115 JAAR STRIJD
N.Z.H.R.M.
TEGEN DE ZEE
OUDERS!
Dwaze
geruchten
Maranatha Conferentie
Zaterdag 11 November 1939
Tweede Blad
NIET ALLÉÉN
BRAVOURWERK
Geschokte Zenuwen
goede Foto
Uitzending van kinderen
stopgezet
Aanvullingsagenda
Gemeenteraad
Het wereldgebeuren in profetisch licht
Vandaag voor 50 jaar
Df MCCICMT fCTC
Rijkspostspaarbank
9n 1824 iwid de. ïl, Z.-ikMandlcfie ïledcUnq ÏÏltf. ofiqeAUAt
steunt dit pAacfdiye doet!
Vandaag bestaat de Noord- en Zuid-
Hollandsche Reddingmaatschappij 115
jaar.
115 Jaar reddingswerk aan de Neder-
landsche kust. 115 Jaar lang, dat Ne
derlanders zich gedrongen voelden deel
uit te maken van een organisatie, die
zich als doel gekozen had het redden
van hen, die door schipbreuken, of an
dere rampen buitengaats, in levensge
vaar verkeerden.
115 Jaar zeeridderschap... daar ware
een prachtig épos over te schrijven. Een
verhaal van menschlievendheid, van
strijd met de zee, ieder jaar weer, van
een verwoede worsteling der opge
voerde techniek tegen de elementen, die
altijd in kracht gelijk bleven.
Het is goed deze organisatie van
wakkere kerels niet te vergeten. Het Is
goed zich juist nü te reaiiseeren, dat
van Dollard tot Schelde vele honderden
mannen iederen dag en iederen nacht
op post zijn, om bij het eerste sein uit
te varen en met inzet van eigen leven
dat van anderen te redden.
En in dit jaar, het 115e van de Maat
schappij, is het meer dan ooit noodig,
dat wij beseffen wat wij aan deze in
stelling bezitten.
Het is een organisatie, die klopt als een
bus. Een organisatie, die groeide in die 115
jaren tot een uiterst nauwkeurig werkend in
strument. Dat bewijst wel het feit, hoe snel
de reddingbooten, indien er alarm gemaakt is,
uitgaan. In den kortst mogelijken tijd verlaten
de kleine vaartuigen, zij het motorredding-
booten of vletten, hun haven en bij verreweg
't grootste aantal pogingen wordt succes ge
boekt. Dank zij de manschappen, die de ver
antwoordelijke instantie der maatschappij re-
cruteert uit de besten van de besten en...
dank zij het materieel, waaraan de hoogste
eischen worden gesteld en dat onderhouden
wordt op een wijze, die niets te wenschen
overlaat.
De oprichting.
115 Jaar geleden werd de maatschappij op
gericht. In de jaren daarvóór vergingen er
schepen. Tientallen, honderdtallen. En bij de
meeste schipbreuken trokken ze uit, de kerels
van de Hollandsche kust, teneinde te redden
wat er te redden viel. Maar welke dappere
daden er betoond werden, en welke onver
schrokkenheid er veelal aan den dag gelegd
werd, dit werk was on-georganiseerd. Er was
geen systeem, de bindende kracht ontbrak.
Toen verging op 14 Octöber 1824 het Neder-
landsche fregat „De Vrede" ter hoogte van
Huisduinen. Het werd een dubbele ramp. Want
bij den tweeden tocht der reddingsvlet sloeg
deze om, en zoowel redders als geredden kwa
men ellendig in de golven om. Slechts één
redder zag kans het veege lijf te bergen.
Koppen werden bij elkaar gestoken. Er
werd vergaderd en het resultaat was, dat
de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding-
maatschappij werd opgericht door de hee-
ren Jhr. H. J. Ortt, Joan Hodshon, Abra
ham Fock, B. van Spreekens en Mr. A.
de Bruin.
De organisatie was geboren en de leidende
personen zullen waarschijnlijk niet vermoed
hebben, welk een vlucht hun werk in den loop
der jaren zou nemen.
Op de ledenlijst der Maatschappij vindt men
bij de oprichting bekende namen; Den Helder
en Nieuwediep werden echter streng geschei
den; de leden te Den Helder waren: J. Giltjes,
E. S. G. Hackett te Huisduinen, Pieter Korff,
Andries Korff, J. in 't Veld, die te Nieuwediep
C. J. Boers, lieut. ter zee op Z. M. schip „Zee
land", Drieman, onder-inspecteur bij het loods
wezen, J. Modera, buitengewoon lieut. ter zee
aan boord Z. M. schip „Zeeland", H. L. Schel
let, Chir. Maj. der Nederl. Marine, aan boord
Z. M. „Zeeland". Te Texel was P. J. Duinker
lid.
In het gedenkboek, bij het 100-jarig be
staan uitgegeven, treft men een stukje ge
schiedenis van Den Helder aan:
1825 Huisduinen wordt een volledig station
met nieuwe strandreddingboot.
1859 Krijgt een nieuw model strandredding
boot.
1864 Nieuwediep wordt een volledig station
met nieuwe strandreddingboot.
1866 Nieuwediep krijgt (de eerste) z.r. red
dingboot. Boothuis wordt vergroot.
1867 Nieuwediep krijgt vanwege den Minister
van Binnenlandsche Zaken een helling
voor de reddingboot.
1869 Huisduinen krijgt een nieuw steenen
boothuis.
1874 Huisduinen krijgt een v.p. toestel.
komen tot rust en worden gesterkt door
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Buisje 75 cent. Bij Apothekers en Drogisten.
De secretaris van de N.- en Z.-Holl. Rcdd. Mij.,
de heer H. Th. de Booy.
1878 Aan de sleepbootmaatschappij wordt een
v.p. toestel (systeem Delvigne) aange
boden.
1881 Contract met de firma Zurmühlen voor
het sleepen der reddingboot.
1887 Huisduinen. De reddingboot wordt ver
vangen door- een w.1. reddingvlet.
1888 Huisduinen wordt als station voor de
reddingvlet opgeheven, doch behoudt het
v.p. toestel.
Heldersche Zeedijk krijgt een boothuis
en de reddingvlet van Huisduinen.
1894 Nieuwediep, het boothuis vergroot en de
helling gewijzigd.
1895 Nieuw sleepcontract met de firma Zur
mühlen.
1906 Nieuwediep krijgt een nieuw boothuis
op den kop van de Marinehaven.
1910 Nieuwediep, boothuis en helling gerepa
reerd en gewijzigd.
1923 Nieuwediep, de motorreddingboot „Dorus
Rijkers" in station gelegd met een lijn-
werptoestel-Shermuly.
1924 Heldersche zeedijk als station opgeheven;
de reddingvlet verplaatst naar Nieuwe
diep, de z.r. reddingboot in reserve naar
Amsterdam.
Het werk van de 115-jarige jubilaresse kan
zich verheugen in de bijzondere belangstelling-
van het Nederlandsche volk. En dat is geen
wonder. Dank zij enkele generaties van onver
saagde zeeridders, die keer op keer, nu legen
darische geworden staaltjes van dapperheid
betoonden, werd dit werk gemeengoed der
massa en tot over de landsgrenzen sprak men
over het werk aan de Nederlandsche kust.
In de laatste jaren is het aantal vergane
schepen op de Heldersche kust minder gewor
den. In belangrijke mate zelfs. Daarvoor zijn
tal van oorzaken aan te wijzen. De kustwacht
werd geperfectionneerd, de schepen kregen
radio, het betonnings- en verlichtingswerk
werd gemoderniseerd, de weerberichtendienst
werd een factor van primaire beteekenis,
kortom, de veiligheid van den zeeman nam be
langrijk toe en automatisch verminderde het
aantal scheepsrampen en d u s het aantal red
dingen van de Maatschappij.
Aan al dit werk gaf de Noord- en Zuidhol-
landsche Reddingmaatschappij haar medewer
king. En dat is juist iets, wat door den ge
middelden Nederlander vergeten wordt: het
werk van de Maatschappij is niet alleen het er
op uittrekken naar zee in zware stormnach
ten. Het bestaat niet alleen in het klassiek
strijdgewoel van zee en storm tegen den
mensch.
Naast het prachtige bravourwerk, waar
bij men denkt aan de namen van Dorus
Rijkers, aan Jan Bijl, Janus Kuiper, de
Gorrel en in onzen tijd aan Mees Toxo-
peus en Coen Bot, is daar het andere
werk: de regelmatige oefentochten. Het
beoefenen van het materieel, dat soms
jaren ongebruikt kan blijven en dan in
eens aanwezig moet zijn voor een
ramp. Daarom moet alles op de booten
steeds, winter en zomer, in volmaakte
conditie zijn. Moet het schip altijd gereed
zijn om uit te varen.
Steunt dit werk.
En nu schrijven we 1939.
Wat het mijnengevaar op zee betreft, het
lijkt ons, dat wij daarop in dit artikel niet
nader behoeven te wijzen. Op al te bittere
wijze heeft de Heldersche bevolking hiermede
reeds tot tweemaal toe kennis gemaakt.
Nog waren er geen rampen te betreuren van
onze koopvaardij aan de Nederlandsche kust,
ondanks het feit, dat er tallooze dezer projec
tielen ronddreven (en drijven) en die ook nu
nog een permanent gevaar voor de scheep
vaart opleveren.
Vele kustbewoners houden in stormnachten
hun hart vast.
Want bij het gevaar van den storm is thans
het tiendubbele gevaar der mijnen gekomen.
De leden van de Noord- en Zuidhollandsche
Reddingmaatschappij staan echter op post. Op
het eerste sein varen ze uit oji hun kleine
schepen, ongeacht storm- en mijnengevaar, om
hun werk te doen.
Het is een moreele plicht van het ge-
heele Nederlandsche volk dit werk te
steunen. Te steunen, niet alleen met hun
sympathie, doch daarnaast finantieel.
Want alleen dan kan de Maatschappij
haar prachtig doel ten volle blijven na
streven en haar groote taak vervullen.
Steunt de Noord- en Zuid-Hollandsche
Reddingmaatschappij
Steunt de organisatie bij haar 115-jarig
jubileum
Het gironummer is 26868.
ieder kind verlangt een
van z'n Vader en Moeder
te bezitten, geeft ze er een
als St. Nicolaas-Cadeau, ze
zijn er U jarenlang dank
baar voor.
Ganaar WERNER CRONE
KONINGSTRAAT 29
Door het Centraal Genootschap voor
Kinderherstellings- en Vacantiekolo-
nies.
Het bestuur van de afd. Den Helder van
bovengenoemde vereeniging deelt ons mede,
dat in verband met de toestand van hooger-
hand order is gegeven de koloniehuizen te
ontruimen. De zich nog in de huizen bevin
dende kinderen zijn reeds gisteren onder ge
leide naar hun woonplaatsen teruggekeerd.
Onder deze omstandigheden is het natuurlijk
onmogelijk nog kinderen uit te zenden.
Aanvullingsagenda voor de vergadering van
den Gemeenteraad op Dinsdag 14 November
1939, des namiddags 8 uur, zoo noodig, voort
te zetten op Woensdag, 15 November 1939,
des namiddags 2 uur en des avonds 8 uur,
alsmede op volgende dagen op dezelfde tijden,
ten Raadhuize.
Ingekomen stukken.
A. Verzoek van J. Bakker om hem eervol
ontslag te verleenen ais onderwijzer aan de
school voor buitengewoon lager onderwijs.
(Voorgesteld wordt het gevraagde ontslag
eervol te verleenen met ingang van den door
Burgemeester en Wethouders te bepalen dag).
B. Mededeeling van den heer H. J. Bulten,
dat hij bedankt als lid van de commissie van
bijstand voor -het onderwijs.
(Voorgesteld wordt deze mededêeling voor
kennisgeving aan te nemen).
Voorstel tot het aanvaarden van een legaat
voor het onderhouden van een graf op de al-
gemeene begraafplaats.
Voorstel tot het inhuren van de noodslacht-
plaats te Koegras.
Voorstel tot het benoemen van een lid der
commissie van bijstand voor het onderwijs in
de vacature-Bulten.
Apotheken
Van hedenavond 9 uur tot aandagmorgen
is alleen geopend de apotheek van W. H.
Kingma, Kanaalweg.
Van Maandag 13 Nov. tot 20 NoV. wordt
avond- en Zondagdienst waargenomen door
D. W. de Bas, Binnenhaven.
Slager was in het bezit van
ongebanderolleerd vet
Vet in beslag genomen door de
politie.
Gisteren slaagde de politie erin, met behulp
van ambtenaren van den Landbouw Crisis
Dienst, bij een slager aan den Kanaalweg
een hoeveelheid ongebanderolleerd vet, ter
grootte van 40 halve pondspakken te ont-
dekken.
Het vet werd in beslag genomen en proces
verbaal opgemaakt.
Voorstel- tot inhuring van de
noodslachtplaats te Koegras
In de raadsvergadering van 14 Februari j.1.
besloot de raad te Den Helder de noodslacht
plaats te Koegras tot en met 31 December
1939 in te huren van de Wed. A. van Stipriaan.
Deze noodslachtplaats is sedert in eigendom
overgegaan; de tegenwoordige eigenaar, de
heer K. Zon te Julianadorp, is bereid de nood
slachtplaats met een daarbij behoorende
schuur voor het jaar 1940 aan de gemeente te
verhuren voor een bedrag van 262.50.
B. en W. stellen den raad voor deze slacht
plaats voor genoemde som voor het jaar 1940
in te huren.
VERKEERD PARKEEREN.
Tweemaal moest gisteren proces verbaal
opgemaakt worden terzake automobilisten
die in de Keizerstraat aan den verkeerden
kant parkeerden.
OVERTREDING ARBEIDSWET.
Tegen een bewoner van de Breedwarsstraat
werd proces verbaal opgemaakt terzake over
treding van de Arbeidswet.
VERDUISTERING VAN 80 GULDEN.
De politie is gisteren een geval van ver
duistering van 80 gulden op het spoor geko
men. Het betreft hier het niet afdragen van
genoemd bedrag aan een winkelier ter
plaatse.
WIE HEEFT DE AUTOPED?
Van iemand verdween gisteren spoorloos
een autoped. Wie kan inlichtingen verstrek
ken
OP- EN ONDERGAAN VAN ZON
EN TIJD VAN HOOG EN LAAG WATER
Wintertijd
Zon
Nov.
op:
ond.:
Hoogwater
Laagwater
Z
12
7.15
4.13
7.45
20.10
1.35
14.00
M
13
7.16
4.11
8.20
20.40
2.20
14.35
D
14
7.18
4.10
9.05
21.10
3.00
15.05
W
15
7.20
4.08
9.40
21.40
3.35
15.35
D
16
7.22
4.07
10.15
22.05
4.15
16.00
V
17
7.24
4.06
10.45
22.35
4.40
16.20
Z
18
7.25
4.04
11.25
23.10
5.15
16.55
Sedert geruimen tijd vindt men min
of meer regelmatig in de Heldersche
Courant bijdragen, welke ontleend zijn
aan het „Vliegend Blaadje" van weleer,
bijdragen, die een deel der abonnes
kennelijk weten te waardeeren naast de
dagelijksche dosis „hot news", die het
overige deel der krant vult.
Ook wij plegen deze rubriek te lezen.
Ook wij plegen ons te vermijen in de
ernst en luim, de schandaaltjes, het leed,
het ongemak en de naieviteit van een
halve eeuw her, maar het merkwaar-
digst van deze rubriek is toch wel het
feit, dat er in wezen niets veranderd is.
Maar dan ook volstrekt niets. En weer
wordt bewezen dat de tijden wel ver
anderen, maar dat de verandering bij
de menschen verreweg in de minderheid
blijft.
Vandaag voor 50 jaarook tóen
was men er op uit in de stedelijke poli
tiek elkaar zwart te maken. Ook toen
was daar een koortsachtige activiteit om
haantje de voorste te blijven. De ver
gaderzalen zouden er schoone historiën
van kunnen vertellen Ook toen was
de gemeentepolitiek een streberei, die
men naast z'n dagelijksch werk kon be
trachten. Haat en nijd, veel afgunst, zie
daar het beeld van de politiek anno
1889. En vijftig jaar nadien och, het
is alles nu wat „geciviliseerder" gewor
den. Wij zijn misschien iets ingetogener.
We vergaderen niet meer in groote
zalen en slaan malkanderen niet meer
de pet over de oogen. We bevuilen
elkanders stoep niet meer gedurende de
nachtelijke uren indien men het met de
politieke aspiraties van zijn naaste
niet ten volle eens is. Neen, we zijn
wel iets veranderd. Maar dat alleen aan
de buitenzijde. Want innerlijk bleven
we onszelf volkomen gelijk en grijpt
men ook nu nog de gelegenheid aan
eigen voortreffelijkheid in het volle licht
te plaatsen met vertrapping van de
deugden zijns naaste. Geen halve eeuw
heeft daarin verandering kunnen bren
gen en we vreezen, dat het dubbele van
dien tijd daar al evenmin in zal kunnen
slagen.
Overigens: mishandeling toen
mishandeling nu. Beleediging was aan
de orde van den dag, en leest men het
politierapport van October en Novem
ber 1939, dan ziet U dat het thansal
niet veel anders is. Men schreef in dien
„goeien ouwen tijd" felle ingezonden
stukken over meestal onbelangrijke on
derwerpen, en men doet het nog. Men
attaqueerde zijn tegenstanders in de
krant op lang niet malschen wijze
men doet het nóg
Er is n i e t s veranderd in die 50 jaar.
Alleen zijn er wat oude namen uit de
Heldersche geschiedenis verdwenen,
namen die men in de oude, vergeelde
jaargangen van dat roemruchte Vlie
gende Blad telkenmale weer ontmoet.
Goede namen, namen met karakter en
sfeer, namen, die men eigenlijk op de
naamborden der straten van ons mo
derne Den Helder moest aantreffen. Het
zou misschien nóg aardiger zijn dan de
Indische namen
Over 50 jaar zal, naar alle waarschijn
lijkheid, een ander Heldersch kranten
man over de dan oud geworden pagina s
van het Heldersche lijfblad gebogen zit
ten. Hij zal er lezen van velerlei zaken.
Hij zal het hoofd schudden over het
vele dwaze van dien tijd. Hij zal zich
keer op keer verbazen over de ijdelheid,
over de ontstellend geringe beteekenis
van vraagstukken en kwesties, die in
dien tijd den volke beroerden. Hij zal
lachen om problemen die 50 jaar daar
voor, in 1939, de bevolking in de ban
hunner schijnbare belangwekkendheid
hielden.
Hij zal niet kunnen begrijpen, dat
men zich zoo druk maakte over derge
lijke futiliteiten.
Net zoo min als de croniqueur van
daag den dag iets begrijpt van datgene,
wat onze grootvaders en moeders be
roerde een halve eeuw geleden. Ten
slotte is dat alles echter heel eenvoudig
te vatten: het is alleen de afstand der
ingen die ze ons in hun juiste proportie
doet zien.
En meestal is voor zoo'n afstand niet
eens een halve eeuw noodig
Europa leeft onder hoogspanning, dat is
een waarheid, die niet te loochenen is. Het
gevolg daarvan is een onnoemelijk aantal
over nerveuze menschen en het gevolg
daarvan is weer, het in de wereld bren
gen van een groot aantal dwaze geruch
ten. Dwaze geruchten schrijven we, omdat
men daarmee den toestand niet veran
dert, maar de nervositeit doet toenemen.
Er is toch eigenlijk niemand, die weet
wat er gebeuren zal in de komende dagen,
weken of maanden. Men gelooft, dat er
schokkende gebeurtenissen voor de deur
staan. Het is mogelijk, maar niemand weet
het. Men gist, men fantaseert, men maakt
berichten, die kant noch wal raken.
We zijn.deze week van verschillende kanten
opgebeld en men heeft ons de meest dwaze vra
gen in den grootsten ernst gesteld. We willen
er een paar vertellen, omdat ze U vermoedelijk
ook bereikt hebben, omdat ze u misschien
zenuwachtig gemaakt hebben en u nu achteraf
weet, dat het dwaasheid was.
Donderdag dan kregen we een telefoontje:
„Meneer, is het u bekend", zoo werd gevraagd,
„dat de bevolking van Huisduinen vanavond zal
evacueeren naar Breezand". Neen, het was ons
niet bekend en tot nog toe is er ook niets ge
beurd, dat dit gerucht ook maar eenigen grond
van waarheid gaf. Maar natuurlijk heeft het
weer de noodige ongerustheid verwekt, omdat
de meneer, die het ons vroeg het natuurlijk ook
aan tal van anderen heeft meegedeeld.
Gisterenavond kregen we een telefoontje, dat
Den Haag ontruimd was. Louter fantasie. Gis
terenmiddag kregen we de mededeeling, dat
hedenmiddag om 12 uur een Duitsch ultimatum
zou aflaopen, waarbij Vlissingen en Walcheren
ontruimd zouden moeten zijn. Het was een be
richt, dat over alle Fransche zenders was uit
gezonden. Het moet naar het rijk der fabelen
verwezen worden. Wij zouden al deze onrust
barende geruchten nog wel met eenige aan kun
nen vullen, b.v. het heele invalsplan van
Duitschland in ons land, met een zoo stellige
zekerheid verhaald, alsof men het uit den mond
van Hitier persoonlijk vernomen had.
Men voelt er de dwaasheid van, alleen
verhoogen deze geruchten de zenuwach
tigheid. Natuurlijk, de toestand is zorge
lijker dan anders. Men mag verwachten,
dat Duitschland eens tot den aanval zal
overgaan. Maar op welke wijze dat zal
gebeuren weet niemand en wat men er
over rondstrooit is louter fantasie. Het
is de vraag of Duitschland de neutrali
teit van ons land of België zal schen
den, wanneer het zijn groote offensief
zal openen. Niet alleen vermeerdert Ber
lijn zijn tegenstanders met een of twee
mogendheden, die niet anders dan met
het offeren van eigen leven een door
tocht zullen verleenen, maar de wereld
opinie zal zich hevig keeren, tegen een
dergelijke onrechtmatige daad. Wij ge-
looven niet èn uit militaire èn uit poli
tieke overwegingen, dat Duitschland
daartoe zal overgaan.
Het is waar, dat in onze dagen verrassin
gen niet zijn buitengesloten. Maar zelfs al
zou Duitschland onze neutraliteit schenden,
dan moet men niet denken, dat het oogen-
blikkelijk zijn luchtmacht zal inzetten, om
onze steden te bombardeeren. Dwaasheid.
Laat men zich toch geen malle dingen in het
hoofd halen, die waarschijnlijk in het geheel
niet zullen gebeuren en die, wanneer ze
plaats zullen hebben, wat God verhoede, zeker
niet verholpen of gekeerd zullen worden door
onze dwaze zenuwspanningen.
r~ PORTRET ATELIER
JAC de BOER
Onlangs slaagden voor het diploma
Machineschrjjven aan het Instituut „Mercu-
nus" Loodsgracht 72, mej. J. M. Brandhoff,
™e': G- Spaans, mej. N. Jongepier; de heeren
I. J. M. Hopman, L. Nater, P. G. Möller G.
Bakker en mej. H. v. Wageningen, allen leer
lingen van bovengenoemd Instituut.
Bij
ring
de Donderdag gehouden raadsvergade-
te Delfzjjl werd met algemeene stemmen
'ot leeraar in de zeemanschap, de
heer R. Teensma, thans leeraar aan de Zee
vaartschool, alhier.
de
Aan de Universiteit te Amsterdam slaag
voor het candidaatsexamen Economie en
plaats
Handelswetenschappen onze vroegere
genoot P. de Ridder.
rti.CnT,VL'nelSéSe k"t0°r
In den loop der maand October 1939
aan bovengenoemd kantoor op spalrblnk
9°'895 26
JSlX. mind6r ingelegd dan terugbetaald
drfeï 84?"taI nieUW Uitgegeven b°ekjes be-
