9ndUeA teu~en\
&tcui&nLeJuwj
Huwelijk van den
dag
Van een tropische warmte en
Oostersche tuinen
De terugslag van den oorlog in Indië
Jaarmarkt geneugten
De diepere oorzaak
van de huidige
ramp
De eerste storm
Zaterdag 23 October 1939
Tweede Blad
„Onderling Belang" op de
bres voor 't Rampenfonds
Steun aan miliciens
De melkprijs voor de
veehouders
Uitslag verloting
Voor 't RJC Onderwijs
Oprichting Vrijz. Prot. Vrouwen-
vereeniging
Apotheken
Dr. E. Hoekstra's
Bloedzuiverende
Gezondheidspillen
WARME APPELBOLLEN
AU GASTSONOMP
Gift van 200
Wij vernemen, dat gisteravond in een
druk bezochte ledenvergadering van
„Onderling Belang", vereeniging van per
soneel in Rijksdienst, besloten is een be
drag van 200.— beschikbaar te stellen
voor de hulp-actie van het Marine
Rampen-Fonds.
Een ongetwijfeld sympathiek gebaar,
hetwelk door het bestuur van genoemd
Fonds ten zeerste op prijs gesteld zal
worden.
Geeft u op als lid.
Eén dezer dagen heeft een vergadering
plaats gehad van de afdeeling Den Helder
van de Koninklijke Nationale Vereeniging tot
Steun aan Miliciens (Stamil).
In deze vergadering is het Bestuur der Af
deeling definitief als volgt samengesteld:
G. Ritmeester, Eere-Voorzitter.
H. C. M. Nijpels, Voorzitter.
L. Bandsma, Secretaris.
J. Adolfs, Penningmeester.
Mr. Dr. J. A. E. Buiskool, lid.
W. H. C. Hoog, lid.
A. H. D. Smaal, lid.
Tijdens de vergadering is o.m. het groote
belang ter sprake gebracht, dat de Vereeni
ging heeft bij een grooter aantal leden, in
verband met de geldmiddelen. Het Bestuur
verwacht dan ook, dat meerdere personen
zich als lid der Vereeniging zullen opgeven.
Het doel der Vereeniging is zooveel mogelijk
miliciens in de voor hen soms moeilijke om
standigheden bij te staan. Vooral in een ge
meente als de onze is het van groot belang,
dat de miliciens, nde mobilisatie weer in de
maatschappij een bestaan zullen krijgen. Hulp
kan echter in dergelijke gevallen het best
verleend worden, als de Vereeniging over vol
doende geldmiddelen beschikt. De kosten van
het lidmaatschap kunnen onmogelijk een be
zwaar zijn: De minimum contributie bedraagt
n.1. 1.per jaar. Men kan zich als lid op
geven bij het Secretariaat Singel 28.
Het ligt in het voornemen der Ver
eeniging ten bate der kas een cabaret
avond te organiseeren, waaraan uitslui
tend door militairen medewerking zal
worden verleend.
Nadere bijzonderheden hieromtrent zullen
nog worden bekend gemaakt.
Vrijdagavond is een algemeene vergadering
gehouden van consumptiemelkers van de af
deeling Den Helder.
In deze vergadering is scherpe afkeuring
uitgesproken en geprotesteerd tegen het niet
nakomen van de jongste bestuursbesluiten.
Het bestuur had namelijk, buiten het besluit
van de vorige algemeene vergadering om, niet
in het aanbod van den melkhandel mogen
treden. Hierdoor was voor de veehouders de
melkprijs slechts met 1% cent verhoogd.
Zeer vele leveranciers van melkinrichtingen
bleken cent, soms zelfs cent minder te
ontvangen dan de, door de regeering gesanc-
tionneerde minimumprijs, terwijl het vetge
halte ruimschoots aan de eischen voldoet.
In afwachting van de besluiten der af-
deelingen Texel en Breezand is aan het
bestuur opgedragen de zeer gerecht
vaardigde eischen van de veehouders
aan den melkhandel mee te deelen.
Na nog eenige discussie over de vertegen
woordiging in het bestuur der N.H.C.M.V. werd
de vergadering gesloten.
„Bruinvisschen"
Uitslag der verloting ten bate van „De
Bruinvisschen", onderafdeeling der H.Z.V.,
gehouden op Vrijdag, 27 October 1939, ten
overstaan van Notaris J. W. de Wijn, te Den
Helder.
De prijzen 1 t.m. 30 zijn gevallen op de
volgende nummers:
973 1370 1311 1426 357 374 179 408 1201
797 544 1632 1876 1766 674 501 1477 1868
1610 216 1898 1720 1857 909 1419 228 803
1536 597 1321.
De prijzen kunnen worden afgehaald ten
huize van den secretaris der H.ZV., Hoofd
gracht 18, des namiddags tusschen 7 en 9
uur. Prijzen, welke vóór 1 December' 1939
niet zijn afgehaald, vervallen aan de ver
eeniging.
Burgerlijke Stand van Den Helder
27 October 1939.
GETROUWD: M. C. Talsma en J. Kramer;
J. J. Gart en K. Kievit; J. Moree en C. E.
Bels.
BEVALLEN: H. de Weerd—Brijder, z.; G.
Jacobsz—de Groot, z.A. Vermeulen Kra
mer, z.; F. L. GrolléKramer, z.; C. van den
BergKoorn, d.
OVERLEDEN: T. GroenBrouwer. 45 j.
Van een fröbelonderwijzeres die
trouwde en een ambtenaar, die
geen ambtenaar was.
Over de Kerkgracht floot de Oostenwind:
die rammeide de jonge boompjes, die blies het
zand uit de zandzakken voor het Raadhuis en
die kerfde het water in de vaart. Af en toe
druilde de regen daartusschendoor.
Het was Heldersch weer. Ouderwetsch en
onaangenaam.
Ondanks dit alles groepten gistermorgen
velen voor het bordes van het gemeentehuis
samen: en onder die velen bleken zich een
kleine honderd jongens en meisjes te bevinden,
wier leeftijden varieerden tusschen 4 en 6 jaar
of daaromtrent. Ze stonden er: met roode en
blauwe en gele kapjes, met cape's, pofman-
teltjes en slobkousen. Met strikken in 't haar
en warme handschoenen aan. Sommigen vrij
uit vlak met hun neus op het bordes, de be
scheidener half verstopt achter en voor de
rokken van moeder.
Deze belangstelling was verklaarbaar: ten
slotte deed juffrouw Tine van de Visch-
marktsche fröbelschool haar gewichtigste
stap in 't leven: ze trouwde. En hoewel het
grut waarschijnlijk niets begrijpt van het
waardige statuut des huwelijks, begreep het
wel, dat het toch iets bijzonders moest zijn.
En dus waren ze van de partij.
Om elf uur kwam het paar: hij in zijn fon
kelnieuwe uniform van sergeant der land
macht, zij in 't wit. De sluier wit, de japon
wit, de schoentjes wit: en wit waren de bloe
men van de schoonste bouquet, die een jonge
vrouw ooit kan ontvangen.
Toen begon de plechtigheid: het huwelijk
van juffrouw Tine Bels en den heer Moree.
Het feit deed zich voor, dat de vader van de
bruid, die zelf zoovele honderden paren in den
echt hielp verbinden als zijnde bode, thans
zelf als onderdeel van een dergelijke plechtig
heid fungeerde, een arbeid, waaraan hij zich
met kennelijke vreugde gaf. Eenzaam stond
daar de overgebleven bode, de heer De Ruiter.
Het was de heer Wijker, die het ceremo
nieel voltrok. Heel Den Helder kent dezen
ambtenaar, en weet, dat hij zijn taak als
ambtenaar niet altijd even ambtelijk (in de
figuurlijke beteekenis des woords...) opneemt.
Zoo ook gisteren. Daar sprak geen gevoelloos
mensch als een aanvulling op de stijve taal
van het burgerlijk wetboek. Daar 'sprak
iemand als vriend en raadgever. Wat hij zei
was zinvol, speciaal wat betreft de goede en
kwade kansen, die het leven nu eenmaal voor
ieder wereldburger in petto houdt.
De bruid en de bruigom en de familie luis
terden mee. En juffrouw Tine van de Visch-
marktschool, wier pupillen buiten in den regen
stonden te wachten, keek een enkele maal
naar hem, aan wier zijde zij thans door het
leven zal gaan.
Om half twaalf vertrok men weer: buiten
stonden de jongens en meisjes van de Visch-
markt-school. Nat en koud. Maar ze waren
blijven wachten om hun juffrouw nog eens
te zien. In den witten sluier.
Toen ze kwamen ging er een gejuich op.
En zij, die als juffrouw Bels, het bordes was
opgegaan en er als mevrouw Moree weder
van afdaalde, lachte dankbaar om zooveel
vriendelijkheid en een zoo gul bewijs van me
deleven.
Ja, die 27ste October anno 1939 was voor
juffrouw Tine een niet meer te vergeten dag.
H.MS. „VAN KINSBERGEN" TE PONTA DELGADA.
Door vriendelijke bemiddeling van den commandant van H.Ms. „Van Kinsber gen' ontvingen
wij gisteren deze unieke foto van het artillerie-instructieschip te Ponta Delgada.
B. en W. schrijven aan den Raad:
In Uw vergadering van 22 Augustus 1939
vereenigde U zich met ons voorstel, om een
leegstaand lokaal voor de school voor B.L.O.
beschikbaar te stellen aan het bestuur van de
stichting „Het R.K. Onderwijs". In dit lokaal
zou een klasse van de R.K. Jongensschool wor
den ondergebracht, omdat de school aan den
Polderweg op 1 September j.1. te klein bleek te
zijn, om haar leerlingen te huisvesten.
Aan de uitvoering van Uw besluit kon ech
ter geen gevolg worden gegeven, omdat sedert
begin September van dit jaar in het gebouw
aan de Hector Treubstraat naast enkele klas
sen van de school voor B.L.O. een aantal klas
sen van het gemeentelijk lyceum is onderge
bracht. Voor een klasse van de R.K. Jongens
school was daardoor geen plaats meer.
Het bestuur van de bovengenoemde stichting
moest daarom uitzien naar een ander lokaal
en het heeft dat gevonden in het patronaatsge
bouw aan de Stakmanbossestraat. Het gebruik
van dit lokaal levert echter voor het schoolbe
stuur groote moeilijkheden op. Daarom heeft
het bestuur zich bij schrijven van 19 October
j.1. tot ons gewend om de beschikking te mogen
hebben over een leegstaand lokaal van de o.l.
school no. 7 aan de Weststraat. Tegen inwil
liging van dit verzoek tot wederopzegging be
staan naar onze meening geen overwegende
bezwaren. Wij zouden daaraan evenwel de voor
waarde willen verbinden, dat het bestuur zich
verplicht om een evenredig deel te betalen van
de kosten van verlichting, verwarming en
schoonhouden van het schoolgebouw. De school
telt 7 lokalen, waarvan 1 lokaal in gebruik zal
worden genomen door het schoolbestuur, zoo
dat het 1/7 gedeelte van bovengenoemde kosten
dient te betalen en wel vanaf den dag, dat het
lokaal in gebruik zal worden genomen.
Donderdag 26 Oct. '39 des avonds 8.15 had
in het U.S.O.-gebouw aan den Kanaalweg de
oprichting plaats van de Vrijzinnig Pro-
testantsche Vrouwen-vereeniging. 38 leden
gaven zich hiervoor op. Het Bestuur is sa
mengesteld als volgt: mevr. de Bun je
Spekman, presidente; zuster Vermeulen, se
cretaresse en verder de dames Abbenesde
Waard, v. Veende Wit en LandmanBreg-
man.
Van hedenavond 9 uur tot Maandagmorgen
is alleen geopend de apotheek van de firma
SmeetsSnel, Weststraat.
Van Maandag 30 October tot 6 November
wordt avond- en Zondagdienst waargenomen
door A. P. Hoolmans, Spoorstraat.
Deze pillen zuiveren het bloed van alle on
reinheden, regelen de spijsvertering, wekken
de eetlust op en bevorderen de natuurlijke
verrichtingen des lichaams. De pillen bezit
ten een zacht-laxeerende, versterkende kracht,
sporen de nieren tot betere werking aan en
bestrijden de ongemakken ontstaan door on
zuiver bloed zonder in het minste te schaden.
55 et., 90 ct., 1.56 per doos met ge
bruiksaanwijzing. Verkrijgbaar in Apotheken
en Drogisterijen. (Adv.)
Lieve Lien.
Moe van de warmte en lui
van het nietsdoen, ziedaar hoe
ik me voel. Voor afleiding ga
ik maar wat met je babbelen,
in de hoop de warmte wat te
vergeten. Om den geheelen
dag niets uit te voeren, (het
eenigste middel om niet al te
veel te transpireeren), dat
moet in je aard liggen. De een
kan het, ik nu eenmaal niet.
Ik ben steeds bezig werk te
zoeken, vind je het niet, dan
voel je je zooals ik reeds
schreef, lui van het nietsdoen.
Zoo ben ik in den vroegen
morgen steeds een uurtje in
den tuin bezig. Je weet zelf
wel, dat, wil je een tuin een
beetje onderhouden, het tijd eischt. En al ga
je hier zelf niet begieten of gras snijden, er
blijven altijd genoeg kleine karweitjes om
wel zelf te verrichten, iets verplanten,
snoeien, uitzaaien, nog niet gesproken van
onkruid wieden en grond los houden. Maar
als tuinliefhebster weet ook jij wel wat er
komt kijken. Het gras ziet er nu reeds gelijk
hooi uit en pas twee maanden regent het niet
meer. De droge tijd is dan ook aangebroken
en hoe men het hier vroeger met zes zulke
maanden uithield is mij een raadsel. Je drie-
maandelijksch Hollandsch waterverbruik
wordt hier in één maand dan nog verre over
schreden. Tenzij je huis van een put of pomp
voorzien is, om in ieder geval daar den tuin
mee te kunnen besproeien. Maar ben je, zoo
als in de nieuwere huizen het geval is, ook
daarvan verschoond, dan kan je bij de aan
bieding van je waterrekening wel eens de
schrik om het hart slaan. En alzoo ben ik
er toe overgegaan zelf een pomp te laten
aanbrengen. Nu kunnen, behalve de bloemen,
ook het gras dagelijks gesiramd worden. En
ik heb het idee, dat je het bedrag van den
aanschaf er met een paar maanden reeds
weer uithebt.
Gek eigenlijk, hé, in dezen drogen tijd staat
de tuin, wat bloemen betreft, het mooiste,
alles bloeit, wat in (Ten natten tijd lag niet
altijd het geval is. Mijn tuin is momenteel
dan ook mijn trots, heb van onzen laatsten
tocht naar boven massa's jonge plantjes mee
genomen, die, zonder uitzondering, het alle
maal goed doen. Zoo geven de leeuwenbekjes,
anjers, floxjes, Australische vergeet-mij-niet,
een meidoornstruik en nog vele anderen een
wonder van kleurenschoonheid te zien. Waar
schijnlijk draagt ook dè ligging van mijn tuin
het noodige daartoe bij.
Ja Lien, wat een ellendige toestand
maken we nu toch weer mee. Direct
merken wij er niet zooveel van als bij
jullie wel h§t geval zal zijn. Maar dan
moet je je er ook niet verder in gaan
verdiepen. Denken we alleen reeds aan
die mijnenrampen en de slachtoffers, in
eigen land gevallen.
Dan nog niet eens gesproken van de
menschenlevens, die in de oorlogvoerende
staten zelf ten offer gevallen zijn. Het
gewone leven van alledag, met vermij
ding van uitbundigheid, vindt, evenals
vroeger zijn voortgang. Ja, de handel
ondervindt natuurlijk, net zooals in Hol
land het geval zal zijn, groote stagnatie,
vanwege stopgezette of niet voldoende
in- en export.
Wij merken alleen maar, dat aan de toko's
toestemming verleend is tot een geringe prijs-
verhooging, waarna dit prompt geschied is
en de meeste waren dan ook met tien procent
gestegen zijn. Natuurlijk tref je nog wel za
ken, waar de oude voorraad tegen de vroeger
geldehde prijzen verkocht worden. Verder
wordt er van regeeringswege tegen prijsop
drijving gewaakt. Dat dit noodig was, blijkt
wel uit het aantal bekeuringen, vooral in de
eerste dagen en voornamelijk van Chineezen,
die direct van de gelegenheid gebruik maak
ten en sommige waren met 50 procent naar
boven deden gaan.
Wat voedingsmiddelen betreft is er van
eenigerlei gebrek geen sprake. Ook is hier
geen hamsterverbod uitgevaardigd. Trouwens
nu reeds duidelijk blijkt, dat alles hier volop
te koopen valt, zal de enkeling die zich daar
schuldig aan gemaakt heeft, het ook wel
laten.
Sinds de mobilisatie in Holland is ook
hier de vloot uitgevaren en kan je dus
wel nagaan, dat er heel water vrouwen
alleen zitten. Voor hoe lang, denk je meer
dere keeren? Verschillende hebben de
gelegenheid aangegrepen en zijn naar bo
ven vertrokken. Vele onkosten behoef je
niet te maken, je huis gemeubileerd ver
huren is je zoo gelukt. Verlof van ge
zinnen, kon in vele gevallen vanwege de
uitgebroken oorlog niet doorgaan. En
waar de meeste lui zulke laatste dagen
en pension doorbrengen, zijn ook zij dol
blij het pension met een huis te kunnen
verwisselen. Had ik geen schoolgaande
kinderen, zoodat je louter op de vacan-
ties aangewezen bent, wellicht had ik het
ook gedaan.
Een jaar geleden schreef ik je over de
„Jaarbeurs" en nu zijn we weer zoover. Wel
is ditmaal de zilveren jaarmarkt in een geheel
nieuw kleed gestoken, hetgeen weer iets aan
trekkelijks had, vooral waar jaren achtereen
dezelfde aankleeding gebruikt werd. Met te
veel verwachtingen moet je er ooli nu echter
nog niet naar toe gaan. Je doet er het beste
aan het als een gemoderniseerde passar ma-
lem te beschouwen, waar de afdeeling ver
maak, een niet geringe rol speelt. Bij velen
toch gaat de waardeering van de jaarmarkt
samen met het succes van de vermakelijk
heden. Maken we vergelijkingen met vroeger,
dan zien we, dat door het Westersche be
drijfsleven, deze passer malems, waar vroeger
alleen inheemsche nijverheid geëxposeerd
werd, maar in de trant van het Europeesche
jaarmarktwezen, veranderd zijn. De import
zaken zijn er dan ook met vele stands ver
tegenwoordigd.
Een bezoek hebben er reeds gebracht en
voor de kinderen is het een waar dorado.
Een trammetje om het terrein mee over
te hobbelen, bestaat reeds sedert jaren. Ver
der mankeert er niets, om de afdeeling ver
maak den naam kermis te geven. Vele
stands, al is het dan voor reclame van Blue
Band, waar je poffertjes kan eten, van een
broodfabriek waar je allerlei soorten broodjes
kan koopen enz., beslaan een groot gedeelte
van het terrein.
Een handelsdorp met stands van Indo-
China, gesmeed ijzeren voorwerpen, chinee
zen kleeden om van te watertanden, vinden
wij nog altijd wel een kijkje waard.
Op goedkoope dagen is de drukte nog
enorm en schijnt het aantal bezoekers bij
vorig jaar vergeleken ook wel gestegen te
zijn. Nu, laten we hopen voor de standhou
ders, dat er goede zaken gedaan zijn, hun
kosten zijn toch zeker ook niet gering.
Ondertusschen ben ik de warmte wat ver
geten, maar drijf nu toch zoo ongeveer weg,
en wordt het tijd om voor tafel de badkamer
nog eens even in te duiken.
Dan stop ik.
Vele groeten van huis tot huis
je Ira.
Er valt van het strijdtooneel weinig te
vermelden en ook over het diplomatieke spel
achter de schermen is geen nieuws. Het
eenige, dat ons zou kunnen interesseeren is
het vrij belangrijke principieele besluit van
den Amerikaanschen Senaat, om het wapen
embargo op te heffen, d.w.z., dat Amerika
er toe zou besluiten, aan de oorlogvoerende
landen wapenen te leveren, die ze met eigen
gelegenheid en voor eigen risico uit de Ver.
Staten kunnen halen. Officieel is dit besluit
nog wel niet genomen, doch door de ver
werping van een voorstel, dat de handhaving
van dit uitvoerverbod van wapenen beoogde,
kan men het beschouwen, dat de Senaat in
principe besloten heeft van zijn standpunt af
te stappen en te besluiten tot opheffing van
het uitvoerverbod. Als het zoover is, beteekent
dit een belangrijke materieele en morcele
steun voor de democratische landen.
We willen vandaag eens stil staan bij
het woord van Z.H. Paus Pius XII, een
woord, dat ook tot de wereld buiten de
katholieke iets te zeggen heeft. Paus
Pius, die jarenlang als kardinaal-staats
secretaris, de diplomatieke onderhande
lingen met tal van regeeringen gevoerd
heeft, is een zeer kundig diplomaat. De
Paus bepaalt zich echter in zijn eerste
encycliek niet tot de wereldlijke oor
zaken van de huidige ramp. Hij grijpt
dieper en zegt, dat de laatste oorzaak
van de rampen gelegen is in de weige
ring om de richtlijnen van een algemeen
geldende moraal te erkennen; in het feit,
dat men GOD, de Godheid van Christus
en Diens leer, verloochende. En daar
vloeit weer uit voort die smartelijke
terugkeer naar het heidendom, vergezeld
van troebelen in de gewetens en in de
staten.
De Paus legt hier den vinger op een wonde-
plek, die heel de Christenheid van onzen tijd
onderschrijft. In de erkenning van deze waar
heid staan de Katholieken naast de Protes
tanten van allerlei dogmatische richting. En
het is daarom goed, dit woord eens voor te
leggen aan dë onderdanen van een land, dat
toch altijd nog den naam van christelijk
draagt.
Twee fundamenteele dwalingen, zoo zegt
de Paus, komen uit dit godsdienstige en
moreele agnosticisme voort:
het verwaarloozen van de wet van
menschelijke solidariteit en liefde eener-
zijds;
en anderzijds de dwaling, welke het
burgerlijk gezag van elk soort afhanke
lijkheid van God en van eiken band met
de bovennatuurlijke wet wil losmaken,
zóó dat de staat tot een godheid als
hoogste doel van het leven en tot opper
ste norm van de moreele en juridische
orde verheven wordt.
Wat de toekomst betreft, verklaart de
Paus, dat het heil niet zal komen van den
degen, maar alleen van de eerbiediging van
het natuurrecht en van het licht der God
delijke openbaring.
Men moet de menschheid religieus en gees
telijk heropvoeden. Volgens de leering van
het Evangelie en het oog gericht houden op
het Rijk Gods.
Dit is de quintessence van den inhoud van
de encycliek van Paus Pius XII en het is
goed, dat men hier kennis van neemt, van
welke richting of overtuiging men dan ook
is. Hier spreekt een mensch met groot ge
zag, één die de geestelijke leiding heeft van
millioenen zielen en naar wie het, hoe men
over de dingen des geestes denkt, interes
sant en leerzaam is, om naar te luisteren.
Spoorstraat 94.
Telef, 660.
Regenrecord op komst?
Gisteravond en vannacht bereikte de wind
een sterkte, die overeenkwam met een storm
uit het Noord-Oosten. Van ernstigen aard
was het weer, gezien de windrichting, niet.
Noch de haven, noch de dijk, ondervonden
veel last ervan.
Het heeft tevens weer even langdurig
als overdadig geregend. Naar wjj verne
men is de mogelijkheid groot, dat er voor
Den Helder een regen-record op komst
is. Reeds nu viel meer dan 130 millimeter
water, hetgeen belangrijk meer is dan
normaal. Te zijner tijd hopen wy hierom
trent nadere bijzonderheden te geven.
1