Niet voorzien van paravanes
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
vL/EERBERICHT
SUIKERBON No. 7
Jeugd zal den strijd
voortzetten
Thyssen
waarschuwde Hitier
Noodlottige
zekerheid
te Waddinxveen
Duitsch vliegtuig
neergeschoten
De ramp van de
Simon Bolivar
Duitsche vliegtuigen
boven Londen
Onze vliegers
schoten vaak
dinsdag
21 NOVEMBER 1939
67e JAARG. No. 8779
Praag thans een provinciestad
Deze instrumenten
hadden het schip
kunnen redden
DE BILT SEINT:
Waar de Simon Bolivar"
verging
heldersche courant
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON
50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Uttg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Geheime oproep
der Tsjechische
studenten
Onze colleges zijn voor drie jaar
gesloten, om de Tsjechische jeugd te
wurgen en iedere mogelijkheid voor
haar ontwikkeling weg te nemen.
Onze eenige misdaad is, dat wij Tsje
chen zijn. Na de bezetting in Maart
Jl. zochten wij de bron van onze be
schaving in de geschiedenis van het
verleden van onze natie. Toen wer
den de tekstboeken in onze univer
siteiten en scholen weggenomen en
werden andere in dezelfde taal, maar
Duitsch naar den geest uitgegeven.
In plaats van de beloofde cultureele
autonomie werd de Pruisische hiel
toegepast, die de Tsjechische gedach
te en de nationale gevoelens ver
krachtte. Nu zijn de scholen geslo
ten en Praag, de stad waar geduren
de duizend jaren de beschaving van
Oost en West elkander hebben ont
moet, wordt teruggebracht tot het
peil van een provinciestad."
Wij hebben optochten gehouden in
de straten om te toonen, dat wij ge
bleven zijn zooals wij in het verle
den waren. Gedurende vele dagen
werd bloed vergoten in Praag en dui
zenden werden weggezonden om te
gaan in gevangenis en concentratie
kampen. Dat waren de eerste Duit
sche antwoorden. Nu komt de slui
ting van onze scholen en worden wij
weggehaald voor dwangarbeid. Wij,
de jeugd van Bohemen en Moravië
zullen echter niet versagen en den
strijd voortzetten voor de vrijheid
van geest en de onafhankelijkheid
van ons dierbaar vaderland.
Dit is de tekst van een geheim manifest,
dat thans van hand tot hand gaat in het
Protectoraat en vooral in jeugdherbergen
wordt verspreid.
Beter dan ellenlange commentaren ver
tolkt 't de gevoelens wel'ke in de Tsjechische
jeugd leven en ongetwijfeld heimelijk door
de meerderheid van liet volk worden ge
deeld.
Von Neurath naar Berlijn.
Uit betrouwbare bron, welke in nauwe
relatie tot de Wilhelmstrasse staat, wordt
door U.P. vernomen, dat von Neurath naar
Berlijn is geroepen, om aan Hitier verslag
uit te brengen over de ongeregeldheden in
het protectoraat.
Volgens deze berichten is ook staatssecre
taris Frank naar Berlijn teruggeroepen.
Naar tevens uit betrouwbare bron verno
men wordt, zijn een aantal hooge S.S.-func-
tionarissen gelijktijdig naar Praag gezon
den, teneinde het herstellen van de orde m
het protectoraat ter hand te nemen.
Frank werd onlangs benoemd tot „Grup-
penfuehrer", of generaal bij de S.S., hetgeen
hem denzelfden rang geeft bij de S.&. als
von Neurath.
Von Neurath's rang is echter slechts een
eeretitel, terwijl Frank's rang 'n actieve is.
Volgens goed ingelichte kringen beteekent
dit, dat Frank, die een Sudeten-Duitscher
's en als meer radicaal beschouwd wordt
dan sommige andere officieele Duitsche per
soonlijkheden in het protectoraat, een groo-
iere uitvoerende macht in de S.S. in het pro
tectoraat heeft, dan von Neurath.
Reizigers verhalen.
.Uit Bohemen gekomen reizigers verhalen
nieuwe bijzonderheden over de vijf dagen
van terreur die Praag beleefd heeft.
Volgens deze reizigers zou het aantal
terechtstellingen veel hooger zijn
dan dat, hetwelk door het Duitsche
Nieuwsbureau toegegeven is. Men
spreekt over 120. Bijna 8000 studen
ten en Tsjechische leeraren zouden
in den nacht van 16 op 17 November
en overdag op 17 November zijn ge
arresteerd. De arrestaties werden niet
alleen verricht in de studententehui
Zcn en colleges, maar zelfs in parti
culiere woningen waar studenten ka
mers hadden gehuurd. Voor het
meerendeel werden de gevangenen
naar Duitschland vervoerd.
Ue negen studenten, die op 17 November
avonds gefusilleerd zijn na een overdac
u uitvoer gelegde razzia in de colleges w er
en niet blindelings gekozen onder degenen
c ie deelgenomen hadden aan de betoogingen
van la November. Het waren eenvoudig de
voorzitters van alle studentenvereenigingen.
Under hen bevond zich de zoon van den
vroegeren minister van handel, Matoesek.
Er zijn geen studenten meer in Praag. De
Gestapo heeft zelfs de klinieken en hospita
len doen ontruimen waar een honderdtal
personen werd verpleegd, voor het meeren
deel studenten die gewond waren tijdens de
tioebclen van 28 October en 15 November.
De families worden in onzekerheid gelaten
en krijgen geen berichten.
Gisteravond om zeven uur heeft de Praag-
sche radio de opheffing aangekondigd van
de sluiting der openbare localiteiten op tien
uur des avonds. De staat van beleg wordt
echter gehandhaafd en Praag blijft bezet
door 20.000 SS en SA-mannen, die gewapend
zijn.
De „gouden beurs van Hitier" sprak
zich met nadruk uit tegen de poli
tiek van de Rijksregeering.
In een brief aan „United Press" heeft de
Duitsche industrieel Fritz Thyssen, veelaf
genoemd „de gouden beurs van Hitier", die
zich te Locarno heeft gevestigd, het vol
gende meegedeeld:
Als lid van den Rijksdag heb ik
mij tijdig en met nadruk uitgespro
ken tegen den oorlog en de huidige
politiek van de Rijksregeering. Dit
politieke standpunt dreigde gevol
gen te hebben, die mij dwongen
Duitschland te verlaten.
Thyssen voegde er aan toe het te betreu
ren dat er in de buitenlandsche pers ver
halen waren verschenen die rechtstreeks
noch zijdelings van hem afkomstig waren.
Hij deelde mede zich voor te behouden het
oogenblik te bepalen waarop hij de open
bare meening kon inlichten. Op het oogen
blik was daarvoor z.i. nog geen reden.
Aan de angstige spanning in een dokters
gezin te Waddinxveen is een droevig einde
gekomen. De vader van den dokter en de
moeder van zijn vrouw, die na een visite
samen per auto naar huis waren gegaan,
blijken verdronken te zijn in de Rotte onder
Terbregge. gemeente Hilligersberg.
Na lang zoeken en dreggen aldus wordt
uit Hilligersberg gemeld, heeft gisteravond
omstreeks half zever de politie uit de Rotte
onder Terbregge (gem. Hilligersberg) de
auto opgehaald, waarmede de heer B. H.
Wormgoor, graanhandelaar te Zutfen en me
vrouw van Ommen uit Hillegersberg in den
nacht van Zaterdag op Zondag jl. van Wad
dinxveen naar Hillegersberg waren vertrok
ken. Het lichaam van den bestuurder is op
eenigen afstand van de auto teruggevonden.
Het stoffelijk overschot van mevrouw van
Ommen bevond zich nog in den wagen.
De beide ontzielde lichamen zijn naar het
lijkenhuisje te Hilligersberg overgebracht.
Met behulp van een kraanwagen is de
auto uit het water gelicht.
VAN DEN GROND AF BESCHOTEN.
Naar de Regeeringspersdienst meldt, is
gisterochtend bij Roermond een Duitsch
militair vliegtuig gesignaleerd, dat van den
grond af onder vuur is genom.en Het Duit
sche toestel is neergestort, waarbij de be
stuurder om het leven is gekomen.
De foto hieronder laat de plaats
zien, waar het Duitsche toestel neer
stortte.
NOG ENKELE GEREDDEN.
In den loop van den dag van gis
teren heetf de directie van de K.N.
S.M. uit Engeland nog enkele namen
opgekregen van opvarenden van 't
stoomschip Simon Bolivar, die tot
de geredden behooren, benevens en
kele verbeteringen op de reeds ver
strekte opgaven. Het is nog niet met
zekerheid na te gaan in hoeverre
de nieuwe namen het totaal aantal
vermisten welk totaal aanvanke
lijk 126 bedroeg verminderen.
KONINKLIJKE DEELNEMING.
H.M. de Koningin heeft gistermiddag een
telegram gezonden aan de directie van de
Koninklijke Nederlandsche Stoomvaart
Maatschappij om deelneming te betuigen
met de ramp van de Simon Bolivar, met
het verzoek telefonisch te worden ingelicht
over den toestand der overlevenden.
Het stoomschip „Oranje Nassau" van de
Stoomvaartmaatschappij „Zeeland" zal mor
genmiddag te Vlissingen aankomen met
150 passagiers van het stoomschip „Simon
Bolivar"
Aangenomen moet worden, dat de post
geheel verloren is gegaan.
Verschillende Nederlandsche dagbladen
maken er aanmerking over, dat het schip
niet voorzien was van z.g. paravanes. in
strumenten om de kabels van do mijnen
door te snijden. Het schijnt dat verschillen
de reederijen paravanes hebben besteld,
doch dat de levering met veel stagnatie
geschied.
De schout-bij-nacht Heeris, hoofd van het
bureau Zeeverkeer van den marinestaf zegt
echter dat als alle reederijen tijdig van
de door de marine aangeboden bemiddeling
en service hadden gebruik gemaakt, dan
zou er uiteraard op het oogenblik reeds
een veel grooter aantal van deze beveili
gingsinrichtingen geleverd kunnen zijn en
zouden practisch alle biervoor in aanmer
king komende Nederlandsche koopvaardij
schepen hiervan bij varen door een gevaar
lijke zone voorzien kunnen zijn.
De Kon. Ned. Marine heeft zich geruimen
lijd geleden bereid verklaard tot het geven
van alle mogelijke inlichtingen en adviezen
en om zich te belasten met de controle op
in gebruik genomen paravanes. De marine
beschikt immers over een speciaal hiertoe in
gericht atelier.
De lezing der directie.
De directie van de K.N.S.M. deelt ons naar
aanleiding van in de pers gemaakte opmer
kingen inzake het niet gebruiken van para
vanen door de „Simon Bolivar" het vol-
gede mede:
Door haar werden op September j.1. bij
het ministerie van defensie via den inspec
teur generaal voor de scheepvaart enkele
stellen paravanen besteld met de bedoeling
deze o.a. te doen aanbrengen op haar
grootste passagiersschepen tenminste voor
zoover deze zouden blijven varen in de ge
vaarlijke zones. Deze paravanen zijn dooi
de K.N.S.M. nog niet ontvangen. Ten opzich
te van het gebruiksnut van paravanen
merkt de directie nog op, dat hieromtrent
de meeningen der nautici zeer uiteenloopen.
Verkenningsvluchten
schaal.
op groote
NOG GEEN BOMMEN
Voor het eerst in dezen oorlog zijn de
Duitsche vliegtuigen tot ver boven Enge
land doorgedrongen. Boven de City van
Londen en in de buitenwijken Essex en
Kent zijn machines gesignaleerd.
Er werd geen alarm ge-maakt en de toe
stellen werden door het luchtdoelgeschut
verjaagd zonder bommen te hebben gewor
pen.
Het Duitsche Nieuwsbureau zegt over
deze gewaagde tochten:
De Duitsche luchtmacht heeft den zeer
ongunstigen weersomstandigheden ten spijt,
de vcrkenningsactic tegen Engeland en
Frankrijk voortgezet. Bij zwaren storm en
veelvuldige regenbuien, die vaak slechts
een gedeeltelijk zicht toelieten, zijn de baai
van Scapa Flow, Schotland, Zuid-Engeland.
de kusten van het Kanaal en Noord-Frank
rijk verkend. Do vliegtuigen, welke zes tot
zeven uur onderweg waren, brachten waar
devolle resultaten mede. In het Noorden en
Zuiden is voor geruimen tijd luchtalarm ge
maakt. On de omgeving van Londen zijn
de verkenners tevergeefs door jagers en
luchtdoelgeschut bestreden. De vijandelVke
afweer kon de hoogte der Duitsche toestel
len niet bereiken.
In Frankrijk is herhaaldelijk alarm ge
maakt, steeds voor korten tijd.
Incidenten kwamen niet voor.
De 10-jarige Christina Wensvoort uit
Rotterdam behoorde tot degenen, die bij
de ontzettende ramp van het Nederland
sche schip gered kon worden. Zij werd
opgenomen in het SI. Barthelomew's
Hospital te Londen, waar zij een zorg
zame verpleging kreeg.
Verwachting: Plaatselijk och
tendmist, overigens gedeel
telijk bewolkt, geen neer
slag van beteekenis, iets
kouder, zwakke tot matige
veranderlijke wind.
Duitsche piloot zwaar gewond.
Naar de Tel. verneemt, is Zaterdag bij het
incident tusschen een Nederlandsch en een
Duitsch vliegtuig bij Vlieland een der Duit
sche piloten zwaar gewond. Het bewuste
vliegtuig is langs een grooten omweg en
met groote moeite thuisgekomen.
Op het oogenblik voert de Nederlandsche
legatie met de Duitsche regeering besprekin
gen over deze kwestie.
Op bovenstaand kaartje is de route (met
dikke zwarte lijn) aangegeven, die de neu
trale schepen volgen, wanneer zij zich langs
de Oostkust van Engeland via „The Downs"
naar de vrije en sperzone willen begeven.
Het Nederlandsche passagiersschip, de
„Simon Bolivar" van de K.N.S.M. liep (waar
met zwart pijltje op de kaart aangegeven)
hierbij op een mijn, nabij het lichtschip
„Sunk".
Voorts is, naar uit Harwich wordt verno
men de aandacht gevestigd op de aanwe
zigheid van het gevaarlijke wrak bij het
lichtschip „Sunk".
Tevens met het oog op de aldaar zich be
vindende mijnen, moeten de schepen aan-
loopen op het lichtschip „Shipwash" (zie de
kaart) en daar een loods nemen.
Huismoeders opgeletl
De Minister van Economische Za
ken deelt mede, dat gedurende het
tijdvak van Dinsdag 21 November
a.s. tot en met Zondag 10 December
a.s. de met „7" genummerde bon
der rijksdistributiekaart recht geeft
op het koopen van een kilogram
suiker.
