dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier 6 NOVEMBER 1939
Italië werpt zich op den Balkan
Engeland test ook den
uitvoer aan
Luchtaanval
boven
Noord-Frankrijk
Britsch Indië
onderling verdeeld
Roosevek teekent de
neuira'iteitswet
Uniformen=puzz!e
Meer bedrijvigheid
der artillerie
Middellandsche Zee:
Latijosche Zee
Stalin aapt
Hitier na
Opzienbarende
arrestaties
in Duitschland
Het gruweldrama
te Leidschendam
t maandag
KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
67e JAARG. No. 8766
Parachutesprong van
10.000 M. hoogte
Rome's Balkanpohtiek
toch tegen Engeland
gericht
Duitsche duikboot
gezonken 1
Grieksch schip gezonken
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Duurtebijs'ag voor
Zaansche arbeiders
LDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Het industriegebied bestookt. -
Verscheidene vliegtuigen wer
den in de lucht gezien.
De Fransche stad Lille of Rijssel,
welke in den vorigen oorlog reeds
zooveel geleden heeft, stond gis
termorgen bloot aan de verschrik
king van een luchtaanval. Het
Noord-Fransche industriegebied be
grensd door de steden Rijssel, Tour-
coing, Roubaix, is een vitaal deel van
Frankrijk. Voor deze streek had
dit gebied vooral beteekenis door de
groote zendingen consumptie-aard
appelen, welke uit de Langedijken
derwaarts werden verzonden. Ook
gaat er steeds veel roode commissie
kaas heen. Te Doornik fin België)
heeft men het geluid van de ontplof
fingen en het vuren van de Fran
sche luchtdoel-artillerie gehoord.
Verscheidene vliegtuigen werden in
de lucht gezien.
Ook voor de inwoners van Door
nik moet dit beeld oude droeve
herinneringen hebben opgeroepen.
Deze stad werd eveneens in den
wereldoorlog fel bestookt, gedeelte
lijk verwoest en is weer opgebouwd.
Vliegtuiggeronk boven
Engeland.
Noord-
Omstreeks den middag heeft men gisteren
tweemaal kort na elkaar in een stad in
Noordoost-Engeland geronk van vliegtuigmo
toren gehoord. Er werd evenwel geen enkel
toestel gezien en luchtalarm werd niet ge
maakt.
Van de fronten komt het stereotij pe nieuws
bericht: een kalme nacht met eenige activi
teit van de plaatselijke artillerie.
De Duitsche artillerie, aldus Havas, heeft
haar vuur uitgebreid, terwijl zich aan het
front de gewone ontmoetingen van patrouil
les en verkenningsafdeelingen afspelen. De
Duitsche artillerie was vooral actief aan het
midden van het front en heeft vooral For-
bach onder vuur genomen. Reeds enkele da
gen geleden is de stad door de zware artille
rie onder vuur genomen. Thans is meer de
omgeving van de stad bestookt. Ook werd het
gebied ten oosten van de samenvloeiing van
Blies en Saar onder vuur genomen. Dc ach
terwaarts gelegen stellingen van de Fran-
schen op het Rohrbach plateau tusschen Sar-
regueminis en de Bitche zijn door de 10.5
c.M. artillerie van de Duitschers onder vuur
genomen, ongeveer 150 projectielen werden
per dag verschoten.
De Fransche artillerie beantwoordde on
middellijk het vuur. De gevechten in het
Saargebied hebben hierdoor een artilleris-
tisch karakter gekregen, dat weliswaar nog
een langzaam tempo heeft, doch iederen dag
feller kan worden.
Verder wordt melding gemaakt van dc
aankomst van nieuwe afdeelingen artillerie
aan het Duitsche front.
Opmerkelijke uitspraak van den
A
ambassadeur te
Italiaanschen
Madrid.
Tijdens een plechtigheid ter herdenking
van de Italianen, die gevallen zijn tijdens
den burgeroorlog in Spanje, heeft de ïtali-
aansche ambassadeur te Madrid Soria een
rede gehouden, waarin hij o.a. heeft gezegd.
«Wat ook moge gebeuren in den oorlog,
Spanje en Italië zullen vereenigd blijven om
te strijden tegen het marxisme, evenals ge
durende den Spaanschen burgeroorlog. Onze
Middellandschc zee „Mare Nostrum" zal
nooit een internationale zee worden, doch
een Latijnsche zee blijven."
Deze woorden hebben veel commentaar
gewekt en men merkt op, dat de rede voor
net uitspreken op de Italiaansche ambassade
is bestudeerd.
Rus zweeft 22 minuten door de
lucht.
a
Volgons de Russische „Iswestia" heeft
de Russische parachutist Solodownik ecu
sprong van 10.000 meter hoogte volbracht.
Hij maakte daarbij gebruik van een inge
bouwd zuurstofapparaat. De daling_ duurde
minuten: do springer werd 15 kilometer
afgedreven.
OVEREENKOMSTEN MET BULGA
RIJE EN ZUID-SLAVIë. CON
TACT MET GRIEKENLAND.
De invloed van Italië op den Ral
kan groeit met don dag. Het is wel
zeker dat binnenkort een handels
verdrag tuschen Italië en Bulgarije
tot stand zal komen en dit betee-
kent, dat Italië niet alleen met
sommige landen, die deel uitma
ken van de Balkanentente de beste
relaties onderhoudt, docih dat ook
het eenige land dat buiten de Bal
kanentente staat (Bulgarije) intie
me betrekkingen onderhoudt met
Rome Uit zeer goede bron verneemt
de N.R.Crt., dat binnen afzienbaren
tijd ook een nadere bevestiging
der reeds bij verdrag vastgestelde
vriendschapsbanden tusschen Italië
en Zuid-Slavië mag worden ver
wacht. Welieht nog voor het einde
van dit jaar.
Zooals wij reeds meldden, zoekt Rome
thans ook contact met Athene en dit be
wijst welk een waarde Mussolini er aan
hecht om zoo spoedig mogelijk goede maat
jes te worden met de voornaamste leden
van de Balkanentente.
Immers, Griekenland is wel het laatste
land, dat men dacht in aanmerking te ko
men voor de Italiaansche avances, daar de
Engelsche garanties aan Griekenland na de
bezetting van Albanië door Italië in Rome
veel kwaad bloed heeft gezet.
Ook het feit, dat Griekenland, toen direct
troepen aan de grenzen samentrok bleef te
Rome niet onopgemerkt.
Velen nemen aan dat het doordringen
van Italië op den Balkan geschiedt met
goedvinden, ja onder aanmoediging van En
geland, dat daardoor hoopt vrede en rust
in de Middellandsche zee te verzekeren.
Met dit standpunt is slecht te vereeni
gen een uitlating van het invloedrijke Ita
liaansche orgaan „Telegrafo". dat in een
beschouwing over de Italiaansch-Grieksche
betrekkingen schrijft, dat het Griekenland
van generaal Metaxas (de dictator) niet
wil toetreden tot het „vreemdelingenlegi
oen" van. welke mogendheid buiten de Mid
dellandsche zee ook ((Bedoeld wordt En
geland)
Daarmede is de weg geopend voor een
verdieping der wederzijdsche betrekkingen
In verklaringen als de huidige uitwisseling
van nota's tusschen Italië en Griekenland
ligt tevens een erstige waarschuwing aan
die speculanten, die er reeds van droo-
raen Griekenland te maken tot verbinding
tusschen Italië en Turkije en daarmede de
Westelijke mogendheden. De ontwikkeling
in het Oosten van de Middellandsche zee cn
op den Balkan, die door het pact van An
kara in een nieuwe phase schijnt te zijn
getreden, legt Italië de verplichting op zijn
militair potentieel nog slechts te vergroo-
ten.
Deze Italiaansche stem klinkt weinig
vriendschappelijk ten opzichte van Enge
land en Turkije.
Of het zoo kwaad bedoeld is zal de toe
komst moeten leeren.
Radio-rede van den onderkoning.
De onderkoning van Britsch-lndië heeft
zich in een radiorede gewend tot het Indi
sche volk. Hij zeide. dat hij met diepe spijt
bekend maakte, dat de besprekingen, die
geopend waren met de vertegenwoordigers
van het Indische congres en de Moham-
mcdaansche Liga. tot dusverre nog niet
tot stand gebracht hadden hetgeen hij ge
hoopt had. Het land is gerechtigd in een
tijd van zoo groeten ernst don aard te ken
nen van het voorstel, dat hij den beiden or
ganisaties uitgenoodigd had in overweging
te nemen. Heden zou hij de correspondentie
publiceeren. welke den toestand volkomen
duidelijk zou maken.
Onderlinge oneenigheid.
Na zijn radiore heeft de onderkoning een
verklaring afgelegd, terwijl copieën van de
briefwisseling met leiders van het congres
en de Mohammedanen in verband met de
recente mislukte besprekingen uitgegeven
werden.
In de verklaring van den onderkoning
wordt gezegd, dat hij op 1 November den toe
stand openhartig heeft besproken met
Gahdhi.' met Prasad. den leider van het
Congres en Jinnah. den leider der Moham
medanen. Ilij verzocht hun onderling de
provinciale situatie te bespreken, teneinde
in overeenstemming voorstellen naar voren
te brengen, welke overwogen zouden kun
nen worden, betreffende een uitbreiding
van den raad van den onderkoning.
Na de besprekingen, aldus de
verklaring van den onderkoning,
blijft er een volledige oneenigheid
bestaan tusschen de vertegenwoor
digers der groote partijen over fun-
damcnteele kwesties.
De onderkoning is niet bereid deze mis
lukking te aanvaarden, maar stelt voor tc
zijner tijd wederom in overleg met de lei
ders der groote partijen en vorsten na te
gaan of er nog een mogelijkheid bestaat
om eenheia tot stand te brengen.
langrijk in Littauen dan in de andere Bal-
tische landen. Er zouden ongeveer 50.000
Duitschers zijn.
Doelstelling van het communis
me veranderd.
De corr. van de Basler Nachriehten wijst
erop, dat het manifest, dat door de Russi
sche communistische partij is uitgegeven ter
gelegenheid van do herdenking van den
zevenden November, niet meer spreekt over
de revolutie, noch over den strijd tegen fas
cisme cn nationaal socialisme. Het geeft als
leus: „strijd tegen den imperialistischen oor
log en tegen het kapitalisme."
De neutralen in de klem.
Antwerpsche makelaars zouden
de mededeeJing hebben ontvangen,
dat de Engelsche regeering besloten
heeft zich te verzetten tegen door
voerhandel van Duitsche. goederen
via neutrale havens.
Economische kringen zijn van meening,
aldus Havas verder, dat wanneer dit be
sluit wordt bevestigd, het uitgebreide ge
volgen kan hebben. Er spreekt de wil der
Britsche regeering uit om een controle toe te
passen „in beide richtingen". Het is inder
daad gebleken, dat tot dusverre Duitschland
er in geslaagd is een zekeren uitvoerstroom
gaande te houden, waardoor het zich devie
zen verschaft. Wanneer controle wordt in
gesteld bij den uitcang der neutrale havens,
waarmede Duitschland in rechtstreeksche
verbinding over land staat, is het duidelijk
aldus Havas dat zijn mogelijkheden
tot export buiten Europa practisch opgehe
ven zullen worden, of in ieder geval sterk
beperkt.
Neutrale landen in
plaats getroffen.
de eerste
Hij gaat ook aan bevolkingsruil
doen.
De Russen zouden den Littauers voorstel
len voorleggen tot een bevolkingsruil gelijk
aan dien, welke met Duitschland is verwe
zenlijkt. De huidige grenzen laten ongeveer
170.000 Littausche boeren i-n de Sovjet repu
bliek, met name in de streek van Sventsany.
De Littausche regeering zou niet zeer geest
driftig zijn over dit plan, want een over
brengen dier bevolking zou een vrij aanzien
lijk offer eischen van het schatkist. Ook is
bekend, dat de Russen, toen zij uit Wilna
vertrokken, alles wat eenige waarde bezat,
meegenomen hebben. Tenslotte zijn de Lit
tausche boeren zeer gehecht aan hun grond.
De Witrussen en Joden uit het gebied van
Wilna, die eveneens uitgewisseld zouden
worden, toonen evenmin groote haast om
zich naar Rusland te begeven.
De kwestie der Duitschers is minder be-
Het Duitsche Nieuwsbureau merkt naar
aanleiding van deze Engelsche plannen op,
dat bij den uitvoer uit Duitschland geen
sprake is van contrabande, daar de artikelen
en goederen uit Duitschland komen en in
geen enkel opzicht een versterking van de
Duitsche oorlogseconomie kunnen bewerk
stelligen en door verkoop in het eigendom
van neutralen zijn overgegaan.
Een uitvoering van de nieuwe Brit
sche plannen treft derhalve in de
eerste plaats de neutrale landen, die
voor hun volkswelzijn Duitsche goe
deren noodig hebben en die er wel
geen genoegen mee kunnen hebben,
dat wettig bezit van hun burgers
wordt blootgesteld aan willekeurig
Britsch ingrijpen.
Engeland zelf moet echter bedenken, dat
Duitschland ook de mogelijkheid bezit den
Engelschen uitvoer op neutrale schepen, zoo
als b.v. steenkoolleveringen naar de Scan
dinavische landen, tegen te gaan.
WIL BEIEREN LOS VAN HET
DERDE RIJK?
Havas meldt van de Duitsche grens,
dat de laatste dagen te München een
twintigtal personen is gearresteerd
onder beschuldiging van deelneming
aan een complot van Beiersche se-
paristen. Vijf van hen zijn dragers
van de gouden partijmedaille.
Groote geheimzinnigheid bij het
onderzoek.
Havas meldt uit Zurich clat op 4 Octo-
ber een nieuwe Duitsche onderzeeër, die
zijn eerste tocht maakte, gezonken is op de
reede van Bremen. Toen de duikboot weer
aan de oppervlakte was gebracht, was de
bemanning, die proeven had genomen,
reeds om het leven gekomen. Hun stoffelijk
overschot, aldus dit bericht verder, is in t
grootste geheim onderzocht en de asoh is
acht dagen later in urnen naar de families
gezonden.
DUITSCH SCHIP GETORPE
DEERD DOOR FRANSCHE ON-
DERZEEëR.
Het blad ,1'Avenir Colonial" te Leopotd-
viile bericht, dat het Duitsche vrachtschip
„Togo" metende 5042 ton door een Fran-
schen onderzeeër is getorpedeerd nabij Lo-
bito. De ,Togo" is onlangs uit Boma in de
Belgische Congo vertrokken zonder ongave
van bestemming.
Nederlandsch schip pikt de be
manning op.
Het 5295 ton metende Grieksche stoom
schip „Nieolaos Memberieos": dat een lading
graan vervoerde, is na twee ontploffingen
gezonken. Twaalf opvarenden zijn door een
Nederlandsch schip aan boord genomen en
in Zuid-Engeland aan wal gezet. De rest dei
bemanning is in een andere haven aange
komen.
Bijzonderheden.
De kapitein van de „Nieolaos Membericos"
vertelde, dat het schip, na in Engeland ge
lost te hebben, met graan op weg was naar
Antwerpen. Zaterdagmiddag deed zich de
eerste ontploffing in een der ruimen voor.
De opvarenden gingen onmiddellijk in twee
sloepen en vijf minuten later werd een
tweede ontploffing in het middenschip ge
hoord. Het schip leek in tweeen te breken.
De sloep, waarin de kapitein een plaats had
gevonden, dreef in regen en duisternis rond,
doch tenslotte bereikte men een lichtschip,
dat de schipbreukelingen aan boord nam en
hen verzorgde. Door middel van vuurpijlen
werd de aandacht van het vaste land ge
trokken. Een reddingboot voer uit en bracht
de mannen aan land.
GEVECHTZÖNES AFGEKONDIGD.
Uit Washington komt het bericht, dat
Roosevelt dê neutraliteitswet heeft onder
teekend.
De President heeft verklaard dat 't thansde
bedoeling is alle Amerikaansche schepen te
Verwachting: Betrokken tot
zwaar of half bewolkt, geen
regen van beteekenis, wei
nig verandering in tempe
ratuur, krachtige tot mati
ge, meest Z.W. wind.
weren uit havens van oorlogvoerenden, het
zij Britsche. Fransche of Duitsche in Euro
pa cn Afrika, tot aan de Kanarische eilan
den. Het verbod geldt ook voor de havens
van Ierland, Noorwegen ten Zuiden van
Bergen, Zweden, Denemarken, Neder
land en België, alle Oostzeehav-ens en de
Golf van Biscaye, uitgezonderd de wate
ren vlak aan de Noordoostkust van Spanje.
Alle neutrale havens in de Middellandsche
cn Zwarte Zee, in don Stillen en Indisehen
Oceaan en alle havens ten Zuiden van de
breedte der Kanarische eilanden Wijven
voor de Amerikaansche scheepvaart open.
Wat moest de nazi met de solda-
tenpakjes?
Wat de achtergrond is van den geheimzin-
nigen uniformensmokkel, waarvan wij dezer
dagen melding hebben gemaakt, is nog niet
erg duidelijk. Zooals men weet, werd te De
nekamp een Nederlander gearresteerd, die
trachtte een auto, waarin eenige koffers met
Nederlandsche uniformen, over de grens te
vervoeren.
Het betreft hier wellicht een spionnage-
affaire, welke in tal van Nederlandsche
plaatsen haar vertakkingen zou hebben.
Wat had de gearresteerde er mee voor, op
zoo mysterieuze manier militaire-, spoorweg
en veldwachterscostumes naar een vreemd
land te brengen? Zeker iets, dat het dag
licht niet mocht verdragen, want de man
verklaarde tegenover de politie, niet te weten
hoe de koffers in zijn auto kwamen! In Am
sterdam heeft hij echter, naar bij een nauw
keurig onderzoek gebleken is, alle uniformen
besteld.
Verdachte, zoowel als zijn familie staan in
Denekamp als vurige N.S.B.-ers bekend. De
vader is Statenlid voor de N.S.B.
Dit muisje zal zeker nog wel een staartje
hebben.
Het aanbod der werkgevers aan
vaard.
In verband met het dreigende conflict in
de Zaandamsche haven is Zaterdagmiddag
te Zaandam een druk bezochte vergadering
gehouden van de scheeps- en bootwerkers-
vereeniging „Eensgezindheid".
In de vergadering werd mededeeling ge
daan van een ingekomen schrijven van den
bond van werkgevers in het houtbedrijf, af-
deeling havenbelangen, waarin deze te ken
nen gaf, als antwoord op de verlangens van
de werknemers, toe te stemmen in een duur
tebijsiag op de loonen en tarieven van 5
pet., ingaande op 1 November.
De vergadering besloot het bestuur te
machtigen een nieuwe conferentie met den
bond van werkgevers aan te vragen en
met klem aan te dringen op verhooging van
dit percentage, doch inmiddels de aange
boden 5 pet. toeslag te aanvaarden.
ARRESTANT BEKENT, - DOOR
WASCHNUMMER VERRADEN.
Zooals wij gemeld hebben, is in
verband met den moord op den
veekoopman te Leidenschedam, in
de Maasstad een arrestatie verricht,
waarover de politie aanvankelijk de
grootste stilzwijgendheid in acht
nam. Thans vernemen wij, dat de
gearresteerde, de 29-jarige reiziger
R. A.. volledig bekend heeft, aan den
gruwelijken moord medeplichtig te
zijn geweest, doch als hoofddader
aanwijst zijn broer, den 35-jarigen
W. A te Amsterdam, die dan ook in
den nacht van Vrijdag od Zaterdag
in zijn woning in de Jordaan werd
opgepakt. De Amsterdammer ont
kende echter met nadruk iets met
het drama uitstaande te hebben en
is later op vrije voeten gesteld.
De Justitie blijft den Rotterdam
mer als hoofddader beschouwen.
Verraderlijk boordje.
Merkwaardig is, dat ook bij dezen moord,
evenals bij den koffermoord, een onschul
dig waschnuinmertje den dader heeft ver
raden. De Rotterdammer had nl, in een hee
renmodemagazijn. waar hij inkoopen deed,
een stijve witte heerenboord achtergelaten
cn het daarop voorkomende waschnummer
heeft de recherche op het goede spoor ge
bracht.
Hoe kwam de eigenaar van het modehuis
er echter op, dat de clicn met het strijve
boordje iets te maken had met de Leidschen-
damsche gruwelen?
*den na den mooi'd vervoegde zich
ui het magazijn een man, die o.a. overhemd
hoed boord, das en schoenen kocht, met een
bankbiljet van f 100 betaalde, en bovendien
vertelde hij, m een ander magazijn reeds een
geheel nieuw costuum te hebben aangeschaft
De klant was aan de band gewond. De eige
naar vond een en ander verdacht en blijkt
dus wel een fijne neus te hebben gehad.
Ook een ander confectieliuis was door ver-
uaciite met groot geld betaald en verd. had
daar zelfs verzucht van plunje te mogen ver
wisselen!
Inmiddels is ook de beschadigde en
met bloed bevlekte auto in beslag
genomen. Het was een Chevrolet.
Bij de huiszoeking in de woning van R
A. heeft men een bedrag van f 3000 gevonden
dat te samen met het geld, bij de twee fir
ma s besteed (f 200) den geheelen buit
vormt. 1
