Kunstmatig drogen van gras
m
„Grondstoffen
als geldeenheid"
verleden
Jan Zeedijk in Amerika
Weer een
uniform-mysterie
De Avonturen van
Steun aan
de visschersvloot
van
het
Zwendelende commissionnair
veroordeeld
door R. J. VAN NEERVOORT
Het H ACO.-proces
Rijksambtenaar zwaar
beboet
Middenstanders door
vreemdelingen beconcureerd
Noodlottige mijnontploffing
in België
PLEIDOOI VAN PROF. GOUDRIAAN.
WEG MET HET CRISISSPOOK!
De president der Ned. Spoorwegen prof
dr. ir. J. Goudriaan, heeft gisteren voor het
departement Amsterdam van de Ned Mii
voor Nijverheid en Handel een voordracht
gehouden, getiteld „Verantwoordelijkheden"
Spr. betoogde, dat de oorzaak van den
huidigen oorlog niet gelegen is aan het
gebrek aan goeden wil bij de menschen
maar aan een gebrek aan zuiver en
scherp inzicht in de werkelijkheid De
overgroote meerderheid der menschen is
niet moorddadig, niet abnormaal of leugen
ach tig, maar wel ontbreekt het den mees
ten. aan critischen zin.
De ergste blunders.
Vol van goede bedoelingen heeft men
de ergste blunders begaan, waarvan wij
thans de kwade gevolgen te dragen heb
ben. Spr. noemt den Volkenbond en de
collectieve veiligheid.
Spr. herinnert aan de deflatie politiek
in Duitschland en Frankrijk, aan de mis
lukking der economische wereldconferentie
van 1933, en aan zijn eigen pleidooi in
■1931, onmiddellijk na den val van het
Engelsche pond. dat een valorisatie van
de 12 of 15 belangrijkste grondstoffen en
het kiezen van die grondstoffen als geld-
eenheid, de deflatie lawine onmiddelllijk
tot stilstand kon brengen. In wezen niet
anders dan het toepassen van eenzelfde
rechtstreeksche arbitrage in de markt,
welke men jarenlang heeft toegepast op
het goud en dat thans nog door ieder land
toegepast wordt bij de werking van zijn
egalisatiefonds voor de wisselkoersen. Hier
mede wordt tevens de meest rationeele
grondslag van het geld als waardemeter
.verkregen.
Goud en zilver vormen tezamen nog
geen 0.3 pet. van de geheele wereldproduc
tie en hebben voor de menschelijke con
sumptie practisch geen beteekenis. De 12
belangrijke grondstoffen daarentegen ver
tegenwoordigen 18 of 20 pet. van de waar
de der jaarlijksche productie en vormen
den grondslag van alle menschelijke ver
bruik.
Nog sterker dan toen is spr. thans over
tuigd van de onmisbaarheid van dezen
maatregel onmiddellijk bij het intreden van
de naoorlogsche crisis. Aan den prijsval,
die dan te wachten staat, zal dan niemand
twijfelen en de prijsval der grondstoffen be-
teekent met onvermijdelijkheid daling van
de koopkracht der grondstoffenproducenten
en dus werkloosheid in de eindproductie.
Hoe komt het, dat deze gedachte zoo wei
nig de aandacht heeft getrokken en nim
mer het onderwerp is geweest van construc
tieve critiek? vraagt spr. Van de al dan
niet juistheid van ons economisch inzicht
hangt toch de welvaart af, de zielsrust, ja
het leven zelf van millioenen menschen?
Maar wij beschikken niet over een econo
mische wetenschap en als wij op den inge
slagen weg voortgaan, zullen wij er nog in
geen tientallen jaren over beschikken.
Prof- Goudriaan betoogt tensotte, dat een
werkelijke verbetering in ons economisch
inzicht alleen mogelijk is door een veel
grootere plaats in te ruimen aan bedrijfs
leer en bedrijfservaring.
„Zijn of niet te zijn".
Hoe deze oorlog ook moge afloopen, het
lijkt niet onwaarschijnijk, dat het bolsje
wisme er aanzienlijk versterkt uit te voor
schijn komt. Veel crisis kan onze maat
schappij niet meer verdragen. Het komt er
niet op aan, of autoriteit X of Prof. Y ge
lijk krijgt. Het gaat er, zoo zegt spr. ten
slotte, of wij er eindelijk in zullen slagen
deze maatschappij van het crisisspook te
bevrijden. Dit wordt iq den meest letterlij
ken zin een vraag van „zijn" of „niet te
zijn."
Proeven leverden bevredigende
resultaten Mogelijkheid tot
levering van een aantal
gers verzekerd.
dro-
Wij vernemen
volgende:
van officieele zijde het
In de jaren 1938 en 1939 zijn met
steun van de regeering proeven ge
nomen met het kunstmatig drogen
van gras. De resultaten van deze
proqven rechtvaardigen de ziens
wijze, dat deze methode van conser-
veeren kan bijdragen tot vermeer
dering van de eigen voederproduc
tie, terwijl het bedrijf minder af
hankelijk wordt van den aankoop
van krachtvoer.
De bijzondere omstandigheden zijn voor
den minister van economische zaken aan
leiding geweest maatregelen te. nemen,
waardoor voor het komende seizoen de mo
gelijkheid tot levering van een aantal dro
gers verzekerd is. Bovendien kunnen onder
bepaalde vorwaarden aan gegadigden ze
kere faciliteiten worden verleend.
Deze voorwaarden hebben betrekking op
den opzet en de financieele regelingen.
Daar het aantal drogers, dat voor het
komende seizoen beschikbaar zal zijn, uit
den aard der zaak beperkt is, bestaat de
mogelijkheid, dat een toewijzing moet plaats
vinden, waarbij de volgorde van de aanvra
gen in aanmerking zal worden genomen.
FEUILLETON
Het Hof verhoogt de straf voor
den directeur van Petra Prima.
Het Amsterdamsche gerechtshof
wees gisteren arrest in de strafzaak
tegen den 39-jarigen commissionnair
in effecten, tevens directeur van de
N.V. Petra Prima en veroordeelde
hem wegens verduistering, wegens
het publiceeren van valsche balans
en winst- en verliesrekeningen en
wegens het verspreiden van on
juiste mededeelingen in prospectus
sen over de N.V. tot een gevange
nisstraf van drie jaar met aftrek
van zes maanden voorarrest.
Het Hof heeft de straf dus verhoogd. De
rechtbank had hem twee en een half jaar
gevangenisstraf met aftrek van zes maan
den voorarrest opgelegd. De commissionnair
had, zooals men weet, het geld der N.V.
eenvoudig als het zijne beschouwd. Hij had
op grond van de statuten geld der N. V.
uitgeleend aan zich zelf en dit zelf ver-
speculeerd, deels gestoken in een cabaret
te Brussel. Bovendien leefde hij op groo-
ten voet, zoodat hij aanzienlijke bedragen
in korten tijd hééft gebruikt.
De N.V. Petra Prima is evenals verdachte
zelve in staat van 'faillissement verklaard.
In hooger beroep had de procureur-gene
raal eveneens verhooging van straf gerequi-
reerd, n.1. tot 3 jaar gevangenisstraf, zon
der aftrek van de voorloopige hechtenis.
wee broers te Kerkrade
resteerd.
gear-
Dinsdag heeft de poitie van Kerk
rade de gebroeders H. R. en W.
R. naar Maastricht overgebracht en
daar in het Huis van Bewaring op
gesloten. Naar verluidt moet de
aanhouding en insluiting ver
band houden met door hen gedane
pogingen om zich in het bezit te
stellen van onderdeelen van mili
taire uniformen bij een inwoner
van een gemeente in de buurt yan
Sittard.
H. R. die statenloos is, werd eenige ja
ren geleden, toen hij nog in Kerkrade woon
achtig was, in het belang van de openbare
orde uit het land gezet. Hij vertrok toen
naar een naburige Duitsche grensgemeen
te.
W. R. die de Nederlandsche nationaliteit
bezit, woonde op het oogenblik van zijn ar
restatie te Kerkrade.
Reeds aan het einde der vorige week ar
resteerde de politie H. R. in een café op het
gebied van Kerkrade, vlak bij de Duitsche
grens. Later werd ook zijn broer gear
resteerd.
Naar 't Engelsch van A. W. Marchmont
28.
Hij liet zich echter niet uit het veld slaan.
„Ik meen het goed met je Dessie. Heusch.
Dat heb ik je al zoo dikwijls gezegd, maar je
wilt het niet gelooven. Ik wil alles doen om je
te helpen. Ik weet de oorzaak van je moeilijk
heden, zooals je bekend is. Ik ben hier geko
men om je nog eens te zeggen, dat ik van je
houd. Je bent alleen, je staat heelemaal alleen.
Niet voor de eerste maal in je leven sta je op
een tweesprong... Maar ik heb alleen jouw ge
luk op het oog. Trouw met mij, Dessie, dan
komt er een eind aan alle ellende. Met Cheriton
kun je toch nooit trouwen, dat moet je zelf
inzien. En zóó voort te leven houd je ook niet
vol, je ziet er nu al uit als een geets. Ik ben
rijk genoeg om je een verrukkelijk leven te
geven. Toe, zeg ja".
Ze had hem met een koud, strak gezicht aan
gehoord zonder hem in de rede te vallen. Nu
vroeg ze op korten, harden toon:
„Hebt u nog iets anders te zeggen?"
„Alleen dat ik van je houd zooals ik nog
nooit van je gehouden heb!"
„Nu, dat is dit mijn antwoord. Ik zou nog
niet met u trouwen al moest ik mijn heele ver
dere leven in de diepste armoede slijten. Meer
heb ik niet te zeggen".
En ze opende de deur voor den landjonker
als een onmiskenbaar teeken dat ze het ge
sprek als geëindigd beschouwde.
Haar onvermurwbare tegenstand maakte
hem razend.
„Ik zal je er wel toe dwingen ik heb je
in mijn macht", viel hij uit, met een gemeene
grijns.
„Ja, dét is uw liefde, dat wist ik", zei ze met
een wrang^i, minachtenden spotlach; „en om
Dagvaarding nietia verklaard.
De Haagsche kantonrechter heeft den di
recteur van de Haagsche Assurantie en Cre-
diet Onderneming (HACO) veroordeeld tot
f 3000.boete, omdat deze onderneming
bij de uitvoering van haar premie-leenin
gen in 1937 niet overeenkomstig haar pros
pectus, welke in 1926 gepubliceerd werd,
was te werk gegaan.
Hierdoor zou de H.A.C.O. de loterijwet
overtreden hebben.
In hooger beroep heeft de rechtbank te
Den Haag het vonnis van den kantonrech
ter bevestigd.
Na cassatie-beroep heeft de Hooge Raad
de zaak naar het gerechtshof teruggewezen,
welk college gisteren arrest wees.
Het Haagsche gerechtshof heeft het von
nis van den kantorechter vernietigd en de
tegen verdachte uitgebrachte dagvaarding
nietig verklaard, daar hierin, naar 's hofs
meening, het ten laste gelegde niet duide
lijk is gesteld.
Regeling tot 1 Jan. a.s. verlengd.
Naar wij van officieele zijde vernemen,
heeft de minister van Economische Zaken
aan de organisaties in het visscherijbedrijf
medegedeeld, dat de regeling betreffende
het uitvaren van de visschersvloot, behou
dens enkele wijzigingen, tot 1 Januari 1940
is verlengd. Gelijk bekend, hield deze rege
ling o.m. in, dat tegemoetkomingen zouden
worden verleend in de hoogere bedrijfslas
ten, zooals b.v. de premie van de cascomo-
lest verzekering en de aanvullende uitkee-
ringen bij zee-ongevallen. De beperking van
het aantal uit te varen schepen is in de
nieuwe regeling vervallen.
Betere haringvangsten.
In de haringvisscherij is deze week ver
betering getreden. Te Scheveningen kwamen
gisterochtend vijf haringschepen binnen
met flinke vangsten en tevens ook versche
haring. De versche haring deed hier gister-,
ochtend f 8.tot f 9.50 per kist van 40 kg.
Te IJmuiden zijn drie Scheveningsche mo-
torloggers aan de markt gekomen met te
samen 77 last haring in de tonnen en 1630
kisten versche haring. De laatste deed gis
teren te IJmuiden plm. f 10. per kist.
Met de kustvisscherij schijnt het deze
week niet erg te vlotten.
49.
Even later was hij in de lucht en vloog
weg om zijn wahopige onderneming uit te
voeren. Op het eiland was het nog steeds
feest, zo trots waren de bandieten op hetgeen
zij gedaan hadden. Plotseling verscheen er
een vliegtuig aan de horizon. „Dat is een
aanval! De vijand is in aantocht!" riep een
van de leden der bende.
50.
Dangloss keek naar het in zicht komende
vliegtuig. „Ach, dat is Lola,", riep hij vro
lijk. „Lola komt terug van de Staten! Ho-ho!
Ik zou haar haast vergeten zijn!"
Nu herkenden al de anderen het vliegtuig,
waarin Lola Kane het eiland naderde, zoal?
zij dachten.
Zondag toch auto gereden.
De politierechter te Assen heeft gisteren
uitspraak gedaan in de zaak tegen den rijks-
pluimveeconsulent te Meppel, die op Zondag
8 October j.1. ondanks het verbod met zijn
auto van Gasselternijveen naar Borger was
gereden om daar in een hotel te eten. Zijn
auto was in beslag genomen, waarop hij zich
met den burgemeester van Borger in verbin
ding had gesteld, aan wien hij verklaarde,
dat hij meende wel te mogen rijden en dat
het verbod op 1 October slechts een proef
was geweest. Nadat het diner was afgeloo-
pen, was de rijkspluimveeconsulent weer in
zijn auto gestapt en naar Gasselternijveen te
ruggereden.
De politie te Borger stelde zich, zoodra dit
feit bekend was geworden, met den officier
van justitie te Assen in verbinding, die en
kele politiemannen opdracht gaf den man te
bevelen den auto onmiddellijk naar Borger
terug te brengen.
Tijdens de zitting op 9 November j.1. werd
verd. op niet zachtzinnige wijze door den po
litierechter onderhouden over zijn gedrag als
rijksambtenaar.
De officier van justitie eischte een geld
boete van f250.subs. een hechtenisstraf
voor den tijd van zes maanden.
De politierechter veroordeelde hem giste
ren tot honderd gulden boete, subs. vijftig
dagen hechtenis.
51.
Zoals gewoonlijk wachtten ze allen tot het
vliegtuig om het eiland cirkelde en dan lang
zaam op het vliegveld landde. Doch nu
wachtte de bandieten een verrassing. Terwijl
zij dachten Lola te zien verschijnen, bemerk
ten ze de grote gestalte van Jan Zeedijk
wiens gezicht verborgen was achter een gas
masker. Hij sprong uit het vliegtuig en
rende naar de hangar. „Hè, Houdt hem tegen!
Houdt hem tegen!" brulde Dangloss.
52.
Een twaalftal bendeleden rende Jan Zee
dijk achterna. Maar eenmaal binnen de hangar
wachtte de jonge zee-officier totdat zijn ach
tervolgers slechts enkele stappen van hem
verwijderd waren. Toen wierp hij een traangas-
bom in hun midden. Woedende uitroepen be
reikten zijn oor, toen de mannen door het
traangas tot de terugtocht werden gedwongen.
Zeedijk snelde op het bestuurbare luchtschip
toe.
Een adres van den R.K. Midden
standsbond.
Het hoofdbestuur van den Ned. R.K. Mid
denstandsbond heeft aan den minister van
Economische Zaken een adres gezonden,
waarin er op wordt gewezen, dat herhaal
delijk de organisatie klachten bereiken, wel
ke hierop neerkomen, dat, met name in de
groote steden, middenstandsbedrijven in
diverse branches een zware, vaak unfaire,
concurrentie moeten ondervinden van hier
te lande gevestigde vreemdelingen. Het
moet ten zeerste onjuist worden geacht,
dat vreemdelingen, die zijn vrijgesteld van
alle directe lasten die de landsverdediging
oplegt, er niet in worden verhinderd van
den door de mobilisatie geschapen toestand
profijt te trekken doordat zij hun positie
kunnen versterken ten koste van gemobili
seerde middenstanders, die voor aller be
lang op de bres staan.
Op grond van een en ander verzoekt het
hoofdbestuur den minister te willen bevor
deren, dat een verruiming van de toepas
singsmogelijkheid van de wet van 22 April
1937 tot regeling van het zelfstandig uitoe
fenen van beroepen en bedrijven door vceem
delingen, worde tot stand gebracht.
te krijgen wat u begeert ontziet u zich niet
samen te spannen met een sujet als de
Montalt".
En ze keek hem aan met fonkelende oogen
tot hjj als een geslagen hond de kamer uitging.
Maar de deur was nog niet achter hem dicht
of de angst golfde in haar omhoog, in het ver
nieuwde besef, dat, als de Montalt en deze
karakterlooze slappeling zich tegen haar ver-
eenigd hadden, een huwelijk met Landale wel
een van de voorwaarden voor het stilzwijgen
van den Franschman kon zijn. Neen, besloot ze
triest haar overdenkingen, ze kon onder deze
omstandigheden wel alle hoop laten varen...
Ze kon Tom niet in vertrouwen nemen; ze
was gedwongen haar vriendin op te offeren en
een huwelijk met een man, dien ze uit den
grond van haar hart verachtte, scheen een on
ontkoombaar noodlot, als ze Daphne van de
beklaagdenbank en erger wilde redden.
Ze voelde zich nameloos wanhopig en ver
laten, toen er plotseling aan haar deur werd
geklopt. En onbeschrijflijk was haar verbazing
bij het zien van het meisje op den drempel. Ze
herkende haar bezoekster onmiddellijk, hoewel
ze haar maar eenmaal vluchtig ontmoet had
en dat nog wel ruim vijf jaar geleden.
Het was het jonge meisje, dat in het gezel
schap was geweest van Rolande Lespard, toen
deze op het station in Birmingham gearresteerd
werd! Dessie was zóó verblijft dat ze niet in
staat was te vragen waaraan ze het bezoek te
danken had.
Doch de ander scheen die vraag te raden;
ze stak Dessie de hand toe en fluisterde:
„U bent natuurlijk erg verwonderd. Maar u
hoéft niet te schrikken ik kom van mr.
Cheriton uw Teun",
HOOFDSTUK XIX.
De onverwachte bezoekster.
Het duurde geruimen tijd eer Dessie zich
van den schok der verrassing herstelde. Toen
ze zich beiden in een gemakkelijken stoel
hadden gezet, bleef ze haar bezoekster spra
keloos aankijken, terwijl een chaos van ge
dachten door haar brein woelde.
Wat beteekende dit bezoek? Kwam het
meisje werkelijk van Tom? Of was dit een
nieuwe list van Montalt om haar in nog meer
verwikkelingen te verstrikken? Dit was de
vraag, die zich uit haar denken losmaakte.
„Het is vijf jaar geleden sinds we elkaar
ontmoetten," verbrak ze eindelijk de lange
stilte.
„Ja, en ik zal dien dag nooit vergeten,"
was het bescheid. „Als u een beetje van uw
verbazing bent bekomen, zal ik u vertellen,
wat mij vandaag hierheen bracht."
Dessie zei niets, maar hoopvolle verwach
ting lag in haar gelaatstrekken toen ze het
andere meisje aankeek.
„Ik heb een treinreis achter den rug," ver
volgde de bezoekster opgewekt; „mag ik mijn
mantel uittrekken?" Ze wierp hem op den
divan en Dessies vlugge blik merkte direct
op, dat ze smaakvol en duur gekleed was.
Toen ze weer ging zitten, nam ze Dessies
hand en vroeg, haar recht in de oogen kijkend:
„Wil je mij geen kus geven, Dessie? En
ik hoop dat je evenveel vertrouwen in mij hebt
als Tom.
Dessie kuste haar; ze was getroffen door
dat haar bezoekster haar bij den naam
Drie soldaten om het leven ge
komen.
Drie soldaten, die ergens in Belgisch Lim
burg een mijn moesten plaatsen, zijn ten
gevolge van een ontploffing om het leven
gekomen.
De oorzaak van het ongeluk is onbekend.
De militaire overheid heeft een onderzoek
ingesteld.
noemde en bovendien voelde ze weer de
zelfde intuïtieve sympathie voor haar als bij
hun eerste ontmoeting.
„Zoo, laat ik dan maar eens beginnen met
mijn verhaal," hernam het meisje geani
meerd. „Zooals ik al zei, Tom heeft me hier
heen gestuurd en ik zal je vertellen wat nooit
eerder over mijn lippen is gekomen." Ze
zweeg even en vervolgde toen: „Toms oom
heet, zooals je weet, Robert Ravenant; hij
had een broer, John Davenant, dat was mijn
vader en nog een zuster, Toms moeder. Ik
ben Constance Davenant."
„Dus u bent een nicht van Tom?" riep
Dessie.
„Ja zeker, een volle nicht. Mijn ouders zijn
beide overleden. Mijn moeder stierf toen ik i
vier jaar was; ik bleef alleen met mijn vader 6£,
achter en heb een eenzame jeugd gehad. Ik
werd al vroeg naar kostschool gestuurd en
toen ik als volwassen meisje weer thuis
kwam, was mijn vader invalide. Hij leefde
erg teruggetrokken, had behoefte aan stilte
en rust om zich heen en wilde nooit dat we
gasten hadden. Ik was jong en hield, zooals
te begrijpen is, van vroolijkheid en vertier,
dus voelde me heelemaal niet op mijn plaats.
Maar ik ging af en toe bij mijn kostschool
vriendinnen logeeren en toen ik bij een van
hen een deel van den zomer doorbracht ont
moette in den man, met wien je mij in Bir
mingham hebt getroffen. Ik kende hem onder
den naam Jules Caspien; later noemde hij
zich Rolande Lespard. Ik was bijna meerder
jarig, maar die man met zijn Don Juan-ma-
nieren bracht mijn hoofd geheel op hol. Zijn
buitengewoon knap uiterlijk, zijn. vlotheid,
enfin zijn heele, suggestieve, charmeerende
manier van doen maakte een onweerstaan-
baren indruk op mij. Later ben ik hem na
tuurlijk in een ander licht gaan zien. Je
moet namelijk weten, dat ik van mijn moeder
een niet onaanzienlijk vermogen heb geërfd,
waar ik toen spoedig zelf de beschikking over
zou krijgen, en daar had hij het, zooals ik al
spoedig begreep, op voorzien. Ik was roman
tisch en een beetje geëxalteerd, zooals
jonge meisjes kunnen zijn, vooral als een der
gelijke charmeur hun pad kruist, en toen hg
mij voorstelde om, zonder dat iemand er iets
van wist, te trouwen en in het buitenland te
gaan wohen, vond ik dat prachtig! Toen je
mij met hem zag, was ik net drie uur onder
weg en alles zou gegaan zijn zooals bij het
zich had voorgesteld, als hij niet op het sta
tion gearresteerd was en jij mij niet die
waarschuwing had gegeven. Nu zie je, Des
sie, waarvoor jij mij bewaard hebt! Ik
schaamde me achteraf zoo, dat ik me niet
bekend wilde maken, maar ik heb altijd aan
je gedacht als aan een goede engel."
„Wat moet het een bittere ontgoocheling
voor je geweest zijn," zei Dessie vriendelijk.
„Natuurlijk, maar het was alsof ik uit een
droom was wakker geschud. Er is geen ster
veling, behalve jij, die van dat avontuur af
weet. Je zag er toen niet zoo bleek en ge
drukt uit als nu, maar sterk en vol zelfver
trouwen. Het was alsof er iets inspireerends
lag in die frissche kracht, die van je heele
persoon uitging, en dat zwijgende contact
was al voldoende om het goede in mij op te
wekken. Maar ik had het gevoel dat ik al
en toen kwam je terug
met je dringende waarschuwing om te vluch
ten. Ik deed het, vrijwel zonder een woord
tegen je te zeggen ik schaamde me te diep.
Je hebt me van een verschrikkelijk lot en
van opspraak en schande gered, Dessie, en
nu ben ik hier gekomen om op mijn beurt jou
de helpende hand toe te steken. Dat is wel
het minste wat ik doen kan. Want ik weet
dat je moeilijkheden hebt, die tot afschuwe
lijke consequenties voor je kunnen leiden en
Tom heeft me genoeg verteld om me te doen
begrijpen, dat dezelfde man, die mij bijna in
het ongeluk heeft gestort, de oorzaak is van
jouw ellende. Tusschen haakjes, Tom heeft
natuurlijk geen idee, dat we elkaar al eerder
ontmoet hebben!"
(Wordt vervolgd.)