dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Onze neutraliteit
T roepenconcentraties
bij BREMEN en HAMBURG
Anti - Britsche
Er komt vaart
neutraliteitswet
is niet te koop
Onrust te
Basel
pers io Rusland
achter de
zakenverloven
Wijziging
aangenomen
Bceg
man
Boerinnen bezorgd
voor soldaten
Torpedo
ZATERDAG
Schuschnigg
nog steeds gevangen
Ook Hongarije
zonder Duitschers?
Reeds 27 dagen
in de lucht
Burgemeesters
ingeschakeld
AMERIKA
De eerste ronde
door Roosevelt
gewonnen
door televisie bestuurd
Dit nummer bevat 12 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Rusland versterkt zijn
nieuwe positie in de
Oostzee
Ledigheid is des
duivels oorkussen
HELDERSCHE COURANT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
28 OC 1 OBER 193*
67e JAARG. No. 8759
STRENG STANDPUNT TEN AANZIEN VAN DE
BRITSCHE CONTROLE OP ONZE SCHEPEN.
Naar aanleiding van de uiteenzetting, welke het A.N.P. op zijn
verzoek via Reuter van de Britsche marine- en contrabande-controle
autoriteiten verkreeg omtrent de oorzaken van het langdurig opont
houd, hetwelk Nederlandsche schepen op de Engelsche kust te ver
duren hebben (zie ons blad van gisteren), heeft het zich tot de be
voegde autoriteiten in Nederland gewend met de vraag, of deze ook
opmerkingen hierover hadden te maken.
In het algemeen kan gezegd worden aldus werd ge
antwoord dat de betrokken Britsche autoriteiten niet
nagelaten hebben van de gelegenheid gebruik te maken om
de Engelsche controle in een gunstiger licht te stellen dan
waarin de gedupeerde Nederlandsche scheepvaart deze
zou vermogen te zien. Men had overigens niet anders kun
nen verwachten.
Tegenover de voorspiegeling, dat met de onderwerping
ook aan znlke eischen, als van Nederlandsch standpunt on
aanvaardbaar zijn, de Nederlandsche reeders in den ver
volge oponthoud voor hun schepen zouden kunnen a f k o o-
p en, kan intusschen verzekerd worden, dat de Nederland
sche regeering, wat haar betreft, zich niet leent tot bevor
dering van een wijze van behandelen dezer zaak (vooruit
inzenden der scheepspapieren aan de Britsche autoritei
ten!), die geacht zou moeten worden neer te komen op be
vordering van oorlogsmaatregelen van welken oorlogvoe
rende ook.
TELEFOONVERKEER MET DUITSCHLAND
BLIJFT BEPERKT.
De Oostelijke Oekraine gesovje
tiseerd.
Van dag tot dag wordt de Anti-Britsche en
zelfs anti-Amerikaansche stemming in de
Sovjet Russische pers meer merkbaar. Deze
richt zich vooral tegen de „leidende krin
gen" of tegen de „reactionaire kringen", of
tegen de wapenfabrikanten in deze landen.
De „Izvestia" publiceerde gisteren een ar
tikel, waarin wordt gezegd, dat na twee
maanden oorlog de kleine mogendheden in
een weinig benijdenswaardige positie ver-
keeren. Behalve de economische zorg en de
groote uitgaven voor hun bewapening, drukt
hen nog voortdurend bedreiging dat hun
kostbare neutraliteit wordt geschonden en
hun land het slagveld wordt van de impe
rialistische mogendheden.
Naar aanleiding daarvan merkt Daily Ex
press laconiek op: „Inderdaad „Izvestia". De
Balten en Finnen kunnen er van meepra
ten!"
De verdeeling van bezit in
Oostelijke Oekraine.
de
Het verdeelen van de landerijen der groot-
grandbezitters in het gebied van Lwow is
thans beëindigd, meldt Moskou. 178.000 boe
ren, of 78 procent van de boerenbevolking
van het gebied hebben 717.000 hectare ge
kregen. Gemiddeld heeft elk gezin vier hec
tare gekregen. Voor het eerst zijn 33000 boe
renarbeiders bezitters van eqn stukje grond
geworden en 145.000 kleine boerengezinnen
zagen hun erf uitgebreid met één tot drie
hectare. Ook werden 17.700 paarden, 37.700
stuks hoornvee, 12.000 geiten en varkens
verdeeld. 22.000 gezinnen kregen elk een koe.
Zeer zwak en geen eetlust meer.
Volgens de laatste berichten uit Weenen
wordt de vroegere Oostenrijksche bonds
kanselier Schuschnigg nog steeds gevangen
gehouden in de kamer, die hem als ver
blijfplaats werd aangewezen, toen de Duit
sche troepen Oostenrijik binnenrukten. Men
zegt. dat Schuschnigg zeer zwak en gede
primeerd is en geen eetlust heeft. Zijn
vrouw mag hem eens per week een bezoek
van vijf minuten brengen in tegenwoordig
heid van de Gestapo.
Het officiëele orgaan der Hongaarsche nat-
socialisten „Pesti" meldt, dat ongeveer
500.000 Duitschers in Hongarije door de
door rijkskanselier Hitier in zijn redevoe
ring van 6 October aangekondigde repatri-
eeringsmaatregelen zullen worden getrof
fen.
De Amerikaansche vliegers Clyde, Schlie-
perien Andrws Carroll hebben in Californië
het duur record vliegen op een geslolon cir
cuit verbeterd Gisteren om 15 uur 42 (pi.
tijd) waren zij 653 uur en 33 minuten in de
lucht. De vliegers hebben het voornemen het
nieuwe record op 30 dagen te brengen.
„Geef ze natuurboter!"
De Ned. Bond van Boerinnen en andere
Plattelandsvrouwen heelt in een telegram
aan den minister van Economische Zaken
er op aangedrongen, om bij leger en vloot
in het vervolg natuurboter te doen ver
strekken. Deze maatregel zal, aldus het te
legram. bevorderlijk zijn voor de medewer
king van de plattelandsvrouw, in het bij
zonder van de boerin, die in dezen tijd, als
een gevolg van de mobilisatie, door het te
kort aan arbeidskrachten zoozeer bij de
productie betrokken is.
Te Londen ontvangen berichten over
Duitsche troepenconcentraties in
Noord-Duitschland bij Bremen en
Hamburg, hebben levendige belang
stelling gewekt in Britsche militaire
kringen. Aangezien echter verschei
dene belangrijke spoorlijnen uit Mid
den- en OostDuitschland door deze
streek leiden, is men van oordeel,
dat geen overdreven beteekenis moet
worden gehecht aan deze troepenbe
wegingen.
De gemelde concentraties hebben
aanleiding gegeven tot een diep
gaand onderzoek en doen blijken, dat
de Duitschers waarschijnlijk het
voornemen hebben deze troepen naar
het westelijk front te zenden. Deze
troepenbewegingen hebben zich re
gelmatig voorgedaan in den loop der
laatste weken.
Ten aanzien van het telefoonverkeer met
Duitschland deelt het Zwitsersch telegraaf-
agentschap mede, dat van Duitsche zijde is
verklaard, dat het telefoonverkeer van
Duitschland met de aangrenzende neutrale
landen wordt gecontroleerd. Sommige parti
culiere verbindingen worden toegestaan,
doch alle officieele verbindingen en de ver
bindingen met de pers zijn verboden. Vooral
het verbreken van de verbindingen met de
pers trekt de aandacht, aangezien verschei
dene groote Zwitsersche kranten correspon
denten te Berlijn hebben Wat de officieele
verbindingen betreft, merkt men op, dat de
telefonische verbinding van het politieke de
partement te Bern normaal kan spreken met
de Zwitsersche legatie te Berlijn.
Het is niet mogelijk in verbinding te tre
den met plaatsen in de omgeving van de
Westwall, zooals Freiburg of Karlsruhe.
Ook de telefoonverbindingen met Italië en
Zuid-SIavië vallen onder de censuur.
Onrust te Bazel.
De „Baseier National Zeitung" bericht, dat
de plaatselijke militaire commandant gister
avond alle gemobiliseerde burgers van Ba
zel, die met verlof waren, heeft teruggeroe
pen. Deze maatregel werd genomen, nadat
het telefoonverkeer met Duitschland was
verbroken en te Bazel talrijke geruchten de
ronde deden over concentraties van Duitsche
troepen aan den rechteroever van den Rijn,
het slaan van pontonbruggen door Duitsche
genie e.d.
VOORAL LANDBOUWVERLOVEN OP
KORTEN TERMIJN. SYSTEEM
VAN PLAATSVERVANGING.
De minister van Defensie heeft
zich, in verband met het verleenen
van zakenverloven aan dienstplich
tigen. tot de burgemeesters gewend
met het verzoek, hem in het bijzon
der in die gevaUen, welke betreffen
den middenstand en de landbouw
bedrijven in den meest ruimen zin
van het woord, wel van voorlichting
te wilen dienen.
De minister geeft verder in overweging,
voorzooveel noodig, andere instanties in
de betreffende gemeenten bij het in te stel
len onderzoek in te schakelen, b.v. die wel
ke met de organisatie van den vrijwilligen
burgerlijken dienst is belast, zoo noodig in
samenwerking met de arbeidsbeurs ter
plaatse.
Ook de plaatselijke organen van het Al
gemeen Steuncomité 1939 zouden wellicht
kunnen worden ingeschakeld.
Zoolang de omstandigheden zulks gedoo-
gen kan slechts, zooals bekend aan 5 pet.
van de sterkte der oorlogsonderdeeten te
gelijkertijd zakenverlof worden verleend,
zoodat dit, op zeer beperkte schaal mogelijk
is.
In verband hiermede is het gewenscht,
dat voorloopig slechts diegenen voor zaken-
verlof in aanmerking worden gebracht, die
daaraan zeer dringend behoefte hebben,
waarbij rekening is gehouden met het feit,
dat aan officieren en onderofficieren niet
dan in de uiterste noodzaak verlof zal
worden verleend.
In verband hiermede verdient het volgens
den minister aanbeveling, dat tevens wordt
nagegaan of het wellicht mogelijk zal zijn
op andere wijze of ten deele tegemoet te
komen aan de bezwaren, welke de gemo
biliseerde door zijn verblijf in den militai
ren dienst ondervindt.
De minister denkt hierbij o.m. aan
het tewerk stellen van een vervan
ger, hetzij voor den geheelen dag,
hetzij voor een gedeelte van den
dag. dan wel aan het verleenen van
hulp op andere wijze.
Ut den aard zal daarbij moeten worden
nagegaan, of de gemobiliseerde in staat is
een betaalden vervanger te bekostigen, in
welk geval langs den weg van de gewone
arbeidsmarkt in de behoefte kan worden
voorzien.
Blijkt deze mogelijkheid uitgesloten, dan
zou wellicht door middel van den vrijwilli-
gen-burgerlijken-dienst een plaatsvervanger
die bereid is zijn diensten belangeloos be
schikbaar te stellen kunnen worden gezocht
Voorop stellend, dat deugdelijke
en betrouwbare inlichtingen op prijs
worden gesteld, dringt de minister
daarnaast om meer dan een reden
op een spoedige afdoening van de te
verstrekken adviezen aan. In het
bijzonder voor landbouw-verloven
acht hij het noodzakelijk, dat deze
op korten termijn worden verleend.
In vele gevallen zal aan de belangen van
een dienstplichtige tegemoet kunnen wor
den gekomen door hem slechts enkele da
gen per week verlof te verleenen.
Naar wij vernemen, zijn in de afgeloopen
week reeds eenige honderden zakenverlo
ven, in hoofdzaak ldndbouwverloven, ver
leend,
Nog steeds militaire conferenties.
Spanningen in de Rijkshoofdstad
In Berlijn heerscht een zekere spanning.
Men voelt voor groote gebeurtenissen te
staan. Ook gisteren heeft Ilitler weer met
de generaals van de weermacht langdurig
geconfereerd. De eene auto met hooge mili
tairen na de andere reed voor de kanselarij
voor.
Onderscheidingen uitgedeeld.
Hitier heeft gister opnieuw aan eenige of
ficieren, die zich bijzonder onderscheiden
hebben, het bij het ijzeren kruis behoorer.de
ridderkruis uitgereikt. De plechtigheid vond
plaats in aanwezigheid van generaal von
Brauchitsch in Hitiers werkkamer in de
nieuwe rijkskanselarij. Tot de officieren, die
onderscheiding ontvingen behoorde o.a. ge
neraal Keitel, als chef van de weermacht en
generaal Jaschonnek als chef van den ge-
neralen staf der luchtmacht.
De Senaat der Vereenigde Staten
heeft het wetsontwerp tot wijziging
van de neutraliteitswet met 63 tegen
30 stemmen aangenomen.
Hiermede is de eerste slap gezet op den
weg die, hoe men er ook ove.r moge theo-
retiseeren. neerkomt op daadwerkelijke hulp
aan Frankrijk en Engeland.
Thans moet het wetsontwerp nog de groot
ste hindernis, het Huis van Afgevaardig
den passeeren.
Regeeringskringen gelooven, in dit Huis
op een kleine, doch veilige meerderheid te
kunnen vertrouwen. Naar verluidt helt de
leiding van het huis van afgevaardigden
er toe over, aldus te werk te gaan, dat het
huis afzonderlijk zal kunnen stemmen over
het wapenembargo.
Bijna een vechtpartij.
De debatten over de neutraliteitswet in
den Senaat hebben, zegt de Tel., bijna een
handgemeen opgeleverd.
Bij de behandeling van een amendement
van senator La Follette ageerde senator
Pittmann scherp tegen het voorstel, terwijl
senator Clarke, een der groote tegenstan
ders van president Roosevelt in zake de op
heffing van het wapenembargo, op zijn
beurt Pittmann heftig aanviel. Deze liet
zich niet onbetuigd, met het gevolg, dat de
beide senatoren als kemphanen tegenover
elkaar in het strijdperk stonden. De twee
strijd liep hoog op en op een gegeven oogen
blik stond Pittmann over zijn geheele li
chaam trillend van verontwaardiging, te
gen Clarke te gesticuleercn.
Maar hij had succes, want een amende
ment van Clarke. om de Amerikaansche
territoriale wateren en havens te sluiten
voor gewapende koopvaardijschepen van
oorlogvoerende naties, werd verworpen. Het
duurde geruimen tijd alvorens de voorzitter
de orde had hersteld, zoodat 't debat voort
gang kon vinden.
Een Amerikaansche uitvinding.
Het Televisie-instituut te Chicago heeft vol
gens Ilavas aan het ministerie van oorlog
gedetailleerde plannen voor de vervaardiging
van een „vliegende torepdo" die voor televi
sie bestuurd wordt, voorgelegd.
De directeur van het instituut heeft ver
klaard, dat men de laatste proeven met de
uitvinding voltooid had. De „vliegende tor
pedo" bevat een televisiezender, die uitzendt
naar een ontvanger aan boord van een ander
vliegtuig, aan boord waarvan men op een
scherm de beelden ontvangt, die door de tor
pedo op zijn weg worden uitgezonden.
Aldus kan de piloot de „vliegende torpedo"
besturen alsof hij zichzelf aan boord bevond.
Er bevindt zich aan boord van de vliegende
torpedo verder een uitvinding om hem voor
tijdig tot ontploffing te brengen, indien de
piloot er de macht over verliest.
Verwachting: In het Noorden
tijdelijk stormachtige, overi
gens krachtige tot matige
N.O. wind, betrokken tot
zwaar bewolkt met nu en
dan eenigen regen, weinig
verandering in tempera
tuur.
Accountantskantoor
Lid N. I. v» B
LEERAAR M. O.
Lid. Ncd. Gen. v. Acc.
Loodsgracht 72 - Tel. 560
De kaart geeft de Sovjet-Russi
sche invloedsfeer weer in de Balti-
sche landen, waarmede de Sovjets
militaire pacten hebben afgesloten.
Men overziet hier de verkregen
vloot- en vliegtuigsteunpunten, als
mede de garnizoenen waarover Rus
land thans kan beschikken.
In de'toekomst zal Libau de voor
naamste Russische vlootbasis wor
den in de Oostzee.
Met Finland, dat tot de Noordsche
staten behoort, is de Sovjet nog in
onderhandeling; zoover bekend zou
den eenige Finsche eilandjes tot
Rusland terugkeeren.
De dikke lijn geeft de Russische
grens aan.
Werklooze ging horloges stelen.
Op 16 October werd bij een juwelier in de
■Tavast raat te Den Haag een horloge van
86 Ruiden en op 17 October bij een juwelier
in de Piet Hemstraat een horloge van 75
gulden gestolen door een jongeman, die met
een taxi voorkwam en een collectie gouden
horloges uitzocht, die naar een door hem
opgegeven adres moesten worden gebracht
Na zijn vertrek misten de beide winkeliers
hun genoemde horloges. Thans is de jonge
man aangehouden; hij bleek te zijn een 18-
lange werklooze kantoorbediende uit Delft
Na zijn operaties in Den Haag, had hij
enkele malen zijn slag in Delft geslagen
waar hij werd aangehouden.
Bij het verhoor bleek, dat hij een van de
m die stad gestolen horloges hij een win
verkocht R-Plettrleriistraat te Haag had
en dP R„»« °nder™ek door de Delftsche
van de fn n £ech€rche kwam daar één
v ?.m Dcn Haag gestolen horloges te
voorschijn, waardoor bleek, dat men ook
gevonden!" d° Haagsche diefstallen had
Een van de Delftsche horloges had hij bij
een winkelier in de Spuistraat verkocht, en
andere horloges in Rotterdam en Voorburg
Tegen enkele van deze opkoopers zal pro
ces-verbaal worden opgemaakt wegens he-
hng. De jongeman is in arrest gesteld.
ij!
