Wij lazen voor II Welke rol speelt deze raadsel achtige man? „ALAND" h -.m Verdeel beteekent „Waterland" Engclsch crediet aan Turkije Het lot der Alandseilanden in de weegschaal 3903[dtalanp's eilanden] Knoeierijen aan gereformeerde school Uitvoer van boter en kaas Over vrede, verloftreinen en tollenaren en wordt overheerscht" De Maastunnelbouw Relletje in den Haagschen raad DAVID LLOYD GEORGE. Het is nog niet zoo lang geleden, nauwelijks een jaar, dat men in de Duitsche kranten den naam Lloyd George kon lezen, vergezeld van de benaming „oorlogshetzer". Het is bekend, dat men tijdens de Septem- bercrisis 1938, herhaaldelijk protest ten kon vernemen van de zijde van den Britschen staatsman, die van meening was, dat er nu eens krach tig opgetreden moest worden en dat minister Chamberlain veel te lank moedig was tegenover Duitschland. Het is haast niet te gelooven dat dit een jaar geleden is. Niet alleen heeft het wereldaspect een groote verandering ondergaan en is gebleken, dat er nog veel ergere perioden in de wereld geschiedenis bestaan dan een „September- crisis", doch bovendien blijkt dat een man als David Lloyd George door den loop der gebeurtenissen van het eene uiterste in het andere kan vervallen. Opmerkelijk is het dat het heele leven en de politieke loopbaan van dezen, overigens zeer verdienstelijken staats man, zich kenmerkt door een soort onzeker heid omtrent zijn eigen meening. Voortdu rend wankelde Llovd George tusschen twee opinies en bracht daarmee anderen aan het twijfelen omtrent de bedoeling zijner woor den. Dit is des te merkwaardiger daar hij van eenvoudigen schoolmeesterszoon opge klommen was tot minister-president van het machtige Engeland, welke functie hij in 1916 aanvaardde. „Naar mij luistert het geheele land!" Lloyd George's verschijning wekt ui termate fascineerend. De markante kop met de golvende witte haren, het vuur van zijn rede, het voor een Engelschman zoo ongewone harts tochtelijke temperament, heeft van meet af aan de menschen aangetrok ken en hem op jeugdigen leeftijd tot leider zijner partij gemaakt. Als der tigjarige waagde hij het trots uit te roepen: „Naar mij luistert het ge heele land!" En dat was ongetwijfeld juist. Op een oogenblik, dat dit aan hoogverraad grensde, ijverde hij voor vrede met de Boeren. Nau welijks in het parlement zijnde, vocht hij voor de eene hervorming na de andere. De Nood ais leermeester. Wellicht kwam hij tot dezen strijd, omdat hijzelf onder zeer armoedige omstandigheden opgegroeid was in een stadje in Wales en voor hem de Nood een groot leermeester is geworden. Toen hij dan ook na ontzaglijk veel moeite er in slaagde in de rechten te studeeren en ziin meestertitel te halen, vatte hij zijn beroep op, niet als een mogelijkheid winst te maken, maar als een openbare roe- ping. Men schrijft het toe aan een karakteristiek rechtvaardigheidsgevoel dat Lloyd George van pacifist, voorstander van den oorlog werd toon' de inval in België geschiedde. En daarmee valt dan ook zijn onbuigzame hou ding en zijn scherpte te Versailles te verkla ren, toen hij tezamen met Clemenceau, Wil- son en Orlando „De Groote Vier" vormde. Aan de zijde der boeren. Doch laat ons in het kort zijn politieke loopbaan memoreeren: Reeds op 21-jarigen leeftijd is 1884, wees Mr. Joseph Chamber lain hem als een toekomstige leider aan. In April 1890 werd hij tot vertegenwoordiger van Carnarvon, een district in Noord-Wales, in het parlement gekozen, waar hij zich als een vurig liberaal deed kennen. Van 1899 tot 1902 was hij fel in de oppositie tegen de imperialistische politiek van Chamberlain en schaarde zich aan de zijde der boeren, het geen hem den tijdelijken haat van verschei dene zijner landgenooten op den hals haal de. Sedert 1905 trad hij steeds meer op den voorgrond en het eerst trad hij in het mi nisterie op onder Campbell-Bannerman als minister van Elandel, welk ministerschap in 1908 gevolgd werd door zijn benoeming tot kanselier van de schatkist onder het ministe rie van Asquith. In dezen tijd heeft Lloyd George ongetwijfeld zeer veel voor zijn land gedaan. Vele veranderingen en verbeterin gen worden afgeschaft. Zoo schafte hij de oude Engelsche traditie af dat alleen perso nen van adel in het ministerie zitting moch ten nemen. Voor dien tijd moest iedere bur ger, die de ministersportefeuille aanvaarde, in den adelstand verheven worden, hetgeen ook met Lloyd George het geval was ge weest. Er zijn slechts weinig politici, die een zoo merkwaardige positie in de Engelsche historie innemen als Lloyd George. Heeft hij vorig jaar September minister-president Cham berlain verweten, bij het verdrag van München Duitschland te ver strekkende concessies te hebben verleend en heeft hij er zijn misnoe gen over uitgesproken, dat Enge land de wapenen niet opgenomen had, thans is deze staatsman in de oppositie tegen zijn regeering vol gens hem, te ondoordacht overgaan tot den oorlog. „Als u mijn man was". Toen in Januari 1913 Asquith de Reform- bill van 1912, waarbij het algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen zou worden inge voerd, had ingetrokken omdat er geen meer derheid voor te vinden was, werd door de aanvoerdster der suffragettes, mevrouw Pankhurst, brand gesticht in het huis van Lloyd George, daar men hem in deze kwestie als de man achter de schermen beschouw de. Bekend uit dien tijd der suffragettes is het volgend vermakelijke voorval: Tijdens een vergadering beet een der suffragettes Lloyd George toe: „Als u mijn man was, zou ik u vergift toedienen!", waarop de gewiek ste staatsman onmiddellijk zeer geestig ant woordde: „En als u mijn vrouw was, zou ik het innemen ook!" Hij stelde de bnrgerdienstplicht in. In 1913 kondigde Lloyd George in een, den flen October te Belfast gehouden rede aan, dat er een einde moest komen aan de macht der grootgrondbezitters en dat hij niet voor doortastende maatregelen zou terugdeinzen om snel dit doel te bereiken, doch de wereld oorlog was oorzaak dat dit voornemen voor- loopig uitgesteld werd. Als gevolg van dien oorlog trad den 26sten Mei 1915 een Coalitie kabinet op, waarin Lloyd George minister van munitie werd. Na den dood van Kitche- ner volgde hij dezen op als minister van oorlog. Onder zijn ministerschap werd de burger-conscriptie ingevoerd, waarbij ook vrouwen tot verplicht werk werden opgeroe' pen. In December 1916 eischte hij de vorming van een kleinen met dictatoriale macht voorzienen oorlogsraad, waarvoor de koning hem inderdaad opdracht verleende. Lloyd George nam als eerste lid der schatkist, het presidium van het nieuwe kabinet op zich. In 1922 werd hij als premier opgevolgd door Bonar Law, waarop Lloyd George in de oppositie ging tegenover de toen optreden de conservatieve regeering. Doch tot op he den blijft het een vaststaand feit, dat deze grijze staatsman nog niet geschrapt kan wor den uit de moderne Engelsche geschiedenis. Van 60 millioen -pond, sterling. Volgens een telegram uit Ankara ver wacht men, dat binnenkort een financieele overeenkomst zal worden gesloten tusschen Groot Brittannië en Turkije, waarbij Turkije een crediet zal worden verleend van 60 mil lioen pond sterling. Groot Brittannië zou tegelijkertijd het grootste deel van de Turksche uitvoerpro- ducten opnemen. WAAR FTNSCHE EN ZWEEDSCHE BE LANGEN SAMENGAAN TEGEN RUSLAND. (Deor onzen correspondent te Stockholm.) Stockholm, OcL 1939. De kwestie der Alandseilanden, waarbij immers niet alleen Finsche, doch ook Zweedsche belangen ten nauwste zijn betrokken, houdt hier de gemoederen ernstig bezig. Aland beteekent '„Waterland", en reeds uit dezen naam blijkt het karakter dezer eilandengroep, die uit honderden grootere en kleinere eilanden bestaat, welke aan den Zuidelijken uitgang van de Botnische Golf liggen. In economisch opzicht zijn zij van weinig beteekenis. In totaal beslaan zij een oppervlakte van 1442 vlerk, km., de bevol king bedraagt ongeveer 30.000 zielen. Niet meer dan een tachtigtal van de eilanden zijn bewoond; de overigen strekken tot verblijf plaats aan de meeuwen. Een bescheiden landbouw. Alleen op het grootste eiland „Fasta Aland" dat 640 vierk. k.m. groot is, kan op enkele beschutte plekken een bescheiden landbouw worden beoefend. Het eiland telt 10.000 be woners, waarvan de meegten in het stadje Mariehamn huizen. Zij voorzien in hun on derhoud dank zij den schaarschen land bouw, aangevuld door visch- en vogelvangst, houthandel en scheepvaart In den winter zijn de eilanden bijna geheel van het ver keer met het vasteland afgeslagen. Begeerlijk strategisch punt. In <ie geschiedenis hebben de Alands eilanden reeds vaak een rol gesipeeld, als gevolg van hun strategische ligging. Wij herinneren slechts aan de kwestie der her bewapening, welke nog slechts kort gele den aan de orde was, doch die door Rus- Botnische golf \fotiehakWj4 *Sottunga Lemland F&gc£^ii v. t jfy i f 'Koters r Hango finSC9°lf>>' ^onder sovjet-russische J - controleIDAGq loofd der school en penning meester veroordeeld. De rechtbank te Middelburg deed gisteren uitspraak in de zaak tegen den 45-jarigen oud-wethouder van Krabbendijke, Sj. de K., die als penningmeester van de Vereeniging tot het verstrekken van Lager Onderwijs op Gereformeerden Grondslag knoeierijen met kwitanties heeft gepleegd en in de zaak te gen den 43-jarigen C. van H., hoofd van ge noemde school, die eveneens aan deze mal versaties schuldig zou zijn. De Officier van Justitie eischte onlangs tegen de K. zes maanden en tegen van H. negen maanden gevangenisstraf. De rechtbank veroordeelde gisteren bei de verdachten wegens valschheid in ge schrifte ieder tot vijf maanden gevangenis straf. REGELINGSCOMMISSIES INGESTELD. De minister van Economische Zaken heeft drie regelingscommissies ingesteld resp. voor den uitvoer van melkproducten, kaas en boter. Tot voorzitter zijn resp. benoemd de heeren H. Sparrius, Vlaardingen; J. Ane- ma, Leeuwarden, en S. Nijholt, Leeuwarden. De taak van deze commissies bestaat in het verstrekken van adviezen van internen en technischen aard betreffende den uitvoer van boter aan: a. Den Minister. b. Den regeeringscommissaris voor den akkerbouw en de veehouderij. c. De stichting Nederlandsche Zuivel-Cen- trale (afdeeling zuivel), zoomede tot het verleenen van bijstand aan voornoemde stichting bij de uitvoering der buitengewone maatregelen ten aanzien van den uitvoer der betreffende artikelen. ZONDE TEGEN DEN GEEST VAN VREDE. Mevrouw A. E. Talens—Eb- bens doet in het Maandblad „Vrede" een beroep op de vrouwen, den vrede „in het klein" te brengen, m.a.w. een vredige sfeer in haar gezin nen te verspreiden. Hoe dikwijls hebben wij, al dus de schr., door onze woor den, daden en gedachten den geest van vrede verkracht, wanneer het onze directe be langen en persoonlijke inec- ningen gold, en hoe weinig daarentegen hebben wij het vaak aangedurfd en aange kund om ook tegenover onze persoonlijke mededingers, za kelijke concurrenten, politieke tegenstanders en geestelijk andersdenkenden een hou ding van vrede aan te nemen. En ook: hoe weinig moeite hebben wij ons vaak gegeven om in ons gezin of onzen werkkring, in onze vereeni ging of partij, door gezindheid daad en voorbeeld een sfeer van vrede te scheppen, waar in geprikkelden zich ontladen en ruziezoekers zich ontwa pend voelen, waarin het ru moer om eigen gelijk, belang en recht verstomt, waarin geschillen in vriendschap worden opgelost, schuld door liefde wordt opgeheven en vrede tot presente werkelijk heid geworden is. Soms ook hebben we. onbe wust tegen den geest van vre de gezondigd, als we door onze veeleischendheid den echlge- noot verleidden om zich zelf ten koste van anderen in po sitie te verhoogen of in mate rie te verrijken, als we hem dus noodzaakten om buitens huis een onrechtmatigcn con- currentiestrijd aan te binden, teneinde in 's hemelsnaam maar „vrêe in huis" te heb ben. En dan hebben we niet vaak door een schier tot sport geworden klein-vrouwelijkc zuinigheid om voor een stui ver de waarde van een dub beltje te willen koopen, zon der het te weten, veel onnoo- dige concurrentie en bestaans- strijd in de maatschappij ver wekt? Door deze en dergelijke da den in haar gevolgen te on derschatten, hebben wij, vrou wen, ondanks ons pacifisme in het verleden, dikwijls onge wild een geest van strijd ge kweekt, die zich in telkens nieuwen en heviger strijd ont laadt en uiteindelijk voor den toenemenden bewapenings wedloop en den huidigen oor log mede verantwoordelijk moet worden gesteld. FORENSEN MOETEN IETS OFFEREN. De Telegraaf wijst er op, dat zoovele forensentreinen sinds de invoering der winter- dienstregeling vertraging,, soms tot 20 minuten, hebben ondervonden door het inscha kelen der verloftreinen. De verlofgangers komen, al dus het blad, van allerlei oor den en moeten over enorme afstanden worden verspreid. Zij dienen herhaaldelijk over te stappen en behooren niet tot de geroutineerdste reizi gers. Hot gevolg is, dat de ver- iofgangerstreinen dikwijls te laat vertrekken, zoodat elders op aansluiting moet worden gewacht. Deze vertraging zet zich uiteraard over de geheele dienstregeling voort. „Maar", zei de hoofdstations chef W. Jongstra van Amster dam, wien wij om inlichtin gen verzóchten", militaire- en spoorweginstanties doen alles om aan deze vertragingen een snel einde te maken. Wij pro- beeren de aanwijzingen voor do militairen zoo duidelijk mogelijk te maken, en wij re kenen er op, dat over enkele dagen de zaak wat beter is in- geloopen. De gemobiliseerden hebben alleszins recht op hun verlof en do forensen moeten maar bedenken, dat zij daar voor iets moeten opofferen." „TAPPEN IS TAPPEN!" Een „Oproerige Krabbel" van A.B.K. uit „Het Volk": De mobilisatie kost Neder land meer dan een millioen per dag. Dat stond in den ecnen hoek van de krant. En dan volgde in de andere de mededeeling dat te Rotterdam de plechtige opening heeft plaats gehad van een Belas ting-Academie. D a t ontbrak er nog maar aan. Geen sterveling is zoo onnoozel, dat hij zich in de luren leggen laat door de plechtige volzinnen, die bij zulk een opening worden ge sproken. Hier viel uit den mond. van den burgemeester te vernemen dat „belastingen het bloed zijn der natie", het geen weleer door een konin gin zou zijn ontdekt. Een on heilspellende beeldspraak. En zij werd er niet huiselij ker op, toen de feestredenaar er de verzekering bij deed, dat belastingheffing niet is 'n aftapper. van ons bloed, maar meer een transfusie, waarbij het edele sap wordt overge bracht van onze particuliere huishouding naar die van de Staat. Welke andere koningin den burgemeester deze tirade had aan de hand gedaan, stond er niet bij. Maar wij vragen u: worden wij daar beter van? Tappen is tappen. En of het nu aderlating heet of transfu sie, de uitwerking blijft de zelfde. Het bloed ben je kwijt. Ben ie een beer van een vent, dan kun je 't lijden. Ben je een spichtig mormel, dan lig je voor mirakel na en van el ke vernieuwde kunstbewer king. Dat er nu nog een nieuwe leerschool komt, waar de kunst van het aftappen pardon, wij bedoelen van de transfusie, langs academi- schen weg zal worden beoe fend, doet de deur dicht. Voor heen waren de tollenaren al thans behoorlijk in miscrediet. Nu moeten zij een soort van academische keurbende wor den. O, tijden, o, zeden! Een der moderne bruggen op de Alandseilanden. land van de baan werd geschoven. Reeds de Middeleeuwen waren de eilanden Fins,.^ bezit ln 1809 kwamen zij aan Rus) and dat er in 1830 een vesting bouwde, Born&r- sund., die in 1854 tijdens den Krimoorlo» werd veroverd en met den grond gelijk g&, maakt. Bij het verdrag van Parijs van verbond Rusland zich, .van hernieuwde vestingwerken te zullen afzien. Tijdens den wereldoorlog legde het er wel sterke veld- vestingen aan, die evenwel in 1919 werden gesloopt. Na de ineenstorting van Rusland vormden de eilanden een twistappel tus schen Zweden en het onafhankelijk gewor den Finland. In 1917 sprak een volksstem ming zich uit voor aansluiting bij Zweden, doch in 1924 kende de Volkenbond de sou- vereiniteit toe aan Finland, onder interna tionale garantie der Zweedsche nationaliteit. Welk lot hangt den bewoners thans weder boven het hoofd? Dat zal de geschiedenis, der eerstvolgende dagen moeten leeren. tf De ontspanning der soldaten en bun levensrichting. De Haagsche Post schrijft: Er is van zekere zijde bezwaar gemaakt tegen het comité voor Ontwikkeling en Ontspanning van gemobiliseerde militai ren. Dit comité is n.1. neutraal. En het gaat niet aan, zoo is er betoogd, beginselvaste jongelieden van geprononceerde kleur bloot te stellen aan de gevaren van de „verslap pende neutraliteit", waarvan onvermijdelijk alle manifestaties van O. en O. het stempel zullen dragen. Het komt ons voor, dat dit protest ge rechtvaardigd is. Van het oogenblik af, dat hij in een hervormd, katholiek of neutraal zuigelingen-consultatiebureau wordt gewo gen, tot den dag, dat hij op het kerkhof zijner gezindte ter ruste wordt gelegd, verkeert een rechtgeaard Nederlander bij voorkeur in den kring zijner geloofsge- nooten en geestverwanten. Of hij school gaat, voetbalt, padvindert of geiten fokt, of hij boer, onderwijzer, arbeider of werkgever is hij doet en is het alles in georgani seerd verband, gescheiden naar kerk en belijdenis. Deze eerbiedwaardige traditie mag O. en O. niet zoomaar ruw verstoren! Maar de fout ligt natuurlijk dieper. De principieele fout is, dat al die gescheiden Nederlanders plotseling worden samen gebracht in één ongedeeld leger. Dat moet anders worden, en noodig ook. Wij moeten voor het minst krijgen christelijke, katho lieke, neutrale en arbeiders-compagnieën, naar analogie van de vier groote radio-om roepen. En dan natuurlijk elk zijn eigen O. en O. En als wij zoo van het klassieke „verdeel en heersch" de eerste helft vol ledig in toepassing hebben gebracht, dan zal alles rijp zijn voor de tweede helft. Maar dan zal het een ander zijn, die heersch en zal over een volk, dat aan zijn verdeeldheid te gronde is gegaan. Aanvoer van materialen verze kerd. Een van de belangrijkste mededeelingen, die gisteren op de 26ste persconferentie om trent den bouw van de Maatunnel te Rot terdam gedaan werden, is wel het feit, dat voorloopig althans zal kunnen worden ge rekend op een ongestoorde levering van voor den bouw benoodigde materialen, waarbij vooral aan cement moet worden ge dacht. Een tweede belangrijk punt is de met gunstig gevolg uitgevoerde proefzinking en proef onderspoeling van het eerste tunnel- stuk in de Waalhaven. Het is de eerste maal, dat een dergelijk groot rechthoekig tunnelprofiel uitgevoerd wordt en niemand kon derhalve op vroeger opgedane ervaring steunen. Op 28 Septem ber na van 's morgens 7 tot 's nachts half drie te hebben gewerkt, lagen de 14.000.000 Kg. van het stuk precies op den millimeter op hun'plaats. Cassatieberoep van ordeverstoor der verworpen. De Hooge Raad heeft gisteren verworpen het cassatieberoep van den Haagschen typ0- graaf N. G., die in hooger beroep door het gerechtshof te 's-Gravenhage is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 2 dagen wegens het verstoren van de orde in een openbare raadsvergadering. G. had n.1. in de vergadering van den •Jh'hgschen gemeenteraad op 22 November 1338, tijdens een rede van wethouder Buur* man vanaf de tribune luidkeels geschreeuwd „Het is een leugen, zwendel en bedrog wat Buurman zegt," na welke worden hij van de tribune werd verwijderd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 8