Op reis door Polen PoiloGd van den moordenaar gevonden Wij lazen voor II Inlijving lichtingsploegen 1939 cn 1940 Kwakzalvers „beroepsmisdadigers' Gevaar voor overstrooming dreigt Mr. Rost beleedigt ministers mÊÊÊÊÈÊ Dc vlucht van MoJotofs verbeelding Duitsch tankschip gezonken Het drarric f Leidschendam Schorsng' telefoonverkeer mogelijk IJZER- EN STEENMASSA'S VERSPERREN DEN LOOP DER RIVIEREN. (Door onzen Berlijnschen correspondent). BERLIJN, Nov. 1939. Van het punt, waar wij ons bevinden, slaan wij den Weichsel gade, het tooneel van zooveel tragische gebeurtenissen in dc achter ons liggende maanden; en onwille keurig moeten wij onszelf bekennen, dat de Polen gedurende de twintig jaar dat zij onbeperkt heer en meester waren in hun land, bitter weinig hebben gedaan om dc rivier bevaarbaar te maken. Men heeft zich weinig of geen moeite gegeven 0111 dc tal rijke zandbanken op te ruimen, die de scheepvaart op tal van plaatsen bemoeilij ken of zelfs vrijwel onmogelijk maken. Stroomversnellingen behooren hier even min tot de uitzonderingen. Neen, Polen heeft zich klaarblijkelijk weinig gelegen la ten liggen aan deze toch zoo belangrijke verkeersader. Eerst op het vroegere Pruisi sche gebied is te zien, dat de Weichsel aan ■banden gelegd en bedwongen is. BRUGGEN IN DE LUCHT GEVLOGEN. Naast het stationsgebouw van Dirschau staat een klein huis; in een van de muren daarvan hebben de Polen-, om een vrij uit zicht te krijgen op de beide Weichselbrug- gen.'ecn soort venster gebroken. Daarach ter zat in den morgen van den lsten Sep tember de Poolsche officier, die door een druk op den knop dc lading dynamiet onder de beide bruggen tot ontploffing (moest brengen. Een Poolsch spoorweg beambte van Duitsche afkomst had echter voor spion gespeeld en de Duitsche leger leiding wist nauwkeurig hoe de electrische leidingen liepen. Duitsche vliegers hadden dienzelfden lsten September opdracht ge kregen, het huis te vernielen; maar de eene bom viel ongeveer 15 meter vóór het huis, in de hal van het stationsgebouw en en andere kwam te land 10 meter achter het huis. in de richting van de bruggen. Het gelukte den Polen om, in weerwil van het voortdurende machinegeweervuur der Duitschers, de vernielde kabels te herstel len; en zoo konden zij, met ongeveer een uur vertraging, de bruggen toch nog in de lucht laten vliegen. GEVAAR VOOR OVERSTROOMING DER LAGER GELEGEN STREKEN. Het zijn echter niet slechts de bruggen van Dirschau, die dit lot hebben onder gaan, maar ook de spoorbruggen bij Grau- denz, Eordon en Thorn en verder dc ge wone bruggen bij Woczlawek, Plock ep Chieczanow. Bijna met één slag waren alle verbindingen over de Weichsel van Dir schau tot Modlin vernield. Niet slechts in het belang van het herstel van liet verkeer tusschen het hart van Duitschland en Oost-Prui sen en .Polen moeten deze bruggen spoedig vernieuwd worden, doch het feit, dat do ijzer- en steenmas sa's der vernielde bruggen in het ri vierbed liggen, dreigt ook voor de naaste toekomst een onmiddellijk gevaar te worden voor het gcheele land. Kleinere rivieren, die door de resten der opgeblazen bruggen geheel zijn afgedamd, overstroomen reeds het omliggende land. Wanneer de Weichsel begint te wassen en bovendien het ijs zich in beweging zet, bestaat het groofe gevaar, dat uitgestrekte gebieden door watersnood geteisterd en de nog staande brugdeelcn weggesleurd zullen worden. Derhalve zijn op het oogcnblik duizenden handen aan het werk, om de vernielde brugdeelcn uit do rivier 1c ver wijderen. ALS HET IJS KOMT Het. is voor de bewoners van het omlig gende land te hopen, dat men daarmede gereed komt voordat de ijsgang inzet. Het 'behoeft geen betoog, dat de Weichsel door deze vernielingen nog minder bevaarbaar is geworden. De Duitschers zijn er echter vast van overtuigd, dat zij dc rivier binnen niet al te langen tijd onder de knie hebben. Het is op het oogcnblik nog slechts aan weinigen vergund, oen tochtje op deze machtige rivier van Thorn stroomopwaarts in de richting van do vroegere Russische grens te maken. Langzaam vaart de stoom boot onder de vernielde spoorbrug door. Wij werpen een blik achter ons on de karakte ristieke silhouet van de stad Thorn, met haar vele torens; rechts en links van ons ligt een merkwaardig, melancholiek land- Gezicht op de Weichsel vanaf de slotpoort te Graudenz. Op den achtergrond ziet men de vernielde spoorbrug en daarvóór een 1000 meter lange noodbrug, door de Duitsche arbeiders in ijltempo aangelegd. schap, dat ons een denkbeeld geeft van de enorme uitgestrektheid van Oost-Europa. Dan komt dc uitmonding van de Drcwonz in zicht, liet riviertje dat tijdens den oorlog oenige dagen lang een groote rol speelde. HONDERDEN VLIJTIGE HANDEN WERKEN DAG EN NACHT AAN HET HERSTEL. Op den driehoek tusschen Weichsel en Drcwenz verheffen zicli de ruïnes van Or- densburcht; dc steenklompen leggen wel sprekend getuigenis af van den strijd in vroeger eeuwen, van de zware nederlagen, die de Duitschers toon tegen de Polen en Li- tauèrs moesten lijden. Iets verder stroomop waarts lag dc vroegere Russische grens. Wij hebben niemand noodig om ons te zeg gen, waar zij zich precies bevond. Dat is met één oogopslag ie zien aan den vorm van dc rivier, aan het ongereguleerde ri vierbed. Wanneer de duisternis valt, staan wij o]) den linker Weichseloevcr tegenover de stad Thorn. Duitsche pioniers hebben van twee pontons een veerboot gemaakt, die door een sleepboot getrokken, liet ver geer over de rivier mogelijk maakt. Rn net licht van schijnwerpers worden vracht-' en personenauto's ingeladen en aan den ande ren oever afgezet. Aan do overzijde, op den Noordelijken oever, verheffen zich indruk wekkende gebouwen van do oude Ordcns- stad Thorn, de schoono gothische Maria- kerk en cle ruïne van den ouden burcht. In het Westen ziet men nog in liet avondrood do lijnen van de vernielde autobrug. Aan W andere zijde, in het Oosten, ligt in liet licht dor schijnwerpers de opgeblazen spoor brug, waaraan des avonds en des nachts honderden handen werken BLOEDVLEKJE AAN DE PUNT. DE GRUWEL-AUTO HAD PECH. Betreffende den moord op den veehouder Van der Horst to Leischcndam zijn twee nieuwe aanwijzingen ontdekt. Er is namelijk hij het lijk van den veehouder een potlood gevonden, dat aanvankelijk door een belang stellenden toeschouwer tut Leidschendam is opgeraapt en mee naar huis genomen. Dit feit is later ter oore van do politic gekomen, die onmiddellijk liet potlood bij don bezitter heeft opgevorderd. Men veronderstelt, dat dit potlood aan den dader en niet aan den ver- slagene heeft toebehoord, daar het een geheel nieuw potlood is, dat slechts aan de punt iets is afgerond, doch verder waarschijnlijk nog niet is geslepen. Bij navraag is gebleken, dat Van dei- Horst nooit nieuwe potlooden hij zich droeg, doch altijd kleine stompjes. Aan het einde van het potlood bij de puilt, bevindt zich een blocdvlckje, Het is een geel, zeskantig potlood, ge merkt no. 2 Élite Pencil P.H.B. Auto reed tegen hek. Voorts is komen vast tc staan, dat de dader op den grooten rijksweg nabij Zoetermeer met zijn auto tegen een lick is gereden. Arbeiders, die aan den spoorweg, welke langs den rijksweg den HaagGouda loopt, werkzaamheden verrichtten, hebben Vrijdag middag omstreeks half vijf een auto met zeer groote snelheid het viaduct hij de Nutricia- fabriek te Zoetermeer zien oprijden. De auto verliet aanvankclijkylen rijksweg om de rechtsche liaan te kiezen, waarlangs men het dorp Zoetermeer bereikt. De man heeft toen blijkbaar gezien, dat hij -van den rijksweg af ging, hetgeen niet zijn bedoeling is geweest. De spoorwegarbeiders hebben hem toen plot seling zeer krachtig hooren remmen, waar na hij het stuur snel naar links omgooide om weer op den rijksweg terug te komen. Dit gelukte, doch de man was al zoo ver op gereden, dat hij ter hoogte van het hek, dat den reclitschen weg van de middenbaan scheidt, was gekomen. Aan het eind van dit hek bevindt zich een dikke massief ijzeren trekstang, die aan de eene zijde aan de laat ste paal van het hek is bevestigd en de an dere zijde in den grond is gegraven. De man heeft dezen trekstang finaal middendoor ge reden. Dit werd echter Dinsdagmiddag pas ontdekt door een hulparbeider uit Zoeter meer, die herstelwerkzaamheden aan den weg moest verrichten. Daar hij eonige dagen niet in orde is geweest en niet op de hoogte was vgn het gebeurde in Leidschendam, heeft hij den volgenden dag, dus Woensdag pas dc politie van een en ander in kennis gesteld. Bij onderzoek ter plaatse vond men aan den stang die vlak bij de paal midden door gebroken was en met het andere einde nog in den grond stak, sporen van olie en zand. Verder vond men nog een stukje band van den zijkant van het loopvlak, deze band is vermoedelijk een Englebertband in luxe- uitvoering. 100 K.M. per uur. De spoorwegarbeiders, die de auto hebben zien rijden, verklaarden dat deze op het oogenblik dat hij van i rechterrijbaan op den hoofdweg terugreed, een vaart van on geveer 100 K.M. per uur moet hebben ge had, hetgeen ook wel aannemelijk is, gezien de krach' waarmee de massieve trekstang is doorgereden. Het spreekt vanzelf, dat de auto van voren zware beschadigingen moet heb ben gehad. Ook met den achterkant schijnt liet voertuig den stang geraakt te hebben, daar de spoorwegarbeiders den achterbumper los zagen hangen. Deze twee aanwijzingen worden door de politie natuurlijk nauwkeurig bestudeerd. Indien particulieren hieromtrent nog eenigc aanwijzingen zouden kunnen geven, worden zij verzocht zich tot den burgemeester van Leidschendam te wenden. Weer in het verdachtenbankje. Naar men zich zal herinneren, heeft liet Eerste Kamerlid, Mr. A. J. van Kesscn zicii indertijd met schriftelijke vragen tot den minister gewend om inlichtingen te ver krijgen over het feit, dat het auto-nummer van zijn partijgenoot, liet Eerste Kamerlid Maarsingh, telkenmale door dc militaire autoriteiten werd genoteerd. Naar aanleiding hiervan schreef de hoofd redacteur van liet Nationale Dagblad, mr, M. M. Rost-van Tonningen, een artikel in genoemd blad, getiteld „De onriddcrlijkheid van minister van Dijk", en waarin do oud- minister er van beschuldigd werd de eer van een Ncderlandsch burger tc hebben be smeurd. Wegens smaadschrift eischte dc Haagsche rechtbank gisteren tegen Mr. Rost van Ton ningen een geldboete van f 200 subs. 100 da gen hechtenis, plus een voorwaardelijke ge vangenisstraf van één maand met een proef tijd van 2 jaar. Do officier van „ustitie herinnerde er in zijn requisitoir aan, dat het niet de eerste keer is, dat verd. wegens bcleediging van een minister hier terechtstaat (men denke aan het geyal-Goseling). Verd., die gedeeltelijk zelf zijn verdedi ging voerde, beriep zich er op, den heer Maarsingh tegen een beschuldiging van spi- onnagc te hebben willen verdedigen. Uitspraak 16 November. IN VERBAND MET DEN STAAT VAN BELEG. GEEN VERANDE RING IN DEN FEITELIJKEN TOESTAND. De opperbevelhebber van Land- en Zee macht beeft bepaald, dat voor het in staat van beleg verklaarde gebied de telegraaf- en telefoonwet in dien zin wordt gewijzigd, dat liet militair gezag ten opzichte van het telegraaf- on telefoonverkeer alle maaV regelen kan gelasten, welke liet in het belang van den staat noodig oordeelt. Het kan eveneens overgaan tot schorsing van liet telegraaf- en telefoonverkeer. Ook kan liet militaire gezag afwijkingen van cle bedieningsvoorschriften gelasten. In een algcmeenc bekendmaking wordt in liet in staat van beleg verklaarde gebied het, telefoon- en telegraafvcrkeer (ook per radio) formeel geschorst. Echter blijven cle ontheffingen, welke verleend waren van de sinds April geldende schorsing (K.B. van 15 April 1939) ook nu voorloopig van kracht. In den feitelijken toestand komt hiermee geen verandering. De Regeeringspersdienst meldt; Dezer dagen heeft een publi catie plaats gehad omtrent de inlijving van ploegen dienst plichtigen van de lichtingen 1939 en 1940. (Zie ons blad van 31 Oct.. - Red.) Aangezien nader is bepaald, dat binnenkort nog an dere ploegen van deze lichtin gen worden ingelijfd, volgt hier een overzicht van ploegen, die, onvoorziene omstandigheden voorbehouden, op de daarach ter vermelde data worden inge lijfd. LICHTING 1939. 5 Febr. 1919 1939 1939 le regiment genietroepen, 2e ploeg 2e regiment genietroepen, 2e ploeg 20 Nov. Torpedisten. 2e ploeg 20 Nov. Regimenten veldartillerie, niet bestemd voor 'n treinafdee- ling, le ploeg 18 Dec. Regimenten veldartillerie, be stemd voor een treinafdee- ling, 2e ploeg 18 Dec. Paarden verzorgers remontede pot, 3e ploeg 20 Nov. Zeemacht, 2c ploeg 3 Jan. 1939 1939 1939 1940 lichting 1944 Bataljon geneeskundige troe pen, le ploeg 11 Dec iq*. Bataljon geneeskundige troe- pen, 2e ploeg 8 Jan 1Q.„ Korps motordienst, le en 2e la40 ploeg 20 Nov Compagnie intendancetroepen, le en 2e ploeg 20 Nov pw Regimenten luchtdoelart.illerie, 1e en 2e ploeg 8 Jan ie t;ii Regimenten motorartillerie, le ploeg Uec. icw„ Korps rijdende artillerie, le ploeg 18 Dec. ia*, Artilleriemeetafdeehng, le ploeg 8 Jan, Regiment kustartilerie le ploeg Eskadrons pantserwagens, le en 2e ploeg 15 Jan Onder de op te roepen dienstplichOop zijn niet begrepen zij, die zijn bestemd vor" officiersopleiding of voor opleiding tot n* der-officier-administrateur. Zij, die vrijstelling wenschen Dienstplichtigen van dc hiervoor verm»i de ploegen, die vrijstelling wegens u, winnerschap of wiens persoonlijke onrnh baarheid dan wc! uitstel van eerste oef? ning verlangen, kunnen daartoe aanvraa» doen. Voor zoover de inlijving in Novem ber geschiedt, moet de aanvraag met meesten spoed worden ingezonden. Geldt het vrijstelling, dan moet de aanvraag dor' of vanwege den dienstplichtige worden vP daan bij den burgemeester Geldt hot uit stel van eerste oefening, dan moet dienstplichtige oen schriftelijk verzoek rich ten aan den minister van Defensie bij v00r] keur door tusschcnkomst van den' buret meester. Is de reden van het verzoek gele! gen in studiebelangen, dan moet een ver' klaring worden bijgevoegd, afgegeven door liet hoofd van de onderwijsinrichting. pr moet op worden gerekend, dat uitstel van eerste oefening slechts op uiterst beperkte schaal zal worden verleend. 8 Jau, 18 Dec. 1940 18 D*c. 1939 13 Mrt CHAMBERLAIN WIL ER NIET OP INGAAN. WEINIG KRIJGSNIEUWS IN HET LAGERHUIS. In zijn wekelijksche verklaring in bet La gerhuis, Heeft minister-president Cliamber- lain gisteren verklaard, dat niettegenstaande de buitengewone koude on vochtigheid, het Britschc expeditieleger zijn taak tot het ver sterken van de verdedigingslinies van hun sector aan het front voort zet. Voortgegaan wordt met het vernielen van Duitsche duikbooten, doch ook dc Britschc koopvaardij heeft enkele schepen verloren. Niets is evenwel geschied, dat het vertrouwen schokt, dat men de bedreiging van de duik booten te boven zal komen. Luchtgevechten. In de afgcloopen week zijn een aantal ge vechten geleverd met Duitsche vliegtuigen, die of wel verkenningen uitvoerden, of wel poogden convooien aan te vallen. De Brit schc schepen cn vliegtuigen leden geen ver liezen, noch werden zij beschadigd. Dc vij and daarentegen leed wel ecnige verliezen, hetgeen de liooge dunk, welke men reeds had over de kwaliteit van dc gevechtsvliegtuigen en dc kunde en moed van de bemanning, heeft bevestigd. Een zeer dapper stukje was de succesvolle verkenningsvlucht hoven Noordwest Duitsch land, waarbij waardevolle foto's werden ge maakt. Molotof's rede. Ten aanzien van de rede van Molotof zei- de Cliamberlain, dat deze met spanning te Berlijn werd verwacht, doch hij is van mee ning, dat de rede daar ecnige teleurstelling zal hebben gewekt. De rede wordt door de Britschc regeering met zorg bestudeerd. In zijn hede van 31 Mei heeft Mo lotof gewaarschuwd, dat zijn regee ring niet in een internationaal con flict betrokken wcnschte te wor den. Molotof zeide toen ook; „Wij steunen de zaak van den vrede en liet voorkomen van iedere soort van aanval" Dit is ook het standpunt van de Britschc regeering en Cliamber lain verklaarde niet te willen ingaan op de vlucht van de verbeelding van Molotof, waarmede hij de doeleinden van de geallieerden heeft bespro ken. Deze doeleinden heeft de regee ring in duidelijke bewoordingen uit eengezet en zij vertrouwt, dat de groote meerderheid van dc mogend heden deze ten volle waardeert. De hulp der Engelsche koloniën. In de laatste dagen heeft men een opval lende betooging gezien van de aaneengeslo ten vastberadenheid van liet Eritsche impe rium. De besprekingen met de vertegen woordigers van Indië en de dominions zijn reeds begonnen. liet imperium heeft reeds getoond bezield te zijn van een edelmoedigen geest volle dig samen te werken, hetgeen getuigt, dat de verschillende rassen overtuigd zijn, dat de bedreiging van Engeland ook hun vrij heid en welzijn bedreigt. Het ligt in de bedoeling van de regeering dc menschelijke kracht van de koloniën op zoo doeltreffend mogelijke wijze te gebrui ken, Dc ministerijpresident wees er op, dat ook Britsche onderdanen uit de koloniën dienst kunnen nomen bij het leger. Eigen bemanning opende de wa. terdichte schotten. Een Engelsche kruiser had op 24 Octo- ber liet Duitsche tankschip dc „Friedrich" op de Caraibische Zee ontmoet, zoo vertelt de „New York Times". Het tankschip voer met gedoofde lichten. De commandant vroeg den kapitein van de „Friedrich", waarom hij zonder licht voer, waarop werd geantwoord, dat de verlichtingsinstallatie defect was. De kruiser gaf toen bevei te stoppen, docli do tankboot gaf hieraan geen gehoor cn be weerde, dat de machines niet werkten. Toen de kruiser het bevel herhaalde, stopte de „Friedrich". Een detachement gewa pende manschappep begaf zich aan boord De bemanning van het tankschip, een veer tigtal Duitsche zeelieden, bevond zich bij de reddingbooten. De Engelschen gelastten de Duitschers zich van de booten te verwij deren, doch de Duitschers weigerden' Toen verscheen de kapitein van de „Friedrich", die den Engelschen officier me dedeelde, dat de waterdichte schotten waren geopend en de kleppen kapotgemaakt. „Wij zinken dus en doen het beste met de sloe pen neer te laten" Het Engelsche detache ment verliet daarop het vijandelijke schip, dat zonk met een lading van 40.000 barrels Mexicaansche petroleum, welke op 19 Oct- ber aan boord waren genomen. I)o bemanning is door den kruiser naar Jamaica overgebracht en daar geïnter neerd. DE WET TE TAM. In een artikel in het orgaan van de Vereen. „Tegen de Kwakzalverij", wordt betoogd, dat do wet de kwakzalvers veel tc goedmoedig behandelt. Een der oorzaken van het op onrustbarende wijze voort woekeren van de kwakzalverij ligt, aldus het blad, in die tamme wettelijke bepalingen, die de kwakzalverij stempelen tot een overtreding. Dat is niet zoo Heel erg; iets, waar voor je in eerste instantie voor den kantonrechter komt en pas in appèl voor de recht bank en nooit voor het ge rechtshof. En dat is iets, waar je maximaal driehonderd gul den boete voor knnt krijgen cn, nas bij herhaling van mis drijf (o nee: van de overtre ding) binnen twee maanden na de vorige veroordeeling, hoogstens twee maanden hech tenis. Onder die milde beschou wingswijze heeft de kwak zalverij zich in ons land ontwikkeld tot een euvel, dat wij niet aarzelen een vorm van beroepsmisda digheid te noemen. Alle elementen daarvoor zijn aanwezig: het winstbe jag; de opzet tot bedrog; in vele gevallen ook nog liet aan nemen van een valsche hoeda nigheid („dokter" voor den naam). En het gevaarlijke is, dat dit bedrog niet slechts de slachtoffers ervan geld kost iets wat in andere strafbe palingen als zoo iets ernstigs wordt beschouwd en bestraft maar dat liet, ook des men- schen gezondheid in gevaar kan brengen en dikwijls brengt! De zwaarte van de tegen een feit bedreigde straf mar keert, de afkeuring waarmede het publiek dat feit bezit. Wel nu: parallel met de ongeloof lijk en langzamerhand onver klaarbaar geworden zachtzin nigheid van den wetgever te genover de kwakzalverij gaat de zachtmoedigheid, waarmee de openbare meening dezen vorm van bedrog begroet. „Men" vindt dit zoo erg niet en „men" heeft nog altijd een soort mystiek geloof, dat, een heeleboel „wonderdokters" het toch veel beter weten dan dc echte, de „officieele" medici. „WAARLIJK, DE TIJD IS RIJP Het Volk (S.D.A.P.) neemt nog eens de coalitie tot uit- gangspunt van een beschou wing. Samenwerking tmsschen katholieken en anti-revolu- tionnairen, aldus het blad, zou nog wel gaan, indien dc katholieke oude garde, onder de nawerking van negentiende eenwsche or,,,,- teering op het liberalisme in het economische aan de libe- die, de oriön- ralen verkleefd bleef, de la kens mocht uitdeden. Zie daar het hecht cement der rcchtsche coalitie, dat door den tijd en vooral door de nieuwe economische oriën teering van het katholicisme verpulverd is. jl De coalitie is geen zaak van diepere levensbeschou wing. In wezen is zij gegroeid uit negentiende eeuwschc Nc- dcrlandsche verhoudingen, die hun tijd hebben overleefd. Ware zij een wezenlijke zaak van protestantisme en katho licisme, dan zou men haar ook elders hebben moeten aantreffen. Dc unio mystiea, do geheimzinnige band, is een ijdele waan gebleken. Juist in de geestelijke dingen gaapt tusschen do staatspar tij en de anti-revolutionnairen een diepe klove: dc afgrond tusschen de katholieke en dc protestantsche levensbeschou wing. Vandaar, dat de coali tie, die zoolang het staatkun dige beeld van ons land be- heerscht, geen enkele geeste lijke vrucht van bctcekcnis heeft afgeworpen. Waarlijk, dc tijd is rijp voot; een nieuwe oriënteering, voor een meer zuiver stellen der ware verhoudingen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 8