De statistiek van het hart
verleden
Jan Zeedijk in Amerika
Hoe echtparen elkaar vinden
Een origineele
enquête
Radioprogramma
De Avonturen van
van het
Oprichting
aardappelvlokkenfabriek
Uitvoer van eieren
en pluimvee
Ex-keizer aan groot
gevaar ontsnapt
Heethoofdige motorrijder
door R. J. VAN NEERVOORT
De trouwlustigheid in Neder
land duurt evenals trou
wens in vele andere Europee-
sche landen nog onvermin
derd voort. Zelden heeft het
huwelijk zoo'n „hausse" be
leefd als na de oorlogsverkla
ring van Engeland en Frank
rijk aan Duitschland.
Ongetwijfeld zal men zich, wanneer
men weer enkele jonggehuwden tege
lijk het stadhuis ziet verlaten, wel
eens afvragen: „Hoe hebben al die
paartjes elkaar eigenlijk gevonden?"
Wel, er leiden vele wegen naar Rome,
en ook vele naar het huwelijk. Een
origineele statistiek, die na een en
quête onder duizenden echtparen te
Weenen werd samengesteld, geeft
hierop antwoord, en verraadt aan al
diegenen, die erbij geïnteresseerd
zijn, hoe men het het beste kan aan
pakken.
Verbazingwekkend veel jeugdvriendschap
leidt tot een huwelijk, hoewel dit weer vol
strekt niet inhoudt, dat alle jeugdkameraad-
jes later met elkaar in het huwelijk treden.
Toch is het wel merkwaardig, dat ruim 26
procent van de „ondervraagde" getrouwde
menschen vertelden, elkaar in hun prille
jeugd, op de banken van de lagere school
of van de H.B.S. te hebben leeren kennen;
een klein gedeelte had elkaar ontmoet op de
universiteit.
Haast net zoo groot -r- ruim 24 procent
is 't percentage van die echtelieden, diedoor
bemiddeling van gemeenschappelijke vrien
den, op familiefeestjes of op een vriendschap
pelijke bijeenkomst dep weg tot elkaar en
naar den Burgerlijken Stand vonden.
Beroepshuwelijken in de meest
uiteenloopende „takken van be
drijf".
Een belangrijke factor voor het sluiten van
een huwelijk is de „werkplaats". Dertien pro
cent der ondervraagde paartjes zijn beroeps
collega's gewees, en hebben elkaar in de
fabriek, op kantoor, in de winkel of op een
ander gemeenschappelijk werkterrein leeren
kennen en liefhebben. In dit verband moeten
b.v. ook de vele doktoren genoemd worden,
die met een verpleegster in het huwelijk zijn
getreden, om daarna gezamenlijk hun beroep
te -kunnen uitoefenen. Hieronder vindt men
vaak 'n prachtig voorbeeld van hetgeen be
reikt kan worden door twee menschen met
dezelfde ambitie en een groote liefde tot el
kaar. Hoe vaak immers ziet men, dat zoo n
echtpaar naar streken trekt, waar weinig of
geen blanken wonen, om de hulpbehoevende
inheemsche bevolking te redden van vele
ziekten.
Filmhuwelijken.
Ook op een ander gebied ziet men in de
laatste jaren telkens meer huwelijken tot
stand komen, huwelijken bovendien, die
in tegenstelling met vroeger jaren tot ie
ders verbazing lang stand blijken te houden.
Wij doelen hier op de filmhuwelijken. Vroe-
FEUILLETON
Naar't Engelsch van A. W. Marchmont
32.
Zoodra ze over dit onderwerp uitgepraat
waren, kwam de datum van hun huwelijk
weer op het tapijt en ze spraken af dat de
Montalt den volgenden dag voor een speciale
vergunning zou zorgen.
Den volgenden morgen ging hij naar Lon
den terug; Dora bleef in haar hotel achter in
het vooruitzicht van een eenzamen en vreug-
deloozen dag zonder het gezelschap van haar
aangebeden hartsvriend! Na in het gerechts
gebouw geweest te zijn om de huwelijksver
gunning aan te vragen, nam hij een taxi naar
Dessies flat. Alles ging van een leien dakje
en hij was in een opperbest humeur.
„Het is toch wonderlijk, wat je met bluf
en brutaliteit in deze wereld kunt bereiken,"
peinsde hjj. „Toen ik dien dag in Ostende dien
sukkel van een Vezey uit de handen van dat
stel matrozen redde, had ik er geen flauw
idee van, dat ik dat rijke vrouwje zou inpik
ken en de robijnen ooit weer terug zou zien. En
dit is warempel gelukt ondanks het feit, dat
ik herkend ben door een paar menschen, die
het slechtste weten wat er van mij te weten
is."
Hij gaf den chauffeur een royale fooi en
liep Dessies trap op met het zelfbewuste air
van een man, die zeker is van zijn overwin
ning.
Met opgewekte gemoedelijkheid begroette
bij het meisje.
„Ik vond het beter eerder te komen dan
afgesproken was, Merrion," begon hij. ,,Ik
weet. dat mijn bezoeken u niet aangenaam
zijn. Dat spijt mij natuurlijk, omdat mijn ge
voelens ten opzichte van u van den meest
Zooals de ouden zongen
ger dacht men, dat het aanbevelenswaardig
was een huwelijk van een filmster geheim
te houden; tegenwoordig wordt een actrice
of acteur juist populairder, naarmate zijn of
haar huwelijk gelukkig is, Wij herinneren
aan het gelukkige en jarenlange huwelijk
van; Biijg Crosby en Dixie Lee; Jeanette
MacDonald en Gene Raymond; Mary Pick-
ford en Buddy Rogers; Joel McCrea en Fran-
ces Ilee; Charles Bover en Annabella; Clark
Gable en Carole Lombard.
Spori'kameraadschap.
Dat ook de sport in dit verband een groo
te rol speelt, toont het cijfer van de huwe
lijken, die uit sportkameraadschap zijn ont
staan. Het laatste bekende sporthuwelijk is
dat tusschen Helen Wills, de beroemde Aine-
rikaansche tennisspeelster en den Ierschen
polospeler Aldan Roark. Ruim 10 procent der
ondervraagde echtelieden verklaarden, el
kaar te hebben leeren kennen bij gemeen
schappelijke sportoefeningen, of als leden
van eenzelfde sportclub.
Veelvuldig is ook een reis de stichtster
van een huwelijk. Negen procent bedraagt
het hiervoor herkende cijfer. Toekomstige
echtparen maakten kennis met elkaar in een
treincoupé, in een hotel of in een pension,
en zoo kon het geschieden, dat het vacantie-
reisje aanleiding gaf tot een huwelijk.
Acht procent van de ondervraagden ont
moetten elkaar tijdens een bezoek aan een
concert, een schouwburg, 'n bioscoop of een
openbare feestelijkheid. Bij zulke gelegen
heden is vooral de stemming zeer geschikt
voor het aanknoopen van teedere banden.
Gedeeld leed.
Dat gedeeld leed half leed is, bewijst het
feit, dat 6. procent der echtparen elkaar heb
ben leeren kennen, doordat zij patiënten wa
ren van eenzelfdcn geneesheer, of gasten van
hetzelfde ziekenhuis of sanatorium, en waar
schijnlijk juist omdat zij elkanders kwalen
en klachten zoo goed begrepen, besloten den
beroemden (of beruebten) weg naar het stad
huis gezamenlijk af te leggen.
De óverige vier procent der ondervraagde
echtparen hebben elkaar gevonden door het
een of andere, onvoorziene toeval, of door
een merkwaardige gebeurtenis, zooals bij
voorbeeld een verkeerde telefoonverbinding,
een auto-panne, een verloren tasch.je, een
weggeloopen hond, een plotselinge onweers
bui, of soortgelijke toevallige omstandighe
den.
Ministerieele steun.
Van officieele zijde vernemen wij. dat de
minister van Economische Zaken zich, ter
versterking van de veevoederpositie in ons
land, in beginsel bereid heeft verklaard, de
oprichting van een aardappelvlokkenfabriek
mogelijk te maken door het geven van een
nader te formuleeren garantie.
Uitvoerverbod, slechts administratie
ve maatregel.
Van enkele zijden hebben liet departement
van Economische Zaken vragen bereikt
over den aard van het uitvoerverbod voor
eieren en pluimvee, dat Woensdag j.1. is
afgekondigd.
Ter vermijding van misverstand wordt met
nadruk nogmaals medegedeeld, dat dit z.g.
uitvoerverbod slechts een administratieve
maatregel is, welke dient ter aanvulling
van het uitvocrmonopolic, dat begin Septem
ber voor alle crisisproducten, w.o. eieren
en pluimvee, is ingesteld.
Gelijk bekend berust het monopolie voor
eieren en pluimvee bij de Nederlandsche
Centrale voor Eieren en Pluimvee te Beek
bergen.
Deze centrale geeft op de gebruikelijke wij
ze aan de exporteurs de uitvoermachtiging
af. Deze uitvoermachtiging dient tevens als
dispensatie van het uitvoerverbod, zoodat
geen bijzondere formaliteiten ter verkrij
ging van deze dispensatie behoeven te wor
den vervuld. De uitvoer kan dus geheel op
de normale wijze worden voortgezet.
Bijna onder afknappende beuken
bedolven.
Zondagmorgen heeft de ex-keizer een
eigenaardige belevenis gehad.
Toen hij na de morgenwijding met een
lid van het personeel, zooals gewoonlijk een
wandeling door het park maakte, was het
vrij stormachtig weer. Op een plek bij de
tennisbaan gekomen, waar drie reusachtige
beuken van meer dan één meter dikte staan
stak plotseling een cycloon op. De ex-keizer
was nauwelijks gepasseerd of de drie boo-
men knapten op twee en drie plaatsen af,
werden opgenomen en met reuzenkracht
meters den grond ingedrukt. De keizer, die
diep ontroerd was, begaf zich niettegen
staande dit voorval kalm weer huiswaarts.
Thuisgekomen heeft hij H.M. de Koningin
een telegram van oprechte deelneming ge
zonden naar aanleiding van de ramp met
de „Simon Bolivar".
Trachtte voetganster te oven-ijden.
De Rotterdamsche rechtbank heeft den
25-jarigen Rotterdamschen koopman M. J.
H. tot twee jaar gevangenisstraf veroor
deeld, omdat hij met zijn motor op een
kruispunt aan den Goi Ischen Singel te
Rotterdam getracht heeft een vrouw te
overrijden, die daar ter plaatse over het
trottoir liep.
Ernstige gevolgen heeft deze poging niet
gehad. Het Gerechtshof te 's-Gravenhage
heeft de opgelegde straf verlaagd tot één
jaar gevangenisstraf waarvan acht maan
den voorwaardelijk met een proeftijd van 3
jaar. Het motorrijwiel was in beslag geno
men en zal worden vernietigd.
WOENSDAG 22 NOVEMBER 1939.
Hilversum I. 1875 en 414.4 m.
NCRV-uitzending. 6.307.00 Onderwijs
fonds voor de Scheepvaart.
8.00 Berichten ANP.
8.05 Schriftlezing, meditatie.
8.20 Gramofoonmuziek (9.309.45 Geluk-
wenschen).
10.30 Morgendienst.
11.00 Gramofoonmuziek.
11.15 Ensemble v. d. Horst en gramofoon
muziek (12.0012.15 Berichten. Om 12.45
Berichten ANP).
1.15 Gramofoonmuziek.
2.002.55 Zang met pianobegeleiding en gra
mofoonmuziek.
3.00 Christ, lectuur.
3.30 Marcando-ensemble en gramofoonmuziek.
4.45 Felicitaties.
5.00 Voor de jeugd.
5.45 Gramofoonmuziek.
6.00 Land- en tuinbouwcauserie.
65.
Jan Zeedijk werd haastig naar het scheeps-
hospitaal gebracht en op de operatietafel ge
legd. De dokter fronste zijn voorhoofd, toen
hij het hoofd van Zeedijk onderzocht had.
„Hij is er slecht aan toe", mompelde hij bij
zichzelf. Doch toen hij verder ging met zijn
onderzoekingen kwam er een trek van hoop
op het gelaat van den dokter.
66.
„Het is een hersenschudding", zei hij ten
slotte. „Een zeer zware, maar Zeedijk halen
wij hier wel doomeen!"
„Wat een zelfvertrouwen!" riep een van de
officieren uit. „Ja," zei de dokter lachend, „hjj
had een op de vijftig kansen om er het leven
af te brengen. Je ziet, de wonderen zijn de
wereld nog niet uit!"
67.
Jan Zeedijk werd in bed gestopt, terwijl de
kruiser met de gevangenen aan boord zijn
weg vervolgde naar Norfolk. Hij kreeg heel
spoedig zijn krachten terug en voordat de
tocht ten einde was, zat hij weer op in bed,
terwijl hij verschillende bendeleden onder
vroeg. Hij kreeg op deze manier belangrijke
inlichtingen. Want de bendeleden waren ervan
overtuigd, dat het nu met de Schorpioenen
gedaan was.
68.
Maar in Seattle, Washington, was nog een
andere grote afdeling van de bende geves
tigd, aangevoerd door Dr. Centaur, die vroe
ger de rechterhand was geweest van het hoofd
der Schorpioenen. Jan Zeedijk besloot, zodra
hij er toe in staat was, naar Seattle te gaan.
Toen de „Hudson" in Norfolk was aangeko
men en aan een van de steigers gemeerd lag,
was Jan Zeedijk weer de oude. Hij haastte
zich naar Washington, legde daar tegenover
de autoriteiten den toestand uit en kreeg ver
lof om zich onmiddellijk naar de Westkust te
begeven.
6.30 Taalles en causerie: „De bediening, het
onderhoud en samenstelling van stoomketels
en stoommachines aan boord van schepen".
7.00 Berichten.
7.15 Causerie: „Onze gemeenschappelijke
schuld".
8.00 Berichten ANP, herhaling SOS-Ber.
8.15 Reportage.
9.15 Gramofoonmuziek.
9.30 Kamerorkest „Ars Nova et Antiqua".
10.00 Berichten ANP, actueel halfuur.
10.30 Kamerorkest „Ars Nova et Antiqua"
en solist.
11.15 Gramofoonmuziek.
11.5012.00 Schriftlezing.
Hilversum II, 301.5 m.
8.00 Berichten ANP, gramofoonmuziek.
9.30 Causerie „Onze keuken".
10.00 Morgenwijding.
10.20 Voor arbeiders in de Continubedrijven.
11.30 Voor de vrouw.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.15 VARA-orkest.
12.45 Berichten ANP, gramofboonmuziek.é
1.00 VARA-orkest.
1.151.45 Orgelspel en zang.
2.00 Kniples.
2.30 Residentie,-orkest en soliste (opn.).
3.15 Voor de kinderen.
5.306.35 VARA-orkest.
6.40 Grafologisch causerie.
vriendelijken aard zijn. Maar dit zal ons laat
ste onderhoud zijn en ik neem aan dat u mij
geven zult, waarvoor ik gekomen ben."
De komst van Daphne en wat deze gezegd
had, had Dessie den moed om hem te weer
staan gegeven.
„Vóór ik de steenen geef, moet ik zeker
heid hebben of u er recht op hebt," ant
woordde ze gedecideerd en de vastberaden,
haast uitdagenden toon, waarop ze sprak en
dien hij nog nooit eerder had gehoord, deden
hem nieuwsgierig en verbaasd opkiiken
„Ik ben niet gekomen om te onderhandelei
enkel om mijn eigendom in ontvangst te
nemen," verklaarde hij koel. „U weet he.j|
goed, dat ze van mij zijn."
„Sinds ons laatste gesprek is miss Dave-
nant bij mij geweest," deelde ze hem mee, „en
het is niet uitgesloten dat, als ik u de stee
nen geef, ik haar daarvan rekenschap zal
moeten afleggen. Ik heb ze van hdkr ge
kregen."
„Dat zegt me niets, ze zijn van mij hield
hij aan.
„Het is mogelijk, maar ik moet aan me
zelf denken," was het besliste wederwoord.
„Als ik ze u geef en miss Davenant mengt
de politie er in, wat moet ik dan zeggen? Ik
ben journaliste en moet in mijn eigen onder
houd voorzien, en weet welk risico eraan
verbonden is, als ik u de robijnen afsta.
Daarom moet u mij een verklaring geven
die mij zekerheid omtrent uw rechten ver
schaft en ook anderen, die eventueel inlich
tingen wenschen."
De Montalt begon zijn geduld te verhezen
„Wat bedoelt u?" viel hij boos uit. „Ik ben
geen idioot, dat ik mij een dergelijke behan
deling laat welgevallen. Hebt u de steenen
hier?"
„Ja zeker. Maar ik heb het advies gekregen
om, voor ik zeu ter hand stelde, u te vra
gen hoe ze in uw bezit kwamen. Wilt u me
dat vertellen?"
„Neen," klonk het vinnig, „dat gaat u geen
steek aan. Moet ik overigens uit uw woor
den opmaken, dat u er met iemand over ge
sproken hebt? U weet welke straf daarop
volgt?"
„Ja, die straf is me bekend," sprak Dessie
rustig. „Maar degeen met wie ik er over
gesproken het kent u zóó goed, dat ik tegen
over die persoon geen geheimhouding in acht
hoef te nemen."
„Geheimhouding of geen geheimhouding, ik
moet die robijnen hebben en dadelijk." Hij
legde zijn parpaluie neer en kwam met een
dreigende uitdrukking op zijn gezicht op het
meisje toe. „Wilt u ze mij geven of moet ik
ze nemen? U kent mij."'
„U bedoelt dat u, omdat ik hier alleen met
u ben, ze met geweld wilt nemen?" vroeg ze,
behoedzaam stap voor stap achteruit loopend.
„Ik bedoel, dat ik die robijnen moet hebben.
Kom, geen gekheid. Ik zal zeker geweld ge
bruiken als u mij daartoe noodzaakt. U lijkt
wel krankzinnig om op deze wijze met mij
te spelen."
Dessie was teruggeweken naar de deur
van een der andere kamers er bleef er, schijn
baar in het nauw gedreven, tegenaan staan.
De Montalt keek naar haar als een roofdier
naar een prooi, die zonder moeite gevangen
was.
„U kunt ze mij waarachtig beter vrijwillig
geven," ging hij voort op een toon, die een
mengeling van woede en dreigement inhield
en hij stond op het punt op haar af te vlie
gen en haar in zijn krachtige armen te grij
pen.
Doch opeens ging de deur achter haar
open en Daphne Marlow kwam naar voren.
Ze was nu niet in verpleegsterskleeren; haar
gezicht, bleek en boos, was met een uitdruk
king vol haat naar den man geheven.
Hij stiet een grauwenden kreet van ver
bazing uit.
„O, ben jij daar weer, jij roode duivelin?"
beet hij haar toe. „Ik had kunnen weten, dat
jij er achter zat. Ik heb al die jaren een
schuld met je te vereffenen gehad en ver
draaid, ik zal het nu doen." En het scheen
dat hij op haar wilde toestormen.
„Blijf waar je bent als je leven je lief is,"
waarschuwde Daphne en met een bliksem
snelle beweging richtte ze een revolver recht
op zijn hoofd. De blik in haar oogen liet hem
niet in twijfel, dat ze op dit oogenblik tot een
wanhoopsdaad in staat was en hem neer zou
schieten op de plaats waar hij stond.
HOOFDSTUK XXII.
De laatste list.
De ergernis en woede van de Montalt, toen
hij zich eensklaps door Daphne gedwars
boomd zag, waren onbeschrijfelijk, te meer,
v aar hij zich bewust was van zijn machte
loosheid op dit moment. Hij had moeite zijn
zelfbeheersching terug te krijgen en slaagde
c.aarin tenslotte na eenige hartgrondige ver-
wenschingen. Hij lachte, liet zich in een
stoel vallen en zei met een onverschillig air-
„Ik geef me gewonnen. Je hebt me onver
hoeds overvallen en bent in het voordeel. Als
ik geweten had dat jij hier zou zijn, had ik
me daarop voorbereid." En ne een korte
pauze: „Nu, en wat wil je nu? Ik veronder
stel tenminste dat je iets in je schild voert."
7.00 VAR A-kalender.
7.05 Felicitaties.
7.10 Koorzang met orgelbegeleiding.
7.30 Bijbelvertellingen.
8.00 Herhaling SOS-Berichten.
8.03 Berichten ANP, VARA-Varia.
8.15 Het Rosian-orkest.
9.00 Radiotooneel.
9.30 Orgelspel en zang.
10.00 Causerie: „Schuldig of onschuldig?"
10.08 De Ramblers.
10.40 Medische vraagbaak.
11.00 Berichten ANP.
11.10 Groninger orkestvereeniging, arbeiders-
zangvereeniging „De Dageraad" en solis
ten (opn.).
„Ga alsjeblieft meer naar dien gindschen
kant toe," verzocht Daphne kortaf. „Ik heb
liefst een zoo groot mogelijke afstand tus
schen ons en vermoedelijk zal je humeur niet
meer zoo ongewekt zijn eer dit onderhoud af-
geloopen is. Je was nooit een prettige klant
als het je niet naar den zin ging."
Hij stond op en schoof zonder een woord te
zeggen zijn stoel naar den muur toe. Er zat
in de gegeven omstandigheden niets anders
op dan te gehoorzamen.
„Zoo nu heb ik een paar woorden te
gen je te zeggen," vervolgde Daphne. „Je
hebt geprobeerd Dessie hier naar je wil te
dwing en
„Laten we haar maar Dorothy noemen,"
viel hij haar met een cynischen spotlach in
de reden. „Als er duidelijke taal gesproken
moet worden, laten we er dan geen doekjes
om winden."
„Het is volmaakt onverschillig hoe je ons
noemt," antwoordde Daphne koel. „Je hebt
geprobeerd Dorothy te dwingen door haar te
dreigen dat je mij zou ontmaskeren en laten
arresteeren wegens moord.
Ze zweeg even, blijkbaar verwachtend dat
nij iets in het midden wilde brengen; hij be
greep dit en zei met denzelfden ombarmhar-
tig-hoonenden klank in zijn stem: „Het is na
tuurlijk de kennis van de feiten, die je uit de
eerste hand hebt, die je op dezen toon van ge
zag doet spreken."
„Je hebt den schroef een slag te sterk aan-
ntnho V rde Daphne, zijn sarcas
tische manier van doen negeerend en de
draad is gebroken. Toen ik van Des"- van
Dorothy hoorde wat je gedaan had en wat je
Hnt ?6 ?-,ZUllen doen' was miJ'n eerste opwel-
S fdzwygendheid te koopen ten koste
van alles zelfs van mijn geluk."
''•,v™iVJ» had alt«d zooveel consideratie met
J spotte hij weer, maar ze schonk
öeen aandacht aan en ging" voort:
„Maar ik ben van gedachten veranderd. Als
in <?pnhm°ed h6bt een beschuldiging tegen mij
dn reng.en' ,zal ik mÜ niet verweren. Wat
n. ™et. miJ zal gebeuren, weet ik niet
maar jij krijgt meteen je deel
len- Zt voor, r°1..zal l'e brave zuster spe-
i", informeerde hij, nog steeds niet uit het
veld geslagen. „Wat is je bedoeling eigen-
"Nieta andera dan vrij te komen van jou
antwoordde Daphne. „Mijn zuster moet uit
jouw klauwen bevrijd worden.
Hij had zijn repliek onmiddellijk klaar.
Wordt vervolgd.)
