dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier 24 NOVEMBER 1939 Op herziening Scherp Nederlandsch protest FABRIEKSMEISJES door brand verrast Langzaam dalen de helsche machines in de Engelsche riviermondingen ZUIDERZEESTEUNWET Engelsche maatregel Gillend naar de nooduitgang „Oranje Nassau" nog niet binnen Amsterdam's burgervader Een millioen subsidie voor de K.NI L.M. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 67e JAARG. No. 8782 heeft men hier te maken met het reeds lang aange kondigde „geheime" wapen van duitschland? aangedrongen begin volgende week verwacht Dit nummer bevat 8 pagina's EERBER1CHT de bilt seint Vergeldings- te LONDEN maatregelen treffen mede de onzijdigen De Waal als een groot meer Sjarjrs sr;» -y- .»n rLïe. ;;e„,sr„TeiT;' rsp HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg. Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder De „Evening News" meldt dat twee Duitsche watervliegtuigen, die op een hoogte van 10 tot 20 meter vlogen, gisteravond z.g. „Buble"-mijnenb bo ven de monding van de Theems hebben laten vallen. Men heeft een mijn in het vaarwater zien drijven, die.door geweervuur tot ontploffing werd gebracht. Het water spoot tot 30 meter op. Verder gelooft men, dat een groot Duitsch bombardementsvliegtuig, dat Dinsdagavond over de Humber vloog, twee voorwerpen, waarschijnlijk mij nen, in de rivier heeft laten vallen. De bemanning van een sleepboot heeft verteld, dat de twee voorwerpen aan valschermen bevestigd schenen te zijn. Zij waren in het maanlicht duidelijk zichtbaar en daalden be trekkelijk langzaam in het water. Ook Reuter meldt, dat Duitsche vliegtui gen gedurende de laatste avonden, laag bo ven de mond van de Theems vliegend, mij nen van het magnetische type per valscherm hebben laten neerkomen. Dit type is kleiner dan een gewone mijn doch veel gevaarlijker, daar de ontsteking niet plaats vindt door de zoo veel beschreven voelhoorns, welke bij een schok de gewone mijnen tot ontploffing doen komen, doch door ingebouwde electro-magnetische cellen, een soort radio-ontvangers dus, welke de mijn tot ontsteking brengen, indien een schip haar te dicht nadert. In het Engelsche Lagerhuis heeft de par lementaire secretaris van het Britsche minis terie van marine, Shakespeare, medege deeld, dat in de afgeloopen veertien dagen vijftien Duitsche mijnen aan de Britsche kust zijn aangespoeld. Ingewijden deelen mede, dat vele dezer werktuigen voorzien waren van de electro- magnetische ontsteking. De Britsche marine is er dan ook reeds toe overgegaan houten vaartuigen te char teren, welke het werk der gewone mijnen vegers moeten overnemen. Duitsche verweer is een bekentenis. Ten aanzien van het schuldvraagstuk van den ondergang der „Simon Bolivar" en de andere schepen op Engelands Oostkust zegt het Italiaansche blad „Avenire", dat geacht wordt de meening van het Vaticaan weer te Keven, dat alle Duitsche verklaringen wel ke de schuld voor den ondergang van deze neutrale schepen en den dood der onschul dige passagiers op Engeland wilden werpen, teniet worden gedaan, door de Duitsche po- King om de wettigheid van deze methode van oorlogvoering aan te toonen. Dit is, zegt het blad, zooveel als een be kentenis. Geen sprake van, zegt Berlijn. Van Duitsche zijde, merkt men op, dat men door de gegeven verdediging van het gebruik van mijnen, principieel heeft willen vastleggen, dat, indien Enge land de vaargeulen tot maritiem gevechts terrein maakt, de Duitsche marine ook het recht heeft, op die plaatsen de Britsche zee- strijdkrachten aan te tasten, o.a. ook door het uitstrooien van mijnen. Dat dit principieele standpunt een erken ning zou inhouden van de aansprakelijkheid voor de ondergang der „Simon Bolivar" ont kent men van Duitsche zijde ten stelligste. United Press seint aan zijn bladen, dat het leggen van mijnen, door middel van vliegmachines een proefneming zou zijn. Een ooggetuige verklaarde: Een ooggetuige van het gebeurde heeft verklaard: Tot mijn groote verbazing vloog een groot Duitsch watervliegtuig slechts enkele tientallen meter boven het water langs den wal. Ik zag iets in het water vallen, toen het vliegtuig voorbijvloog. Het 'oestel passeerde zoo dichtbij, dat ik de hoofden van de bemanning tegen het licht, hat m de cabine brandde kon zien. Toen net hegtuig verder vloog vuurde een machine geweer er op, blijkbaar zonder resultaat, want het vervolgde zijn weg." Wellicht, aldus de U.P. heeft men hier te maken met het reeds lang te voren aange kondigde „geheime" wapen van Duitschland. Men rekent 't niet tot de onmogelijkheden dat het groote aantal schipbreuken van de laatste dagen een gevolg is van deze acti viteit. Het behoeft geen betoog, dat mijnen, op deze wijze gelegd, overal te verwach ten zijn. Naar aanleiding van de berichten over mysterieuze mijnen, die in de Britsche wateren zouden liggen, meent men te moeten aannemen dat het hier een uitvinding betreft van den Zweedschen ingenieur Berg ström, die tegenwoordig werkzaam is op het Ericeonlaboratorium te Stockholm. Volgens mededeelingen, door hem ge daan, heeft hij in 1908 patent genomen op deze uitvinding, „Wellicht", zoo verklaar de hij, „heeft Duitschland hetzelfde idee gehad. De mijn, gelegd op den bodem van de zee is voorzien van een magneet die de explosie veroorzaakt, zoodra een schip voorbij komt, In 1908 heeft Bergström getracht de uit vinding aan de Zweedsche regeering te ver- koopen, teneinde de Zweedsche wateren te beschermen. De regeering heeft echter het aanbod van de hand gewezen. „De mijn", zoo deelde de uitvinder aan een vertegenwoordiger van U. P. mede, „wordt tot ontploffing gebracht door middel van een kleine magnetische naald, die vooruit schiet, wanneer een schip boven de mijn voorbij vaart, en de naald aantrekt. Op deze wijze is het niet noodzakelijk dat de mijn in contact komt met de huid van het schip. Proefnemingen echter hebben bewezen, dat de mijn niet dieper dan 18 meter beneden het wateroppervlak mag liggen. In den laatsten tijd gehouden proefnemingen heb ben echter bewezen, dat deze mijnen niet geschikt zijn voor het leggen door een vlieg tuig uit, maar dat zulks in de toekomst wel licht mogelijk zou zijn. Het principe van magnetische mijnen werd door de Duitschers uitgevonden. Bergström wist echter telkens verbeteringen aan te brengen. Waarvoor de parachute dient is onbekend, maar men vermoedt, dat het fijne mechanis me in de mijn op deze wijze tegen de schok moet worden beveiligd, wanneer de mijn op het water terecht komt, teneinde ontijdig ontploffen te voorkomen. Naar men aan neemt is de parachute vervaardigd van een stof, die in het water oplost, zoodat de mijn ongehinderd den bodem kan bereiken. Het verschijnen van mijnenleggende vliegtuigen sluit natuurlijk geenszins het feit uit, dat Dhitsche onderzeeërs deze taak eveneens op zeer groote schaal vervullen. VOORLOOPIG VERSLAG OVER DE BEGROOTING VAN HET ZUIDERZEEFONDS. In het voorloopig verslag inzake de Zui- derzeefondsbegrooting 1940 lezen wij o.m.: Ten aanzien van de inundatievoorzie- ningen zou men gaarne vernemen, hoe 't komt, dat een belangrijk deel van de hier voor noodige werkzaamheden naar 1940 is verschoven. Ook zou men, indien tegen mededeeling hiervan geen bezwaar 1 staat, gaarne vernemen, welke voorzienin gen op dit gebied reeds zijn en nog zul len worden getroffen. Ori spoed bij de uit voering drong men aan. Eenige leden zouden gaarne ver nemen of bij de uitvoering van de werken voor den Noordoostelijken polder reeds de juistheid is ge bleken van de opvatting van den toenmaligen minister, dat het noch uit technisch, noch uit fi nancieel oogpunt wenschelijk was, dat voor de uitvoering van de inpolderingswerken een combina tie van aannemers, soortgelijk aan de maatschappij voor uitvoe ring van Zuiderzeewerken, werd gevormd en dat daaraan een min of meer bevoorrechte positie werd gegeven. Verscheidene leden vestigden de aan dacht op de noodzakelijkheid de wegen welke tot den nieuwen polder toegang zullen geven, tijdig gereed te hebben. Waarom de Directie te Zwolle? Eenige leden verklaarden niet te kunnen begrijpen, en geheel onjuist te achten, dat de directie, belast met de ontginning en kolonisatie van den Noordoostpolder, te Zwolle, en dat een deel van haar technt schen buitendienst te Kampen zal worden gevestigd en niet in Friesland. Andere leden achtten vestiging van de directie te Zwolle juist. Er is geen andere stad van voldoende grootte, die zoo dicht bij den Noordoostpolder ligt en tevens zoo gemakkelijk van elders te bereiken is. Gevraagd werd zooveel mogelijk te bevor deren. dat de visschersbevolking in ge meenten, die grenzen aan de nieuwe pol ders, gelegenheid krijgt vooral op het ge bied van den landbouw een opleiding te ontvangen. De Zuiderzeesteunwet. De weergegeven opmerkingen en klachten gaven aan sommige le den aanleiding te vragen, of niet een herziening van de Zuiderzee steunwet aanbeveling verdient. Eenige dezer leden stelden de vraag, of de minister niet van oordeel is, dat zij behoort te wor den vervangen door een wet, wel ke het verkrijgen van volledige schadeloosstelling als recht erkent. Eenige andere leden zouden gaarne ver nemen, of de minister reeds heeft over wogen, hoe het mogelijk zal zijn te eeni- ger tijd te geraken tot een spoedige en rechtvaardige liquidatie van den Zuider- zeesteun. Naar de Londensche corr. van het „Hdbld." verneemt, zal de wet, waar bij het besluit van de Engelsche re geering inzake den Duitschen uit voer van kracht wordt, naar alle waarschijnlijkheid in het begin van de volgende week afkomen. Opnieuw wordt herhaald dat de te nemen maatregelen uitsluitend ge baseerd zijn op de regelen van het internationale recht. Ook wordt verklaard dat de Britsche regeering tot nu toe geen enkele nota gericht heeft tot neutrale landen, waarin deze in kennis worden gesteld van de nieuwe procedure. Verwachting: Zachter, zwaai bewolkt tot betrokken met eenigen regen en plaatselijk nevel of mist, meest mati ge Z. tot W. wind. Hooge waterstand voor den tijd van het jaar. In weerwil van den langzamen val van den Rijn is de Waal voor Nijmegen giste ren nog 35 cm. gewassen en werd de voor den tijd van het jaar hooge stand van 12 meter bereikt. De hooge kade is nu gedeeltelijk over stroomd. Het Verkeer langs de Waal, tus- schen Grootestraat en de Lage Markt, is ge stremd. De uiterwaarden staan blank en de rivier biedt den aanblik van een groot meer. DRIE PERCEELEN TE ZWOLLE DOOR VUUR VERNIELD. Gistermiddag omstreeks vijf uur heeft te Zwolle een felle brand gewoed, welke drie perceelen heeft aangetast. De brand is ont staan in de fabriek van schoenmakersfour- nituren der firma Vecht en Co. aan de Thorbeckegracht. Terstond na het eerste alarm verschenen de politie en de brandweer ter plaatse, doch op dat moment stond het vier verdiepingen hooge gebouw reeds in lichter laaie, hetgeen geen verwondering mag wekken, aangezien- in het perceel zoo veel brandbaar materiaal was opgeslagen. Paniek. De vlammen grepen zoo snel om zich heen, dat er onder het personeel een ware paniek ontstond. Ongeveer vijftig meisjes werken op deze fa briek. Zij konden met achterlating van al hun bezittingen zich slechts De Nederlandsche regeering heeft of ficieel door Hr. Ms. gezant te Londen ernstig verzet aangeteekend tegen re- presaille-maahregelen, die de Brit sche regeering meent te moeten ne men tegen haar tegenstanders, doch waardoor de onzijdige mogendheden, zoowel zij, die Duitsche goederen ple gen te ontvangen, als zij, die Duitsche goederen vervoeren, in bijzondere mate zullen worden getroffen. De aandacht is er op gevestigd, dat de voorgenomen Britsche repressail- le-maatregelen t<en aanzien van Ne derland een bijzonder onaangenaam karakter dragen, aangezien zij ge nomen heeten te zijn naar aanleiding van eenige scheepsrampen, waarvan de ondergang van een groot Neder landsch passagiersschip verreweg de voornaamste is. België zal volgen. Uit Brussel komt bericht, dat de regeering van België heeft besloten, evenals de Neder landsche regeering, te protesteeren tegen de nieuwe maatregelen, welke de regeeringen van Engeland en Frankrijk ten aanzien van de koopvaardij hebben genomen. De United Press verneemt, dat het Belgi sche protest in hoofdzaak zal zijn gebaseerd op juridische beginselen, in het bijzonder op het verdrag van Parijs van 1856, dat door verscheidene mogendheden werd geteekend, o.a. door Groot-Brittannië en Frankrijk. Dit verdrag verbiedt het in beslag nemen van neutrale schepen, die goederen van oorlog voerenden vervoeren. Willekeur! De vraag of de „Simon Bolivar" en de andere schepen door Britsche danwel Duit sche mijnen ten onzer zijn gegaan doet niets af aan het feit, dat het afsnijden van de Duitsche export, vervoerd in neutrale sche pen, van Engelsche zijde een regiem van willekeur inluidt, dat strijdig is met de internationale verdragen. Engeland breidt thans de blokkade uit tot neutralen en hoewel wij met een zekere te- in veiligheid stellen 'door naar de eerste verdieping te vluchten, waar een nooddeur is, welke toegang geeft tot de woning der familie Koetsier aan de Spinhuisbreehoek, welke wo ning is gelegen boven een schilders- werkplaats. Het forceeren van deze deur en de invasie van de luid gillende meisjes veroorzaakte bij ac bewoners van dit huis groote ontstel tenis, welke er niet minder op werd, toen men zich hier het gevaar, dat dreigde, be wust werd. Een ongeluk komt nooit alleen. Bovendien moest men ernstig rekening houden met de veiligheid van mej. Koetsier, die ziek te bed lag. De huisgenooten hebben de zieke onmiddellijk in dekens gewikkeld en naar familie in de buurt gebracht. Het was op dat moment de hoogste tijd, want de vlammen hadden reeds ook dit perceel aan getast en hun weg vervolgd naar de aan den Spinhuiswal gelegen specerijenmalerij en verffabriek der N.V. A. J. ten Doesschate, welke eveneens een prooi van het alles ver nietigende vuur werd. Een krachtige zuid oosten wind wakkerde de vlammen fel aan. Een dichte vonkenregen verspreidde zich over de omgeving. Een oogenblik zag het er werkelijk critiek uit. Aan het energieke optreden van de brandweer moet het ongetwijfeld worden toegeschreven dat het vuur voor het nog grooter onheil had kun nen aanrichten bedwongen kon wor den. Men heeft echter niet kunnen voorkomen, dat de perceelen, waar het vuur gewoed heeft, totaal zijn uitgebrand en dat enkele woningen en winkels, die door de brandende perceelen werden ingesloten, veel waterschade hebben gekregen. Zoowel bij de firma Vecht als bij de N.V. ten Doesschate en de familie Koetsier is al les verloren gegaan. Een kat kwam in de vlammen om. Een jongen, die door het vuur verrast werd. terwijl hij zich op een W.C. bevond, kon zich slechts redden door uit een venster te springen. Hij liep bloe dende wonden aan het gelaat op en moest door een geneesheer verbonden worden. Tonnen schade. De schade loopt in de honderdduizenden guldens. Vooral de firma ten Doesschate is ernstig gedupeerd, daar haar geheele voor raad specerijen is verloren gegaan en de invoer van dit soort artikelen, welke voor namelijk uit Amerika 'afkomstig zijn, op het oogenblik met groote moeilijkheden gepaard gaat. Voorts zijn tal van machines door het vuur vernield. Alle gedupeerden zijn tegen brandschade verzekerd. De N.V. ten Doesschate echter met tegen bedrijfsschade. De oorzaak van den brand is niet bekend. Een talrijk publiek sloeg den brand gade. gemoetkomendheid zullen worden behan deld, komt de Engelsche maatregel er toch op neer, dat onzijdigen moeten lijden, om dat de Britsche admiraliteit niet instaat is, een al of niet gerechtvaardigde oorlogs daad van den tegenstander te verijdelen. Wil Engeland Nederlandsche schepen charteren? Aan de Nederlandsche bezwaren tegen de uitbreiding van de Britsche blokkade tot den Duitschen export zal, naar het Hsbl. meldt, misschien tegemoet worden geko men door den Nederlandschen reeders aan biedingen te doen voor het charteren van hun schepen. Alle overeenkomsten tusschen neutrale landen en de Duitsche regeering, die vroeger werden aangegaan, zullen na gekomen worden. Andere goederen, die van Duitsche afkomst blijken te zijn, zullen in beslag genomen en verkocht of gerequi- reerd worden. Van reederszijde merkt men op, dat dit Engelsche plan, als het inderdaad wordt geopperdi nimmer door Nederland kan worden geaccepteerd, daar dit ongetwijfeld tot groote moeilijkheden met Duitschland zou leiden. Geen verbinding met het schip. De „Oranje Nassau" van de Mij. Zeeland, die de Nederlandsche ge redden van de „Simon Bolivar" aan boord heeft, is. tegen aller hoop in, nog niet te Vlissingen gearriveerd. Het schip heeft geen verbinding met het kantoor van de „Zeeland", zoodat men de talrijke familieleden die in de Zeeuwsche stad zijn aange komen, geen inlichtingen kan geven. Vijftig geredde employe's van de Bataafsche Petroleum Mij. zullen heden met drie K.L.M. vliegtuigen op Schiphol aankomen. Lijken aangespoeld. In de afgeloopen dagen is aan de Engel sche kust het stoffelijk overschot aange spoeld van twee vrouwen en een man. Zal hij aanblijven? u6 Jlugt' bur8emeester van Amster dam, heeft, naar wij vernemen, zijn beslis sing over het aanblijven als gemeentehoofd mede afhankelijk gesteld van de houding' welke de regeering tegenover de hoofdstad zal aannemen Zooals men weet bestaat er wrijving tusschen Den Haag en Amsterdam naar aanleiding van de begrooting. De ge- fprou reeds sinds 'aro" OP een groo- tere bijdrage in de kosten der werkloosheids- bestnjding aan cn, zooals wij nog gisteren mededeelden, vreest de wethouder van finan cien, dat de Amstelstad een finandee e ca tastrophe tegemoet gaat. dncieeie ca v.n'Sé KNITM™"™'' "Jl,c" d« forten E'oïer Smh.5'"* «PloiS," pet terwijl e,e„,„eijj S zufleTu SH°edS fde vroeKere tekorten eerst zullen worden afgetrokken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1