijn ontdekt. Een on
heilspellende beeldspraak.
En zij werd er niet huiselij
ker op, toen de feestredenaar
er de verzekering bij deed,
dat belastingheffing niet is 'n
aftapper. van ons bloed, maar
meer een transfusie, waarbij
het edele sap wordt overge
bracht van onze particuliere
huishouding naar die van de
Staat.
Welke andere koningin den
burgemeester deze tirade had
aan de hand gedaan, stond
er niet bij. Maar wij vragen
u: worden wij daar beter van?
Tappen is tappen. En of het
nu aderlating heet of transfu
sie, de uitwerking blijft de
zelfde. Het bloed ben je kwijt.
Ben ie een beer van een vent,
dan kun je 't lijden. Ben je
een spichtig mormel, dan lig
je voor mirakel na en van el
ke vernieuwde kunstbewer
king.
Dat er nu nog een nieuwe
leerschool komt, waar de
kunst van het aftappen
pardon, wij bedoelen van de
transfusie, langs academi-
schen weg zal worden beoe
fend, doet de deur dicht. Voor
heen waren de tollenaren al
thans behoorlijk in miscrediet.
Nu moeten zij een soort van
academische keurbende wor
den. O, tijden, o, zeden!
Een der moderne bruggen op de
Alandseilanden.
land van de baan werd geschoven. Reeds
de Middeleeuwen waren de eilanden Fins,.^
bezit ln 1809 kwamen zij aan Rus) and
dat er in 1830 een vesting bouwde, Born&r-
sund., die in 1854 tijdens den Krimoorlo»
werd veroverd en met den grond gelijk g&,
maakt. Bij het verdrag van Parijs van
verbond Rusland zich, .van hernieuwde
vestingwerken te zullen afzien. Tijdens den
wereldoorlog legde het er wel sterke veld-
vestingen aan, die evenwel in 1919 werden
gesloopt. Na de ineenstorting van Rusland
vormden de eilanden een twistappel tus
schen Zweden en het onafhankelijk gewor
den Finland. In 1917 sprak een volksstem
ming zich uit voor aansluiting bij Zweden,
doch in 1924 kende de Volkenbond de sou-
vereiniteit toe aan Finland, onder interna
tionale garantie der Zweedsche nationaliteit.
Welk lot hangt den bewoners thans weder
boven het hoofd? Dat zal de geschiedenis,
der eerstvolgende dagen moeten leeren.
tf
De ontspanning der soldaten en
bun levensrichting.
De Haagsche Post schrijft:
Er is van zekere zijde bezwaar gemaakt
tegen het comité voor Ontwikkeling en
Ontspanning van gemobiliseerde militai
ren. Dit comité is n.1. neutraal. En het gaat
niet aan, zoo is er betoogd, beginselvaste
jongelieden van geprononceerde kleur bloot
te stellen aan de gevaren van de „verslap
pende neutraliteit", waarvan onvermijdelijk
alle manifestaties van O. en O. het stempel
zullen dragen.
Het komt ons voor, dat dit protest ge
rechtvaardigd is. Van het oogenblik af, dat
hij in een hervormd, katholiek of neutraal
zuigelingen-consultatiebureau wordt gewo
gen, tot den dag, dat hij op het kerkhof
zijner gezindte ter ruste wordt gelegd,
verkeert een rechtgeaard Nederlander bij
voorkeur in den kring zijner geloofsge-
nooten en geestverwanten. Of hij school
gaat, voetbalt, padvindert of geiten fokt, of
hij boer, onderwijzer, arbeider of werkgever
is hij doet en is het alles in georgani
seerd verband, gescheiden naar kerk en
belijdenis. Deze eerbiedwaardige traditie
mag O. en O. niet zoomaar ruw verstoren!
Maar de fout ligt natuurlijk dieper. De
principieele fout is, dat al die gescheiden
Nederlanders plotseling worden samen
gebracht in één ongedeeld leger. Dat moet
anders worden, en noodig ook. Wij moeten
voor het minst krijgen christelijke, katho
lieke, neutrale en arbeiders-compagnieën,
naar analogie van de vier groote radio-om
roepen. En dan natuurlijk elk zijn eigen
O. en O. En als wij zoo van het klassieke
„verdeel en heersch" de eerste helft vol
ledig in toepassing hebben gebracht, dan
zal alles rijp zijn voor de tweede helft.
Maar dan zal het een ander zijn, die
heersch en zal over een volk, dat aan zijn
verdeeldheid te gronde is gegaan.
Aanvoer van materialen verze
kerd.
Een van de belangrijkste mededeelingen,
die gisteren op de 26ste persconferentie om
trent den bouw van de Maatunnel te Rot
terdam gedaan werden, is wel het feit, dat
voorloopig althans zal kunnen worden ge
rekend op een ongestoorde levering van
voor den bouw benoodigde materialen,
waarbij vooral aan cement moet worden ge
dacht.
Een tweede belangrijk punt is de met
gunstig gevolg uitgevoerde proefzinking en
proef onderspoeling van het eerste tunnel-
stuk in de Waalhaven.
Het is de eerste maal, dat een dergelijk
groot rechthoekig tunnelprofiel uitgevoerd
wordt en niemand kon derhalve op vroeger
opgedane ervaring steunen. Op 28 Septem
ber na van 's morgens 7 tot 's nachts half
drie te hebben gewerkt, lagen de 14.000.000
Kg. van het stuk precies op den millimeter
op hun'plaats.
Cassatieberoep van ordeverstoor
der verworpen.
De Hooge Raad heeft gisteren verworpen
het cassatieberoep van den Haagschen typ0-
graaf N. G., die in hooger beroep door het
gerechtshof te 's-Gravenhage is veroordeeld
tot een gevangenisstraf van 2 dagen wegens
het verstoren van de orde in een openbare
raadsvergadering.
G. had n.1. in de vergadering van den
•Jh'hgschen gemeenteraad op 22 November
1338, tijdens een rede van wethouder Buur*
man vanaf de tribune luidkeels geschreeuwd
„Het is een leugen, zwendel en bedrog wat
Buurman zegt," na welke worden hij van
de tribune werd verwijderd.