900 vliegtuigen
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Anti-Finsch
artikel in de
Sovjet-pers
Kostwinners
vergoeding
verhoogd
Göring eerstdaags
naar Rome
^>EI
Noodlottig
auto-ongeval
te Veendam
City of Flint" vrij
Breg
man
Minister Erkko
verweert zich
uit Amerika
50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
4 NOVEMBER 1939
67e JAARG. No. 876S
Tot 28 gulden
per week
Het vierde suikervoorschot
staan gereed
voor verzending
Berlijn ongerust over de
regeermgswijziging
in Italië
Voor meubelen slaagt U beter bij Frits <4
Dit nummer bevat 12 pagina's
EERBER1CHT
DE BILT SEINT:
Twee dooden
heldersche courant
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON
Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Wrijving tusschen
Helsinki en Moskou
Het is niet te verwonderen, dat Mo-
lotov's openlijke aankondiging van
Ruslands eischen aan Finland en het
daarop gevolgde, zeer gematigde, Fin-
sche antwoord bij monde van zijn
minister van buitenlandsche zaken,
de verhoudingen tusschen de beide
betrokken landen zeer heeft ver
scherpt en de onderhandelingen in
niet geringe mate heeft bemoeilijkt.
Moeilijk kan men aannemen, dat een lei
der als Molotov, geplaatst aan het hoofd van
een groot volk, van tevoren niet de gevolgen
van zijn toespraken grondig overweegt, zoo
dat vrij zeker zijn publiek maken van den
stand der onderhandelingen ten doel heeft
gehad, de verhouding te vertroebelen.
Deze indruk wordt versterkt door een fel
anti-Finsch artikel in het Russische blad de
Prawda, dat o.m. zegt:
Wij weten op welke krachten Erkko in
zijn strijd tegen de Sowjetunie hoopt. Het
zijn de krachten, welke streefden naar het
doen ontbranden van den oorlog, in Europa
en welke hun doel bereikten, de krachten,
welke poogden en voortgaan te pogen een
niet-succesrijke provocatie der Sowjetunie in
een oorlog tegen Duitschland en tegen zijn
eigen Baltische naburen te drijven. Het zijn
de krachten, welke den PoolschDuitschen
oorlog provoceerden, zoodoende Polen rui
neerden en zijn vernietiging veroorzaakten
Men moet erkennen, dat Becks lauweren
Erkko uit zijn slaap houden en men moet
opmerken, dat Erkko met zijn oorlogszuch
tige rede niet alleen bleef staan. In de
Zweedsche pers is een overeenkomstige
campagne begonnen. De Zweedsche bladen
beweren, dat het Russische voorstel om een
vlootbasis te verkrijgen aan den Noordelij
ken ingang van de golf van Finland het
grootste gevaar oplevert Stookholms Tidnun
gen schrijft, dat deze' vlootbasis de Scandi
navische onafhankelijkheid zal bedreigen.
„Als Molotof zegt, dat de Sovjet-
Unie niet voornemens is druk uit te
oefenen op Zweden en Noorwegen,
dan hebben wij geen grond om over
deze verklaring in discussie te tre
den, maar wij weten ook, dat vroe
ger of later de gebeurtenissen zoo
danige pressie zullen voorbereiden."
Sandler, de Zweedsche minister van bui
tenlandsche zaken, heeft verklaard: „Als
de Finnen bereid zijn havens ter beschik-
*lng van de Sovjetune te stellen, zal dat
bet einde van Scandinavië beteekenen. Zoo
®Preken de Zweden. Het is nochtans be
kend, dat onder het tsaristische bewind in
uusland Finland volkomen onderworpen
Was en dat Rusland over alle Finsche ha-
Vens, alle Finsche eilanden, waarbij inbegre
Pe'1 de Alandseilanden, beschikte.
waarom spraken de Zweedsche politici
toen niet en waarom riepen ze toen niet,
dkt deze toestand gevaarlijk was voor Scan
dinavië Wij weten, dat de Zweedsche re-
Kering toen zichzelf niet bevoegd achtte
®?k maar te zinspelen op een gevaar voor
^eden uit dezen toestand voortvloeiend.
Integendeel, de Zweedsche politici kron
kelden zich toen en vleiden de tsaristische
pgeering. Waarom veroorzaakt het Rus
sische voorstel nopens één vlootbasis aan
ben Noordelijken ingang van de Finsche
*°u nu een geschreeuw over „het gevaar
teor Scandinavië"? Wat is de reden?
De reden is. dat deze Zweedsche
Politici handelen in opdracht van
bun bazen in het Westen. Bepaal
de kringen in het Westen zijn_ tegen
de verzekering van de veiligheid van
husland in de Finsche golf. Welnu,
hun ondergeschikten in Zweden zijn
verplicht met dobbelsteenen te spe
len om hun bazen te behagen. Dat
is de heele kwestie.
En Wat staat 0ns te doen. het Sowjet-
yolk? Hoe moeten wij reageeren op dit vai-
sche rumoer? Ons antwoord is eenvoudig
en duidelijk. Al het gespeel van politieke
spelers naar den duivel en onze eigen weg
kaan. ondanks alles. Wij zullen de vei-
bgheid van de Sowjetunie verzekeren, zon-
„?r. met iemand rekening te houden, al 1
obstakels verbrekend, welke wij op onzen
ek naar het doel tegenkomen
De Finsche minister van buitenlandsche
Zaken, Erkko.
Dit felle anti-Finsche, maar welhaast nog
meer anti-Zweedsche artikel is gevallen als
n knuppel in 't Scandinavische hoender-
hoek, waar de kiekens toch al wat onrustig
waren.
Vooral in Zweden is men zeer verwon
derd over deze dreigende taal en in politieke
kringen te Stockholm zegt men er zich niet
van bewust te zijn. dat een Zweedsche mi
nister zich zou hebben uitgelaten in den
geest als de Prawda gelieft te insinueeren.
Overigens is men van oordeel, dat het
Russische krantenartikel moet dienen om de
Finnen murw te maken.
Het antwoord van Erkko.
In een interview met de buitenlandsche
correspondenten, heeft de Finsche minister
van buitenlandsche zaken, Erkko, gisteren
avond geantwoord op de Russische beschul
diging, dat de volledige mobilisatie van Fin
land wees op voorbereiding voor vijandelijk
heden. Erkko noemde dit denkbeeld onge
rechtvaardigd, en zeide, dat de genomen
stappen noodzakelijke defensieve maatrege
len waren. Hij voegde hieraan toe, dat Fin
land steeds getoond heeft in vrede te willen
De kostwinnersvergoeding voor
militairen, welke onlangs reeds ge-
bracht is van f 17.50 op f 21.per
week, zal opnieuw worden verhoogd
en gebracht worden op f 28.per
week, omdat den minister van De
fensie gebleken is, dat de bestaande
regelingen onvoldoende waren.
In speciale gevallen zal men, aldus de
Tel., nog boven de genoemde bedragen kun
nen gaan. Rekening zal worden gehouden
met het loon, dat de kostwinner vóór het
onder de wapenen gaan had en naar dit
loonbedrag wordt als regel viervijfde ver
goed, met inachtneming van het maximum
van f 28.
Uitzonderingen.
Bij de mogelijke uitzonderingen worden
genoemd de gevallen, waarin het gezins
hoofd minder dan f 15 per week verdiende.
Deze komen door de nieuwe regeling in
een gunstiger positie te verkeeren. Bij het
bepalen der kostwinnersvergoeding zal ver
der ook rekening worden gehouden met
het hoogere loon, dat in het vrije bedrijf
is verdiend of bij seizoenwerkzaamheden
had kunnen zijn verdiend.
De officieele regeling hieromtrent zal
zeer spoedig afkomen.
Menagegeld.
Wat het menagegeld betreft, ook hiervoor
komt een nieuwe regeling, krachtens welke
de soldaten, die met periodiek verlof ko
men, menagegeld zullen krijgen boven de
vastgestelde kostwinnersvergoeding.
De regeering hoopt met deze nieuwe rege
ling de talrijke klachten van vele kostwin-
nende militairen te hebben ondervangen.
Nieuws voor de winkeliers.
In aansluiting aan het reeds vroe
ger bekend gemaakte, zal het 4e
voorschot van suiker omstreeks 6
November a.s. worden verstrekt. De
toewijzingen hiervoor zullen recht
streeks aan de detaillisten worden
verstuurd.
In afwijking van het vroeger be
kend gemaakte, zullen de toewij
zingen A2B2, welke gebaseerd zijn
op de ingeleverde bonnen no. 1, ook
rechtstreeks aan de detaillisten
worden toegestuurd.
De détaillisten moeten zich der
halve in de 'lomende week van 6 tot
en met 10 November niét bij het
distributiekantoor vervoegen om de
ze toewijzingen af te halen.
leven en dat de Sowjet-voorstellen zelfs in
normale tijden nadeelig zouden zijn geweest.
„Finland heeft geen agressieve bedoelingen",
aldus Erkko.
Sprekende over het artikel van de Praw
da, welk blad verklaarde: „Erkko heeft de
Sowjet-Unie rechtstreeks bedreigd", merkte
spr. op, dat óf wel zijn recente rede verkeerd
was vertaald óf verkeerd was uitgelegd. Fin
land is zoo ver gegaan als'mogelijk was om
de -Sowjetvoorstellen tegemoet te komen.
Erkko stelde de correspondenten vervol
gens op de hoogte van dc hervatting der
FinschRussische besprekingen. Stalin was
niet aanwezig bij de onderhandelingen, die
gevoerd werden tusschen Molotof, Potemkin,
Tanner en Paasikivi. De Finsche gedelegeer
den overhandigden hun tegenvoorstellen en
wachten thans het antwoord af.
Erkko eindigde zijn verklaringen met te
zeggen, dat de volgende stap afhankelijk is
van het besluit van de Sowjets of het moge
lijk zal zijn de onderhandelingen voort te
zetten op den grondslag der Finsche voor
stellen. Ongeveer twee derdon van dc Russi
sche voorstellen is reeds aanvaaVd in gewij-
zigden, voorloopigen vorm.
Het wachten is nog op de hand-
teekening van Roosevelt.
misnoegen in duitschland.
Na de Senaat heetf ook het Huis van Af
gevaardigden te Washington den eindtekst
van het neutraliteitsontwerp aangenomen.
Nu rest nog slechts de bekrachtiging door
de handteekening van Roosevelt.
Het ontwerp zal hedenmiddag naar het
Witte Huis worden gezonden. Waar Roose
velt zelf het initiatief heeft genomen om
het wapenembargo opgeheven te krijgen,
is het natuurlijk niet twijfelachtig, dat hij
zal teekenen. Dan kan aan de oorlogvoe
rende landen op de „haal en betaal condi
ties" oorlogsmateriaal in onbeperkte hoe
veelheid worden geleverd, hetgeen, zooals
wij reeds schreven practisch neerkomt op
steun aan Engeland en Frankrijk.
negenhonderd vliegtuigen
klaar om afgeleverd te
worden.
Reeds staan bijna achthonderd en
tachtig vliegtuigen voor de gealli
eerden voor verscheping gereed,
waarvan het grootste gedeelte zich
al te New York in de depots of de
hangars der vliegvelden bevindt.
Onder de 1500 vliegtuigen, welke Enge
land en Frankrijk reeds meer dan een jaar
wieden hebben besteld en waarvan nog
wor het begin van den oorlog meer dan
600 machines zijn afgeleverd, waren 250
Lockheed-bornmenwerpers, welke door En
geland werden besteld, waarvan er 120 vóór
den oorlog werden verzonden. Bovendien
waren in deze opdracht 400 Amerikaansche
I-Iarvard-lestoestellen begrepen. waarvan
twee derde geleverd kon worden. 65 bom
menwerpers voor Australië en Canada zijn
nog niet geleverd.
Frankrijk ontving reeds 200 Curtiss-jaöht-
vliegtuigen. Bovendien zijn er nog 200 Ame
rikaansche lestoestellen besteld, waarvan
ongeveer 50 afgeleverd konden worden. Van
215 Martin-bomimenwerpers, middelklasse,
kon nog niet een de fabriek verlaten. Ten
slotte zijn er nog 60 Voughtsikokorsky-bom
menwerpers besteld, waarvan men een
veertigtal heeft kunnen leveren.
Tegen sabotage zan alle maatregelen ge
nomen. Natuurlijk is men te Londen en Pa
rijs zeer voldaan over den gang van zaken,
terwijl men in Duitschland zijn misnoegen
openlijk toont.
De omroeper van een Duitsch kortegolf-
station heeft in een voor Amerika bestemde
uitzending in de Engelsche taal gezegd, dat
de Vereenigde Staten na de intrekking van
het embargo op wapens niet langer neutraal
zal zijn.
In zijn commentaar op de procedure,
waarbii de gemengde congrescommissie de
verschillen tusschen de door senaat en huis
aangenomen teksten zal wegnemen, zeide
de omroeper:
Op deze wijze berooft het huis van afge
vaardigden zichzelf van zijn rechten en
plichten. Wij wenschen de aandacht van
alle welmeenende Amerikanen fe vestigen
op deze procedure, welke hun mogelijk ver
zet tegen maatregelen, die zij met reden
eens zullen betreuren, zal moeten onmoge
lijk maken.
Roosevelt verheugd.
In een persconferentie heeft president
Roosevelt zijn voldoening te kennen gege
ven over de groote meerderheid, waarmede
het huis van afgevaardigden het opheffen
van het embargo op wapenen heeft goedge
keurd en hij gaf zijn toestemming tot het
publiceeren van de volgende verklaring: „Ik
ben verheugd, dat het wetsontwerp aan de
Vereenigde Staten hun historische positie
van neutraliteit terug heeft gegeven".
Verder deelde de president mede, dat hij
een aantal proclamaties zal uitvaardigen,
wanneer de wet onderteekend zal zijn, waar
bij de toepssing van de wet zal worden ge
regeld. Te dien einde heeft hij besprekingen
gevoerd met Serie en Cordell Huil.
De correspondent van de „Times" te Rome
meldt, dat het Duitsche gezantschap te Rome
bevestigt, dat Göring binnenkort naar Rome
zal komen. Hij wordt Dinsdag verwacht.
Men betoogde aan de ambassade niets te
weten over het doel van een dergelijk bezoek.
De correspondent merkt op, dat het even
wel bekend is, dat de Duitschers gerustge
steld zouden willen worden over de jongste
wijzigingen in het Italiaansche kabinet met
betrekking tot een eventueele wijziging in de
Italiaansche politiek.
e8 naar het doel tegenkomen
GÖRING.
De diplomatieke correspondent van de
Daily Herald vergelijkt het aanstaand be
zoek van Göring aan Rome met dat van von
Bülow 25 jaar geleden, toen de Keizer hem
naar Italië liet gaan om te trachten Italië
ertoe te brengen zijn neutraliteit prijs te ge
ven en aan Duitsche zijde den oorlog in te
gaan.
Volgens den correspondent zou Göring
trachten de goede betrekkingen tusschen En
geland en Italië en Frankrijk en Italië te ver
storen.
Volgens den correspondent te Rome van de
News-Chronicle zou het bezoek van Göring,
indien men af kan gaan op doorgaans ge
loofwaardige kringen, onder meer ten doel
hebben een nieuw vredesoffensief op gang te
brengen en den steun van den Duce daarbij
te vragen.
De Daily Express schrijft, dat de zending
van Goering dient om Mussolini te verzeke
ren, dat het DuitschRussisch bondgenoot
schap door de Britsche hardnekkigheid met
betrekking tot Polen aan Hitier was opge
drongen en slechts van tijdelijken aard is,
dat Hitier zelf ongerust is over de mate
waarin Stalin uit dit bondgenootschap voor
deel heeft getrokken en dat Hitier alle aan
spraken op den Balkan wil prijsgeven, indien
Italië terugkeert tot samenwerking met de
as.
Ook oppert men de mogelijkheid dat Goe
ring belast, is met een zending van Stalin
en Hitier beiden, teneinde het wantrouwen
van den Duce over de pan-Slavische en
Bolsjewistische imperialistische politiek van
Rusland in den Balkan weg te nemen.
Verwachting: Vrij zacht, half
bewolkt tot betrokken, plaat
selijk eenige regen, meest
matige Zuidoostelijke tot
Zuidelijken wind.
Accountantskantoor
Lid N. 1. v. B
LEERAAR M. O.
Lid- Ned. Gen. v. Acc.
Loodsgracht 72 - Tel. 560
Trailer door gladheid geslipt en
in het water geraakt.
Gisteravond om zeven uur is een
vrachtauto, welke uit de richting
Nieuwe Pekela naar Veendam ging,
ter hoogte van de stroocartonfabriek
„De Vrijheid" in het kanaal gere
den. De wagen kwam op den kop
in het water terecht en verdween
onder de oppervlakte. Reeds heelt
men kunnen vaststellen, dat twee
inzittenden den dood hebben gevon
den.
De slachtoffers zijn W. Sybrandy uit Leeu
warden en A. van der Woude uit Holwerd.
Beiden waren pl.m. 27 jaar oud.
De auto was een vierwielige vrachtauto,
waaraan een vierwielige aanhangwagen
was gekoppeld. Zij kwam ledig uit de rich
ting Pekela en raakte in de Molenstreek
te water. De oorzaak van het ongeluk staat
nog niet vast, de weg was zeer glad, zoodat
het niet is uitgesloten, dat de auto is ge
slipt. De lijken van de slachtoffers zijn ge
borgen. De vierwielers zullen zoo spoedig
mogelijk worden opgehaald.
99
Prijsbemanning in Noorwegen
geinterneerd.
AMERIKAANSCHE BEMANNING
KRIJGT HET SCHIP TERUG.
De Noorsche admiraliteit deelt me
de, dat de City of Flint met de Duit
sche prijsbemanning aan boord ver
gunning had ontvangen van Trom-
soe af langs de kust in de Noorsche
territoriale wateren te varen.
Gistermiddag is de City of Flint
met twee Noorsche oorlogsschepen te
Haugesund aangekomen, waar het
anker werd uitgeworpen, zonder dat
daartoe verlof was bekomen.
Aangezien voor het schip geen gel
dige reden bestond, een Noorsche ha
ven aan te doen, hebben de Noorsche
autoriteiten beslist, dat het schip
weer aan de Amerikaansche beman
ning zal worden vrijgegeven en de
Duitsche prijsbemanning geinter
neerd.
DOOD AAN DE HAMSTERAARS!
Strenge maatregelen in Spanje.
Bij een wet tot tegengaan van hamsteren
en prijsopdrijven kan in Spanje de doodstraf
worden uitgesproken tegen hen, die hamste
ren om het economisch leven van het land
in gevaar te brengen.
