Aankoop van grondstoffen
gecentraliseerd
Onvoldoende
Overvolle
klassen
„Belangrijkste gebeurtenis sedert
het uitbreken van den oor
discipline bij de
K.L.M.opleiding
Breg
man
DEN HELDER EN
Hoogescholcn voor
3 jaar gesloten
De „Rotterdam"
nam graan mee
Nog sterker band tusschen Engeland en Frankrijk
De veldwachter
in dameskleeren
5000 S«S.-mannen
rukken Praag
binnen
De ramp van hef „Krekeltje"
Dit nummer bevat 12 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SÈINTi
LEERAAR M. O.
Vooraanstaande
Tsjechen
De onrust in het Protectoraat Bo-
hemen en Moravië, speciaal echter in
Praag, waarvan wij gisteren reeds
melding maakten, schijnt zeer ern
stige afmetingen te hebben aange
nomen.
Aanleiding is blijkbaar geweest een
Tsjechisch fascistische (lees Duitschgezinde)
demonstratie op het Wenceslausplein te
Praag, tegen het besluit der Tsjechische re-
geerinf, welke het vormen van deze rechts
georiënteerde groep had verboden.
Het kwam tot hevjge botsingen tusschen
deze Tsjechische nazi's en vaderlandslie
vende studenten.
Om 2 uur gistermiddag grepen bewapen
de Duitsche S.S. mannen en Duitsche poli
tie in, veegden het terrein van den strijd
schoon en bezetten het clubgebouw der Tsje
chische studenten, alsmede de universiteit.
Intusschen was reeds in den ochtend de
intocht begonnen van een schier onafge
broken stroom S.S. mannen, in volle uitrus
ting, dus bewapend met machinegeweren
en veldgeschut.
Het aantal binnengerukto manschappen
wordt op 5000 koppen geschat.
Negen Tsjechen gefusilleerd.
Officieel meldt D.N B. uit Praag, dat sinds
eenigen tijd een groep Tsjechische intellec-
tueelen. in samenwerking met den gevluch-
ten ex-president Benesj, probeert door klei
ne of grootere daden van tegenstand, rust
en orde in het protectoraat Bohemen en
Moravië te verstoren. Daarbij kon worden
geconstateerd, dat de raddraaiers van deze
daden van tegenstand vooral ook aan de
Tsjechische hoogescholen te vinden zijn.
Daar deze elementen zich op 28
October en 15 November er toe heb
ben laten verleiden handtastelijk te
gen individueele Duitschers op te
treden, werden de Tsjechische hooge
scholen voor den duur van drie ja
ren gesloten, werden negen daders
doodgeschoten en werd een vrij groot
aantal betrokkenen gearresteerd.
Ook in Weenen moeilijkheden?
Politieman vermoord.
Volgens een in Maribor (Joegoslavië) ont
vangen bericht is gistermorgen een politie
ambtenaar te Weenen vermoord. De aanslag
zou verband houden met talrijke arrestaties,
welke dagelijks in Oostenrijk verricht wor
den sedert den bomaanslag te Muenchcn.
Aangezien, naar de Gestapo beweert, de
moordenaar in de richting van de Joegoslavi
sche grens is gevlucht, is deze grens giste
ren den geheelen dag hermetisch gesloten
geweest. Te Spielfeld werd de sneltrein Wee
nenTriest verscheidene uren opgehouden.
De reizigers moesten uitstappen en werden
door de S.S. nauwlettend gefouilleerd.
Er loopen in de vroegere Oostenrijksche
hoofdstad geruchten, dat de aanslag op Hit-
Ier, het werk zou zijn van een Oostenrijksche
monarchistische organisatie. Dit schijnt de
reden te zijn waarom men zoo weinig meer
hoort van de nasporingen naar de daders.
Men zou in Berlijn vreezen, bij tever door
tasten te stooten op groepen, die grooten in
vloed op de Oostenrijksche bevolking heb
ben.
Onrust?
Britsche officieele kringen weigeren hun
meening te geven over berichten van onrust
in Duitschland en meeningsverschillen tus
schen Hitier en de Duitsche legerleiders. In
politieke kringen werd gisteren evenwel ge
sproken over bepaalde aanduidingen, welke
deze berichten zouden bevestigen.
In veilige haven.
Gisteren zijn de s.s. „Statendam en „Rot
terdam" van de Holland Amerika Lijn te
Rotterdam aangekomen.
He „Statendam" had 362 passagiers aan
boord benevens een lading stukgoed, de
«Rotterdam" bracht geen passagiers mee,
doch had een regeeringslading in, bestaande
dit graan, meel en machinerieën voor den
Rijkswaterstaat.
De controle van schepen en papieren dij
Huins, ging, naar wij vernemen, zeer vlot.
Economisch leven «beide landen vloeit samen
De eerste ministers van Engeland en Frankrijk hebben een ge
meenschappelijke verklaring doen publiceeren, waarin gezegd wordt
dat de regelingen, welke reeds door beide regeeringen in toepassing
zijn gebracht, thans zijn versterkt en voltooid ter verzekering van
het gemeenschappelijke beleid op het gebied van luchtmacht, muni
tie, grondstoffen, petroleum, voedselvoorziening, scheepvaart en eco-
nomischen oorlog.
Hooge raad van oorlog bijeen.
De Hooge Raad van Oorlog heeft gisteren
te Londen een vergadering gehouden. De
bijeenkomst werd bijgewoond door Daladier,
generaal Gamelin,, admiraal Darlan en ge
neraal Vuilemin aan Fransche zijde en
door den Minister-President en de minis
ters van buitenlandsche zaken, coördinatie
der defensie en luchtvaart aan Engelsche
zijde.
Deze bijeenkomst van den Hoogen Raad
van Oorlog de derde sedert het uitbreken
van den oorlog, heeft ongeveer drie uur ge
duurd. Daladier, Gamelin en de andere
Fransche leden van den raad waren vroeg
in den ochtend met een vliegtuig uit Frank
rijk gekomen. Een uur na hun aankomst
ontmoetten zij Chamberlain, Kingslev Wood
en de andere Engelsehen, Bijna onopge
merkt kwamen zij bij het gebouw, waar de
vergadering werd gehouden, aan. Niettemin
had zich een groep hij den ingang gevormd.
Daladier en Gamelin werden hartelijk toe
gejuicht. Chamberlain, die op een wandel
stok leunde, had een ovatie in ontvangst
te nemen. Het was voor het eerst sedert zijn
jichtaanval. dat hij zijn woning had ver
laten.
De gemeenschappelijke verklaring van
Chamberlain en Daladier luidt als volgt:
„Teneinde een volkomen gebruik te ma
ken van de tusschen 1914 en 1918 opgedane
ervaring, hebben de regepringen van Enge
land en Frankrijk reeds bij het uitbreken
van den oorlog besloten, de economische
oorlogsvoering der beide landen op zoo vol
ledig mogelijke wijze te coördineeren Tot
dit doel zijn bij het begin der vijandelijkhe
den onmiddellijk maatregelen genomen
In overeenstemming met de besluiten door
Chamberlain en Daladier tijdens de laatste
bijeenkomst van den hoogen raad van oor
log genomen, zijn de regelingen, welke reeds
door beide regeeringen in toepassing waren
gebracht, thans versterkt en voltooid ter
verzekering van' het gemeenschappelijke
beleid op de volgende terreinen: luchtmacht,
munitie, grondstoffen, petroleum, voedsel
voorziening, scheepvaart en economischen
oorlog.
De nieuwe maatregelen, door beide regee
ringen aanvaard, voorzien in het voor het
gemeenschappelijk belang beste gebruik van
beider hulpbronnen voor grondstoffen, pro
ductiemiddelen, tonnage enz. Zij voorzien ook
in een gelijke verdeeling van beperkingen,
indien de omstandigheden 'n vermindering
der invoerprogramma's noodig zouden ma
ken.
De beide landen zullen voortgaan,
hun invoerprogramma's gemeen
schappelijk op te stellen en concur
rentie bij de aankoopen, welke vol
gens die programma's in het buiten
land zullen worden gedaan, vermij
den.
De tenuitvoerlegging dezer werkzaamhe
den is opgedragen aan een permanente
BritschFransche coördinatiecommissie, die
onverwijld zal worden ingesteld.
Do bereikte overeenstemming, welke zoo
noodig tot andere terreinen kan worden
uitgebreid, biedt opnieuw het bewijs, dat
beide landen vastbesloten zijn, hun krachts
inspanning voor den oorlog in zoo groot mo
gelijken omvang te coördineeren. Op deze
wijze zijn de regelingen, ter organisatie van
het gemeenschappelijk beleid, welke in den
vorigen oorlog pas na het derde jaar tot
stand gekomen waren, thans twee maanden
na het uitbreken der vijandelijkheden, in
toepassing gebracht".
Havas noemt de coördinatie ook van het
economisch beleid der geallieerden de be
langrijkste gebeurtenis sedert het uitbreken
van den oorlog.
Zij heeft natuurlijk in de eerste plaats be-
teekenis voor de eigenlijke FranschBrit
sche samenwerking, maar is zeker ook van
groot belang voor de economische wereldbe-
trekkingen.
De genomen besluiten hebben ten doel, den
oorlog in zoo kort mogelijken tijd te winnen,
met vermijding van een verdeeling van
krachtsinspanning en middelen. Evenals bij
de toewijzing van het commando steunt men
op de ervaring van den vorigen oorlog, die
geleerd heeft, dat in een verspreide orde
geen overwinning wordt behaald.
Er is voorzien in de instelling van zes
commissies, die zich respectievelijk moeten
bezig houden met de luchtvaart, wapening
en grondstoffen, petroleum, voedselvoorzie-
SCHERPE VEROORDEELING DOOR DEN
RAAD VOOR DE LUCHTVAART.
Men zal zich het ongeval met het
K.L.M.-vliegtuig type Koolhoven F.
K. 43, „Het Krekeltje" op het Vlis-
singsche strand herinneren. Zoowel
de bestuurder als de beide mede.-in-
zitenden kwamen hierbij om het le
ven.
De Raad voor de Luchtvaart is thans tot
de volgende conclusie over de oorzaak van
de ramp gekomen:
Het ongeval is veroorzaakt, doordat de
bestuurder, de 19-ajrige vlieger-leerling R.
van Tijen, een scherpe bocht met te weinig
snelheid heeft gemaakt, waardoor het vlieg
tuig is overtrokken en weggevallen, terwijl
de hoogte te gering was om het vliegtuig te
redresseeren
Opgemerkt zij hierbij, dat de bestuurder
door het vliegen op geringe hoogte boven
het strandgedeelte het verbod, vervat in ar
tikel 60 bis, eerste lid, onder b. van het
luchtverkeersreglement, beeft overtreden.
Den raad is verder gebleken, dat 'het
vliegtuig achterlijker beladen was. dan vol
gens het bewijs van luchtwaardigheid was
Toegelaten. De raad acht de handelwijze
van den monteur de Bruijn, die naliet den
bestuurder hierop te wijzen, ontoelaatbaar.
Ook instructeurs gaan niet vrij uit.
Overigens meent de raad, dat ook de be
stuurder en de instructeurs hier niet vrij
uit gaan. De bestuurder heeft als gezagvoer
der den plicht, alvorens een vlucht aan te
vangen, zich te overtuigen, dat het vliegtuig
met inbegrip van de belading in orde is,
terwijl de instructeurs dienen toe te zien of
door hun leerlingen alle voorschriften wor
den nagekomen.
De raad is tevens' van meening, dat het
beter ware geweest, indien de instructeurs
van Tijen niet voor het uitvoeren van de
vlucht naar Vlissingen hadden aangewe
zen. Het was hun immers bekend, dat van
Tijen de hem gegeven opdrachten meer
dan eens had overschreden. Door hem te
laten vliegen naar Vlissingen de woon
plaats van zijn ouders - heeft dei nstructeur
hem onnoodig in verleiding gebracht zijn
instructie te veronachtzamen.
Zoowel op grond van hetgeen hier
boven omtrent de belading werd op
gemerkt. als van de omstandigheid,
dat van Tijen noodeloos van zijn
route is afgeweken en boven het
Vlissingsche strand op lage hoog
te gevlogen heeft, kan de raad zich
niet onttrekken aan den indruk, dat
de discipline bij de door de K.L.M.
verzorgde Rijksopleiding tot bestuur
der van verkeersvliegtuigen te wen-
schen overlaat.
De raad vertrouwt inmiddels, dat vanwe
ge de K.L.M. de noodige maatregelen zullen
worden genomen om hierin verbetering te
brengen.
Het gebeurde op TexeL
De raad herinnert er nog aan, dat de heer
van Tijen op 26 Mei 1939, ongeveer 14 da
gen voor de ramp met het Krekeltje, bij een
poging om op het luchtvaartterrein Texel
te landen een ongeval had met een vlieg
tuig van het zelfde type (Koolhoven FK 43)
waarbij het vliegtuig over den kop sloeg en
vrij ernstig beschadigd werd.
ning, scheepvaart en economischen oorlog.
Deze commissies zullen niet slechts coördi-
neerende, doch ook uitvoerende lichamen
zijn.
Na een balans van de hulpbronnen
en de behoeften van beide landen te
hebben opgesteld, zullen zij de grond
stoffen ter gemeene beschikking moe
ten stellen.
Zij zullen ook haar aandacht aan de aan-
kooperl in het buitenland wijden.
Voor de economische wereldbetrekkingen
beteekent de gemeenschappelijke verklaring
dat de landen, die grondstoffen, industrie
producten en levensmiddelen hebben te le
veren, voortaan zullen hebben te onderhan
delen met een organisme, dat voor rekening
van de twee staten optreedt.
Reynaud's ideaal nabij?
Gisteren publiceerden wij de denkbeelden
van den Franschen minister van finantiën,
Paul Reynaud, die in een economische fe
deratie tusschen Groot Brittannië en Frank
rijk, de eerste stap ziet in de richting van
het stichten der
Vereenigde Staten van Europa.
Daartoe zou echter noodig zijn een tolunie,
welke bij het verschil in levensstandaard der
beide landen groote moeilijkheden zou ge
ven.
Niet te ontkennen valt echter, dat de thans
gezette stap een fiksche schrede voorwaarts
kan beteekenen naar het Reynaud toege
schreven doel.
Immers gezamenlijke inkoop, samenvoe
gen der scheepvaarttonnage, ter gemeene be
schikking stelling der voorraden, 't zijn alle
maatregelen, welke als vanzelf een steeds
inniger contact ook op monetair gebied zul
len brengen.
Vereenigde Staten van Europa! 't Klinkt
in deze dagen van grooten nood als 'n be
spotting.
Of zou juist deze hoogste nood het goede
baren
Begrooting van Onderwijs wekt te
leurstelling. Zijn de resultaten
van het onderwijs onbevredigend?
VRIJGEVING VAN GEVORDERDE
SCHOOLGEBOUWEN GEVRAAGD.
In het zoo juist verschenen voorloopig
verslag der Tweede Kamer over de begroo
ting van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen wordt natuurlijk weer door velen
op verbetering van de leerlingenschaal aan"
gedrongen.
Niet de juiste weg.
De regeering wil blijkbaar aan de bezwa
ren tegen de te groote klassen tegemoet
komen door op grootere schaal dan tot dus
verre in bijzondere gevallen rijksvergoe
ding te verleenen voor boventallige onder
wijzers. Dit. achten de hier aan het woord
zijnde leden niet den goeden weg. Daar
door immers wordt afgeweken vaii de wet
telijke voorschriften, die het recht op ver
goeding uit 's Rijks kas aan objectieve
normen binden.
Tegenover de in dit verslag geuite teleur
stelling van velen, dat op de begrooting 1940
geen gelden zijn uitgetrokken voor een ver
laagde leerlingenschaal, staat de meening
van verscheidene anderen, die meenen dat de
Defeiisiekosten zulks onmogelijk maken.
Sommige leden vragen om een billijker
vergoeding voor de zelfstandig optredende
z.g. kweekelingen met akte.
Resultaten onderwijs onbevredi
gend?
Van verschillende zijden werd de
meening uitgesproken, dat de resul
taten van ons onderwijs niet bevre
digend zijn. Dit zou voor een groot
deel moeten worden toegeschreven
aan de inrichting van het schoolwe
zen, welke dringend herziening be
hoeft.
Aansluiting op middelbare scholen.
Verschillende leden dringen er op aan,
dat. de aansluiting van het lager en het
middelbaar en voorbereidend hooger onder
wijs eerst na het doorloopen van het zeven
de leerjaar der lagere school zal geschieden.
Velen achten den tijd gekomen, om het
Vak lichamelijke oefening voor alle lagere
scholen verplichtend te stellen.
Verder wordt om maatregelen
gevraagd tot het vrijgeven van de
door Defensie gevorderde school
gebouwen.
Tenslotte dringt men algemeen aan op
een spoedige en definitieve oplossing van
het spellingsvraagstuk.
I
Verwachting: Geheel bedekt tot
zwaar bewolkt, tijdelijk eeni
ge regen, weinig verande
ring in temperatuur, matige
tijdelijk wellicht krachtige
W. tot Z.W. wind.
Accountantskantoor
Lid N, I. v. B
Lid. Ned. Gen. v. Acc.
Loodsgracht 72 - Tel. 560
DREIGBRIEFSCHRIJVER KREEG
REVOLVER ONDER ZIJN NEUS IN
PLAATS VAN EEN PAKJE BANK
BILJETTEN.
Ongeveer zes weken geleden kreeg de fa
milie B. te Oegstgeest een dreigbrief, waar
in B. werd verzocht, een bedrag van f 300,
op een bepaalde plaats te deponeeren.
Dit bedrag moest vo'gens den schrijver be
staan uit twaalf briefjes van f25.welke
bij avond in een couvert op commando van
den schrijver in de Leidsche Hout moesten
worden neergelegd.
De politie heeft alle moeite gedaan om den
dader in handen te krijgen, doch deze ver
scheen niet op het door hem afgesproken
uur.
Eenige dagen geleden evenwel ontving de
familie B. opnieuw den dreigbrief, waarin
werd herinnerd aan den eersten brief. Don
derdagavond om 8.30 uur moest het bedrag
op dezelfde plaats als in de eerste brief ge
noemd, worden gedeponeerd.
De politie awam op het idéé om een
veldwachter in kleeren van een dei-
dames B. te kleeden en deze den weg
te laten volgen, die door den schrij
ver van de dreigbrief was aange
geven.
De veldwachter was nauwelijks in
de Leidsche Hout toen een wielrij
der hem volgde en het commando
gaf het bedrag aan geld te laten val
len.
Inplaats van geld te laten vallen haalde de
veldwachter zijn revolver te voorschijn en
arresteerde den man, die bleek te zijn de
23-jarige G. O. uit Leiden.
Hij heeft inmiddels een volledige beken
tenis afgelegd.
ONWETEND VAN SOCIALE BEPALINGEN
Het Tweede Kamerlid Hermans heeft den
minister van Defensie de volgende vragen
gesteld.
Is het den minister bekend, dat militaire
leiders van Defensiewerken, waarbij burger
arbeiders zijn te werk gesteld, niet op de
hoogte zijn van de voor zulke arbeiders
geldende sociale bepalingen, zoodat het
herhaaldelijk voorkomt, dat zulke arbeiders,
ook nog nadat zij zich tot den minister heb
ben gewend, soms weken-, ja, maandenlang
moeten wachten vóór hun een hun toeko
mende uitkeering bij ziekte wordt uitbe
taald?
Zoo ja, is de minister dan bereid, zoo
danige maatregelen te treffen, dat derge
lijke vertraging, die een arbeidersgezin in
groote moeilijkheden kan brengen, niet
meer voorkomt?
GEHEIME RADIOZENDER.
Door den radiocontroledienst der PTT is
in samenwerking met de gemeentepolitie te
Heemstede ten huize van W. K. aldaar een
clandestiene radiozender in beslag genomen.
Procesverbaal is opgemaakt.
HOE HERKENT MEN EEN DEENSCH
VLIEGTUIG?
IVitte kring met roode band en
Deensche vlag.
De kenmerking der nationaliteit van de
vliegtuigen der Deensche weermacht zal
volgens een besluit van de ministeries van
oorlog en marine geschieden door gebruik
van het nationaliteitsteeken, een witte kring
met een rooden band, benevens door de
Deensche vlag, zulk om de nationaliteit nog
duidelijker dan tot dusverre te doen uitko
men.